Epistolae Gerberti primo Remorum, deid Rauennatum archiepiscopi, postea Romani pontificis Siluestri secundi. Quibus accessit Decretum electionis eius, ... Epistolae Ioannis Sersberiensis, episcopi Carnotensis, ... Epistolae Stephani, ... S. Genouefae

411쪽

in dispositione David, amotus est sacerdotio, ea ratione sei

tentiam mortis euasit, qiua archam portauerat, & praeCcdcntis ossicij priuilegio tutus diem expcctauit fatalem. Quod clerus in priuiligia tribus Leuitiae non succedit,& Apostolus vanus est, & fallaces omnes interpretcs scripturarum. Ex quo liquidum esse debet omnibus iustissimam csso causam eorum qui pro libertate Ecclesis di sicant, S pretiosiorem habent Ic-gem Dei quam fortunas,immo quam animas suas. Sed fortas. se dicet aliquis, quid hoc ad causam vostri Cantuarientis, qui in causa Ecclesis cessit apud Clarendoncm in pecuniaria conuentus, in iure sibi conscius iniquitatis, & de praestigiis suis diffissis subterfugio imprudenti & impudenti suam quodam modo,immo plane professus est iniustitiam, & partem iustificauit aduersam. Esto sane quod cesserit. Propicietur Deus Episcopis qui eum ad hoc induxcrunt, & circumuciatoribus qui eum eduxerunt, Cum tamen iustus esset metus, NPraesens, &qui in constantissimum hominem caderct. Mittitur vobis

Epistola eius, ubi pro se satisfacit ex parte ; sed quia deliquit,

poenituit, confessus est a Domino Papa absolus meruit causa 'cognita,& ut Ecclesiam Anglorum ab illicitis 6c extortis obligationibus absolueret impetrauit. Qui ergo imitati simi ut aiunt delinquentem,quarc poenitentem,confitentcm & satisfacientem non imitantur nunquid malunt in sordibus immorari, quam surgere mundari& reparari in pristinum gradum Sed causam veritus est ut obiicitur pecuniariam, hoc falsum est, sed iudicent iniquitatem qui eum iniqua sentcntia Condemnauerant, parati iudicare quicquid tyranno libuisset. In eoque verecundiae seculi nostri pepercit Deus, quod tyrannus litura iubere erubuit, quam illi adimplerc. Omnes erant B

aamitae cxcogitantes qua arte maledicerent dc Condemnais' Tent causam cui benedixit Dominus. Suadebant mala fieri ut proueniant bona, &- mitigandam persecutoris insaniam perniciosas possessionum & diuini iuris dispensationes admitti. Quod Certum erat reuocabatur in dubium, ut Comicum illud fere in omniu volueretur animis quod scio,nescio. Quis enim nesciebat quod Rex Cancellariu suu ab omni administratione

Nobligatione liberureddidit ad regimeCatuariensis Ecclesis

412쪽

Cui ignotu est quata in statia illi a sedeApost. palliu impetrauitΘquid pro ea promisit ut consuetudinus admittcremur quas dicunt auitas. S rcucra prauitates sunt, plurimis notu est. Archepiscopus tame ad malitia calumniatoris ex iudicu iniquitate aut simplicitate,aut dispelatione: cum tame ad hoc vocatus novcniss)t urgebatur ad litigandum,ad satisdandu,cum tamepossesIbr cflit amplissimae rei immobilis , ut vix ex causa grauissimae infirmitatis ad deliberandum unius dieculς posset inducias impetrare. Anica tamen cum iniquo iudicio Condem naucrant, S quod sedes A postolica causa Cognita retractauit. Cuius rotractationis apud nos priuilegium extat. Nonne ergo iudiccs potuit & debuit habere suspectos 3 sed fortasse dicetur quod ipsbs oportebat non de conscientia sua, sed de partium allegationibus ferre sentenuam : Quia S Dominus Iudam, quem prio litorcin nou crat, non condemnauit: Et mulieri in adulterio deprchens s pepercit, cum nullus procederct accusator. Inde ctiam ad informationem v c stram dictum est, Ego

