장음표시 사용
81쪽
ANNITATIO XXVII. ADMISCVII. Aliqvando non ingrediebantur in portum oec.
Vocant 'da Namat, Iocum, ubi naves absconditarisiecura senta vento,&egredi possunt inde in aridam. Quod dicit Fui videns ictobservans, id omne vult, quod licet impossibile sit scire distantiam loci. quemcunqῆ sumere volueris, ex eo, quod cognoscit oculus uossibile tamen super instrumenta, quae faciunt Mathematici. Intelligi enim hoc potest per radicum tubicum, qui est aliquod ex Instrumentis aheneis, per quod yident, qui stellas observant, vocaturque in lingva Arabica Astrolabium. Nolo immorari,&commemorare,quomodo apprehem datur intestigiaur. Nam prolixus foret sermo hac de resin tamen ex prolixitate quoq, non intelliget hoc quisquam, nisi is qui novit Mathematicum studium, scitq; quid consequatur ex proportione similium, quae inter se similia sunt; qua ratione producatur latus aliquod, quod cognitum non est, quando sciveris latera reliqua, quae ad eaudem rem faciuntio proportionem interse habent. Ex eo autem, in quo convenit do-e,ina Arithmetica, i.e. pr πιomis Arithmeruui cum hac scientia, inveniri potest resista calim modo, ut non opus sit prolixitate. Scito praeterea, quod portu non sit circumdatus macerie. Nam si foret circumia datus, laret etiam licitus, juxta sententiam R. Gamalielis, si maxime non foret intra terminum Sabbathicum, donec ad vesperastet, quemadmodum novisti sententiam ejus de caula: carcere, de quibus dicit Perambulat
totum. Et sic etiam expositum est in Hierosolymitano Talmuis .
ANNOTATIO XXIIX AD MIscΗN. Ius quis exiverit cum potestate m.
Per DU Potestatem, hoc vult, quod lex dederit potestatem faciendi praeceptum, aut eripere e manu praedatorum, aut ex flumino. Poreb, mando dixerunt illi: Iam factum est opus, ad quod taciendum egressus es, licet adhuc ire ipsi a loco illo suo, in quo suit, quum dicerent illi: Iam factum est opus, bis mille ulnas versus quemcunq; ventum mandiplagam. Si itaq; interfuerit inae ipsum locum in quo Sabbathum Disilired by Guna e
82쪽
ilium ingredi constituit, infra quater mille ulnas a loco sues mensurando; quando iverit bis mille ulnas a loco suo 'vcmadmodum diximus, relicta tuerint inter ipsum & locum, in quo sabbathum ingredi constituit, pauciores quam bis mille ulnae jam pervenit ad terminum Sabbathicum, qui fuit ipsi praeparatus a vespera Sabbathi, licebitq; ipsi pergere ad locum, in quo Sabbathum ingredi constituit, poterit inde abire bis mille ulnas versus quamcunque plagam, quemadmodum se habuit prius. Atq; hoc est quod dicunt Et sit fuerit intra Terminum Sabbathicum est quasi non exivisset. Quod praeterea dicit,quod omnes, qui exeunt ad eripiem dum alios. possint reverti ad locum suum non est demonstratio, quae congrua sit ei iuri, quod prius recensui, sed est jus aliud , in quo remittitur civited o)ei aliquid, qui exivit cum potestate legis seu venia ejus. Amplius autem adduxit demonstrationem, pro indulgendo ei qui exivit
cum potestat. simia: nec non ei, qui exivit ad eripiendum animas ex Israele. At a, haec ipsa res est quam dicimi ad eripiendum. Dederuntq3 ipsis potestatem, nimirum, Eripientibus istis, ut revertantur ciam armis, donec ad suum usque locii perveniant. Sic namque dicunt: Revertuntur cum armis suis in locum suum.
