장음표시 사용
451쪽
elige Ignatium . durior tibi videtur obedientis elige alique, 'cuius tibi vita 3 oratio placet: quem propositu tibi semper
habeas,vel in monitore,vel in custode,vel in duce, & exemplum. Breuiter alibi idem Epicurus:Sic ac omnia tanquassectet aliquv. Et non pleraque scelera cadunt in oculis spectatoris' furta sane S libidine testis tollit. Addo illud Senecae, verbis alijs,reidem . Sic uiue,tanquasub alicuius boni Uri, aesemperpresentu oculis sic Nero facias quaecunque saris an qua lectet aliquis. quis muliere aut aliena tanget, teste praesenteὶ Addit: Omnia nobis malaselitudopersuadet. nam in publico quis peccabit3 sex tum vitia poscut. perpauci palam mali sunt. tugiunt con- spcctu scelera, secreto gaudent. Subdita. Cum iamprofeceris tan- tum,ut sit tibi etiam tui reuerentia,licebit dimittas paedagogum: interim te aliquom auctoritate custodi. Sanctorum Hle aliquis sit,e magnis & grauibus,coram quo peccare non audeas:Petrus, Paullus,loanneS,Laurctius, Stephanus, Polycarpus,Basilius, Chrysostomus, Nazianzenus, A mbrosius, Gregorius,Augustinus, Hieronymus,aut quicunque alius, cuius oculos &maiestatem verearis,& ad cuius frontem erubescas. Irri Ab Epicuro etiam veniti Initi silvis notitiapeccati. Velin. Turi remediu,vel in fugam. firmat Seneca: Nam quiperesesensit, media ιοη- corrigi non vult. imo non potest, quadiu illum ignoratio haeci tenet. Deprehendas te oporte antequa emendes. Et quis emendets μ' -- , cognitione emendatio deposcit. Subiungit: Quidavit iis gloriantur. tu existimasabquid de remedio eo tare, qui mala sua virtutu loco numerati non magis, quam qui morbum pro valetudine bona hiabet.Claudita Ideo quantapotes teipsῖm coamgue, inquire in te: accusatorisprima rntibus Iu uere deinde iussicis, noui me deprecatoris. at uando te Beatus, ii factus est
accusator sui magis,qui rudex: qui plus semper alijs,quam sibi ignoscit:in alios clemens, in se seuerus: qui riusquam si, parcit,nusqua blanditur. Magna hic de se promittet, re agris
dabit.nec inulto,exurgerin viruin iaculo non tantum So,
sed omni dignissimu,posteritati in imitationem, aetati suae in exemplumὰ auctus in admiratione Gaudem. Deprecator
452쪽
deat.Faciet,si severeatur, si animu suum, si iudicem manum.
magis etiam,sii ad Deum decurrat, ad illius genua supplex rei persona induat,deprecatoris & supplicis. quanquam i cilius hunc flectet, si iudicio se suo ante stiterit, poenas de s e sunt-pserit, S: seueritate potius in te quam indulgetia peccauerit.
