장음표시 사용
241쪽
ram, sie pharmacia in aegritudinibus partium superiorum laudatiar . Et
aliqui sunt facientes clysteria, quando non possunt recipere me .icin miareativam, Vel quando ipsani infirmus deglutire non potest , aut pro ter laesionem ipsius hepatis, vel stomachi, quia isduntur ere transitum eorum . Et balneum ut plurimum humores subtiles evacuat. &PIOP. terea in passionibus e N grossis humoribus fieri non delici, niti praece, dat digestio . unia eκ hoc inflammatio totius corporis sequetur, oc torsan pt cipali si me brotu. Et fames est una eκ speciebus euacuationis.
α mamime in s gritudinibus, in quibus status,& crisis sinat propinqui. Isti sunt modi euacuationis mals cople Rionis materialis, dc no malia.
De modo , quando fieri debet Euacuatio Curatio. CV
DEincens dicendum est qualiter in supradictis agendum sit se eum
dum uia is δc minus : aut quando nihil fieri debet, & in a Nina in euacuationibus & curationibus, quae fiunt per contraitu, nam is dilutihus Ibcis euacuario,& alis contrarietates non copetunt: quauis tura aegritudinis illud requirat. Et dicimus t nastra liuentio in I eo raone malae compleκionis non materialis est ut lecti licetur. & hoc fieri non Potest nisi per contrarietatem curantis in gradu emitus illius nita ratis a temperamento. Sciendum est, i ut cognoscatur memsura distemperantiae illius corporis oportet,&noc cognosci non poterit m sit ouando illius corporis compleκio cognita fuerit iana, ras,ci me in s anni tegimen,& consuetudo , similiter virtus, causa, Sacincidens:propterea quia in multis locis non attenditur causs,nec virtuti, misi ci ando causa male complemionis materialis eκistit. Sed quanda mala compleNio non materialis est in aliquo singulari membro , tunc mensura curationis per contrarium sumitur a membri comple Nione, εο
αλ ἰus uvamento. Se a colligantia ipsius, M a situ ipsius, ab ipsius sensibilitate & aliis cognitis rebus. Sed modi curationis maIs complemionis materialis ob hoc , quia intentio sola est in sup ei flui--in alio non vi reete procedat, sciendae sunt cauis , qus iit geomerant sudetfiuitates.& si a natura compleNionis corporis proueniunt, corporibus bumores naturis &m Quibusdam ab state, empore anni, aere,& nutrimento, repimine & a purgatione eoruni quae eκ corpore purgari solebant,ut sunt sanguit hemoralloidarum, & menstruus, & priuatio consueti emeteitu & negligentia eu cuationum . dc etiam virtus operatur in hoc genere multum eo in in maiori parte natura fgritudii contrariatur euacuationi. Per virtutem intelligo virtutes operativas, sicut virtus expulsiva dc virius motiva. Et aliquando motus euacuationis Vniuersalia
accipitur a membiis infirmis, P ma Ni me a principalibus,& operati dies habentibus princip*les sicut ab illo, qui phlebotomia indiget, Ocotis stomachi debilitatem habet. Et etiam quando Intendimus euacua re aliud membrum eN membris corporis, aliqua sunt recipientia demGstrationem a locis suorum subiectorum,& suarum- ,εί iuvamentorum, suarum sensibilitatum, de laims dispositionis,codi membrorum totius corporis: eo quia possibile est ut corpus demonstret super euacuarione,& forsan'non. & hoc quando in corpore n
iustiuiui repleuo uniuersalis . me in uno membro latum, Ei imp
242쪽
gnatio in mulieribus est eκ rebus signa ficani ibus euacuationem. vel ipsius priuarioliem. & iis c sunt, lus significant in conti arietate faciendi medicinam. vel non : & si purg itio fieri debet, vel non . Et nunc ducenda est significatio, quς sit initur a duabus rebus supra dictis, id
est ab euacitatione, & curatione siue attractione per contrarium . quatitet debent fieri. Et incipiamus a curatione per contrarium . Et di. camus Q a Medicis dictum est quando comple Nio, aer, tempus anni, & similia cum fgritudine conueniunt, tunc non est egressa compleXio a natura propria nimio e Nitu. Verbi gratia. iuuenis calidae coispleκionis, in regione calida , Sc tempore anni calido. Sc di et a calida, cui superuenerit causus, non erit iste a suo naturali ordine multum peris mutatus: curandus tamen erit cum rebus in frigiditate remissis. Et quado huius contrarium accidit, tunc multa facta est elogatio:& ideo huic resistendum erit maiori contrarietate verbi gratia sit homo senen frigi. dae complere lonis, in regione frigida, cui superueniat causus, secundum
illos indigebit re multum in frigiditate di stemperata . Et ego dico, ma Ni me apparet, non verum dicunt: quod manifeste videmus per sensibile argumentum . quia iuuenis supraductus, qui causum patitur , curati non poterit nisi cum rebus habentibus in fine, vel intensa vi frigiditatem, licui cum aqua cucumerum, & camphors. de seni supradicto si talia propinentur, calor naturalis ipsius eκ tinguetur, S morietur. Et dico v illud, quod ad hunc errorem deducit eos. est una regula genera- Iis, quam posuerunt sine discretiove prscisa in gradu elongationis senis
