Omnia opera Aristotelis Stagiritae Omnia, quae extant, opera, nunc primum selectis translationibus, emendationibus ex collatione græcorum exemplarium, scholiis in margine illustrata, nouo etiam ordine digesta ... Auerrois Cordubensis in ea opera omne

발행: 1560년

분량: 800페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

a s. et Ausci

prima quarti

tertio Thei.

tione aquae

frigidae

. . .

Aphoris

morum s. a tam

est credendum ut in tali eorpore, quale est istud, non sit putrefactionis alimius Dhumoris praeparatio. ergo si diminuis calorem naturale, corrsipetur humor. M virtus diminuetur,x non erit qui huius erroris faciat correctionem Signa ergo, per quae cognoscimus febrem esse a putrefactione e Nemptam, sunt signa comis mutatiua,& non fiNa. Consydera ergo quot in hoc loco eminent pericula. Et

cum in hac febre apparent signa putrefactionis per Urinam, aut pulsum, phlebotomia non fiat usque ad syncopam perducens, quia impossibile est ut post mi mitionem non remaneat putrefactio usque ad septimum diem. & propter hoe Hi 'necesse ut remaneat virtus sufficiens digestioni.Et dicit Gal. quando me. dicabis hanc febrem sanguinis cum putredine, tunc non est eκpectandum vRet ad digestionem materiae. Et eκ hoc intelligere debemus Q in principio phIebotomare debemus. Et demum potare aquam frigidam in niue frigidatam tandiu. , donec corpus ipsἰus ad frigiditatem deueniat. Et hoc fieri debet confyderatiseertis con syderationibus. Prima est, ut aegritudo sit digesta,& ut in visceribus non sit apostema,& ut in ore stomachi non sit debilitas neque frigiditas, nec quando infirmus non est assuetus aquam frigidam hibere.Et sic esse debet: qu niam illud quod hic inducit ad malam complexionem,contrarium emistit eius dem rei,quae causam habet remouere: quoniam aqua frigida humorem includat'& impedit digestionem. Et impossibile est hanc febrem integre remouere, do. nec causa ipsam faciens in corpore reperiatur: ergo quomodo potabit aqua sti- gidam habens stomachum debilem & frigidum,quin ei accidat timor,& stupefactio,& consimiles aegritudines eκ mala complereione fiigida.Et iam inuenti sunt homines, qui biberunt aquam frigidam semel in qua mitate imulta,& inde ad constrictionem anhelitus deuenerunt propter frigiditatem musculi, vel neris hi, x diaphragmatis,& taliter i non potuerunt aliquid deglutire. Et qui ipsam hibunt iam tacta digestione, tunc naturam optime adiuuant: eo ιν tunc ibi iam aliud non remansit, nisi mala complereio calida: et illa tunc removetur ab aqus frigidae hibitione. M sc natura meliorem lacit operationem in humore tali, si perficiendo digestionem,& malam materiam eκpellendo: quoniam ipsa mala compleκio hoc lacere prohibebat. & hic est traAatus Gale.in potatione aquae frigidae in hac aegritudine. Et debes scire . haec febris latitudinem habet magnam in suo calore secundum magis & minus: M propter hoc, quae fortioris c loris est dicitire 'sus,i.ardens. Et haec latitudo diuersificatur secundum climaista. EPquando omnia particularia concordant cum febre,quae est ardens,& infirmus multum de derat aquam frigidam,no in hac est digestio e Npectada. quia aeger ante digestionem consumetur.& si feceris ipsum pati usque ad digestionis aperitionem, tunc erit ipsius digestio mala:quemadmodum est nebula nigra, aut hypostasis nigra propter nimietatem combustionis,& tunc aquae frigidae eκhL Fhitio non valebit. Et propterea melius est in principio sine etiam digestionis signorum apparitione eκ hibere,& non curare ere dictis aliquoruin:quonia hieres est veracissime probata. Nam materia, quae talem lacu febrem, qualis ista est, cum sit in ultimo caliditatis, non est privata digestione nisi propter malam qualitatem acutam,non propter grossi iem,nec propter viscositatem.& quando hanc in frigidabis tunc statim erit materia digesta. Sc melius est ut conuertas ta Iem febrem ad febrem lentam & longam,quae curari potest, . aeger subito nam riatur. nam error, qui fit in alteratione copteκionis febriu, facilior est ui mors. Et ego credo Φ illi,quibus digestio debet e Npectari, si detur aqua frigida, citius curarentur, si eius virtus eκtitit fortis, quamuis aegritudo fuerit longa. Dicit.n. R alis quod duo iuuefies in diebus canicularibus inter agebant: quorum Vnus erat dominus, & alter seruus: & ambo hanc inciderunt febrem: & Medicus domino aquam praebuit frigidam . & seruo non propinauit et dominus eua, sit,& seruus mortuus fuit . Et terrae istae nostrae mediae sunt iter terras Gale.& Ralis in temperamento. Et egressi sumus ere eo quod nostrae intentionis erat de propterea quia tractatus curationis istius febris est una partium tractaeus febrium putridarum,& propter hoc bonum suu nλrrari medicament quodvuisque commune mist at,

252쪽

Liber septimus.

De eura sobrium Putridarum , O prima de eis in generali. cap. IX.

