장음표시 사용
461쪽
re. Potes hanc miseriam vitare. fuge peccatum. quod qui. euitauit, extra timore est, & extra Omnem se metum ponit, . quisquis integor vitae scelerisque pluus, innocuam circumfert mente. Sed nihil videtur miserius& stultius, quam prae timere, & malum suum antecedere opeccatum cave, & non praetimebis ; nec mal ummato anteuerte, sed malum bono, ii dignam Deo & caelo vitam duxeris. Verum, non calamitosus est animus futuri anxius,& ante miserias suas miser 3 non eris futurorum anxius,si diuinis imperiis obaudiueris.anxi . tas a delicto venit. tolle hoc,& illam sustuleris . At, quid iu- at nunc timere, nunc dolere non plus dolet quam neces. tim est, qui ante dolet quam necessum est Θ ne sit necessiim. nunc dolere, virtus dabit, & Vitiorum fuga quae si deuita . nunqua ante dolabis: demes enim dolorem di timoris caus sat t merito moneat Senecae: eluenda victaa, requidquid profficipotem prospice: quidquid urum in , multo antequam accidatJecutiret &nec timebis, nec dolebis. timere interimpcccatum debes, quod te ducit ad aeternum timenda,poenitenda. timor hic filutem dabit,& altam mimia ti tranquillitatem.
Xi. Si quid interim peccatum,si qua Dei essensa trecurrerit.
ζ' ις' poenitentia perlavabis. Sequere tantum monente Deum,&rape hanc occasionem inopinatae felicitatis,ut diuini nomi nis per peccatum hostis,flammarumq; aetemarum heres, ambor fias qu non ignem, non securim metuat. poeniteat tan- tumHeliai,poeniteat amasse.quae non amauitDeus;secutum
fuisse, quae vetuit Deus.aderit ille, a cuius Matu dolor hic venit: neque enim frustra extimulat mente,& ad se ultro innitat. Quare nunquam post delicta accidedusaut subrue Mus est animus desperatione, miasi secundae quis aut centes mae poenitenti denitor fuerit.pigeat rursus peccare,sed ru
sus poenitere non pigeat: pigeat iterum periclitari, seδ non iterum liberari. Nemine pudeat iteratae valetudinis,lteranda medicilla est: &, quod deliquit corpus, pati discat in delin- fluentiae expurgatione, sicco di cineri vicube peccatorum . hil
462쪽
hilaritudinem moeroribus detergat, ieiunijs preces alat; memor ieiunia)n sinu Abrahae in paupere recreati,couiuia vero in diuite apud inferos cruciari. lacrymis detergat sordes, α quidquid crimen inquinauit,fletibus diluat;inuerecundiam pudore tegat &expansam in scelera frontena,verecundia obis ducat;ad deprecandu fortis, qui fortis fuit in delictu.Mutas imitetur & irrationabiles animas,quq Jiuinitus sibi medicinas attributas in te ore cognoscunt. Ceruus sagitta trans. fixus, irrevocabiles ferri moras dyictamno expellit; oculare
hirundo de sita chelidonia pullos nouit: quo magis peccator instituta sibi a Domino exhomologesin suscipiet,victust; ac
cultus castigatione, offenso Domino conciliabitur aliquando exhibuit membra famula immunditiae de iniquitati ad iniquitate,famula nunc,monentςApostolo, exhibeat iustitiae in sanctimoniam;vt hac ratione falutem in se aemulo quodammodo redaccendat,dum per quae offendit,Deo satisfacit,ac per virtutes viiijs aduersas,c5tractas noxas expiet. Durum hoc alicui. at quanto durius perire, & caelo excludi
quid rofugis medicinς praesidiu aegerὶ stultu est perire malle,
quam curati. secari,inuri,extendi,morderi vult aeger,ut malutollat,morbum pellat. non quod haec amet aeger. amat salutem,qua nonnisi per illa parandam vi et. Aliquid tamen hic
horroris est de ferro & incendio. non nego: sed horrore oporis fructus excusat. Hinc illa praemia medico, post ignes &ferrum,& de artifice curatione, audes. Eadem cogita in animorum post peccatum morbis. medicina aegro adhibenda ianimo est, Deo placando,saluti reparandae; nec grauis illa vi. deri peccatori debet. cinere & lacrymis flammae restinguuntur, gaudia parantur. Et quid illa ad beatitatem aeternam, ignem aeternumὶ non leui pretio caelum paratur, tormenta exsoluuntur' quid enim paucae lacrymae ad aeternoru bonorum consecutionem, malorumq; aeque aeternorum fugam Et quis damnatus ad triremes,funes, secures, non redimat,si postit, damnationis suae titulos,sacco, cinere, lacrymis pauciotibus etiam offensus cociliari potest Deus, & abiudicata
