장음표시 사용
221쪽
membris animalibus habentibus moium, sicut sunt vent , fle instri, venent a nutrimenti. Et quia ereercilium est membrorum motus: ergo eκercitium quoddam est proprium , quoddam est commune. Cominu . 'ne quidem est illud , quod totum continet corpus et & iste est motus uniuersalis abstractionis , cui omnia communicant animalia . Et ereerci tium proprium est, quod c rtis appropriatur membris p quemadmo, dum voN , quς eκercitium est pulmonis: Se sedere,& super pedes stare est dorsi exercitium . Et docetur in motii membrorum nouiter q, e Xercitiem si proprium omni membro . Η sc est diuisio , quς sit a parte membrotum . Sed alia fit diuisio emercitii, in eo O ereercitium est . quia quoddam est e Nercilium forte , & quoddam debile, dc quoddam est temperatum. Forte vero , & debile, quoddam aduenit propter ab fractionem illius, qui solum sua memhra fatigat. Et in hoc ingreditureriercitium vel ore, & tardum. Et aliquando em repugnanti a , qus inter ipsum & alium motorem fit, ut unus prς matur ab alio: aut sicut enset in eleuatione magni ponderis lapidei , ct in hoc eκercitio velociotas vel tarditas non intrat. Et aliquando in Viro eri ercitio velocitas de fortitudo coniunguntur . sicut in iocantibus cum spathis . Et iuuamentum emercitii temperati uniuersale est . quia spiritum intrinsecum augmentat: & superfluitates membrorum nutrime iti eκpellit, aut re soluit: de substantiam membrorum mollificat. Et ideo in omnibus aliis redus corporis est magis iuuat tuum. Quod est, quia calor,& spi-stitus augmentati per ipsum sunt similes naturali calori emtrinseco . sed calor augmentatus ah aliis eκ triniscis rebus, quemadmodum pex me dicinas , aut per alias res, qus calefaciunt actum , est sicut calor per accidens. Et quando fit eκercitium post digestionem, iuvamenta sa-cit supradicta. Sed si ante digestionem inchoetur, & fiat, creden dum est ut membra trahant ad se cibum indigestum : dc q, iste motus Isdet retentivam membrorum virtutem , & eκpelletur cibus indige. Bus . Et uniuersaliter operatio virtutis digestiuae non completur nissper quietem, sicut operatio erepulsus non nisi motu completur . Et id circo hoc . quod dicturi est , tempus enercitio attribuimus. dc huius temporis signum est, quando utina colorata est colore citirino, vel suhcitrino. Quantitas vero exercitii est, quousque homo sudare incti, Piat, & anhelitus augeatur, Sc color corporis incipiat rubificari, α venae ingrostari, de quando ad hunc peruenerit terminum , tunc debet sedari. Quod est , quia forte exercitium corpus nimis euacuat, & deo philitatem inducit, & hoc manifestatur in forti eκercitio eκercitantis ,
Exercitium vero debile , quod euacuandum est , non evacuat ἔ nec
per ipsum potest consumi, quod ab ipso est dissolutum. Sed tempera. rum proportionabiliter dissoluit. & consumit: & ob hoc substantiam
membrorum augmentat, dc corpus impinguat . Et uniuersaliter tem- Peratum eκe citium conseruandae sanitatis mirabilis causa eNistit. Et
malitia, qtis propter priuationem eκercitii accidit in carceratis manufestatur: quia illorum facies cachecticς fiunt, & eorum color est im- . . . ., o puxv -Qmne ipsius operationes sunt leta. Et hoc non solum ho- a. Icanti. mini accidit, Verum etiam aliis animalibus α fouentibus continoit: αinis, cui volucribus in cauernis detentis, & hoc sufficiat de eκercitio.
222쪽
Fnicatio similiter habet inuentionem in 'superili utatum euacuatione tertis digestionis. Et illius species simplices sunt se κ. videlices
tres secundum qualitatem, dc tres secundum quantitatem. secundum qualitatem , Ut sit aspera lenis , aut temperata: aut si vis dicere. vortis, debilis aut media . secundum vero quantitatem Vt multa, pauca, aut media . Sed operaiio sortis in corporibus est obturatio pororum . α durities corporum. Sed debilis operatio est pororum apertio, Ac mollities corporum . Et operatio media inter has duas medium obturiet. Operatio vero multa est causa maciei corporis: δί temperatae operatio est temperate carnem auginentare. sed pauca in augmento operationem non habet, nisi quia aliquantulum calefacit. Istae sunth operationes specierum fricationis simplicium : εί per scientiam simplicium scientiam compositarum cognoscemus. Tempora Uero stimistioni conuenientia sunt eadem cum temporibus eNerciti Et ego in eo
quod futurum est, species mercitii cum speciebus tricationis ordinabo,
De iuvamentibus Balnei. p. IIII.
