Omnia opera Aristotelis Stagiritae Omnia, quae extant, opera, nunc primum selectis translationibus, emendationibus ex collatione græcorum exemplarium, scholiis in margine illustrata, nouo etiam ordine digesta ... Auerrois Cordubensis in ea opera omne

발행: 1560년

분량: 800페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

vide Vertia

ptimat nocumentum oris stomachi e N ea . Et qui habent comple Nion Esiccam, necesila habent eorum corpora hume .ctare , ne in eis acceleret senectiis. Sc hoc debent facere cum cibis humidis laudabiris chynii. sicut eit caro pullorum imienum :& uti balneo aquae dulcis sepidae:& sugere laborem,& vigiliam. 8c oinnia accidentia animae, quς corpori sa ciunt acquirere caliditatem: sicut furor, Sc ira, δc eorum si milia: iu ac suefacere ea, quς corpori adducunt delectationem . 6c gaudium et de vie κtrinseca, quae eis intendimus facere, sint contraria sus complere ioni. ut folia salicis, de vitis , 8c aque frigidς : eκcepto gaudio temperat O , aere temperato. tu mobilibus lectis. 6c audire sonos amen os eis conueniens est. Sed complere ionibus calidis Sc humidis superueniunt fgritudines putridς , Sc discursus superfluitatum,& ma Ni me tempore tu uentu ijs . Et idcirco necesse est ut eκercitemur forti eκercitio & Veloci, Mutantur fricatione multa 8c forti, tu π ei iam balneentur ante cibum zdc oportet uniuersaliter stomachum talium intueri, nam ii ipsius comoplereio ad malam complerilonem conuerteretur, humores totius corpo

ris ad idem declinarent: dc tunc cibus eorum declinaret ad frigiditatem dc siccitatem. Et ista complexio non est temperata, sicut optiratus est Gale. Et Antiqui di Nerunt in comple Nio naturalis est calida dc humida. quia cum comparamus compleκionem naturalem , inquam uiri est media, e Niremitatibus, tunc dicimus cp est temperata squalis 8c e Niremitates intelliguntur hic octo complere iones . Et quando ipsa in comparamus dominio superfluitatis elemerorum, Mus sunt in ipsa nos dicimus Q sit calida Sc liuim da : eo in calidii χs 3c humiditas plu, dominantur in ipsa,qua frigidi ias tu siccitas. Sc ii 5 dicimus hic c6ple Rionem temperatam hanc, de qua loquimur hic, cp sit calida tu humida, fusi comparatione ad naturalem. ergo cum dicuniis calidam humidam esse temperatam, nisi aequi uoce dicitur. Et Gal. met. dicit Φ naturalis dicitur respectu e X tremorum, Ac calida tu humida comparatione temperantiae dicitur. 8c ideo dubitatur secundum hoc tempus, in haec temperata complemio non inueniatur. Deinceps reuotamur ad id , a quo separati fui

mus . Et dicamus . non oportet appropriare conseruatione in sanitatis solum super e Xercitium, balneatio item, dc cibos habentibus hanc com Ple Nionem et verum oportet cum hoc euacuare superfluuales cum me

dicinis la Nativis a capite per u lam sternutationis, dc gargarizando ore mastichen, dc grana staphidagriae: dc etiam prouocando Urma in . Ac medicins conuenientes ad purgandum habentes hanc complexionem sunt smedicitas lenes, sicut agaricum, turbith, Sc cartamus. Et oportet sv istimulium ab oppilationibus sibi cauere debeant. M inter csteras causas putrefactionis huic resistere debent, euacuando humorem, qui pu trefieri consueuerat, dc cum medicinis resistentibus putrefactioni suis qualitatibus , dc suis proprietatibus . , quia natura putrefactionis stat per emtraneum calorem cum humiditate superflua foetida : sicut sunt ei medicitas odoriferae in ultimo contrarietatis . Et si tu feceris unam c5 Positionem, in qua omnes ists virtutes aggregentur, erit ultima medicios λ ad conseruationem sanitatis ipsorum , dummodo repressae sint in itutis eius virtutes, quibus non indigent. Sed compleκio frigida debet conseruari cum rebus calidis sine humectatione , videlicet emercitio, balinneis siccis, cibis,dc his similibus. Sed compleκio histida cu humida debet regi cum regimine calefaciente deeκiccante, δί cum multiplicλ Monc e Mercitii dc indiget euacuatione propter superfluitates, qus a tali . . inplereione generantur. Sed comple Niones frigidi dc siccs cereii aium doletiores, ix indigent in earum regimin L calefacientibus do bu