Si quis manseris in via feteriis via
Urbem esse, commoratus fuerit intra Terminum Sabbathicum, non coiagitaverit, ingredi Urbem, atque ideo non acquisiverit sibi locum Sabbathiationis in Urbe atque sic non liceat ipsi ire nisi bis mille ulnas versius quamcunque plagam ut ambularc debeat tantum, J donec perveniat ad finem termini Sabbathici, prohibitumque ipsi sit, ire per totam urbem At R. Iehudah dicit, quod etiamsi non cogitaverit de isto, quum tamen esset reveraxintra Terminum Sabbathicum acquisiverit Sabbathi sationem intra urbem, cum civibus urbii ut ingredi possit&ambulare per totam urbem, necnon egredi extra illam usque ad bis mille ulnas versus qua
cunque plagam4 Et decisio etiam in juxta R. Iehuda .
83쪽
ANNOTATIO XXX. AD MISCHN. V. Si quis dormiverit in via, oenon cognoverat, donec
advesperaverit M. Rabbi Iuchanan Filius Nuri dicit Divitiae communes acquirunt Sabbathisiationem in loco suo nec moris est transferre illas, nisi adbis mille ulnas versus quamcunq; plagam. Similiter vero hominem,quando illi non est scientia ulla de mixturae Sabbathitae tempore,h.e, quando do mit, similem esse divitiis communibus, stu senis νη- ibin, quae non noverunt dominos ut liciis ipsi sint bis mille ulnae versus quamcunque plagam Verum enimver Sapientes dicunt divitiae publicae acquirunt Sabbathiationem suam in loco suo, si quis vero eas sibi promeruit: acquisivit eas sibis licet ipsi sportare in quemcunque locum, in quem ipsi licet ire. Atque haec res ipsa est, quam dicunt: Ecco est sicut pedes cuiuscunq; hominis. Hinc quando homo dormit tempore mixturae Sabbathicae, erit sicut divitiae publicae, quibus nulla est scienti nec acquiret Ubi Sabbathisationem, neque ibit, nisi quatuor ulnas. Sed decisio est iuxta
Rabbi Iuchanan Filium uri quoad hoc, quod hic dixit licet decisio sit
iuxta Sapientes, quoad divitias publicas, quod hae sint sicut pedes cujuscunq; hominis. Est namq, hoc mitius iam autem amplectimur mitiorem ex duabus mymuis.
ANNOTAVI xxv AD MISCH. TI. Si duo i, quorum unius ulnae quadam G.
Haec istana complectitur Sabbathum& diem sinum: Iuppo uit. od homini licita sit in Sabbatho translatio ad quatuor ulnas tantum. Hὶ itaq; de hoc loquitur, quando societas intercenerit duobus homini hus, ut uti possint uters loco communit idque clarum est. Sic vero etiam quando intercesserit societas in bis mille ulnis, quas quilibet habeti ut lieitum ipsis sit uti loco communi in die festo. Caeterum fuit tamendi ensus inter R. Schimeonemri Sapientes circa tria atria aperta invi cem, quorum duo exteriora Sabbathice miscuerint cum intermedio. Nam Sapientes dixerunt, quod comma tria sint prohibita. At R. Schimeon dixit: duo tantum exteriora sunt prohibita invicem. Et quum audivisset
illa, Rabbi Schimeon,.quod inhuic juris libus idem docuissent, quum
84쪽
dixissent pueruntiria, sed medium absorptum est inter Illes exteriora: incepit objicere illis: Nonne hoc ipsum est constitutio Sabbathica Doctorum de tribus atriis apertis invicem quare ergbdissentitis a me circa hoc ius trium atriorum Dissenserunt autem Sapientes ab illo ibi, pr pterea quod dicebant si permiserint domui exteriori, ut communicet cum intermedia, Mintermediae, ut cum exteriori alteri comminicet:ὶlarte communicabit quis e domo exteriori altera cum exteriori pristin nec admonebant eum viri istius intermediae cdomus propterea quod putent, csse eum e suo ninnero, prae multitudine habitantium ibi, sed hic ubi non sunt, nisi tres viri, unusquisqs eorum festinabit ad socium suum, nec peris mittet illi transgredi limitem suum; atq; si erravit, commonefaciet. Ninilominus decisio estium R. Sitaeoti/quum dicit, quod duo eur ma tantum prohibita sint invicenia.
