Epistolae Gerberti primo Remorum, deid Rauennatum archiepiscopi, postea Romani pontificis Siluestri secundi. Quibus accessit Decretum electionis eius, ... Epistolae Ioannis Sersberiensis, episcopi Carnotensis, ... Epistolae Stephani, ... S. Genouefae

191쪽

vestra voluerunt cum recipere fiatres secundum statuta ordi- lnis sui. Atipicnon adquieuit inerare nis ingrcssu cius ordo . monasticus solucretur.Vcstrae itaque Excellentia: sup plicamus ilvi eiusdem Religiosos loci Patres benigne audiatis, & illi negetis auditum, qui fratres pro vobis jugiter orantes nititur ini- pedire. Adlisc causam uniuersalis Ecclesiae alite pedes miscricordis vestrae prouoluti vobis attentius commendamus : Rogantcs Dominum pro vobis, & pro nobis & Ecclesia vestra, ne ad preces Imperatoris aliquid statuatur a vobis, unde sese or sch1smatis amplius inualescat. Rest rum. E p I s v. L X III.

ini non spernit pauperum preces, misericors Dominus

Ecclesiae suae gemitus exaudiuit, & per gratiam suam Vobis restituit pacem,quam possitis,ut oportet,rcstituere subditis vestris. Iustum enim est, ut sint conto lationum participes qui contriti sunt in laboribus vestris, qui vestrum ,facuistes, corpora , animas , exposuerunt ad libitum, vobiscum, & ad modicum Veseant respirare, ut vestris postmodum obsequijssint, cum opus fuerit, aptiores. Caeterum quia in absentia vestra, nec spes quietis est coaetaneis nostris , vultum v cstrum defi- erat uniuersa terra, rogat Dominum, in cuius manu corda mi Regum , ut vobis vcram pacem, & sibi vostram gratiam largiatur, &vt in regno vestro ad consolationcm & utillim tem Cleri & populi, placeat amplius commanere: eos qui pro vobis orant, audire consueuit Altissimus,&hanc ipsam petitionem humilium acceptam esse confidimus oudcvm. Supplicamus itaque Majestati vestrς, ut vobis placeat, quod placere Domino arbitramur,& ut redeatis ad peculiarem populum vestrum, pro cuius necessitate & precibus pacem vobis a Domino credimus undique reformatam. Moueat vos deuotio populi, moueat affectus liberorum, a quorum aspectu vix rigidissimus parens posset tamdiu oculos continere : fides moueat Coniugalis, moueat amoenitas locorum, AO affluentia dcliciarum , quas non sussicimus enarrare :& Re propriam praetereamuS causam, moueat animum vestrum desolatio mea, qui prae aetatc & aegritudine desideratum aduentum v cstrum

S iij

192쪽

diu non potero expectare. Pelli meae consumptis carnibus ad-hssit os meum, recessum minatur spiritus, hqrct tamen mem bris in desiderio & spe aduentus vestri,expectat quidem & sperat,&interim aurem surdam prςstat vocanti naturae, recusat oculos claudere nisi praeuisa iacie vcstra. Summa itaque pre cum &desiderij est, ut quam cito oportune redire poteritiς, redeatis. Praetcrea fama est quod Imperator per Cancellarium suum, vos in Apostolicum suum, qualiscumque sit causa eius, nititur in cl i nare, sed Domino protegente amicum suum, Vc- strum Dominum cuilibet homini prsferetis. Scitis quia Materdictus Omnis qui co odit in homine, m ponit carnem brachrum suum. Et quidem in rebus tam arduis & tam periculosis tutius cst differre in icmpus , quam ante tempus praecipitare consensum. Super hoc autem, & quibusdam alijs, vestro S salte in . Archid. mei consilio &praesenti colloquio plurimu indigerem..Anglorum Reri. EPIs T. LXIIII.