sicut audio iudico:Sed profecto audiue ibi pro inyelligere ponitur ut pro rationabili moti animi sui decernat iudex interdum assertionibus , interdum praesumptionibus utenses num ruam ex conscientiae iustus ste innoccns condarniactursi multitudo stare videatur in parte aduersa. Nam scriptum est, Insontem in ι ultum non occides, quia aduersor impium. Et alibi: Non

seclueris turbam ad faciendum malum , nec in iudicio plurιmorum adquiescessententiae 4t .ι ia declines. Si vero eontra conscicntiam,

praesertim in praeiudicium innocentis sentcntiam tulerit, gra uis sim e poccat: Quia sicut dicit Apostolus omne quod non e texfide peccatum est. Salomon in Causa meretricum coniectu tali argumcnto utens Condemnauit calumniatricem. t Et Daniel

in lilicraetIonc Susannae pr.esumptionibus reuelauit imalitiam sacerdotum . Quod si iudices in causa Domini Cantuariensis vigorcni debitum habui si cnt, si lege prsscriptam cXcrcuisiciat diligentiam, si potestati supra modum & fas non dctulissent, post ut sortasse probabilit cr argui Vbii illorum iudiciu dcclinauit. Sed ubi iuror omnia vindicauit, quis locus potuit esse rationi rei iuri ante praesidem ductus cst Christus Dominus,

cto prsscsiste illo sub quo condemnatus cst Christus taucti-

413쪽

lentior. Nam Pilatus id agebat exquisitis occasionibus, ut Ch istus euaderct accusatus: hic autem operam dabat&dili gentiam , Ut innocens accusaretur & damnaretur Christiis. Ille ne sub iudice puniretur , Christum transmisit ad Herodem,ubi uel contemptus euasit Christus, remissusque est indutus vestes alba : hic modis omnibus agebatur ne quocumque modo Christus euaderet. Dicat vir amator veritatis quicumque auindet corain Deo, cui de hoc testimonlio in districto examine redditurus cst rationem, dicat certe si audet quod Archiepiscopus ibi maliciose quod ad calumniatorem SI complices suos ,& Gudulenter aut debilitet quod ad iudices tractatus non 'est, & conteinptibiliter, quod ad Ecclesis dignitatem, &ignio miniole iple competenti secti ritate recepta ad iudicium reuertetur. DiCat ergo probus vir & discretus hoc, & ut consilio eius adquiescatue facile obtincbit. Nec est credibile quod & Archisynagogus πincraliter sentiat. licet contrarium prςdicare nori Gubescat Psed ipsc de Onanus sui sic dentium so liditate gaud cunt; sic cisrcspondet conscientia, quod iuste '& ad honorem Dei Ecclcsiae ibi tractatus cst Archiepiscopus, S omnes qui Archicpiscopo Consentiunt simili versentur in

. . inia ergo Archieppiscopiis semel iniquam fratriam reportauerat , re videbM cκ malitia persecutoris &debilitate iudicis immisere nequiorcin , dcclinauit iudicium , causam transferens ad aud ntiam ius m fidelium omnium iudex est a Domino constitutos , l&locum adiit cui specialiter mandata est- . omnium sacerdotalium decisio' caluaritimo Nec hoc de iure imperatorum aut canon unx, bd ipsius Dei authoritate ditentis per Moysem . Qi Puni apud te iudiciam ese peris . 0exerιs inter anguinem σμn uinem , causam oe causam, lepram, lepra, centi ad locum quem elegerit Dominus ad sacerdotes Leviticι, generis,miv p sit praefuerit te brutilo, eis facies quaecumque dixerit tibi, sequorisque sententium Ραerdεrum tu i aurem superbierit noles obediste secerdotis d6creto lsidicis qui eo rempore miaij rat, Domino morietur homo ille,stauferes malum do Iserit. Ecce quod a iudicio saccrdόtum nec causam cXcipit, nec peribitam, licet

414쪽

dant sacerdo A. Nonnc personae iacerdotu ,sicut Ecclesiae . Doctores fideliter tradunt, Ieremiae dictum est: Ecce consistiti te

pnntes. id ergo pixcavit Dominus Cistuaricia sis .si appellauit, si prospexit sibi, si pepercit Episcopis quos oportebat iterato ad. damnationem de ignominiam sui persera4n iudi- . Carc , aut rcgiae indignationis intolerabile subire dispen