a suo calore naturali ad ere traneum calorem , cum squalem potatonem posuerunt elongatione caloris iuuennis a suo calore naturali ad eκtr neum . & maκime, quando diκerunt maior est elongatio . nam hoc impossibile est . nam tu scis in calor eκttaneus a naturali ramificatus est. & si possibile esset ut squalis esset elongatio, tunc vere necessari secundum viam curationis per complereionem esset restigerantia mulo
tum fortiora in corpore senis quasi ad tertium gradum, sed hoc in seipisso veritatem non habet. Oh hoc ponamus iuuenem cholericum calidς compleκionis in primo gradu,& superueniat ei febris,qur ipsum trans.serat ad secundum gradum caloris: tunc iste non est elongatus a prooptio calore, vel compleκione, nisi ad unum gradum: tamen cum rebus in secundo gradu frigidis curati non poterit. δί hoc est propter fortem permutariovem , quam medicitas percipiunt in corpore iunioris ad subostantiam igneam : eo v elong Mus est a suo temperamento propter foetitudinem caloris eκtranei. Sed si seni supradicto frigido in primo gradu superuenerit fgritudo ipsum perducens ad secundum gradiam cal xis, iam elongatus est a sua compleκione naturali magis quam iuuenis praenominatus, quia iuuenis est elongatus per unum gradum, sed senis elongatio est duorum graduum, aut plurium. Et proter hoc si possibile esset, concederemus secundum elongationem fieri contrarium nocivum respectu con syderationis finis secundum diuersitatem subiecti : propterea quia quasi impossibile est senem ad illum gradum peruenire . aperuenire inchoaret, antequa ad terminum illum attingeret, moreretur, α si sanaretur secundum elongationem supra di fiam, honum finem n5 consequeretur. quamuis aliquantulum vivere posset . quia medicitas eidem conuenientes compleκionem membroru suoru radicalium proptest ipsarum frigiditatem laederent. & sic a temperantia magis elongarentur.& multa elongatio temperantis causa mortis est , aut ςgritudinis . Prsterea secundum eorum diatu in inaedicini iuuenis de senis frigids d
debent esse in eodem. quia si unu corpus calidum est supercale tactim
de curatio e causi in iuuene, M
243쪽
usque ad secundum gradum, & corpus Digiqum est supercalefactum D
Vsque ad secundum gradum , unum corpus calidius alio non est . Sed scire debes , ip si iuueni medicinae frigidae adhibeamur ultra suam co-Pic Nionem naturalem, ei non nocent Hanno prosunt: eo i ipsius virtus fortis e Nistit ad eas permutandas. ob hoc ad , gradum coirumpendi naturam non perueniunt, sed ipsam ad temperantia reduncunt: quod seni non accidit propter ipsius membrorum radicalia in frigiditatem. propoter hoc iii incit seni, qui febrem calidissimam habet, medicina frigida in secundo gradu per rationes supradictas: Sc eitain, quia corpus senis potentiam non habet conueriendi medicinas ad substantiam igneam, quemadmodum iuuenis corpus . Et si queratur quomodo possit seni tanta febris caliditas aduenire . Respondemus v, fieri potest propter dieiς sic si ordinationsi. Nam si dieta conuenienti uteretur, impossibile esset ut talem incideret febrem: ob hoc, lula fgritudines, ut dictum est in Ithro Aegritudinum , non nisi duabus finiat causis, aut a propria coria PleNione membri mala , aut a rebus aduenientibus ab emtrinseco . Et quando comple Nio, & aer,& regio, Sc etas contraria erunt fgritudini senis, tunc non remanebit eius causa , nisi regimen, de dieia . de Aquod e N parte temporis anni con syderatur , intelligitur a natura par. tium temporis anni. Et uniuersaliter, quando aer contrarius est aegri-
tudini, tunc honum est infirmo, & paudium Medico. & si aer per se talis non eκistit , tunc Medicus altilicialem facere debet. Et modus medicationis, qui sumitur a consuetudine in re, utrum fieri debeat aut non , aut quantum fieri debet, est sicut potus aqui frigide in igne ara demi. Nam si infirmus assueuerat potum aquc frigidς in tempore sussanitatis sine issione , secure possiumus dare tempore sgritudinis: quam vis hepar, de os stomachi habeat frigidum, Sc si huic assuetus non fuerit, aqua frigida eidem nullo modo propinetur. Φ si necessitas nos ad hoc cogeret ad hanc dandam, tunc minorem dabimus quantitatem dc minus frigidam et eo . consuetudo compleκionem in simile conuertit Paulatim, dc longo tempore hanc consuetudinem acquirendo. sed quando contrarium subito fit, de secundum multum, naturam corrumis pit. Et hcc est una virtus , propter quam natura intelleNit gradatim Per tempora anni de viro contrarium transire . quia si subito de calido ad frigidum , vel de frigido ad calidum transiret, natura tolerae non posset. Et propter consuetudincm dictum est a quibusdam , ψ qui. v dana paulatim sumpserunt venenum ac gradatim , 6e conuersum fuit in eis ad cibum , de in habitu sine nocumento. Quamuis ita dicant, tamen esto non concedo. immo argumento demonstrativo , dc in Opistola Theriace Se veneni reprobaui, quam ad Glauconem transemisi . Sed quod dicunt concedo, quod Medicus de una medicina ad aliam permutare debet . quia si solum una uteretur medicina, possi-hile esset quod naturam habitum conuerteretur. 8c in corpore debi. eam non faceret operationem . sed virtus coiisyderanda est in eo, quod fieri debet euacuatione , 8c in medicatione , quae Per contrarium sit. Sed in euacuatione manifestum est quod tenor virtutis debet