quia halneum est unum in his stiliter, qui perfluitates euacuant, debemus loqui de virtutibus partium balnei . Et dirimusu, halneum in nobis diuersas imprimit operationes , primas vi delicet , secundas. 8c tertias Nam ipsum humectat, de eNiccat, in frigidat , dc calefacit: superfluitates quae sunt in poris, dc sub cute euacuat, dc a loquando oppilat: ventositatem dissoluite inflationem re mouet: θc corpora nutrimento prspatat: de ali inando commouet ap-c petitum. Ac materiam de uno membro ad aliud spargit: dc humores fluκihil es facit et 8c etiam dolores mitigat et de aliquando ipsos remo uet. Et harum contrarietatum causa una eκ tribus rebus eκistit . Una est diversitas partium halnei . Alia est diuersitas corporum patientioum. Tertia est diuersitas mors in halneo. Partes vero balnei sunt aqua frigida, calida, domus balnei , dc aer ipsius . de isti eaedem hahent gradus . quod est , quia aqua calida inter calidum de frigidunt temperata corpus refrigerat et humectat, dc paucam dissolutionem operatur . dc in hac pauca dii Tolutione abstergit sordiciem, qus in cuti re. linetur . Et aer, qui naturam huius aquς retinet, ad paucum sudorem corpus inducit, propter quem euacuantur a corpore superfluitates subintiles, dc hic est natura primae domus. Et qua uiuis aer humidior sit aqua. sicut alibi declaratum est , tamen non humectat corpus sicut aqua et eo v non applicatur corpori, sicut aqua. immo desiccat corpo ra, δί secundum calidior est, plus desiccat. Aqua vero, dc aer ca iidissima calefaciunt corpora , dc aliquando desiccant, dc superfluit inees evacuant. 8c has superfluitates evacuando ventositates dissoluunt.
ει aer cum hic desiccat, quemadmodum dictum est. Et hae actionis
223쪽
non fiunt nisi in colpotibus mundis. sed in eorporibus superfluitatibus
plenis poros cutis oppilat. Quod est quia propter malitiam superfluita tum Ac multitudinem poti clauduntur: Be ob hoc superfluitates egredi non possunt.& tunc fiunt patienti horripilationes . Sc discurrunt humores,&mouentur de uno membro ad aliud membrum. Et propterea non est utile balneum habentibus repletionem corporis, aut unius memhri . Tertia causa mediana in his rehus adhuc fortior existit. Ethalneum dolores no remouet, nisi illos,qui sunt aspersione materie caucati: sicut a possemata,&his sinulta. Et infrigidatio eκ halneo aliquando fit per se, aliquando per accidens. . Sed qus per accidens fit, est cum halneum poros aperit,& cum superfluitatibus calorem δί spiritum euacuat: & quae per se infiigidatio fit, ipsa propter aquam frigidam , qus in halineo est, frigiditatem operatur. Et apponitur aqua frigida corpori, ut caliditatem calidae a ius reprimat, & mortificationem membiorum rectificet, Ad calorem naturalem corripiat secundum modum cor vectionis fabrorum , Ad coquorum, qui utuntur frigiditate in fine pro pter intentionem suam . Sed scias m non debemus cum aqua frigida halneare nisi post superfluitatum euacuationem. Et scias cp omnes partes balnei in corporihus puris bonas actiones operantur, Vna alteri non resistente, quia dissoluunt supei fluitates , de euacuant sine Issione virtutum, Bd membra mollificant sine neruorum rela Natione. & humectant sine calefactione , 5d sine oppilatione refrigerant absque in uisca tione. Ei h sc o innia non nisi cum partibus calidi Ad frigidi complentur. 5 si aliquid in eis damni percipitur,istud est in corporibns impuris zquia in puris nullum damnum euenire pol est.
De operationibus Sonmi, O Vigiliae. Cap. V.