Non selet saevire bis Deus: facilis in veniam est, si non facilis in se sit homo. qui quo in se asperior fuerit & durior, ac ad ignoscendum tardior, ad puniendii pronior; hoc benigniorem experietur in se Deum, flecti ad preces facilem, magis sad ultroneas, nec Imperatas poenas. Consideratio grauitatis peccati,& molestiam quasanimo parat. Monet hic Seneca Borra constientia 'rodire vult'eons Mes '. ipsas nequitia tenebras timet. tanta fiducia est conscientiae t-iιρα- bonae. amat videri, audiri,& secretum suum vult prodi. quia omne illi secretum a virtute,&in illam. quarc nec testem a
uersatur, nec timet. At mala conscientia tenebras amat, S
micum etia pectus ac oculos fugit. nox illi pro securitate,proferro & vallo est. amica enim sceleribus nox est. quanqua diripsas tenebras scelerati timeant,& dum solitudinc quaerunt, selitudine terrentur. Signati aec grauitatis peccati sunt, quod nec dies securos, nec noctes patitur. Subdit Seneca: Eleganter ab Epicuro dictu Meὸ non prodest latere peccantibus,quia laten botia felicitate habent ducia non habent. ita eLI.tutascelera esse nonpossunt; secutra nonpossunt. quia prima'maxima peccantium poena est peccasse. neo vlgum scelus, licet iliud fortuna exornet mune- η ribus sus,licis tueatur aewndicet, impunitum est; quoni celeris in sceleresiupplicisi est. Sed nihilominus stac, istasecundae parnae premunt ac equunturi timer semper,s' expauescere, o securitati Q dere. Addit: fLe eonsentiamus, malafacinora conficientiassagetiari, τὸ quodperpetua istam selicitudo urget'verberat,quod o seribus securitatissua non pote I credere. Ideo nunqua fides lutendi sit etiam latenti sequia coarguit idos conscientia, eri ossibi ostendit . pro nis
autem est nocent u trepidareNera nimis haec sunt. &,quod miaremur,ab Epicurea & Stoica schola. Laetitia aliquiso in sic
453쪽
332 CAR. SCRIBA NI INSTITUTIOleribus est,fiducia esse non potest; cum nemo peccans sat nimo fidere suo possit. quare nunqua securus sui est,cum perpetuus eum teneat metus omni peccato implexus, perpetuusq; agitet timor sceleris individuus comes . neq; cuiusquafacile conscientia tam alte sepita est, ut sceleris aculeos non sentiat. Emoritur no raro caro,& ignara doloris iacet,& frustra ferrum sicuit. non accidit hoc animo. sentit stimulos,&factus carnifex sui, non dies,non noctes patitur secutas,ac in medio scelerum monet,omniam etiam tuta timet; parietes adeὀ,& domus suae tech lectum, mensam,ensem etia sium:& quae in tutelam alijs,ipsi in metum sunt. ita nulli, nocens conscientia, dum si diu nulli satis tuto se committit . in fion--te etiam scelera sua legi arbitratur.ita proditor sui scelus est. Nihil cun nouum, metum hunc pavorem peccato innexum,si sceleris cui usq; atrocitate consideret, si diuinorum praeceptorii magnitudinc,si imperantis magni Dei augusta maiestate; si violata imperia, non Rcgis,aut magni Ducis,sed praepotentis Dei;si temerata Christi mortem, Δί sanguinem pro salute nostra tam prodigo fusum, quam prodige a peccatore neglectu &calcatum, si inaudita saeculis, in omni barbarie,ingratitudine spretam dcletamq; ingentium in nos diuinorum bcneficiorum memoriam; si nullo unquam aeuo moriturarum inferorum poenarum acerbitatem; si caelorum & felicitatis aeternae exilia aeterna.
Ipsa peccati foeditas merito terrore & aiiocare a delicto debeat. Est hinc illud Bernardi: - nostrum exteriorem hane vestem,qua regitur,si repente obscenu undu' ly uiuisitiam, Usaedifi
is quibusuesordibuου inquinatam considere non Nehementer exhorreat , non Nelociter exuat, non ιndignanter abiiciat sitque qui non vestemsed seipsum intus subventi talem reperit, eo ambus δε- Ieat, animo coHernetur oporte quo propius tolerat quod exhorret,
Et quid foedius, quam hominem Dei magni imaginem, per peccatum imaginem induere daemonis, diuini nominis iam inde a primordio hostis acerrimii 5 hostilia circumferre sisna ac in inferoru acie contra Deum stare Facit hoc omnis
454쪽
peccator,scelere ipse inimicus factus Dei,daemonis amicus;&iuratus hostisDei,iuratus amicus,seruus & miles dςmonis, di pars hereditatis huius in ignibus aeternis peccato debitis.
