장음표시 사용
171쪽
s uae vita in tituendis viro Nobili r
I 'IONA Christiano , nobilissimo Christi sanguine re in dempto, nobilissimo Deo patre progenito. Nam si ad primam originem prouocemus Deo sumus: si ad primum hominem, a ligonibus, aratro & colo sumus . ex spendidis deinde sordidisi; alterna fere serie profluximus. Hinc audet
Plato, neminem Regum non aliquando e seruis, seruorum neminem non aliquando e Regibus prognatum asserere. Omnia nimirum longa aetatum varietas miscuit,& in omnem partem fortuna versavit. Bene Stoicus t D ad metera reuocas, nemo non inde ea, ante quod nihil. Et sane nimiam in maiorum
seriem disquisitionem non sitasero. fors, ubi curiosius scrutatus omnia fueris,aliquem in cruce, vel siccuri reperies. Et quid refert, quibus maioribus progenitus sis, si aut virtutibus illoru destituaris, aut dedecora fortibus factis lustrauerisὶNon pares nascimur,pares morimurilicet dum vivimus,. impares dignitatibus & opibus simus, impares post mortem Laemiis & poenis. Et quid deligas, si delectus in manu tuait; diuitiis & honoribus, an virtute vincereL priova etiam infatuum & improbum cadunt,virtus in selum prudentem ocprobum. Et non sere steteratissimos quosque orare fortuna letZgaudet paribus. ornamenta sua denegat bonis,odit dil- similes sibi. Vincere virtute vis' rara virtutis icopum societas est;vt perrara eruditionisac diuitiarum. Quicit quod potentissima fere regna prudentia laborent.ignorant hanc felicitatem humana. hinc cum potentissima quaeque regna rupium instar, mole sua stent,parua plerumque prudentia firmantur, ut quod negatum potentiae, prudentiae concessum sit. Et magnitudo plerumque securitatem quandam ingenera securitas neglectum parit, metum ignorat, aliorum vi
172쪽
contemptum inducit,nec in longum consilia mittit, secura sui. paruitas imbecillitatis suae conscia, dum potentiae viriabusq; dissidit, industriam, labores, vigilantiam,consilia pro
potentia 5 robore habet. Idem dicam in nobilitate. rara cum virtute nobilitati sectatio est,Vt rara cum cruditione; cum fere natura ita dispertiuerit dona, ut nobilitatem uni, virtutem & eruditionem alteri largiatur. 1 ipra humanam felicitatem esset, Vtraque beari. v ni proinde nobilitatem, ingenium & sapientiam alteri mutuatur. Iam vide quid voles. nobilitatemὶ parentes nimirum viros magnos, facti', ac virtute claros desideras. sedi
Verrum quo tibi fortia maiorum facta3illorum haec fuerunr;
tua non limi. neque virtutem cum semine parent S trans- metunda.
fundunt. Bene ille: Nemo in gloriam nostram mixit, neque quod
ante nosseut,no Imme I. Parentum sane virtus nostra osse non
potest,non magis 'uam promerita illorum. saluari alioqui parentum virtute filius posset. Et quo mihi robur parentis, Uin Osi imbellis eg 'qubprudentia,si fatuus ego3 Idem ge virtute cogita. non transit in filios & nepotes, non magis quam sce--revisis Iera &ignauia.Et quis unquam eruditionem ire in filios ar- insis bitratus estZ atqui eadem hunis, quae virtutum sortiumque factorum ratio. Sane ut perpauci gocti doctos, ita perpauci nobiles nobilem progenerant. fiunt docti, non nascuntur. Eadem dico de nobilitate. de vera loquor, non de aliena. nam ut fatuus sit, qui filium doctum patris eruditionc dicat; qui sortem, patris robore; industrium, acutum, prouidum, patris industria, acumine,prouidentia ρ ita qui nobilem patris nobilitate. Videamus unde nobilitas parenti. de Vera dico, quae mendacio caret A virtute nobilitas. ab aliena,an propriat a propria. etiam ab alienat non magis quam abalieno robore & eruditione sortis oc doctus, aut ab alienis opibus diues, ab aliena mensa & vestibus splendidus. ncscio, an