OPerationes somni in corporibus sunt digessio. & humectatio. Et
Vigiliae operationes sunt dissoli itio, Ac consumptio, & attractio caloris intrinseci ad partes eκmnsecas. Et causas somni,& Virilis diκi secundum modum Philosophis in his, quae piscesserunt. Sed quando superfluit somnus, calorem e Ni inguit naturalem, & corpus inducit ad inuidam dispositione. Et qn vigili e eta uberant corpus de sic cant.& calorem dissoluunt naturale,& calore accidentalem incendui: duincit illud, qd diκimus de rebus, qua tu memoria prscedere debean
DE inceps nartandum est de conseruatione sanitatis uniuscuiusque
nouem comple Nionum. 8c videtur nobis ut a temperata incipia mus . Et dicamus si, in illa quali non est necesse nisi arbitrati temperamentum c:horum, e Nercitiorum, fricationum, halneorum, somni & vigiliarum , de accidentium animς ,& circunstantiarum. V et ae rem temperatum.& hoc in corpore operatio appellati r per modum doctrinς,δc operationis. Et hic errauerissi illi. qui no crede bat artem Me dicitas in conseruatione sanitatis c6 pleritonis temperat s habere ingrensum : eo . credebam ipsam esse operationem solum in parte curativa.
224쪽
Et vere pars curativa in comple Nione temperata necessaria non est: Msi camu contingeret, raro tamen esset . Et quamuis dicat Gale. p in coseruatione sanuatis opimar comple Nionis medicinalibus non indige mus, tamen in conseruatione eiusdem in longo tempore post natiuitatem indiuidui talis indigere videtur , eo quod ea quς secundum ipsum Decessaria sunt, videlicet ereercitium , balneum , de alia simitta di incit Iima esse videntur: 8c e iam apud illum , qui opinatur, q, finis hominis sit sanitas proprei solicitudinem temporalium gerendorum . dc penes istum hoc difficile esse videtur: quanto magis erit difficile penes iiium qui opinatur Φ hominis sanitas est ipsius finis propter animet perfectionem , aut vi al: quam insensibilem beatitudinem consequatur . ta. men hoc certum non est nisἰ penes paucos . Sed multi oi in iratur, non tamen sunt eκ hoc certi, nec curare videntur propter victoriam partis materialis. Sed quamuis hoc regimen difficile inueniatur, tamen volumus ab eo separari: quoniam de eo breuiter loquemur. quia Auic.multum de hoc disit, Sc sufficienter determinauit . Dicimus m Galenus sentire videtur in regimine comple Nionis temperais,quando indiuidua nascuntur,vet sal tritus super corpus eorum spargatur, ut eorum corpora propter entrinsecus aduenientia induretur . Sed quod mihi melius videtur est v super eorum corpora propter eretrinsecus aduenientia induistentur . Sed quod mihi melius videtur , est o super eorum corpora ponatur res non mordicativa, sicut oleum de glandibus: sicut dicit Auenaeoar: de quasi eandem operationem facit , quam Gale.dicit facere s Iem: de etia melius,quia mordicationem non habet. Et prccipit ut alio non cibentur nisi lacts , donec eius dentes oriantur . quia dictum est in necesse est cibum esse similem cibato: & natura lactis naturi pueri est similis . & etiam quia iste est cibus quem eidem natura pret parauit. εί
post dentium orinna pcipit ut grossioticibo utantur.& humido. Tamen ut nutriκ malis abstineat cibis, & ut eκercitio utatur temperato, M a coitu elongetur. quia coitus sanguine prouocat menstiuu, ae saporem, α odorem lactis permutat. Et ut omni die in aqua tepida baliaeetur, α in aere temperato, ut horripilatio toe halnei non adueniat. Et Gale. sentit, ut hoc in domo balnei fiat.& ego dico v si aer est temperatus. non oportet ut hoc in casa balnei fiat. Et non balneetur, nisi cu ventera lacte vacuus eκistit, ad hoc ut cibus ad membra indigestus non attrahatur.& fiat post longum somnum. Et cunae motus loco e Xercuit e rei stit. Et a rebus eis terrorem, Atristulam inferentibus conseruentur, ut eorum naturae ad pigritia non cduertantur . Et ut calor ipsorii naturalis in ipsis non sutacetur,& dulces cantus,& dulces soni, M omnia quς ipsos Istificat, sunt congrua: ut eorum naturalis calor accrescat, &ipsorum animales virtutes confortentur. Et similiter indigent pulchris formis,& figuris. Et maior issionu pars, quς pueris accidit,est aut propree calorem aut frigus,aut terrorem, aut alsa eκtrinseca. & hoc modo pueri resti dehent,donec deabulare ccperini,hoc est usq; ad annum tertiuis Et abinde eκercitio omni die utantur,& post eκet citium fricatione,et
post ipsam balneo. Et plus debent cibari cibo in quantitate, & qualitate temperato. Et iterum cum cibari voluerint, ista eadem sibi ordinentur.Eκercitium tamen eorum e vcessum no debet habere, ut per ipsum eorum corpora non deficentur, Sc ne per hoc eis augmentum prohibea. tur . Et in aqua frigida balneari non debent: quia aqua stigida cremento resistit. Et hoc resimen tribus septimanis annorum seruetur. Et sciasis vinum, & cerui sunt mala; quia eorum capita replent, timalo.
