Omnia opera Aristotelis Stagiritae Omnia, quae extant, opera, nunc primum selectis translationibus, emendationibus ex collatione græcorum exemplarium, scholiis in margine illustrata, nouo etiam ordine digesta ... Auerrois Cordubensis in ea opera omne

발행: 1560년

분량: 800페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

que ad N. . alias

avis et

Colliget

semen urticae. Hi dosis eius est' a. . iii. vsque ad. iiii. Et qui opinantur in sti Dignea pp acum e suae punctionis.errat.quia hscpars ignea, qus est in eius soliis. est subtilis. 6e remouetur Propter ipsam fricatione,& maκime .ppter lotionem.

dominatur m frigiditas,& maNime in elsaray. Et valet contra fluNum ventris propter earum stypticitatem,& contra pastionem vulus,& contra iis morrhoidas & apostematibus qui fiunt in ano.& ibadudarmel operatur radix: &e1- Laray fructus,& radi κ. Ligoz,i. Acorus. Quod aecipitur ere hac plata est radi κ.& est calida et sicea in tertio gradu .ppterea quia domin Is in ea est substantia ignea subtilis. & pM

esse ut sit ca ea admireta pars una terrestris adusta.& significat hoc,quod sapor suus est acutus cum aliquantula amaritudine. Operationes eius secuniis sunt hi. quia abstergit, incidit, subtiliat,et aperit oppilationes. Tertiae sunt, quia prouo cat urinam, et valet ad duritiem splenis.et subtiliat grossitiem, quae prouenit in cornea,et proprie succus radicis.

Cauar. idest Aloe. Caliditas sua eκtenditur a primo gradu usque ad secundul. et attingit parum eκ secundo.et sic est in siccitate.et hoe est, quia est compositii eκ substatia terrestri adusta mi κta cil terrestri frigida: et illud diminuit aliqua tulfi de calore eius.et ambs substantis concordant in siccitate. et significat hoe. F sapor eius est amarissimus cum stypticitate.& supra suam caliditatem significat Q nascitur in terris calidis, aut in terra Arabum, vel in India.& quod nasci tur in terris non calidis est debile. Secundae suae virtutes sunt, quia est styptiis. repercussiussi,& abstersita u.& haec est medicina iuuatiua ad generandam carne. et erist virtutes sunt ad curandas fistulas:& maNime qus sunt in virga, & in ano.& ad repercutiendum apostemata, quς generantur in ore, naribus, & ocu Iis. Ac purgat cholera, M substantia subtilE,& grotam .Et est eΜ medicinis,quaenultu habet periculu: eo . non laedit os stomachi pst sua stypticitate. Et virtus sua purgatiua est .ppinqua virtuti agarici: eκcepto quia est debilioris attractio itis: eo v agaricu attrahit ab eκtremitatibus corporis, sed aloe non attrahit nia quod est in eκtremitate stomachi, & venis hepatis, dc in illo habet propriet tem. Et dosis eius est a. 3.i. Vsque ad.ii. Eluoκat. Calor siccitas ipsius eκiaditur a primo gradu usq; ad secudff. M significat hoc,qa facit aliquatula abstersione,& mudificat renes,& aufert lentiis gine. Et manifestior eius δprietas est,quia valet c6tra morsum canis rabidi. Nauoca,t. Carui. iod plus qucris in hoc, est seme eius. Sua prima virtus in calore et siccitate est i gradu tertio.& hoc est,ira est copositu eκ substatia ignea terrestri adusta. et significat hoc, qa habet sapore acutu mi κtuculaliquatula ama

ritudine. Scda virtus eius est apertio, & diolutio.& tertia est a uocatis, utini. M iAmygdals amars sunt calidς & siccs in secudo gradu e Ncepto eo, quia plus declinant ad calore.& minus ad siccitate, M in hoc sunt quasi in primo gradu:

Quia earu Vnctuositas manifestat humiditate.Et scias m copleκio,qui hac facie operatione,qus est coplereio calida,habet aliqua terrestreitate:& sapor eara significat super hoc.Et operationes eam tertis sunt ad aperiendum oppilationes hepatis,& remouet dolores qui sunt in hypocundriis, splene,& renibus:& adiuuant super sputum humorum grossorum Viscosorum,qui sunt in pectore, et pulis mone. Et dico . maior pars operationum haru non fit propter sup fluum calorem, qui est in eis,sed fit propter temperatam apertionem, quam operatur in his

materiis pphumiditatem unctuosam,qua habent.Et propterea valent plus aliis xebus omnibus in aperiendo oppilationem Pecti ris,M pulmonis: propterea Aa hec membra laeduntur ut plus Propter grostas humores. Ammoniacu est calidum de stcca, undum v apparet eκ tertiis sitis opera. ionibus: eκcepto quia tenet parum caloris in tertio gradu,& est siccum in prioano. Sed suus calor in in hoc, quod est gummi.quia tu scis . gummi sint in. protrata, de inspissata a calore:quia iunt superfluitates terrae nascentium. Et vi

lietur in hoς gradu ca ris esse.eo v mundifi t. α sic est gradus suus in sicci te:proptMea qui siccitas est Pippier viscositatem suam paucam, qus est in eo.

182쪽

va a

Liber quintus. so

A x hoe est in omnibus gummi. Et virtutes suae sunt vi molIi Reent, δί dissoluant duritie, quae est in iuncturis,& splene. & dissoluant scrophulas. Alcanna.& inuenitur in frumento in campis. Virtus eius est sicut virtus suis nach. maῖis desiccat,& plus digerit. Shaachileelncemaz,M dicitur Rosa regis. 8c dicitur calida & sicca in tertio

gradu. Eius proprietas est,quando masticatur, ut trahat phlegma.& succus suus mundificat caput per nares. Et tertia eius virtus est, ut remoueat eri oculo aegretudinem caducur.& valet morphere, M prouocat menstrua.