non etiam ab aliena vita mortuus vivat, alienis oculis & pcdibus,caecus & claudus,Vidcat,ambulci
173쪽
. Et ut largiar,nominis ali id venire a maioribus, non qui primus nomen familia: Iuae dedit, omnium sententia licimus haberi debet Z caussam quaeris sua nimirum, non a-iena virtute magnus fuit. Hunc magnum imitemur, & pr pria, non aliena magnitudine magnam maξnitudine amemus . nam quis pygmei niij magnitudinem,a gigantea patris
magnitudine metiatur Z aut pumilionem magnum dicat. quia magnus illi paterynon magis, quam sit quis magnum illum dicat, quod in magno monte consistat, aut in numeris magni gigantis. Proipria ergo, non aliena nobis magnitudi
L. Δ maiorum opinione Nisi, es ita tuere, ut ego posteris meis nobil talis tuitium, es virtutis exemplum. Hinc illa fortis & vera exprobratio: Maiores suos extosium, es sortia facta memorando elariorei se putami. quod contra HI: nam quanto et ita illorum praeclarior, tanto horum socord a flagitiosior. Et profecto ita feres habet. Uaiorum gloria posteris quasilumen est, neque bona eorum, neque mala in occulto paratum. Ita plane est. Laus nulla esse potest,imbellem ει forti, pauperem e diuite, ignauum e strenuo, f tuum e prudente,indoctum edocto. deiectum e generos factis ignobilcm e rerum gestarum gloria clarum nasci.imo tantum plus dedecoris accedit, quantum a maiorum Virtute degenerat. Fuit aliquando tempus cum,Historico teste, non
distius ausuperbia sed bona fama fastisque fortibus nobilis ignobia
lem anteibat. apud isios una me publica erat, ei consulebant ,factio contra hostes parabatuσ.corpus atque ingenium patrue, nonsuae quise' quepotentiae exercitabat. at hoc tempore homines nobiles, quorum animossocordia atque ignauia inuasis, quari laboras, milista, b
Hum, domi famone instructi, persuperbiam cunctis domina volunt. Fuit hoc illa aetate: non sit nostra . nam ego, si quid votis assequi possum,malim lectorem meum cum magno M rio nobilitate eperisse, quam acceptam corrupis'. mali, si delectus
174쪽
Iemis detur, ab ovibus 5 senda, nullis maiorum imaginibus , cum Davide in regnum vocari,& vietorem omnium in circuitu gentium statui,quam post tot longa scite Reges, cum Manasse ab Assyriis vinctu catenis & compedibus duci, aut cum Ioaclias vinctum in AEgyptum a Pharaonc Nechao mitti, aut cum Ioahim&Sedecia captiuum,effossis o .culis, in Babylonem a Nabuchodonosbre trahi. Et quis non dicat Dauidem Manasse nobiliorem Θ vera namque nobilitas, si rationem sequam ducem,non hereditate,sed laboribus, periculis, virtute paratur. ad haec omnibus vi apatet, omnesq; sumus ad illa nobiles.&, ut Stoicus: Animus facit nobi- Vera ηοἰ- ὼm, em ex quacunqu/ conditione seupra fortunam hcet surgere. Patricius Socrates non sint,marmorario genitus; Cleanthes ri- ikiι. gando hortulo locauit manum; Platonem non accepit no
b item Philo sophia, scd fecit; Euripidis & Demosthenis pa
