장음표시 사용
551쪽
myrrhae, ct aloes,qua obtulerat Nicodemus. m Mane munda,id est,puro linteo,quod ad hoc me ratus fuerat ipse Ioleph. Non anuit autem unicasyndon,sed plures ut ex Ioanne & Luca patet sitit enim & super caput Christi positum sudarium, itavi sepultus fuerit sicut diuites & honorati Iudaei,
quanquam non ita sumptuose:diuitum enim ambitionem vitandam docere voluit, qui ne in tumulis quidem carere possunt diuitijs. Prosyndonis mustica significatione, vide Commentarium Hieronymi. Videntur sestinasse admodum in sepeliendo Christo, quia imminebat solis occasus post quem non licebat operari, quod sabbatum esset,& Paschae sestum: unde dicit Ioannes quod in monumeto propinquo posueriat Iesum propter parasceven Iudaeorum , quasi videlicet alio translaturi fuissent si tempus procul ferendi no defuisset.
x t po uit illud in monumento suo novo, recenter eXcis
in quo nunquam aliquis suerat positus, quod pro corpore suo costruxerat: moris enim sitit apud di-hites Iudaeos,ut sibi pararent sepulchrum, seu certum locum sepulchri sibi deligerent,sicut in patriarchis patet & apud Esaiam , Vbi ad Sobnam prael ositum templi a Domino dici iubetur : Quid tuaic aut quid hic quia excidisti tibi hic sepulchrum excidisti in excellio memoriato diligenter in petra
tabernaculum tibi &e. Haec diligentia in eis erat ad comendandam fidem resurrectionis,unde etiam nunc sepultura libera est apud Christianos. quod exciderat in petra, id est,in rupe,sic ut unus tantum esset lapis,commo-dE ad sepulchrum excavatus.Quomodo Vero fuerit excisum sepulchrum Christi in petra, pulchrex ib.1.e. 1 habet Beda in hystoria gentis an orum. E t aduoluit saxum magnum. per ministros multos, Adost utrimo menti,id est,introitum, B t abiit, saxum magnuΣ inquit
552쪽
inquit Hieronymus ostio appositu ostendit absq; in conent. auxilio plurimorii sepulchra non potuisse reseram. Quare autem Christus sit sepultus, cur etiam tali, de tali sepulchro pulchre declarat Thomas Praeter L potera. rationes autem quas assignat cur in monumento st..mi. 1 nouo exciso in petra sit reconditus . Est & alia,ut λ' videlicet sepulchrum Christi esset immobile,& in perpetuum testimonium mortis,& resurrectionis eius. Hinc etiam patet magna eius virtus quia tot saeculis sepulchrum suum inter suos hostes seruat
gloriosum. Erat autem ibi Maria Magdalenae, Cr altera
Maria scilicet Iacobi, dc Ioseph mater. Dicitaltera, quia duae tantum erant hoc nomine Maria, communiter appellatet,nam mater Christi serε appellabatur mater Iesu. xedentes contrastyukbrum,id est,ex opposito monumenti interea temporis, quo corpus sepeliebatur non enim poterant commode simul ingredi cum viris dum sepeliretur Christus: sed postquam sepultus est,& egressi int viri intrauerunt mulieres , viderunt ii monumentum intus, dc quomodo positum esset corpus Iesu, sicut habet Lucas:&postea aduolutus est lapis magnus statinam reuerta mulieres in Hieruselcm parauerunt aromata,& Vnguenta.Tres Euangelistet prio- , res non secerunt mentionem matris Domini , quia istas mulieres ad hoc tantum introductant,ut melius intelligatur historia resurrectionis Christi . Vnde Mattharus hic non nisi duas ponit, quia iudicauit setis esse illas ponere,quae praecipuae steriit pro testimonio resurrectionis: sub illis utiq; intelligens, de alias. Cum igitur mater Christi non venerit ad ungendum Christum no secerunt eius mentionem. Ioannes autem qui voluit ostende- re se ex latere Christi fluxisse sanguinem dc aquam. Vidisse , dc qua ratione habuerit curam matris. Iesu , nominatim se dc matrem Iesu introducit in
