장음표시 사용
211쪽
va.l.quare difficile ipse nececsaris poterunt ea transmutaremo iplicatione substatiaru illo
adde a natura. adde retu est ceniandum easn ee oino easdesed fere easde, sed sensum hoc fugit cu lingularia seorsum cae Platur teli coopositione salis pparet, v Mic pler hoe id ei' scda vir
a largo arbitrio,eo quia impossibila est ut non diuersificentur in subii DIitate substantis & grossitie . & spissitudine 6e raritate , 8e similibus.
v ergo nec erit difficile eas inaequaliter permutare propier insertione earum substantia ur, quia ' ipsa,in quibus recipient permutationem, ν noerunt squalia. Et propierea manifestabitur permutatio earum corpori plus quam manifestetur permutatio corpori in eis: hoc est, quia corpus erit ab eis magis permutatum. & idcirco istud , quod tradat permutari exire a corpore,retinet illud quod est veloκ eκ eundum , unde fortius operItur in corpore.& per hanc viam potest esse, q, similia adinvicem fortificamur.& similiter dicimus in primis virtutibus. Et propterea vides . Antiqui ponunt in eorum confectionibus meis dicinas s quales omnibus Virtutibus tribus. Isti duo sunt modi primarum partium fuerunt quς caust compositionis. Ei in secunda particula ingreditur adhuc alia res, hoc est, quia potest esse ut non indigemus omnibus virtutibus medicini numero , sed quibusdam.& hoc est duobus modis. Unus est, quia non indigebimus omnibus qualitatibus primis medicins nisi una verbi gratia habebimus unam medicinam calidam Ac humidam simplicem. & non indigemus ea nisi propter humiditatem , quare tunc debemus miscere cum ea Emedicinam frigidam & humidam, tamen necesse ut sit frigiditas illius squalis in comparatione caloris alterius,ad hoc ut sint temperate in caliditate Ae frigiditate,& humiditas sola dominentur. & sic debes intelo ligere unam i anque illarum qualitatum. Alter est, ut ponamus 'l indigeamus eκ una medicina secundis vir. tutibus aut tertiis,& non primis. verbi gratia sicut necessarium est se men a pu in febribus,qus fiunt propter oppilationem, solum ut aperiam tur opilationes,& Vι subtilientur humores grossi, dc prouocetur urina: εἰ non est necessarius suus calor, nec sua siccitas.quare tunc cum eo dehemus miscere rem frigidam & humidam, qui remittat suum calorem& suam siccitatem, semper considerati do, ut secunda virtus ipsius noresistat secunde vittuli priins,qua indigemus, hoc est apertione . Verbi iratia, si necesse est nobis miscere ne nutat cum semine apii, aut suum mite,debemus ponere loco nenii faris semen melonis,aut citrulorum,
ad hoc ut secunda virtus illorum forilficet secunda virtutem apti. quia quamuis ista duo semina sim frigida ,habent tamen virtutem diuretica. quamuis Gal.dicar quod si misceatur res debilioris virtutis cum re,qus est fortis vi tutis.& est unius generis,quod ipsa ea debilitat . Nec est Himpossibile, ut quando coniunguntur duae res quq sunt unius virtutis, quamuis una sit debilior altera. qnod coniunctum istarum non sii foris eius singulari. Sicut tu Vides quod nos miscemus medicinis calidis ac tum propter iuvamentum apertionis: quamuis videatur esse frigidum. quia si nos separaremus partem calidam ab aceto, non faceret id quod iacit, in se angendo lapidem. α est remotum ut faceret hoc propter pastem frigidam solum:sed facit hoc propter calidam partem,qus est in tali substantia.& ideo miscemus ipsum cum medicinis calidis,quamuis sis debilioris caloris istis. sed cum hoc toto est aliquid in aceto, quod hanc operationem adiuuat, sicut stypticitas sua. Et idcii co dicimus ut medicina debilis miκia eum sorti, prodest foratificationi fortioris,quia operationes medicinarum in corporibus humanis non sunt nisi per viam comparationis,& assimilationis corporibus humanis,& non sunt nisi eκ parte ipsiusmet medicing.quia tu Vides
multas medicitiaο.in quibuo ea rauca calidias.& comparais humania corpuribus
212쪽
eorporibus inueniuntur calidiores illis , quae videntur IlIis calidiores. Et sie potest esse semen apii, coniunctum cum semine mel onis: de fit