attendi et sed in alteratione est , sicut halneatio aqvs frigidi in hocticis. quod prodest . Sed si diu assuefiant , membra lidet princi palia, & mortem inducet; sicut dicit Galenus quod uni accidit iuue
ni malam compleκionem non materialem habenti in stomacho , cui Medici aquam vitabat: δc ipse propter nimiam aqus auiditatem ma
sis elegit mortem quam vitam , dc multam aquam frigidam hibens suisito a mala coplexione stomachi euasit , sed propter aqus frigiditatem remansit φ
244쪽
remansit ei insen militas quaedam .ipsum in transglutiendo impedies: δο ει trior
tuus fuit. Sed malae comple κioni,quae est cum materia. necesse est duas species medicationis aggregare.& aliquando significatio sumitur ab alteratione ni laecompleNionis contraria significationi, quae sumitura materia. verbi gratia Dotres putridae, id mare ime quae de materia cruda, dc grossa, inquantum sunt de - e . - . . &ricca, indigent humectatione dc restigeratione. sed 'n'rderatione coctionis malum nocumentum importabunt. Et hic hona Μe eici discretio necessaria eκistit, circa quam plus insistere debet. verbi gratia. quoniam illud, quod plus necessarium febri phlegmaticae eκistit, est evacuatia materiei: SI in febribus cholericis est accidentibus obviare. Se qn ambo aequa Ies in duhitatione eκistunt, tunc ambo aequaliter curare debes. Sed quando aco cluens non timetur, tunc studeas causam totaliter remouere: quoniam taliter ivis Lam cura his complete simili ratione in aegritudine, δί accidentibus aegritudini contrariis: sicut est febris,& svncope.quia tu scis qualiter curari debent: eo in in ebre necem est instigidare, M in syncopa calefacere: M syncope indiget nutritione, oc febris euacuatione indiget: sicut dicturi sumus. Et hic scire debes in accidens, quod aegritudini contrariatur, non sequitur nisi aegritudinem,que contraria est primae aegritudini, ut est syncope eκinanitione,qus contraria e Nistit. i dea qu eausa malae compleκionis non est materialis, haec manifestatio ibidem non reperitur, ut in ephemera. Scella,quando accidit mala complereio ab eκ- trinseco:quia tu scis qualiter curari debet. Hae sunt significationes, que sumuntur a mala copleκione totius corporis. Sed qu in uno me bro egritudo sinstularis eκistit, tunc significatio sumitur, ut dictum est, a mebri compleκione. Verbi gratia, qu cerebro euenit mala c6pleκio frigida, sign uni est haec estritudo est
ipsum terebra.& hse incomparatio iuuenis 5c senis. quemadmodu supra diκimus. δύ qn indiges cale lactione cerebri, tunc caleiactimore.& si vis inhigidare, illud facias eu timore. Sed alia memhra H d. : η Vix in frigidantur, calefac ipsa sine timore M lς I, η0n rei res cum timore, ad hoc ut non trahas ipis'. compleκione. Et ucut diκimus de his, eodem modo facias de siccis doc'Roribus non accidit nocumentum, nisi eκ parte elementi d I super ipsa. qn sciueris v iuvamentum membri magnum est in corist. . remPIum m principalibus, qus magnam habEt operationem. Virae ipsius super Omnia.& hoc non dico, nisi propter commu-
is eo lon oporter multiplicari contrarietatem in talibus mem qu te irigidam.Et propter hoc est timendum,qn accidit heis, restige rare ipsui' cum rebus,qus sunt in ultima lalgidita an estetur necessitas refiigerationis ultimi. εc hoc dico propter I A. - .ae tW membri. Sed Verum dicimus,eκ colligantia illorum meis demo stratio ipsorum. verbi gratia, non debemus reis erarereti igeratione,quis est colligatu cum cerebro stigido: MiI'iids fio pleri ionis,quod est colligatum membro se gido Et non
krefrigerare multum hepar, quia est colligatum cum corde. Et
dincipalibus.ideo quia eor est omnibus in potentia,quamuis sit una: declaratum est in libro Sanitatis. α tempore,quo erit hepar male
245쪽
nilesta.duia nil eris mala eompleκio super corpus i.in fine superficiei eorporis, ramon estes medicinis fortis qualitatis. sed quando est in corpus. oportet te Vil medicinis fortibus: eo Q debilitatur virtus ipsarum, propter transitum, quem tactutper alia membra,verbi gratia, sicut est pulmo.