Cogitatio praesentis dc intuentis Dei. Seneca monet: VI. omnibus praefὶδ est. lit alibi: ocunq; teflexeris,ibi iliam videbis
goDeus omnibus, si in omne flexum tibi adest.Addit:. uenim hoc mundo locum Deus obtine hunc in homine animus. Hunc Vero uniuersum hominem occupare, praesentemq; ubique compori esse,omni u Philosephoru iententia diseimus. Occupat crgo ex sententia Senecae omne uniuersima Deus: quo fit, ut praesens adsit omnibus,intueaturq; coram omnia,nec quidquam Ilulam lateat,Vt nec animam corporis:ac ne cogitatio nes quidem nostrae.Vnde illud Epicteti: Deus inprouidens omnia,O' quem titere non possis, non modo acias aliquidsed etiam si cogites,aut in animum inducas. Potuit aliquid Christianius,&ad rem nostram clarius ZNcc mimis Senecae Prope est a teDeu, tecum est; mma est ita dico sacer intra nostratus et,maioram bin norumq; nostrorum obseruator cra' custos. hic prout a nobis tractatus est,ita nos ipse tractat. Bene,matapr γ mouoru magnitudine,
praemia poenas, designado. hunc ergo qui credit, qui cogulat,praeimie,intuentem,praemiante, punientem, qua fronte,aut non sequetur imperante, aut imperata negligerὶ Quis in oculis Regis, regia violabit impollia3quis,praesente iudice, sanguine luenda c5mittetξ& ad regias indignationes, adiudicum minas vetrahimus manum, non retrahimus ad magni Dei 3 ad illorum trepidamus oculos,& scelera ponimuS, non trepidamus ad Dei Z stamus interritriter omnis aeui poenaS, non stamus ad perituras. ad has concidimus animis, erest, stamus ad aeternas. Quid dicamZiudicem veremur homine, non verentur iudice Deum Quid Θqubd parentu vultum in crimine pertimescat filius, non pertimelcat Dei. Quis cr dat colorem stare poste in scelere, Deo tes c & iudiceὶ Auccredere hunc tu Deum putas, qui praesentis & intuentis imperia .contemncrc auctav dc calcare Non credit .retrahe
455쪽
384 CAR. SCRIBANI INSTITUTIOreta scelere manum, si crederet. pergit in incepto, & scelus scelere funestati non credit. non faceret,si crederet. Videbis hoc in Rege,in patre,in iudice. Dei amor. Da proinde mihi vere amantem,dabo a scelere immuncia cum cnim omnis amans pro amati incolumitate vitam sanguinemq; iutim contemnat, laetus de interitu, qui meliore se vita viuere in amati pectore putat, quam in suo; nunqua grauius amatum offendet, qui pro auertenda am ti iniuria vilem sanguinem suum arbitratur, proque eluenda illius contumelia vitam pro spongia deseret. At nulla grauior offensa scelere est, nulla acerbior initula, nulla contumelia m. aior. & quis credat amare te quem contemnas
quis amare, cuius amica impcria negligis cuius mandata trans roderis 3 cuius hosti oosequeris: cuius inimici signa miles sequeris ρ cuius hostili te sacramento obstringis3 Fieri hoc in omni scelere nulli notius, quam unicuique nostrum est, cum in omni diuini praecepti transgressione, monentcm, minitantem, spondcntem negligamus Deum; sequam ui que daemovcm Dei hostem. non amat ergo qui peccata
neque enim peccaret, si amaret.& ante per omnium carnificum ingcnia vitam poneret, quam se scelere contaminaret, si amaret laetius si illi fore per igncs, serru & tormenta anima in amati sinum iacit lari,quam ostcndere amatum. neq; enim quid qua illi grauius amati ostensa: non fortunaru profusiones, no famae,non sanguinis. Non amat ergo D cum,qui sceleribus offendit. aut, si quid amat, scelera S: sicciorum auctores amat, quos sequitur: daemoncsq; amat, quorum monita praeponit diuinis . non praeponcret, si Deum amaret. praeponere, non amasse, adeoq; &odisse est. nam cum sequi amare sit, aequentes daemonu monita amare dici possunt. quos qui amar,amarc non potest Deum. nullus amor ad inimica exte-ditur: neq; pugnantia mutu0 amare possumus. At nulla pugna certior, nulla grauior, Dei & daemonis. hunc ergo qui sequitur neglecto Deo, odisse debet D cum, cuius iuratis hostibus adhaeret, & inimica consilia amplectitur. quae nemo
456쪽
amabit uisi hostis. Nulla sane certior amoris cotestatio, qua amica sequi consilia,& amica amici explere voluntate. Hoc qui in Deo secerit, a scelere & offensa mentem dc animum retrahet:& ubicunq; hostiliacosilia senserit, memor amoris sui in Deum , ante inferoru lubens volensi subibit tormeta, quam amoris transsiliet leges.Addo: illam esse Dei praestan tiam,vi nihil in eo sit non amore summo dignissimum. Vemerito quidquid in nobis amoris est, in unum profundere . debeamus Deum. Erit vero hoc testatissimum nostri in illum amoris signum, si diuina illius imperia expleuerimus.
