장음표시 사용
61쪽
so AMBAM COMMENTARin immCHMAsest indulgentia, pro ea stras rixquae defici Quandoquidem enim requis ritur, ut latitudo ei sit Ariach, hoc est, palmus cum dimidio indulsit tali rio dictum hoc, dum dixit Suffcit tinem etiam trabi, ut latitudo
eius sit palmaris. Mox verbuidebis hujus indulgenti rationem. Dixit enim, ut possit admittere Ariata juxta longitudinem suam vult dicere :licet ratione latitudinis non habuerit nisi palmum neri tamen potest, ut consistat super ea Ariach, qvum fuerit iuxta longitudinem trabis spψ-.,
in Sana inquit ad admittendum Artach, h. e. ut sit valida ad portandum pondus Artach, nec frangatur. Nota est autem decinolle tam
Si fueris ex stipula aut arundinibus σα
oportet te scire, quod proportio diametri circuli ad circumferentiam sit incognita; nec fieri possit, ut loquamur de hac unquam accurate. Impetsectio autem huius apprehenuoris sim sicibilis non est ex parte nostri, juxta opinionem sectae, quae vocatur rana Getaliae; sed est ex natura ipsius rei hujus incognita, dum non est ejusmodi natura eius, ut apprehendatur. Attamen cognoscitur hoc prope. Siquidem pridem eomposuerunt Autores Arithmetici de hoc libros, unde cognoscas proportionem diametri ad circumferentiam proper Et ratio admirandae propinquitatis, cui etiam doctissimi Mathematici innituntur, est proportio unius ad tria cum parte septima ita ut, quicunq; circulus habeat in diametrosea ulnam in eius circumferentia sint tres ulnae cum parte septimat,itisin prope. Verum enim vero, quia res tamen non cognostitur nisi prope, sumpserunt iIli Doctorei ην 'et numerum integrum, dixeruntque: Incujuscunq3 circumferentia sunt tres palmi ejus latitud, seu G-mem est unius palmi Atque huic innituntur, quantum nobis opus est ad dimensiones inde .
62쪽
Postum, de quibus sicutisunt, alii dos.
Cardo rei in hoc dicto de postibus Acirca quos dissentiunt Rabbi Eliesero Sapientes, hic est, quod alter dicit postem unum requiri IJ alter, postes duos interim ambo fatentur quod latitudo crassities eorum possit esse, quaecunq; placuerit. Supra Go exposuimus, quod non sit decisio iuxta Rabbi Eliesierem. SimilKer etiam non est decisio juxta Rabbi Iose. Porro dicit altitudinem eorum spoliam esse debere decem palmorum , propterea quod ista sit altitudo minima, quae in introitum cadit, quemadmodum supra) meminimus. Quod si vero etiam fuerit altitudo introitus viginti ulnarum ac secerit is postem decem totum palm rumin altitudine eius, tamen suificis .
ria est operculum sepulchri, quod quisqvis attingit, immundus est septem diebus. Atq; hoc est, quod lex dixit Namara. m. filla omne. quod tanget super agro, confossum gladi aut mortuum, aut hominis, aut sepulchrum. Sed ampIius explicabitur hoc explicatione accurata suo loco in tractatu Oholoth. Caeterum non est deci juxta Rabbi Iose, nec juxta Rabbi Meir, nec juxta Rabbi Iosecabiliam,
Turma, qua castramentata erit in vas πα
'ri Iurma Ismaelitarum s Gen. XXXVII. Chaldaice versum est Minturma Arabum Caeterum quando perruptum majus est stante in tota lege non est paries quando tamen peris ruptum est aequale stanti, tum est paries, uicitum est transferre intra totum sint lupuin eispatium. At quando in tota ista perrupta parte fuerit plura latior decem ulnis, quemadmodum exposuit, non eris paries . S G maxim
63쪽
s RAMBAM COMMENTHIus, Muci Asmaxime stans maius suerit. Nd si tamen fuerit sorma ostibnmilominus erit paries si maxime latirudoxupturae erit amplior decem ulnis. Nota vero has regulas pe*etuo. '
Circumducunt res funes unum sipra in
alere m. - Hoc clarum est, quod mensura parietis sint decem palmi. Iam Reuma est apud nos quicquid minus est tribus palmis, est crvasi appendix alicujus rei. Estq; illud e numero constitutionum, quas accepit Moses ὀSinai. Hinc requiritur, ut crassities tunium faciat ultra palmum tegrandum tres mensuras deficientes inter unem, tunem, ut inter illos minus tribus stamis.)
