장음표시 사용
231쪽
riorum , aeibri, tu taetera illa in maledicti loco pones t quae nieus discessus Reipudivulnera inflixit qui si calamitosissimus fuisset. tamen misericordia dignior, quam contumelia, & cum gloria potius esse coniunctus,quam cum probro putaretur; ataque ille, dolor meus duntaxat, vestrum quidem scelus, ac dedecus haberetur. tum vero forsitan hoc, quod dicturus sum, mirabile auditu esse videatur ι sed certe id dicam, quod sentio. Cum tantis a vobis P.C. neficiis assectus sim, tantis honoribus inon modo illam calamitatem esse nondum; sed si quid mihi potest a Rep. esse seiunctum, quod via potest, priuatim ad meum nomen augendum: Optandam duco mihi fuisse illam,expetentamque fortunam. Atque ut tuum lςtissimum diem cum tristissimo meo conseram; virum tandem bono viro & sapienti cwbilius putas; sic exire a patria; ut omnes sui ciues salutem incolumitatem, reditum precentur ι quod mihi accidit, an quod tibi proficiscenti euenit, ut omnes execrarentur; mala prec rentur a unam ti in illam viam & perpetuam esse vellent 3 mihi mediusfidius in tanto omnium mortalium odio iusto praeterii mdc debito, quae uis fuga potius, quam ulla prouincia esset optatior, Sed perge porro. nam si illud meum turbulentissimum tempus prosectionis, tuo tranquillitumo praestat; quid conseram reliqua quae in te dedecoris plena suerunt: in me dignitatis3 Me Calendis Ian.qui dies post obitum o casumque nostrum Rei p. primus illuxit, frequentissimus Senatus, concursu Italiae, reserente clarissimo, atque sortissimo viro P. Lentulo, consentiente Populo Rom.
atque una voce reuocauit, me idem Senatus exteris irationibus,me legatis, magistratibusque nostris authoritate sua consularibus literis, non ut tu nuper dicere ausus es,orbatum patria, sed ut Senatus illo ipso tempore appellauit, ciuem conseruatorem Reip. commendauit. ad meam unius salutem Mnatus auxilium omnium
ciuium cuma ex Italia, qui Reme' b. saluam esse vellent, Consulis voce de literis implorandum putauit. mei capitis seruandi causa Romam uno tempore quasi signo dato Italia tota conuenit.de mea salute P. Lentuli praestantissimi viri,atque optimi Consulis, Cn. Pompei clarissimi, atque inuictissimi ciuis, caeterorumque princiapum celeberrimae & gratissimae conciones fuerunt. de me Senatus ita decreuit, Cn. Pompeio authore, & eius sententiae principe: ut si quis impedisset reditum meum. in hostium numero putaretur; hisque verbis ea deme Senatus authoritas declarata est; vinemini sit triumphus honorificentius, quam mihi salus restitutioque perscripta. de me, cum omnes magistratus promulgassent, praeter unum Praetorem, a quo non fuit postulandum,fratrem inimici mei,praeterque duos de Iapide emptos Tribu ,
nos plebis; legem comitiis Centuriatis tulit P.Lentulus Consul de Collegae C MOtelli sententia, quem mecum eadem Resp. quae in Tribunatu eius disiunxerat, in Consulatu virtute optimi, ae iustissimi viri, stpientiaque coniunxit. Quae lex quemadmodum accepta lit, quid me attinet dicere 3 ex vobis audio nemini ciui ullam, quominus adesset, satis iustam excusationem esse visam; nullis comitiis unquammu Ititudinem hominum latam neque splendidiorem fuisse. hoc certh video, quia indicant tabulae publicae; vos rogatores, vos distributores, vos custodes fuisse tabulatum: & quod in honoribus vestrorum propinquorum non facitis, vel aetatis excusatione,vel honoris; id in salute mea nullo rogante vos vestra sponte fecistis . confer nunc Epicure noster ex hara producte,non ex stola,coser, si audes, absentiam tuam. cu m mea. obtinuisti prouinciam Consularem finibus iis , quos lex cu piditatis tuae, non quos lex generi tui pepigerat. nam lege Caesaris iustissima, atque optima, populi liberi, planE,& verherant liberi: lege autem ea,quam nemo legem praeter te, &Collegam tuum putauit , omnis erat tibi Achaia, Thessalia, Athenae, cuncta Graecia addiciar habebas mercitum tantum, quantum tibi non Senatus, aut Populus Rom. dederat; sed quantum tua libido conscripserati aerarium exhauseras. quas res gessisti in Imperio, exercitu, prouincia consulari 3 quas res gesserit quaero 3 qui ut venit statim; nondum commemoro rapinas,nondum exactas pecvnjas,non captas,non Imperatas, non neces Bciorum, non caedem hospitum, non perfidiam, non immanit tem, non scelera praedico; mox, si videbitur, vi cu m se te, ut cum sacrilego, ut cum
sicario disputabo, nunc meam spoliatam fortunam conseram cum florente λrtu-pa imperatoris . . is unquam prouinciam cum exercitu obtinuit qui nullas ad Senatum
232쪽