225쪽
olore calefaciunt eos. Sc mentem ipsorum perturbant. In tempore vero iuuentutis honum eis dc utile e Nistit: eo . tunc in eis duae cholers manifestan rur, vide licet ruhea , 6c nisra et una per naturam, alia vero per accidens . & vinum atque ceruisia istis duabus resistunt choleris, Sc eas a corpore expellunt, melancholis vero a tota specie rell- sunt . Sed choleram ruheam per urinam educunt, & membra hume fiant, in quibus siccitas superuenit. Vniuersaliter cibi iuuenum sub tiles esse non debent . Et eκ melioribus carpibus, quas comedere deis Dent, vel possctunt, sunt carnes perdicum cum medulla panis praeparat
Bl ab herbis omnibus, & fructibus humidis ahstinere debent . Et vi detur mihi in homines talis compleκionis, dc qui tui regimine reguntur, laut parati Physicam scientiam recipere per naturam: de unam eκ tribus perfectionibus, quas di Nit Ale Nander necessarias esse Phi, osopho videntur habere. Post vero tres septimanas eodem regimine tegantur. Sed post digestionem panis eκuantur, Ac cum oleo fricen tur dulci: δe fricatio sit mollis de lentas ut duritiem non operetur. εο hic fricatio est necessaria, Vt corpus bono eκercitio prsparetur. Et si ante falcationem e Nercilium inchoarent, possibile esset uteκ hoc pori oppilarentur propter superfluitates , quae eκitum prepararent. Et oleum olius calidum necessarium est: quia duritiem remollit. de supersultates dissoluit . Manditia mollia esse debent: ne contagio carni ullam is sionem possint inferre. Et fricatio quidem a superiori fieri de vel ad inferius, de ab inferiori ad superius, ει eta latere ad latus,&tra suerso ad transuersum . de hoc agendo, ab omni parte pori aperiune. Et aer, in quo pannos e Nust, debet esse similis aeri veris r ad hoc , vesuperfluitatum euacuationes mensura is efficiantur. quod est, quia frigidus aer euacuationi resistit, Sc calidus superfluam operationem oper tur. Sc ideo temperatus aer ab omnibus, vel a pluribus postulatur . E post frisationem supradictam debet aggredi eκerςitium mediocre inister debile & forte, M veioκ & tardum i quemadmodum est Iudus 'par ue pilae, sicut dicit Galenus in libro,quem de pila composuit, quod est quia ludus gros, piis , qui cum pedibus perficitur,'non laudatur et qui foriis est,& efficitur cum timore. Et hoc eκercitium perseuare debet. donec anhelitus eleuetur,& corpus rotari incipiat,& tumor ipsius diminui incipiat , Item dicit Galenus , . iis c quantitas e Nercitii ab enerocitantibus non cosnoscitur,nisi secundo aut tertio die . ita . errore coo nito ab ipso contentu corrigere , si eκercitium superfluum fuerit unate, sequenti diminuetur. Post hic vero anhelitqs retineatur, secundum p possibile est.quod est,quia retinendo anhelitum , naturalis calor for ificatur,& poros aperit,& per eosdem superfluitates eκ pellit.quemadi nodum illi faciunt, qui foramina dilatare intendunt, quia e Rufflanda foramen aperitur. 6c debet constrictio esse cum emtensione musculi poctoris . ac diaphragmatis. Sed extensio musculi ventris parua debet esse. quod est,quia per hanc extensionem superfluitates pectoris . dc pulmonis ad membra nutritiua eΗpelluntur: dc propter eNtensionem mus
culi ventris, superfluitates, qus in ipsis sunt, de quae ab illis transmis is sunt,inferius empelluntur. Et qui habet diaphragma debile, a conis strictione anhelit*s penitus abstineat, quia tunc superfluitates ad cereishrum mittςretur, sicut videmus in laiulantibus in istrumentis. quia ipsorum venς inflamur in Dele,& ipsc facie. ruhedinem adipistunt*r . Mhoc accidit propter humorum.& spirituum ascensum ad caput. Hoc fa
226쪽
Α hes esse,& ad asperitatem declinans propter duas intensiones.Vna est.
