장음표시 사용
161쪽
CCCIV. Exe. B. p. Id id Hanc pro fit eminutiliterili inseri, comin sequentibM non habeat usimi preterqtiam propositione viti l cri cem troversita aliena, idei cur Luna non .u accesserιι ad terr.im. Resp. Si vel in una propositione trabeat usu inest necessariar ne illa controversia aliena Nain ostenditur ibi, quod Luna materiam cole.
stem inter seri terr ii interiectaui in nodum vor , contorqueat , α se ista materiatii esse uelite terram inca suuin oceincircunivolvat; ad id ostendendum reqvirebatiu, ne Luna propius aiut una eclaret, quod ostenditur factum esse ex globulorum resistentia, quae nititur pr post hac tertia, uti in demonstratione propositionis ultime viderat est.
CCCV omne corpin, quanilimpi parvum, in in imium potest diri artaro. Quia nulla pars corporis potest esse tam parva, quin habeat e tensionem secus enim corporea este desineret,i Vel in nitulum abiret. vel in rei spiritualis sive immaterialis natiuam inutii tur, quod est iniis Dossibile. Omne autem extensum, cum hoc ipso babat Oilitudinem ratitudinem tiptosinditatem, uerum nitimi potest. CCCVL 'sa cyron vim iuuit m p. 36. si c-Meraris
hac cautela, nullam darι realem diri emininfinitum.
Resp. Hoc libenter admitto, imo consequens huius nostrae proposi- , tionis cistinio At quod hinc putat, se probare posse infinitatem mundi implicare contradictionem, id non videmus consequi.
162쪽
Resp. simile hoc inargumemui ei, quod si a responsuli est cap. x III. Nam numerus partium mundi, quae actui reliquis separatae iii liguntur,semper est .finitiis, adeoque par ve impis quod si vero
mundus esset infinitus, dico, nunquam tantum numeritin partius aufert posse,quin semper in infinitum restet aliquid semen. v. adeoque numerus partiuin naundi, quae in eo continentur,infinitus erit dicendus.Sed haec ex hypothel infinitatis mundi respondeo, de qua nihil certiposse determinari statuo.
-υntrare. 33. Cum enim vacuum non detur per prop. ad non potest uiuini corpus moveri, nisi illud corpus ante rotrudat nee hoc, nisi iterum aliud, & sic consequenter. Non datur autem locus, quo recedat corpus ultimum,nisi queni derelinquere conatur primum, quo facto, pen-ultvnum in locum ultimi succedit, sic porro. Itaque quocunque moto corpore semper integer ambitus sive circulus corporum simul
tu corporum mimum locum habeat vel non capere, vel aifalpum cincipere. ει- ii nimii satistam vel glandem ex silvet celanime perliquidum aerem missam, quomodo corpora ilia re aeris protens particula moveantur in circi dum ostendendum esset. Ponamus etiam navem, o quidem suti magnam in circumferentι iacm aggere conclufi celerrim motam, protrudit quidem aι- tes proxima a Merib recedotes , sed non aqua istim circumferen
Resp. sive capiat antagonista sitire non nihil tueri atem refert. In te linea difficultas quam objicit, nulla est. Nam sagitta non possctir c Here nisi tanta pars aeris recedat, quanta est sagitta, nec illa pars aeris recedere potest, nisi sibi cedat alia, .sic poreb, atque ita acris partes proxima sagittae iterum se conserant mamim sagittae, ubi spatium inveniunt, cum aliud reperiant ni quam sic navis celerrime mota nbii necessariis protrudit aquas totius circumferentiae ac si , si ille sit satis magnus sed intra illana circumseremiam alium ambitum efiicere rotςst,
163쪽
Res p. Nec nos, nec cariesus de circido propri cisto vespersim loquitur, sed per ainbituit, intelligit cuiculum qu Minuisibetur lxenuino rimuin corpus succedat in locum in ii, securidi ni in I it retriumuinii locum quarti,4 sic porro, ut uti uni locum primicissim occupet quosenlu dicitur circulatio μ' nis, item circulatore , qui post varia loca peragratarandem adrnia' is circulus ergo
dicitur, quia seniper solet fieri aliqua curvatura, etiamsi quaedain in illo circulo secundum lineam rectantinoveantur. Ergo eo ipso si ad ligam vacui corpora sibi mutuo cedant ac succedant in omninicitu, eritia in imotu ciuid live corporum ambitus, Mod erat Probandum.
