장음표시 사용
181쪽
prop. II. in quod debere constituere praesupponuntur, item, ut a se invicem istae palliculae sejungerentur.
. SCHOLIUM,CCCL. Ad id, quod toties repetit B. nempe, o hane meam sententiam Deum tiansformari in merum tormonem, senae est responsum. r. inod ad naturam fluidi, quale tunc poterat spectari, cquiratur,ue Deus singulas particulas circa propria moveret centra patCCC prop. LI. in qua ostensum . fluidi particulas agitari notibus a se mutuo diversis rMotus en in a se mutuo diversi. hoc est, ut quaelibet particula trabeat in tum proprium, Mab altera distinctum, esse mucunt. s non quaelibet circa proprium centriam convertatur; nam hoc non posito, plures habebunt eundemirotum.
CCCLI. At B putat, hic me in vasias absurditates incidere. Qua-ium prima , quod hac non ι onycman cum prop. v. in qua dixeram, omnem motum natura sua esse rectum. Resp. Quomodo haec c veniant, Cartesus art. 39. in prop. 9 cit to declarat his verbis Esi multa cogantur sve deflectere propter occursum aliarum N B atque in quolibet motu stat quodammodo circulis ex omni materia
simul mota. Idque etiam ex ipsa illa prop. patet, in qua dico, quod illa, quae circulariter moventur, recedantsua natura a centro sui circuli lactu resuin istum obtineant, nisi ab aliis impediantur. Conserat etiam lotior Schol ad piop. 9.CCCLII. Secunda absurditas ab adversatio objecta est quod, cum
omnia qua circa centra moventur, in circatum moveantur, ideatur necessario dandum vacuum inter illosior:ices, prout enim circulia circulum tangit In pumcto itas portextorsicemoc.
Resp. Negamus, quod vortex vorticen tangat tantum in puncto taenim compossiti sunt intc se vortices ut inaequalitas alterius per alicrum suppleatur, atque tota supcisci alter alterum contingat,4 quoniam i ta materia cujusque vorticis, est fluida, facile unius vorticis materia cedit steri vortici moto, ut non necessarium sit vacuum admittere. Verum de vorticibus ipsis hic non quaeritur, sed de particulis corum , qua non sphaeticae supponuntur , sed angulosae, quia postea ex ipsorum angulis abrasis, materia primi elementi dicitur orta. Illa ergo dum circa centra mota fierunt anguli illarum paulatim sucrunt abrasi, quae rasura spatia
inter ipsas relicta, levit. Nulla ergo luc potest esse vel suspicio vacui, si rem attente inspiciamus.
182쪽
CCCLIII. Deu plures parti alia tales mul movit circa alia quadam puncta aque a se mutuo remota, o eodem modo dispositi, ac jam sunt centra fixarum, nec non ratam circa alia aliquant plura, qua aquent numeram iamram m. Declaratio. Ut mini possent misceri, baria corpora inde
fieri, non debebant in eodem loco sisten uuirca propria tantoni cem mconvolvi Et cistare Helicet, Deum voluisse ita soloquas Mnemnenta essemere corporum inmunisciaspicuorum pri motiunt tancirca commuiu centrum.