De euacuatione per Phlebotomiam. cap. III. ΗVcusq; diκimus de demonstratione meditanarum per viam contrarietatis: nunc vero loquemur de demonstratione specierum euacuationis.& proprie duarum specierum. s. phlebotomis,& pharmacis. Dico ita Que Q, qti natura igritudinis significat super necessitatem phleboto inie .necesse est ut preuideatur stas,& virtus,& aer,& resimen.& consuetudo. α si omnia ista significant super necessitatem phlebotomis, tunc secure niti uas sine timore. Et attendas Q non sit in corpore aliquod membrum is sum, quoadeneget phlebotomiam.v. g.sicut est os stomachi frigidum quod patitur uaulea: α etiam cp eger non diu fgrotauerit, propter quod perdiderit virtutem. Aetas autem uile est conueniens minutioni, est iuuentus,& stas, in qua minuitur prs ter iuuentutem,est principium septimans se κis usque ad septuagesimum annu. Verum minuere debemus de quantitate sanguinis, i. minus eκt in here de Languine: Quamuis sint homines qui tolerent phlebotomiam usque ad octuaginta annos. Sed non debemus minuere usque ad duas annorum septimanas secundum Gai .Qumuis naetura fgritudinis hoc requirat manifeste. Et diκit Alaumeron Auenzoar ero minui unum meum filium trium annorum,& euasit a morte. ut virtus, quando est multum debilis, non sufficit ut solum minuamus de quantita. te sanduinis: sed etia oportet ut prohibeamus phlebotomiam omnino. M u Vlaerimus a, patiens non potest vivere sine minvitone, sicut accidit in aegritudinio hus senum saetas cum timore tamen. Tempus autem coueniens phte Lotomiae est ver.de tempus aestatis prohibet phlebotomiam propter debilitatem virtutis in illo tempore M propter resolutione spirituum. Uerum si requirat natura fgr audinis, facias euacuationem, sed in parua quatitate.Tempus vero hyemis proinhibet phlebotomiam propter coagulatione sanguinis,& propter grossitie,suam habet isto tempore.Tempus autem autumni,quia est propinquum aestati in sua temperantia siccitatis & caliditatis,non est conueniens ad phlebotomiam pr pter siccitatem ipsius,& propter turbationem ventorum,& propter debilitatem operationu,& propter tempus calidum, quod praecessit. Nec ita priuatur phle- hotomia omnino,cquando natura aegritudinis requirat, sed minuendum est eNouantitate. Et quando intendimus phte toni re aliquod membrum corporis.& repletio solum fuerit in illo membro, tunc significat super diminutione quan- itatis santuinis.& ideo necesse est ut trahaemus secundum quantitatem illius Iciei in duabus vicibus, aut tribus,ad hoc ut non reciperet damna illud mebrum, si egrederetur totum simul.
De euacuatio pre Pharmeia . cap. IIII.
Ibere vero medicinas laκatiuas,etiam hoe significat super quantitatem
euacuationis. Et infans non debet euacuari aliquo modo, neque decremisitus etiam. Neur debet euacuari tempore aestatis, nisi ducat ad hoc nece sitas magna, propter siccitate magnam temporis,& caliditatem ipsius: et inia acuuisiuit aegritudini compleκionem similem compleκioni eius. Neque sa itν hve me monda est medicina tempore hyemur eo in humores sunt duri illo tempore. Et Cur hyemς φη uiti Ohaimaeia vere Be autumno:quia humores no egrediuiux nisi tempore autumni a natura, nisi in qualitate solum. Homines vero,
mr m d ς Vt Py I furiEdi medietilli nisi ebseruatio sanitatis sumere debet postm hiesii eo I pluuie fragunt siccitate illius teporis. Vera est, si comotio cople, ruta super euacuatione medicine est lepore,ui quo est humor in coparatione
246쪽
A eomplenionis. tune non debet euaeuari nisi eum timore. sed eum erit contra,rium, minuas e N quantitate,i. quando aliquis humor superabundauerit. Et conis suetudo quidem operatur in hoc, quemadmodum in aliis . Quando autem releintentio euacuandi aliquod membrorum corporis , significat super euacuati nem ipsius, sicut diκimus, locus subiecti, & colligantia membri. verbi gratia. quando voluerimus euacuare cerebrum per viam phlebotomiae, minuemus cephalicam. quia propter maiorem colligantiam cerebri cum cephalica quam cahasilica: Se etiam quia eolligantia adiuuat in euacuatione. de cum intendimus trahere ad contraria, Verbi gratia cum nimis abundant menstrua, apponimus vetosas ad mammillas. Sc eum erit decursus superfluus e re parte sinistra nasi. apponemus ven totam super spleuem:quando vero erit eκ parte deNtera apponemus hepati, De loco vero appositionis, si est membrum, quod intEdimus euacuare in alto corporis, fiat evacuasio in infimo corporis.