232쪽

Liber sextiis. II s

A mectantibus. x leui nicatione. R duleis aqui ha iis , & exercitio teperato, & somno longo'. Et uniuersaliter compleMiones humids indi gentiliter refectionem de refectionem mora longat: quςmadmodum sic 'ci indigent breui.&compleκiones frigidi & siccς indigent superfluitatum euacuatione, Ut humoris melancholici. Et medicitas ad hoc vaIentes sunt myrobalani indi, polypodium . Et vina aromatica sun conue utentia valde huic complemonis'. Et coitus nocet plus cstetis omninus complemonibus . tua κime frigidis ct 'siccis. Et inter compleκiones calida 8c h umida superstus tolerare po est leuius: θd que pe iores sunt frigias &secs e Mistunt. humidae uero medio modo se hahent circa illud. Ista sunt regimina copleκionum distemperatarum in qualitatibus activis EL passi uis . sed complexiones distemperatae so 'lum in passi uis tantam non recipiunt Issionem, quantam distemperλις in virisque, aut in activis . t

. De resumptione Extenaciorum,

Ed regimen corpori, extenuatorum debet esse per contrarili carum eκ tenuationis: vi si fuerit huius causa caliditas cum siccitate mena hrorum, valebit frigida & humida dicta: Et si causa eκtenuationis fuerit propter debilitarem attractius, que est in membris, inuncti olei olius affert iuvamentum : dummodo solum stet super membra , d nec trahant cibum,& non plus.& si moram conita κerit nimiun dissolliet,&alierahit. Et si causa eκiccationis erit super virtutem digestiquam frigiditas, & administrentur ea, aut confortent digestiuam , sicut Vinum,&ea quς scis. Se uniuersalifer eκ tenuatio siccitati a Dciatiit. Sed siccitas aliquando prouenit propiet dissolutionem multam, dc aliquando Pp paucitatem digestionis,& aliquando propter usum ciborum siccorum . 8c reetificatio istorum est facilis . Et e re tenuatio corporum pinguium fit per conrrarium, secundum v, tu scis .

De regimine Corporis distri enatis in singulis membris Cap. XIII.

uersaliter: deinceps narrare volumus de tegimini distem pera is singulis memhris. Et diciminus v regimen istatum comple Nionum plus ingreditur genus prcseruationis qi regimen com Pterelonis distemperatae communis. Et intentio nostra in tali comple Nione , qualis est ista , est ut virtus illius membri fortificet suam comine Plereionem , temperando, & euacuando superfluuates, quae in eo genet an lair,&remouere causam, que illam generat, superfluitate, consideri do viruiri sit is sum in se, aut per alterius metiri compassione: quenti 'dmo , t ten stomachus in aliquibus holhus est Iesus per se,& in allis D c Op .issi Aecerebri. dc me bra. qus magis damnificatur alios, Diit mro in princi δ

233쪽

Cerebrum ma/gis alteratur stigiditate qua caliditateorgritudines ae

- . Colliger

nalia eum tomplevio et it alteri contraria, verbi gratia cum hepar est Dcalidum . 8e stomachus frigidus', dc corpus est e X tenuatum , oc rene Sarenis abundant, Vel ut in corpore eκ tenuato testsculi multum generant spei ma : in talibus indigemus regimine mimio, dc plus inflare dis emo erantie periculosiori dia Ῥ aliud obliuioni non tradatur. dc noe in reditur doctrinam de Ingenio sanitatis . 8c ob hoc non plura his dicemus . sed regimen praeseruatiuum est de genere curali ui , sicut dice. mus postea . Et scias in deterior harum compleκionum est illa. quς eiuin celebro declinante multum ad caliditate ni aut frigiditatem: ideo .cuando comple Nio cerebri est ad malitiam conuel sae, est causa ad i Nemus mali multi Sc magni: quemadmodum sunt apossemata colli, Scsynanchia & oris pii stulationes, & apostemata vulsae,& rauce do, MDhthisis , de tussis, Sc dysenteria. de alia istis similia. Et aliquando currunt superfluitates istς ad stomachum, x corrumpum ipsum ita in usu κus fuerit frigidus, conuertet ipsum ad frigiditatem , Ad compleκlo