rentes ipsa illorum aetas ignorauit incunabula Tulli Hosti- Mis ,rlij agrcstctugurium accepit Tarquinium Priscum mercator RUμην Ogenuit; Servius Tullius a scruo imperium tznuit, protulitque . tu, - ὸ in impcno conditionis suae nomen; ex taberna macellaria ad Consulatum Varro conscendit;Porcius Cato, ignobile Tusculi nomen, nobilistimum Romae dedit; plebeiae fucrut Deciorum animae; septies Roma Consulem ab aratro Marium vidit, Arpinalcm Ciceronem. Excrcscam in volumcn, si omnes e plebe Consules enumerauero. pcrgo ad Imperatores. Augustus equestri se ortum familia scribit, Antonius libertinum illi proauum exprobrat; Otto patre equite Romano, matre humili,incertum an ingenua natus;Vitellium plurimi prodiderunt libertinum genere, alij sutorio ac veteram emtatio; Flauia gens obscura fuit, & sine ullis maiorum imaginibus; libertino patre natum Pertinacem, α Diocletianum accepimus; Macrini parentes Imperium ignorauit; ab ovibus& mercenaria manu ad Imperium Maximinus, Maximianus& Iustinus venerunt, Philippus e latrocinio Ualentinianum&Valentem funarios, porcarium Iustinuinum, Notarium
175쪽
,1 attritium Impcrium admisit. plerosque dcnique reliquos ex infima plebe Imperium habuit. Quod si reliquos Impe-aatores, Reges, Principes ad initia sua deduxero, &si qui Gquid seculo magnum,quanti crubescentὶ vertim contineo manum, & receptui cano. O tamen, si ad originem vocet Deus omnes, quam multi magnis matribus nati quaerant patremi Taceo, ne fors ctiam tandem a patribus deuoluar in
Muciam,Fuluiam, Orestillam,Scmproniam, Augusti Iuliam liliam & neptem,Caesoniam Caligulae, MessallinamClaudiu
se rores Caligulae, Neronis matrei Domitiani Domitiam. Venim, vi vcterem tibi nobilitatem concedam, & HG- cule te aut Agamemnone natum; quid vis i non indignum te maioribus ostende, nec imitare Africani filium; audias. antas tenebras a quo fulmine nasicipassi inu dii immortaleslnon
in Fabi j Maximi Allobrogici filium,quem.indulgentia pa
tris cium heredem reliqui siet, publica sevcritas ex laci edauit: non Q. Hortensij, non Ciceronis filium. Sed adde parentum nobilitati nobilitatem nouam,maiorum nimirum vim tutibus virtutes nouas ivt non tam te ab illis lunae accepisse, quam illos a te lucem mutuatos vidcamus: Vt, cum omncs maiorum nobilitate vincas, tum tua maiores vincas. Nobialis victoria, qua virtus de virtute triumphum agit. & cum virtute maiores viceris, reliquos humanitate, comitate, bc-nignitate, animi submissione, Matitudine, aequitate, clementia, fide,modest ia, temperantia conti acntia, liberalita. te, constantia vincas .Hocest nobilem esse, virtutibus hisce nobilitatum animum circumferre.Lusit more suo in nobilia taleindocte Satyricus:
Stemmata quid saciunt' quidprodest, Pontice, longo
Sanguine censere pictosique ostendere multus Maiorum,Vflantes in curribus 2 ibanos Et Curios iam dimidos, nasiumque minorem semini, o Valbam auriculis nasoque carentem
Tota licet meteres exornent aeque cerae Atria . Diuiligo: by Corale
176쪽
otria nobilisvi soti est atque inica virtuι. Paullas, vel Gog , vel aerusia moribus esso: Hos ante e gres maiorum pone tuorum. Subdit nimis vera. Os enimgenerosem dixeris hune, in Indigniugenere, praeesino nomine tantum Insignis' Miserum est aliorum incumbere famae, e conma ruant subductis tecta columnis. Malo pater tibisit mersites,dummodo tu sis . AEactia ilis, Vulcania ue arma capessa 'um te Thersitae similem producat Achises. Et tamen, t longe repetu,longeque reuoluas omen,ab infami gentem ridum asylo. Maiorumprima , quisuis suis illi, tuorum, Mut pactor fuit, aut Eta quod dicere nolo. Eleganter,ic vere. O si ad originem suam nobilitatem omnem ducat Deus. quanto rubore multorum tingat genas Addit Satyricu Set Dic mihi Teucrorum proles,animalia in Oisgene sputet, nisi fortias nempe molucrem Sc laudamin equum,facili piarima palma
Feruet, , exultat rauco evictoria circo.