senatum literas miserit 3 tantam vero prouinciam cum tanto exercitu , 'Maeedo. niam praesertim , quae tantis barbarorum gentibus attingitur; ut semper Macedonibus imperatoribus ijdem fines prouinciae fuerint, qui gladiorum atque pilorum. ex qua aliquot Praetorio Imperio, Consularis quidem nemo redijt, qui incolumis fumrit ; qui non triumpliarit. est hoc nouum: multo illud magis. appellatus est hic Vul. rurius illius prouinciae sit di js placet) Imperator. ne tum quidem Paule noster tabulas Romam cum laurea mittere audebas e misit inquit . quis unquam recitauit quis ut recitarentur, postulauit nil l enim mea refert, etrum tu conscientia oppressus scelerum tuorum nihil unquam aulus sis scribere, ad eum ordinem, quem despex ras, quem afflixeras, quem deleveras: an amici tui tabulas abdiderint, ijdemque Mlentio suo temeritatem atque audaciam tuam condemnarint. Atque haud scio an
malim te videri nullo pudore suisse in literis mittendis: an amicos tuos plus habuiΩse Se pudoris &consilij, quam aut te videri pudentiorem fuisse quam soles, aut tuunctum non esse condemnatum iudicio amicorum . Quod si non tuis nefatiis in hunc ordinem contumelijs. in pereetuum tibi Curiam praeclusisses: quid tandem erat actum, aut gestum in illa prouincia: de quo ad Senatum cum gratulatione aliqua scribi abs te oporteret 3 vexatio Macedonia: an oppidorum turpis amissio in sociorum direptio an agrorum depopulatio'an munitio Thessalonicae 3 an obsessio militaris viae 3 an exercitus nostri interitus, ferro, fame, frigorq, pestilentia 3 Tu vero qui ad Senatum nihil scripseris i ut in urbe nequior inuentus es,quam Gabinius; sic in prouincia pau lo tamen quam ille demissior. nam ille gurges atque helluo natus abdomini suo non laudi, atque gloriae, cum Equites Rom. in prouincia,cum publicanos nobiscum dc voluntate, dc dignitate coniunctos, omnes sortunis, multos n. ma, vitaque privasset: cum egisset aliud nihil in illo exercitu; nisi ut urbes depopularetur: agros vastaret: exhauriret domos rausius est, quid enim ille non auderet 3 a Senatu supplicationem per literas postulare. Odij immortales, tu ne etiam atque adeo vos geminae voragines, scopulique Reip. vos meam fortunam deprimitis 3 v stra in e tollitis3 cum de me ea senatusconsulta absente iacta sint i eae conciones habitae: is motus erit municipiorum&coloniariam omnium rea decreta publicanorum rea collegiorum; ea denique generum, oldinumque Omnium: quae ego non Odo optare nunquam auderem; sed cogitare non possem: vos autem sempiternas
vidistiniae turpitudinis notas subieritis. An ego, si te & Gabinium cruci sustixos viderem, maiore assicerer laetitia ex corporis vestri laceratione, quam a meior ex infamia nullum est supplicium putandum, quo assici casu aliquo etiam honi viri sor- resque possunt. Atque hoc quidem etiam isti tui dicunt voluptarii graeci: quos utinam ita audites .ut erant audiendi: nunquam te in tot flagitia ingurgitasses. verum audis in praesepibus: audis in stii prisi audis in cibo, ic vino. sed dicunt ipsi, qui mala dolore,bona voluptate definiunt. Sapientem, etiam si in Phalaridis tauro inchisus,
succensis ignibus tot reatur, dicturu m tamen, suaue illud esse: seseque ne tantulum quidem commoueri. tantam virtutis esse vim voluerunt; ut non post et unquam e
se vir bonus, non beatus. quae est igitur poena 3 quod supplicium 3 id mea sententiar quod accidere nemini potest iij si nocenti: suscepta fraus, impedita &oppressa mens
conscientia honorum omnium odium, nota iusti Senatus, amissio dignitatis . iacem ibi ille, M. Regulus, quem Carthaginenses resectis Nipebris, illigatum in machina, Vigilando necauerunt, stipplicio videtur affectust nec C. Marius,quem Italia seruata ab illo demersiti m in Mintu rnensu m paludibus, Africa deuicti ab eodem, e pulsum & naufragum vidit . fortunae enim ista tela sunt non culpae . supplicium a tem est poena peccati . neque vero ego si unquam vobis mala precarer, quod lares ei; in quod iii inmortales meas preces audiuerunt; morbum, aut mortem, aut crueiatum precaretalhyestea ista execratio est poetae vulgi animos non sapientum m uentis. ut tu naufragio expulsus uspiam saxis fixus asperis misceratus latere penderes t ait ille) sexa spargens tabo sanie singuine atro. Non senem omnino mole ste; si ita accidisset; sed id tamen esset humanum. M. Marcellus,qui ter Consiui fuit; su nania virru te. pietate, gloria militari, periit in mali. qui tamen ob virtutem, gloriae laude vivit. in fortuna quadam est illa mors, non poena putanda. quae est igitur
233쪽
poena 3 quod supplici tuo. quae laxa 3 quae cruces Ecce duos duces in prouincijs P
puli Rom. habereexercitus, appellari Imperarores, horum alterum sit ciuisi e infimmatum conscientia sceletum, & fraudum suarum: ut ex ea prouincia, quae fuerit ex omnibus una maxime triumphalis; nullas sit ad Senatum literas mittere ausius. ex qua prouincia modo vir omni dignitate ornatissimus L. Torquatus magnis re bus gellis me reserente absens Imperator sit appellatus: unde his paucis annis Cn. Dolobellae, C. Curionis, M. Lucilli iustissimos triumphos vidimus, ex ea te Imperatore nuncius ad Senatum allatus est nullus. Ab altero allatae literae, recitatae, relatum ad Senatum . da j immortales id ne ego optarem 3 ut inimicus meus, ea, qua nenio unquam, ignominia notaretur ut Senatus is, qui in eam iam benignitatis co siletudinem venit, ut eos, qui bene Rempub. gesserint, nouis honoribus asticiat, denumero dierum , & genere verborum, huius unius literis nunciantibus non credere is pollulantibus denegaret his ego rebus pascor, his delector, his perfruor, quod de vobis hic ordo opinatur,non secus ac de teterrimis hostibus, quod vos Equites Romani quod cςteri ordines, quod cuncta ciuitas odit, quod nemo bonus, nemo denique ciuis est, qui modo se civem esse meminerit, qu i vos non oculis sugiati auribus respuat .animo aspernetur, recordatione denique ipsa Consulatus vel tri perhorrescat. Haec ego semper de vobis expetiui, haec optaui, haec precatus sum. plura
