장음표시 사용
161쪽
que ramen haec tanquam ex te nata propone, sed ut ab alio. accepta,boni communis causia,publico amore. X. Α feritate ad mansuetudinem populum deducere si v lis, da operam, ut virtutem S pietatem amet, sequatur. in rira m rem Viros, Varia Virtute, eruditione, pictate magnos clige, quorum monitis ac exemplo paullatim a serocia deducatur,ad benignirascin componatur. Habebis obseque tes,faciles, ductiles,si virtutis ac pietatis amatores nactus fueris. quin de sola pietas ad omnem Vltro modestiam ducet,
clementiam mansuetudinem, humanitatem.
XL Quod si pergat populus, quorundam ut fit)improborum
impulsu,insolescere, in innoceiltem sanguinem & fortunas ruere;dclige ex omni numero non inferioris audaciae, quos tibi concilies:doce, primos illos incentores, commodis suis, non populi studere, imperare Velle, reguum cogitare, priua . tis affectibus & odio duei. ut horum opera priorum auctoritatem minuas,studia euertas in imperij denique suspicio
Eeeli. r. ΛηONET Sapiens: Noliqi rarefieri Iude nisi valeas viriti irrumpere iniquitates. dc Dominus: God iustum siti m .,ὸ dicate; siue ciuis dissit, siue peregrinus. nusia erat distantia persona
Isidui -- rum. itaparuum audietu H magnum: nec accipietu cui quampersonam, quia Dei iudicium est, apud quem nullue petibnarurii disparitas, sola vi tutis &Vitiorum est. Con- Eeel L ., firmat Sapiensn Eris sine confusione, es inueniragratiam incon- θα omnium hominum. ne accipiadpersonam, et delinquas. Delete Altissimi, Utestamento, or ri iudicio iustificare impia de embosecurum c viatorum, in de datione hereduatis amicorum, de
162쪽
aequalitate flaterae ponderum, de acquisitione multorum pau-
eorum,de corruptiove emptionu, negotiatorum. & alibi: Cogno-Prou.a .
seerepersonam in iudicio,non est bonum. hinc illud: Non con eres Leuit. 19. personam pauperis, nec honores multum potentia. iusteiudica proximo tuo. Et alibi: Statera dolose, abominatio est apud Dominum: s Ptou. II. pondus aequum, voluntas eius. I n quem locum illud Bedae enim aliter caueampotentis, aliter caussam pauperis, aliterseritu, .aliter audit ignoti patera itique laborat iniqua. Adde graue illud in primis monitum: Videte qui aciatis: non enim hominis , 19. exercetis iudicium,sed Dominis es quodcunque iudicaueritis, in mos redundabit. sit timor Pomini obiscum, re' eum Hluentia cuncta facite. non est enim apud Dominum Deum nostrum iniquitas, nec persionarum acceptio, nec cupido munerum. Grauis interminatio: nec solet intra nudas minas stare Deus. sortior in vindictam
est. Explicate Iacobus e Si introierat in conuentum Ninrum iis Iacobα. aureum annulum habens in messe candida, introierit autem pauper in sordido habitu, ter intendatis in eum qua indutus eri me Te praeclara,m dixeritis ei: Tusede bis bene; pauperi autem dicatis: Tu sa isse, auis esub scabessipedum meorum s nonne iudicatis apud vosmetipsis, seminuiuices cogitationum iniquarum Ab omni ergo affectu remotisIimus iudex erit, ac si quem ab Omri senserit,ex uelle illo, seponetq; personam amici, etiam cum de Republica agitur; cum Iunio Bruto, Cassio, M. Scauro,
Α. Fuluio,patris& fiiij. Est in hac re Catholico Rege dignissima vox Ferdinandi U: In ancipiti iii re Regi rem ab1udicandam, adiudicandam subdito. Fuit hoc etiam Imperatore Traiano, Plinioq; laudatore dignissimum : praecipua gloria tua est; sepius vincit- fiscus, cuius mesa causa nunquam est, ni ub bono Principe. Idem habes sub M. Antonino, Philosopho dusto, quem narrat Capitolinus nunquam in re pecuniaria fauisse fisico. Rco potius aliquid largietur ac indulgebit Iudex, cuius semper partes potiorcs accitfatoris csse debent; cum accusator fere in saeuitiam, in clemcntia reus tra-
163쪽
om. o Seponet dcinde Iudex, sta milium Lep1dum,&Fulvium Flaccum,Liuium Salinatore', dc Neronem secutus, quidi is ''quid fors animo aemulationum, quidquid odiorum latet, quidquid etiam perturbationu e quacunque caussa natum. induet vero libertatem aequitate & viro dignam;quam tonsequetur,si integritas illi & innocentia steterit, quae securitatis mater esse solet, timorisq; expultrix. Fuit hoc posteritate dignissimum,cum AEgyptius Senatus, ex Regis sui praescripto, solenni se iuramento obstringeret, se illorum mandatis, si quid cum aequitate pugnaret, non pari ros. Est in.