formis in operatione quam apium solum in corpore humano. & quando Medicus subtiliter considerauerit hoc, non medicabitur cum simplici medicina. Et hic prs paratio inuenitur in compositionibus Antiquorum, sicut in oκimelle seminum quia considerauerunt cum aceto fortificare se cundam operationem mellis idcirco laudauerunt illas medicinas simplices quarum secunds virtutes adiuuant se ad inuicem. quamuis in primis sunt contrarit, sicut de itide, dc de aliis simplicibus medicinis. Et in summa iuvamentum istius praeparationis non est nisi secundis virtuo tibus & teriti j s. Et quamuis inueniatur scriptum in dictis Antiquorum. non tamen ostenderunt rationem. Sed nobiles viri filii Auenzoar testificati sunt hoc. de . illi sunt, quibus debet attribui scientia Medicini. Terta necessitas compositionis est , ut ponatur in medicinis purgatitiis aliquid ad refrenandum, Ut non laedant methra principalia. Sed aliquando ponuntur medicitas ad dulcorandum medicinam , qus habeti, malum saporem , dc ad hoc ut sit amicabilior naturae, sicut sunt conis V etiones, qui fiunt cum melle Ac zuccharo: quavis in multis locis sint c5ttaris nostrae intentioni, sicut in medicina, a qua qusrimus frigidita. tem , 3c stypticitatem hucusque οῦ diκimus modos necessitatis compo. stionis simplicium medicinarum.
a. l.qua uis n5coceperui eius siccitate in coinpositio e sua sed
tantum caliditatis eius succurerunt per aceta.
positionis medicinarum Inece L
De mensura, ct proportione medicinarum simplicium, compositas ingredientium. Cap. LVIII.
DE inceps volumus dicere prsparationem quantitatis simplicis
medicinae, Qus ponitur in compositione medicitas. Et hoc duobus modis fit. unus est, propeterea quia nos non damus eκ medicina simplici quacunque quantitatem . sed quantitatem determina. tam . quod facimus propter fortitudinem medicing. aut eius debilit tem. Et debemus hanc eandem viam inspicere 6c in compositis: hoc C est , quia debemus ponere eκ forti paucam quantitatem , de eκ debilimnitain quantitatem , secundum quos ordinatum fuit in theriaca. Alter est, quando in una medicina composita simpleκ medicina hahet vltimum iuvamen qucsitum , dc aliς, qus ponuntur, non ponuntur nisi propter ipsam : sicut lant trochisci de lacca, de alia composita,qus ab una rerum intrantium nominantur. Et potest esse ut non ponatur in una compositione alicuius medicinae implicis multa quantitas . nisi propter iuvamentum multum, quod est in ea, Et potest esse, ut nos ponamus multum em medicina composita propter remotionem membri, de hoc fit propier debilitatem meducinc comparatione illi membro . Et potest esse ut istae causi fortificentui adinvicem, de potest esse ve na resistat alteri: sicut quando coniunguntur in una medicina res multi iuvameti cum debilitate earu,& remotione loci.propterea si sunt e Nillis,quae sunt muli iuvamenti, debemus ponere multam quantitate: M i sint pauci iuvameli, debemus ponere eNiguam quantitatem, dc ma Nimie quando coniungitur cum pauco tu mento nimium nocumentum .
213쪽
x. l. &mado & u quando est media inier paucum iuvamentum θe mulium, erit me Drit caue fuerit dia inter multum 6c paucum; equales . tunc Sed ideo quia quantitas medicinarum Iaxatiuarum non potest ferre ponenda est de multam quantitatem augmenti de diminutionis,sicut ferunt alis,est no eo medicamine his necessc in compositionibus earum uti duabus rebus . Vna, quia devroportio inter hes accipere de unaquaque illarum unam ηdosi. dc postea dabis eκ illo multum M pau operarionem unius ae illarum ad totum . hoc est . si erunt quatuor medi
Dis unius illo cine , dabis quartam partem. Altera est , quia tu debes accipere eκ dosi integra uniuscuiusque medicine. aliquid secundum operationem unius medicinarum copoli . earum . Et ideo , quia una in rebus, qus magis necessaria est Medico . in compositione medicinarum . est ut sciat in quo gradu est medicinaco inpolita in primis virtutibus, secundis , dc tertiis. si sciri posset. derum medicame hoc volumus loqui.