ANNOTATIO XXXII. AD MIScim. m.
Regula apud nos est id, quod iam indica Tibi Nimirum, quoahomo quicunque modo sit invia propter quod paupersit licitumq; ipsi mixturam Sabbathicam facere per pedes suos, quemadmodiim expon tu i quando interfuerit inter ipsum&inter locum, qui locus privatus est. instabis mille ulnas, noveritq3 ille locum istum, atque dixerit Sabbathisatio mea in loco . N. hoc est in isto ipse locost mare: quod myam acquirat Sabbathitationem, ibi, quasi posuisset mixturam, ita ut liceat illi perambulare totum locum 4 extra illum ad bis mille ulnas hac modo cum conditione, ut adhuc sit altus dies, quando acquirit sibi Sabbathisationem in loco isto, possit a pervenire ad locum istum, saltem celerrimo cursu, antequana ingredlatur Sabbamum, ut imputetur ipsi, quasi eo per- ven et Similiter si acquisiverit sibi Sabbathicam sedem in loco publico. qui quidem locus notus illi sit, e.g. radix arboris, aut supra, tum erunt illi in loco isto quatuor ulnae,is bis mille ulnae extra illas quatuor ulnas. Verum enim eroqvalido dixerit sub ea arbam quod indefinitum est; tum nihil qui 'am dixit aut prasitit, y nec poterit ire, nisi ad radicem arboris tantum, nec abibit inde ad domum suam ulnas bis mille,& ne quidem quatuor ulnae, quae ipsi ibi sunt, non definitae coniungentur eum iis, crvas mille metiamur, bis mille ulnis. Moc veris ita caccipisndum est, quando suerint sub arbore octo vim aut plures, ut quoad illas incidat
85쪽
7 RAMBAMI COMMENTARIugis IscNAsdubium, nec constet, quo loco acquisiverit sibi Sabbathicam sedem. Sed
si fuerint sub arbore pauciores, quam octo ulnae, poterit inde abire ad domum siuam ad bis mille ulnas. Nam si abstraxeris de illis quatuor ulnas, quae est mensium loci Sabbathi sationis ejus, invenies, quod quaedam illarum communes sint cum istis quatuor ulnis, quas habet ibi. Omne autem hoc intellignusum est cum ista conditione, inuando superfuerit de die tantum, ut possit per venire ad locum istum cursu , quemadmodum in dicavimus.
Sinon cognovicam nonperitus e toec.
Non estino n. p peritus in constitutione, hanc habet inte
pretationem quando non novit, num licitum sit homini, ut de Sabbathisationem stam in Ioco ab ipso remotiori praeter laeum, in quo ipse consistit. Porro quod dicit Sicut tabula quadrata, dictum est propte ea, quod impossibile sit in opere ali )racer. Hud quam ratum accurate. Hinc notum fecit nobis, quod afficiat nobis, ut appareat quid quadratum, quantum fieri possit ab homine, sicut tabulae quadratae, i quibus intenditur quadratura, quanta fieri potest. Per τὸ lucrifaciens angulos, vult dicere, quatuor additamenta, quae sunt in quadrato supra circulum, qui intra illud sinsscriptia fuerito illa namque additamenta sent in angulis in ideo vocavit illaangulos. Deciuo est j in Sapientes. i.
ANNOTATIO XXXIV. AD MISCHNIX. Hoc Hy, qvoddixerunt Pauper miscet G.