ut superfluitates subcutanes emundentur, quς ab e Nereitio sunt transemisse. Et alia est, ut corpus solidetur, Sc vapores boni retineantur, vea his, quς ab eκercitio accidunt, non alterentur . Iste quidem operaistiones, qus circa corpus e Nercentur, Interpolationem requirunt, α
quietem, Sed Dicatio simul ac velociter fieri debet, sicut dicit Galenus, quia si totum corpus mandi libus simul & semel fricari posset, utilius esset, ut superfluitates simul & semel a corpore exhalarent . S: hic Diis otio , ut dictum est, cum oleo dulci debet fieri. Iuvenes autem. qui hanc habent complexionem , quando peruenerint' ad quatiam septiomanam annorum . in aqua frigida balneari debent propter solidati nem raritatis in eorum membris ab eκercitio derelictget ut calor propater emercitium sparsus az gregetur, δί ad suum proprium tenorem reuertatur, operationes suas integre adimplendo, & eodem modo hic aqua quaeritur frigida, quemadmodum in e Neuntihus a balneo postulatur.
Aqua vero ista nimiam frigiditatem non habeat, nec etiam: in ipsa temperantia adesse debet. quod est, quia frigida ut niae, membra lidit& remisse Disida nostram intentionem non habet z Se hcc balneatio sis μ hita debet esse. Sed in balneatione vel ablutione capitis aqua higida. indigemus speculatione. Et quando Gale. fuit de ea locutus, non m suit sufficientes conditiones et nec de ea ego dubito, nisi quia caput ea, membrum frigidum per naturam. M in summa virum debeat balneari. aut non dico Φ non. Et post hsc ψmnia cibari debet laudabili cibo, mcut carnibus galling,& pane perfecto, ut dictum est praeparato, de caronibus hcedinis, Mannualis agni, cte vituli lactentis. Hora uero cibano M . di erit, cum omnes digestiones fuerint celebrate. Et secundum semen. V m. G ue tiam dicentis Q homo his in die cibetur,erit necestarium, ut bis eκe- R citetur,& his balneetur. Et Galenus dicit . quidam Medici dicunt in haec debent ter in die celebrari. & hoc eidem placere videtur. de quo non modicum admiro quod est, quia si hoc fiat ter,& hors cibi tertiantcofect onem habebunt. qd est,quia cum corpus iuuenis hoc rcgimine utentis sit fortis naturi honς digestionis,non indiget ut ipsius cibus tertia digestione diuidatur. & hcc partitio non conuenit nisi senibus& debilibus natura . ut idem ipse Gale .lrefert. Et si aliquis diceret in
huius partitionis necessitas propriam necessitatem sequeretur, inde ex is, ror prouenit, quia contrarium habet Uerum, quod est, quia necessitas partitionis horarum e Nercitii, & balneorum sequitur necessitatem palltitionis horarum ciborum. Tamen noui Medici sentiunt v, conuenientia tempora concedendi temperatis compleκionibus sunt, ut tribus vicibus duobus celebretur βiebus. 6c similiter eκercitium. & balneum
debent fieri tribus vicibus duobus diebus. M isti mihi videntur veritati magis appropinquare . & etiam mirabilis Auenetor huic assem tire videtur.
De regimine corporis temperati per Coitum. Cap. VII.
T coitiis huic moderato usu conueniens existit, ita vi per hoc etidem nihil accidat eκ eis, quae prster naturam sunt. Et hoc non
concedimus, nisi quia speima est una superfluitas puparata a n
227쪽
tura, ut expellatur, sicut alit superfluitates et eκcepto q, in se hona
est .& ideo propter paruum errorem euacuationis ipsius sit magnum nocumentum . de plurimi sapientum prohibent Vsuiu coitus in conser Matione sanitatis. Item si e Nercitium est atquo modorum conueniens post cortum , illud est nocumentum coitui repugnans . Et quia coitus desiccat corpora , α virtutes debilitat, de evaporat corpus, necesse est ut fricatio , quae post coitum fit, b sc nocumenta coitus recompenisset. Et necesse est vi haec fricatio habeat asperitatem , ut polos constuvet, de membra confortet, de fiat cum oleo multo ,
De regimine eiusdem per Somnum O Vigiliam. De Encrement0rum euacuatione: ac Lassitudinibus
ab immodico exercitio prouenientibus. Cap. VIII.