. Qualiter autem pars aduersa quae& ipsa appellationem instituit, Causam prosccuta sit &cum Ecclesia,& cum aduersario, nouit Deus &iudicet, & vobis ignotum esse non. potcst. Se- ipsum potcrii quis irridere & texere dolos in animam suam: sed profecto Deus non irridetur. Bicianium iam elapsum est, Episcopus videlicet quod appellantibus sussi agatur, eoquc evoluto pro parte Domini Cantuaricnsis est lata sententia: Et si adhuc ex dispensatione quarundam rerum cXecutio differatur. Oinnibus aulcm iam persuasum est Deum timentibus quod Archiepiscopus S sui iniuste proscripti sunt. Quo enim iure confiscati sunt reditus Clericorum ρ Et qua Episcoporum patientiaEcclesiae& bona altaris Christi persecutoribus Ecclesiae ad libitum cxponuntur Z Quae iustitia proscripsit innocentes sine delectu professonis & ordinis, talis de sexus 3Quisivia quam tanta immanitate distraxit copulam nuptiarum 3 Et tamen ei qui facit hoc, ab Episcopis innocentiae de iustitiae testimonium redditur, ut in suam confusionem de preniciem dicere &scribere non crubescant, quia rex dulce putat obsequium cum monetur ut corrigat, si quid deliquit in Deum. G. aut ex corum sentcntia non delinquit, aurci infideliter gratum & debitum Obsequium subtrahunt, aut palam mentiuntur in capita sua: quia os quod mentitur occidit a limam. Non est qui ci audeat denunciarc quod expedit audienti pariter de dicenti. Non est qui dicat cum Moyselum Domιni cum omnibus ipsius sunt, vi et sacrificet iudeserto. Non est qui trium dierum itineri vacationern' impcirci Hero degenti sub Moyse ec Aaron , re in cultis

415쪽

legis & ritu diuini sacrificij occupato. Et quid credibile est,'.quod si hi prs sentes essentMoyses & Aaron ad ostium eius,cuius innocentia praedicatur, aut eis omnino non paterct accessius, aut negaretur auditus, aut quod ibi non inuencrunt, suppliciis,aut certe contumeliis amccrentur Neque enim d

sinit Ioannes & Mambre qui Spiritui sancto resistant. Achito fel multos in deliberationibus reliquit haered cs, qui infatuant animas Principum, S contra Deum proferunt & praeferunt consilium toxicatum. Quid enim nunc aliud in Cantuariensi Archiepiscopo perscquuntur, nisi quia in conspectu Regum ausiis est Dei iustitiam protestari, tueri legcm , Ecclesiae libertatem p Ccrte dum magnificus crat nugator in Curia, dum legis contemptor videbatur & cleri, dum scurriles cum potetioribus seetabatur ineptias , magnus habebatur, clarus erat, Zc acceptus omnibus , & solus dignissimus summo Pontificio ab uniuersis conclaihabatur,singulis: sed ex quo in Pontificem sublimatus suae memor conditionis & professionis exprimere voluit sacerdotem, S verbo Dei maluit uti magistro quam populo factus est eis inimicus vera diccns, & vitam corrigens; ut & hi impleant mensii ram patrum suortim, qui ex causa simi-Ii Prophetas & Apostolos prosccuti sunt: Et quidam eorum adhuc Martyres Christi, id est, testes veritatis id iustitiae persequuntur. Uid in Elia persecuti sentAchab &IeZabel Nem- porcligionis oraculum, testimonium fidei, iustitis pro sessionem, exterminium Idololatris,medelam Vitiorum, Criminum

abolitionem. Paulus Ac Petrus gladium Neronis enasissent, immo nec incurrissetit inimicitias nisi voluptatibus hominum& erroribus contraria praedicassciat. Nemo cnim in aliquo persecutus est quod erat aut dicebatur Helias: Ncmo puniuit aliquem quia P cirus esset aut Paulus :&Iohanncs tutus esset in

conspectu Herodis, nisi diceret, non licet tibi habere xorems tris tui. Nullus enim in tantam euasit tyrannidem, Ut naturam perscqueretur. Sed frequens est,& multis Vulgatur exemplis,

quia veritas odium parit. ini ergo pcricquuntur in hac causa Cantu friensem Archiepiscopum,non hoc persequuntur quod Thomas est, quod natu ne Lundoniensis, Clcricus professione, gradu sacerdos,Episcopus dignitate : sed quod in nunciat populo Dei scelera eoruni, S ut legem D claudiant& obediat principes