& hoc est melius, eo in coadunatur hic euacuatio,& attractio. Et ideo laudatur vomitus in aegritudini. hus eκistentibus in inferioribus corporis,& pharmacia in superioribus . Foroma vero membri,& creatio ipsius demonstrant iterum super euacuationem ipsius.verbi gratia nos scitnus de curatione stomachi, v possumus euacuare ipsunt per vomitum, & solutionem ventris. & scimus etiam de curatione hepatis, in B euacvamus eκ gibbositate per prouocationem urinae,& eκ concaultate P ege Rionem. Et propterea figura membri est consideranda in transitu medicinae. eo in non est conueniens apostemata ipsorum per ipsa euacuare per transitum medicinae fortis per inembra ipsa: nec gulae apostemata per gargarisina. Item mobilitas membri, ipsius iuvamentum similiter ad conseruandam suam naturam nos inducit propterea quia tale memhrum cum corde maiorem colligantiam habet. V.g. quando hepatis apostema in statu fuerit, de tunc de iure res resa Iutiuae euent propinandae, inquantum apostema eκistit: sed inquantum est inmemhro tali medicina a rebus habentibus aromaticitatem, no debet denudariet Iropterea quia membrum multae sensibilitatis fortes non sustinet medicinas. ed de mala complere ione in seipsa a quibusdam creditur. quod Sc ipsa neget euacuationem materiei facientis ipsam. Se hoe non est nisi in eaacuatione, quae fit per medicinam laκatiuam solum: eo v facit malam compleκionem abun dare. Et iterum dicunt Mediet v non debemus euacuare cum medicina laκ tiua in principio febrium, propter duritiem humorum in illo tempore. & ego declarabo hoc inferius. Dicitu ip.mulier praegnans non debet phlebotomari. Diti quando embryonis virtus fuctit fortis, hoe est a quario mense usque ad se ptimum nisi humores fuerint furiosi, Ac pharmaciam concedit tunc. Ego autem dico . phlebotomia, quando adest repletio, qua embryo non indiget, non ea. mala: sed pharmaciam non cre do ad bonum peruenire finem: immo necessaria laedit embryonem: eo quod in se substantiam habet venenosam, de fortasse nociet malos humores fluere ad embryonem, ut ipsum laedant. propterea quia mea dicinae purgantes sunt medictaae prouocantes Vriuam:& quod prouocat urina 'g nere prouocantium menstrua: S quod menstrua prouocat, abortire fa cit. Et istae regulae uniuersales medicationis malae compleκionis materialis, de non materialis sunt sicut principia Se elementa ad illud, quod breuiter dicere volumus in qualibet istarum specierum. Et nunc incipia in curis uniuscuiusqa pecterum istarum,& diuidam hoc modo: quamuis isto modo non proceuerim an libro Aegritudinum, eo haee via hic utilis existit. Et dicamus in mala compleκIO materialis, aut non materialis, aut est uniuersalis toti corpori dc quae magis est manifesta, est febris: aut eκistit particularis uni membro solum. Et quae materialis eκistit, sunt duae species: quoniam aut in c6cauitate membrieκ istens, aut in ipsius substantia imbibita reperietur absque aliqua grossitudine vel tumore in naturali membro euenienti: aut accidet membro grossities mala. quae apostema nominatur. Et incipiemus in mala compleκione uniuersali: MPost hoc de mala complere ione loquemur particulari in quolibet membro: MPost illud de apostematibus,quae illa sequuntur; δύ principium in febribua in
247쪽
a De ex febris Ephemerae in ge- I. cap. V. ET dicimus Q intentio medicationis in illa duae res eκistunt. Vna ad
remouendum calidam,& sicca malam compleκionem. qui est in ipsius substantia. & hoc fieri debet infrigidando.& humectando. Et alia, cautaeκuinsect febrem faeienti resistatur: ob hoc, quia hse febris nihil aliud est,nisi mala eompleκio non materialis,quae ut plus a causis eretrino secis causatur. Et mensura infrigidationis et humectationis in hae febre est secadum mensuram rerum particularium, sicut est compleΜio,aer. stas, consuetudo.
Ec regio,& cavst ipsam facientes. Et scias in tehigeratio in febribus per te M per accidens fit .per se,sicut per medicinas, α cibos higidos per accidens vero sicut balneari in aqua calida , aut tepida.& maκime in hac febre fit, eo . per ipsam in spiritualibus vapores dissoluuntur:qui nifi resoluerentur, corpus nimis inflammaretur,& fortasse ad putridam conuerteretur. M propter hoc balneum est omnibus cura uniuersalis. Sed inter aquam eκistit diuerlifieatio secundum diuersitatem causarum facientium febrem.& hic labris secitdum plurimum a cidit propter cutis densationem:quod pluries accidit propter Digus. aut .ppter in aquis stypticis balneationem, aut propter necessariam balnei negligentiam, aut propter totius corporis siccitatem: sicut illis accidit, qui in aere calidissimo
degunt. Et vere plurimum hsc febris accidit habentibus compleκionem caudam & siccam.
- De cura febris Ephemerae in syreias . cap. VI.