T somnus ipsius necesse est etiam ut ut temperatus secundum enigentiam naturς et & Vltra hoc in somno vel vigilia non cogat naturam . Et hsc omnia obseruari dehent, nisi in ipsius regimine commiserit peccatum , aut aliud e Nirinsecum ei non superuene, xit. Sed si in ipsius regimine peccauerit,indiget correctione, Ut repusnet huic per contrarium uerbi gratia si comedat aliqua styptica, Sc eκ hoc venitem habeat constipatum , necesse est ut rebus pinguibus utatur. Et si hoc accidat paucitate , 5e temporis longitudine , Per contrarium corrigatiar . quia plurimum etiam causa conitrictionis superfluitatum est propter rerum eAtrinsecarum malam complemionem , hoc est cali, dilatis & frigiditatis : ob hoc, quia conseruari ab istis difficile est. Et cum dico hic superfluitatum constrictionem, non solum stercoris devrine intendo , sed totius corporis superfluitates , quae eκ eo manant: sicut em meatu . qui inter hepar & fel e Nistit, & inier hepar & splenem.& qui prouenit ad palatum & nasum . & uniuersaliter quando . hec membra regimen dimittunt, indigent medicinis has superfluitates π- - - euacuantibus. Et scias quod eNercitium est una em rebus, quae indi-BNercitiu in eoii Aione, si in ipso delinquitus.& peccatum, quod mamime mgςx ς*xx P00 Detellio coni millitur, est illud, quod nominatur labast,idest sicut Pi-oritia aut lassitudo , quae post emercitium accidit . Et iam diκimus in his Que preterierunt, labaget, quod prouenit a rebus eretrinsecis, sinistes species simplices, Vna est ulcerativa. secunda est eκtensiuat tertia est aposte mosa. Et ulcerat tua est illa , qui fit ab humore calidor& fit etiam propter retentas superfluitates non dissolutas per eκerciatum aut Dropter humiditates liquefactas eX pinguedine & carne propis ter immoderatum eκercitium, unde necesse est ut medicinae adhibeantur ut has superfluitates evacuent,& dissoluant. dc hoc fiat fricatione IE ui & multa: quia haec fricatio propter sui lenitatem non oppilat,immo dissoluit: & quia multa euacuat & debet etiam fieri cum oleo calis do veteri stuplicitate carente, BN balneo vero magis necessarium est
aeuum,deinde tepidum aqueum, sit ciuemur cibis subtilioribus, huis
228쪽
midioribus, atque frigidioribus solito,& paucioribus quantitate. Et correctio extensius debet fieri modificatione . Se idcirco debet fieri frica tio lenis cum oleo calefacto in Sole : cum oleo anethino . 8c cum oleochanis millino inutile non est,& est necesse morari in balneo tempera to, & moram in ipso trahere. Correctio a postem osς , qtas cum eNtensione fit, cte i s sionis sensibilitate, de quantitatis membri augmentatio-De, tribus efficitur modis , euacuatione videlicet, in rigidatione . Ac mollificatione : propterea indiget fricatione subtili leui Sc multa' Aedebet multam attrahere moram in aqua calida , vel tepida , 8c inungi multo oleo tepido . sed in s state oleum de besa stegi, id est violaceum utilius eκistit. Et cibus paucitatis istius speciei pauci r debet esse eibo aliarum specierum paucitatis,& frigidior. Hoc est regimen temperate complereionis in state iuueni uiis vique ad trigesimum quutiu annum.
De regimine Senilis aetatis. p. IX.
post hic vero exercitium diminui, θί cibus subtiliari est necesse .