Anethsi calidii est i primo gradu,qa in Arabico dr scenat et attingit paru eκ scdo:& est siccq in principio secudi,& 1 fine primi. Idcirco qn coquitur cu oleo habet dissoluere de mitigare dolorE. x maturat apostemata leuia.& inducit sonanu: eo v qn decoquitur ca oleo, reddit copleκione ipsius ad similitudine medicinaru maturatiu: nisi qa est aliquatula magis calida 8e subtile. 3d hac de ea di sio Intiusi est. Et qn c5huritur, est i tertio gradu caloris Sc siccitatis. Et i5 valet vulneribus saniosis: S plus i illis, ' fiut in mebris sperniatis. Et reces est minus cali du, x plus humida.& i5 istud inducit somnu,& maturat plus sicco:& siccii dis soluit plus.ppea dicit Gal. t u intraba i ad potationes, faciebat eκ eo coronas. Camomilla,quae in Arabico dicitur Habonog, calida est & sicca i primo gra Chamaem .m du. Secundae virtutes ipsius sunt, ut aperiat,&dissisluat vapores cutis, & matu. Ium, ret. 8e habet proprietatem in mitizando dolorem Ventris. Ahisum calida est & siccum in tertio gradu. ideo quia substantia ignea suo per ipsum dominatur.& significat super hoc acuitas sui saporis cum aliquantula dulcedine.Operationes suae secundae,& tertiae sunt ad carminandum ventositatem x prouocat yrinam,& aperit oppilationes. Zaraliut, i. Aristolochia. N6 utimur nisi radice. Et est quida longa,& quida rotunda, rotunda sortior est in incisione.& subtiliatione.& longa plus valet abstersioni,& generationi earnis. Ambς calidi: & siccae sunt in iecudo gradu, casunt c5positae eκ substantia liquantulum ignea,& terrestri adusta.& significathoe amaritudo quam h bent cum moderata acuitate. oecundae earum operatio pes sunt,quia subtiliat mirabiliter humore grossos, .pPterea rς mouent oppila tiones, quae proueni in t ab istis humoribu ae eκtrahunt spinas,& remouet pu- refactione, S mundificant sordiciem,& iaciunt generari bonam canid: & istae sunt magis .ppriae in rotunda. Et tertiaς operationes sunt abstergentes,& curantepilepticos,& podagra,& arthriticos. Lingua agni,i. plantago, stigida est dc sicca in secundo gradu. Radiκ eius minus est frigida. 6c plus sicca.& cum siccatur folium eius, est sicut radi κ. Et habet duas qualitates: quia coposita est eκ substantia aquea.& terrestri.& signifi-C eat hoc insipiditas, quam habet cum stypticitate. Secundae ipsius operationes sunt,quia siccat, δί repercutit,& valet cotra mala apostemata,& materias putridas,& curat fistulas. Tertiae proprietates siue operationes sunt contra vulnera intestinora,& stringit sanguine eorum, δύ Vlcerationes,quae proueniunt e re dr senteria. Et radiκ eius contra dolorem dentiu valet,& aperit oppilationes h Patis,& renu.& hoc est,quia omnis plantae radiκ calidior est suis foliis. ne ς ilia sunt priuata calore: cum videamus . abstergunt,& mundiqcant. Asara bachara.Quod eκ-valet, est radiκ. de virtus eius est simili virtuti Asarum acori: sed est fortior ho Bach r. Ehdarsian,i.Corte κ mali granati syiqestps, est calidum in primo gradu, MDccu in secudo vel tertio:quia compositum est eκ *bstantia ignea, terrestri. α propterea est acutum,& stypticum. v let sordiciebus,& materiis discurrenotibus ab uno membro ad aliud. Asparagus teperatus est,aut parum declinans ad caliditatem. & hqc signimcat,quia habet aliquantulam amari dinem,quae eliκatione remouetur. Tertiae ius operationes sunt ad aperiendum oppilationes,quae sunt in renibus; de Pr prie radices,& semen. dc multum valent ad dolorem dentium. Polium montanum,quod in Arabico dicitur Andriarabiera, habet duas spe ses,vel plures.& oea tum calidae & siccae,& prouocat uritia.& mestrua.Et dies '

183쪽

Idsi Tertio

ad Alma. 2sBe tertia teristit ira c. pri.