ET de b c prima loqui volumus, & postea de eompleκione calida & hu
mida & vltimo de calida solum. Et dicii nus ιν quando accidit propte culis in spissationem,aut propter aquarum stypticarum halneatione, me dicatio per cotrarium illis erit halneatio in calida aut tepida aqua pondeclinationem paroκisini.& hicatio utilis enistit in eκltu balnei cum oleo te Dido, in quo nulla stypticitas reperiatur.Non est necessarium halneum reiterare ultra semel .sicut date Iactehat, qui infirmum faciebat intrare his & terr eoo, hoc regimen non conuenit, nisi hominibus assuetis multu balneari: sed emtirocatio post balneu cum aqua se igida, ut mihi. latur,iterata, conclusionem taceret pororum: nisi poti nimium forent aperti, sit corpus esset nimis caleractum. Et melior cibus,qui post halneum est propinandus, si erit compleκlonis calidae α siccae, M tempus fuerit calidum,est piissana ordei: eo-in frigidat α num mi & adiuuat ad erepellendum superfluitates per omnes suas vias. M poli nu ius digestionem dandi sunt pisces petrost, earnes perdica.& similia. ut v allum fecerit paroκismum,balneum,& dietam hanc reiterare debes. Et aliquando propter nimiam tristitiam,& multam iram fit. 6c propter muIis tam in Sole moram.Et quae propter iram accidit maiori indiget refrigeratione ouam illa,quae propter vigilias aut propter tristitiam prouenit. & nulla IRara indiget fricatione sed halneo solum. Et quae propter vigillas, Oc tristitiam nt. maiori indiget humectation φ,somno,& gaudio . Et quae propter moram pluris mam in Sole accidit,indiget refrigeratione:& ut Iongam in aqua calida coir hat moram.& facta sticatione,cum oleis frigidis inungatur, ut oleo Violato. Ecsimilibus .Et quando propter multam accidit frigiditatem, balneum Intret calidum,& halnei calidus aer utilior existit balneo aquae . Et cibi temperati esse debent, aut ad caliditatem declinates, ut turtures,coturnices,& similes. M aqua mellis valde utilis est. caput vero talium oleo rosato inungatur, & aliis actu calidis: ciuemadmodu aliis higidis in actu inugi debent. Et sciasin uniuersalis medicina omnibus patientibus ephemeram .eκistit balneum,eκceptis patientinus reuma propter higus. Et in ephemera ab Apostematibus inguinum, aut suboascellarum causata, M si causa reumatis calida fuerit, Dicit Gale. . balneu in
nate debet.α hoc non dicit,nisi quia suilicians est in humorum subtilium digeo
248쪽
RPstione, sed grossos disperget per totum corpus. nec balneari debet.nisi post digestionis complemetum.Et vina aquosa alba aromatica omnibus istis utilia sunt. si hibere assueti fuerint: ita ιν post digestionem bibantur.nam plura habent iu .IH uamenta in aqua. nam vinum natationem cibi in stomacho vetat, ventositatena in resoluit, urinam prouocat Sc sudorem, animam laetificati Sc adiuuat naturam adeκpellendum superfluitates,quando patientes hanc febrem dehiIitatem in rorant digestionis. dc maxime habentes ipsam eκ vigilia, vel tristitia. Sed quae Aa fessitudine est tantum,in sua curatione indiget dieta versus frigiditatem ten- hesdente: dc ut cibetur qnantitate tali. quae nauseam non inducat. Sed illi. qui bac si a strita febrem patitur eκ fame.propinanda sunt cibaria valde,& cito digestibilib.tendentia ad frigiditatem δί humiditatem.& propter hoc si cibaveris tales in prino cipio paroreismi, non febricitabunt. Sed si propter cutis fuerit constitistionem. in primis tribus diebus erit sufficiens sticatio, sicut cum semine melonum, milii. st in oti.
aut ordei farina,aut fabae, vel orobi. 3c quae appropriantur propina. sicut squin- 'tribin cum aqua iridis. δί capillorum Vener& violatum.Et si haec sufficere non videntur, & febres tertium transierit diem, aut tu arbitratus fueris a principio. Vt tanta fuerit in corpore repletio, ut propter frieationem, Sc apertionem sine uniuersali euacuatione aegrum laedere posses, ob hoc quia tale medicamen in corporibus plenis plus oppilat quam aperiat: tunc medieatio talium media inteem ephemeram εο putridam e illa debet. hoc est in phlebotomia dc corptim molliacatione.& hoe faciat secundum eMessium a sigilis consideratum, de secunddab eκperientia Ac bonitate aestimatiuae poteris perscrutari. quia propter solam doctrinam cerrificari non posses, quod in unoquoque indiuiduo faciendum sit in quantitate,& Qualitate in hac arte. Et necessaria est in hac arte praeter niuer filium retum cognitionem eκ perientia propter quam particularia principia haheantur in eo, quod in unoquoque indiuiduo fieri debet. Et scias u ista principia scribi non polliint omnia,quia sunt infinita.& ista pars scientiae Medicina olis nobis vetat perfectionem habere in hac arte: eo ut magis est appropriatae N perientiae, li rationi. dc promer hoc diκit Hip. Ars longa, ερ vita breuis. Et egomet non studui in hac scia, ut videatur mihi, vi sim sufficiens, sicut videto multis Medicis nostri temporis,qui multum elongati sunt ab eorum intenti ne: eκceptis filiis Auenzoar. 8c maκime Aboali,&filio eius Ahenariam, cui Deus conseruet vitam.nam isti veri magistri sunt in scientia Medicinali. Re uertamur ad dictum nostrum, dc dicamus . maior pars istius febris a stypticitate prouenit,& siccitate, dc maNime in compleκionibus calidis, dc compleκi nes siccas habentibus. Et haec eis non prouenit, nisi quia cibi permutantur in eorum stomachis ad fumositatem,Sc quibus superuenit eis fluxus vestis.Et Pluino ribus eorum,quibus hoc accidit, accidit propter corruptionem ciborum,& ipso. rum mordicatione.Et aliun accidit illis ventris constipatio:quod prauu eκistit. sic constipatio haec accidit propter caliditate dc siccitatE. de virtutis eκ pulsiius
debilitatem. δί sic dicendii est de medicatione uniuscuiusq; istorum per se,
uentris. cap. VII. T dico Q illi cui accidit fluxus ventris,in ipssus euratione consideratis
est habenda: ita v si humor eductus est, dc fluκvs cessauit, fac ipsum in gredi halneum,& ipsum ciba cum confortantibus stomachum, dc ipsum stomachum cum unguentis confortantibus unge. sed cu flureus est in statu,melius est ut in balneum ipsos ire non permittas.hoc Gale. dicit. Sed noui Medici medicantur sortem flureum cum halneo:quia dicunt ci, attractionem facit ad oppositam parte. δί qua uis ita sit,n5 est propria medicina. sed est p aecio des: 8c ideo quia est per similitudinis via: Sc tu scis ετ cotraria debet eκ pelli stsuu contrariit. Unde hoc, qn possumus,est dimittendit. Sed patiens est cibandua
absq; positione ipsiur in balneo; ino ecber costisare, ut rectifices ipsius M.