totius corporis corrumpetur: & cum hoc patiens eructuationes e mutet acetosas, ut mihi tempore iuuentutis accidit: quia meus.stomachus pn malitiam repiminis malam acquisiuit comple Rionem . 8c Medicus Emeus ignorans eam . diNit taliter fuit confirmata. cpipsam remouere non potuit. 8c ego ignorans omnino eram scientis Medicitis, Sc ala hac omne distem peram is mes Urium habent ἔ Et quando dili emperantia fuerit calida, fluNus humorum in aliquibus erit calidus, retrie moratio vero omnium harum in capitulo de Ingenio sanitatis continetur. Sed conseruatio compleκionis cerebri ut non distemperetur , est ut si est frigidum , superponantur et res eκiccatius habentes caliduatem caatomaticitate: sicut macis,&caryophylla puluerizata, postquam cavino fuerit ablutum. Et es acuentur supersultates,qui in ipso conunire venerantur, cum sternutatione dc tricatione, qus fiunt cum radice nuiscis . Et etiam gingiuarum fricatio confert. Et crebra in aut cariotna, si ches: Sc uti medicinis, quae euacuant humores In eo abundantes te Doribus eongruis et 8c maκime in vere , & autum uo. Sed cerebrum dissemperatum in caliditate , in quo superfluitates calide generantur, pestcontrarium huius conseruatur. & hoc fit inungendo caput eius oleo rosato & euacuando humorem contristantem , secundum crime ius videtur conuenire. Et uniuersaliter cerebrum magis alteratur frigiditate uQua caliditate , propter hoc oportet ipsum a frigore conseruare conseris uatione ultima . Sed regimen illorum , quorum impossibile est rege te ipsos isto regimine . necesse est conseruare eorum qualitates , quoniamsscut est equalis compleκionis a sua natiuitate, Videtur mihi Vt fgritu, dines eisdem superuenientes sint eκ repletione, & ob hoc indigent euacuatione uniuersali, videlicet phlebotomia : dc maκime, si in eo apis paruerint signa repletionis . M oportet cum hoc, ut ab itineant a cibis multi nutrimenti. Sed qui noη habet compleκionem temperatam, maior pars suarnm ςgritudinum a malis humoribus habet prouen: re M oti hoc oportet ipsos ah stinere M scire illos euacuare, cosiderando semper Quantitatem euacuationis, ut non sit superflua nec diminuta : eo via Ies sunt, quibus una euacuatio sufficere videtur in vere : dc tales lunt . Qui indigent duabus , una scilicet in vere, & alia in autumno. Et ego dico in illi, qui utuntnr potionibus in septimanis annorum , aut in meo dietatibus eorum. rectius faciunt, quam illi, qui omni anno purgatio. Nes emercent, quia nos videmus fgritudines Vt plurimum non accis dunt hominibus , nisi circuitibus terminatis, aut circa iplos. Et ulea

circa Vnumquodque individuum hoc est coniaderandum . quoniam ire

234쪽

Liber sextus.

A ro meum hoc regimine multi potuerunt euadere ah aegritudinibus eis accidentaliter euenientibus , de conuenit etiam , ut qui volant mutare consuetudinem malam , mutent ipsam suo posse paulatim . ne terreans subito .

De praeseruatione corporum, quae praeparata sunt in aegritudines cadere. Cap. XIIII.

Einceps volumus tra Aa re de corporibus, quς propinqua sunt, vein s gritudine in cadant, ut eoru malis aptitudinibus obuiemns dAi uniuersaliter dicimus , v genus prcseruationis futurara fgritudinum fieri dehent, quando aliquod siguum manifestatur, tunc reocte est eκ genere curs fgrotam is in prs senti, verbi gratia resistere te prae, Ut non fiat, est idem cuna rebus, q sibi is curatur, quando est . illud idem dicimus in aliis spritudinibus. Malatum vero aptitudinum MA manifestior est illa , que dicitur spontaneus labor . nam quando hic corpori hus adest , prs parata sunt infirmitatibus multis . Se ob hoc de isto uniuersalem sermonem faciemus , o non erit simile aliis malis aptituo dinibus propriis in omni egritudine : eo Q modus. Ohuiandi illis apti tudinibus malis est unus de idem modus cum cura fgritudinum ipsarii & idcirco hic non est tecitandum. Et scias m non obliti sumus de cono seruationibus corporum tempore corruptionis aeris : sed in post erudi, cemus . Sed incipiemus loqui de labore . Ac dicemus quod iam dictuni est in libro Aegritudinum, in potest esse tribus modi . Vnus est i bor Labor odi essievicerativus: de hsc species fit ab humoribus cholericis , qui hoc moin triplex ruent t& de hac specie ad prς sens intendimus loqui. Alia species diei e 'tur e Atensivus: & hse eκ sanguinis multitudine fit: de secundum alio uos dicitur ventosus. Tertia species dicitur a postemosus, & compotus ere eκtensilio 8c ulceratiuo: Ac de eius proprietate en ut superue viat omnibus men, bris apparitio crementi circa omnia e X trema. Et volumus incipere a cura omnes has species continente : postea vero de Unaquaque specie loqitemur per se. Et dicimus cp causa efficiens est ma- Ia compleκio materialis: et go medicina communicans istis speciebus - , -- erit , aut alterativa, aut euacuai tua. Et alterationem , de euacuatione facit natura cum cibis x medicinis, qus habent disponere humores ad hunc finem. de aliquando adiuuant ad hoc somnus,quies & fames. Reeuhcuatio fit cum medicinis , quς prouocant urinam . Sc sudorem , MVentum : 6e est cum eκercitio. M haec fiunt, quia ars sequitur cursum naturs, de isti sunt inedicing communicantes omnibus speciebus supra dictis. Verum de propria uniuscuiusque istarum volumus dicere : eo ' non evacuatur una usque istarum specierum una specie euacuationis . Nec alteratur unaqueque istarum specierum una specie alterationis .