eorum ad totu. Et dicimus , ψ quando homo vult scire gradum medicinae compo-- a. l. proportio sitς eN qualitatibus medicinarum simplicium. primo debet facere hac illorum medi. distinctionem et hoc est , quia impossibile est ut euadat medicina coni caminum aggre posita ab una duarum rerum, aut ut sint medicitis simplices . eN qui lgatorum ad io. hus est composita, unius generis. idest ut sint omnes calidς, aut filium. ' pids, aut humidς . aut siccae: aut sint ere virtutibus contrariis, hoc est Vt qusdam sint calidς, quaedam frigidae, quidam humidi,quidI siccs. Et etiam prima particula non evadit ab una duarum rerum: hoc est aut ut sint illae medicins, quas diximus esse unius generis,in uno gr du virtutis, qus est sub uno genere, hoc est verbi gratia ut sim in uno stadu calidi & sicci et aut una habeat egressum super alteram , ita Vivna sit temperata, Se altera sit calida in primo gradu. & alia in secundo, & alia in tertio, & alia in quarto.
Et pars secunda etiam non evadit ab una duatum rerum: aut ut ilis Is medicinς, qus sunt contraris , sint in uno gradu contrarietatis: aut una habeat egressum super aliam in illa contrarietate, verbi gratia in
.a L In seegdo Vn sit c lida M in reitio gradu, Ac alia frigida in primo, & alia sicea
'' in secundo, M alia humida in primo. Et aliquando accidit ut coniungantur omnia haec quatuor in una medicina . Et cognitio simplicis dabit tibi cognitionem compositi . Et via speculationis in prina particula, quam diκimus . . virtutes medicinarum sunt in ea in uno genere,& in uno gradu, est ut apparet, adde verisimi ae ut esse debeat gradus coniuncti totius in uno α eodem gradu, quoie. est una singularium per se et v saluo ut non aequirat admiκtionem , M a. I. se nisi con Unam formam,qnae esset comparationis corporis humani calidior, aut tigat eκ hae mi frigidior Vniuscuisque simplicia per se: &. inanime in medicinis. quaestura uua for, diu stan conferis, antequam eis utamur. ν & forte ero contentus in tam a. ne, hoc accidat in pluribus compositionibus . a.Limo vi plu Sed quando erum medicitis contrarie in uno gradu contrarietatis .rimu res ita se tunc de necessitate via* vincet alteram.& erit medicina temperata: sal habet . uo ip earum quantitates sint illa quantitas, in qua possit esse ille gradus Virtutis. Qgia medicinaldqus est calida in primo gradu, aut secundo, . non est sic in v omni quantitate ν accident et quod est, quia cum mel sita.).qu csique. calidum in secundo gradu, sandali fini frigidi in secundo, mel vincet a.Lconligerit. sandalum, si eκ melle concedantur duc uncae. Sc eN sandalis. 3. ij. sed
dus. 3.mellis non vincent duas. 3. sandaloium .
Sed si medicitas non sunt contrariae in eodem gradu contrarietatis
sed erit gratia eNempli,una trigida in Ptimo graduialtera cuida tu re
214쪽
tio.&alia frigida in secundo & alia calida in quarto e manifestum estu, frigida remittet eκ calida , secundum vest in gradu frigiditatis in uno gradu, aut in duobus :hoc est, quia res,qus est frigida in primorie ducet calidam in tertio ad calidam in secundo : de eodem modo quet est frigida in secundo reducet calidam in quatio ad calidam in secundo,& semper erit victoria secundum S unum gradum. quia illa, qui est frigida in secundo,t educet illam, qtis est calida in tertio,ad illam.quq est calida in primo. & totum hoc est , quando quantitas medicinarum est squalis. Et non intendas equale in pondere, sed squale in virtutibus. α hic quantitas est in primo gradu graduum, in quibus manifestantur operationes medicinarum in corpore humano.