IN eo Minxime viget & proficit gloria Principis Christiani,

si pium Domino, a quo omnis Principatus est, impendit famulatum , eique pacis , exultationis & gloris perpetuatur haereditas, qui procellas componit Ecclesiae laborantis,& fi-dcli, & fclici procurat obsequio, ut exultans Sponsa cupitis Sponsi queat amplexibus in erere. In se vero prouocat omnio potentem manum Altissimi, qui naufragium Christi pleno miserationis affectu non excipit, qui Ecclesiae collisiones aut

operatur, aut negligit, & abutens potestate conccssa, Consensu fovet malitiam quam non reprimit aut extinguit. Collisio

squidem popityrum, indubitata regnorum subuersio est, fomes schisinatis est praedamnati a Domino, & jam jam labentis judicium Principatus. Speramus autem in patre misericordiarum, authorc consolationum, quod thronus vcster bcne

dictione perpetua solidabitur, quod filij vestri, & fili j filioru in

solium regni quod ab eo accepistis, & salubri administratione disponitis, Delicitcr hqreditabunt, cum in subditis vestris tantam, ipso propitio, inuenimus unitatem, ut fidem corum inpetra Ecclesia sisti datam esse , fidelissimis & manifestissimis constet indicijs. Cum cnim ex mandato Vcstr Anglorum Couenisset Ecclesia, proposita cst in auribus sapientum quaestio, Disitired by Corale

193쪽

super qua fidei vestrae sinceritas, ut oportuit, Optimates regni vestri dignata est consultare. Lectastini hinc inde plurima

quibus pars alterutra sciatcntiam suam tueri potcratini crrorc. Deinde in medium prolata est norma fidei,regula gerendoru ius in Patrum Sanctionibus inuenitur, ut sic innotcscerct uniuersis , utrius cause facies ci commodius posset aptari, adeoque propitiante Patre misericordiarum, proccssum est, Vt ex asscrtionibus partium veritas elucerct, cum&testes ab inspcrato procedentes, apud nos usam veritatis instruxerint,&ncfanda schismatici opera pr conante fama publicarciatur. Itaque, sis per ca quae proposita sunt, non quidem judicatu est, quia ncc licuit, non statutum aliquid in praeiudicium Regiae Majestatis, quia nec dcbuit: sed quod licuit, quod debuit, quod iusso Maiestatis vestae exegit,cosiliu, Domino teste dc judice, formatum est, quod fidelis prudentia subditoruin vero Pri cipi dictare debuerat non rogata: Illud quoquc ut prima, sicut justum est, vobis gratia debeatur, operis gloria consummati, prout praecepistis, sine omni publicatione in libris conscientiae signari fecimus, quos vobis a latoribus praesentium Magistro Rairhal. Archidiacono, Si Vuillelmo de Ner Capellario nostro, iussimus aperiri. Nam praedictus Archidiac'nus scruti-nijs & deliberationibus interfuit uniuersis, vota singillorum, &onantium explorauit nobiscum. Quae accipietis ab eo, de nostro pectore processisse non dubitetis. Eos vobis commendamus , rogantes attcntius, ut personas corum, si placet, commendatas habeatis, nostras,quae in manibus sunt eorum, petitioncs, benigne admittatis. Amor fiduciam parit,&apud Cum quem ardentcr amat, fiducialius agere consueuit. ino autem affcctu vos semper amauerim , operibus quam Verbis ostendcre,semper honestius & utilius reputaui , cu tamen pro Vot Umquam affectum implere potuerim. Qui omnia nouit

mihi conscius est,quod deuotio quam in vos habui, vires meas semper eXcessit.Spero itaque quod & Maiestas vcstra in assectu dulcedinis condescendet mihi,& paruulis meis.Et quidem

OmneS alumnos meos me pridem vobis memini commetasse. Nunc autem cum vobis commendo prae caeteris,qui in ob sequio meo prae caeteris laborauit, de minimum accepit

de manu mea , cum sinceritate fidei de exhibitione

194쪽

operis meruit plurimum. Ad pedes ergo clementiae vestrae prouoluor, quanta possum deuotione supplicans, ut eum Commendatu abeatis, ipsique meum dcfcctum suppleat benignitas vina, & cum me amiserit,ei pro me serenitas vestra, si placet, respondeat in affectu dulcedinis,& consolatione patris amissi. Ioannesis est de Sar. quem utique allij commendarem, si alium inter amicos & Dominos haberem potiorem. Num quam satisfiet in carne desiderio meo,nisi desideratissima facie vestra mihi in carne videre coligerit. Dimittet tum in pace seruulum suum Christus, si antequam egrediar a patiemiae robore ad pacem, filium pacis mihi videre dederit Christum Dominum. Det mihi Christus videres Christum suum,&exinde morti propcranti gratulabundus ocurram. EXpecto in spe, in spe ista,& crebris apud me dico suspirijs , numquid non dabit mihi Christus meus , ut videam,quemdesideranti dedit inungere Christumλ Numquid non videbo filium dexterae a