etiam accideru nt, quam vellem. nam ut amitteretis exercitu ira, nunquam me hercule optaui. illud etiam accidit praeter optatum meum. sed valde ex voluntate. muhi enim non venerat in mentem furorem dc insaniam optare vobis, in quam incidistis. atqui fuit optandum. me tamen fugerat deoru m immortalium has esse in impios dc consceleratos poenas certissimas constitutas. nolite enim putare P. C. vi in scena videtis, homines consceleratos impulsu deorum terreri furiarum taedis a denti sciua quemque fraus suum facinus, seu m scelus, sua audacia de sanitate aemente deturbat. hae sunt impiorum furiae, hae flammae, hae faces. ego te non ve sedem, non furiosum, non mente captum,non tragico illo oreste aqt Athamante dementiorem putem qui sis ausus primum sacere nam id est caput, deinde paulo ante Torquato grauissim dc sanctissimo viro premente confiteri, te prouinciam Macedoniam, in quam tantum exercitum transportasses, sine ulla milite reliquisseemitto de amissa maxima parte exercitus si t hoc infelicitatis tuae . dimittendi vero exeris citus quam potes afferre causam 3 quam potestatem habuisti Z quam legem quod Senatus Consultum quod ius t quod exemplum quid est aliud furerer nisi non e gnoscere homines, non cognoscere leges, non benatum , nun ciuitatem; cruentare corpus suum 3 maior haec est vitae.famae, salutis suae vulneratio. si familiam tuam di-m isalses, quod ad neminem nisi ad ipsum te pertineret,amici te tui constringendum putarent. praesidium tu Populi Romani, custodiam prouinciae, iniussu populi Sen tuique dimisisses. si tuae mentis compos fuisses Ecce tibi alter emisia iam maxima praeda,quam exsortunis publicanorum,ex agris, urbibusques torum exhauserat: cum partim eius praedae profundae libidines deuorassent, partim noua quaedam, de inaudita luxuries, partim etiam in illis locis, ubi omnia diripuit, emptiones, partim permutationes ad hunc thusculanum montem extruendum, cum illa eius immen-1a & intolerabilis aedificatio constitisset, se ipsum, fasces suos,exercitum Populi Romani, numen interdictiamque deorum immortalium, responsa sacerdotum, authoritatem Senatus, iussa populi, nomen , ac dignitatem Imperii, Regi Aegyptio
vendidit. cum finis prouinciae tantos haberet: quantos voluerat,quantos optauerat, quantos mei capitis precio periculoque emerat: his se tenere non potuit,exercitum eduxit ex Syria. qui licuit extra prouinciam tribuit se mercenarium comitem Regi Alexandrino. quid hoc rurpius3 In Aegyptum venit: signa contulit clim Alexandrinis. qtiando hoc bellum aut hic ordo aut populus susceperat 3 coepit Alexadriam. qu id aliud e sectamus a furore eius, nisi ut ad Senatum tantis de rebus gestis literas mittat hic si mentis esset tuae, nisi poenas patriae, diisque immortalibus eas, quae grauissi inae sunt, surore atque insania penderet, au sus esset, mitto exire de prou i cia, educere exercitum, bellum sua sponte gerere, in regnum iniussu populi aut senatus accedere. quaecum plurimae leges veteres, tum lex Cornelia maiestatis,
234쪽
Iulia de peeuntis repetundis planissimh vetanti sed haee omiti ille si non aeeertimis
furerer,auderet quam prouinciam P. Lentulus amicissimus huic ordini, cum &authoritate Senatus, dc sorte lis eret, interposita relisione sine ulla dubitatione deo. suisset,eam sibi tum adsciscere; cum, etiam si religio non impediret: mos maiorumtamen, de exempla, dc grauissimae legum poenae vctarent. Sed quoniain sortunarum contentionem facere coepimus de reditu Gabinii omittamus quem, & si sibi ipse praecidit, ego tamen os ut videam hominis expecto. tuum si placet reditum cum meo conseramus. At meus quidem is sutis ut a Brundusio usque Romam agmen perpetuum totius Italue viderem. neque enim regio fuit ulla, neque municipium,nmue ptaefectura, aut colonia: ex qua non publice ad me venerint gratulatum. quid
dicam aduentus meost quid effusiones hominum ex oppidis 3 quid concursum ex agris patrumlamilias eum coniugibus ac liberis qiii deos dies, qui quasi deorum immortalium,sem,atque solemnes sunt aduentu meo, redituque celebrati 3 unus ille dies mihi quidem immortalitatis instar fuit, quo in patriam redii, cum Senatum egressum vidi, popul 4mque Romanum uniuersium , cum mihi ipsa Roma prope conuulsa sedibus suis ad complectendum conseruatorem suum procedere visa est.