Sed secudo

ca. 2. & suc. cus 3c se ui ona nocet stomacho,

ctum est oe valet cotta morsum scorpionis cui hibitur. 3 Ata vino ealido. IS colopeiadria temperata est in calore εἰ liccitate.Et manifestu est q, diuoIuit duricie splenis, M aperit oppilationes ipsius , sicut bacca lauri in oppilatione hepatis.& habet a sua proprietate frangere lapides. ti Alcanti.& eam vocatu Hispani Abuz. Εκ ea operatur radiκ.& est abiter sua.& di sibi utilia.& quando comburitur,cinis eius magis calefacit, subtiliat, et diisoluit. 8c propter hoc Lurat alopeciam. i. .. t ' Elcratis, id est semen psit acora.Eκ eo utimur semine. δί est eκ medicinis manifestis in purga do phlegma sine aliquo timore. δί eius nobilitas est quali super nobilitate omniu medicinaru purgantia. Dosis eius est a 3.κ. usq; ad Yii.& multu senibus cu ficu bus ante cibu comestu valet. Galenus dicit in Primo de Simplici medicina ci, calefacit δί exiccat teperate.& in Secudo libro dicit est calidii in secundo gradu, qu applicatur homini per modum emplastra. Et distingueda est,qa i primo diκit de radice, in scdo de semine, & i alio de folio. Absinthium calidu est in primo gradu de siccii in secudo: quia copositu esteκ substatia terrestri de frigida,& terrestri ignea adusta. 6c signincat hoc stypticitas sua cu amaritudine,& acumine.succus ipsius est amarior suis soliis. Et ttertiae suae virtutes sunt,quia habet colariare stomachu, 6c trahere quod est in eo amarum per modii purgationis. & hoc facit per virtute attractiva, propter amaritudinem lauativa. Et aperit oppilationes hepatis,& prouocat urinam. Et si est phlegma in stomacho, non prodest, propter stypticitatem su. . Et habet multas species. sed melius omnium est aromaticum. Sc propter hoc confortat stomachum,& hepar.Et in summa manifestum est v habet haec medicina pro prietatem in stomacho,& hepate Laurus. Quod eΗ eo utimur, est succus,& oleu. 8c est calida in primo, angit paru de secudo: ideo quia est copositu eκ substatia terrestri adusta cu sup tia terrestri Se frigida.& significat hoc sapor amarus cu stypticitate. Et idcircosa coivncts sunt cu amaritudine aromaticitas,& stypticitas, fit eκ succo ipsius melius oleu,qd possit eme stomacho frigido, de hepati. et nos no damus eius su cu, nec grana:na dicitur et, qu comeditur, mouet vomitum, Sc fluNum. Elzu necat,i. Balaustium,est frigidum in secundo gradu, Sc tangit aliquid de tertio: δί sine dubio est siccii in tertio.Et dicimus Q, hoc est,quia eius substantia est frigida: et siccitas in ea est fortior fritiditate.Eius operationes sunt stypticitas Sc siccitas. de stringit sanguinem.& co solidat.propter hoc ponitur iis c medicina habentibus fluκum sanguinis,& habentibus eκcoriationem in testu orir, de mulieribus habξtibus fluκum menstruorum, M aliarum humiditatum. Et dicit Galenus v nullus author fuit,qui huius medicinae non recordaretur. Bahalbeli,& in Arabico dicitur chielam. Folia istius plantae,& cimae, Isores, Sc fructus omnino sunt frigidi 8e sicci.Et folia sunt humidiora praedictis propter aquositate in eκ istente in ipsis. de propter hoc habet proprietatem ad curanda aegritudine alcolae,& similiter alias aegritudines oris. Sed fructus eius,cu est immaturus,frigiditas & siccitas in eo dominatur a pler stypticitatem in inuentam in ipso. sed quando dictus fructus habet copletam digestionem,tunc eit Propinquus aequalitati propter dulcedine inuetam in ipso.Et florum virtus eκDiiit ipsius Ductus.&omnia praedicta conferunt. Syaachille. Vtimur folijs.& floribus,& fructibus. Quamuis solia sint humidiora, Valent multum aegritudinibus oris,& vulneribus intestinorum, & fluκur Ventris, Ac debilitati stomachi,& sputo languinis. Sed radiκ eius habet subitantiam calidam Sc subtilem. Se ideo frangit lapidem,qui est in renibus. Bdelliu duas habet species. fortiter niollificat, quod in Arabico dicitur M cle. EN eo sunt species duae. una Siciliae:& illa est, siue bdellium illud est magnu: & alia species, siue aliud bdellium inuenitur hic,& est Arabicum. Virtu illius secuda est mollificare:& est sortissima virtus lilius in hoc.et hoc potes cognoscere per primam suam virtutem .Et aliud, s. Arahicum est suauis,& est cla xius alio.& hoc vocatur bdelliu Arabicu,& est siccius alio.sed recens bdellia

Arabicum habet virtutem Sieuli,Et hoc Arabicu stangit lapides, qui fiunt m

184쪽

ci s

ilebs

Liber quintus. 9r

A renibus. & mando bibitur prouocat urinam.& prouocat ventossiates grossas. de crudas,& valet contra dolores laterum,& hypocundriorum:& in summa esteκ mediculis, q purgant phlegma grossum. Et habet φprietate trahedia neruis. de lucturis.& ipsum est melius inter medicinas laκatiuas. Et dosiseius est. 3.i. Elgarzaria,quod Hispani vocant Panicald,& in Arabico Alcharta ma, Malii Secacul, R in Latino Eryngiu dicitur. Gale. sentit quod est compositit e sdiuersis naturis, sicut natura rosae: eκcepto quia non habet stypticitatem. & si gnificat hoc, quia habet insipidit tem cum aliquantula dulcedine , & modico acumine.& hoc habet plus in corrice. εί videtur ei, sit temperatum, aut parum declinans ad frigiditatem.& quod est talis compleκionis, est multi iuvamenti. Operationes suae sunt repercussiliae,& dissolutiuae. Sed eius manifesta proprietas est, vidi luat apostemata Ouperpositum: δί etiam si suspendatur super ipsum. Et noui Medici dicunt m habet hanc proprietatem in omnibus apostema. tibus.& etiam dicunt ψ utuntur eo in potu aquae decoctionis eius. ipsa ministratur, ut defendat ne generetur apostema in partibus interioribus. Balsamus calidus est & siccus in secundo gradu.& oleu suu est multu subii Ie . nec habet ullum calorem quia ab hominibus creditur,qui vident, v est sub tile penetrativum .Et virtus et fructus istius est istius generis: sed minus est sub. tilis suo oleo. Et istud oleum habet multas proprietates, & mirabiles operatio. nes. Suae secundae operationes sunt,quia dii luit omnes aegritudines phlegmaticas, lure durae sunt,& tardae ad di Soluendum, & eradicat dolores, qui sunt e κhumoribus grossis & ' Ventosis.Et suae tertiae operationes sunt, quia fransit Ia B pides.& mulier impraegnatur,quae defert ipsum super se, quae non poterat imprς gnari propter oppillationem matricis. Et eius proprietas est, quia est magna theriaca venenis.& valet contra optum bibitum, & valet contra adamantemhllittaim,& contra sungos venenosos.& contra aquam ferri distillati. Et dosis eius est a tribus partibus.3. Vsque ad. i. 3. Iuniperus calidus est et siccus in tertio gradu.& est multu subtilis: quia quod magis dilatur super ipsum, est substantia ignea, & post ipsam substantia terre stris adusta,& aliquatuIu substantia terrestris frigida. Et significat hoc sapor. que habet cu forti acumine,& amaritudine,& aliquatula stypticitate. Oper l ci tui, tiones suae secudae sunt, ut colamat putrefactione quae est in vulneribus Sc apossematibus: q, locus, in quo non est putrefactio, non sustinet talem medicinam; est' ea d. i st. sed quando ponitur super putrefactione,& saniem cum melle, mudific lip et Lono.ea Operationes suae tertiae sunt quia habet prouocare urinam, et prouocat me strua 1 4 Abhhi fortius alia re,donec facit mingere sanguinem. 8c facit aborium,& e Nirabit lae Ii. tum mortuum. Et propter suam subtilitatem & aromaticitatem ponitur quadoq; Ioco cuiusdam speciei cinnamomi dorsini.& est etiam cinnamomum cum mulis 'ta dulcedine & forti acumine:& debet poni duplum illius loco dorsini. Albahac. Haec planta habet flore,qui assimilatur rost:& est fortior rosa ha C hanach. & po hoc magis dissoluit illa, donec liberet durissima apata, qnmbscetur cum cera & oleo. Ona vitarum passarum sunt sicca in secundo gradu, vel accedunt parum ad secundu: ideo quia composita sunt eκ substantia terrestri frigida. & significat hoc stypticitas.& hahent ultimum iuvamen in fluκu ventris. Alusnee in lingua Hispaniae dicitur Mulsa. Haec nascitur super quercus, Mnuces. Et est in tertio gradu frigida. et hoc significat stypticitas qua habet.& cui hoc habet virtute dissoluedi, et molli ficadi. Et magis valet,qus inuenitur I quer cu .ppter caliditate quς est in ipsa arbore, eo v eκ superfluitate ipsius nutritur. Saglares vr in sit calidum in primo gradu,vel accedit parum ad secundit: ido circo compotitu est eκ substatia terrestri adusta cu substantia terrestri frigida.& significat hoc stypticitas sua cu amaritudine. Primae operationes suae, M secundae sunt ad subtiliandum,aperiendum et prouocandum urina,et similia. Et aliqui dicunt, ψ habet virtutem purgandi:& est ultima medicina stomachi propter stypticitatem suam. Sc etiam mundificat propter suam amaritudinem. S talis medicina,qualis est haec,est magis propria stomacho, Φ alia medicina; α