De Remotione, S praestruatione corporis a labore

INcipiamus nunc a labore ulcerativo . Et dicamus in causa efficiἔs ς,

istius est humor acutus mordicativus. Et tu scis v humor mordica tiuus est cholericus,aut melacholicus,aut phlegmaticus filius: ideo

235쪽

lamen pharmacia difficilis ee

debet.

hula unii iusque istorum est mordieatiuus . Sed cholera est acuta pro . , Dier suum acumen , & melancholia propter suam aceto ςtatem . M phleqnia sa um, propter suam salsuginem. Et hic accidunt ali ius distinctiones. quod est,quia isti humores non effugiunt, qlioniam aut sub cute solum sunt locati, aut prosundati in musculo , aut sunt in musculo& venis , eκ via, qua inueniuntur in sangu me, ' paterno propinquo . Adhuc non est longinquum . quin sint cum istis humoribus alii humo . ths mucillaginosi,& forte non sunt & si sunt. non effugiat quin aut sint in spongiositate carnis , aut tu venis'. Sc si sunt in venis, aut tum cum paucitate sanguinis, aut cum eius multitudine. Et non est multus sati guis in venis, nisi cum isti humores sunt pauci , & non sunt multum elongati a compleκiane sanguinis: eo q, inuentio quorundam in actis non fit nisi ante conuersionem ipsorum in sanguinem , M aliqui post

conuersionem in eundem : Vt est cholera,& melancholia. x aliqui ci to conuertuntur,& aliqui tarde. quoniam quando multum elongati sunt

a sanguine, longa indiget conuersione : 8c qui propinqui sunt , in breui conuertuntur, Sc hoc est, quod potest dici de hoc labore . de unusquinque istorum propriam habet medicinam. Et dicimus quando isti humores efficiunt laborem,& sub cute sunt locati, forte eκercit: iam,& fotiis fricatio erit sufficiens medicina, cum balneo & cibo subtilii aut aqua ordei.& Quin et ibin,& similibus. Et quando isti humores in poris sunt Iocati, non indigent eκercitio, sed quiete M somno, M ahitinere a cibo: eo ci ista adducunt digestionem .& serothaliaeentur in aqua tepidat de cibis subtilibus cib eiulat post assumptionem squin tibin : eo Ruin mihin euacuat per urinam ac sudorem illum humorem, qui potest moueri a naturae Et si hoc accidens sedabitur, per hoc tunc plene causam hirius cognoscimus. M si non sedatur, de somnus patientis suetit debilis de varius, tunc non est humor in carne, 6c musculis solum, sed etiam in venis. Et tunc con syderandum est si cum istis humoribus, qui faciunt hunc laborem, sunt humores mucilaginosi, aut non. Ac dicimus. v si n5 sunt humores muccillaginosi,& humores facientes laborem sunt in porositatibus aut venis , dc tunc attendendum est si cum eis est sanguis multus, aut paucus: aut si illi humores sunt remoti a substantia sangui Dis, aut propinqui Et si paucus est sanguis , & humores sunt remoti a substantia ipsius, tunc h unior iste faciens laborem debet euacu ari per pharmaciam, & non per phlebotomia secundu speciem illius humoris facientis laborem: siue fuerit cholericus. siue melencholicus, siue phleg P

etnaticus salsus,quo illam,quando isti humores eκ eunt a natura in qualistate, tunc indigenteuacuatione cum medicina attractiva . quae proprie

habeat respicere illum humore: eo in qualitate peccant. Sed si peccant qualitate,tunc facienda est phisbotomia: sicut diκimns in libro de Inis genio sanitatis. Et si isti humores sint cu multo sanguine,& non multaxe moti a sanguinis substantia,riic in primis debet euacuari per phlebotomiam, & post modum per pharmaciam : hoc est si non adsint humo, res mucili aginost.Quod est,quia si cum istis apparent humores muccii