553쪽
passione attera autem die,quae est post parascevem hoc est
ipso vespere passionis post solis occasum: quae vocatur altera dies non artificialis sed naturalis, nam dies naturalis a Iudaeis inchoatur post solis occasum. Utque hoc significaret Euangelistanon
dixit simpliciter saltera dieὶ nam hoc potuisset etiam intelligi de die artificiali, sed adiecit quae est post parascevem , hoc est illa parte sequetis dieiquet immediate sequitur parasceve, alioqui stiper- sub additur haec particula quae est post parasceve: Cui enim potest esse dubiit quin altera cites sequatur parasceve. Vnde Marc. sic legit: Et cum ia sero esset factum quae erat parasceve quod est ante Labbatum) venit Ioseph ab Arimathaea, nobilis decurio quia & ipse erat eYpectans regnum Dei,quia agebatur extrema pars parastheues quae immedia te praecedit sabbatum : na ni si sic intelligatur sti stra videbuntur principes cicerdotum Phari- Di dicere ad Pilatum. Iube custodiri sepulchrum . usque in diem tertium cum sufficeret custodire usque in secundum,si Cibbato die venissent ad Pilatu. Deinde nodebuissent comisiste illud menda,
cui de quo in sequenti capite habetur,sed loge probabilius finxissent quod ante aduentu custodiam, Irima nocte corpus Iesu fuisset E monumeto subam a discipulis. Parasceve quet latinis est praepara tio apud Iudaeos dicebatur omnis feria 6.quq ideo sic appellabatur quia tuc praeparabat cibos pro sabbato sequeti in quo non licebat quicqua prςparare. Recte aute Christus pastiis est seria f. quiai primus homo 6.die coditus eode die per passione Christi ad primae coditionis honore est restitutus, deinde sa per passione Christi praeparat'est nobis coelestis cibu veru illud mana per quod saluabimur in susto aeternae quietis, qua hic merito passionis Christi inchoamus a viiijs abstinentes c quiescentes.
554쪽
conuenerunt pris i es fa erdotu, er Pharisaei ad Pilatum.
Hieronymus: No suffecerat principibus sacerdotii scribis ac Pharisaeis crucifixisse Dominu filuatore nisi sepulchrii custodiret,cohortem acciperent, signarent lapide & quantu in illis est manu opponeret resiargeti, ut diligetii eoru nostrae fidei prodes.set quato enim amplius,& actius seruatur,tato maior virtus resurgetis ostenditur. Domine recordati sumus. Bent intellexerui verba quet Christus antὐ resurrectione portulit quae Mattheus& Ioannes reserunt quamuis ut eum possent occidere ea peruerterint, atque in peiorem parte interpretati sint: exagitabatur autem nunc a propria c6scientia quet dictabat eis istu esse Messiam,terrebatur signis quet facta erant, in morte eius vehementer metuebant ne verum esset Christi verbii quod de sua reirrectione praedixerat,& cupiebat omnino,etiasi veruesset,a populo no credi: ulla seductor ille ero. Ipsi quidem hoc dicunt ad Christi infamia no dignantes eum vel proprio nomine appellare sed quasi omnibus notu seductore illii vocat. At spiritus sanctus loquebatur per os illoria, Christus enim est seductor hominu na seducit& abducit a seeleribus ad virtutes,1 peccatis ad gratia,a terrenis ad coelestia a miseria ad talicitate, a morte ad vita sicut dicit ei Ieremias, Seduxisti me dite & seductus sum sortior me fuisti, & inualuisti. p osi tres dies resurga die