Succedat amori timor. monet Bernardus et Si amor Dei te vitti: terrere non potes saltem termite timor sudicis, metus gehennae, laquei mortis, dolores inferni, ignis vreus, ermis corrodens.
. dit amorem timor adeor sed ita comparatum est, Vt plus se- G. timor. re in peccatorii fugam,timor, quam possit amor. Ita naturae
quodam vitio imus in seruos.O si prudens hic timor animos
occupet,&magni Dei metust,quis eat in scelerat quis poten- tiam cogitabit, hanc inoffensam caelorum varictatem, tanta arte pendula terram & immotam, cum circa se interim propcrantis caeli perpetuam sugam spectet,' tot eircumfusa Stinfusa terris maria,pluuias, nives,grandinesielisorum fulmianum iactu ,monti uincendia; hic labantis soli tremores, ibi inmedijs fluctibus calentes aquas, insulasq; c vasto oceano enatantes;alibi nudari littora pclabo in sic reccdente,'rursum operiri, cresccreque ac decrescere ad lunaris sideris imperia,& non exclamet: O numento magnum to nullis terminis clausuml Quae qui crediderit, & alto in animu demiserit, qua fronte tanti Numinis imperia negliget ὶ Cogita, hanc uniuersi machinam verbo uno stetisse, verbo distatuendam; de ab illius manu,quidquid ubique est,ita pendere,vi,si mo--ento hanc subtrahat, mometo intereant omnia. mis e go paullo prudentior non merito exhorreat hanc manum,aqua tanquam a pertenui filo vita salusq; omnium pendetὶ Et quis non fatuu arbitretur, qui in unius quasi aleae iactu sortunas omnes vitam stauratistolidior est, qui illum offendit,. C c c cuius
457쪽
cuius magnitudini,potetiae,robori resistere nulla vis potest, . nulla industria aut Prudentia effugere. Et quis non merito timeat illum,cuius Aphliciaqternitati comensurantur,quim, impunitum nihil transit, nisi quod ultronea poena diluerisi, parique aequilate,utpraemi at, ita sieuit N ullus illi deleehus,. nisi a virtute; a qua sola discriminat homines. Vt summo iure timere debeamus potentem illius in vindictam manum; ut amare,facilem in praemiatione .Et sime si noxiam,vbique
terrarum ultitudinem, si innocuam paucitatem, si ingrauiora indies labentium numerum, si stantium raritate considerauerimus,non merito perpetuo timore natabimusZnon
loquor de densa gentilitatis nube bscssis, non de Iudaeis, orbe toto in vindictam dispersis, omAium regnoru, & nullius incolis, non de hsquos haeresis in poenam seposuit; inter Christianos verae fidei npta insignitos, quam pauci die una stant in gradus hic opere,cogitatione prolabitur alter. Be vum,qui fraena voluntati iniecit prauae, qui carnem strinxit,
vinculis,arctauit compedibus, calcauit fastum, contempsit aurum, posuit iram. e multis millibus noscio an unum repe- rias; duos reperisse pro miraculo crit. Et vero admirandum y. illud Scripturae: Praetre David, FE chiam, s Iosiam omnes Re ses peccatum miserunt.Nec Dauid tame immunis a peccaro,
licet ab idololatris scelere immunis steteris. ab Uria, a Bethsabea,a populi subductione immunis non fuit.Ne fide quis quis es,purpurae, non sago, non otibus,non tritaeJacernae. Et quid post Salomonem & Samsonem prudentiae fidis aucroboti3pos Tertullianu,Origencm,Calaritanum, Hostum,.quid eruditioni fidis3 adderem Cyprianum, ni sanguine e rorem diluisset. Et quid post saccum & cinere,post quadraginta de sexagintamnorum lacrymas portenta in Ioanno& Paullo eremi cultoribus, integritati, &anteactae vitae fi-
disr Quid Mariae olim lepra, Aaronis & Moysis exilia loquuntur Z quid Petri lacrymae 3 quid Marcellini ciliciasUM-
timor Dominisecuritatu mater Utetaertere pericula, auerterς
dan a potest. manum ille lapsabundo porriget, cadentem cib
458쪽