laborib. tempcrant em, temperantem a periculiS, antequam moriar Est mihi domi thesaurus incomparabilis, thesaurus paternet benedictionis, quem vobis reseruo, si ad Patrem agentem in extremis Majestas vestra dignetur accedere. Constitui vos in caput gentium,matris vestrae,pedibus vestris subiecti filios, & adhuc quidem de promptuario gratiae plenioris,

dum audiatis vocationem Patris, Adducetur vobis de rore coeli desuper ,& de pinguedine terrae bcnedictio cumulata Quod si redire non licet, dc non placet,lhesaurum hunc vobis testituendum ab Ecclesia, sedi ipsius commendo,&Vos commendaui, &ipsam vobis esse desidcro commendatam, mater

vestra est . oriaChristi est. Et quae gloriosior,& quis potclitior

Principatus nec aduersus cam poris inseri praeuesebunt. ACCC-pita Christo suo, ut illuc, quos decreuerit, nullo prohibentemtrudat, & inde quos voluerit potenter eiiciat. Si vultis, immo quia vultis Christum habere propitium. Nam cui deest gratia Ecclesiae, tota creatrix Trinitas aduersatur. Suggerunt vobis filii siculi huius , ut E cclesiε minuatis authoritatem, Ut vobis Regia dignitas augeatur. Ccrte vestram impugnant Maiestatem,&indignationcm Domini procurant, quicumque sunt illi. Ipse est qui dilatauit terminos vestros, ipse qui vestram prouexit floriam. Omnino iniquum est si vos benefactoris

195쪽

factorisvestri &Domini gloriam contrahatis, poenadignum est,& proculdubio poena acerbissima punietur,immo Domino

propitio non punietur,quia ipso propitiante non fiet. Conuenit vos Sponsus Ecclesiae per ostiaeum, conuenit Pastor omnium, Princeps Apostolorum, Petrus, rogantes attentius, ut si eos principatus vestri habere vultis patronos, & adiutorcs, Pastorem in Ecclesia Exoniensi secundum Dominum velitis ordinari, & eandem de tanto naufragio eripere stud catis. Prima omnium est,cuiProspexistis in regno. Attendat si placet dignatio vestra quid si exinde consequuta. Nostis quos exclusit ab Ecclesia, qui & columbarum venditores eiecit, &absit ut quisquam introeat,quemChristus exclusit. Sponsorem me pro petro constituo , quia honor quem ei exhibebitis, vobis &: in pr senti centuplata mercede rependet. Ad hqc si moram seceritis longiorem, & Archidiaconum meum si cum indemnitate

vestra ficti potest, mihi remitti quaeso. Episcopis Aulo Μ, E p I s T. L X V. N Enerabilibus fiatribus Episcopis, Nuniuersis Christifi- 'V delibus, per Angliam constitutis Salutem. Expetiit, ut audistis, hostis antiquus integritatem Eccissiae,& omnibus talis laciae &nequitis sus innitens viribus,insolubilem findere molitus est unitatem. Caeterum foris est indeficiens pictas, sicut ad probationem fidclium procellas praeuidet eminentes, ita easdem emergentes & inualescentcs in usum electorum silubri dispensatione contemperat: ut qui erudiuntur in poena, Drobati per poenitentiam coronentur. Qui ergo a malitia inhabitantium suam turbari permisit ECclesiam , eam praecisis membris putridis, iam imminente spe pacis incipit sanare, & in capite Eccles , S ede Petri virum Apostolicum statuit,ele m& Consecratum canonice; ab omnibus qui rectE sapiunt Catholice approbatum. Is est Dominus Alexander, quem in Patrem & Pastorem, assensu Principum nostiorum, Anglicanare Gallicana receperunt Ecclesia ,& sanctae Romane Ecclesiae plena deuotione obediεs, o et ivianum cum omnibus fautoribus sitas. velut manifeste schismaticum & haereticum condemnauit. Inde est quod uniuersitati vestrae praecipiendo manda