tertio, i u e erro cujstodiri se olchrum indue in die tertiu.q. dicat. Non dubitamus quin falsum sit quod se re-shrrecturum die tertia dixit,sed metuimus, Meforte ueniunt discipuli eius. ne ad gloria magistri sui conentur docere veracius esse verba quae praedixit, atque ita plebecula decipiat corpus eius auferetes,
x t dicant plabi furrexit a mortuis rer erit nouisiimus error
pelor priore, quia multo magis adhqrebit ei plebs si credat eu resurrexisse a mortuis qua unqua adhς sit
555쪽
& ita melius suisset ipsum non fuisse crucifixum. Nescientes prophetant, longe enim latior fuit fides post Christi resurrectionem quam Christo vivente onge plures de longh seruentius adhaeserui
Christo. Error etiam Iudaeorum quo crodere noluerunt,toto mundo credente longh deterior sui quam antea dum adhuc humilis appareret: lon etiam magis contabuerunt inuidia Iudaei ex gloria quam consequutus est Christus post Pentec sten, quam ob eam quam habuerat in vita. A it illis Pilatus habetis cullodiam, ite custoditescut scitis. Cocedo vobis ipsam turmam custodum.Custodia v cabatur certi quidam milites ad ciuitatem,vel locum alium deputati. Et videtur hoc deriλrie dictum a Pilato , vel quia pro ridiculo habebat ipse
resurrectionem mortuorum, vel si sorte ex resuncitatione Laetari,& similibus aestimabat esse resti rectionem mortuorum, deridendo dixit eis: Custodite sicut potestis, quasi dicat, Vanus est vester conatus: si resiurgere possit, vestram non curabit
custodiam. Issi autem abeuntes munieruVt sepulchrum se
gnantes lapide,apponentes sigillum Pilati,ne quis auderet restrare sepulchrum, cum c Dibus. Potest
istud coniungi,vel eum munierunt in ut sit sensius munierunt sepulchrum sigillo principis , & apposta custodia militiam,vel cum Signantes ut sit sensus: Ipsi sigillauerunt sepulchru per ipsos custodes ita ut quado milites ex parte Pilati apposivertit sigillum ipsi sacerdotes simul affuerunt,adducentes custodes ipsos non solu ut custodirent sepulchria, sed ut ipsis videntibus sigillum apponerent: quod Deus ita direxit, ne sorte si soli custodes sigillassent sepulchriim lacerdotibus non praesentibus dicerem Iudaei custodes ante sigillationem sepol chri fuisse corruptos & corpus Christi extraxisse, ac discipulis vendidisse.
556쪽
Uηspere 4Mumsabbati,quae lucescit in prIma sabbati. Duplex est hic interpretatio secudu duo diuersa opera quae secerunt istae mulieres diuersis temporibus.Nam vespere sabbati,id est, dusabbatum transijsset post occasim solis emerunt aromata, Vt venientes Ungerent Iesium, sicut ait Marcus, & Valde mane Videlicet diei Dominicae
venerunt cum aromatibus ad monumentum o
to iam sole. Quidam igitur reserunt istud ad praeparationem mulierum sabbato post solis occasum factam atque hoc pacto istud intelligunt, ves resabbati quae lucescit in prima sabbati, id est, vespera illa sabbati quado incipiebat lux siue dies na .