hanc sententiam laudatissimum illud Antigoni tertij, queri, iustitiae administros monuisse ferunt, si quid scripssset, signoue firmasset, quod cum legibus pugnaret, ne obsequerentur. Eadem habes in Alsonis Neapolitano magno Rege. Imitentur Principes.Audeant Iudiues etiam, non imperantibus Principibus, sed Regum Principumque Rege ac psum.=. Principe Deo,cuius illud: Ego luctitias iudscabo s &, Secundum
Euri T. συiam eorum faciam es secundum iudicia eorum mdcabo eos.
Audiant Iudices,e iudiciis sitis Dei iudicia exsectanda. qua nimirum mensura mensi fuerint, remetietur illis. addit Dominus: transeam,nec parcam,nec placabor; ιuxta πλαου tuo, iuxta adlauentiones tuas iudcabo te.
Urej-- Quanta exserguos Iudicum commental Ingeniosiis a- ε,q h mor&auaritia est: hic assinitate aes sanaui ne iunctus, illo
μηρ-- iam, si donis; illi saecularibus aut Ecclesiasticis dignitatibus ' fulgent,quorum manibus quacunquePurpura nitentia spe rari filio munia possunt, aut maritus filiae; ille magnorum sussultus litteris venit, armatis etia non raro, nescio an non& cataphractis: quae non minorem metum, quam spem fa- ciant. Quidὶ quod muliebres,non dico formae,sed accedant preces, de doctae mentiri lacrymae, doctae fallere, etiam coniugis nocturnae:quae donis quam virtute malo quibus non blanditiis dubium aut amantem maritum sic uiti poten
164쪽
tiores seminae venti maribus sent, validiusque nocturniFuonij maritalia carbas omni Euro Notoque impellunt-eziam ab ancilla & filia itur in dominam & matrem, inde in maritum si & , quod grauius in, coniugi non paruisse, non
amasse est. Nec desunt ex in Iudici rationes, cum non desint auctores. quas tam facile est amanti inuenire,quam amare.Iam, si affectus,&proniora quacunque caussa animus, ponderes ', unam potius quam alteram partem premat, ae esse rationes noli possunt. nam, Ut caetera desint, amor inueniet. Vnde illud vetus,&nouum, O pro amiso; semper erit, si semper volet Iudex: cum uulla res silo propugnatore & auctore destituatur. & in tanta Iurisconsultorum,quanta prope capitum,varietate quis deesse cuiquam scriptot potest dimaxime,cum benignissimusaequitatis interpres affecius accedat. Prodeunt noui indies Iurisconsulti, lententiast suas
Vt communes tot au storibus astruunt, ut numero lectorem terreant; credas Syllanam tabulam. Insurgunt alij,& contrarias integro nominum, tanquam Teutonum & Cimbrorum, exercitu firmantia alij etiam, non illepido in stuporem& risum dicto, communes se dicunt adferre contra communes; & prioribus derogatis, suas esse Volunt communes & tot hic scriptores, ut credas nbuum Xerxem incubare
Graeciae.Illud quocunque censere dignum Thessalico, eos. dem pro se singuli, in tam pugnantibus, mutuoque se interia mentibus adducunt. O quid dicam3 deesse in hac mutuo aduersantium turba potestpro Minco Illud mirum, depelli aliquem non raris a re fide optima possessa, quia casu pro
amico est. Et non Vetus dictum,&verum, In dabis mel or ea
conditispossidentuὶ aut exui rebus potest, quem manifesta ratio exuendum non euincitὶ quid enim deturbas in re dubia possessione,& alteri adiudicas, quem nulla maior aequitas fumat: 'aut enim aequitatis nomen tollendum est, aut possessori abiudicanda res non est. Mirum etiam illud, re du-
165쪽
bia uniuersam rem uni parti asscribi. an non quam ratio partitur,partiendam aequitas stadctὶ cur enim Vni rem totam, quam totamilli ratio non tribuitῖ imo quam ratio dimidiat, cur non dimidias3 quid recedis i ratione 3 nisi Iudicis volu tatem pro ratione velis, illiust in hanc potius quam in illam . sentcntiam, personam, scriptores, affectus rationis vicem subeat. Hoc si verum est, sepone aequitatem, S aequitatis animam rationem; Iudex pro ratione crit: quam illi, siue amor, siue munera, siue spes, metusue, non dico pocula &mensa α melior uxoris forma,iniecerit, pro eodem crit. satis nimiarum placuisse Iudici, ut casum pro amico habeat, & semento exinde pro amico dicat. Nihil damno, ne tota in hunc scriptorem exsurganitribunalia, dccasumno amico, vel inimico. reperiant. Quam vereor, ne Iudices illi in ultimo tribunali,