196쪽

operis meruit plurimum. Ad pedes ergo clementiae vestrae pro-uoIuor, quanta possum deuotione supplicanS, Vt eum Commendat . abcatis, ipsique meum defcetum suppleat benignitas vina, dc cum me amiserit,ei pro me serenitas vestra, si placci, respondeat in assectu dulcedinis,& consolatione patris amissi. Ioannes is est de Sar. quem utique alij commendarem, si alium inter amicos & Dominos habcrem potiorem. Num quam satisfiet in carne desiderio meo nisi desideratissima facie vestra mihi in carne videre coligerit. Dimittet tum in pace seruulum suum Christus, si antequam egrediar a patientiae robore ad pacem , filium pacis mihi videre dederit Christum Dominum. Det mihi Christus videre Christum suum,&exinde morti propcranti gratulabundus ocurram. Expecto in spe, in spe ista,& crebris apud me dico suspirijs , numquid non dabit mihi Christus meus, ut videam,quemde sideranti dedit inungere Christum Numquid non videbo filium dexterae a

laborib. lcmperant em, temperantem a periculiS, antcquam moriar Est mihi domi thesaurus incomparabilis, thesaurus paternet benedictionis, quem vobis rescruo, si ad Patrem agentem in extremis Maj cstas vestra dignetur accedcrc. Constitui vos in caput gentium,matris vestrae,pedibus vestris subiecti filios, & adhuc quidem de promptuario gratiae plenioris, dum audiatis vocationem Patris, Adducctur vobis de rore coeli desuper ,& de pinguedine terrae bcnedictio cumulata. Quod si redire non licet, Zc non placet,lhesaurum hunc vobis restituendum ab Ecclesia, sedi ipsius commendo,& vos commendaui,&ipsam vobis esse desidero commendatam, mater

vestra est aponsaChristi est.Et quae gloriosior,& quis potentior

Principatus nec aduersus eam poris inseri praeualebunt. Accepit a Christo suo, ut illuc, quos decreuerit, nullo prohibentemtrudat, & inde quos voluerit potenter cliciat. Si vultis, immo quia vultis Christum habere propitium. Nam cui deest gratia E cclesiae, tota creatrix Trinitas aduersatur. Suggerunt vobis filii *culi huius, ut Ecclesis minuatis authoritatem, Ut vobis Regia dignitas augeatur. Certe vestram impugnant Maiestatem,&indignationem Domini procurant, quicumque sunt illi. Ipse est qui dilatauit terminos vestros, ipse qui vestram prouexit gloriam. Omnino iniquum est si vos benefactoris

197쪽

nchorisvestri & Domini gloriam contrahatis , poena emum

est,&proculdubio poena acerbissima punietur,immo mmino

propitio non punietur,quia ipso propitiante non fiet. Conu nit vos Sponsus Ecclesiae pero neum, conuenit Pastor omnium, Princeps Apostolorum, Petrus, rogantes attentius, ut si eos principatus vestri habere vultis patronos, & adiutores, Pastorem in Ecclesia Exoniensi secundum Dominum velitis ordinari, & eandem de tanto naufragio eripere studeatis. Prima omnium est,cui prospexistis in regno. Attendat si placet dignatio vestra quid sit exinde consequuta. Nostis quos exclusit ab Ecclesia, qui & columbarum venditores eiecit, &absit ut quisquam introeat,quemChristus exclusit. Sponsorem me pro petro Constituo , quia honor quem ei exhibebitis, vobis & in pr senti centuplata mercede rependet. Ad hqc si moram seceritis longiorem, & Archidiaconum meum si cum indemnitate

vestra fieri potest, mihi remitti quaeis. isivis Anglori , EPIs T. LXV. Enerabilibus fratribus Episcopis, &uniuersis Christifi-