quae me ita accepiti ut non modo omnium generum,aetatum, ordinum omnes viri,
ac mulieres omnis fortunae ac loci,sed etiam senia ipsa viderentur,& tecta urbis ac templa laetari. me consequentibus diebus in ea ipsa domo, qua tu me expuleras, qua expilaras, quam incenderas, Pontifices, Consules, Patres conscripti collocauerunt, mihique quod ante me nemini I pecunia publica arelificandam domum census runt. habes reditum meum. confer nunc vicissim tuum, quando quidem amisso exercitu nihil incolume domum, praeter os illud pristinum tuum retulisti. qui primum qua veneris cum laureatis tuis lictoribus quis scit quos tu Meandros. dum omnes solitudines petraueris,quae diuerticula, flexionesque, quaesisti quod te municipium vidit quis amicus inuitauit 3 quis hospes aspexit Z ironne tibi nox erat pro die3 non Blitudo pro frequentiat caupona pro oppido non ut redite ex Macedonia nobilis Imperator, sed ut mortuus in umis videretur. Romam vero ipsam, sidauit aduentus tuusi o familiae non dicam Calphurni sed Calventi neque huius urbis, sed placentini municipii, neque paterni generis, sed Brachatae cognationis dedecus. quemadmodum venisti quis tibi, non dicam horum, aut ciuium caeterorum, sed tuorum legatorum obuiam venit mecum enim tum L. Flaccus vir tua Iegatione indignissimus,atque iis costiis,quibus mecum in Consulam meo coniunctus suit, ad conseruandam Rempub. dignior mecum fuit: tum cum te quidam non longε porta cum lictoribus errantem ei su messe narrabat. seisitem virum statem in primis belli ac rei militaris peritum familiarem meum Martium, quorum tu legat Ium praelio Imperator appellatus eras, cum Ionis suis se aduentu isto tuo domi Lisse ociosum . sed quid ego enumeroqui tibi obuiam non venerint qui dico v nisse penh neminemi ne de officiosissima quidem natione candidatorum, cum vuIωgo essent & illo ipis, de multis ante diebus admoniti dc rogati. togulae licioribus ad portam praesto suetunr, quibus illi acceptis, sagula reiecerunt, O cateruam Imporatori suo nouam praebuerunt. sic iste tanto exercitu, tanta prouincia, triennio post Macedonicus Imperator in urbem se intulit, ut nullius negociatoris obscurissimi reditus unquam suerit desertior. in quo me tamen qui esset paratus ad se defendendum reprehendit. cum ego Celimontana rerta introisse dixissen , responsione me numinica Esquilina introisse homo promptissimus lacessuit. quasi vero id, tego scire debuerim, aut vestrum quispiam audierit, aut ad rem pertinea t, qua tu porta introieris, modo ne Triumphali, quae potia Macedonicis semper confiitibus ante te patuit. tu inuentvses, qui Consulari Imperio praeditus ex Macedonia non triumphares. At audistis P. C. philosephi vocem. negauit se triumphi cupidum unquafuisse. O scelus, opestis, o labes, cum extinguebas Senatum, vendebas authorit tem huius ordinis, addicebas Tribuno Pl. Consulatum tuum i Remp. euertebas, prodebas caput&salutem meam una mercede prouinciae, si triumphum non cupiebas. cuius tandem rei te cupiditate arsisse delendest is, enim vidi, qui & mihi di caeteris cupidiores prouinciae viderentur, triumphi nomine tegere atque velare
235쪽
cupiditatem suam. hoc modo Decimus Syllanus Consul in hoc ordine, hoc meus etiam Collega dicebat. neque enim quisquam potest exercitum cupere , apertinue petere, ut non praetexat cupiditatem triumphi. quod si te Sesatus puluina Rom. aut non appetentem, aut etiam recusantem, bellum suscipere, exercitum ducere coegisset, tamen erat angusti animi,atque demissi, triumphi honorem, atque dignitatem contemnere. nam ut leuitatis est inanem aucupari rumorem, & omnis
umbras etiam falsae gloriae consectat i,sic leuis est animi, lucem, splendoremque fugientis, iustam gloriam,qui est fructus verae virtutis honestissimus repudiare . cum vero non modo postulante, atque cogente, sed inuito, atque oppressis Senatu, non modo nullo Populi Rom. studio, sed nullo serente suffragium libero, prouincia ti, hi ista manu precium fuerit non euerile per te, sed perditae ciuitatis: cumque omnium tuorum scelerum haec pactio extiterit, ut si tu totam Rempub. neniijs lati nibus tradidisses t Macedonia tibi ob eam rem, quibus tu finibus velles redderetur,
cum exhauriebas aerarium,cum orbabas Italiam iuuentute, cum mare vastissimum hyeme transibas, si triumphum contemnebas, quae te praedo amentissime, nisi praedae ac rapinarum cupiditas tam caeca rapiebat 3 non est integrum Cn. Pompeio comsilio iam uti tuo. errauit enim, non gustarat istam tuam philosophiam: ter iam h mo stultus triumphauit. Crasse pudet me tui. quid est,quod consecto formidol sissimo bello, coronam illam lauream tibi tantopere decerni volueris a Senatu 3 P. Seruili, et elle,C. Curio,P. Africane cur non hunc audistis tam doctum hominem , tam eruditum, priuS quam in istum errorem induceremini 3 C. ipsi Pontino necessario meo iam non est intellrum, religionibus enim su scept is i in pediturὰ stultos Camillos,Curios, Fabritios, alatinos, ScipioneS, Marcellos, Maximos; o amet tem Paulum, rusticum Marium, nullius consilij patres istorum amborum Consulum, qui trixa mpharunt. Sed quoniam praeterita mutare non possumus,quid cessat
hie homulus ex argilla & luto fictus Epicureus , dare haec praeciara praecepta sapie tiae elatissimo& summo Imperatori genero suo 3 fertur ille vir mini crede gloria: flagrat,ardet cupiditate iusti & magni triumphi, non didicit eadem ista,quae tu. mi te ad eum libellu m. sed iam si ipsi coram congredi poteris, meditare quibus verbis
incensam illius cupiditatem comprimas, atque restinguas. valebis apud hominem volitantem gloriae cupiditate vir moderatus dc constans, apud indoctum eruditus, apud generum socer. dices enim,ut es homo facetus,ad persuadendum concinnus,
perfectus, politus h schola. quid est Caesar, quod te supplicationes totiens decretae, tot dierum, tantopere delectent 3 in quibus homines errore ducuntur, quas dii negligunt, qui ut noster ille diuinus dixit Epicurusὶ neque propitii cuiquam esse i
lent, neque irati. non facies fidem scilicet cum haec disputabis. tibi enim deesse defuisse deos videbis iratos. vertes te ad alteram scholam: disseres de triumpho. quid tandem habet iste currus 3 quid vincti ante currum duces 3 quid simulacra oppidorum quid aurum quid argentum Z quid legati nequis& tribuni quid clamor militum 3 quid tota illa pompa 3 inania sunt ista mihi crede, delectamenta penis puerorum, captare plausus, vehi per urbem, conspici velle . quibus ex rebus, nihil est, quod sol.dum tenere,nihil, quod Ieserre ad voluptatem corporis possis. quin tu me vides.qui ex qua prouincia T. Flaminius, L. Paulus, etellus, T. Didius, innumerabiles alij, leui cupiditate commoti triumpharunt: ex ea sic rediit, ut ad portam Esquilinam Macedonicam lauream conculcarim, ipse cum hominibus quindecimniale vestitis ad portam Celimontanam sitiens peruenerim,quo in loco,mihi libertus praeclaro Imperatori domum ex hac die biduo ante conduxerat, quae vacua si non fuisset, in campo Martio mihi tabernaculum collocassem. nummus interea mihi Caecr neglectisvehiculis triumphalibus domi manet, do manebit. rationes ad aetarium retuli continuo, sicut tua lex iubebat. neque alia ulla in re legi tuae parui. quas rationes si cognoris; intelliges nemini plusquam mihi literas profuisse r ita enim sunt perscriptae scith, dc literat e: ut scriba, ad aerarium qui eas retuli, perscriptis rationibus secum ipse caput sinistra manu perfricans, commurmuratus sit. Ratio quidem hercle apparet,argentum δεχιτώ. Hac tu oratione non dubito, quin illum iam ascendentemur currum possis reuocare. Ο tenebrae, olutum, o sordes, o Paterni
236쪽
paterni generis oblite, materni vix memor, ita nescio quus istuc fractum, humile, demissum, ibrdidum, in serius etiam est, quam ut Mediolanens praecone avo tuo. dignum esse videatur. L. Crassus homo sapientissimus nostrae ciuitatis spiculis prope lesulatus est alpes, ut ubi hostis non erat, ibi triumphi causam aliquam qu reret. eadem cupiditate vir summo ingenio praedi tus C. Cotta nullo certo hoste flagrauit. eorum neuter triumphauit, quod alteri illum honorem collega, alteri mors ademit. Irrisa est abs te Paulo ante M.Pisonis cupiditas triumphandi, a qua te longEdixisti abhorrere . qui etiam si minus magnum bellum gesserat,vi abs te dictum est.