416쪽

principes Sodomorum & populus Gomorrhi. quod persequuntur prosecto Apostolorum spiritus & prophetarum, spiritus histitiae & veritatis, spiritus patris & fiiij indubitanter Spiritus Sanctus. Nam id abominantur, abhorrent Ecpuniunt,quod per prophetas & Apostolos docuitSpirit Sanctus. Et nipse Paulus aut Ioannes quod scripsit pr semialiter

doceret in Carne,aut torqueretur suppliciis,aut diceretur ei ad- minus, Rectae a nobuoeientiam larum tuar m nolu-μ, quia nota contrari κει. Semel locutus est Deus, &id ipsum secundo nonrepctit: nec ad eruditionem vivorum suscitat mortuos: Cum

in Ecclesia praesentes sint Moyses & Prophetae, ut audiantur &d occant populum:& ut pars quς verbo Domini condemnatur' ex sententia Moyse & prophetarum,alteri victoriam Cedat,adiplicetur ephot, ubi manifestatio est veritatis &iudicij , & resipondcatur unicuique secundum opera sua.Formam hanc non declinat Cantuariensis Archiepiscopus neque sui: immo optant & orant,ut de vultu verbi Dei, id est legis diuinae iudicium illorum prodeat,&oculi Domini declarent aequitatem. Si quid enim exigit quod legi Dei repugnet,si dc verbo Dei nituntur

consuetudines quae petuntur aduersus Ecclcsiam libenter cedet: & de contradictione Zcvexatione partis aduerst satisfaciet

libens. , Quod si causa eius innititur verbo Dei, si ei assistunt

Apostoli & Prophetae, nemo eum aut suos per gratiam Dei Duellet a fidiasta. Haec est enim in Christiano iustissima causa exilis;pro qua non modo substantiam ponere debet,sed &animam suam.Iam enim sola iniquitas consuetudinum,& aequitas diuinae legis ab aduersb confligunt, & de causa pecuniaria quae tunc quidem simulabatur, & in veritate nulla erat, nec mentio est. Aduersus hoc multa fingit, machinatur, & in pelle vulpeculae laborat improbitas,sed mentitur iniquitas sibi,non attendens aut dissimulans quam suauis est homini panis mendach, sed postea implebitur os eius calculo. Sed profecto unum est quod omnes mirari,immo dolere debent, illos videlicet Cantuariensibus exulibus insultare, pro quorum libertate se Canintuarienses ad omnia discrimina deuouerunt. Illi pro communi libertate versantur in torculari, & quis astitit illis Illi satagunt ut haereditas Domini liberetur a seruitute, & ad ollas carnium& allia Aegyptiorum voto recurrunt, qui in libertate fuerant

417쪽

educendi. Vtique miserabiliores .sunt olunibus gentibus. Si hic proscribuntur, amiguntur, dc deputantur cum impiis i si consolationem a Domino non expectant,si exulantibus conscientia non respondet ad meritum: si in persecutionibus causam non habent Christiani. Dpricit cos prudentia carnis,quae ab euentu mcrita pensat. Sed Deus consolatur cos in tribui tione sua, tandem res nsurus & illis qui mundo lenocinan. tur, & ceruicalia ponunt sub Capitibus Uniuerce aetatis, &puluinaria sub omni cubito manus,Communicantes excommunicatis, claues Eccl csiae ludibrio habentes, & putantes legem Dei, nihil aliud esse quam verba. Nos interim Deo in omni hus donis suis gratias agimus, N. Xime quod nos dignatus est illorum numero aggregare, qui persecutionem pro iustitia patiuntur. Suscepimus de manu Domini dulcia quibs *pe ad perniciem nostram abusi sumus. Quare & ab ipso squanimiter non suscipiemus amara ad medicinam, in profectum salutis nostrae siue vivimus, siue morimurDomini sumus,ut id solum peti oporicat ab amicis quatinus exiiij nostri angustias subleuent orationibus suis, ut non deficiat fides nostra, sed de amictione nostra salutem nobis & Ecclesiae pacem & libertatem

