장음표시 사용
171쪽
Nulla enim ratio est, cur aurit rex. alteri nonc moit,ita in net in isto suo sutu motibi per prop. 8 1Tantim erum matrem, mim-tumtransseri, eximis sit --ἡamni potestimulemillud inita
sagition primo quidcna, dum moventur per aerem,tantundem motus, quantuna ipsa amiserunt, mittommunieash,4 infixa vallo vel pancti non quidem propulisse tota sed tantum partes v. g. muri, vallii, pulisse eas, quae locinni erant globo sagittae, illas vero partes aeti in
gavi, Mim se minuo dire'-- tatas, art. 3q. Hoc enim vocamus compus diiuna, quini facile cedit alteri corpori mCto At cum motus motui
'n' 'edi facilὰ percipitur, id corpus, quod jam in motu est, Miu more uteri corpori, quam illud quod quiescit EN a quanto/ tinusquisitat, tantos, litiscedit, quod fieri manis stum est, constet serticulis exigW--ει asi minus iij eius sitatis.
172쪽
Drum si uvera, se non videre quomodo cineres o farina ct retris non etiam
inter fluida postin referri. Resp. Omnia mundi corpora in universum in has duas species pos
sunt dit pesti, ut eorum alia sint dura, alia fluida atoue ea a posterioli sic definiuntur a Cartesio Fluida, quod eorum partes tacile ccedant ex suis locis, atque ideo manibus nostris versici illa tincti nonrcsistant. Dura, quod eorum partes ita ibi mutuo cohaercant, ut non sine vi, quae sussciat ad istam illorum cohaerctitiam superandam, scjungi possint. Apriori vero, quod Fluida sint corpora divisa in multas exigua particulas motibus a se mutuo diversis agitata, Gravero, quouim omnes particulae juxta se mutuo quiescunt. Haec untduo extrema Mimmediat opposita: at inter ea multa sunt intermedia corpora nec perstate dura, alia magis adfuida accedentia, aliaque etiam intemtediam naturain obtinentia unde apparet, quid de farina, arena; cin redimilibus sit statuenduin nimirum, nulla ex his esse perfecte fluida vel dura, sed respectu interjacentis materiae mobilis & subtilis, cinae partaculas farinae & cineris circumdat, dici fluida, si tanta ejus sit copia, ut illas particulas secum movere possit, sin minus, singulas quidem particulas serinae, singulas arcnulas dici dura, sed respeeti circumstantis matellae totam massam farinae Sc mixtuin quid ex duro fluido posse appellari. 2. Confundit antagonita communi errore in Philosophia fluidum cum hulnido, quae tamen valde sunt diversa, cumitiam sicca possint esse fluida, ut ignis, materia Solis & stel
CCCXXXIII Excipit praetcrea B. p. 17. contra Propos demonstrationem . Mοιί. 9ectes revera sibi contrariari, quales' antrorsum oretrorsum, dextrorsum. Distrorsum sursum fidensium c c.
R p. Quomodo motus niotui non it coiitrarius, intolligere licet ex Cartesio art. 43. Icari. q. ostend:t, quodvis cujusque corporis ad agenduin in aliud, vel ad alterius actioni resiliendum in hoc uno consistat, quod unaquaeque res tendat, quantum in scis, a permanendum in codem statu, in quo est. Unde colluere licet, motum per se, ut talem, non esse a teri conerarium. Contraria erg corpora esse bi invicem, quando unum alterum de illo statu, in quo est, expellere conatur. Qina Inon fit per duorum cocporum motum, quatenus is in se spectitur;sed contrarietas est inter moeum quietem , it cis inter motum celerem tardum non respectu motu , sed respecti quictis. de qua motus tardus participat. Dein contrarietas est inter 'determinationem motus versus
in partem, cui sum corporis ad illam partem quicscentis, verat
173쪽
ter moti, tardi ii inciripe, vel dissentiente determinatione. Si enim ista duo corpora sibi invicena occuriant, conatur unum alterum impedire in eo staru in quo est, quo facit obj adducta, quae mihi propter mon, atur, sed ex male intellecta mea mente procedit. - empthim de duobiuglobu 'usdem ni milusinu ct iraritatis eadem riactis, ita ut unus ab Orientemocciit matur Mucidouis in m mare
p. 37. quieturos alienumHi cum unitatione pugnat; maenaalim his cessii istacorporarestinerentur, 3 pergerent momi retro,versis i terminos, unde venerUt Alieni riti via noem quin secon-
uarietas inter duo corpora versus invicem nam, respeAu nempe ejus-iriodi determinationis. Et, a praeterea supponas, ea duo eorpora edi perfecte dura, item a reliquis omnibtis sic divisa, ut eorum motus Phulligaliis circinnjaccntibus impedirentur, nec stivarentur, post occursum &res ex ionciri pergerent ita moveri vertis illas partes a quibus venerant.