CCCX. Iabocnismum linommi tamam his pini Mui λήψι rei celeritii debem sen ut 33. Quandoquidem mini omindari non potest per prop. a. ideo necessario minora spora citius transitim ubi majora sinuit non possint.'exesaim unum aut duo majora
. corpora mi uaniotu praevenire debent. Et quia se inviceni premunt, alterutri maior vis ad motum celerem con municatur, einempe mana
aliis corporibus cedere nesciis, tum enim propter rationem allatam compora per angustius spatium celerius noveri debent, ut ita pecceseremi motui latitudo frani compensti
164쪽
nutem quam semel crearit, anser t. art. 36. Prius sicile concedet,qu, attendet ad Despectetionem, a qua oritur, ut onmia ab ipso independente dependcant. Nec postes etiam talle quis negabit oui ad Dei constantiam antinum suum adjecerit, quam eum in operando te per exprimere cogitandunt, donec niuratio est ex eflectibus evident: c gnoscatur. . SCHOLIUM.
est factum, quamvis brevitatis caesa illa communia norio propositioni non tuerit praemissa. Communis est notior Abante perlesimo omnia dependere. Si eni in id negetur, simul negabitur illud Ens persectistavim existere. Inde ergo etiam motum dependere evincitur. CCCXIU Exc. 2. B. p. 43. qua impugnatur ari Cart. s. Princ II ad quem provocavimus. Concessim Deum omni motur, qu rurem natura reperitur, se causam primini at duosurum luis hia carit Mina principi. , quibus as in mνημα-- Pri . est, ad rerum immin 'li ininim nihil re iuri Me materiam, Duamo malum ita ut creatis. μυ- ui vocareset stemisiam, non tu alia re consistanoam si i m iis hecialem dederit variis rerubin materia c. Resp. Illud quod de exeatione secunda adducit, est pIane imper Gnen scin que enim in nostra propositione, prout nec a Cartesso. aliua ciuid intenditur, quam motum dependere a Deo tanquam a causa, Meanu ejus quantitatem ita mundo semper remanere, quorun li alterum concedat, trabemus quod intendimus. Quod autem c nines mat criae propri
tates, qua clare , distincte possisnt concipi, reducantur ad id, dod si
mobilis iambilis, id ex Cartesii Principiis patet, quoniam se tacommam corporibus dentonstrata sunt & oemonstrari possimi. Quod si an onita&alii plura requiri putent, sermo nempe nescio uas substantia misitates es, ea ab ipsis probari oportebat. Ad Dei ver
165쪽
opera extollenda non opus est, ut aliquid iis assiagamus, quod non teperitur, sed cessatis cvadunt magnifica, si I. consideronus, sic Mnpl.ssim de nobis impos stabilia. a. si non praestitiainiis nos ea perfectese haurire, ita inmmasam putentus in iis posse adhuc latere pioprietatem, quam non os scimus. 3 si ejus immediatam operationem in iis a noscamus. q. si omnibus inomentis ab ipso depenaeres conservari tuamus, e qualuin Caietesiana Philosophia reperiuntur Geati veros umida satis distinguitur a Mechanici aditione a. quod sit productio res ex materia nullam habente naturalem ad id, quod inde fit dispositioncna. a. quod Deus sit aliaetor legum naerae N secundum eas otiani ipse dirigat. 3. quod ea quae produXit, comparate ad opera Mechanica, infinite ἶnt artificiosa, ut ea non possit ullus Mechanicus imitari. q. quini creaverit motum porroquecreet sive conservet , cum M hanicus non nisinimum possideterminare, nullum vero novum producere. 3. quod ad omnia opera Dri simul sei extendat, respectu onuiuim quae sunt in iis, cum Mechanici uno tempore non 'si unum opus illudque impersectum
possint Moere. Probetur vero, ad creationem secundam opus esse, ut Deus novas formas substantiales, cilia militer distinguantur a materia, producat. Est ergo creatio secuncta omnipotens Dei actio ad omnia opera Dei sese extendens, qua motus certam quantitatem in mundo produxit S secuiuitim leges naturae a se politas cum direxit, atque sic existateria inhabili S insorini sex diebus pera a quae in Genesi describuntur, per immediatam suam operationem Min materiam influxum pers cit.