Intelligas

185쪽

longe plus, quando associatur iecum aromaticitas, sicut in absinthio.

Gentiana. Ponitur haec medicina in gradu tertio calida & sicca.& hoe manifestatiir eκ fortitudine suae amaritudinis. Et radiκ ipsius fortissima est ad subii Iiandum. & aperiendum oppilationes. Memithe. Ponimus ipsam in primo gradu frigiditatis. eo v curat multoues oculorum rubedines,quando non sunt fortes. & eius substatia composita est eκ substantia aquosa et terrestri,qus omnia frigida sunt:excepto v liigiditas secadum Galenum no est fortis, sed est eius frigiditas similis aquae paludum. Alfocen g, i alenta striim, calidum est & iῖccum in tertio gradui propterea da dominatur super ipsum substantia ignea cum substantia terrestri adusta. & ha Gig rihi, bentos talem compleκionem operationes sunt manifestae. Liquiritia est humida in primo gradu, cκcedit patum in ea lore temperataeopte Nione. GaI.di Ait v assimilatur cople Nioni humant.& significat hoe dulcedo missaporis cu aliquantula stypticitate: eo quia dulcedo teperata significat caliditate 8c humiditate,& stypticitas sua detrucat aliquid eκ suo calore & sua

humiditate: excepto eκ humiditate remouet plus.& l enit asperitate, est intra chea arteria,& Vesica,& aliorum membrorum . quae recipiut asperitate. Tertis operationes ipsius sunt, quia puluerizata Sc posita super oculii delet macula, quς est in oculo, dc carnem superflua,qui est in radicibus unguium.& hoc signincat, quia radiκ est calidior succo.& cople Riones, quas diκimus, primo stilat in succo. & quando radiκ est vetus, est amara, sicut est illa,quae nobis apportatur. generaliter succus eius humidior est sua radice. Psonia, i. Rosa asinora, est radiκ calida i primo gladii,& sicca in tertio, quia est coposita eκ substatia terrestri frigida.& terrestri adusta, & substatia ignea. α aliquatutu aerea. Et significat hoc quia qn masticamus ipsam, primo senti, mus stypticitate ca dulcedine:& qn diu masticamus ipsam, sentimus acumen caamaritudine. Secundς sus operationes a comple Nione ipsius sciuntur.&tertiae sciuntur secundu eκ oppilationes hepatis,& rensi. S hoc accidit .ppter acume.& amaritudinem .sed propter stypticitatem,quam habet, stringit ventrem. Prooprietas sua testificata est a Galeno,u, suspensa ad collum curat epilepsiam in pueris. sed ab alia bus dr v no sit verit.& hoc ia erepertu est,& nd sic tu enitur. Pastinaca duas habet species, sylvestrem et domesticam. sylvestiis fortior est domestica in omnibus.Et in ambabus est virtus calefaciadi.& subtiliadi. Et in radice est virtus, qu i mouet coitum .dc hoc et habet semen domestics. Sed semesylvestris est calidius & siccius. de ideo prouocat menstrua,& urinam. Et sylvestris dicitur daucus,& est calidus & siccus in tertio gradu.Aegaret chaar,i.lignum La uri,& fructus eius Baccalauri dicitur. Hse arbor cum fructu suo calefacit,& eκiccat multum. Sed corteN arboris est debilioris caloris,& fortioris amaritudinis, & habet stypticitatem.& ideo stangit lapidem.& valet cotra passione higida hepatis, ' ebibitis quatuor danich & medio cuvino aromatico. Sus radices sunt calidi in stilo gradu,& siccς in tertio. Almostramesia est eκ speciebus chasor. Et operationes ipsius sunt eaedem cinoperationibus ipsius e re rebus iachosor sylvestris: sed est subtilior ipso. Et op rationes suae tertis sunt attractio.

Glandes omnes sunt stigidς & siccs. 6c hoc cognoscitur propter multa stypt

citate qua habent. sed corteκ suae arboris maiore habet stypticitate. & in ambahus est coluncta subtilitas cu stypticitate. Et propterea haec est Una eN rebus, quς valet multum fluxui menstruorum,& fluκui sanguinis Undecunque.