agi noli, tunc c6syderandum est: si humores fuerint in venis cum multo sanguine, & non erunt multum ab ipsius substantia remoti, tunc similiter debent euacitari cum phlebeio mia, ' quoniam cum pharmacia dis scite esset. Et si humores muccillaginosi hierint in venis multi cum sanguine pauco , M liuinores laborem inferentes a substantia sangui nis fuerint remoti, tunc non est phlebotomandum, nec pharmacandunt eo v phlebotomia pernecabilis esset: nec in pharmacia propositum aD secuti essemus: quia propter eorum groisiciem humores obedientis non

236쪽

Liber sextu ς. IIT

A essent, sed plus fluerent . x etiam vens clauderentur. Et hie inter oneo da est quies medicinalis: & subtiles cibi & incisiui sine multa caIiditate ad hoc ut multa in membras illorum sparsio non fiat. & comisi tentius in hoc casu est Quin Σ:tim de seminibus , cuius siccitas sit tepressit cum radice lilii,& violarum . Et aqua ordei conueniens hic est,& mamime in iuuenibus cum radice si niculi:& hydromel etiam . Et quia in corporibus istorum ventositas grossis , M inflativa generatur, prςcipit Gale . dari diatrom pipereon. 5c dia cyminum. Sed in nostro climate hoc est vitandum: quia posset febrem incitare . Sc ipse Gale. his iton uteba- tur nisi in tepore frigido. Sc frigida compleκione. Et medicine subtiles imembra in Minseca cosortantes cum remisso calore utiles sum: sicut daesent, & assarum . & cinnamomum , & amhra . & cassia lignea : & in Arabico ichalicha: Sc caryophylla , & similia aromatica. Et si Ga- Ie . aliquam istarum repudiet, facit hoc propter suam stypticitatem .& si cum aliis composueria , bona erit consectio , ob hoc , quia mena hra principalia sunt in ultimo debilitatis . & maκime os stomachi .in hac compositione mastiche non obmittatur . Sed rosa non est hic comis o mendanda propter sui frigiditatem: dc siccitatem: quam ui s sit conforta V tiva. sed stoecas est ultimum in hac compositione, qualitate, M proprietate . Et quemadmodum in hoc casu phlebotomia inhibetur.' vomitus ratione eadem. Sed quanda humores mucillaginosi sunt in mustu iis,& sanguis venarum est mundus , tunc non timende sunt res mulo tum calidae. M Vrinam prouocantes et propterea quia tunc non est ti. mendum , ut humor in membris spargatur. Et Gale. hic utitur medio cinae κ pulegio facta . 6c mihi multum placet illa, aut ei similis . Ea scias , o mihi non fuit necesse narrare hsc signa significantia dominium humorum istorum . nec signa significantia quantitatem, nec locum: ideo quia omnia sunt tibi nota in libro Signorum . Et tu debes confidere in urina in cognitione generum humorum , qui inter musculos sunt : quantitatem debes sum ere a regimine antecedente, a comple Nione , a tempore, M etate, dc aliis rebus in libro Signo rum dictis. u: . . 'L. s et t si in sic a s s iis E;γritia

SEd i botapone molas, & extensivus de necessitate proueniunt a

sanguine multo: ideo conueniens est patientem primitus phlebotomare: Ac autumando quantitates secundum tempus, &starem, de compleκionem , sicut in libro de Ingenio sanitatis docetur . Et sunt distinguenda membra in enumeratione istius laboris, ita uin capite grauitas affuerit, cephalicam phlebotomare debes , de si in membris mediis basilicam . oc cum ambas continuerit partes, media na erit phlebotomanda .

237쪽

De praeseruatione corporum tempore Aeris prae

ter naturam. Cap. XVII.