Et si diuersificantur virtutes contraris ae secundum magis & minus,& diuertificantur in quantitates medicini debilis erit multa, hoe est duplum quantitatis fortis, tunc remouebit e re forti graduin unum oltra gradum,quem remisit propter qualitatem . Uerbi gratia si habuerimus unam mcdicinam calidam in tertio gradu,& aliam irrgidam in primo.& quς erit frigida in primo, erit duplum quantitatis eius, que est calida in seruo gradu,eκ gradibus in quibus manifestatur operatio illius me dicitas in corpore, tunc remittet ae secundum ψ dictum est: sed si erit tripla in quanxitate gradus operationis . reducet ipsam ad temperantiam. Et si medicina calida,aut frigida erit minoris quantitatu quantutate prima,non curamus de ea. Et si fuerit contrarium, hoc est si medicina fortis erit ipsa, quae mulis ea est in quantitate, plus quam sua quantitas prima in gradu operati nisδε debilis remanebit in sua quantitate prima, tunc debilis non re mittet eκ forti nisi secundiam comparationem illius quantitatis verhi gratia si erit quantitas eκ forti dupla suae quantitates privas in gradu operationi, & debilis remanebit in sua prima quantitate: hoc est quia debilis erit calida in primo gradu, & fortis erit frigida in tertio . tunc calida non reducet frigidam a tertio usque ad secundum, sed reducet a tertio media mensura a tertia ad secundam. Et causa huius est, quia quando duplicatur prima quantitas medici nς, tunc duplicatur etiam qualitas,& egredietur eκ gradu suo in cali ditate,aut frigiditate st ad alium gradum, Ideo quando tu invenis unam medicinam, quς erit frigida aut calida in tertio gradu, α erit duplicata eius prima quantitas in gradu operationis, ipsa interficiet de necestita.
Sed medicinae, quς sunt in imo gradu, siue in uno genere virtutum, et illarum gradus diuersificantur, hac re illarum preparatio iterum est, Vt medicina, qus est debilis virtutis, temittat en torti. M iam dedimus causam huius . Sed adhuc necesse est, ut intelligat hoc secundum viam, quam dice mus. hoc est, quia medicinarum , qui sunt contrariarum virtutum . una non remittit, vel alterat aliam, nisi secundum in habet de qualita. te contrarietatum . quod est,quia medicina. qus est frigida in primo , non remittit eam, qus est calida in secundo,nisi secundum ν superfluit lem,quam habet, hoc cst unum gradum . Et idcirco de necessitare est, sp eκ medicinis qui sunt in uno geneste virtutum,debilis remittat eκ forti secundum comparationem in meo dicina debiti ad suum contrarium de maiore illa , qus est in medicina forti. Verbi gratia,frigiditas,qus est in medicina calida in primo grais
driest maior comparata ia calore, qui est in inquam illa, quς est calis
a.l.illud medicamen frigida non solum ad secundum gradum illud calidi m , veru etia d primum o
a.l. sed rem iis ctet ipsa de tertio gradu ad medium quod est
a. l. ad alium gradu transibit. a.l.v super at
215쪽
adde per calidam in primo.' a. l. ad se cunis
da in secundo gradu. de frigiditas , qui est in medicina, quς est calida Din tertio gradu , est minoris comparationis suo calori , qua frigiditas,qus est in medicina calida in secundo gradu . ergo medicina tempera ta in medicinis , qus nint in uno genere virtutum , est propinquior ad remittendum eam , qtis est frigidior ea . propterea quia compositio c5trarietatiim in ea est propinquior compositioni temperantiae. Se post illain illa, quae in in primo gradu et ideo quia unum contrariorum est
debilius in illa. & post illam illa , quae est in secundo; eo sp unum contrariorum est debilius eo , quod est in illa, quς est in primo gradu, α minoris compositionis. & post illam illa, quς est in tertio gradu et Dropterea quia contrarium . quod est in illa, est minoris compositionis
Verbi gratia, si miscuerimus unam medicinam temperatam cum alia , ius sit calida in secundo gradu , non habet virtutem secundum naturam reducendi ipsam ad primum gradum : ideo quia illa, qus hoc debet facere , necessario erit frigida in primo gradu : sed hoc reducit eam ad rem, quς non attingit hunc gradum . Et si miscuerimus cum illa , quς est calida in secundo gradu, medicinam calidam in primo Agradu , remittet etiam ipsam, sed minus etiam quam temperara. propoterea quia κcona positio frigiditatis ad caliditatem calidae in primo gradu est minor compositione, qui est ad temperatam: sicut est in tem perata minor ccmpositio quam in illa , qui est frigida in primo gradu.Propterea ii possibile est medicinc temperatς ut remittat eκ ea,qus est calida in secundo gradu, tantum , quantum rem iiiit illa, Mus est frigida in primo gradu . Et etiam est impossibile calids in primo gradu, ut remittat eκ calida in secundo tantum , quantum remittit tempe