Resp. Nihil hic suppono nisi quod ordiniisti spectandi opera Dei successave conveniens secundum Ieses naturat, quod quidem de his q. quae hic Mintur ostendo. Non enim ,venim pono.ὶ illumes, ριπιο nisuliasma esse incirca.----dia, quod requirebatur admixtionem. a. Ea in ripis ase mutuo remota oris fita in Mmmomuum μον- quod collisitur ex ipsa dispositione tamam,qua
aum ortum cum suis vorticibus Dura Canesius demonstrat. 3. Nec nocirca alii qmniis una, quia praeter fixas inam considerandi Planetae. . Ea ιη aquare numerum Planetarum, quia tot debent centra praeter stellariam fixa n elansderari, quot sent planetae. CCCLV. Non sint autem ha hypotheses omnino falsae, verbatie diametro adversae. Licet enim talis praecise divisio S ordo a Deo non
fierit observatus tamen actio divina una, qua ista opera facta fuerunt,ius,actioniblii diversis, quae hic spectantur aequivato , cum poena iam iraturam legibus naturae convenientum accertant. Eodem modo, quo hypotheses circa decreta divina explicantiadhibitie, quales sint, quod Deus prius finon, pinea media decrevest cum tamen in Deo nihil sit illas vel posterius, non sunt Hinnis,silis; thid enim deeretum in Dco unicum aequipollet actibus creatis, inter quos prior spectat finem, posterior media nepete plurcs rationes istius convenientiae ex ait 3 38. Ut tamen hae hypotheses faciunt ad intelletium' cretorum divitiorum i uat ad intelligentiana operis creationis
183쪽
simes.' Resp. Non assui nuntur aliter in sequentibus , qua in divisio Si ordo incivior via inorum a d heologis ad haec vel illa probanda. Non enim petuntur, sed ex legibus, uis linotrusit tu praeliussis, distincte possimus inspicere, metarimnia uiameia algunte desiit -- sapientiae
CCCLVII. Illa particula aquales h potheseιs prima nim potueram essestharisa. Quia sic vacuum resamiueretur contra Prop. .,sed ιη cum uos gura primν---umini rodem fieri stharica, art. 8. Qinciuerunt motae sol poti, r. , quident variὸ, tum cura propria centra, tum
Nititur legibus naturae quas positis divisione motu ordine, in operibus divinis contemplandis consideramusci sicut enim posito ore aliquoin decretis divinis, ac sup sita eoruin drvisione sequitur pH, Deum decrerici desue dcin de mediis ex legibus sapientiae, ita
ιιs,art. 49. Orta est enim ex abrasone angulorum, minentiarum sper prop. 3. Quia autem mansit eadem extensio totius istius materiaeqcollectiv considerata post divisionem Mabrasionem ideo spatia inter
globulos relicta desi implere, quod me tuit praestare propter te
184쪽
iruitatem quia non nisi tenue potuit esse id , quod una vice ab istis a qua . Iibus partibus fuit abrasum, propter quam tenuitatem etiam facile dividi
potuit in infinitum per Prop. ut in qua libet spatiola se potuerit insi-
CCCLX obj. B. p. 169. Hac corpuscula sipatia interhiaras inter
media replere nequeunt, nil triones caritatuo tales habeant promine iis rumis angulos acutissimos, ut undiquaque pharulas circumcingant. Resp. Adrillam obj responsum est in ipsa demonstratione. Ista ratio eminentiarum S angulorum, ut sphaerula filetini formata , non potuit fieri una vice, sed saepius debuit repeti: Quod autem una vice filii
abrasum, valde fiat tenue., Τὰ facile potuit divini, ut in quaelibet spatia se mineritinsinuare quod si una reicula ad aliquod spatium impla non apta esset, potuerunt plures id praestire, idque tanto magis. quod rurum sint figurarum; potuit etiam quaelibet vane flecti propter tenuitatein, de disici ulterius, ut quodlibet spatium minimum ab aliis corpusculis sive particulis Mictum impleret Evanescunt ergo omnia,
quae de superficiebus istarui particularum ut convexis vel concavis proseruntur p. 269, 2 o. cum superficies debuerint esse omnis genetis.& magnitudines etiam indefinita istarum particulamin. Spatium enim quodvis repleri potest per corpuscula indefinitae magnitudinis, S cujus cunque figurae. Si enim unum corpusculum sit nimis parvum, conjunguntur plura, si nimis magnum, aliud aptum inter tot indefinitae imagni
rudinis adest. Si fetura it inconveniens in superlicies, diud alterius s- dividi potest id, quod propter figurae ει- convenientiam spatii suppositum non potestintroire. CCCLAEI. Attontra meain rationem inquit, me Pro sar tantunc probasse,'s torpora lini Umium, sed, a d Afra, sec. - π
e doctrinam daremur. Re . Negatur, qudd secundit in hanc dc trinam darentur corpora actu in infinitum divisa, sed tantulia, nullii in corpus tam parvum quin adhuc possit dividi ulterius, , si necessest etiam ulteritis divi latur, ita tamen, ut nunquam ad ultimam divisionem pervestiatur, vescitiam inveniri possit quod cana statuanaus, eo ipso tegamus, cari cOIPoca actu 'ninfinitum divisa.