A cathemi, i. Althsa. Sus scas operationes sunt,qa disiisluit, relamat, et mitigat dolore,& masurat apostemata dura. Et radiκ Sc semina faciut, qd faciut folia. α flos, donec est reces.sed maiore habet subtilitate,& minore siccitate radicῖhus S seminibus.& sic debet esse i oibus radicibus,& seminibus terrς nascetia& iccirco maiore habeJ abstersione,ita v curat morphea.& seme fragit lapides qui fi ut in renibus. Se in in radicibus est virtus styptica.& ppea valet aqua de eoctionis eius eκcoriationi intestinora eκ dysenteria, & sputo sanguinis. Ego

pono folia,& Borea calidos et siccos i primo gradu, t radice i prineipio secudu

186쪽

hibet quintus. 9ῖ

ple Niones non sunt artificialiter mutatae, assimilatur compleκioni humanae. Miam rememorauimus hoc in cibis. Sed oleu factum eκ oliuis non maturis habet

aliqua stypticitate,& retinet eκ frigiditate, secudu q, habet eκ sypticitate. Et oleum vetus est calidius, & iubtilius temperato:& propter hoc maiorem habet virtutem dissoluendi,& mitigandi dolore. Sed alia olea, quae trahuntur ah aliis medicinis, tenent naturam tuaru medicinatu:sicut oleum de lilio,& oleum sesais 'minum δί oleu amygdalain,& oleu nucum,& oleu lauti,& oleu de cymino de oleu de finapi,& oleum de myrtillis: de est stypticii, Bd oleu demastice.Moleum de oliuis ponitur loco olei de lilio,& econtra. & oleum de myrtillis est frigidu & stypticu.& oleum ses minu est calidu Se humidu.eode modo de olea amygdalarum dulcis. sed hoc te peratius est in calorer aut v habet calore cu humiditate mixta cu aliquantula stypticitate:& ideo habet humectare.siue cales,cere,& mollificare.& in hoc eκcedit oleu se famin si,& de schoenatho, 6d oleude mastice. dc olen granoru viridiu est c5positu eκ virtutibus stypticis,& disso. Iutiuis.& propterea Mdest stomacho,& hepati plus omni alia re. Sed ista olea

fiunt in Babylonia. sed in nostris terris non trahuntur ere istis rebus. proprie Sed Gale. dicit in libro suo . cosuetu est trahere oleu myrtea, de oleu masticianu,& olesi schoenanthi eκ seipsis.& bonitas istoru eκcedit multu bonitate sa.ctoru cu oleo olivaru in operationibus Ad virtutibus. Sed olea,quae colaeta sunt fieri cu oleo olivaru dulcium, quibus assuescunt Antiqui de Moderni. sunt sicubole si rosatu,& oleu cydonioru,& oleu liliorum,& oleu violarii, δc oleu nen fari ii si,& de alcheiri. Et virtutes eoru oleorsi sunt manifestae eκ virtutibus ipsaru medicinam. Et scire debes in oleum olius, cu quo laclmus dicta olea, debeι esse absque alia mala qitalitate.sed eoru virtus,quae trahitur cu oleo olius, nul Ia sunt virtuosiora nostris. Oleu, in quo infunduntur praedictae medicine, debet esse suave, ut non manifestetur aliqua fortis qualitas dominas in ipso.& talis est ratio medicini:quia debet esse patiens & non agens: eκceptis duobus modis. unus est,qn intentio nostra est, ut fortificemus operationem illius medicitas, caqua miscetur prius:& accipiemus oleu, in quo dominetur qualitas similis qualitati medicin s. secundus est, usi intendimus facere cotrarium illius medicinae: Mhoc est, qn Volumus facere frangere eκ illius virtute. V.g. quando Volumus oleum rosatum ditatuat,no, ponimus oleum vetus.& quando volumus minue re ex ea, ponimus immaturum.& quado volumus, ut assimiletur virtuti rosaru. infundimus rosas in oleum dulce,& suave.

Alsaran, i. Enula. Ponimus ipsam in seclido gradu calidam Se siccam. 6d m, ni se statur hoc,quia ponimus ipsam in loco huius,quod confert phlegmati grossa C inuiseato in pectore,& pulmone. dc hoc facit sua liccitate. Operationes suae seiscundς sunt quia rubificat membra in liuiditate a frigore. Barbacus, i.Elleborus hasiet duas species, album videlicet,et nigrum.& amisho sunt calida.& sicca in tertio gradu. Secunda eorum virtus est abstersiua. Mideo valet cotra scabiem, ignem sacrum,& similia.et non est tutum uti eo bibi to vel comesto: quia est eκ genere Venenorum. Sed Antiqui utebantur nigro d euacuanda melancholia m. sed est fortius in laedendo hepar. Se pulmone. sed Noui ponunt loco eius lapidem laetuli. Sed quamuis epithymu laudetur in eua cuando melancholiam, non tamen habet tantam Virtutem. Et magnes habet si milem virtute purgandi cum elleborore recepto quia est fortioris attractionis: eo quia est lapis & propter siccitatem quae est in eo.& lapis iaetuli suavior est eo, Eua, i. Rubia tinctorum,calida est in secundo, de sicca in tertio gradu: ideo quia est coposita eκ substantia terrestri adusta, de substantia terrestri frigida. Ec tignificat hoc sua amaritudo cum Ponticitate. Operationes suae secundς, δίtertiae habent aperire oppilationem splenis,& hepatis,& prouocare urinam ei sanguinem menstruum.& possibile est ut faciat mingere sanguinem . 5e abstergit temperare.& ideo valet tines,quando distemperatur cum aceto,& superponitur. Ad quidam dant hibere ' schiaticis cum hydromelle. - .

libarda,LEupatorium. Vnde manifesta est in laruncando virtutem hepi.