nulla parte sua celeritatis auiis Laide uectarisanie demonstrata a Cartes Pp. II. an. 3, 6. CCCX IV. Porro hie nesso quod s. p. as8. argiment insilii Moesta in Dauisemon, inquit,si redi uuir meum argumentum, Dum
motu, ωραμ-ηfacilius cedit corpori uissicenti. Erro. cum tale quid ex demonstratione mea elici non possit si tamen sorte sit αρο ρομα, ut pro quiescenti voluerit scribere mota , dico sequens argii mentum existi mea demonstratione debere semiari. Quod hicile cedit corpori moto, illud non quiescit, sed est in motu, quo facilius cedit,co minus de
quiete participat, cujus ratio est, quia, si quiescered, non cederet facile. propterea quod quies potuis urari usummo ipse motus in se eo
, facile iureiur, me facilitari qua particula sinu in res, fragmenii ta millam motum indidι serra,sed ea totum secavit, o a se mutus diruistit. Resp. Vertim si mea demonstratio recte percipiatur, hae mihi nihil contrariantur. Antea visum est inter corpora pcrsine dures fluida iasi varia intermedia corpora, quae partim de natura duri, partim de natura suidi, p.)rticipant. Sed quo facilius cedunt cormit moto, eo magis . fluida sunt judicanda, quo nainias eo minus, ita quo magis reststunt, eo
magis dura, quo nuntiis e Maiis Li tinnini ' corpus perfecti su -
174쪽
Quo nus portiunt mili re, eo majorem durition obtinet, ac disse licilius serrae cessit p. tui ligno Brasiliensi videre in scobis vero Hrticulae facilesimi, bitur . .a sunt a se is divisae, Mat
tia fluida circumdatae, quae dum movetur secum aufert, uti Caitelius obseria de corporibus ducis, quae in fluido sunt posita.
Ut autem moveantur deorsutia vcrsus, a vi gravitatis habent, sive acti ne materiae coelestis, quae motum illarum particularum versus terram deteι urinat, prout pN ain actioneta naturan xla talis Cari explicuit. Unde apparet, MaJ meana propolitionen ut a me adducta, veram esse,
nempe, ct corpus, quod est in motu, faciliui cedere, quam quiescent, O, με facimi cedit, eo quiescere a. Lignum quiescem non tam lacilὸ xlsit corpori immo, quia quod est in motu, quod longe facilius impelli potest semiveti, non auit in totum lisnum simul, sed nunc in has, nunc alias ejus partes, quas separat interim disi ilius agit in eas ante separationem, quando quiescunt, quam post, quando motum tum a serra tum a gravitate acceperunt. 3. itaque quod facillime cedit.& nihil pIanei sitit corpori moto, illud aeque veloci motu movetur, quam corpus tum quod aliquantum clistit, illud tardius inovetur; quod magis , adhuc
tardius; quod facili e potest separari, illud minus durum est , ejusque arte minus quiescunt; quod hadet pateticulas a se mutuo distinctas est
uitam, i corpus durum dum innatat sicilius qus motui obsequitur. . PRO Pos I Tio XII. CCCXXXV. Curis duram in Mid collocatum d serta af δε insis
eam partem, ad quam 'pum corpinfluidam tendit. art. 6 I. Vel enim imp netur quiescens, sic per propos. o. facile motum accipiet a fluido, quod totum simul versus aliquam partem tendit, quo ipso fluidum illud totum simul sortius eiit duro quocunque: vel imponctur cuin impetu tendente aliorsum, quam fluidum. sic iterum, cum totuni suidum fit fortius, deterininationein accipiet v sus eam partem, ad quam fluidum sertur. per eandem prop. d.) vel denique imponetur, ut motus duri dotemiuretur versiis eam se tam ad quam fluidum fertur,4 si tanto ac Buab eo mouit desini. Scri
175쪽
Cc CXXXVI. B. p. as9. Se posse hanc propositionem totam cine in re, si excipiantur ea, quaseruntur in contrarium, sive motu proprio, ut oes in aere, pses in aqui ctc. ive mola solento, ut naves acta vetuis remis. Resp. Illa ceptione non erat opus, praesupponitur enim corpus d
nisumst oeci, vi , quod perse in insuistini, vi sem --ω Miletiani post impetum acceptum sibi Minuisituriatam post μ pnim lueetum se per alium at alum