185쪽
CCCLXII. Confluxit etiam ista materia ad centra , circa qua exb poth. quarta coMerin articularum fuit, ta, indeque idera sunt tria, art. M. Aucta eniti esΤ valde ex c5tinui illa abralion ut major longe fuerit copia, qua in requirebatur ad spatia interjecta replenda. Cuin aut ein per Proeos. 9., globuli moti circulariter a ceratro ciniarentur recedere,pt
pulerunt illi proxi - , ω hi isses sed aeuum dari non potest per
, Prop. . χe in corporibus moris semper fit circului per Propos. . . Neeessariis ergo globalis a centro recedentibus alia pamiam materiit debet sue dere. Ulobuli autem nulli ad centra potuerunt accedenta quia hactenus omnes fuerunt aequales, adeoque aequalem habuerunt conatum a centro recedem i. Ergo necessario materia subtilis , quae facile recipit motus aliorum corporum , utpote tenui sis iacile sese insinuare valens, ad centra fuit depulsa, licque sidera sunt orta proportionalia ad materiam, quae circa illa in orbetia movetur.
ueras rumparticularum e si dicatur, illa materia subtiis , αὐου --ctis iuli materia, i replere debuit illa spatia quibin abras in stherulas mutata cπpustula sunt imminuta vel, unde fiat, qkod materia subtilis ex abras eor ra jam majo ais spatia occupet os abrasonem, quam cum crepascuus adu a huc erat annexa hasque putat clifficultates inextricabiles.
. Resp. Qui non intellisit, nec percipit demonstrationes Mathemati eas, ei discultates inextricabiles oriri nullum est duiniim , quae tamen alii in mentem venire non possunt. Nullu dubium, quin tantum amiserint corpuscula angulata de sua magnitudine, quantum nise abrasim, Num dixerimiis, varias esse particulas, quarum anguli debuerint abradi, item omnes fuisse& prca centra propriam circa alia puncta quaedam agita tas, sicile pater, simul varias particulas debuisse abradi, quarum hae hoc
spatium, aliae aliud repleveriunt sibi gonveniens, praesertim, clim, si haenon essent aptae, lacile per ea, quae ad propostionem praecedentem dixi-
- , potuerint aptitudinem acquirere. Praeterea, suarum T inentiae suerunt:
186쪽
fuerunt abrasae, eo qtio diuit relicta ita, immediate particulas contiguas attigerunt, atque in illud spatium, quod peristum accessum fuit, lictum, tacite qaaevis articulae aliunde irata modescabrasiti idion esse:co essent, poni ius erisii in aurasonem aura uini reris noris urespatia imiora ' 'ain ante abralioneiani inania sem replevit, sis eadem in iis eruntio macta motam stacimus vecti, propter accessum particularum, post ablatos anguliis de
remotionem at aliis, alia spati a najora,alia minor sierunt sacta oue eo ipso nateria abrasa suerunt repleta, secundum ea, qua ad Propou prae ced suerunt dicta. CCCLXIV. Pergit B. p. II. Nullam dari rationem , inuis fulgor illa, qui conjicitur in Sole,oriatur. quom l rιuuiarum Dussitarum tantam secem gignere ροφιLKesp. vulgor insole non potest considerari, si nostquam .ipse sernia us consideraturia ut ille si ora melli qui latraretist, ad institi tum meum planesnon ei. nece eridi ne is i abutar arietari. IlI. 77, 8, 8O,8 I. . CcLXV. Tandem p. 73. Si Solsit centrum, necesseri ab omnibus peripheriu vorticum planetarum aequaliter distare debet; at hoc falsimi esse te- flatur tota Astronomia abent enim omnes planeta, qui in vorticibis suus cundum Cartesiam circa Solem feruntur, ' Aphelia θ Perihelia M. Resp. De ea, quam exilli latat, issicultate, quoniam plenilis agetur ad Proposcit igitur ejiis explicationeis eo usque differeinus ubi tantam obtervaverimus, non et Cartesio dici Planeta moveri in vorticibus
CCCLXVI. Ilia ροπὸ materiasiubtilis, xam primum ad centra perreanit, mota est mota istius vorticis incιrculum art. 72. Hic enim incitiis facile a vicinis globulis poterat imprimi, unde postea subsequelain ateria simi- leniimpressionem suscepit, donecomnis superflua materia in centrum
lascenderit,qua tota simul gyrare debuit.