463쪽
.caelorurn regna redhiberi,& inferorum deleri poenae. Quis credat fatuitalcm i si homine tantam reperiri Z eripi flammis posse: nolle. donari regnis posse: nolle. imb illas velle: haec Oolle. Quid Z amare dico flammas, odisse regna. non amat illas, qui ultro amplectitur, . qui caussam praebet volens ciens*ὶ odit regna,qui contemnit, qui negligit. contemni siquisquis oblata reipuit,quisquis paruo emcnda negligit. Facit hoc omnis peccator, qui leui peccati pretio, flammas mercatur et ternas: c lorum i se gau ijs,honoribus,opibusq; excludit aeternis, ἀum paratam tibi caelo lic reditatem, caelo debitam,polenta cum Esau. primogenita Vendit. Ignoscenduno seturorum ignarus caelo. cideret, S in caecos igneS praeceps Volueretur. nunc cum vitiusque praescius, ultro se inuoluat peccatis,rcgnil in his hereditate se spoliet, ut he- res fiat flammarum,quis excutitioni locus erit Nec opus hic magno molimine, non caestibus, ferro, sanguine: sola fuga Unces . victoria in illa est. Quὀd si tamen laberis,animos resume. firmior non raro post lapsium gress us,certe cautiorcst. periculoru meminit,qui cecidit. damna timidum faciunt,timor ptudente. innocentia fere non cauer, quia non metuit, quo pronior saepe in lapsum est. Securius tamc feliciusq; non cecisisse est. non cades, si sceleruinitia in capite suos caueris.Tenuia illa sunt. at a paruorum sectione securitas omnis. Docte & prudenter Nigronius noster, in omnibus magnus, in minimorumtractatu maximus,amini Lmaxima omnia pendere, ut a fontibus suis flumina,docet. Incumbe his munimis, quisquis salutem amas, &mas noru omnium victor stabis. negligis y cades in maximis. sola victoria a minimis venit. ne sperne haec parua. ad maxima viam sternunt. nec
ad haec nisi per parua est aditus. Quid 3 quod laminimorum fuga, imd sola cogitationum suaui declinatione,stare scelerum omnium victor possis. Docet hoc Nigronius . t se, sequere: & victoriam in minimis masnorum omnium hondeo.
464쪽
is principatu parando, tuendo,modus tenendus' 'RINCIPAT vs & regna parentes, eicistio, arma dederiit. Nascendi sers felicior. elcctio, optimatum aut populi fauore constat.armis quς parantur , nostro & alieno sanguine mercamur. Quae a maioribus tradita,facile tuearis. obsequendi enim comsuetudo, & praeteritorum memoria,t, SI nccessitatem quamdam imperandi cum natiuitas dederit, etiam parendi dedit. Electio, quae fauore continetur, fauore absoluitur: licet rara in humanis felicitas sit, imperium fauore Occupatum, fluore rencre; cum fere innata mortalibus mobilitate, non diu cundem asse stum teneamus. ita nouartim nOS rerum cupiditas,veterum fastidium tenet. scabies nimirum nos quaedam rerum habet: voluimur, & Vertimur,& graues ipsi nobis sumus. Pudore tamcn clectio continctur, ne repellere videamur, quod ultro dc legimus. inconstantiae scilicet notam fugimus,& pudet videri quod sumus. Bonos proinde Principes clectione expetimus, qualescunque deinde toleramus. Armis quae parantur imperia, armis tenenda si int. Nemo vim passus voluntaria obsequia praestabit. amoue metum, non inuenies obsoquentem. Et quis seruorum famuletur,si
465쪽
liberiatem ostenderis 3 quis libertatem ferro ereptam non reparabit, si ferrum abstuleris 3 ijsdem ergo artibus, quibus imperia parantur, tenenda sunt, fauore, virtute, armis. Verum, ut ille,ubi pro labore,desidia; pro continentia & a quitate,libido & superbia; addo, pro vigilantia 5 sortitudine, ignauia & socordia;pro mansuetudine & benignitate, ferocia & crudelitas invasere; fortuna simul cum moribus immutatur. Quod si quis flagitio&scelere imperium consecutus fuerit,perrarὁ virtute ac bonis artibus tenebit. & , quod miremur, solum Vespasianum , omnium ante se Principum in melius mutatum accepimus. ita raro imperia meliorem dederunt: deteriores dedisse, istaei nos,& omnium gentium Historiae docent.