249쪽
inae iam eulleuatione cessante cu lana insula in oleo absinthii 2 oleo rotato. D& si mastichen contritam acceperis,& cu oleo rotato miscueras,& praedictς Ia ns infuderis, multo fortius operabitur. Et uniuersaliter scias . in membris principalibus non est superponenda medicina actualiter frigida: quamuis potentia liter frigida eκ istat. Et si fuerit multa inflammatio in ore stomachi. misceas ea istis oleis succum extremorum vitii im .dc succum cydoniorum. & aliqui appo nunt ceram,Sc faciunt inde cerotum. Et aliqui eκ hac medicina mirantur, dc dicunt, cli aeger os ctomachi habeat mala compleritone calida vitiatum, cur Ga. ponit mastichen cu oleo rotato Et nos respondemus cp significatio h sc recepta a mala complexione sola est alia a significatione recepta a copIeκione me bri: ob hoc quia intentio medicationis istius me bri est ut fortificetur cum medicinis - habetibus aliquid stypticitatis .cii amaritudine dc aromaticitate. Et propter hoc primi experimentatores non curabant debilitate stomachi, nisi cum his supradictis. Et possibile est ut multis hominibus nocerent, eo m mala cople Nione non considerabanti sicut dicit Gal. Vni accidit,quia mala copleκione habebat in st macho calidam de siccam. Multum ergo consideranda est, si mala coplereio est tanta, ut ipsana nimium timeamus, studebimus solum in oris stomachi consori
rione. Et si non admiscebimus cum his frigidas medicinas. obseruato ut sint il- is sinitIes 4n stolicitate:& tales med cinae si in t multae. Sed si fluκus non cessa. uerit, non desistas ipsum cibare cum rebus stypticitatem hahentibus: εί secun- dum quantitatem flurius ipsum rege . Nam si paucus sit fluκus. sufficit panis b1stoctus cum Σηcchar vel succo rotato confectus. aut cydoniorum lucco. Et si multus sit,fortioribus xlere, Vel pane hisco ordei cum succo cydoniorum. Minnum pomorqm granatomest honus cibus scam Gal. Sed si cessauerit nureus. mica panis conueniens est.Et si superuenerit casus appetitus, sumat electuarium eydonioru cum aliquantula mastiche cum succo ere tremorum vitis. Et Gal. vliis tur hoc electuario cydonioru, quod composuit in fine Regiminis sanitatis. Sed medicina,in qua intrat piper, aut res calidae tunc est Vitanda: dc maκime in climate nostro tepore calido,dc calida coplexione. Et qn istis accidit ventris costipatio, tuc considerandum est,in quo loco fit cibi retentio, viru in stomacho, aut
in intestinis. Si est in stomacho Gai. prscipit dari confectionem trium piperunt: sed non de forti in qua intrant medicinae, sed de debili quam posuit in libro de
Ingenio sanitatis. Et haec medicina non est coueniens, nisi illi, in quo cibus per mutatur in stomacho ad aceto sitate: quia stomachis calidis, de nauseam ere caliditate habentibus haec non erit utilis medicina. Et est dictum Gale. quod iam declaratum est in Aegritudinum libro, o virtus inebrorum sque debilitatur per compleκionem calida inalam, sicut perfrigidam: quia aliquod membroru non habet sua accidentia nisi per mensuratum calore. Et si debilitatur per copleκio Fnem frigida, est hoc substantiale, eo Φ est ei necessariu. Et ph cople Xionem c Iida erit per accidens, sicut Sol sortis, qui e Ni inguit igne Sc calor sortis fornacis extinguit candela. Similiter potest dici secudu Gal.de debilitate stomachi, quet fit Pp causas calidas,& nauseas calidas . ergo Gal. non respeκit nisi ad frigiditate, qus stomacho accidit per accidens in hac arte. 6c hoc curare intendebat. Sed prouidendu est super cople Rione malam, Zc sic medicinae misceri dehent. Sed credo Q clima suu ipsum in hoc sustentauit. Et mihi ur . electuariu cydonioru, mist si cum ligno aloes, mastiche, caryophy li is multu valet, si sit taliter composiiii,vt frigiditas cydonioru vincat ipsoru caliditatem. Et non est tradenda obliis vioni de modis copositionis haru compositionu.qm si voluerimus frangere viris tutes ipsaru medicinarum absq; cydon ijs, potes hoc facere cili eκtremitatibus vitium,vel cum aliis rebus frigidis & stypticis. dc Medicus in hoc prouisor esse debet. vi resistat et,quod plus est timenda. Et melius est,' calor, qui eκ hac prouenit mi κtione, sit in primo gradu. Et qn fuerit necesse frigiditatem stomachi reis mouere, diminuat res frigidas: sicut nos diminuimus in aliquibus quantitatem