V delibus, per Angliam constitutis Salutem. Expetiit, ut audistis, hostis antiquus integritatem Eccissiae,& omnibus fata laciae dinequitis sus innitens viribus,insolubilem findere molitus est unitatem. Caeterum foris est indeficiens pictas, sicut ad probationem fidclium procellas praeuidet eminentes, ita

easdem emergentes & inualescentcs in usium electorum sal bri dispensatione contemperat: ut qui erudiuntur in poena,

Irobati per poenitentiam coronentur. Qui ergo a malitia in-abitantium suam turbari permisit Ecclesiam , eam praecisis membris putridis, iam imminente spe pacis incipit sanare, & in capite Ecclesti S ede Petri virum Apostolicum statuit,eleetiam& consecratum canonice; ab omnibus qui reete sapiunt Catholice approbatum. Is est Dominus Alexander, quem in Patrem & Pastorem, assensu Principum nostiorum, Anglicanare Gallicana receperunt Ecclesia,&sanctae Romans Ecclesiae plena deuotione obedies, Octavianum cum omnibus fautoribus suis. velut manifeste schismaticum & haereticum condemnauit. Inde est quod uniuersitati vestrae praecipiendo manda

198쪽

mus, rexhortamur in Domino,quatenus Domino Alexandro ta uam Patri obediatis, & ei reuerentiam Romano Pontifici debitam, per omnia exhibeatis. N. E p I s T. L X U I. EX litteris,quas mihi vestra Serenitas destinauit, planum

cst piudentiam vestram suggestione malignantium aduersus innocentiam meam fuisse circumuentam. Si quidem illi, quos vestros Parrochianos esse asseritis, a Domino Archi cpiscopo per Decanos,&alios officiales suos sepe citati fiant, de

cum in sua contumacia pertinaces sempor inucnirentur, tandem denunciatum est eis sub interminatione anath cmatis , ut

copiam sui in Synodo facerent, illis itaque absentibus, immo

potius se contumaciter absentantibus, praesentes fuerunt Osficiales Archid. per quos illi ispissime citati fucrant. Cum autem per eos, & de citationibus, & de contumaci responsion: absentantium constitisset,rem ad consultationcm Domini Archiepiscopi, lihoe Synodus aliud suaderet, credidi referendam. Mihi namque fere tota Synodus reluctabatur, & nonnulli detrahebant,dicentes me dissimulare iustitiam Cantuariensis Ecclesiae, & Domini Archiepiscopi, ob fauorem vestrum, qui accepto tempore lariguoris eius , exin sperato in ipsum insurg re decreuistis,&Cantuatiensis Ecclesis terminos ingredi,eamque his quae centum armis possedit mutilarc. S tupeban uten,

omnes super tanti ausus pertinacia impunita. Cum autem quinque aut septem interjacentra parochiae, ut aiunt, Oculatae

udet, manifestent fundum, de quo agitur, nullo modo ad Ci- strensem Ecclesiam pertinere: Erant quoque praesentes Clerici, qui sibi vim & atroces iniurias illatas querebantur, & vicinis constabat omnibus, quod eisdem Parochianis Saccrdotes

nostri per totum annum omnia diuina ministrant Haec & muruto plura ad Dominum Archiepiscopum,& pro parte, me inuit' prolata sunt, ad coque undique conclamatum, ut & ego de . dilatione nonnullam sitispitionem contraherem. Prae ccpi cssi. Vt contumaccs Parochianos suos vestros, sicut Decanus i& SP. nodus suadebat,anatheinati subiugaret. Ego vero die sequen-fri hoc Decano caeteris audientibus, sicut iniunctum

199쪽

tat denuntiaui. Et haec est illa mea sententia, quam ex ignorantia iuris processisse vestra discretio deprehendit & reprehendit. Me si quidem sermone & scientia fateorim peritum,&qui nunc sussicio intueri quicquid volueritis impugnare. Nam ad hoc quis idoneus 3 Sed nescio an ex vestra prudentia istud processerit, quod illi, qui semper fuerunt nostrae iurisdictioni subiecti, concipientes spiritum sapientiae grandioris, vocationes illius, cui, etsi non Episcopali iure, tamen Metropol. subiecti fuerunt dedignati sunt facere copiam sui, & ad haec ut fori praescriptio

De Vtcrentur. Scio enim haec ex alto processisse consilio. Non tamen haec allego ad excusationcm mci, si me esse in culpa pronuntiaueritis,quia malo a vobis veniam postulare,quam uti r tionibus iuris, & allegarc mandatum Domini, & necessitatem . obsequendi. Ad reliqua seorsim respondebitur: consulo tamen ut Dominum meum ante Concilium videatis.