Et sane perdissicile ante imperium iudicare est, meruerit quis illud, an secus: ubi adeptus fuerit, facillimum. quae enim latebant ante vitia,&insepulta cineri suo iacebant,cum purpura erumpunt. non quod ante non fuerint sed materia deerat. Da Vina, aurum,mulierem,imperi videbis qua temperanti liberalitate, castimonia, mansuetudine; qua etiam intemperantia, auaritia, incontinentia , crudelitate sit. produnt plurimum, non producunt, scelera noua dignitates iamici Z quod priuata fortuna vitia fere tegat, quae publicaretcgit,& prospe standa praebet. Hinc, qui in obscuro vitam agunt, si quid iracundia, auaritia, libidine deliquere, latent,& obscuritate sua tanquam densa undique nu De SI tenebris integuntur. Qui vero in excelso aetatem agunt, Omnium Ο-culis patent. atque hinc, quae apud priuatos iracundia, ea in imperio superbia ac crudelitas appellatur. Quo magis pro-uia os esse decet,& ex fortuna sua, dichadactam metientcs. In parando vero imperio, quod a parentibus acceperisse non magno opus molimine est, cum uterus, non virtus illud largiatur elicitatisque, non prudentiae,sit e Regibus nasci:& parentibus illud, non moribus suis,debeat quisquis illud soriatur. Nec aliud luchabeo, quam rogandum Deum
466쪽
ut quam optimos ac prudentissimos Regibus liberos largiatur. Quod si digna Claristianis Principibus educatio acces.serit, sperari masna possunt. sin per ignauiam & libidinem
iuuentus ducta fuerit, nequid qua spera. qua coepit via, claudet. tantum educatio potest, Vt, quae ab utero dc ubere erant
seminis boni, sus cet. Faecundiora enim bonis mala sunt. nec quidquam facilius, quam boni fruticis semina alaanijs opprimere. Quo magis luorum educationi inuigilandum
Regibu est. degeneres enim frutices nec parentibus parcut. In eleetiuo principatu maiori opus conatu, cum fere im-
perium virtuti deferatur, prudentiae,militari perlitae, robori, iustitiae, clementiae, coiistantiae, liberalitati. Parandi ergo i tristi popularium animi virtutis opinione: ac cum studiosiissurievitia tegenda sint, tum quic uid virtutem redolet, effundendum est. palam etiam ostentanda virtus , sed ita, ne ostentasse videaris, ut alieno potius ore, quam tuo prodatur. Publica in hac re munificcntia magnum pondus habet: magis etiam priuata. nec ulla fere re potentius hominum animi capiuntur. Qiaod si exterior quaedam beneuolcntia ac comitas , honorumque praeuentio, & amica compellatio a
cesscrit, incredibile dictu quantum momenti addat. Pru-dcntiae dcinde opinio plurimum potest. Hanc sibi non magno molimine parabit, qui nihil sine matura deliberatione aggredi conlucucrit: qui ad res non volaverit, sed tuerit: qui sente Uiam rogatus animio sibi calorc temperauciit, maturaeque deliberationi maturiora verba, lentaque magis ac frigida, quam volatica & a ltuantia adieceiit. Defaecanda nimirum vina sunt, si bona velis. nam in primo illa aestu, dum adhuc spirant torcularia S fumant, quis bibat Cauendum verὁ studiosissime, ne ambiuisse principatum videare. quin,
si1 qua iniecta mentio fuerir, longissime propclles Dignum
principatu videri, nec ambiuisse, parasse cis. Qui vero vi S armis regna parant,dlfiiciliorem conditio- ijs, si arnem nacti sunt: rapientibus cnim impcria nihil medit m
467쪽