tala. Et sic est impossibile ut remittat calida in secundo gradu e κ calida interito gradu tantum, quantum calida in primo: & adbuc plus temperata , aut frigida in primo gradu . Sed quia Μedici non viderunt, neque considerauerunt in his , dicunt, quando nos miscemus unam medicinam calidam in primo gradu cum alia calida in tertio gradu, ipsa reducit ipsam ad caliditatem in secundo. O utinam ego scirent de ista , quς est calida in tertio gradu, M unam , qus esset frigida in primo, . ad quem gradum reducere tur . Si dicerent . reducatur ad secundum gradum : Responde , ergo calida in primo , & frigidὸ in primo reducent calidam in tertio ad F unum gradum , & hoc est vanum . Et si dixerint in frigida in primo gradu reducet calidam in tertio ad calidam in primo: Ergo, resopondemus ιν frigida in secundo reducet calidam in tertio ad temperaistam. & hoc est impossibile sicut aliud . & iste error prouenit a priua. tione scientis. Et posuit hunc errorem homo, qui dicitur Alchindust quia ipse fecit unam compilationem ira ctiuum,& in illis credidit date cognosci naturam medicinarum compositarum, & voluit hoc demonstrare per partem Algorismi, & Musici': sicut fecit ille . qui speculatur res per acci. dens. Et dicit u st compositio quatuor graduum medicinarum est c5. positio ν dupleri et ita quartus gradus deueniet ad quadruplicatus . Propterea quia ponit primum gradum duplum temperantis . Sc secun
dum duplum primi, & tertium duplum secundi. & quartum duplum teriti, & erat ei sufficiens dicere u secundus esset duplum primi. α tertius triplum , & quartus quadruplum. Et sic intelleruerunt Medici in ordine graduum . ad hoc vi essent
216쪽
aequales. Quia caliditatem sensibilem corpora posuerunt in primo gradu. Se ab hac deuenerunt a medicina, quς est remota ab illa tantum . quantum suit remota illa a temperata, & po&erunt illam in secundo gradu : & istud sine dubio est duplum primi. es post hunc deuenerunt a medicina , qus est remota a secunda rantum, quantum est remota se cunda a prima , & hanc posuerunt in tertio gradu, quia triplicata est .& sie fecerunt in quarto gradu.Sed secundum ' Alexandrum est necesse ut ponant,secundum gradu in eκcessu super primum , duplum eκcessus, quem habet primus super temperatum : 8c tertius super secundum, duplum eκcessos, quem lia. het secundus super primum . Ergo medicinae, quς erunt in tertio gra. dii ca liditatis , necessario interficient, de magis quς erunt in quarro . Et quomodo possunt tolerare corpora medicinas, quae sunt in. κvi. graduu Et adhuc ponamus cp ita sit, Iaritudo quarti ad tertium non est proportionalis latitudini secundi ad temperantiam . . . & tales latitudines deberent poni in gradu, & si militer latitudo , que est a secundo ad tertium. & secundum illos, ordines graduum non sunt aequales . Et non posset esse maior error in hac arte quam iste : ideo quia res in qua intelleNimus i 3 primis conseruare ordinem erecessum Uirtutis uni us super alteram , esset occulta nobis, nec ipsam cognosceremus. Et error Alchindi fuit, 'quando posuit rem , que est in primo gradu duplam temperate in qualitate calida aut frigida , & hsc fuit causa, quia secutus fui comparationem dupli. s, Et est dicendum, in illud, quod intelligit Galenus in primo gra.dn , est v habet eκ cessum super temperamento in una parte ultra ipsum r& secundum hoc , quando componetur compositio dupli in ere cessiim 'raduum , non erit necessarium , tu medicina, quς est in quarto gradu , sit dupla super medicinam , quς eli temperata se κdecim duplis yicibus:& π dictum Galeni significat hoc, quando diκit. Et mea intentio est in primo gradu, illa res, qus manifestatur sensui, dc per. mutatione corporis. quia si esset intentio Gale. in primus gradus esset duplum temperati, permutatio, que manifestatur in corpore a medicuna, non esset principium permutationis . Et contemplare bene fiscverba, si sunt veracia, 8e non consequeris consuetudinem populorum, qui sequuntur consuetudines Medicorum nouorum . Hucusque diximus praeparationes, quibus homo potest cognoscere naturam medicinarum compositarum, & componere eas per viam cognitionis primaram virtutum : qua etiam secundas & tertias gradua ui mus, quod non fecerunt alii Medici .