IN hae particula adhuc narrare remansit corporum pyt semiationem

ab fgritudinibus ab aere prstet naturam. Et dicimus hretii ter aer, ut alibi die lim est, permutatur aliquando in qualitate, & aliquan do in iubstantia sua , sed cum sit in viro aut alio. tunc praeparata sunt corpora recipere aegritudines similes illi complere, 'ni . iamen omnia corpora ab istis dispositionibus non isdun: ur, sed solum nocentur cor. pora prs parata. nani si esset hoc omnibus commvns,sgrotaIent omnes in aete supradicto. Iccirco confidere debemus in rigimine uniuersali omnes has continenti permutationes : hoc est in apertione oppilatio num .dc in resiliendo causis putre saetionis eκ toto, Et cdm dico v onanes has permutationes contineant, intendo permutationes, qus in sub -- santia sunt. Sed permutatio, qus in qualitate eNistit, in una videlicet, aut in plinibus , regimen ipsis qualitatibus contra itum e Te debet. αhoc regimen particulare est . verbi gratia. si est distemperatus in cali ditate, & liccitate, cum frigidis & hum i dis regi debet,& degere in septentrionalibus locis, in quibus adhuc aer reprimatur roratione aquς,2 fotiis aromaticis humulis. sic omnibus aliis qualitatibus e N cedentibus contrarium apponatur. Et si magna caliditas non obstaret, leuiter euaocuandae essent superfluitates, quς in temporibus illis essent generat s . . Sed peri corrupto in substantia sinialiter re si uendum est euaenarioni v hus uniuersalibus, & cum resistentibus epidini ic a tota specie.& viantur cibis frigidis & siccis a putrefactione remotrs.licut aceto. & lenti hus et & aromatizare aerem cum rebus resistentibus pulte factioni sicut cum costo, & styrace,& galbano. Et terebent sinest proprietas in hoc τhetiaea, temo casu. Et teriaca maior isti tempori epidi natali multum resistit,sumendo pori epidim tali ab uno characts usque ad 3. . dc post non debet comedete iii si celebra inultum resistit ta in omnibus membris digestione,& hoc fit spatio sex notatum. Bolus armenus,& terra sigilata in aere pestilentiali magnum prestant iuva. mentum. Et per nomen Auenzoar odor urins hircorum confert multu. Et dicitur u medicamen eκ aloes duabus pariis, croci,& myrrhs par te una de quo sumatur omni die pondus. κli. caractorum, cum vina vi ni aqua mireti, iuuat multum.& non est inuentus adhuc aliquis, qui hac medicina sit usus,quia pestilentia non securetur. Sed in corruptione teporis calidi debent eligi loca alta,in quibus regnet ventus septentrio i Malis, aerem mundificans. Sed si sit corruptio in substantia tota, habitandum est in domibus terraneis & cauernosis, loca alta vitare,& vitare omnes fructus humidos.& tunc necesse est ut omnes pisces tunc tem . . Poris penitus sint nocivi, ob hoc, quia sanguis em istis rebus generatus est ciis corruptionis. Et similiter omnes carnes, eri ceptis volucribus montanis, sicut perdices, & similes istis . Sc uniuersaliter res ventre lenificantes hoc tempore optims sunt, quemadmodum tam a lindl, tolt.

Cassia, & manna . Et quod dictum est in hac particula secundum n seram intentionem sussciens est ,

. v a

238쪽

sui Q.

LIBER SEPTIM V s.

SUMMA LIBRI,

De aegritudinum Curatione, seu Ingenio sanitati S. λd0 curationis mala complexionis m non materialis. Cap. I.

I B E R medicationis, qui de Ingenio sanitatis in Remni eontral imitatur. Dicimus q= ob hoc, cp rerum contra na- naturam sunt tutam sunt diis species, videlicet spritudines, δέ ac duc species .cidentia consequentia spritudines et M iterum fgri tudinutii sunt diis species, videlicet spritudines propiis de primi , consimiles de compositi secundario , Ut sunt a malitia octo specierum malς complemionis materia iis de non materialis, & sunt spritudines proprii membris officialibus: videtur nobis,

ut narte mus , incipiendo prius a via de ingenio sanitatis, a temotione ruri iudinum propriarum membrorum consimilium , si sint materiales . aut non materiales et 8c postea ingenium remotionis sgritudinum mem-htorii offitialium : dc ultimo curatione accidentium percurremus: quao uis in medicatione ςgritudinum continemur, quia per remotione egrituditiis accidentia remouentur. Et volumus primo narrare aegritudinum memhtorum consimilium curationem, materialium.& non materiallu: dc postea unam quanque speciem intendimus pertractare. 8c hic nobis videtur ordinata distinctio. Et dicimus in intentio tu mala complemo non materiali est unica sola, hoc est ut ad suam reuertetur naturam . Mhoe non fit primo, Sc substantialiter nisi per contrarium , per quod male compleκionis remouentur species: dc sunt cibi 3 medicine secun dum plus malae compleκioni sgritudinali sua prima virtute retistentes . verbi gratia, si mala complereio sit calida dc sicca,remouetur per cibos frigidos humidos,& medicinas. Et quia diκimus . remotio mals compleκionis non materialis primo δί substantialiter a contrario remoueis tur, dicimus v conuenit aliquando, ut a simili per accidens similiter remoueatur: sicut aqua frigida malam remouet comple Nionem frigida . eo in claudit poros, dc in ip ssat cutim , dc sic colorem intrinsecum sortiti cat. Sc hec medicina inultum est timenda: dc non debet fieri nisi in ne cessitatis tempore. 8c maior pars Medicorum, qui ea utuntur errant , ut , hoste ea ostendemus . Sed intentio remotion r5 mals compleκlonis ma terialis duabus rebus e Nistit . una est.ut malus humor evacuetur: alia est,Vt mala comple Aio membri rectificeti; qui relicta est a inala maretis spaisione in membris. Buacuatio duobus fit modis, unus fit cuim