eriget,firmabit gressum,& inter aduersintia tutabit .nimi vero fiducia sui deturbabit stantem,proteret cadentem,prP.sidio nudabit, armatis inermem -hciet hostibus, ridendumque tandcm omnibuspropinabit. Mortis consideratio.Dehac Chrysestomus: Mors utinae In expectatis haudquaqua sinit, ut quaου in mambiu habet voluptases, μ Liuiassentiat. Excutit hunc voluptatis sensu seria mortis tum ν- recordatio, & in absynthium mella vertit. & Iustinianus:
Necessirio namque timor es consideratio futurae mortis,mentem eum zzzz eutis, es quasieleuam omnes cairnis motu πιμperbiae, ligno crucia gis. siue Christi in sequelam& amorem, siue in terroremo: fugam, siue denique tanquam inliFno, primos Vitiorum
motus Massiatus sino cando. Et vero quid non potest, non textremis digitis,ac quasi percapillum edicto mors corpore cogitates Nulli haec aetatiparcit, nulli dignitati .hicadolescens decessit, infans alter, senex alius. ita primos in medio praescindit flore,medioru interrumpit principiab&in semine' etiam perimit, hos maturos cxcipit. Sed nequc tempori indulget. hic enim inter caenandum Aluitur, ateri continu tur mors somno; vix inchoatam voluptatem & honores sis.1-auit alius,&secuit gaudia&speratas saepius 'uam occupatas dignitates. ille ferro,veneno alius aut ruina, lento alius stillicidio,celerialius,& tanquam valido imbre aut studii bus oppressus,aut fulmine tactus iacet. Interiam dubia, tam va- .ria, tam subita,quae securitas λ aut quis peccandi animus inter tam incertat Quid Z quod quotidie moriamur, singulisq;
horis vitae pars aliqua dematur:nam, & ctimcrcscimus, decrescimus, ac momenta ipsa cum morte diuidimus. Clepsydram cogit siue Vcteremaqueam, siue recentiorem arena
riam . non per stillicidia & arenas pars superior euacuatur, impletur inferior)Eadem de vita cogita. delabitur momentis singulis aliquid, & euacuatur praesens vita,ac at issiuit. Miseri mortaleslipsi nos fatigamus ac propellimus,& posterior vi pars priorem premit, ac excutit, a scquenti excutienda. ita nihil hac tutum non hora horae, non momentu
459쪽
CAR. SCRIBANI INSTITu Tromomento &tamen Viuimus, ut victuri scmper, cum nul-Ia non hora moriamur.Bsrtus,sui omnis dies postremus;beatior,cui omnis hora;beatissimus, cui omne momentu. ab Dtinebita scelere manum, quisquis omnem horam deciseria putat,quisquis omne momentum,.vltimumι O spes inanis, quantos in fraudem impellisi quantos dum promittis senectam, in medio secas cursui Euenire proindecretas posse tibi,quod multis. .Quan triacent nocente mente , innocente aelicet manui quam multi meditato tantum crimine, mortem
xcpercrunti quam auillos medio in scelere occupauit Gors,& medium secuit criment quam multi in ipso sceleris conatu abrcpti, temerari j ausius poenas dederunti quam multi in ipse inchoati sceleris momento ,.scelus morte clauserunt lQuid, si ex horum numero sis unus aut quae ccitior tibi hora,aut momentu,quam alteri Iam quis ab illa mente crimen iexpecte quae cum crimine moxiem expectat, Cum morte
poena Nemo prudens intcroceani fluctus in tabula ludit: nemo ab ingenti praecipitio pendulus scelera meditatur: nemo inter medios armatos hostes inermis hilarescit. Stolidior his est,qui in pe laetuo mortis metu, omni hora dubia, omni momcnto, ea audet, quae aetcrnum infelicem asserunt mortem. O fatuit quousquc ruimus in aeternum punienduFuturoru expectatio. Est hoc illuή Sapientis S annit mul- νώH-.is V erit homo, in his omnibus iatusfuerit; meminisse debet te
is retiatο- nebricosi temporis, es dierum multorum, qui cum Nenerint, nitatu DPm arguentur praeterita. O nimis sera poenitudine, sera prudentiali. risita Et quem non omnino fatuum non moueat futurorum.