elementorum collisionibus praenotato, non sortiantur casumpro amico. fassiar. ita ex animo amum omnibus quia consiliis Regum & Principumsunt. Sui deinde & conditionis humanae meminerit Iudex, se-Mem p queturque illud M. Tullij: Sapientis Iudicu in , meminisese bo- cogitaresibi tantum a populo esse permissum, quantum com-diti .nis missumi creditum sit: non solamsi potectatem datam, meetia iam habitamessi meminissposse quem oderit absiluere, quem non oderi condemnare .Vsemper, non qui ipse velit, sidquid
I xes reluis cogat, cogitare: animaduertere qua lege reuae citetuir, de quo reo cognostat, quae res m quaestione versetur. Cum haec sunt viared tum Hia istudeRhominu muniis sapientis,cum iliami
dicandi caussa tabesiam sumpserit, non se putare esse solum, neque sibi quodcunque cupierit licere:sed habere in consibo legem, religi
mem, aequitatem; labidinem autem, odium inuidiam, metum, cupidi- . . tate ue omnes amouere. maximique exissmare conficientiam mentis suae , quam a Deo accepi ου, quae a nobis diuelgi non potest ;quae si optimorum consiborum atque Iactorum testis in omni mita' nobis erit, sine misso metu, summa etiam cum honestate ita min. Christiane per omnia. Mansuetudinem commenda silegem,
166쪽
POL ICΟ-CHRISTIANA. ir religionem, aequitatem, conscientiam Iudicis, Deum. In benignitatem vero pronior semper sit Iudex; erit, si meminerit se hominem,errare posse, labi possedecidisse ma- ρram. olores,& carnificum cruentasse manum,&sechirim, & funes& uncos funcstasse; quin non noxias modo, sed innoxias etiam ceruices serro Sc tortoris dexterae iubmisisse. In clemetiam proinde itiit, in saeuitiam nunquam. non quod velim negligi iustitiam i, sed quod hanc benignitne velim comitatam . nolo illam ire incomitatam : so iam volo clementiam,& dextrum hanc iustitiae latus claudere. hinc illa Sapientis monita: In iudicando esto misericors raripater Scrii. pro viro marra Horum steris tu et lut filius Atissimi obeaeens, o m eretitur tuι metu quam mater. De pupillis illi verba, quae in omnes merito extendo. quid enim reus sub Iudice, nisi ut
pupillus patre S protectore destitutus
Meminerit etiam illius: Non accipies personam, nee muGera; Deut. rQqma munera excaeeant oculossapientum, es mutant verba iustorum. et Dei verba sunt Quid caecitate miserius Θ amuneribus caecitas nata. fuge munera quisquis oculos amas, caecitatem auersaris. Nec plebeios tantum oculos, sed sapientium,cxcaecant munerata quid facient iis aliis λ non exoculabunt tantum, sed periment. ea vis munerum ci . nihil his inexpugnatum; nullae robora, propugnacula ,arma nulla. iacent horum dextera, quaecunq, prope omni feculo magna & valida, integri excrcitus, regna tota, orbisque qua patet magni imperia.Babylonem cogita, & aequatas Oubibus arces, audsii perstantes etiam, & superbo vertice quidquid infra caelum est vincentes, aut e solida rupe excisas, aut toto Oceano natantes; si qua via auro est, vicisti. infra etiam terram conde,& totis montibus lege, totoque adeo aquarum clomento;si impluere aurum potest,si irrepere, iterum dico, vicisti.
tanda vis auri est. quidi quod nihil illi inacccstum, nihil illaesum; non frater, soror, pater, mater. Ludit in cognato sanguine, in unius uteri. ita nihil illi intactu, nillil sacrum mon Mam.