Mentionem fecit in iis, quae praecesserunt, subtegminis sine stamine, quando nimirum dixerunt e circumdant senibus. Nunc itaque mentionem facit parietis,qui sit stamen sine subtegminet quum ait circumdant arundinibus. Postea dicit Rabbi Iehuda, quod non permiserint illum, nisi tumetur hoc est, quando plures fuerint, quam duo homines. . ea Doctor primus dixit, quod nullum sit discrimen, sive sit turma, sive uni' aliquis inandocunq; cogitur aliquis facere parietem in turma, suscit illi stamen aut subtegmen e g. quando circundant arundinubus aut f nibus Ira x oebado. ut Sapientes quando dicunt alterutra ex istis duabiis rebusis citi. loquuntur de hoc, quod etiam unus aliquis si sit inii urbe sotnorincia. sussiciat illi alterutra existis dua rebus, quocunq, iam loco faciendus sit paries oportet autem te scire, quod Pando homo unus aut duo veniunt in desertum, & faciun arietem, quemadmodum meminimus quod lixivam inter conditiones parietis sit, ut dii sit intra illum statium . area' ultra spatium duarum starum; qui locus est, in cuius dimensionα tempore subducti calculi. b. e. quum calculmsubducitur, quinq; millia ulnarum sunt, seu deprehendunturi) quamcunq, etiam n
gura habeat. Est uamq; ista dimensio atrii tabernaculi is rotatius
64쪽
vero tres aut plures fuerint, tum faciunt turmam repossunt sacere parietem tantae dimensionis, quanta opus fuerit ipsis vasis eorum, usui eorum, si vel maxime 4ndimensione loci comprehens)Hierint milliaria multa modo non relinquatur de loco quem circumdederunt pariete. Iocus vacuus in cujus calculo deprehendatur spatium duarum ho
Castra hae quae commemorantur hic, interlend. sunt etiam de bello arbitrarior quanto magis de bello praecepto. laeterum subi Famus eos indulgemnu propterea quod occupati sunt in se gatione ter rarum insidiatorum. Adserunt itaq; ligna ex quocunq; loco si maxime caeciderint illa possessores eorum, infecerint ex iis fasciculos in tamen non incumbat illis iniquitas rapin: Liberi quoqUsent a Iotione mainnuum, ita quidem ut possint comedere, licet non laverint manus ant a cibum nec laborem hunc ipsis imponunt ut quaerant aqvas attamera post cibum lavabant manus necessario, cum altas periculum sit. p Dpter ea quod sal eorum noceat oculis. Est namqι moris illis intingere in salem, quo tempore edunt. Hinc solliciti sumus, ne sorte tangat sqνu miles manu sua oculos suos di noceadinis. Atq; haec est ratio lotionis manuum post cibum. Vocarunt aut aquas postremas Elisberi etiam pantina Dein maj seu dubio Quo hoc volunt, quod licitum ipsis sit comedere Demai rhoc est, rem, e qua non detraxerunt, quae statuta fiunt cum tamen detrain heredebeanI, e. g. Thrumam decimarum S decimas secundas. Sed jam exposivimus Dertini,s iura eius in tructatu Demat. Item est liberi suma in castrisia miscendo Sabbathice in hoc significatur, quod liberi sint, ut utantur in castris sui, rebin e tentorio in leotorium tra uiatis, /tq; adeo liberi sint i faciendo mixturam Sabbathicam uter tentoria, quae sunt instar atriorum. Sed ad mixtura Sabbathicas terminorum tenent ut . Verum amplius explicabuntur mixturae terminorum suo loco in hoc ipso
tractatu Non est autem decisio iuxta R. Iehudam insuperiori visib-ὰ nec est deciso juxta R. Iose sed decisio est juxta sapientes.