tamen istum honorem contemnendum non putatiit. tu eruditior quam Piso, prudentior quam Cotta,abundantior consilio, ingenio, sapientia,quam Crassus ea contemnis, quae illi idiotar,ut tu appellas, praeclara duxerunt. quod si reprehendis quod cupidi laureae fuerint, cum bella aut parua aut nulla gessissent, tu tantis nationibus subactis, tantis rebus gestis, minime fructum laborum tuorum , praemia periculo. rum, virtutis instignia contemnere debuisti. que vero contempsisti, licet themista sapientior, si os tuum ferreu Senatus conuicio verberare noluisti. Iam vides, quando quidem ita mihimet sui inimicus , ut me tecum compararem , dc digressum meum,& absentiam,& reditum ita longe tuo praestitiue,ut mihi illa omnia immo talem gloriam dederint, tibi sempiternam turpitudinem inflixerint. nunc etiam in hac quotidiana . assidita, urbanaque vita splendorem tuum, gratiam, celebritatem
domesticam, operam lorentem,consilium, auxilium, aut horitatem, sententiam senatoriam nobis, aut verius dicam, cuiqtram es infirmissimo ac desperatissimoantelaturus 3 age Senatus odit te quod eu ni tu sacere iure concedis, amictorem, & pr clitorem non modo digni tatis & au thoritatis, sed timnino ordinis, ac nominis sui. videre Equites Rom.non possunt, quo ex ordine vir praestantissimus L. Elius est te Consille relcgatus. plebs Romana perditum cupit, ua cuius tu infamiam ea, quae per latrones,& per ieruos de irae egeras, contulisti. Italia cuncta execratur, cuius idem tu superbillime decreta&prices repudiasti. De huius odii tant i ac uniuersi pericu-
Ium si audes. instant post hominum memoriam paratissimi, magnificentissimi l di quales no modo nunquam fuerunt, sed ne quomodo fieri quidem post hac possint, post tam ullo pacto si aspicari. da te populo,commite ludis. sibilum metuis 3 ubi sunt vestrae scholae ne acclametur 3 me id quidem est curare philosbphi. manus tibi ne asterantur, times. dolor enim est malum,ut disputas. existimatio, dedecus, infamia turpi itido,verba sunt, atque ineptiae . sed de hoc non dubito, non audebit accedere ad ludos . conuiuium publicum non dignitatis causa inibit, nisi sortE, ut cum P. Clodio hoc est comptori biis sitis coenet. sed plata animi sui causa ludos nobis idiotis relinquet. iblet in dispu tationibus seis oculorum,&aurium delectationi at domini voluptates anteferre . nam quod vobis iste tantummodo improbus, crud lis 6lim furunculus, nunc vero etiam rapax, quod sordidus, quod contumax, quod
superbus, quod fallax quod petastissus,quod impudens, quod audax esse videatur. nihil scitote esse luxuriosiis; nihil libidinosius,nihil posterius, nillil nequius. luxuria
autem in isto nolite trane cogitare, est enim qucedam, quanquam omnis est viciosa, atque turpis, tamen ingenuo, ac libero dignior . nihil apud hunc lautum, nihil eis gans,nihil exquisitum laudabo inimicumne magnopere qlii 'em quicquam praeter libidines sumptuosum. toreuma nullum, maximi calices, & h3, ne contemnere suos videatur, placentini extructa mensa non conchyliis aut piscibus, sed multa carne subrancida,serui sordidati ministrant, nonnulli etiam senes, idem coquus, idem
atriensis, pistor domi nullus, nulla cella, panis & vinum a propola, atque de cupar Graeci stipati, quini in lecti ilis, saeph plures; ipse solus bibituriisquae eodem de selio
ministrentur. ubi gallicantum audiuit, auum suum reuixisse putat, mensam tolli iubet. Dicet aliquis unde tibi haec nota si in t non mehercule contumeliae causad scribam quemqtiam, praesertim ingeniosum homine mcitque eruditum. cui generi
esse ego iratus, ne si cupiam quidem, possum. Eii quidam graecus, qui cum isto viavit ; homo vete ut dicam, sic enim cognoui, humanus, sed tamdiu , quamdiu cum aliis est,aut ipse se eum.iscum istum adolescentem iam tum cum hac diis irata fronis vidisset, non sugit eius amicitiam, cum esset praestriim appetitus, dedit se in eo suetudinem,
237쪽
suetudinem, sic, ut prorsus una viveret, necfere abisto unquam dis ederet
pud indoctos, sed ut emarbitror, in hominnm eruditissiniorum. &humarii et IT cstu loquor. audistis prosectodici, philoisphos Epicureos omni, ictu tat ni expetendae, voluptate metiri. Mansecus, tu ad nos, aut si ad II ad hoc tempus. sed tamen lubricum genus orationis, adolestenti non aerit ri id genti taph precem . itaqueadmissariusiste simulatque audiuit a philosorarii Ptatem tanto relaudari, nihil expis ratus est, siesu lanms
tauit, sic ad illius hancorationemadhinniis, vinon ministriam
rem libidinis ast illum inuentum arbitrateres ira . : :