Hoe dictum refertur ad id cujus paeso ante mentionem fecerat dicens: rivum dixerit Sabbathica mea sedes esto in loco meo, acquisivie sibi a loco suo bis mille ulnas, versius quamcunq, pIagam sed R Melenon permittit hoc factum, nisi pauperiet propterea, quod non sit ipsi m. cultas mixturam facere per boIum cibi. Sed siqvis iacultatem habuerit. oportebit ipsum mixturam facere in loco suo omnibus modis ris tum demum poterit abire ad bismille ulnas, versiis quemcunq; ventum. Est namq; sententia R. Meir, tundamentum esse in mixtura per bolum. Interim dedit potestatempauperi, ut dicati Sabbathica sedes mea erit In x. Ioco Diuitia i Cooste
86쪽
loeo meo, tantum ad rem Aciliorem reddendam pauperi Rabbi vero Iehu lal, dieit, quod sundamentum sit mixtura per pedem interim rem faciliorem reddidit diviti, ut det bolum in manum legati sui, ponatq; Iegatus bolum istum in loco aliqνο, ivit sit Sabbathica sedes in isto loco po sitq; abire inde bis mille ulnas versus quemcunq, 'ventam. Itaque non est dissensus inter R. Iehudam ωR Meir. Nam juxta utriusρ, sententiam
quando Aliquam arborem alit sepem aut locum circumdatum pariete sim maceris,)novi dicitque Sabbathica mea sedes esto in loco N. non
sussicit hoc nisi pauperi sed divitem oportet facere, ut perveniat bolus ad locum Sabbathitae suae sedis Permiserunt tandem hoc ei, qui in via est, proptera quod hic esse soleat pauper huic vero non est facultas perveniendi eo, & ponere eo bolum. messio iniuxta'. Iehudainia.
Si quis exivi adeundem in Urbem, in qUa
miscent m. Fundamentum huius dimi est, quod cives urbis secerunt eum legatum, ut faceret ipsis mixturam ad urbem alteram, quae sita ipsis est in distantia duorum terminorum Sabbathicorum, ut possint ire postero die extra urbemisiuam ad quater mille ulnas. Sed hic legatus cum exivisset
postero die extra urbem, reduxit eum socius eius in urbem, antequam eo
perveniret, ut non faceret mixturam. Rabbi itaq Iehudali dicit: p steaquam egressus est, k ingressus viam, ad acquirendum per eam Sabba micam sedem in distantia bis mille ulnarum, acquisivit β. cibi Sabbathicam sedem , propterea quod pauper sit quemadmodum supra jam diximus a quod hic acquiratisibi sedem Sabbathicam in distante loco ali-w. tantum per hoc, quando ingressus est viam suam, suam fecit eam viam. Posteaquam itaq; exivit iste legatus cum hic intentione, ut misi ret, licet ipsi abire extra urbem illam quater mille ulna: sed civibus urbis, qui miserunt eum, non persecte facta est mixtura. adeoq; non ibunt extra illam quater mille ulnai; sed ibunt extra urbem suam bis milleumas, versius quamcunq, plagam, tantum. Verum Rabbi ei dicit'. quod Legatum, posteaquam ipsi facienda suit nixtura, nec fecit eam judicemus rigorosius, ut nequidem abeat bis mille ulnas, verius unani, qVamq; plagam, quemadmodum cives urbis illius, invi secerunt eum les,
satum sed tantum abire possit bis mille ulnas verses illam plagam S i versus
87쪽
versus quam miserant eum ad mixturam faciendam seversius plagam autem alteram,iIli oppositam, abeat, quemadmodum abiturus suisset fimixturam secunt inomodo erit sicut Asinarius Gamelarius, sicut in antecedentibus exposuimus. Sed decisio est juxta Rabbi Iehudam .
Si quis exiverit extra Terminum .