Nobilis hic, quocunque aranis de sanguine, cuius clara fuga ante abos, primus in aequorepulvis. A robore unicuique suo, vi tute sua, fasstis nobilibus suis, non ab alienis vera laus venit,ut merito maiorum virtutibus inselescentem rideat: . Tumes alto Drusommsanguis tanquam
Feceris ipse abqui propter quod nobilis esses. O fatuit quam doleo stoliditatem hanc fere nobilitati adnexami creaas adnatam, es ab utero venisic. nollem. Sed quis medebitur malo huic Dcus 3 olim semper nimirum haec amentia mortales tenuit. vereor ne stultra decantem, non ego, sed Deus ipse. ita alte insedit haec fatuitas, ut ante animamsonantiquam iactationem & amicum hunc fastum
177쪽
rebus inanem. E i quis non vacuum rebus dicat, cui tota gloria, laus tota ab alio est ut vacuum cruditionc, cuius Omnis doctrina in alieno calamo sudat. quis non merito rideat illum, qui alieno tanquam suo se iactar, alienis fortibus dicti, factisque ut a. se natis gloriatur Z qui Benedicti continentia, Augustini doctrina, Ambrosiij eloquentia, Lauretii robore, Stylitae ieiunio, Francisci paupertate, Antonii vigiliis, Paulli raptibus,diuinis Petri & Ioannisamoribus,Stophani constantia, Salomonis prudentia, Moysis militate sese effert 'Neque enim maiorum virtutes magis in nos migrant, aut cum semiue & lainc transeunt,quam peregrinae, quaS retuli, magnortura virilites .Finio. nc tu calamum hunc traham veterem nobilitatem, indignabundam doceri, impatientem moneri, in astactam vera audire. addo hia tamen illud Nazianzoni, de claudo docto illius versu caput: aegrauibi vitiis adopertus, honesto
Non tamen assum commemorabat auos: .
Risit ad Leeaster scit que hoc rettulit: Vimsaeedecori genus est,sic quoque tu generi. Pulchra rudes modulos dedit m barbinos;
Vdis,at egregios edidit icta sonos. Die mihi, ceu melior censendineorum' An non qui doctά barbion arta ferisi Ergo animos tostis, quod usis bere improbuio ipse Diceris auratis patribus esseIatus'
Argilia e tr. omnibus Hi eadem peltas. Omnibus ect idem puluinsidiorques tyrannis,. Non natur homines bla sit in ilia duo.
Od probrum ea mulis,asinofluxisse parente, God mulos asinis est genuisse iscus' Esse probus malo, quamuis ignobilis ortu, stam Luos,Nitiis plenus tabere patres
178쪽
vis ratio in aula tenendapFVir, cum sub non uno Principe dicere liceret:
capere magistratum mois, auri-argenti negligens HIo: nuLElas ostiatim potentium aedes obito: m M pedes , niasus genua comis plectitor . adlubeto tantum Patuitvi, Macissimas paratu comμres, iustitiam, sortitudinem, temperantiam, prudentiam. vltro adae dignitates accedent. Nunc vereor, ne verum illud nimis: 'Seruiendi miseranda potent , assentand mira casi uari ministrorum auia limina teruntur. ad fores eorum, qui regiis cupissitatibus seruiunt, patriciae gentis viros cerneres ab eiusmodi dedecore, nouimbri, non gelu, non amaritudine ipsius iniuriae deterreri:demis ea- dentesque, φυιx cap/tasvra eorum, quos precantur, genua toltant. Ita neque pudor,neque piger, On animae tantum ec corporis incommodis, scd & contumeliis onmibus cniti in caussa votorum suorum. Quae non atria no sturnis & crudis salu- .rationibus occupantur, idque ob paucorum pc annorum volaticum gaudium
Iam quid ego dicam de plerisque Principum aut is Z in-aulaniata tuere propius. castitatem ab impudicitia deiectam non uno loco videbis; fidem a perfidia exclusam; misericordiam a sevitia pulsam; modestiama petulantia calcatam; pudorem ab inuerecundia superatu; temperantiam ab intemperantia prostrata:vt fidem scrvasse,simplicis sit esse ingenij; misericordiam de modestiam,nimiam religionem sapere; verecun- .diam& temperantiam, scm incae frontis 5 oris esse, nec virum suum redolere. Graues deindc ubique offensas,ac nulla plurimu aetate ponendas; leucs vcris gratias videbis. Lapsus verbo csὸ aeterna memoria cit. Beneficium contulisti 3 non' ultra benefici j locum memoria Q. Gratia apud Principem vales cxsurgentaenuriationes, obloeutiones. doli, ci '
179쪽
cumuentiones.sed S tot inuidia contabcscunt,quotie m nere dc gratia exclutis arbitrantur. Quid Z quod satis ad odium sit,esse magnum; sitis ad subdolas prauasque molitiones,placuisse Principi ,satis ad insidias strumdas,competitoribus praelatum .ita semper inuidiae magna patuerunt: humilia intacta iacent, calamorum & linguarum ignara. Datam vero fidem fallere ille licet iuramentis firmatam, elegantiae quoddam genus est si quis veris assuetus, simplicioris ingenij est,quiuia aulam aulicosque morcs deceat. fallere,socium circumuenire,pecuniam malis artibus par e,sua prodigere,aliena rapere; falsis sociorum delationibus,ad maiora conscendere, aliorum euersionibus sua stabilire, sacram profanorum subsidia euocare, ea demum laus est . aliud
vero mente condere, aliud ore promere, ita frequentatum, vi,si mens ori respondeat,inteI viros numerari non mere tur. nec alia certius via,pectori concredita scies, quis si tacitus tecum cogites quid aduersetur verbis. Vbi proinde videris prolixe omnia spondentem opulentis'; verDis promissa diuirantem, ultroque operam suam deforentem,alia omnia cogita. amicum ore refcrct,hostem circumferet animo.