misericorditcr operetur

Magistro Gualtero de In .L. E p I s T. C L X X X VI I. PR omeruerat quid humanitatis vestrς sedulitas, &exhibitio promptissimae liberalitatis, & omnem vobis aut vestris obsequendi oportunitatem gratanter arriperem:&si alio modo nequeam, saltem deuotionis incae sinceritatem salutationis iudicio protestarer. Nullus enim nostratum est, cui, Cum omncs rerum circonstantias diligentius metiar, me recolam amplius debitorem. Unde silentium meum merito fuerat arguendum , nisi multarum dc probabilium rationum suffragio purgaretur : Quas utique iure praetenderem accusanti & nimium non constaret intcr vos & nos chaos magnum esse firmatum:ita ut nobis impossibile, vobis autem difficile sit ad amicos transire vel mittorc.Inimicus homo hoc secit,&in Idu- mea zizaniorum semcntcm non cessat spargere:& iugi laborat instantia ut angelos prssides Ecclesiarum euellat a laude Dei. Diuitigod by Coosli

418쪽

Qnasi vulpes in deserto propheis eius qui seqquimur spiritu in suum dc nihil vident. Hi sint qui clarissimum Dominum suum

magnum principem subuertere conati sunt, mansuetudinem eius succendentes felle maliciae,& rationis aciem extinguentesco siliis toxicatis. Eripiat eum Deus de manibus eotu, & subij-ciat sibi ut principatus eius &Deo placitus quictus,& io .cundus gerenti,&Ecclesiis quarum' patronus est,' populis, laetus esse valeat &fructuosus. Scio utique quia si redierit ad cor, placabit Dominum suum sponsum Ecclesis satisfactione

condigna , & a cruore in nocetuum potestatis suae gladium revocabit,ut ei propitietur Deus,'non e&quirrit sangui ncm coa Tum ab ipso dcdomo erus. Si exules &proscriptos Dei contem

Mit, quia pauperes sunt ζ memineris quia talium patronus est Christus. Ad ulciscendum pauperis Nabuthae sanguinem d leuit Deus domum Achab&IeZabel. Saul quia Ῥnsulente& procurante mech Iudumeo custode titulorum gladio Regni , qui ad sacerdotij tuitionem commissus est , sacerdotes appetiit, &Nobem vicum eorum deleuit , in se prouocauit gladium Dei, quo &ipse & domus eius Allo philorum ministerio irreparalailiter deleti sunt, generi suo relinquentes titu- Ium haereditatis,quo ad Gabaonitarum precem, quorum gentem inter sacerdotes Doech regiae indignationis minister a flixerat,patibulo legatur a fixum. Et adhuc respicit Deus ino in rationem humilium .&non spernit preces corum. Qua spe ducti proscripti pavpcres erant,& Dco,pro quo patiuntur auctOre, iugiter orabunt, ut serenissimus Dominus Rex condignos fiuctus poenitentiae faciat, &iam declinet imminentem. Inte rim dispensationem Domini aequanimiser toleramus , Certi

quod nihil nobis nocere poterit, si boni ει diuinae legis aemula tores fuerimus. Non enim ut criminosi patiuntur,quod publice notum est,nisi his qui laborant ut non sapiant quae Dei sunt, sed affligimur ut Christiani. In quo&tc,dilectissime,nos gaudemus habcre consortem: non quidem tuo quod nefas esseninsultantes reiectui, sed congratulantes virtuti. Nam & tu fidei tuae fecisti fidem, & lcmporalium iacturam Contempsisti , dum sectareris honestatem , & satisfaccres caritati. Quid, dilectcmi, obstupescis quid mussitas 3 quid

419쪽

IO AN SARESB.