Rabbi Eliese existimat quod sint homini in loco suo quatuor ulnae, ipse in medio earum constitutin. ubi Ergo is suerit extra terminum duas ulnas, incidit communio inter quatuor ulnas ipsius, Minter finem termini atque adeo ingredi potest. x: Exprimentes sunt mensi ras, hoc notat, quod constituti Mensores terminorum Sabbathicorum,di mensiones non accurato observent in menseris, ut perveniantinariis ad finem termini sed metiantur paulo minus, quam pr. mensium justa, diminuant de quolibet fune parumpera inde β. quod contingat venire in loci modo depressa, γειοὶ vero alta Duc ista ratione decetant bis mille ulnis ulnae aliquot, i rigorosius examinemus. Hinc permissi R. Schurneon ingredi. Sed non est decisio juxta R. Elieserem : neque etiam
ivinar Impraegnantes sunt choriis significat hoc, quod coniungant urbi rem aliquam aliam instar foetus, qui additu, seu adiunctis istcorpori matris suae ut incipiat dimensio extra illam rem ad unctam. Dicit autem hic, quod, si domus aliqua fuerit extra urbem, domus assio intra urbem, metiamur ira domum, Vae egreditur ultra urbem, ut addamus Civibus Urbis septuaginta ulnas. Similiter si fuerit ruptura. aut aedificium devastatum, aut ri 'a Rudera quae sunt locis cui sunt tres maceries tantum. 2 ' a Pontes, noti sunt rimina sunt loci attollentes se de terra modo ibi sit locus habitationis. Porro quando dicit: faciunt eam sicut tabulam quadratam per sicut tabulam, vult diaceae, quod . quaado urbs fucrit rotunda, faciant formam quadratam, quae Di iligo by Ooste
88쪽
illam attingat, tunc metiantur extra quadratam bis mille ulnas versus unamquamque plagam, ut lucrifaciant Cives urbis ista additamenta , quae addit quadrata forma circulo, quiantra illam Iitia est.
pian Est latus ex lateribus quadratis etratis mensura est spatum duarum suarum. h. e. septuaginti vina 4 Scherajim inod jam exposuimus in Capite secundo hujus tractatus. Et ita quidem exposuimus quod Scheratim sint duae tertia, uisa prope Sententia itaq R. Meir est, quod distedendum sit ab urbe septuaginta su&- de cherajim, tunc mensiuranda sint bis mille ulnae termini Sabbarbui. Argumentum ejus pro hoc est ab Uosumtum)ex phrasi legis, Mn Num pia muro urbis,4 extra. he u urb fit extra murum quali sicat, quod uroi contingat esse, extra urbem. Sed Sapientes non ita statuunt , sed si fuerint duae urbes, quarum distantia duae rarpephoth, aut, quantumcunque sit, minus, qvoditum J sint quasi una urbs, ita ut metiantur bis mille ulnas versus quamcunq, plagam extra utramq; d dicitum si utrique earum,ut abeat in alteram &extra illam sulimus)bis mille ulnas. Et haec ipse res est, quam dicunt: Facit Karpepli ambabus, ut sint quasi una, . d. quod quando fuerit inter illas ista distantia, tunc attribuat mense unicuiquerarpeph cohaereantque vicem, In quasi una urbs Et non est decisio juxta Rabbi Mei .
ANNOTATIO XYXIT AD MIscMIRE sic res pagi in Triangulositi Uc.
Quando fuerint Scheratim duae tertiae ulna manifestum est, quod quantitas duarum Xarpcphoth sit centum quadraginta una aliis in tertia ρaγι Catterum sensus intentus hic est, quod si inter duos paras ex tremos distantia sit istius quantitatis fingaturque intermedius, quod inter eos sitim medio, relinquantur inter illum inter unumquemq istorum duae Xarpephoth ab omni lateres, accedente quidem conditione altera, ut stit inter ipsum intermedium, unumquemque extremorum bis mille
89쪽
ulme, aut minus. unc itaque reputabuntur Mnmι tres pro una urbe, ut dimensio incipiat extra illos.