Dinua. u. - test creari item, Secunda Graiis est conio. Ergo per eam riasma sium pus iis, o e cosequensforma ubinamiales Rcsp. Ad primum. Crcatio propriὸ dicta est substantiarum, sedis . proprie dicta, qualis ' creatio in iis, potest etiam essenio nim,quam
a malis concreationem vocare, me non habebis repugnantem Ads ciIndum. Et secundiim nos creationis secunda terminus est substantia, non aliqua ex nihilo prodii sta materia, quod ncc dicent adversatii, cun illa materialit primae cicationis eflectum: sed illa ipsi materia variata
hoc niddos disposita, ut aliquod singulare corpus inde oriretur,quod vel sol,xes stella, Veli tanta &c posset vocari , idque propter vim omnipotentem de immediatam. y ae seselinos it, ut aliquid produceret,quod
a nutu creatura produci misci.
166쪽
& superbia, ne par pari iiis,' oco uiui, intacta relinquinius.
ex Deo merum attornioemo in rebia creatis nullum agenes principiummternum relinquatur, sic secundum ipsius theoriam non agunt reatura, sed Deus ι creaturu ct ad earum praJentιam; si ιt inlineo c. Resp. I. Quomodo a Mechanici cuiusvis a stione Dei distinguaturam jam ostendimus. 2. Neque sequitur, Deun urere in gne,
quamvis Deus sit causa imus aAonis proster suum Concursum , quem omnes Pl bphi, oscunt, quia actio nominatum eo corpo α ὶ cuius lis stione ab unatur, se ustis ab isne lamitus a calida Minteritum agerusiam planxie, corporeo indituus si eis agnitudine figura, motu, quiete, etsi is anilio nos es vid
dum solis creaturis rationalibus dicimus reservatum. CCCXVII Exc. contra secun tam Pion ostionis partem. B p. 26 ira motu luminarium coelestium Deus eundem motum ιontι=ivo conservat, ea in aliis rebvi non agnoscim motum illum , quo via terra ad rerum constitutionem modi cerutis ossia , Meum eandem motur quamitatem 'uripost co servate
a resp. In Mapropositioneostenditor generaliter, se Deus ait :dem mot , quantitatem tam in celestanis quam se tali ari, servet, non auidem, ut iste motus certis qui tilam corporibus sit alliga
tus, sed quod, licet Alius vi edit ad illa, non tano nec misnu itur eius quantitas argumentisin nostr nsumento ab immutabilitate Dei quod an adversarius enervet, rideamus. CCXVIII. Inquit p. 14s. Immutabilitra Dei non totaω πη ratist verum se rum V m mst minuis inlusaia summam is mimis
Resp. Per se inani sta est hujus Propositionis secunda pars ut nempestatuamus, Nullam in uniνes variationem essequamitati ποιmquamdiu netrari nec rere ab tumoriatisnem. in similiter ac tamdiu statuitur sensus alicuius orationis proprius. quamsit nullanecessitas ab eo recta re enit. Potuisset itaque etiam istasi ostio sine probatione tanquam notio communis adivitii Canesius aine fiandamentum filiis ver talis in immutabilitate De consistere ex superabundanti demonsti alaa modo: Qui est constans Mimmutabilis , illius operibit milia debeti libidinutatio, nisi quani evidens experientia Vel divina rcvolatio certam redadu At nota mi nuratori variari, ita ut Deus partemnui interire V inrat,
167쪽
snar, ira in novam,icissilia creet, nec divina revelatio, dicistia certum reddit E id nolisti statuenduin Major probatur eximila, lubd quanta naaxillia potest contoriantas operantis Z op Tationis est agnoscendaci licita, litia ubi variatio, ibi quaedam inperfectio : atqui cibiminutabilis et sani periectus est qui autem perte ciui est, is talia
Opera condit, ut luὶ uni abilla Vatiatio autem, quaII evidCns docet ex
petientia, non imgnat ciun Dei inanilitabilitatevi constantia , quia anotipuana cum legio latissae, sed ex ipsi oritur,sisqueest orabimus.' a 3 uio, quam revelatio statur, eo ipsi cui Stri non obesse divino inia in abilitari, etsi reicii mino i min. Et sine simili modoThoo.