de cibi sint humidi aliquantulum ad calorem declinantes. Et in . . senii aetate e Xercitium fiat squale, sicut itineris suauis . de calidis c humidis indigent cibis . de hoc regimen latitudinem habent securiodum magis Sc minus in pluralitate Ac diminutione annorum , Sc tales in unoquoque die cibentur. 8c supradictum e Xercitium eisdem praeci piatur, Sc balneum , de fricatio. Et quia in corporibus senum Vr plurimum superfluitates generantur, dc non sufficit e Xercitatio illa super
Bullates euacuare potenter, necessario oportet in conset uatione sanitatis, Ut cibis medicinalibus , aut medicinis potiantur . Et propter hoc in principio suarum comestionum oportet bi rebus humidis reficiantur', ut bteris eli Nis paratis cum almuri, oleo,& sale: aut aliis similiter praeparatis . clystere vero lenitivum ultimum eis eκistit. Sc vii debent fi- cubus cum semine urtice , & croco, & similibus ante cibum . Et aqua melis e Nistit utilis maκime istis , qui neque vinum, neque ceruiliana hi Dunt. sed vinum utilius potest e re iste te inter alios potus. Cerialsiaru. qus fiunt ere passulis , meliores ills eκ istunt, quς ex passulis carent laus nucleis fiunt. & hoc ideo , quia res , quae nobiliores sunt senibus, sunt illae, in quibus virtus styptica non reperitur, eo resistunt amba-hus suis qualitatibus ei, quod quaeritur in eis . 5c debet esse vetus cerinuisia usque ad finem sus perfectionis:& color suus sicut color uini. Et ceruitia, qtas in nostra fit terra , uetus non appellatur, nisi sparium seNimen virm transcendat. 8c in minori tempore non est conueniens conseruationi sanitatis . de etiam uinum terrs nostrς non appellatur uin uiri uetus , nisi consequatur spatium unius anni, aut medii. Et si in senibo sunt membra issa per naturam . eκercilium eis conueniens nori erit, quia sene N , cui exercitium ordinatur . est ille, in quo naturalis sς 'Gδης ς' Issa o membrorum non est. Et senibus necessarium est balneum ter ira mense, aut quater. Et iam dire imus o iuuenes istius compleNionis non Indigent balneo ad regimen sanitatis, sed senes indigent eo pro pretaeorum LNerciliorum paucitatem et quia regimen senum compositum est
CN consciuatiuo dc praeseruatiuo . Et disterentia istorum duorum re
229쪽
riminum est in hoc, unum per simile, aliud per dissimile fit. Et es DDecessarium senibus vitare cibos grossos inter alias res . Et si contingat eos aliquando comedere,associes eos rebus subtiliatiuis. Sed lac honum est senibus venas habentibus laigas : sed necessarium est ut cum mel le viantur. Senes vero frigids compleκionis per naturam , & venas hahentes strictas, lacti non approximent. Hucusque locuti sumus de re pi mine tempera is comple Nionis , qualiter regenda sunt corpora ab in antia usque ad senectulum . Et quamuis ista regimina sim longinqua a possibiluate istius couseruationis, tamen regulae sunt ordinalae volenti suam sanitatem conservare . & si in hoc deficit, coirigere debet caeuacuantibus superfluitates, & cum medicinis oppilariones aperienti. hus,& putrefactioni.& apostematibus resistentibus.
Corporum di. stem peratorumdus specieI.
De Corporibus uarias habentibus distemperatas
DE hinc Volumns loqui de regimine aliarum compleκionum. Et idicimus Q istorum corporum diis sunt species, una est, super cuius membra omnia dominatur mala compleκio distemperara eκ lo eo,& complemionibus distemperatis: & alia est, super cuius membra mala comple Nio dominatur, lus in ipsis recipit diuersitatem verbi gra tia sicut cerebrum calidum,& stomacli is frigidus.& hic specses secundum Gale. est deterior prima: & maκime quando talis compleκio in membris radicalibus sita est. Et regimen istorum magis est propitia quum praeseruarius qua conseruatius et maκime in illis, quibus membra principalia in suis complemionibus'. sunt distemperata. & hoc regimen est quasi medium iter regimen corporum,qur non sunt laesa,& conditionem aptitudinis, quae aegritudinem adducit: sicut in corporibus sanis e Nistenibus, in quibus est Unum signum, aut plura, qus aegritudinem pronosticanur, & ego narrabo in hac parte, in eo quod laturum est,
De regimine Corporum omnium di Noratorum, tum simpliciteritum compo site. Cap. XI.
DEinceps volumus narrare de mala compleκione simplicit & ine
piemus a calida. Et dicimus cp in compleNione istorum non apis paret in principio multa issio : sed cum inueteratur. ipsam sicciotas comitatur . & super corpora talium cholera citrina dominatur. Acideo oportet ut eorum eNercitium sit facile, & suaue cum suavi deam. hulatione , & quietatione. Sed quod dicit Hipp. v corpora calida deis hent quiescere Sc non eκercitari, non debet intelligi, nisi remisse. quod est, quia omnimoda quies corporis non ingreditur viam sanitatis . Et ob hoc necesse est ut eκercitium sit cum suaui fricatione temperata a qui quidem fricatio crementum efficii in carnς, 3c ipsi fricationi associetur aliqua eκ oleis inunctio.eκ oleis stigidis, ut oleo violato,& simi Iibus. Et haliaeentur in aqua tepida ad hoc,Vt ere corporibus eorum suis
perfluitates fumost resoluantur,sed ara balnei eis unus non est de si P.