inter summa, & praecipitia. multa hic audcnda. & temeritas non raro sceptro viam strauit. Vbi ingressus fueris, aderunt studia & ministri, nouarum maxime cupiditatum,& spe fortunae melioris. Prima proinde hic masis in arduo sunt. quae ubi viceris, reliqua sequentur. Et fere hominum plerique, odio praesentium Veterum B ducti,&mutationis libidine, suis etiam periculis laetantur, dc animos occupanti addunt. quasi in turbido sicundior piscatio sit alacia oderunt. Ac nescio quomodo in omni prope regnori occupatione pulcerrima nomina praetexantur, religionis delibertatis; paucique in hanc diem alienum seruitium ac dominationem sibi concupierunt, ut non eadem nomina Vsurpaverint. speciosa vocabula. Revera dominandi libido bellorucau L. sam dedit,cum maximum honorem in maximo semper imperio Reges posuerint. causae tamen aliae Viligantur. Neque cuiquam vicina remotam regna inuadenti caussa defuit. nec deesse ambitioni causa potest. ingeniosa est. 8c satis ambi-uisse est, ut caussam reperiat. Nec finem ambitio, dc supra caeteros eminendi desiderium nouit. hinc vltra solis Oceanique vias imperia quaerit. Tcrrebant olim maria. hinc illud, Issi robur, o aes triplex Orea pectiverat, quifragilem truci Commisis pelago ratemPmmus, nec tιmuit praecipitem Apricum Decertantem Aquilonibus, Nec tristes Hyades, nec rabiem Notin o non arbiter Adriae Maior toPer seuponere multfreta. em mortis timuit Padum, AEuisiccis oculis monHra natantis, AEui 'Dissit mare turgidum Jnfames scopulos Acrocerauniar udax omnia perpetι Gens humana, ruit ter multum nefas.
468쪽
nunc enauigatus orbis lusus est.& magnum illud esse incipit, nihil domi habere nisi armis,& per inittriam partum, nisi innoxio sanguine&lacrymis lotum: ac nisi ex alio orbe praeda agatur, vilis est. vicinitas vilitatem dedit, pericula preti Nec desunt, qui Romanorum aemuli,a paruis initi js magna sibi spondeant, orbis imperium . nec uno contenti, quo iam tiari Roma potuit, plures spirant. tanta animis fiducia insedit. Audiant quid ille de suis : Nolite aeriimare maiores nostros
armu Re .ex parua magnam fecisse. alia fuere, quae illas magnos fecere,quae nobis nulla sunt. domi inductria, foris sustum imperium, animus in consulendo liber, neque delicto, neque tibidini obnoxius. pro his nos habemus luxuriam.anaritiam,publice egestatem , pr
uatim opulentiam. Laudamus diuitias,sequimur inertiam: inter b nosse malos nultam discrimen est. Omnia mirtutis praemra ambitio
possidet Neque mirum. Mi Nos separati bι quisque con silium capitis, ubi domi moluptatibus, hic pecuniae auigratiastruitis ;eδsit, Nimpetussat in acuam Remp. Dum enim vacuatur illa noti rum imperiorum studio, nouas sedes nouis ciuibus parare vidctur. In latuis amor magnitudinis,& infinita crescendi cupido quid non audetZAddam hic illud Stoici: Multi ignem in- δε ηε. flerunt urbibiu , inexpugnabilia secussi proHernunt, multi ante segunt agmina, tergis hostium graues insistunt,persus entium cade. Sed hi it incerent hostem, cupiaetate Moti sunt. nemo mententι-bus restiti sed nec ith ambitioni'crudelitati restiterunt. cum ageremisbunt alios, agebantur. non Isii ire molunt,sianonpossent flareo non aliter, quam in praeceps deiecta pondera, quibus eundisinis est,
iacuisse qui ci m omnia concuterent,concutiebantur,turbinum more:
qui rapta conuoluunt,sedi ante omnia moluuntur,qob hoc maiore impetu incurrunt, quia nultam istis sitistaenum est. Docte, MVere. Aguntur quicunque noua imperia cogitant, immodico cupiditatis impulsu. Et quod ille de suis, Ut mna ciuitas
xium; ego de saeclito nostro dicam. Ipsi natura vis paratur, S ultra occanum i olemq; fatuo ausu nouae sedes quaeruntur.