acopum , me ominis, quo post unum impetum in aere ponuntur,r linquuntur, ted alium atque alium accipiunt a spiritibus , a quibus Madimoventur. Similiter navis remis sivelis impulsa non eo modo, quo collocata est, relinquitur, sed semper novum a remi, volis impetum recipit. CCCXXXVII. His propositionibus ex lib. II. Cart. Principiorum tanquiun hndamentis generalibus praemissis, nune ut ad nostrum institutum propius accedamus, utque naturam coelo um 3 omae at w indoin dissimissati mon cogno- opus est, non, uti nunc sint in statu sta perinioni. Miro, uno νυ Mutum inspicere, sed DH. ut paulatiniseri potuissent ac debuissore. ex k--Deopo tis, Deus paulatim oriri ea ac fieri voliasset, donec tandem talia evaderent, qualia esse experimur, dum consulimata Mabsoluta sunt, ex contemplari. Res enim sunt eaedem in si , quae in facto esse, eandem- ciue habent naturam, qualem, si successive essent factae, per leges naturae nussent consecuturae. Nam per et fieri acceperunt omnia, quae nunc habent in facto esse, naturam nelnpe, quae cum principiis S legibus naturae convenit At talis est ea quae succenive iis fuisset tribuenda, Quippe quae a Cartesio ostenditur cum i bus naturae convenire. Quoasi ergo inseri ies spe nus, eas millas contemplabimuro peristius, quoniam maia primo tutum iis certiere non possimus vanis odine actibus i urabinius, perfectius cognoscemus.oto ita propter imperfectionem nostri intestinus solet ac debet fieri in qu ciui ieiebus. Ita adhinasi ius natura aer ius cog ostendam, odi est eum considerare, proue paulatim in utero Ariaratus & perfectus est. Sic planta spectandapimur
paulatim e semine orta Madulta, ultimumque complementum conlecuta sit,&, ne dicas, istam Methodum contemplandi quidem locum habere in iis, quas πψώνημα, quamvis ratio a Rehac allata seneralis sit, do etiam exem-
176쪽
,laeorum, inuidivisibilia in sesint, nee tamen tali consideratione excivisuntur sic etiamsi Detu homnes quosvini in momento regene--, debemus tamen regenerationem spectare, prout di Theologi sa-
esunt, per varias partes, secundum ordinem natur reprimo intelle, desnde voluntas illuminentur atque regenerentur. Variis actibus cognitionis rade intervenientibus tandem regeneratio plene perficiatur Sic resurrectio mortuoruin quamvis monimo it futura, ab Erechiele 17. cap. ut successiva describitur,4 ut talisa nobis potest consderari. CCcXXXVIII. Atque ut paucis absolvam, hanc methodum no-mmeotamiat quam maxime considerario decretoruin divinorum inter Theologos frementata Norunt ii, ea non, ut interhon uno comtingit, secressi tu ine ta, ut unum si alterum pratin deliberatione, omne quem si pientia dictat, iuerit alnum , sed unici
acti, quo Deus omnia intelligit, vult noniam ἀμφctate, aeri se successive essent tormata, orisnemque in iis constituunt talem , qui legibus sapientiae est conveniens, si successive unum post alterum eli et sancitum rati idili ergo licebit opus creationis , de quo altem constat, quod non mota tento, sed sex diebus fuerit absolutum, di de quo quaeri potest; num non cujuslibet diei opus, etiam successu vestierit peractum , ita ut totum spatium νυχε, μερο ei consumman-dofiterit adhibitum, siccessive per partes modo si conteinplari. si id li et de operibus Des internis , quaequecum eo ipso convertuntur , atque ipse sent Deus, quidni licebit cire opera Dei externa, quae in ipso Deo realiter differunt Ac, quemadmodum in decretis nivinis necessitatem ea distinguendi nobis imponit imbecillitas
nostri intellectus , quod illa unico astu intelligere nequeamus; ita ea ipsa est causa, propter quam opera Dei in creatione, etsi indivisi ut facta, distincte S per partes spectemus. Sicut porro in decretis divinis rationem ordinis inde petit laeologus, quod unus ille adtiis divinus simplex aequivaleat actibus creatis, quorum unus alterum cc n- sequitur coissecutione naturali, veι, quod Picus actus civisus multipliacem volendi varietatem eminenter continet. Ita in operibus creχ-ti viis rationem ordinis inde petit philosophus, o dima actiodivina, momentanea quovis indivisa, aequivaleatinibus iratuis, secum dum lives a Deo postas Des concursu interveniente agentis quorum unus alterum consequitur consecutione naturali. Ut etiani ratio
Musiderandi nos a se in decretis dirinis erinde Lusiur, FG in X a operia
177쪽