65쪽
14 AMBANI CoΜΜENTARIus IN MIsCHNAsdras columnas. Nam VI o in lingva graeca duo signorat, itaq; vox exponenda estper duo. , columnae r Nun autem cst pluralissnNiloniis qui est fons aquarum scaturiens. pan est pluralis Er pzn, quod notat armentum boum saginatorum ex significationesio II P sagi Ieram.ILVI. v. m. sicut vituli saginarii. Quod vero dicit .igainium,&non solutariun imum est ad commonefaciendum. quod de ligatis constare debeat Latitudo autem vaccae mediocris ad quam hic digitus intenditur, quoad veram quantitatem est minor triente, ut adeo latitudo, quae inter asseres esse debet, iuxta sententiam Rabbi Meir, sit decentilinarum; sed juxta sententiam .Rabbi eliudae, tredecim ulnarum arientis. Interim non est dissensus inter Rabbi Metrvi inter Rabbi Iehudatra in hoc, quod, sive intersint inter asseres decem ulnae, sive minus, non opus sit quatuor simplicibus nec in hoc quod si interfuerint quatuordecim ulnae, aut amplius, inter illos opus sit striplicibus. Itaq; dissensus indo tantum inter illos est, quando interstitium, quod est inter asserem&asserem, latius fiterit decem ulnis, usq; ad quatuordecim ulnas. Omnino autem una ingredi debet in altera cgredi. Neque enim potest fieri, ut sint grum armentum saginarii ingrediatur, sintegriuM armentim exeat nisi inter illa sit spatium quod erit illud ipsum, ad quod digitum intendit peristas decem ulnas, quae suerunt inter binos quosq; asinteres, quum fuerint ula Llatae, non strictae Tandem decisio est juxta
ANNOTATIO XII AD MISCA IL Lisitum ent inuere ad fontem sc
si fuerint asseres multi, obseri abit, ut non deprehendantur in latiis tudine singulorum asserum sex patini nec intersint inter asserem plures
quam tredecim ulnae ariens. Iterumq est decisio juxta R. lehudam,
sicut diximus inconstitutione pra cedent .
Rabbi Iehudis dicit distantiam a latere fontis allaribus esse debere quantitatis septuaginta ulnarum,4 duarum tertiariun ulnae tantum quae est Disjtiro b c Orale
66쪽
est quantitas lateris spatii duarum staruin, si tuasta explicabimi porro 'an est locus ciscundatus macerie. v est locus ubi congregantur greges scaulasiit 'ocarcer est notus sex Gen. XXXIX. v.ao. in domummo carceris Egridens E. I. aia inter acci am et M. Rasib. b. I. Atrium est locus, qui non est contabulatus tristas. Ratio autem in hoc negoti sim di 1est, quod hortus,&xarpeph loeus macerie munitus, non sit circumdatus in habitationem. Caeterum alibi diximus, quod spatiamCori acti vel triginta sera inod iam dicunti licet ampliare, quantum Iibueriti modo multiplicet ουν. ro, refertur ad asseresto tium. Atq; hoc est, quod dixerunt Sapientes ad R. Iehudam Non vixerunt spatium duarum starum Bae Et non est decisio iuxta R. I
Si fue invia publica intersecans, vult disse: intersecans interasseres, dimovebit eam in latera vult dicere: ut si incessius hominum extra as seres, non intra ilIos. 'mistions aquarum scaturientium ' est fovea seu cisterna, in vea, ubi congregant aqua. Non autem est deci juxta R. Iehudam filium Baba. ubi tamen conditiones peculiares obsie vanda . Quae hae sunt, quod interiura asserum sontium, de quibus in antecedentibus egimus, illa costitutio num reputetur nomineparietis niviqvando sons est miri aquarum vivarum,&publicus est,&est in terra Israel. Nam hoc privilegium, quod concellum est in ea, non fecerunt nisi propter ascendentes ad festa solennissimi sex dicta. Atq; hoc est quod dicunt: Non permiserunt asseres fontium, nisi bestiis ascendentium ad sina solennissima blum. Etymter omnia ista non licitum est potare in eius . modi fonte, in nisi bestia, quae non possunt descendere ad cisternam . . Verum homini non permissum est, ut sauriat inter asseres,vi bibae, nisi secerit parietem, decem paImos altim Siquidem non sit cisterna lata,udeo ut nequeat homo extendere stud titaro pedes suos in lateribus ci- sternae, laescendere n enim licitum erit ipsi bibere intex o