167쪽
. thalamus, non uterus, non ubera, non sacra,non profanas
non Deus ipse in sani horum foederum testem.vocatus. quid nonpesest a Mumὶ Non venalem habebit vocem & cal mum, quisquis muneribus viamdederit; sed patrem, matrem, coniugem, filios,animam denique ips..Cum enim, Scriptura teste, sapientem vincat &iustum,quae Vis non cedetὶ Nam quid potentius, quis iustos in s udem &-ustitiam impellere 3 exoculare sapientes 3 Ilabuntur suauiter munera, non M. at quis nesciat dulcibus fere aconita misceri ὶ nemo abjnthio miscuit: electibilibus venena temperantur,& saporatis plurimum & dulcibus id malum iniicitur. Ita diabolus ethale, quo conficit animam,iarus
Deo gratissimis & acceptissimis imbuit. Αctu fuge stillicidia
haec mullis de poculo venenato,nec tanti munera finias lubii periculum nominis & animae. Nam munera admittere,
nec in munerum partem flecti, cogitari & dici potest, credi non potest. Et nonhunc qui haec faciat, bis iniustum dixeris,bis impudcntem, bis ingratum ξ protium accipere, remmon exhibere, datamq; fidem fallere; priuatim verbis adiudicare, in serenda sententia abiudicare ibi laudare, hic dam- non bis circumuenire, bis ludere, bis ita
luisquis salutem tuam amas. Nesciat non manus tua, sed coniugis, aut cuiuscunque domestici tui dcxtera. nam,siiuein manum tuam, siue in al- terius, a quacunque nube, aurum tibi impluitur, vis eadem est. Quia Z quὀd leuius malum, quia unum tantum, cum in manum tuam aureus hic imber cadit cum in uxoris, duelex est. nam & auri robur idem est, & uxoris nocturnae minamepreces auro grauidae quid non pussunt Z quanto veris potemtius aurum sit, blandientis coniugis adiutum precibus, m gis etiamsi fallacibus lotum lacrymis, quis ignorare potest α, cum sine alieno adminiculo plurimum aurum possit, quid non poterit tam potentibus auxiliaribus muliebribus copiis,quae vel Alaeferrea virorumemollire pectora consumueruntinare, quid est,sstum esseὶ sim c
aantum munera Di ili sed by Corale
168쪽
ii erunt ' Docet Adam, David, Salomon, Samson, virorum
miracula. Et corte crinacia idem est; nisi, quod crescant crimina, cum per noxiam coniugis manum infunduntur: nam& maritus S uxor in pari lcc re sunt, cum unum tantum
crimen sit,si solus maritus nulla uxore administra, nulla iniquitate famulante, admittat dona. Et qua fronte negabit pro donat orc fcuc scotentiam, qui admisit donaὶ aureis im tencatur compedibus, quomodo se in libertatem vindicabit' Aut leuioraaurea serreis vincula si inti fortiora sunt. fortissimum namque metallorum aurum est, vix ignibus lentandum; minus sane serro, quod fornacibus fluit, cum aurum medios stet inter ignes. Iamne ingratus audiat, ire cogitur in sententiam donatoris; ne inuerecundus & impudens,damnare non potest. quid ergo faciet, cum hinc iustitia invitet, inde aurum Z ibi irroganda iniustitia terreat, hic iniustae rei pretium prouocetZ ollet iniquus audire, sed ne que dona negligere. Pulsat animum iustitia,& fortiter m net. fortius etiam aurum ad se trahit. Allicit aequitatis decor, nec minus auri fulgor. Utrimquc premit sitis, iustitiae & auri. nisi quod huius plerumque altius feriat pectus, & profundius in animum demittatur. ita fere noxia in siuadelam potentiora sunt: optima quaeque magnis rationibus egent, ut exorent: pessima nullis calcaribus egent, ornatu nulso; vltro admittuntur. Pulsare mentem virtus fere solet, o admitti postulat: vitio reserantur vltro fores, & totis ostiis excipitur. magno proinde robore opus est auro repellendo, cum ultro inuolat; magna constantia, cum sponte sua venit. Et perpauci sane victoriam ex hac aurea lucta retulerui:
iugum passi plerique, de duram scrvitutem,& inglorium teretis caeloq; nomen. Quid Z quod sola munerum spes a recto