De cognitione medicinarum compositarum per
ET est quirendum , postquam compositio medicinarum est inuenta
secundum rationem, & virtus prima, secunda, & tertia medicuns composite scitur secundum rationem: querimus si eκperietia habet aliquam inuentionem in virtutibus medicinarum compositar si,ucut habet in virtut 1bus medicinarum simplicium . Et dicimus cp ptims virentes, secundi, tertis non indigent e Nperientia in c5positione, e quod sunt inuente ratione. Sed si possibile est in medicina composita
a.l. AIchindat adde sed qualis tertii ad temperatum.
tionea. a.l. quotiens gradus cresciri,ctescit & ipse latitudo quae inter ipsos inte
Additio illa ducti Galent,et reliqua no sunt in Vero ex eptati et licet reperiatur
in aliquibus insequentibus Latinum o
217쪽
recte aliquam propcletatem propter commitationem , in hoe habet D
experientia magnam inuentionem: propterea quia qusdam proprietas est, que habet conuenientiam cum compositione medicinc,& qusdam non. Et illa , quς non habet conuenientiam , inuenitur in maiori parte in complexione naturali, non artificiali. quamuis non sit remotum inuenire proprietates in medicinis, quarum compleκio facta fuit tem pore longo: propterea quia compleκio magis est in illis confirmata . Et ideo dicit homo, quem tu scis, . maior pars operationis thetiacs Prouenit a proprietate consequente totam substantiam , & dicit u nos non debemus mutare aliquid eκ ω receptione . quam facit Andromachus . Sed volo addere ad thetiacam multas medicinas, qui non erat Mois illo tempore, ut de unaquaque faciam probationem, quare ipsa addidero , sicut est Iignum aloes , de ambra, Sc caryophylla. Et post. quam Ibene declarauimus prs parationes compositionis , loquendum . erit de manifestioribus medicinis compositis, & ponenda est causa iuruum eompositionum , & hoc faciemus in libro futuro. Et quamuis hoc non sit nobis multum necessarium , nascitur ta. men inde alliqua perfectio. Et quemadmodum Musici, quando dederint principia n vocum M tonorum, & spe. I cies compositionis illorum, loquuntur postea de instrumentis Musicae magis manifestis..d. i ad hoc ut eorum scientia sit magis manifesta, ita αnos laciemus. At Deus nobis consentiat peruenire ad perfectionem ultimam, qus beatitudo sempiterna appellatur.
218쪽
Desine artis Medicinae: ac de Causis , quae per ac cid Sin nos corruptionem inducunt . :
C I A S in finis penes Philosophum dicitur tribus
modis. Vnus est, ad quem res necessario tendit γα hic absolute dicitur finis . Secundus est , sicur forma dicitur esse finis materiae. & hic appellutur finis perfectionis entis inseparabilis. Tertius est, ut eo e Nistente stent res per se ipsum ordin et de hic finis causarum appellatur: sicut dicitur memplariter in serra est ficis vasorum, quae per eam fiunt. Et finis artis Medicis veraciter in primo modo, & tertio dicitur: in secundo vero largo dicitur modo . Sed haec particula, quam incipimus modo, est nobilior duorum finium, qui iterum in hac arte requiruntur. Et hcc ashuc in duas diuiduntur partes . una est , qualiter sanitas debet conserauari. secunda est , qualiter remoueamur prsparationes, quς inducunt in corporibus fgritudines futuras, & hic est pars media inter conserinuationem sanitatis , α fgratudinis remotionem . Et scias . hac sententia non Valent nostra corpora ι ueri, ni fi a corruptione, qus eis per ac cidens fit. Et hoc plurimum accidit propter superquitates ciborum , qus in nostris corporibus aggregantur. quod est quia manifestum est . v non quolibet regimine , aut cibo quilibet homo utatur, corpus sa-nqsn remanebit semper . Et hoc est unum electuarium, quod in hac re peritur arte . dc si hoc non esset, hςe ars sufficiens non diceretur. Et idcirco bene deliniuit ille , qui ipsam ingressam definiuit, dicens quod Medicina est ars operarr0e, qui inuenia est experimento & ratione, conseruans quidem sanitatem, α remouens fgritudinem. & hic est veracior definitio , qui in aliquo libro alicuius auilioris sit inuenta . Et quamuis definitio Galeni sit complet , non tamen est declarata, ac est quasi diminuta. quia ille non manifestauit eκ quo genere esset . quia Omnes artes ministrantes , quς super naturam dominantur, aut quae linfam manifestant. tribus sunt modis . aut erunt sicut supersistentes ata solute . qui formam , vel materiam non faciunt, seu piscipiunt, aus