67쪽
. Quandoquidem praxessit dictuna. R. Iehudae fit Babae, perrexit Aidixi Et praeterea dixit Rdehudam ae. Supra exposuimus, qη atrium tabernaculi fuerit patium duarum searum. Nosti vero etiamiam, quod atrii tabemaces quantitas sit ejusmodi spatium duarum cujus quantitatis dimensio fuerit quinq, millia ulliarum, erit sp*tium duarum searum, in quacunq; etiam jgura suerit , sive inquam tuerit circularis, sivitriangularis, sive quadratus, sivς alius I figura rex figuris omnibus Verum enim vero, quando superficier quadratae, cuius anguli sunt aequales sis rect . dimensiosterie quinqimissium uiuarum, non cogno-
ea quod quinq; millia sunt iumerus non quadratus, radix vero ejus quadrata sunt septuaginta prope ulnae quinq, partes septena aenae. Ea res sic se hic habet in hocmimero, quemadmodum indicavi tibi Dira ciniis, quae praecesserunt circa proportionem diametri csseculi ad circumferentiam ejus. Nam in aeternum non pervcnitur ad cognitionem radicis quadratae numeri , qui non est magnus, nisi praeteryropter sq. non propter desectum scientia nostrae, sed propter naturam huius numerii Atq, ideo dixerunt, septuaginta et NU Nam si supposueris istas esse quinq; paries septenas, quemadmodum indicavi, &multiplicaveris in se ipsas septuaginta cum quinqt septenis proveniet numerus quinque millium ει una dimidia pars prope. Myod si supposueris, istas uram esse duas tertias, quo inclinat mens Hierosolymitant Talmadis st- erit dimensio istius superficiei quatuor millia nongenta nonaginta tria, cum septem nonis partibus. Atq; luc est dissensus qui inter dictum R. Iehuda filii Babae, qui dixit septuaginta&Scheratim sire 7rinch siepte . at inter id quod dixit Rabbi Ahiba, qui dixit modo sint septuaginta Scherajim dua tertia super septuaginta de Scherajim Diu reriira; 4 conjunctus cum dissensu, qui est inter eosdem circa domum custodia 4 domum habitationis. Nam Rabbi Jehudax ccurate expendit numerum valde. adeo ut fiat dimensio quadrati spatium duarum ses vilenarum,
di supponit Scharajim esse quinq, septenas artes, quemadmodum indi
68쪽
prater propter accedere facit numerum, supponili cherajim esse duas tertias aut circiter propius, ita ut dimensio quadrati sit prope spatium duarum starum. Atq; sic videtur mihi ex verbis eorundem. qua habem in alio loco. Caeterum R. Iehuda perdictum: Etiamsi non fuerit ibi nisi cisterna fovea spelunca, hoc vult, etiamsinosueris ibi nisi unum existis aut cisterna, aut fovea aut spelunca. Explicaturque in Thosphtha, quod Rabbi Elie se existimaverit, quodi longitudo eius ultra duplum excesserit latitudinem, non transserant in medio eius. Ubi dissensius eorum consistet in eo, quod indicabo tibi. Nempe hic est quod R. Iosedicit in loco,qui habeat spatium duarum Searum, cuius mensura quinq; millia ulnarum, quemadmodum exposuimus, etiamsi fuerit longitudo ejs bis tanta, quanta latitudo ejus, ita ut longitudo eius sint centum ulnae&latitudo eius