uidere illa quemadmodum dioerentur. iste cla π modo aiunmneri; quodacceperat testificari, tabulas obsignare velle Eoieulum Hi fri, lnerer de tamen dictum opinor e nullum b umet Iliae uotam uouptatibus. quid ira 3 graecus cilis,&MIratorem Populi Rom. essenoluit. estautem hi de quoloquo' n his eram, sed etiam literis, quod sese caerems Epicureos negli Poema porro facit ua sestiuum,ita concinnum, ita elegans Anihil ut fierim ,: in quo reprehendat eum licet si qui volet: modo leuiter, non ut impurumn ut improbum, non ut auecem: sed ut graeculum. viassentato em. 'π2 ' deuenit, aut potius incidit mistum eodem deceptus supercilio necus.ato ad 'na, quo tam sapiens, & tanta ciuitas. sereuocare non poterat familiti, MS I utus,& simul inconstantiae famam verebaturarogatus,t iratus,coactus ita misi ''I stum de isto scripsit ut omnes hominislibidin ,,οοῦ ζulorumsue, adulteria eius delicatissimis versibus expresserit. in quibu, ἶ tit, possit istius tanquam in speculo vitam intueri, ex quibusmulta a multis ecta M
Consulatus Iei cum laud et . quih quidem α II
erat peia turnis, non vlla tibi inquit inuisi a nocuit, sed versius ti i ni te poena te Consile constituta est, siue malo poetae, siue h-. stripsi mra Cedantarma togae. quid tu m 3 haec res tibi fluctus illos excitauit at h opinor scriptum fuisse in illo elogio, quod te Consule in sepulelim Rotri hesi, velitis, iubeatis, ut, non qu PCicero vera in
verum tamen,quoniam te non Aristarchum, sed Phalarin grammatieζm
qui non tam apponas ad malum versum, sed poetam a mi, Ozisidui: pio quid tandem isto in versu reprehendas 3 Cedant aema: u is ei
togae siummum Imperatorem esse cessurum. quid nunc terane Istera Az - , non opus est verbis, sed sustibus . non dixi hanei aes his, ' tRutum, & gladium unius Imperatoris; sed quod acis est insigne,& utra autem arma rumultus atque belli, more poetarum Ioeutu hriis ' i'
hellum,ac tumultum paci,aJque ocio coneαζ qum Colli 'poeta, probabit genus ipsum, &agnoscet: neque re diere:
At in illo altem inquit tares. concedat laurea laudi. Immo me limule ita TMgratiam, haererem enim, nisi tu me expedisses. nam eum tu timi Ao.,
ipse furacissimis manibusdetractam cruentis fascibus la tam a portari u militasto versu esse factum. ut si versus mihi n uerit: ab eo quem is re covin32rit deatur mihi pernicies esse quaesita. omitto, nihil istum versum pertinu Tad is Iu non fuissemeum, quem quantum potuissem multis Eoratii ibu, se
238쪽
que decorassem. hunc uno violare versu. Srast offensus primo, nonne compensa, bit cuin uno versiculo tot meaA Olumina laudum suarum quod si est Commotiis, i ad perniciem ne non dicam amicissimi, non ita de sua laude meriti, non ita de M. publica, non Conlia laris, non Senatoris, non ciuis, non liberi, in hominis caput ille tam crudelis propter verium fui flat 3 tu quidpm, tu apud quos, de quo dicas intellis sis p complectetis amplissimos viros ad ruum δι Gabinii scelus; neque id occulte. nam paulo ante dixisti, mecum ijs confligere, quos despicerem, non attingere eos. quinus possent, quibus iratus esse deberem, quorum quidem, quis enim non intelligit quos dicas quanquam non est una causa omnium,iamen est omnium mihi probata. me Cn. Pompeius multis Obsistentibus eius e me studio, atque an oti semper dilexiti semper sua coniunctione dignissimum iudicauit, semper non modo
incolumem, sed etiam amplissimum, atque ornatissimum voluit esse. vestraei audes, vestrum scelus, vestrae criminationes insidiarum mearum, illius periculorum nefariae fictae, simul eorum, qui familiaritatis licentia, suorum ini probissimorum sermonum domicilium . in auribus eiu5 impulsu vestrocollocauerunt, vestrae cupiditates prouinciarum,effeceriant,ut ego excluderesionariasque ri me, qui illius gloriam, qui Rempub. saluam esse cil sucrum, sermone atque aditu prohiberentur. quibus rebus est perfectum, ut illi plane suo stare iudicio non liceret, cum certi homi Mes non studium eius a me alienassent, sed auxilium retardassent. Nonne ad te L. Lentulus,qui tum erat praetor, non Sanga, non LTorquatus pater, rion M. Lucullus venit qui omnes ad eum multique mortales oratum in Albanum oblecratii inque venenant, ne meas fortunas desereret cum Rei p. salute coniunctaς. quos illa ad te & ad tuum collegam remisit, ut causam publicamsacciperetis, Ut ad Senatum e tretis, se contra armatum Tribunum Ple. sine eonsilio publico decertare nolle: Consulibus ex S.C. Rempud. defendentibus se a a suscepcitrum . Ecquid infelix recordaris, quid responderis 3 In quo illi omnes qu idem, sed Torquatus pi a ter caeteros furebat contumacia responsi tui, te non esse tam sortem quam ipse Torquatus in Consulatu fuisset,aiit ego; nihil opus esse armis,nihil contentione, me posse iterum Rempub. siluare si cessissem, infinitam caedem sore, si restitille in . deinde ad extremum neque se, neque generum, neque Collegam situm, Tribuno P b bis defuturum, hic tu hostis ac proditor aliis me inimiciorem quam tibi debere cile dicis 3 Ego C. arena non eadem de Reptib. sensisse, quae me, si io; sed tamen, quod iam de eo,his