230쪽
stea balneantur in aqua stigida, prodest ut corrigatur damnum, si quod aqua calida facit. Et eorum refectio sit hina in die. 8c si siecitas in eis
multum manifestaretur, tertia refectione utantur. Sed species cibo- irum .secundiam cpdicuut Medici, debet esse secundum similitudinem in sanitate prs senus conseruationis.& isti cibi debent esse calidi, aut calidi Se sicci,& si volunt eorum compleκiones alterare, dehet fieri per contrarium , tamen paulatim ad hoc regimen accedant. Sed dico mists comple Niones , qus e Neunt a temperamento ad unam eκ tremitatum, ipsc sunt proNims illi parti, ut incidant in s gratudines eκ genere
illius compleκionis : dc hoc fit cum superuenit aliqua causa eκtain: eo ca. Et propter hanc aptitudinem, quς in eis est inuenta, dico eorum regimen persitante e re toto fieri non debet, propterea quia tales com-PleAiones , quales istς sunt, secundum Vnum modum non perseuerant, immo sunt mobiles versus gritudinem compleκionalem . Et propiet hanc causam intelligere non debemus in regimine suorumiciborum conseruationem , immo & prs seruationem , ad resistendum et , quod accidere eis posset eκ parte suarum pri parationum malarum . Et proseter hoc totum est neces. ut in cibis sit aliquod contrarium compleκlonibus eorum . Sc hoe est propter timorem occasionum eκ trini e carum. . nam e N parte compleNionis solius non est timendum uti similibus in toto. & hs c est sementia illorum , qui sententiam istam seruant, quamuis eκ toto hoc non declarent. Tamen istud regimen non sufficit nisi evacuetur humor, qui hanc fouet comple Nionem per Vomitum, aut petsumum ventris . Et debes intendete euacuare illum humorem per lo cum consuetum a natura , ita si per vomitum , per vomitum , de nPer fumum ventris, per fluκum . Sc melius est per fluκum . quia talis euacuatio est magis naturi manifesta . Et mihi videtur inficere, ut hahens hanc compleκionem calidam, vel calidam Sc siccam, purgetur cu ama indis, violis, Sc myrobolanis citrinis,& alubleb.i. corrisiola , dc
similibus . Et isti complere iones calidae , aut caluis 8c siccs secundum plurimum sunt vapoross 6c fumoss . dc ob hoc balneatione indigent , Me cito ephemeram incidant. Sc similiter si tenui dieta longo usi fuerint tempore. Et honum est istis aliquando post cibum halneari, ut eorum corpora impinguentur. sed qui in de κtro latere sentiet grauitatem, hoc Vitare debet: δc est necesse ut re hiis utatur eκ oppilagiuis . neq; istis est conueniens potatio vini de si bib It vinu bibere debet aquosum. Et uniuersaliter dico, v regimen compleκionum calidarum de siccarum, de calidarum simplicium non diuersificatur in fine , nisi secundum plus Ec minus, quia impossibile est ut caliditas in fine non deueniat ad siccitatem . Et utile est istis oκyzacchara in temporibus calidis frigida. cum aliquibus seminibus Se herbis , quς habent virtutem aperitiuam , α prouocaliuam sine caliditate: sicut est semen scariolae,& capillus Vaneris , 6d etiam semen apti: cuius sit sua virtus repressa in quantitate cum seminibus melonis, dc cucumeris, aut cum alia re,quae habeat temperare caliditatem Sc siccitatem materierum dictarum: quemadmodum est stipes scarioli ,& viole. Et mirabilis Auenetoar dicitis in ornnibus locis , in quibus utimur oκy zacchara, debemus uti flore ne nutatis:& mani me calido tepore . Et dicit per eruperientiam v nenulat hahet sua proprietatae pri seruare tales a febres. Item dicit in semper cum OXyzacchara debemus uti rebus , qui os stomachi fortificant, sicut 3qua mastiches,aut cinamomum aut spica: quia acetum,inquantum est Rcetum,os stomachi, lidit. Et mihi videtur W aqua ordei tempore ca'
udo sit regimen conueuiens: dummodo cum ipsa sit aliquid, quod re