187쪽
cCCLXVII. B. p. 7 . inquit, ademissat-, dari austinues, o Ho Heri biblisem, o cuti ex legibus natura demotastiaverat semacissilii E. nos me com missi remisiversarii accipitii
Meruilli, in in Milsu crinesia se ootes CCCLXIX. Ad hanc Propositionem B. p. 27s eandem eantileis nam repetit, dicterium se dignum annectit, itaque pergo ad Pr
positionem XVIII. x P Ropos ITIO XVIII. CCCLXX. Ium...HW- ρ - ἐώ --Hem, mi cuiasique mi
tam irim impoli aliorum τη---j--η, quam aris, is ipserum poli valde remotis, hoc est ecliptic arti 67. Si enim duorum poli senuitubtangerent, vel ambo in easdem partes serrentur,4 sc in unum vorticcincoalescerent, at nos distincto jam supposuimus; vel in contiarias,discsia mutuis quam maxini rerisnarent.
CCCLXXI. Vortices isti sunt latiores ampliores eris eclipticam ---ψω prim Globulientia velunientius versus eclipticani pelluntur, quod ex circumgyratione est,ianifestinim Eclipticae aliten oppositii intelli sper Prop. 38, qui inimumsistunt, quod se ili Vedii
188쪽
C HOLIV M. CCCLXV. Ad has duas propositiones naul amiotae insarius, in , vomerati Cartesio ton esse probatos quod an si ii sit, non P Ropos I TIO XX. CCCLXXIII. . Valeria subtilis expol cujusque iniuis τομ-
trum, o ex centroversus alius parte flvit, art. 69. Omnisinina natefiat recedere conatur a centro, per pro p. 9.ὶ vehenientius pellitii versus eclipticam,quain versiis polos per Prop. 9. cum eriti ad Eclipticam occurrat polis per 'rop. 3. qui minus resistunt, certuni est, illam
ibi ingressuram, egressu amque ex partibus versis eclipticaui. .
ma a m ---t morae centrorunsus ad alias partes, non videtis,u, quomodo fierim it quin Planeta descendo versus Solem, ut cenummo m-
de rursus ad alias partes circi feretitiarum recedant, nec Luna aequabiliter a centro siti distabit, modo erge versus illud, modo in altas partes circumferensM feretur, C sic omnia tandem in unum chaos convertentur.
Resp. Scilicet, quia antagonista videre non potest aliud, idcircδhoc, quod imaginatur, fiet. At Cartesius demonstrativani dedit rati nem, Princii, iii an iam eseqq. quar liqui, Planeta, quem ordine naturae prius consideravistii stellam stis .i, neque ulterius Versus e trum descendat, nem emi si beo recedat Materia veris subtilis, quae ex aliis vorticibus per par spirio vicinas versus trum cuiusque vortiacis fluit, es refluit, non habet tantam vim, ut Planetam atquem ver- .sus Solem, ut centrio vorticis, vel versus circumsi lentiam volscis propellere possit, quamvis hinc S inde aliqitantum eiu possit propellere,
189쪽
riores ad ceriam distantiam, art. rq Quia, cum materia subtilis incentro vorticis semper circumvolvatur, per Prop. 6. semper aliquid sui per anguli os meatus, qui sunt inter globulos secundi Elementi, versu Eclipticam cmittat.& versus polos recipiat, per Prop. a C. non dubium est, quin habeat vim secum rapiendi globulos istos uisue ad certam distantiam. Ideoque quo propiore sunt, tanto magis in illos vim sutin
exserere potest, ouo remotiores, tanto minus.
talis p. III. art. 3o. 448. tres quaestiones ventilandas proponit. I. e in Solst centrum Planetarum. 2. An circa proprium centrum celerrimὲGrando secum rotat materiam caelestem, in qua versantur Planeta. 3. An η .
partes Soli viciniores velocias moveantur remotioribus.