audientibu , saeph dixi, me ille siti totius Consi jatias, eorumque bonorum, quos cum proximis coiri municauit,sticium esse voluit, detulit, inullat it, rogauit . non sum Uo propter nimiam fortasse constantiae cupiditatem additetus ad caiisam, non postulabam ut ei charissimus essem, cuius ego beneficiis quidcm lentem iam meam tradidissem. Adducta res incertamen te Conlir leputabatur. virum quaesiti periore anno ille gessistet, manerent, an rescinderentur 3 quid loquar plura tantum ille in nae esse uno roboris,& virtutis pia tauit, ut ea, quaeipiegellarat. N ciderent, si ego restitissem, cur non ignoscam, si antepositit suam salutem meae 3 Sed praeterita omitto, me vi Cn. Pompeius omnibus sivis studiis, laboribus, vitae periculis con plexus est: cum municipia pro me adiret, Italiae fidem imploraret . P.Lentulo Consuli au thori salutis meae frequens assideret; Senatui sententiam praestaret, in concionibus non modo se defensorem salutis meae , sed etiam supplicem pro me profiteretur, huius voluntatis eum, quem multum posse intelligebar, mihi non inl-micum esse cognorat,sticiumvirbi dc adiutorem C. sarem adiunxit. Iam vides me tibi non inimicum, ted hostem illis,quos describis. non modo non iratum,sed etiam amicum essedcbere, quorum alter,id quod meminero semper; aequis mihi fuit amicu .ac sibi; alter id quod obliviscar aliquando: tibi amicior quam mihi. deinde hoc ita fit, ut viri fortes,etiam si scrro inter se com niis decertarim, tamen illud contentionis odium , simul cum ipsi pugna armisque ponant. Atque me ille odise numquam potuit, ne tum quidem cum dissidebanuas. habet hoc virtus, quam tia ne de facieqii idem nosti rut viros fortes species eius, & pulchritudo etiam in hoste posita delecte i. Equidem dicam ex animo P. C.quod sentio, dc quod vobis audientibus saepe ia in dixi. si mihi nunquam amicus C. Caesar fuisset, sed semper iratus, si aspernaretur
239쪽
retur amicitiam meam. Q qtie mihi implacabilem inexpiabi umque praeberet, tamen ei, cum tantas res gessisset, gereretque quotidie, non amicus esse non possem , cuius ego imperio noli alpium vallum contra ascensum transgressionemque gallorum,non them fossam , gurgitibus illis redundantem, germanorum immanissimis gentibus obi icio, & oppono. perfecit ille, ut si montes resedissent, amnes exaruissent, non naturae praesidio, sed victoria sua rebusque gestis Italiam munitam lia- heremus. sed cum me expetat,diligat, omni laude dignum putet tu mea tuis inimiciti js ad simultatem reuocabis 3 sic tuis sceleribus Reipub. praeterita facta resticab:s quod quidem tu,qui bene nosses coniunctionem meam, & Caesaris, eludebas, cum a me trementibus omnino labris, sed tamen cur tibi nomen non deserrem require- has. quinquam, quod ad me attinet nunquam istam imminuam curam inficiando tibi tamen est mihi considerandum, quantum it Ii tantis Rei puta negociis tantoque bello impedito, ego homo amicissimus, sollicitudinis atque oneris imponam . nec despero tamen, quanquam languet iuuentus, nec perinde atque debeat, in laudis de gloriae cupiditate versetur, suturos aliquos, qui abiectum hoc cadauer,consularibus1j iijs nudare non nolint, praesertim tam afflicto, tam infirmo, tam enervato reo, qui te ita gesseris, ut timeres, ne indignus beneficio videreris, nisi eius, a quo missus eras, simillimus extitisses . An vero dii parum putas inuestigatas esse a nobis labes imperi j tui, stragesque prouinciae 3 quas quidem nos non vestigijs odorantes ingle se sustuos, sed totis volutationibus corporis, & cubilibus persecuti sumus . notata a nobis sunt& prima illa scelera in aduentu, cum accepta pecunia a dytthachinis ob necem hospitis tui Platoris,eius i psius domu m euertisti, cuius sanguinem addixeras, eumque, seruis symphoniacis &alijs muneribus acceptis, timentem dc multum dubitantem confirmasti, & Thessalonicam fide tua venire iussisti. quem ne maiorum quidem more stupplicio affecisti, cum miser ille securibus hospitis sui ceruicessu b.
ijcere gestiret,sed ei medico quem tecum eduxeras,imperasti,ut venas hominis incideret. tum quidem tibi etiam accessio fuit ad necem Platoris,Pleuiatus eius comes, quem necasti verberibus summa senectute confecturn. Idemque tu Rabocentum
bessicae gentis principem, cum te trecentis talentis Regi Cotto vendidisses, securi percussul cum ille ad te legatus in castra venisset, de tibi magna praesidia & auxilia abessis peditum equitumque polliceretur . neque eum solum, sed etiam caeteros imgatos qui simul venerant, quorum omnium capita Regi Cotto vendidisti ; Denssietis, quae natio semper obediens huic imperio, etiam in illa omnium barbarorum delectione Macedonica, C. Sextium praetorem tutata est, nefarium bellum & crudele intulisti.eisque cum fidelissimis soci is uti posses, hostibus uti acerrimis ioaluisti.