turalis vigintiquatuor horarum. Incipiebat autem dies apud Iudaeos a vespera & durabat usq; ad se- Lib. .se quentis diei vesipera. Hac de re erudite tractat Aug. consere eua. Dicitur autem prima sabbati quia prima septima- cap. χι.nae,sicut&apud Lucam: Ieiunabis in sabbato, id cani3 est,in septimana non enim potest quis, uno & eo- dem die proprie loquendo bis ieiunare. Vocabat autem Iudari dies hebdomadet a sabbato tanquam principaliori die, ita Vt dies immediate sequens sabbatum,diceretur prima sabbati secutida,seques secunda sabbati atq; ita deinceps . Sic Christiani quando eis semper seriandum siue cessandum esta peccatis,nominibus seriarum dies suos appellat Sic & gentiles appellationibus planetarum atque deorum suorum ut eorum memoriam semper habeant dies suos appellant. Ali j reserunt ad matutinum aduentum mulierum ad sepulchrum,& vesperam pro nocte poni autumant sicuti hic ponitur factum est vespere,& mane dies unuS,Genes. . ct tunc iste sensius habetur: Vespere sabbati,id est,
557쪽
nocte sabbati, extrema videlicet noctis parte qua-do nox terminabatur & dies auspicabatur. venit maria Maedalena C altera Maria. Conuenerunt istiemulieres inter se tractantes quomodo vi sitarent sequenti diluculo sepulchrum. Secundu priore intellectum,illud quod sequitur & ecce terraeinotus&c. coiungitur SMatthaeo quasi eodem tempore pretscripto esset factu cii tante mane sectu sit dii mulieres irent ad monumetum. Quod mirum viderino debet, Costat enim Euangelitias in historiaresurrectionis,quaeda coniungere quasi eodem tempore secta essent, cum tamen diuersis temporibus contigerint sicut manifestum euadit ex Luca ubi sic describitur apparitio secta in die Paschae, & apparitio in die ascensionis, quasi eodem die contigissent. Idem iaciunt tres priores Euangelistae in describendo itinere mulierum ad sepulchrum, ita loquentes nimirum quasi mulieres solum semel tuerint ad sepulchrum cum tamen ex Ioanne constet Magdalenam bis apud sepulchrum suisse. x t ecce terraemotus factus est magnus, sicuti in passione ad compatiendum quodam modo authori suo mota eli terra, ita resurgente Christo prae laetitia subsilijt . Fuit autem terrae motus iste magnus, Ut supra modum admirabile , & magnum aliquid tunc fieri intelligerent homines , & fid les confirmarentur in fide agnoscentes tunc Christum resurrexisse quando terra mouebatur. Mystice isto terraemotu designatur corda hominum terrena mutanda esse resurrectione Christi , quod etia supra modum est admirabile, sicut ipse Christi resurrectio. A n elux enim nomini des emi t de coelo. Causa efficiens huius terrae motus suit Angelus Domini, obedit enim moles corporalis quantum ad motum localem spectat, ipsis Angelis ad nutii teste Thoma. An vero hic angelus unicus mouerit
558쪽
tipidem an plures non constat,tamen sicut in Dominica natiuitate unus Angelus a pastoribus visus est, maxima vero multitudo audita est laudare Deum,ita maxim' Videtur Christo resurgeti exercitus Angelorum occurrisse. Descendit de coelo visibiliter& primo ut apparet uisus est a longὸ λ ab alto descendere ab ipsis custodibus,sicut Daniel
vidit Gabriele a loge ad se volatem: no aute propterea descendit quia nullus in sepulchro corpori Christi aderat tauqua enim destitutum fuit caterua Angelorum cristodietinna,&adoratium dominu . Hom. t. la. ita .edes. Nuntij Primi, mysterij salutis humanae ter ae luat istierunt Angeli,no homines,quia corrupti & lapsi de temp. erat ac gratia Dei ad illustratione & vitet emedatione egebat ipsiq; erat,cotra quos iratus erat Deus. neuoluit lapide Beda;no ei egressuro lino ianua pa- dat, veru ut egressiis eius ia facti hominibus praestet indiciu qui eni mortalis clauso virginis utero potuit nascedo ingredi mundu ipse faetus immor- talis clauso sepulchro potuit resiurgendo exire de mundo, sicut citam eoaem die clauiis ianuis intrauit ad Discipulos: Haec Beda. Et sedebat super eum, no tanquam lassus,sed laquam doetor & magister annunciaturus hominibus nouum vitae immortalis gaudium. Sedebat ad terrorem custodum imperterritus defensor lepulchri Christi contra omnes violatores : potuissent enim ex inolita malitia 'alium sorte mortuum in serre in sepulchrum, vementirentur Christum non resurrexisse. Sessio significat Christum stiperata morte iam este inse- de quietis aeternae ubi stabiliter sine metu rui-
nae regnat. Erat aut m aspectus eius si ut fulis ad terrorem impiorum custodum, .itus mentu eius
foueniri ad blandiendum mulieribus, & mulcendum affectum earum in vestitu suo , & aspe
559쪽
IN MATTHAEI, apparbit sepra modum terribilis impijs,blandissu
mus autem pijs,5 iustis. Prae timore autem eius exterriti sunt e totis cir factisunt'ut mortui. Merito secti sunt vestut mortui qui resurrectionis veritatem noluerunt credere,oc qui in mortis impietate manserunt. R elpondens autem A ngelus. Olim diabolus prismo loquutus est mulieri, quado mors ingressa est mundum, nuc vero sanctus Angelus redeunte viata immortali,mortem expulsa, primum mulieres alloquitur. Nolite timere vos,q.d.timeat illi custodes qui infideles permanet,& ad obscuranda gloriam saluatoris huc venerunt,vos aute quae studio pietatis quetritis corpus Christi ne terreamini,sedabsque timore accipite letium nuntium. s Ao enim quod
Iesum ui cruci xur quaeritis,non 6 hie . Non est in monumento secundum corporalem praesentiam.