187쪽

colliget

sis .& aperiendo oppilationes eius, quia composita est eκ substantia styri ea,& Damara.& ideo debemus ponere eam in primo gradu:quia amaritudo est mantis sestior in ea stypticitate sua. Zingiber calidum est in tertio gradu cum multa stypticitate vel humiditate. ει ideo tardat in calefaciendo corpus:quod no facit piper. quia calefactio et insi ris est a calore corporis:& permutatio piperis ab eodem est sicut permutatio ignorum viridium & siccoriim ab igne. Et piper longum est simile Singilieri. propterea debet poni Σinpiber in primo gradu humiditatis. Epithymum est calidum & siccum in tertio gradu:& est laudabile, ut dictum

est in euacuando melancholiam. Et dosis eius est a 3.ii.Vsque ad. lv. 8c in dec elion thus a v. usique ad.vii. Et indiget resten antibus: quia contristat propter sua siccitatem.& ideo nenular est ultimum suum frenum: eo'propter aromaticitatem suam remouet ipsitis malitiam, et propter humiditatem suam remouet ipsius siccitate: eκcepto quia cu hoc diminuit suum calorem. Et medicina non indiget relaenatione ab omnibus suis qualitatibus Vel partibus, nisi a parte, qua purgat hoc a calore, aut a parte suae euacuationis. Et si relienaretur epithymum cu pomis, hoc plus acceptarent, e Xcepto in schricitantibus. M similiter pol refrenaricum amygdalis, vel cum semine melonis. Menta calida est,& sicca in secudo gradu,& attingit eN tertio:& habet ama ritudinem cum stypticitare. confortat stomachum.& mouet coitum. μΗaama,t. Menta. Haec herba est hortiua.& propter hoc habet superflua humiditate.& propter hoc prouocat coitu.& ipsa est res, quae associatur rebus non

Bene digestiuis.& sapor ipsius amarus est cu stypticitate.& e N hoc apparet, 'minorem habet caliditatem deliacha cos. & Propterea ipsam ponimus in calidi tate Sc siccitate in secundo, e X tendentem se usque ad tertium. Thapsa est gummi rutae sylvestris secundum quosdam Medicos. Virtus eius est acutae virtutis,& calefacit caliditate forti: ct propter hoc est in tertio gradu caliditatis,& humida in primo .Et significatur eius humiditas eκ hoc, quia cito corrumpitur. & non recipit passionem a corpore, nisi post aliquantulam hora. quemadmodum facit Tingiber. Et proprieta, eius est attractio e N profundo cor. poris,& resoluit quod ab ipsa trahitur. Tormos, idest Lupini quando eIiκantur in aqua tandiu ipsorii remoueatur

amaritudo, sunt medicina nutritiua. Et qu sunt amari, faciunt quod consueuerunt facere medicinae amarae ere abstersione, & e Niccatione, & resolutione, & eκ apertione oppilationum hepatis, & splenis, & prouocatione menstruorum, de interfectione lumbricorum,& in e X tractione laetus.& remouent in Orpheatri, et purgant choleram,& remouent offuscationes membrorum, &di Iuunt scro

phulas.& propter hoc ponimus ipsos in caliditate Sc siccitate in principio ter, Fili gradus. vel in fine secundi. Lactuca. Dicit Galenus in sua higiditas est similis seigiditati riuulorum.& significat hoc, quia non curat forte erysipelas, sed curat debile. ideo debemus ipsam ponere stigidam in primo, vel in principio secundi gradus.Et usus sui seminis consumit sperna a. Alalae,quod quidam vocant corrutha, calefacit & desiccat in tertio gradu . Et operationes eius prouocant menstrua,& Vrinam, dc eκ trahunt foetus a coris Pore, S aperiunt opilationes,& mundificant pectus,& pulmonem. Hele, idest Viscus. Operatiodes eaedem sunt cum thapsia in operationibus primis.& secundis.& est calidissimus cum superflua humiditate. de extrahit aprosunditate corporis. et hoc agit cum multa tarditate propter superfluam humiditatem in ipso e Nistentem.

Viola frigida est, & humida.& iccirco debet poni in secundo gradu. IuliamEra sua manifesta sunt apud vulgares. Cenapalcait,i. Caudaequina,& in Latino dicitur Centinodia. Virtus ipsius est styptica cum amaritudine.& ideo desiccat in ultimo absque perforatione. et propter hoc sigillat vulnera magna.& colari Vlceribus intestinorum. ac sputo

188쪽

Liber quintus. 9ῖ

dicunt aliqui hsmines m eurauerunt eum ea ulcera vesicae . Caletrahi. Castratus. Huius vegetabilis flores,& folia desiccant deuecariore

forti absq; mordicatione. Et est manifeste plurimi iuvamenti, quoniam ligilias vulnera.& quando aduritur corteκ istius arboris,cinis eius desiccat de liccatione vehementi.& propter hoc confert porris seu verrucis: Sc ma Nime hadent in hiis capita clauorum, qui fiκi sunt in cute. quia quando recipitur cinis eius, Ocntiscetur cum sorti aceto,& superponitur eis, eradicat eos . At gummi imus ar- horis remouet omnia, qui sunt, vel fiunt supra pupillam oculi. unde obscuratulvisus: eo quia istud gummi subtiliat,&mundi fic/t. . . A Indicum, cum quo tingitur,multum desiccat sine subtilitate: quia amarum eli. Ec stypticum .Et est duarum manetierum, s.fyluestre, & domesticum. c lylue stre est sortius domestico. Operationes sus sunt,ut consolidet vulnera, qus sunt in duris membris, & etiam si sunt in eκ tremitatibus musculorum. & abscindastu Num sanguinis,& valet multum vulneribus fistulatis. Sed sylvestre est forotius in vulneribus putridis promer fortitudinem suae desiccationis. de domestica est utilius in apostematibus domesticis,vel in medela apostematum,quia vice rat ea. & sylvestre valet multum contra oppilationem splenis. ideo debemus ipsum ponere calidum in secundo,& siccum in tertio: & domesticum calidum in primo. & siccum in secundo. . Pulegium riuulorum calidum est & siccum in tertio gradu, quia est compositum eκ substantia ignea cum aliquatula parte terrestri adusta. & significat hoe acumen ipsius cum aliquantula amaritudine. Operationes ipsius secundae sunt dissoluitur,subtiliatiui,& desiccatius. Tertis ad prouocandum urinam. Sc dictu