i. ex uomutabilitate 'i de sui
ctiticarim i suunt colligere, quod argumentinia, ino mihi mim o
CCCXX. Hanc exagitat B. 46. o cam Methodo Gua stematica non convenire in ir. Cui responsionis loco inservire pol quod ab initio ad praecedentem Pi opositioncm annotavimus 'Pergit, videtur ea Propositioset in omnibus publunaribusfalsa esse. Resp. Nasura nota esse videtur omnibus iis, ita praejud cia sensuum
di infintiae missi erunt, filia veris esse videtur luminibus, qui , post- Quam ab ineunte aetate iudicarimi eos nictus, , a catas, ouae nostros sis latent, sistebantur, sua sponte desinere, nitentes hae filiaci regula' - - βημψη ηρerιm ea nonsunt, qui postea illud de in ibin existimant, quint ridentur in multis experti. CCCXXI. Ad meam rationeni, quare moveri cessaret c. respcndet, hoc fieri, quod vis a motore corpori mota impressa sensim eransis, cum Oiis locum habeat illud νuDare, nullam violentum est diuturnum. . a CP. eae rationis vis haec est, Quod non habet causana, ob quam moveridi Corale
168쪽
moveri cesset, illud pergit inoveri a quaelibet res mota in se nullam fia-bet causam, ut in motu impediatur, nec supponitur alia impediens. E. quae erat refutanda. a. Objectio ejus nullius est momenti; nam vis illa a primo motore impresta, ut sensim dicatur evanescere, absurdum cst. Nec enim illa vis aliud est quam ipse mistus, qui, prout paulo post insuturus, vis vel potentia potet appellari. 3. Et quid moveret Deum eam creare motus quantitatem, clii aliquid demcndum sibi sciret in poste uni Si enim postea evanesceret motus, quem Deus corpori impressit, demeret Deus de quantitate motus, atque silc cessaret ab opere, quod sapientissime constituerat is, qui est immutabilis. q. Violenti vox dupliciter potest accipi, vel pro eo quod pugnat cum aliiqua alicujus rei natura , vel pro eo quod pendet a causa externa. Nullum violentum est diuturnum, priori sensu verum est, posteriori falsum: at poste tori modo, non priori modis potest dici violentus.