bonoque auertat, S nebula ac nube quadam inuoluat animos, ne videre magnum iustitiae selem possint, aut non nisi quasi perobscurum noctis. non, quod totum cripiat solem; splendoren1 ramen minuit,& obtenebrat luminis illius partem
169쪽
uti CAR. SCRIBANI INSTITvTIotem maximam. Variae deinde nascuntur conie sturae,acumine magis coacto quam veritate grauidae, & iustitiae in omnem partem flexus. quam hic per pedes, ille per capillum,omnes via non siia,cogunt in domum si iam. Munera quid noli possuntὶ improba, impia, iniusta; proba, pia, iusta sunt. venena etiam & ferrum, licet in patriam & parentes , mitescit,& clementis nomen sortitur, si nouus Iupiter nouo ludat
M pluat auro. Sepone hanc munerum spem, omnis aequit tis amans,& cui virtus alte sedet animo. nam illud unum au
deo,& finio: Accepisti: peristi .sperastii pro magnitudine spei
iustitiam exuisti. Mutant iustorum verba, mores, anImum accepta&sperata etiam munera. Non ego hoc, Scriptura monet: mentiri haec nescit . nesicit fallere. crede, & digna te ris caeloqtie dabis. Audi ipsam: quaerit locupletari, auertit oculum suum qui odit munera, Uiuer; &, qui excutit manu ura ab omni munere, itie in excelsis habitabιt,WRegem ιn decore suo evid
bit. Minae in his,& praemia. Amplectere haec Iudex Verum, si maior vis accesserit, si Principis imperia in rem iniustam in innocentis oppressionem, in Nabutae sanguine'
Achab cogita,ec Icet. ibet,& canes. Sed imperat Princcps .memento Mathathiae. Addit ille minas,flamas ferrum..ntuere Babyloniam fornacem, lacum leonum, Machabaeos, Ele Earum. At quis tormenta serati tulerunt pro veritate tot
millia I Iartyrum,tot virginum. & quid sunt saeculi huius ad tormenta aeternat Durum cst spoliari honoribus, ni parueris imperanti Regi. durius aeternis,ni parueris Deo. Sed pergat in fortunas vitamque saeuirc Princeps, ni obsecutus fueris. quid sunt saeculi huius opes,ad non morituras 3 quid vitalisc, . ad aeternam Uerum, quis seret iratum Principis vultum quis iudicantis Dei, tot elementorum collisionibus praenotandum 3 At graue est excidere principis gratia. non grauius . magni Dei, a cuius nutu regna & amperia pendent Non accrescent tibi dignitates a Principe. accrescent a Deo in aeteriraturo regno. Excluderis illius colloquio & familiari
170쪽
rate. donaberis Dei. Ferenda interim multa. leuia haec, ad alterius vitae: Epulonem intuere, &audi. I acebis contemptus mitius est ab homine, quam a Deo contemni. & non diuite praemio remuneratur saeculi contemptum Deus,cum remuneratur aeterno3Αntomu, Paullum, Alexium, Franciscum, & tot millia Rcligiosoru intuere,Voluntario contemptu diuites. Inglotius interim vives .in magna gloria est,qui Deo placet. & quae volatica hic gloria, ad caelorum aete namὶ Ludibrium eris omnium, & ingens populi fabula. ne time ludibria hominum, time Dei. illa cum vita finiuntur, haec aeterna sunt. & sis sane humanae fabulae pars non postrema, ut expleas huius comoediae scenam aliquam i modo caelorum regni pars sis non vltima,& sella portio non nio- ait et vitae.Para is inimicos . non metues homines, si Deum habeas amicum. illorum hostilitas cum vita ponitur; Dei. aeternitati commensuratur, finem ignorat. Patieris in omnibus Princihem aduersum. melius hunc, quilia Deum p ti. Negliget familiam tuam,liberos,coniugem,domesticos. Nirremuneratos transibis. prudentis est humanum neglectum pati, ut Deum sentias laudatorem; humanaque praemia contemnere, ut Deum habeas praemiatorem, remula ratorcm. Acrem tuum tu umque oppugnatorem experietis Principem. securus vivit, qui Dcum habet propugnatorem. & quid hominum possunt consilia si contra stat Deus bene tegitur, qui praepotentis Dei dextera tegitur. Saeuum
ac crudelem sors etiam Principem patieris. benignum contra & clementem Deum,facilemque in preces, fortem in tutelam. Nunc vide cuius potiores partes sint, cuius praemia magis vovenda, cuius minae & indignationcs magis ext