quando superponitur.& occidit vermes,qui nascuntur in auriculis. εί montana fortius est, Sc plus Valet. Recapaldere ca,i.Canel Ia vel Cinnamomum calidum est & siccum in secundo gradu.& in siccitate plus eκtenditur.& hoc est, quia compositum est e X sub santia terrestri cum substantia aerea aequaliter.& hoc testificatur Gal. & cum hoc habet substantiam subtilem igneam , a qua habet suam aromaticitatem. αΩypticitas sua cum modico acumine significat terrestrem substantiam. Sc cane IIositas sua significat substantiam aeream super ipsam dominantem. & hoc scinia propter naturam cannarum. Iuvamenta sua manifesta sunt in stomacho.& he pater quia illa est eκ medicinis. in quibus inueniuntur aromaticitas,& est stypticitas, M acumen:& quod habet ta nobile compleκionem, roborat omnia memin

fortior in iuvamento. -

, Capparis calidus est in secudo, & siccus in tertio.quia copositus est eκ substatia terrestri dc frigida,& terrestri adusta, ignea & subtili.et significat hoc amaritudo dominans. Et post hoc habet .pprietate contra vitia splenis:*pterea quia illud quod facit eκire cum stercore, est sanguineum , & tunc remouet dolore splenis, Et hoc idem facit in alijs humoribus grossis, quia educit eos per Urinais α prouocat menstrua,& attrahit phlegma eκ capite quando masticatur,& UaIet contra schiaticum dolorem .& contra dolorem dentium, qn mast icatur.

Alchars, i. Nasturtium est calidum & siccum in quarto gradu. Et virtus sua est similis sinapis virtuti.& est medicina,qus datur loco cibi. Cardamomum calidum est & siccum in tertio gradu. Et non est mihi necesse

manifestare operationes ipsius, nec secundas, nec tertias,quia habet similem cooPleκionem. sed conueniens est mihi dicere proprietates eorum manifestiores.

α hoc debuimemus fecisse ab ipso principio . sed est accommodatio iuvament in his,qus dicta sunt.& est in hoc fruetu cum amaritudine aliquatulum caloris. Caros Carui in caliditate & siccitate est in tertio gradu.& propter hoc eκpellit ve- CMeu

insitates,& prouocat urinam,& non solum semen,sed totum.

Claticha,i.Cassia lignea, calida est θί sicca in tertio eradu : quia composita est eκ pauca substantia terrestri,& substantia ignea,& illa est dominans. de si .

Enisicat hoc, acimen quod babet cum aliquantula stypticitate, α est eri bonis

189쪽

. Colliget

spectebus aromaticis. eridcirco confortat membra principalia, Ar ex oppilat op DPilationes hepatis. 8c prouocat menstrua, dc habet alias operationes, quas debet facere talis compleNio.

Arbor nucium est frigida & sicca in secundo gradu . & solia & rami habent

aliquam stypticitarem. ideo propter stypticitatem sus copteκionis profundatue . pars eius subtilis in substantia styptica, quς est in ipla. & ideo facit quod ponsent face re, qus e ment maioris stypticitatis ipsa. εο ideo decoctio eius bona meis dicina est vulus a pati. Et de fructu ipsius iam rememorati suimus alibi. Cuhebs sunt substantis ignes,& terrestris:& cum hoc sunt aromatici. Et ta istis operationes, quas faciunt tales medicin s.

Pinet calids sunt δc sicci in tertio gradu. & gummi propinquum in quarto,

Sua secunda virius est putrefacere carnem mollem liquefaciendo.& propterea sunt in primo gradu medicinarum putrefactivaru. εc propterea conseruant ca n e In mortuorum a putrefactione propter suam desiccationem, & alias eorti corrumpunt propter virtutes suaru naturarum, non propter humiditatem superflua.& non conseruant nisi dura mehra. Et sunt optima medicina in aere pestilEtia-,a.i seri li Sc sortissima medicina ad resistendum impregnationi. δί quando mulier stat

super se, 6c quando in uia pitur Virga ere eis, faciunt aborsum .et occidunt vermes. qui sunt in ventre,& serpentes deglutitos. & si superponantur ventri doloroso Apropter corrosionem, incontinenti dolor mitigatur . Et pinguedo, ius generatur in alchiterra,i. pars unctuosi,qus adunatur immatura, quς est ei supra in priniscipio decoctionis subtilis, de cum est cocta, efficitur spissa, dc illa aperit vulnera discooperit neruos. Sed illud ,quod est liquidum, possibile est ut curet vulnera,& habet limitem virtutem picis, δc curat scabie. Centaurea habet duas species, maiorem, dc minore in . dc ambs habent una comple Nionem. Et maior habet saporem acutum cum stypticitate, dc aliquantu-ia dulcedine. de non debemus uti ea nisi radice . Et de minori utimur folijs, desipite. 8e ideo composita est eκ substantIa terrestri, adusta, dc frigida. Et aperit oppilationes de incidit humores grotas:& cum hoc habet virtute purgadi eos.& ideo clysterietantur cu ea schiatici, dc podagrici. dc abstrahit humores choiericos, Sc grossos.& aliquando tantum purgat, Ut trabat sanguinolentos humo,

res.& tunc fortius prodest,& prouocat menstrua sortiter. k abortite facit. αcum hoc hahet virtutem consolidatiuam Vulnerum propter sitam stypticitate. G uni mi cerasorum habet proprietatem irangendi lapidem. 8d potest eme hoe ideo quia est gummi: quia dominas super cople Nionem gummi est calor.qua uis quaeda ui sint, qus non sunt talia , nisi comparatione ad corpus humanum, sicut gummi,quod nominatur Larabe. is Cestron,i. Betonica. Complereio istius est calida dc sicca. 8c hoc altastatur Usapor. quia in ipsa est amatitudo citui acilitate . Et ideo incidit humores glossos. ε fragit lapidem,qui generatur in tenibus,& mundificat pulmonem dc peetus. sic aperit oppilationes hepatis, dc provocat menstrua. de confert epilepticis, Saschiaticis. de quando ponitur stiper morsum animalium Venenosorum confert. Ec valet schiaticis etiam, quando hibitur, dc eruet nationi acetost. dc propterea ponimus ipsam in gradu tertio calidam 5c siccam.