quinquaginta uinae, sicut atrium tabemaculi, transferri res in sabbatho:) etiamsi in eo diametersit circiter centum&duodecim quod plus, quam duplicata latitudo. Sed Rabbi vita putavit, quod non e cedere debeat longitullo latitudinem, nisi juxta dimensionem, qua diameter sit duplicata latitudo. Quomodo longitudo superficiei erit nonaginta trium atriarum,cum tribus novenis Latitudo vero quinquagipta trium ulnarum cum parte tertia diameter autem cent in septem aianaruin cum dimidia. Omnes tamen isti numeri praeter propter saccipiendi sunt. ubi quod commemoravi tibi, pro exemplo esse potest, nec fieri potest ut extrahamus illos numerosi accurate, propterea quod omnes sivi
numeri sine radicibus 'adratis inq; iuxta sententiam Rabbi Eliel risina ternum .non erunt in longitudine spatii duarum Senum ultra non
ginta tres ninas cum tribus novenis At iuxta sententiam R. Elieseris erit longitudo eius centum ulnarim. Et haec est figura ejus, quod commemoravimus ex sententia R. Elieseris. Summa vero dic, Rabbi Elisseris haec erit: Si fuerit diameter magis quam bis tanta, quanta latitudo eius vel unicam ulnam, non transferent in medio ejus Porro ovicquid
commemoravimus deradice quadrata,&extractione diametri, calculo, id valde verisimile est in oculis ejus, qui novit artem Arithmeticamvicalculum : contra difficile valde, adeo ut in eost quasi coecus, quisqvis istam artem non didicit Caeterum decisio est juxta Rabbi Ahibam, quatenus licit etiamsi non sit ibi ullum ex omnibus istis, non autem quatenus dicit, quod debeant esse septuaginta cum cheratim super septuaginta cum Scherajim raecisio est juxta Rabbi ose, quum dicit: Etiamsi longitudo ejus duplo major fuerit latitudine ejus, quemadmo-
69쪽
63 RAMAAMI COMMENTAMusci MiscRNAsdum exposuimus oportet vero te hic scire, quod, cuicunq; loco ' mines secerunt maceriem, intentio fuit, habitare in eo, quem vocanti in septum circundatum in habitaculum, si maxime indimensione sea haberet mille milliaria, licitum sit riansferre in toto Itam, quicquid hic dixerunt de horto, Setiarpophyscpto, dixerunt de eo, quod non est
ANNOTATIO XVI AD MISCHI VLDixit Rabbi Ilai auditi c.
Iam diximus Hiquoties, quod spatium seu area xcori sint triginta
areae seae. Porro quum dicita Sed illis licitum est, ita accipiemiam est, quando resignavit potestatem suam illis simpliciterimeti genere. Nihilominus Sapientes putant, quod etiamsi resignet potestatem suam illis simpliciter, prohibitum tamen illis sit, uti domo illius, nisi clares elis cir dixerit illis, quod resignet ipsis potestatem domus suae h. α potestatem suam in atrio, id vero est atrium, quod est ante habitationes trabe Mrentes. Sed amplius hoc exponetur loco suo in hoc ipso aractatu Praeterea autem audivit O bH Ilai, in quod homo latistaciat debito suo in Paschate perΑkrebalim, quando comederit illud olivnomine amaritudinis. Estautem 'Vidi Amaritudo e numero olerum,quibus homo satisfacit debito in nocte Paschatis, enumeratorum in cap.a tractatus P sachim. Et pro Akrebatim in Iingva Arabica dicitura a M,N, notumq, ο, est apud nos, cujus solia lunt informa scorpionis Camerum interrogavit Rabbi Ilai omnes distipulo R. Elealaris, num audivisset quisquam ex illis ex Rabbi Elealare unam ex istis tribus constitutionibus. quas audiverat ipse. Sed non invenit quenquam, qui audivisset illast nisi quod ilIeiolus sauim . inarenulla illarumin constitutio. Sed omnes mi repudiatae.