Non erubescit Angelus crucem saluatoris,sed quasi a praecipua gloria ipsum describit a cruce, scies
quod Christus per crucem ad gloriam resurrectionis peruenerit, quaquam omnis gloria hominum quorum se sciebat agere ministrum debeat esse in cruce,si resurrectionis Christi voluerint esse participes. surrexit enim, redi jt ad vitam nunquam moriturus. si vi dixti,q. d. Recordamini verboru eius
quibus pr dixit se cruci figedu,& die tertia resone cturum,& si verbis meis non creditis,credite verbis ipsius quod latius explicuit Luc: Recorda.&c.
venite er videte Iocum ubi positus erat Dominus. hoc est,
penitius locu sepulchri introspicite qui vacuus est: attendite quomodo linteamina, ct sudarium quibus Christus inuolut' suit iaceat seorsim,& agno scite corpus mortuum non esse I quoquam abla- timi non enim Christi sepulchrum ubi positus erat Dominus violari permisisset angelus. Melius
dixit,ubi positus erat Dominus quasi dixisset, ubi positum erat corpus Domini, eadem enim sem- rer
560쪽
perperina erat quae corpus vivum ante mortem,
dc corpus mortuum in sepulchro habebat, quia idefilius Dei. Porro in Oibus alijs magis proprie corpus reperiri dicitur, ut puta Petri, vel Pauli,quam
Petrus vel Paulus . at cito euntes dicite dDipula eius
non solii undecim verumetia caeteris . Laetissimununcium a discipulis supra modum dilectis absc5di minime ootuit. Huius etiam mulieres nunciae factae simi,ut per eundem sexum duceretur vir ad salutem,per quem deductus fuit in peccatum:& vescirent mulieres non obesse sibi sexum, sed si viris
seruentiores fuerint accepturas esse mercede ampliorem. a t ecce praecedit vos in s usi Leam Priusquam vos ex Hierusalem domum perueneritis se Vitium vobis ostendet. ibi eum uidebitis rion prius mulieribus & Apostolis ipὶ die Paschae apparuit. Caeterum apparitiones factae in Ierusalem clam& raro factae sunt Sc coram paucis sed in Galilaea Dominus familiariter saepe pluribus discipulis in multis argumentis apparuit, ideoq; apparitiones in Galilaea factas & ipse Dominus in passione, &post resurrectionem ipse angelus singulariterpret- dixerunt. Maxime vero in Galilaea apparere voluit , ut se illum eundem esse ostenderet qui in Galilaea versatus fuerat, dc quia plerique disci'a-Ii erant Galilaei habitantes in Galilaea, ae maximi discipulorum persequutores in Ierusalem habitarent , ut absq; eorum incommodo cum ipsis versaretur.deniq; ut absq; timore Iudaeorum eum lis bere con*icerent,& resurrexisse agnoscerent. v cca
praedixi vobis. Tria noua dixit Angelus, primum quod resurrexerat, secundum quod conspicienduse in Galilaea daret,tertium quod ipsemet Angelus hoc dixerat: ecce praedixi vobis. quasi dicat non parui faciatis nuntium meum: ego enim coelestis