a.l. st moderato regimine. Definitio Meo uicinc. Pro quo vide primo h
219쪽
elfie Ierues absolute,qui non primmunt.s d sieiuni formam in mareria i DeΜistente prς par ata, aut sunt medii,hoc est ut sint in parte efficientes, M in parte supersistentes: etficientes in eo v faciunt formam: super K- stentes in eo q, manifestant malefiam.& praecipiunt super illam. Ereemplum horum trium . primus est patronus , qui regit navim. 8c magister qui lignamina incidit Ad navim facit & secundus est. Sc tertius,qui construit ipsum . & ordinat. & precipit. Et haec verba optime declarao ui modo in commento super Secundo Physicorum. Et scias ars Me ,
dicine est de genere earum , quae sunt efficientes absolute . quod est . quia dat formam, qua complentur nostrs operationes naturales , maie-yia eκistente praeparata . 6c hanc formam dare non potest . nisi secun dum aptitudinem materis , aut natur c , & hic est finis qus situs , qui est ad vocandum artem ut plurimum loco conueluenti suo subiecto. Et hic assimilatur regimini Gal. eni, quo regi debet homo temperato compleκionis, quo homo peruenit ad finem naturalem λη viis, & ad mortem peruenit naturalem .c suae propter dominationem fit frigiditatis.
M siccitatis iuper membra mincipalia. Sed haec ars non debet hunc fi nem transire. . si hunc finem doceret transire possibile esset homini ahus vivere semper. & huius impossibilitas est manifesta. Et causa , quς prohibet, Vt hic ars circa suum subaeeriim sana bilem finem non c5 sequatur est similis causi. quare etiam ahla artes circa sua tu biecta ali quando finem laudabilem non habenti sicut in regimine e Xercitantium . Sc transserentium , 8 agriculti ri . Et Rasis assignat causam in . Vno librorum suorum . Ad est . q, isti res supradicts multis indigent me diis ad hunc finem, quem'hohis hii possibile dare eruistit.& hene di Nittamen dictum ipsius fuit diminu um , & indiget additione. Vt melius deci aretur. Et est hoc uerum ei, hic ars aliquando deficit in indiuiduis 'Popter materiales praeparati es, quς sunt in ipsis . quod est , quia non est impossibile, ut sint duo homines unius eiusdem temperatae compiς ionis squaluer, & utentur uno regimine, & unus istorum deueniet ad meliorem finem , quem consequi poterit per ipsius naturam ., in alio
vero in eodem regimine erui flente mali genera butur humores, qui moraim inducent. Et caula huius est, quia tu eius compleκione est mala Pr paratio fi rea qus est causa' o ut vi ipso hsc malitia generetur, quamouis hanc prspδrati nem ignoremus . Et causa huius ignorantis est: qtita in naturis tot sitim preparationes fiκe, ut eas per signa cognoscere.'ue Fque mus , &huc accidit propter prs parationum infinitatem : licut iii Naturali philosophia est declara sum. quia ibi dicitur m qiislibet materuria habet accidentia propria & fiva in ipsa sine accide tribus, quae a