239쪽

. Tuuamentum xone cognitum duobus e Vistit modis.

Colliget

lebotomia i x alius fit per pharmaciam secessuram, aut vomitiuuri,

aut vo niuiuam aut Vrios prouocaliuam : & per clysteria, 8c sudorem. quas Omnes operationes operantur medicitas cum suis virtutibus secundis,& tertis : & proprietatibus et quemadmodum mala complemio prima remouetur virtutibus primis, & aliquando fit euacuasio per ieiunium, eκercitium , hali eum . & fricationem .. Sed euacitationem prephlehotomam ratione & eNperimento copnoscere politamus e & iuua mentum ab e N per lentia cognitum manifestum est . Sed iuvamentum ratione cognitu nullioliua eriistit modis. Unus modus est , quia ostenosum est , , Medicus semper sequi debet viam naturς : sed dicimus crnatura sanat per fluxum sanguinis sgritudines sanguineas multas . Meadem ratione inuenimus iuvamentum medicinarum laxatiuarum .

Secundus modus est ,' q, impossibile est , ut aliquando cibus & potus supei fue non sumantur, ita udi in corpore sanguis superfluus aggrepe tur, aut alter humor, dc superflua indiget euacuatione . ergo necessia ria est ph Iebotomia, aut pharmacia, aut euacuatio alia . Sed ieiunium . Se eNercilium in hoc casu sufficieiuiami non habent: quia nimis mi. Duunt paulati se, comparatione habita ad hanc repletionem, qu restsecundum vasa. Nam accidere posset, sicut accidit illi, qui somnia-hati ii balneo sangilineo halneari, ut d litum est superius in libro Signo Lunarii sicut dicit Galem unde cognouit sanguinem in sua compleκioneo abundare: Sc ideo phlebotomiam sibi fieri imperauit. & consilium habens ah ait is medicis sequentibus viam Erasistrati, ei prohibuerant minutionem ι de iniunxerunt sibi abstinentiam , de abstinendo facta fuit disiblutio humorum , & inde duplicatus fuit calor, dc eκ tinctus 'fuit, sicut e Nilnguitur lampas eri millia tudine olei, quando super hunii eat. Sed quando det,et mi libet istarum etiacuationum fieri, aut Vna . plus altera I hoc volumus determinare in primis:'Se postea redibimus ad curationem uniuscuiusque speciei singulariter malae complenionis . pose: narratione ii rerum significantium manifeste faciendi, vel non fa.' ciendi secundum quantitatem etiacuationis , & rectificationem ma is, complekioni9. de ii Musunt natura fgrmidinis.& virtus Sc complenio. stas,'Sc teni pusi, &: alia que rememorari dcbent. Et dicimus viri, uersaliter tr euacuatio non debet fieri nisi cum humores cursum natuo. . prae grediimiin in t bio coipore , aut in uno membro : de hoc aut quali tate , aui qua Britate , aut ambabus . A quantitate Uero prouenit spe. ae cles la horis e Niensi iii, quae est repletio secundum vasa. Sed repletio q- secundum virtutem a quantitate, tu qualitate Prouenit: ita v virtutes 3 mattitius, εἰ motuis aggregantur. & uniuersat. ter omnes virtutes ope ' ratiuae . Dam quando debit Itantur Virtutes , tunc operationes in humo- . rihus naturales non fiunt .& secundum plus hanc repletionem sequitur. Iahor VI cerativus propter humorum malitiam , qua in hac specie rei pletionis existunt . 'Isti sunt evacuationis inodi superfluitatum , quae inroto sunt corpore, aut in uno membro . Sed locus , in quo phlebotomia debet anticipare in quantitate, est quando omnes humores in quantita te eNira cursu na naturalem augmenta mitr.& hoc non prouenit nisi cum augmento sanguinis quantitata uo, ob hoc' phumores in ipso sunt in Potentia . & ista augmematio secit udum plus laborem prsitat emtcnssuum . Sed locus, cui minus necessaria est evacuatio phlchotomis, est quando humores e retra cursum naturae in quantitate, de qualitate egrediuntur. Et ma Ni me hic conceditur phlehotomia , quando humorum qualitates qualitati sanguinis non repugnansi neque etiam a substantia