Ita perpetuos defensores Macedoniae vexatores,ac perditores effecisti. vectigalia nostra perturbarunt, urbes coeperunt: vastarunt agros, socios nostros in seruitutent adduxerunt, familias arripuerunt, pecus abegerunt, Thessalonicenses, cum oppido desperassent, munire arcem coegerunt. A te Iouis Vel suti sanum antiquissimum barbarorum, sanctissimiamque direptum est. tua scelera dii immortales in nostros milites expiauerunt. qui cum vno genere morbi affigerentur, neque se recreare
quisquam posset, qui semel incidisset, dubitabat nemo, quin violati hospites legati necati ,pacati atque Ecij nefario bello lacessiti, fana vexata, hanc tantam efficerent vastitatem. cognoscis ex particula parua scelerum& crudelitatis tuae genus uniuersum. quid auaritiae, quae criminibus infinitis implicata est,sit amniam nunc explicem generatim ea,quae maximh nota su nt, dicam. nonne sestertium centies dc octogies, quod.quasi vatarii nomine, in venditione mei capitis ascripseras .ex aerario tibi ad tria hutum Romae in quaestu reliquisti 3 nonne eum CC. talenta tibi Apolloniatae Romae dedissent,ne pecunias creditas soluerent,vItro Fufidium Equitem Rom. hominem ornatissimum, creditorem debitoribus sitis addixisti nonne hyberna cum legato, praesectoque tradidisset, euertisti miseras sunditus ciuitates 3 quae non solum bonis sunt exhaustae Metiam nefarias libidinum contumelias Harpitudinesque subierunt.
qu i modus tibi fuit frumenti aestimandi e qui honorarij3 siquidem, potest vi de metu
extortum honorarium nominari. quod cum peraeque omnes, tum acerbissime
Boeetii, & Byzantii , Cherronenses, Thessalonica sensit . unus tu dominus, vuus aest, V a mator,
240쪽
inator, unus venditor, tota in prouincia per trien niu m seu menti omnis suisti. qu id
ego Urum capitalium quaestiones, reorum pactiones, redemptiones, acerbissi inasilamnationes, libidinosissimas liberationes proferam itantum locum aliquem cum mihi notum tenseris, tecum ipse licebit quot in eo genere dc quanta sint crimina re. eordere, quid 3 illam armorum ossicinam ecquid recordaris 3 cum omni totius: prouinciae pecore compulib, pellium nominς. omnem quaestum illum domesticiani paternumque renouam videras enim grandis iam puer bello Italico repleri quaestu vestram domum, cum pater armis faciendis tuus praesuisset. quid 3 vectigalem pro Dinciam, singulis rebus, quaecunque Icnirent, certo portorio imposito, seruis tuis publicanis a te iactam esse meministi ' quid e centuriatus palam vendit quid3 per tuum seruulum ordines assignatos quid 3 stipendium militibus per omnes annosa ciuitatibus mensis palam prorestis esse numeratum quid illa in pontum pro se ctio & conatus tuus 3 quid debilitatio, atque abiectio animi tui, macedonia Praetoria nunciata, cum tu non Qtum quod tibi succederetur, sed quod Gabinio non sit c cederetur, exanguis di mortuus concidisti 3 quid quaestor Aedilitius reiectus praepositus3 legatorum tuorum optimus abs te quisque violatus 3 tribuni militum non recepti 3 M.Bebius vit sortis intersectus iussu tuo' quid quod tu totiens dissidens, ac desperans tebus tuis, in sordibus, lamentis, luctuque iacuisti Z quod populari illi sacerdoti sexcentos ad bestias amicos sociosque misisti quid quod cum sustentare vix posses moerorem tuum,dolorEmque decessionis: Samothraciam te primum, inde Tharsum eum tuis teneris saltatoribus,&cum Antobulo,& Athamante, &Timo xle formosis fratribus contulisti 3 quid3 cum inde te recipiens, in villa Euchadiae,quae fuit uxor exegisti' iacuisti moerens aliquot dies 3 atque inde obsoletus Thessalonicam omnibus inscientibus noctuque venisti. qui cum concursum plorantium, ac tempestatem querelarum ferre non posses, in oppidum devium Beroam perfugisti. quo in oppido cum tibi spe falsa, quod mAcharium non esse successurum putares, animos rumor infla mei, quo te modo ad tuam intemperantiam scelerate inninuasti mitto aurum coronarium,quod te diutissime torsi t, cum modo velles, modo nolles. lex enim generi rui & decerni, &te accipere vetabat, nisi decreto triumpho. in quo tu accepta tamen & deuorata pecunia Vtinachorum centum talenta euomere non poteras, vocabula tantuml ecuniarum dc genera mutabas. mitto diplomata tota in prouincia passim data, mitto numerum nauium, summamque praedae.
mitto rationem exacti impgraisque frumenti, mitto ereptam libertatem populis, ae singulis, qui erant affecti praemiis nominatim , quorum nihil est, quod non sit loge Iulia,ne neri liceat, sancitum diligenter. Aetoliam, quae procul a barbaris disiuncta gentibus in sinu pacis resita medio fere graeciae gremio continetur: Opoena, o furia Lootum, decedens miseram perdidisti. At sinoan Tlaraeum, Neopactum, ut modo tu te indicasti, nobiles urbes, atque plenas fateris ab hostibias esse captas. quihus autem hostibus3 nempe his, quos ita Ambraciae sedens, primo tuo aduentu ex oppidis Aggrinarum, atque Dolopum demigrare,& aras, S socos relinque te coegisti. hoc tu in exitu praeclare imperator, cum tibi ad pristinas clades accessio fuisset Aetoliae repentinus interitus, exercitum dimisisti, neque ullam poenam, quae tanto facinori deberetur , non maluisti subire, quam numerum tuorum militum reliquia .que cognoscere. Atque ut duorum Epicureorum similitudinem in re militari impetioque videatis. Albutius cum in Sardinia triumphaght. Romae damnatus est. hie cu m similem exitu m spectaret, in Macedonia Trophea posuit, eaque, quae hellicae laudis victoriaeque omnesgentes insignia & monumenta esse voluerunt, noster hic praeposterus Imperator amitarum oppidorum, caesarum legionum, provinciae praesidio dc reliquis militibus orbatae ad sempiternum dedecus sui generis &nominis indicia constituit idumque, vi esset quod in basi tropheorum incidi, inscribique posset: Dyrrhachium ut venit decedens, obsessus est ab iis ipsis militibus, quos paulo ante Torquato respondit, beneficii canis ab se esse dimitas . quibus cum iuratus assirmasset;lse. quae deberentur, postero die persbluturum ἰ domum se abdidit . inde nocte intempesta crepidatus veste seruilinai rem constendi Brundusiumque vitavit, dcvltinias Adriani maris oras petiuit, eum in tetim Dyrrhachii milites