Hunc funem oportet ne ex lino. Planum vero hoc est, quDd in omnem dimensionem incidat parum is nonnihi Dpropinquitatis. h. e. ut notia curarissime,sed prope pratcrpropteritas habeat. Hinc conditionem hanc posuit, ut nihil addant longitudini hujussu iis, nec diminuant de eo quicquam. Quando porro dicit Et non meriarur nisi respectu cordis sui, hoc vult dicere, ut teneat finem de sene e regione cordis sui, nec supra illud nec infra illud. At quod dicunt Ab orbe illam, hoc significat. quod extendat funem super illam superius, nec opus habeat dimensione profunditatis vallis aut altitudinis maceriei. Quando nimirum hoc fieri potest hoc volo dicere quando latitudo vallis erit quinquaginta ut narum, aut minus , quae est mensura sunt S. Similiterq; altitudo mace tiei ipse se abeat At quando fieri non potest, metietur eam, quemadmodum mox exponitur. Idq; quando dicit: si pervenit ad montem absorbet illum quod cum conditiones accipiendum est; in si sit altitudo eius supra terram tanta, ut deprehendantur, quando mensus fuerit de longi tudine ejus in terra quinq ulnas ut sine λυ deprehendantur in altitudine lineae incidentis in extremitatem quinque ulnarum super angulo recto decem palmi. Verum si altitudo ejus supra terram erit tam ex sua ut deprehendatur altitudo quidem decem palmorum in ista linea incidente, sint vero inde adfinem montis pauciores, quam quinque ulnaertum ecce erit sicut maceries alta stans super terrae superficie nec opus erit absorbere illum, sed includet illum juxta conjecturam Modo non exeat extra terminam Sabbathicum ' V hoc vult dicere, ut noniciosi stat iste mensor extra terminum, quando voluerit traducere sunem super locum altum, ad videndum, ad quem usque loci'm pertingat Idq; propterea quia timemus, ne sorte videat eum aliquis hominum, cum me titur, cogitetq; quod ad locum stationis ejus usq; pertigerit terminus Sabbathicus. Pergit: Audivi, quod discindant Gersorent montes quo vult indicare coniecturam tropinquitatem. - praeter
propter. Est autem in stylo eorum Talmudicorum idem ac Innzndiscindens ut sint discindentes mensuram. Ipsa ejus in Tal- diaterpretatio ita habet Quod nimirum sumant senem quatuor ul-
90쪽
narum,& unus stet in loco montis Ito,Nalter in loco deprae eiusdem riumq; stans in loco alto demittat finem funis veraspedes suos stans vero in loco deprae teneat finem funis versus cor suum , deinde discedat ab eo iuxta mensuram longitudinis senis, atq; sic metiantur illum totum perquatuor ulnas juxta hanc propinquitatem, donec cognoscatur, quantum decedat determino Sabbathico. Et decisio est iuxta Dumat.
Non metiuntur is per probatum G.
4n Probatus est homo Saoiens, promtus in opere suo,qVOLcunqὶetiam opus fuerit, uti scitati, ali ν de seientiis. Hic quidem vult, ut sit Sapiens Actis in Arithmetica promtus in dimensione sumdorum inod dicunt: Attendunt adsocum, quem ampliavit m sero id expositerunt in Imud Gesora quod si utiis, dixerit, hic esse te minum Sabbathicum, ita ut minor sementura, quam putavimus, aut si
dixerit, hic me istininum Sabbaiucum, ita ut major sit, quam putavimus et quod isqvam quemadmodumcredamus si annitamur illis ad hoc, qV locus minor M, quam putaveramus, similiter inniti illi debeamus is ad hoc, quod maior sit, quam putaveramus prius Sensus tandem a terias partis hujus istanae si unus Mensor ampliavit, sed diminuit alter, attendunt ad ampliantem hoc vult, si fiat ut duo menstres disse tiant inter se, utem tamen probatus ut, quod acquiescamus faciamus in verba eius, qui largiturpius.
Regula apud nos est, quod urbi plarium, quando fuerint duae porta ita ut homines ingrediantur per unam, exeant per alteram quod si qvam non faciant toti urbi lanam eandemq; mixturam, ne utantur homnes loco puolico promiscia sin mirari modo, mec agnoscant, quod mixtura faciaris in licitus ipsisinus intra illam sit. Hinc necessitas urg , ut relinquatur de illo residuum quid sine mixtura. istud residuum non usurpetur cum urbe reliqra, ad notum faciendum, quod mixtura faciat,
ut licitus nobisur usus lamedio ista Declararie porro nobis, quod si