lana uinis elongaιur: hoc est quia non tulit crudi, dc mucili agitiosi . Et

240쪽

Liber septi mus. II se

A aliquando phlebotomia per accidens fit, sicut Et per fluκuis ni uinis

narium es fluκum lismorrholitarum, Sc simile. sed hoe quantum pollumus vitare debemus. Et aliquando hςc specles evacuarionis fit propter attractionem materie de membro ad membrum sine intentione ei uuationis ipsius eκ corpore. Sc ut plurimum hoc fit, quando sanatus est cus , sed tamen malitiosus eκistit. Et alsquando in hoc ambo e mentio. nes ast gregantur, hoc est ut euacuetur. M subtrahatur. θί tunc propter hoc istud facimus, ut euacuemus materiam aegritudinem facientem δίprς serue imis ne augmentetur. Et scias, v qua do intendimus solam eua. cuationem, tunc a propinqua parte membri euacuamus : sed quado subtractionem ad diuersam intendimus partem. nunc a remotiori trahimus parte . sed quando ad ambas partes intendere debemus , aut ad unam

magis quam ad aliam, hoc in sequentibus dicetur. Et propter hanc di uersitatem intentionis diuersa sunt loca venarum in phlebotomia. Repropterea in quibusdam aegritudinibus intendimus phlebotomate hau Iicam, Sc aliquando cephalleam,& in quibusdam medianam.& aliqua do phlebotomamus de Niram, dc aliquando sinistram , sicut declarabi B mus,& hsc sunt loca , e re quibus euacuatur sanguis. Sed locus, in quo pharmacare conueniti, in primis est , quando humores eNuberant sola qualitate: hoc colaruato ne sint de natura prius dicta, ut non sint crudi aut mucillaginosi . nam tunc incisio, de digestio prscedere debent. Et propter hoc in anticipatione phlebotomis, θί pharmacisi est conisde randum. Rasis dicit . eκ perientia multoties vidit in matrestrum, idest in hospitali, pleureticos phlebotomatos ante pharmacram , dc mortui fuerunt.& michi videmur sp hoc fuit, propterea qii: a mala materiam profundo corporis in multa erat quantitate: dc quando detecta fuit, adactum producta perdidit patientem. Et aliquando necesse est anticipare Phlebotomiam propter multam necessitatem , eo. incontinenti libe

tantur. Et est sciendum sp debemus incipere ab eo, quod magis necessarium esse uidetur. Et no iter carissimus Abumeron Auenzoar dicit ipnon debet fieri phlebotomia nasi post corporis mundificationem. Et

hoc est, quia quando vene sanguine sunt evacuats, sugunt superfluita. tes malas ad nutriendum ineptas , α ab his malam acquirunt comple Nionem . Acin tantum erit phlebotomia eausa maioris constipationis ventris.quia membra euacuata, sugendo superfluitates seculentas , ni

gis eκiccant. Et scias . est differentia inter medicinam mollificativa oc la Nativam et eo ' attractiva est cum attractione, & mollitiua cum mollificatione. Sc limitia huius sunt, quae e N pellunt feces solum . Sed quando humores qualitare peccant, s. ut sint grossi vel viscosi , tune lictest conueniens phlebotomia, neq; pharmacia.de phlebotomia manifestum est. sed de purgatione, quia humores si sunt viscosi Ac grossi, sunt

inobedientes, Ac ideo medicina trahet honos, mali autem remanebunt. Et Gale. luando euacuare volebat ante aduentum febris, cum mediciis

nis cage factivis, S incisiuis euacuabat. 5e quado febricitabat, faciebat hoc cu fricatione,& medicinis subtiliatiuis habentibus calorem modiiscu. de hoc laim declaratum est in libro Conseruationis sanitatis. Se qa fit cum febre, declarabitur in libro Febrium. Prsterea, pharmaeia per accidens fit aliqu,queadmodum phlebotomia: sicut qa damus pharma ela, Vt humorem trahamus, qui causa fluκuse κistit. de hoc qua uis testastat cas,egritudine in auginentat.& ego in sequelibus eκplicabo, utrap simile fit,aut p contraria. Clysteriis urimur, in superfluitates solii eκ intestinis trahere intendimus , aut p via trahendi materiam ad opposita

parte. dc sicut aliqui laudant vomitum in sgritudinibus partium inferio Quando debet fieri phleho Oo

SEARCH

MENU NAVIGATION