γαιπ- cogitatioὶ praemia, & poenae aeternitati comen stiranda quid, non possuntZQuis prudens beata aeternitate proposita, ob unius prope momenti gaudiu,c voluptate &vindicta, aeter- mim excidere illi voletὶ quis, proposita felici gaudiorum, dignitatu voluptatum aeternitate,& volatica humana hil ritudine suc illi praeseratZperitura ὀrs hodie, fors hac hora, . quis aeternis sepiens anteponat 3 quis rapidissimi temporis celeratatem,quam citatissimi peruolamus verius quam per
460쪽
eurtimus, nullo aeuo moriturae gloriae,opibus,voluptatibus praeponat aut quis illam deligat, has destituat prudens'scire a quolibet grauiore delicto aetcrnitatc pendere, felicem, in-klic nullo quo ponenda,ipsim adeo Deo comensurandam;& scelere se alique contaminare, quod beatitate excludataeterna, poenas adclilcat aeternas; maxime in tam dubia vita &morte,a qua momentu nullum liberum,quis credatὶ& quis cui spondeat horam post scelus alicramὶ quis adeo momentum doloris de poenitentiae unum i& in tanta incertitudine, tam dubia re, periculis se scientem volentemq; exponere salutis aeternae, ignis aeterni nici se flammis induere nos
morituris, gloria exuere aeterna Quae unqua aetas tam esseram tulit belluam, quae In aliam plusquam una morte saeui-rctὶ aut quis carnifex, quis tyrannus non filii c5tentus morte,aut mosi post mortem docuit 3 semel occidisse culcinoue barbarς crvdclitati satis fuit. At peccator humanitatis inementiae irrimemor, immemori sui, omni bellua & tyranno uior, non contentus semel in sic saeuisse, saeuit aeternu, quasi non expicat se uitiam, nisi aeternum in se saeuiat. Haec scire,& imperia magni Dei transgredi, a quibus aeterna caelorumpendent exilia, ignesq; aeterni, is quibus coinora aeternum
uruntur&durat,quasi vitam subministrent nam mis, S poenarum materiamῖ haec agitari,S toties a Deo denuntiari,ne manum nos a sceleribus reuahereὶ Quis sanus, ultro se in a
dentem immittat fornacem, & praecipitia amet de ferrum Stolidior est, qui per.scelera poenis se inuoluit aeternis, pabulam factus ignis aeterra. Quς qui tacitus serio secum cogitat, npia fraenainij ciet cupiditatibus, & labantem reprimet dextram, & meliore cogot ire viaὶ Αt grauis me tenet tentatio,. cogit nolentem. mentiris.Nemo nolens peccat.hinc illud Stoici: Visentior omni N 'tione animus est,inwramquepartem ipsi rassaas ducit, beataeque ac miserae vitae ipse sibi caussi M.
. Deo in primis manum porrigente: quam negare benignitas illius, bonitasque intinita non sistet. . Dices: Miserum est in perpetuo futurorum timore vive-C c c ι re