calida ru,qn non oportet campleri ionem calidam procurare. Et Gale. praecipie embrocari ventrem istoria cum aqua calida, & intendit per hoc ventrem mollificare. sed quia mollificatio nocet stomacho, oportet ut fiat cum timoie, A qua
250쪽
uis mollifieatio P huic eongrua .aegritudini naturae inebri contraria eNistit ob
hoc est necesse has duas res miscere, aut semper rem conuenientem ordinare. Sed cum cibus ere stomacho descedit tunc embrocatio valde utilis eκistit: hoc obseruato, ne cibus indigestus ad membra trahatur embrocata. M hie elystere melius est omnibus,quae fieri possunt.& si non est mordicario, aut ventositas . tunc sufficit clystere factum eκ melle, oleo,& aliquantulo sale. & si mordicatio fuerit tunc admisceantur pinguedines anseris, & gallinae. Et si ventositas affuerit, necesse est ut in oleo coquatur parum rutae,& semina resoluentia Uen lositatem, sicut semen apii,& cymini,& similium .Et ventositas cum nausea inhoe loco significat in naturalis calor debilis est. M propter hoc non est calerio ciendum,nec refrigerandu, sed virisque utendum erit. Et aliqn haec febris tribus diebus perdurat: sed non timeas.& rege ipsos post eκitu paroκismi,& post euacuationein ventris, ponendo ipsos in balneo,& ciba ipsos cibis couenientibus. Sed eκ nausea acetosa haec labris non fit,ob hoc, quia eκ illis substantia fumosa no generatur, quae spiritu inflammet. Et scias . in complereionibus frigidis de humidis raro haec febris accidit. similiter neq: in frigidis & siccis . sed calida& sicca omnibus paratior ad hoc eκistit. & propter hoc, illud, quod plus nocet corporibus sic dispositis, est fames, & e Nercitium temperamentu eκcedens, d negligentia balnei.Sed qui febricitant febre, qus,fit .ppter bubonicu apost ema. quod fit in subascellis, & inguinibus, ultimu medicamen illius apostematis est curatio. Et fi propter reuma hoc accidit, medicitas purgantes necessariae eri nunt. Et si fuerit propter sanguinis abundantia minutione indigetaquia iisc prs seruat, ne in ulteriores aegritudines cadat. Et Gal. praecipit ut has febres patientes ponantur in balneum: sed mihi n6 placet ut fiat, nisi in declinatione. Et hoc sufficit in medicatione ephemerarum: coniuncto tamen hoc causis e tale Im in iis in libro Aegritudinum,
De curatione febrium acutarum Ardentium. II I. M tam
Febrium medicamen eNbubonico apostemate.
DE inceps volumus loqui de febribus ardentibus: vel acutis, quae dictu .
tur ardentes: ideo quia istae fetires sunt mediae inter putridas Myephe meras. Et dicimus m iam dictu est in libro Aegritudinum , εν haec fe-:hris fit em multo sanguine. & sunt species duae: una est, dum saneuis non est putrefactus:& alia est, dum sanguis iam putrefieri incipit. Et unaqusq; istaru trino disponetur modo. Unus est,ut homotonos continue affligat aprin D cipio usq; ad finem aequaliter. Sc hoc fit,propterea quia id,quod dissoluitur, est squale ei. quod resoluitur.Secudus modus est,ut a principio augmetetur Vsque ad fine.& hoc accidit, propterea quia illud, qa dissoluitur,est plus eo qd resoluitur. Tertius modus est, ut a principio usq; ad fine decrescat. & hoc fit, ideo claillud, quod dissoluitur, minus est eo, quod resoluitur. Et ua hsc febris fit Dp oppilatione sed in vasa, medicatio ipsius erit p phlebotomia: et maκime cu no est sanguis putrefactus. Et Gal. hic dicit Q qii natura fortis est, eκ trahamus usq; ad Nono me 1 yncopa,S dicit Φ pp hoc corpus refrigerationem habebit, & possibile erit ut ib,med. c. cholera abiiciatur p parte superiore, aut in feriore. & dicit hac medicationem in hac febre esse necessaria. Et ego dico v hse qualitas euacuationis artificialiter Prima ratio no eκistit,imo Malde est erronea: eo tu hic ars imitatur natura:& nunq; fit cri- c6tra Gal. sis laudabilis p euaeuatione sanguinis vR: ad syncopa perducate:immo hscio .uenit a crisibus malis, in sibus virtus eNpuIsua plus cp conueni s est, erepellit. Adhuc no est intelio euacuationis in qua tu est evacuatio,nisi ad remotione suo. Seesidar5. sui sanguinis peccatis quatitate, et ad coseruatione qualitatis naturalis: ergo quo:pUt sanguis evacuati usq; ad syncopa, nisi cu detrimeto sanguinis naturalis hoc Impossibile esse vr. de Ga l. non intellemit per hoc nisi subita corporis refriger tione:ergo hic medicina accideralis est periculosa. unde melius est ut aliquaru Tertia to. tum eri calore remaneat eritraneo, calor naturalia diminuatur. Adhuc non