Halas, idest Calla, est stigida in primo, Sc sicca in tertio. 8c acerbr sunt frigitidi in secundo gradu, de siccs in tetrio. Se significat hoc stypticitas,qus est in ea

cuin modica ponticitate. dc est repercussiua . dc quando comburitur,est acutior. de siccior, de subtilior. 8c est necesse,qsi vis sedare sanguinis fluNum, assare ipsam, de postmodum eκ tinguere ipsam in aceto, aut sortissimo vino. Alinum,i. Cera citrina, est temperata inter quatuor qualitates . dc quia potenapplicari carni, posuerunt ipsam Medici materiam omnibus cataplasmatibus.& unctionibus calidis,& frigidis, sicut sunt illi, qui nominant cerotum. Hane a.l. nuctrio ceram citrinam,quasi alam,vel mala Natam in aqua Gal.laudauit in aegritudiatam. nibus acutis, de nominatur cera lota. Et cera habet Virtutem maturativa per modum oppilationis. εί non est eκ medicinis, quas ponimus in corpore. de habet

aliquantulam virtutem dissoluiium,qRλm Acquiduis a melle. oc quando rem

190쪽

Liber quintus. 9 q

n uetur est, ius. que est in ea,tunc est proprie materia, & cera pum.

Halberea,t.Catapucia. Eius grana habent virtutem purgandi: & cui, hoc hahent virtutem abstersiuam.& dissislutivam.& ideo est calida in secundo gradu.& ponitur in genere calidorum,& siccorum.. Darseni, i. Canella subtilis, dulcis, aromatica, calida est & ncea in tertio gradu est supremuin in omnibus medicinis aromaticis,quae resistunt putrefactioni: nec habet parem in his operationibus. Alteradit. i. Barba hircina est frigida in tertio gradu , δί sicca in secundo: ciuia dominans in ea est substantia terrestris styptica. de Fadiκ eius fortior est foliis .Et consolidat vulnera, & valet sordidis vulneribus propter suam desiccationem. 5 ad intestinorum ulcerationem.& fistulis. 8d in summa facit quod faciunt medicin s mulis stypticitatis. Et confert debilitati stomachi, dc solutioni ventris,& vicerationibus intestinorum,& fuκui menstruorum. Laudanum est calidum in primo gradu, & tangit eκ secundo.& aliquantilla habet stypticitatem,& est subtilis substantis cum acumine. Dissoluit,& mat rat,& valet passionibus matricis, ideo quia habet cum his virtutibus virtutem stypticitatis. Propterea valet ad permanentiam capillorum: eo Q consumit humiditatem eκtraneam, quς est in eorum radicibus, stringit sua stypticitator, poros, in quibus oriuntur capilli. Sed non est sufficiens in obuiatione alopeciaea

iccirco quia illa indiget medicinis magis dissolutivis, quia genetatui eκ humo ribus grossis,& viscosis. Althleb, i Mercurialis, calida est 6c sicca in primo gradu r & est eompositieκ substantus contrariis, hoc est styptica acuta,& aquea . Et inest ei, quando est recens, ut leuiter purget, ita v est in principio primi gradus in medicinis purpativis.& ideo datur in principio febris ante digestionem: sicut dantur cassia fi-sula, tamarindi,& his similia. Et qui hiberit eru succo inediam libram, purgat choleram grossam,& phlegma.& si coquatur in vino,quando recens est, conso Iidat magna vulneta, & sanat ulcerationem factam ab adustione ignis, Et si folia ipsius coquantur in aceto, valet multum passioni splenis. Sc flos suus valet in hoc plus.& eκ succo suo fit capulpurgium:& tunc valet multum materiis do currentibus antiquis ad aures,&ad nares. Haanthai,i.Colloquintida , est eκ medicinis fortibus in purgando phlegma: α est in fina gradus medicinarum purgantium, quia attrahit a profunditate cor- ibis pori stata in inducit eradicationem intestinorum . propierea necesse est refrena re ipsani multum cum tragacantho,& amygdalis.& fistici simi sufficientes pro his duobus. Et dosis eius est a duabus tertiis.3. i.usq; ad unum k a ratem. Halscemec est gummi,quod fortiter stringit. 8d propter hoc intrat in medicti C nis eradicantibus intestina,& proprie quando non hanet qualitatem acutam.&lacit quemadmodum checabre, idest gummi arabicum.. D m, Coti ndrum, calidum est in primo gradu . & est compositum eκlubstantiis contrariis, hoc est e re substantia amara, de stibstantia aquea, de styptica. Et secundum hoc iacit diuersas operationes: hoc est , quia quando cata plasmatur erysipelas cum Drina ordei, curat ipsum.& quando miscetur cum faxina fabae , distoluit scrophulas. & dicitur quod habet proprietatem ad retinendum cibum in stomacho, donec fuerit digestus. Sc aromatizat carnes . cum quibus coquitur. 6c si homo biberet en eius succo mediam libram in novilunio.

esset mortuus.

Costus calidus est & siccus in secundo gradu. & est compositus eκ substan. terrestri adusta & ignea. 8c significat hoc magna amaritudo eius cum actiomine.Et operatio sus complere ionis est rubificare membra . quibus superponio vir:quia trahit sanguinem ad cutem . M prouocat urinam. & sanguinem me struum. M occidit vermes,& curat tineam. Alcostan, i. Lilium album, calidum est 6e siccum in secundo gradu.& hoc dic: muc, quia est amarum. 6c habet aquositatem temperatam . Et ideo olesi ipsius en absq; aliqua mordicatione. dc est supremum omnium rerum . qus distatuunt x es in matrice. Et folia sua cocta, et posita super carne combustam ab igne,ex cu a,l.hd lat.

ponunt frigidum in a. M

tate Rasis pistat solutio Auic . vide Hippo. a.devictus idne

SEARCH

MENU NAVIGATION