Iucernam obfuscare crimen minui mundo innotuit: omnes de te unam lantentiam ferimi: Et ne in diutius proti

fiam, Euangelicum implesti virum, pro fratre animam ponens , dum te pro iustitia maluisti condemnari, quam alium, cui virtus obedimi reputanda vitabat , in crimine, siverum fateretur, a viari, sed nec ille ut vulgo dicitur fidem de obedientiam ausus est pro fiter nec tu,quod gaudenter amplector,dissileri dignatus es fidei de obedientiae titulum. Cum ergo gratis virtus fidei sit ita te punit aut potius probata per homines, nunquid perfidia praeruaricatorum, & calumniatoriuniniquitas non codemnabitur apud Deum Deus mihi testis est

quam doleo Christi regis figillum csse iubtractum. Sed eodem

iudice fateor, quia ni te in hac conditione versari, quam illud perfidia aut etiam quacumquc nora turpitudinis redemisse. Sit ergo nunc amice Dei qui meus a multis diebus fisisti, consolatio tua, quae mea & rrubi coexulantium est, innocentis conscientiae testurionium, qua in vita nihil potest esse iucundius. Si quidem illa iudice nemo nocens absoluitur, quae de vc cm immortalem & ignem inextinguibilem parit : aut ut verius dixerim, perenniter fovet. Non enim conscientiae, sed

culpae est partus iste,quem semper a te D eus ficiat alienum. Si de me quaeris, sano & incolumi, 2Sagatur negotiatio litter rum expectanti misericorium Domini in assiuentia illorum

quae natura deposcit , aut conniventium mores. Coexulat mihi frater meus mecum ad omne tuum in Domino promptus

obsequium. Cum autem ad presens aliud nequeamus, iat rationis N deuotionis mum offerimiis , pro te dicentis s latem quibus noueris expedire, de nominatim clericis aulae

qui nec eri nomine excommunicati sunt, nec excommunia imum participasione. Dissilired by Gorale

420쪽

Nisotio de monte Rothomagensi.

Noram ingratitudinis iure contrahit , quem ad promerendum amorem ti obsequium beneficiorum memoria non accendit. Etenim tanto uberior debetur gratia, quanto cumulatius & frequentius ad nec meritum nec merentem a

sola diuite vena liberalitatis innatet beneficia praecesserunt. S edunde, mi dilecte, & omni iure de merito diligende, ut humanitati tuae condigna liberalitatis compensatione respondea musὶ ExuIo,proscriptus sum, expositus paupertati , CoeX lantium mihi magis quam propriis incominodis Vrgeor, S eorum quq in pressuris Ecclena Dei patitur, a me nihil reputo a lienum. Sed in his omnibus Deum mihi propitium sentio, Cinus muneris est ut exiliu pro iustitia subeam libens .rapinam bonorum meorum pro fide, si necessarium cst,gaudenter e Cipiat nec angustias timeam , aut erubescam ignominiam paupertatis ,discipulus & professor pauperis Christi. Certus ab ipsius veritatis oraculo, quod tristitia nostra vertetur in gaudium. Fidelis enim est,nec patietur pusillos & pupillos suos te-tari supra id quod possunt i sed ad gloriam suam faciet vi h milium tentatio eis transeat in profectiam. Ceterum unde mihi interim amicorum dulcissime) ut tuae respondeam liberalitatiλ Eam namque dissimulare non possum, quam toties cse pertus loquor, cuius beneficia toties mei senserunt, quoties Dpportunitas data est,ut me caritatis solatio friterentur. Quod Amu e possum ad prpsens gratias deuotione maximas ago, indubitanter expectans, ut miserationi vestrae respondeat in misericordia uberi, cui in vobis beneficiorum pecuniam dedistis ad usurain. Hoc enim solum est honesti tenoris genus,& quod

usurarum & totius auaritiae,condemnatrix pagina veritatis nomodo absoluitJed ceturii mercederemunerat Nam&hozS lomon in prouerbiis testatur diccns rfaeneratur Domιno qui , peris mseretur, ev vici tudinem fiam reddet vir temporaliter quidem quatenus expedierit iplenissima autem retributionc in vi