469쪽
nec satis nobis instrata nauibus maria iacere, etiam glaciem nauibus scindimus, dc vim naturae inserimus. ita praecipites ad explendum auri & honorum cupidinem rapimur. .id non potest improba sitis, quae plebeios etiam spe praedae lelucri transuersos agitὶ Et rapimur interim in medio magnarum cogitationum,&sistit fortuna cursum,& spem frustratur. inde ad ignota vocamur tribunalia, nullo purpurae &lacernae discrimine. nudi nascimur, cij cimur nudi,ustimur nudi: nec sceptrahisinec diademata,nec fortunae mendacia, quibus morte exuimur. &Vnius Dei domini, parentis, iudicis tribunalibus sistimur creaturae, serui, filij, rei,nulla praerogatiua dignitatum, generis, eruditionis, opum. Haec qui cogitat, regnorum ponet cogitationes, nec aliena circumspiciet, contentus suis. Securus Viuit, quisquis paruo contentus vivit ; quique dignitates & regna aeternitate metituri qui magnorum imperia & exitus cogitat: qui Galbam,otionem,Vitellium, Maximos, Balbinum, Quintillum, Tacitum, Florianti, Siluanum imperatores Romanos, nec ultra duodecimum mensem Imperatores; qui C. Caesarem, Caligulam, Domitianum, cronem,Tibcrium,Claudium, Gordianum,Leontium, Iustinum minorem, lulianum, Valentem,Zenoneni, Anastasium, Heracleonem, Mauricium, Nicephorum,Phocam, Δί quinquaginta minimum Romanos Imperatorcs cogitat, ferri S veneni victimas: quos fortuna in Imperio statuisse videtur, ut ostenderet quid summa vitia in siimmo imperio possent. Taceo Asiae Sr Africae Reges, reliquosi Europaeos . e quibus pars longe maxima ferro dc
veneno iacet. ita pauci Regum sicca morte pereunt. Primictiam Orbe toto exercituum ductores functio fere exitu vitam macularunt. Vt, si perexiguum imperij tempus cum innumeris periculis, dissicultatibus, insidijs, solicitudinibus, ac indigna sceptris morte coponas, perfacile vidcas nullam vitam priuata beatiorem. Et tamen post tot excmpla, in γtunatosque magnoruna exitus,regna cogitamus & impcria,
470쪽
tot Regum Principumq; sanguine purpurata. Natare in suorum sanguine sceptra potuerunt & diademata. nimis nimirum vile erat picbeio natare sanguine. regio debebant. Nec finem sibi tamen statuit crescendi cupido et non Regum Principumque cadaueribus tanquam aggeribus arcemur. Quo non insana ruit dominandi cupiditast in consanguineum, ac eiusdem uteri consurgit sanguinem, unptatis tiatur. Postrema in his Dei&religionis cura, prima potiundi regni est. qua via, scelere an virtute, iuxta habent; IJsdem a
tibus propugnaturi, quibus parauerunt. Vt non immerito nullo tacendus calamo Belgarum Princeps ALBERTus: qui Imperium fortius contempsit, quam amni uerunt aut pararunt aliJ. Nec nouum parare. tot orbe toto millia bonis malisite artibus pararunt. potuisse Imperio ultro oblato, fine
sanguine ferroque potiri, S noluisse, nouum, &co agis, quo paucissimorum semper contemptus hic fuit. meru*at virtus Imperium ; addere suffragium, publici magis quam illius affectu, parati penes quos electio. illa fecit ut oporteret,hi ut omnes scirent dignislimum Imperio fuisse. Sed nec dubitare quisquam poterat, cum & nascendo Imperium promeritus esset; & quae ferro plerique sito sanguinei consecuti haec tot,longo ordine, Imperatoribus, auis proavisq; rta illi serent. neglexit; adeoque & renuntiauit. Vestigium huius animi vere magni,in Constantino & Theodosi agnis omnino Imperatoribus,legimus. De illo Eumenius: Diarem Imperator inuict ardorem te deposcentu exercitus fugere conatus, equum calcaribus incitasse. at quis Cylgarus, aut Arion posset eripere,que equebatur Imperium De hoc Pacatus: Hudprae ceteris mirum, quὰ cum omnia faceres imperare deberes, nihil tamen faciebas mi imperares. argumento HI dies II communis boni auctor, quo tricum a scipiendum Imperium vocabaris, oblatum Imperium deprecatuς es. audite publici parricidae, quisanguinu pretio regium nomen emυBs: repulsam patitur principatuae, Dunus sambitus caud πιι, ne declareIur. Credetne hoc olim mentura poste