N. E p I s T. LXVII. EX testimonio vestro accepimus, quia latrix praesentium, a

Clerico, cui matrimonio iuncta crat, derelicta alteri nup- sit, & ex eo susceperunt liberos. Clericus vero peregre moratus in Sacerdotem promotus cst, reuersusque , VXOre, quam duxerat, Contempta, coepit in sacerdoth ordine ministrare. Cum vcro tam ex eorum consessione, quam ex legitima testium assisertione constet, ipsim cum Clerico matrimonium contraxisse, planum est quia secundo marito deinceps adii rere non potest. Quod enim Clericus se tempore contraia matrimonij Subdiaconum fuisse asserit, cum hoc probari nequeat, eatenus proficit, ut indignus censeatur ordine quem contempsit, nec permittatur in eo ministrare , quem coniugatus illicita usurpatione prs sumpsit. Si quidem constat cum ex ' multis , tum e secundo Concilio Tolciano , quod eos qui ad Subdiaconatum accedunt, oporici continentiam profiteri. Itemque ex Concilio Arelatensi liquet , quia assumi aliquem conjugatorum ad Sacerdotium non oportet, nisi fuerit praemupi conuersio : unde nisi uxor continentiam quam vovere vult praecligeret, proculdubio priori viro

restituenda esset, ipseque sacerdotij iaministratione priuatus,

200쪽

munt potius quam scribentem aliquid , aut dicentem. Recte quidem sic dicor elinguis aut mutus, cum Zc simili verboruni schemate male formata mulier dicatur informis, litterae quae

minimum sonum mutarunt, nomine cens cantur. Carterim taciturnitatis meae aliam exprimis causam, notans supercilium

clationis meae, qui de throno potestatis, qua mc uti fingis,amicum humilem qualiquali cartula visitarc dedignor: vndc peccatum hoc in me jacis, aut ' quibus eorum, cum quibus vixi, criminationis huius author est , aut delator. Thronum mihi potcstatis & usum improperas: at quantulacumque temporis experentia didicistis, nam desola dicrum, quibus commorati sumus,conqueror breuitate, didicistisin quam quod in domo Domini mei primos recubitus non usurpo , quod sponte mea & vltronea voluntate pluribus cedo. Iustum sit quidem est Vt in tanta patris domo, sicut meritis, dignitatibus, ita me honoribus,vi potestatis plurimi antecedant. Amicum inquis hilamitem. Quid quaeso aliud est haec humilitatis professio , quam callida quaedam ostentatio dignitatis & gradus, subaffectata dissimulatio celsitudinis&honoris aliquali cartula adjecist Ouam enim aliam , nisi qualem qualem , videlicet inc- pC mittet indoctus & rudis, qui praeuisus ab aliquo Lexoviensi, tanquam Moeris alius obmutescet λ Hic utique apertos oculos habuisti, de viribus meis recte iudicas, dum a me nonnisi cartulam qualem qualem expectas. Deindc ut supercilii

me conuincas, aut negligentiar, numerum nostrorum qui To-

lotam aggrediuntur mihi obij cis , ac si omnes Tolosipetas per

urbem Lexoviensium aut Bajocensium transitum nouerimnabituros. Si tum namque urbium vostrarum ignoro , & nescio qua transituri erant, quos in urbe Pictauorum ex Edicto Regis oportuit conuenire. Tequidem minime ibi inueniendum credidi, nec audieram quod tu Desicem expeditionem alio modo quam orationibus prosequaris. Noveram tamen cX relatione multorum quia res sine Lexovicti sibus duci non poterat, quia linguae eorum incendia belli facti sunt, ipsique in manibus ignem ferentes & gladium Domino exercituum famulan-rur. Vnde liquet , &quavis luce clauus est, quod legem requiri oporici ex ore eorum: custodes cnim scientiae sunt, &au-inoritate qua praec iaciat,possunt, & debent, Vt in se concu Diqiti eo by Gorale