operibus illis, de quibus saeta sunt decreta est quaedam vatietas, successio ita, quia in operibus naturae, quae Detis nunc per naturam Operatur, quaedam est successio & v. g. iuba fixa mutatur in Planetam Coinclain, prout Cartesus demonstravit, etiam abiiutio tale ovid
prius debet concipi. Sicut tandes ordo in decretia divinis secindumliges S regulas sapientiae diuitu constitvitur: it ordo in operibus ere tionis secundisi leges iis , quas in natura tulit, est constituendus. omini cui haec plenius cognoscere libet, de quomodo haec nostrasti tentia ab adversariorum objectionibus sufficien si vindicata , pere
pere, adeat Exercit. Claubergit 9 -Ioo. CCCXXXIX. Excipit'. p. 26o Ortum rerum naturalium qua in suo Ese a mera creatione dependent a prior considerare, prout sensim oriri pos tac debe.int ad deii debitisci, qtiod ego addidi, Amen ipsa paulatim ori
yi volui et ion tantum imposibila ct impetrestu ejussi tu , tuo id temine ut meraria praesumptiou indicium taleamin. Res p. possibile esse Minonstravimus ac uoto paulo post ipso oste demus debere autem fieri exinde inanifestum est, quia alio modo non possunt GaDei distincte cognosci,nisi iretin successivain compositionem talem possibilon, a primis rudimentis ad ultimam usque persecti
nem inspiciamus praesumptioni vero temeraria istum agendi modum non esse obnoxium patebit, si liis illum modu procedendi conserat cum modo considerandi Dei decreta, quae , Theologis spectantur, non proin ut Dicta sunt unico actu, sed certo quodam ordine, qui convenienter Lais entiae divinae est instituendus. Si enim illi temeraria praesumptionis non possint accusasti, inulto minus ii , qui opera Dei, etsi, mento essent secti, certoquodam ordine conpenienti naturae ipsarummum considerant.
Resp. Ad hane objestionem sufficiens responsio est in schol. Prop.
. ubi ostendimus , quantum hae actio divina a Mechanica a stione differat, unde etiam patebit, quod Angelis communicari non possit. Sed secundum istos homines gloriae divinae detrahitur , si non quaelibet commenta, nempe formas substantiales, qualitates reales, vires movendi corporibus inditas, vesimus agnoscere , easque ad Deum tanquam
etatem, referre Gloria sivina multomagis elucet, si saniamus, Deum per motum ac dirisionem Memtionemque legum natum quas robiit,
178쪽
posuit, tam admirandos effectu potuisse efiicere, quam si existimemus, non potuisti eum iob' inmitentus effecta, prodiisere sine Armis sub , istantialibus, qualitatibu de nestio quibus viribus, per quas semetipsi moveant, quamui haec non nisi abhominibus sint octa porro clamat adversarius: actu amemu tu es indi in theob ο ψπ-mato si de ipsa mea sententia inter at, lactori judicioso cuicunque
dicanda relinquo, si vero de consequente, quod ex ea se educere putat, interpretetur, cuin illud minime consequatur, non est, q'-mς istius sententiae pudeat. CCCXLI. Exc. . p. 267. Non esse hic φιastionem, an Deus utra uniusci tuque die umcommemo absolverit, an vero eo statio, quod dies τοι rur, produxerit sed . an creatiosecunda tantum con stat in materia corporea
Resp. Et ego ipse hanc si aesti iret, vem opera intruci inque diei minem asse orit, in medio relinquo cum adneo mitio una,
tum faciat ejus determinatio. Verum quaestio in hoc articulo est Annon sicut in decretis divinis dis sio, ordo I gibus optentia divinae conveniens , spectatur , licet sint indivisa ita similiter licet opera creationis unico momento faeta sint, possimus ordinem divisionen convenientem sapientia divinae naturae legibusin iis spectares quod plane diminutat adversarius , neque quicquam spondet s. ad comparationem orrum Dei creationis cum deo tu Avim a me ita institutam, ut sicacissimum argumentum pro negotio praesenti inde desumeretur. De reliquis autem duabus quaestionubus suo loco est actum, quid de creatione secunda statuamus ad Prop. VII ostensum, ad Hypoth. tertiam demonstrabitur, quod ad fluida requiratur motio circa propria centra. CCCXLII. His ita constitutis, quatuor Hypotheses, sive, si malis. Postulata ad considerationem operum Dei successivam instituendam, praemittemus, quae quidem facile a vovis possunt admitti, tradita a Cartesiore. Hi ari q6.