CCCLXXVII. De priori sic inqu p. 73. Solem esse centrum m-netarum vult Carte in is proinde typum suum Planetarum ita construxit , Sol accurate in centro omnium Planetarum fit locativi, ut in schema 4idere est Sce. Resp. Ridiculum est,'iibd ex schemate velit colligere, Cartesum
statuisse, Solem sic centrum Planetarum Geometricum & exactum, cum nec Cartesius curiosus suerit circa figuras nec soleant multi Math matici accuratissimi Vide Clavii figuras in Euclide, quae saepe non conveniunt cum propositionibus, sed supponuntur tantum convenires; aliunde satis sit manifestum, eum non alio modo statuere Solem esse centrum circuitus Planetarum, quam circuitus ipsorum circulus appel- Iatur. At ipsorum circuitus circulus appellatur non persecte, sed valde imperfecti, eo modo, quo circulus designat ambitum aliquent, in quo alicubi incipiendo tandem ad eundem locum fit regressus, a quo initiunussierat desumtum. Ipso illo par so ab adversario citato inquit: ι in Iaminum ocis, si varia festuca aqua incumbant, videbim in eas, quamvis sim per massu circulares assectent, vix tamen unquam circulos omnino perfectos N B. .esicribere, quod de Planciis vult intelligi, ac per ea omnia eorum phae nouaena explicari. Quod si enim haec proportionaliter conseias, ad vomticem Disjtigo b Corale
190쪽
tis em illiina magnum, in quo Sol centrum, inanes Planetae circa cum transscruntur , nulla potest esse diis cultas. Porro p. III. 3 q. inquit: putem in omnia centra Planetarum in eodem plano semper coη istere, P. nec circulos, quos describant, esse omnino perfectos, B sed ut in omni bis aliis rebvi naturalibus contingere videm in ista ramum praeterpropter talia esse, ac etiam labentibus seculi continuo mittari. Item art. 36. expresse agnoscit Aphetita Perihelia Planetarum. Sic Mart. 82 dum disicit, globulos Gnspharei eΗNa impendere triginta annos vel etiam plures, satis malifestum reddit, Saturnum, qui triginta annis circuitum abstipit, ct per istos globulos de feriar, in tali sttaroide moveri, ct sic Solem non esse centrum 6 in Geometricum. Cons etiam art. 84, 3 q, i 36. in quo expressissini edicit, spha ram Saturni intra illuin terminum contineri, intra quein globuli coelestes non sint arciuales, cum extra cum aequales statuantur, qui terminus art. 82 dicitur sphaeroides Statuit ergis, Solem esse centrum circuites
Planetarum, eo modo, quo quivis alii Astronomi Copernicani, quo etiam Tycho, qui tamen non ignorant Aphelia& Parhelia Saturni,
CCCLXXIJ II. At dices: Noli tribui Cartesio, quo statua Solem esse
centrum Planetarum Geometricum, sed quaestionem esse, an centrum circuitus Planetarum Uit vocari.
Resp. Verba B citata hoc inserunt, quod Cartesius eo modo Solem statuat centrum, quo modo in typo planetarum Sol conspicitur; ad quae subsumo: At in typo planctarum a Cartesio adjuncto accurat ponitur
in medio, estque centrum Geometricum, Ergo artesius secundum te statuit Solem esse centrum Geonaci ricum: Ego vero contrarium
ostendi majorem Propositionen falsitatis convici. Si lite non sit sensus verborum citatorum, assignetur iis alius si fieri potest. .Nis centrum sumatur accuratissim E, nulla erit quaestio ex mente adversarii inter ipsum Cartesium; concedit enim paulo post, Solem posse vocari centrum P tractarum late sumtum. Qui plura de isto lapsu adversarii cognoscere velit, adcat libellulia, cujus titulus Dei nonstratio Matheniatica in rantiae r ineptiarum S c. p. 7. seqq. Item Den Bostenden astronomia p. 9, Io ut Den Vesrichte Astronomini. 6 17. CCCLXXIX. Progredimur ad secundam quaestionem, quam proposuit ad vos artus Sol circa proprium centrum celerrime e rando secum rapiat materiam coelestem, in qua νersantur Planetas cujus assima ativam cum Cartesio statuo.