amicos etiam amplexus dabit,& decrescet infra genua. suge Iudae Ac Ioabi oscula; factis amiciciam metire, non verbis. nec illis crede qui e libro loquuntur. nam si propius intuearis, videbis hos aulae sectatores certis designatisq; aesallentibus formulis singulqs compellantes, ut veteres seeciales arbitreris,aut patres patratos, suibus certis praescriptis, verbis hostem compellare solenne erat. Aggredere tantum singulos . vide quid eloquantur. serui sunt omnes, manuum oscula loquuntur, etiam pedum& mancipia habes in singulis, ad omnia etiam calceorum paratos obsequia. dolent
indignos sehaberi, qui opem studium' situm impendant,
qui non adnumerentur primis amicis; dolent,nec eas facultates, nec gratiam, nec potentiam esse, ut merita debitaque
obsequia praestent. omnia se debere fortunas, vitam,sangui-
180쪽
nem; nihil posse: magni scilicet moeroris caussa. ut omnino
mcrito ignores,quid aut cui credas. tam Varius pro temporum,locorum,personarum Varietate sermo: tam incerta,pugnantia, mutuom se interimentia reperias, ut certius nihil credas quam aliquid; ut, quod magnus A fer de pauone, dicam de nobilitate hacaulica: Omni conchylio depressior, qua col-tiforant; omni petaso inauratior, qua terga sustent: omnisyrmate flutio'qua caudae iacent: multicolor, solor nunquam ι asemper alia; et emper ipsa, quando alia ; toties denique mutanda, quoties mouenda. Intuere aulicorum moIes,cadem reperies; quoties mouentur, toti cs mutantur. quid i quod toties prope mutentur, quoties mouentur;semper alij, nunquam ipsi. De aulicis plerisque mulieribus nihil dico. studium ta-Auscarum. men non paucaru nullo unquam rubore suffundi,ad quemcunque prospectum stare intoritas, ad quaecunque Verba in elirum. colorem tenere nullum deinde amatorem fusere, nullam in quocunque viro Alitudinem vereri Neque discrimen inter matronam multarum prolium matrem, & virginem reperias: par verborum licentia: nec, quae virorum Lint,mianus virgo nouit, quam quae decem prolibus maritum be uit. pudor nimirum sit, ante matrimonia ignorare, quaeria trimonia 5 fili j docuerunt. Morborum vero verccundissima, matronarum illa an virorum sint, quae medicorum au- .ribus credere seu crior cassitas verecundabatur, puellarum confabulationibus teruntur, ut arbitreris de rosis & violis
agi ; ut verecundior olim multo tum filiorum mater in tuo u seret, quam virgo nunc in aheno. D. id faciet adolescens aulae destinatus inter aulicos stu- ' Heptinctus de tempestates vitabit, si potest, infida haec aulicam ria tantorum naufragiis infamia; si non potest, timore & more Domini peehu; firmabit. beneuolum vero se in primis praebebit omnibus; .damnabit neminem, mordcbit neminem,ore, calamo,vultu ; accusabit neminem, laudabit omnes. contumelias 52 illata damna seret , & pro malefactis b c-