M is. ωρ ui flatium conlinunt ster rep. xi. Declaratio. Necessirio enim require tu divisio, ut servatim , se iuncem hae par Mesae
179쪽
moveri possent, noue ita, quae per motivn orumtur, propriet te esseressene Ante divitionen auteni motimi est eadem, S umiles piserietates materiae adliseuntini reducuntur quod sit divisibilis, ni itis. An vero aequales, an hi quale se reon imi ist particula, rerum resere . in qualiscunque Durae sint, inuantaecunque puxiutatis dummodo ea tanta sit, ut corpus fluidum componano semper idem fecitndum leges naturae sequetur, ut di Philosophus monet art. . . . sed Probabilius tamen est, eas supponere aequales, qui, si aequalitas, ordo Deo convenire videtur.
primmia. r. Materi onmmmpram puri, Ubiis fruge ovium. quod repugnat authoritatisacra. Resp. ostendi prop. prima , Quod unaει eadem sit omnium eo porum materia, eandenique Prop. istac adrersarii vindicavi modintelligendum . uti per e patet , de matcria . quateruis in genere consideratur in hoc consistit . quod res sit extenta in to gum, latum profundum; sed non iuppono, quod non in pirma creatione quaedam jam facta fuerit distinctio istius materiae. Non enim dico, quid fecerit Deus, quomodo formaverit corpora illud enim nonus terminor An Deus uiomento uniuscujusque diei ii: eerit operas An
vero intervallo istius temporis quod dies vocatur atque historiani creationis a Mose destriptam im-tam relinquo ita dico ranam, quod ordine debeant corpora a Deo facta considerari, eo modo, quo Theologi dicunt Deum primum considerasse finem , dein media; quod intelligitur noli respecta ipsius Dei, sed in modo nostro conside
CCCXLIV. 1. Secundum falsum principium, quod mihi tribuit,est. Creationem secundavi tantum con si ierein operinime mechanica. Resp. De eo in schol prop. . sufficienter est actum. CCCXLV. s. Tertium falsum principium Rerum creatisnem nobis
180쪽
non negat, ea debere considerari sitito,illine ipsum citato in loco con stimat nec nNat, in iis consideriitulli labere ominen adhiberi natura: ac sapiemiae divinae conrementeri, prout scriptura non prohibet, ut decreta diVina consciremus, de iis spectandiscretum ordinem adhibea
-um cartes recipiamin. Resp. Parum refert, quid antagonista videatur ridiculum , quid seriunt; facile enim fieri potest, ut ex ridiculis faciat seria, & contra . . Argumentatio ab attributis Dei ad ejus operationes, ut uantum fieri potest maximam inter Deum operantem 5 ejus ouermone eonis nitatem agnoscamus, valida suo loco satis ostent, Falsi lini est autem de contrariuin tot nostri protestationariis, quod nos proptera baritatem Cast vel minimum arriseamus, cum illud ipsum sit,de quo accusemus alios Philosophos,scientes,quodia Plutos,plui non auctormias humana, sed ratio debeat obtin-.
CCCXLVII. Deae istam materiam ita divisam movit , antrademqυ mutis ii, ww-jam in mimia reteritur. Declaratio. Hoc requireα- tu si distinvi de Varia corpora ex iliὶ materia siccem producere vellet Posterius patet ea prop. I.
αι septιmam, inquit B. p. 266. Resp. At nos , ut solidissimam ostendimus illam prop. septimam ita hanc upothesin conumenter Iegibus natura dicimus constitu