CCCXXII. Pergit adversarius. p. 2 7. I ct exempla asser trach ct
eorun , qua longum projiciuntur, quib- putatbe conirniare posse suam conetrea hanc propositionem oppositionem, ad quae quonsam suffcicns responsis liaberi potest ex iis, quae a Cartesio art. 37. S 4 dicuntur, lectorem
ch remitto, quamvis etiam initio hujus scholii ista objectio a nobis sit
CCCXXIII. Eaerit tandetp, quare non lis fuerim ratione Carte si
putaui e eam a me non habitam fuisse pro firma ct supcienti. Resp. Haec Propositio sufficienter per se erat clara . quia communi
axiomate nitebatur, Ni ut fieri sine causa, itaque alteram ratiot cm nora adhibui. a. Sed ut videat, ne non rejicere, eam nunc subjungo, hoc mOdo. Cui Deus conservat periectistem semel datam, illud nunquatri
sponte ic se tam abjicit, sed si abjiciat hoc alii imputandunt est. At
Deus isci motae,ac rei quiescenti confoevat hanc persectionem, nempe motum illi huic quiet . . in prob. Qui in onstans cimmutabilis, illum, quod semel dedit, conservare, statuendum est, nisi evidens ratio demutatiune certum quem reddat, quae est, quando aliud corpus tonam tem de suo statu deturbat. Illudque eodem modo clarum p
testiscddi quo probatio praecedentis Propositionis. CCCXXIV. Hic porro arrodit aclvcrsarius terminum immobilita tisa Cartesio usurpatum, quem molentem 2 hacten Theolopia inauditium inquit sed sciat, eum potuisse in genere usiurpati prout ab adversariis in tus usurpatur pro omni mutatione: ut sic similiteram inobilitas idem es set, quod Immutabilitas. Atque ea vox usu patur a Parco Theologo in
169쪽
cet talem inaturum fuisse, qui inaxime sit implex , qualis solus esse Qu. Ipsa experientia etiam hanc Propositionein confirmat. Ita enim Iapis in funda circumrotatus in quavis parte circuli. etiam superioli, ne dicas id a gravitate pender tendit sculer, Na manu secundum lineam
-tinatio nem ad recessum a centra. Resp. Cum de omni motu loquatur Propositioniis κω inratri ex vi universalitatis etiam motui coelestiun corporum talis competit proprietas. Cur autem Planetae non alterius recedant demonstratum a Cartesio, in specie vero de Luna a me quoque Prop. 28.Idein Cartesius. rationem reddit, quare stella fixa centra sua non deserant qua ratio non obibit. v minus sua, tura habeant melinationem ad motum rectum.
Propositimi istam primo demonstravi ex Simplicitate De ein aucta- , lae iam per ipsam utperientiam valuerem is pos quod primvnai nimium in duo vometit ut vim meum arguitiemini, si omnino ad syllogismum reduci Vesit tale. Qui in sinisse , eius omibus nulla tribui debet irregularitas o di imitas, nisi quam evidens experientia, divina revelatio inima reddit Atqui, tus est opus Dei Sindiplicis E. ut a Deo inditur, non potest esse nisi in xime regularis & simplex, qualis est rectus. Ut autem varietur, id habet non P tam a Deoiud ir, qu imis communicidit civi aliis com
170쪽
poribus. Mai. probatur simili ratione, qua argumentum eirca ptiorem Propos probatu N.Atque haec Maior non est inepta,ut claniat B. p. a modo legitim proponariae, non ut stabat Ei
Res mullum dubiunt, quin ex attributis Des quibocimque similini loliceat inferre, euin in operibus suis similitudinem suorum ambulorum, quantum fieri potest, expressile, quantum reatura istius sunt capacessequati diu vel evidens experientia, vel divina revelatici co .trarium non suadeat. Quanta enim gest maxim consormitas operam eis koperationis est agnoscenda. ..
RGqua quae contra Cart. an. 3ρ 1 Hs citatum obiicit p. 23 3 i de oriundiu, quod argumeniunxi, α ,2 perit quarea eanon opinq
n m. - - conservati nulia habιta atione ejus qui 'refuit pavis anie. Quorum hic est sensus. Probat ex simplicitare Dei simplicitatem per tionis Dei in indendo conservando motu tali, quo niat a tendat moveri secundum lineas rectas, lectuis dicat, fieri nilialonianus , ut multiplici modo corpora sogantur deflectere in occursum alio rum, respondet, Dei conservationem, ex qua oritur simplicitas
minti, praecise res ere motum in se a sit -- Misi,uiuadem te ex Ita habiturim,ut ex tetendat se ni niti. eis
sorte antὸ propter occursum aliorum emporum hos non poeutat, nere. Haec interpretario si atterulatur, apparebitaria eaedere M. R. is sua objectione contraverba ista quod manifestum evadet di lector bene Volus conferre dignetur. Vim eorporibus inditam , qua se ipsa moveant negamus, solaruin creaturarum rarionalium hoc statuentes esse estnis cuiat, ut internum habeant propriumque Umd principi m.