nant a forma. Et hic accidentia. quς suiu in 'iiateria, sunt caust multi. tudinis Varietatum, ius in naturis indiuiduora inueniuntur. quemad inodum accidentia propria sortiis sunt causae multitudinis varietatir, citis in moralitatibus indiuiduorum hominii cognoscitiuus Ei lcitum hoe est quia in bomisset multi species indiuiduorum , vel composition triri inue 3 ium ut , quia est ultimum compositum . Se ob hoc prouenit 'odculiatio Vayietatis proprietatum, qui in naturis & moralitaribus indiuiduortitis inueniuntur. quamuis in sensibilibus particularibus indiuiduorum inanifestis quo ad nos communicent. Ecce aliquantulum egressi sumns Or.dinem libri nostri: non tamen propter hoc minussequetur iuvament ε . quia hic remouirnus unum dubium, quod multi sapientes scire affectat. Deinceps ad nostrum reuertemur propositum . Et dicemus Q illi, qui
dicunt sp illi,qui reguntur secundum quod Gale. dicit in regimine laxi
220쪽
λ , penitus ad bonum finem terminantur,nesciunt quomodo cognoscitur finis huius artis a parte sumum passivorum. Et isti uiam Medicorum ignorantium sequuntur. sicut illi,qui dicunt v dies hominum lane numerati: quia non est impossibile ut homo. temperatc comple Nionis hono regimine regatur Sc propter hoc diutius non umet alio, qui malo regimine potiet Tame hoc rarissime accidit.& ah accideti remolo hae artein in corruptionem non adducet, nec ipsius nobilitatem aliquo modo prosternit: quia hoc accidens propter sui raritatem fere anilii latur . Et qui approprianis gritudines rebus voluntariis,& rebus eκtrin secis , solum ipsas a propriat medietati suarum causarum,&etiam minori parti, quod est , quia gradus harum rerum non est nisi gradus causarunt efficientium solum . Sed quia isti caulae manifestius cernuntur, Zc Medici quasi omnes aegritudines ipsis adaptant: dc si aliqua accidat fgri ludo,quam non prsccsset int hi causs, dicunt Q hsc a diuina voluntate Procedat. 3c quia fisc verba vulgaribus placent,nolumus ea vituperare. Et postquam sufficienter locuti sumus de iuvamento huius ariis . deinceps volumus loqui de causis , que nobis per accidens corruptio - nem adducunt,quibus repugnate postumus per hanc artem e Sc solum V sunt causς efficientes . Sed istarum qiasdam tales sunt, T ipsarum cuis' st odiendi modus per se manifeste patet: sicut combustio, incisio , per cussio , 3c similia: quia ab istis ut plurimum possumus abstinere. Sed de illis, qus de necessstate nos immutant, Sc sine nostro velle, de his est dicendum. Et dicimus cp causae , qus accidentaliter corru)npunt , sunt aeris permutatio, dc in conueniens eκercitium, sicut artium laboriosarum, d cibi & potus, dc accidentia anime,& uniuersaliter omnia quς adducunt malam compleNionem materialem, vel non materialem. Et quia ab his per die tam cauere possumus, aut medium eorum lene nodo, sicut in conseruatione sanitatis medium teperatur, ob hoc dicimus opimpossisiile est sanitatem aliquo modo conseruari misi per cibos temperari chymi, Sc quantitatis , Ac secundum tempus receptos, dc per morum Ad quietem . Se per superfluitatum euacuationem , 8c per aptum aerem cum accidentium remotione , quς ad malam compleκionem adueniunt. Et melior modus ciborum est , ut comedatur secundum modum medicinalem. Et scias superfluitates per modum nicationis, eκercicitii, balnei, Rc medicinae euacuantur: quc omnia ingrediuntur in gene C re differentis prs seruati ut ab aegritudinibus futuris. Et quamuis nocmirabile videatur, incipiamus a fricationis specie, Sc ipsius iuvamenta dicemus et de de speciebus eκercitii, de eius iuvamentis, dc aliorum et MPostea reuertemur , Ac dicemus qualiter unaqusq; maneries compleomionum debeat conservari. Et satis in eo quod pisteriit, de virtutibus ciborum sumu, locuti. sed in hoc libro dicemus qualiter eis debemusvri: de qualiter cum eis debet sanitas conseruari . Et similiter etiam de virtutibus medicinarum sumus locuti: dc deinceps dicemus qualiter caipsis sanitas debet effici, dc conseruari .
De Exercitio, ct modius eius . Cap. II .
T ab exercitio incipiemus, Ad dicemus πιν exercilium est uniuersaliter membrorum motus aliqua voluntate. 6c hoc fit proprie in membris motum voluntarium babentibus et M secundario in