ANNOTATIO XVI AD MIS ML Per omnia miscenis ommunicant Sci
pa m miscentes A r, indicat mixtura Sabbathicas termi
70쪽
noram,ra vae amplius explicabunt aranisci sed mixturis Sabbathieis atriorum sunt sua jura, quae explicabuntur in fine cap. VII. pannis
Et communicant seu societarem ineunt: hae sunt communicationes introiia tuum. Estq; communio hominum introitu utentium, ut utantur illo de domo in domum quemadmodum explicabitur in eap.ς III. Caeterum usu convenit, ut fiat ulla de his mixturis, nisi per cibos. Iam vero aqvadi sal non sunt ex cibis sed deducunt cibum in loca sua nota. Sic non miscent aut communicant per herbas notas apud nos fungos scit. χoletos nam hi propter corruptionem cibi, quae oritur ex illis, quod sint extreme mali, non numerantur inter cibos. Caeterum quod dicit , da,
per omnia est modus loquendi hyperbolicus. Regula vero apud nos est non distunt ex universalibus propositionibus, etiam illorum locorunt, in quibus dicitur Excepto. Porro Argentum decimarum est docimarum secundarum, cujus urgentilius est, emere illo cibumvi potum in Ierusalem tantum. Atque hoc est, quod dixit scriptura Et dabis pro omni, quod concupiverit anima tua Dert.XIV. .ad.) sed pridem exposuimus omnia jura ejus in tractatu Maaeser Scheni Praeterea quando dicunt in j vovet a cibi, aUinere, id ordinarunt de nutrientibus. Nam si quis iuraverit, se non comesturum, quicquid nutriat, aut alat, ei licitata, sent aquain sal propterea quod non alant, quemadmodum exposivimus Si quis juraverit, se non comesturum cibum, ei non prohibitae simi, nisi quinq; species. Verum amplius explicabuntur haec jura in tractatu Nedarim. Et spergunt Nasiraeo per vivum, atq; Israelitae per Thrumamridq; ideo, quia licet haec non conveniant illis incibum, conveniunt tamen in cibum aliorum. Synamachus quidem dicit, quod requiratur a nobis, ut res eiusmodi sit quam quis miscere Sabbathice possixsibi ipsi. Iam
vero vinum convenire Nasiraeo quum petierit a Sapiente, ut solvat sibi votum suum hi Thruma non convenit Israelitae ui eo Sabbatho, pro quo. miscuerit ullo modo. Nam si roget Sapientcna,Mhic liberaverit eum ab errore suo, vellan Pamerruntem, non quidem erit Thruina erit tamen non decimatum , iam vero non decimatum non convenit pro ciboilarari tira: neq: tamen ut iam licitum est aer detraliere de illo Thrumam&d cimas in Sabbatho sicut exponetur in tractatu lom ob Atq; hinc dissensit Symmachus circa Thruinam, non autem circa vinum pro Nasiraeo. Sacerdoti pergu)in agro lint nuddo et hoc vult quod Sacerdos mi ouras Sabbathicas terminorum suorum ponat in agro immundo Iam vero re. qviruntur a nobis tales mixturae Sabbathicae terminorum, ut qui naiscet,
possit intrare lociun, in quo suam dedit mixturam Sabbathlaam, ut ipsα