SEd dieo ui febrium,qui sunt eκ mala compleκione materiali, prima ii

larum intentio duas con syderat res: hoc est ut malam remoueat compleo Nionem, & malam evacuet materiam. Et quia materia est cum calore pu

tredinali, accidit hic tertia intentio, hoc est ut remoueantur cause iuuantes ad faciendum putrefactionem: & est superflui diminutio, α pororum aper tio oppilationis. Et porora oppilatio accidit propter res stypticas, aut frigidas. aut desiccativas,aut propter humorum rossitiem,aut viscositatem . & aliqua nodo hec omnia aggregantur. ergo tertia intentio est, Vt unumquodq; istorum re moueatur per ipsius contrarium. Ergo ut plurimum accidit ut c5trarientur hic accidentia medicationi:& maκime quando superuenit accidens, quod est conistrarium significationi medicationis febris . Sed quando fuerit significatio receis pia ab essentia febris,& eausis ipsius, α unum erit contrarium alteri,tunc opor tet Medicum coniderare super accidentia ,si fortissima sint. Et si non costatue Med. tus a febre,vel accidentibus, tunc instare debet remotioni eaust. M per - hanc viam remouehitur febris,sicut est in febribus de frigida eausa. ut est febrimelancholis,& phlegmatis.Et si febris fortior causa fuerit, tunc opponat se se hri: saluo vi causs non obliviscatur. & possibile erit ut cogatur ambo conld rare squaliter.Et nos volumus in primis narrare febres , qus non habent aceto dentia resistentia eorum medicationi,& postea narrabimus illas,qui habent a cidentia contraria:eo in tractatus resistentis accidentium est alius a medicati ne aegritudinum,& etiam alius a medicatione accidentium . quod est, quia eoorum medicatio est per remotionem causarum,sicut in aegritudinibus.Sed resistere accidentibus fit cum rebus,qus cito ea remouent. M subito per contrariumtruamuis ut aliquando augmentant accidentium causas . sicut opium in summis oloribus. Dicimus Q frigiditas & humiditas in omnibus febribus ingressum habent per modum medicins,et cibi.& hoc in rebus assuniptis in corpus fit per primas ipsarum virtutes solum. & aliquando fit, ut aerem instigidemus, x aliis quando ut ipsum calefaciamus: & aliquando sgrum remoueamus de uno clionitae ad aliud , sicut fit in peripneumonico, cui prςstamus ut vadat in Aethiopiam, vel ad Arabiam. Sed evacuationes in febribus per phlebotomiam . vel pharmaciam fiunt per virtutes secundas,aut tertias,aut per proprietates: & ali quando fiunt per halnea, aut fricationes. Sed evacuationes per eκercitium in febribus non fiunt.& est con derandum in quo sit unumquodq; istorum facienc dum aut plus uno, & in quo tempore: eo-tempus est Una ere rebus valde ne cessariis in hac arte.& propterea diκit Hippo, v tempus sit acutum: hoc est . tempus medicinae latitudinem paucam habet. Et dicimus cp phlebotomia nerimon debet, nisi signa multi sanguinis apparebunt: sed melius est ut fiat, quando non est malitia nasi quantitativa, sicut superius dictum est. Et tempus faciendi sequitur virtutis fortitudo: quia secundum plurimum fortitudo virtutis plus est in principiis aegritudinum. Propter hoc ordinauerunt quidam fieri phlebotomiam in principiis aegritudinum.& multi sunt aegrorum,qui phlebotomiam patiuntur usq; ad ultra septimum diem. Et ad remouendiis illorum errorem dicit Gat.' debilitatem virtutis, aut fortitudinem non sequitur numerus dierum . Et quanti. tas phlebotomationis recipitur a sortitudine aegritudinis , & a comple Nione, Mab aetate,& tempore anni,consuetudine,dicta,& conditionibus aliis. Sed honutas virtutis.& eius malitia sequitur malitiam compleκionis, & eius honitatem. α propter hoc ponitur a Medico in uno genere. Sed evacuatio,qus fit aperie do oppilationes, fit incidendo hutnores,& subtiliando ipsos, et digerendo ipsos. α rectificando illud, quod potest rectificationem accipere, M em pellendo illud quod non potest rectificari.& hoc fit in omnibus febribus . & mare ime in illis. Rus non sunt ineensius:& etiam in omnibus horis seu temporibus aegritudinis.

rantur in f

253쪽

quod rectu equi non potest.& rectificando quod potest rectificari, quemadmodum fit ab hominibus volentibus putrefactioni obviare. Et necesse est regere naturam continue in prouocando,rinam . Sed quia maior pars harum medici. narum est calidς & siccς cJplere ionis, ut est semen apii,& foeniculi.& similiur& possibile est ut eκ tali operatione febris augmentetur: & propter hoc itecesse est ut frangantur earum Virtutes,primς cum rebus frigidis eκ natura sui adiuvantibus illa operatione: & talia sunt semina melonis. cucumeris,& horum simi Iium.& sunt et e re medicinis haru operationum , quς sunt temperatς. vel pauce caliditatis,quas damus febricitantibus, sicut capillus veneris,&endi uia.& simi Iia. Et in summa intelligere debemus in qn operari volumus medicinas calidas. v frangere debemus earu Virtutes. dc in his Ddictis medicinis inueniuntur dueres, Lincisio, S suhtiliatio. Et scias . euacuatio per urinam est ere medicinis magis manifestis in febribus. Et hae medicinae aliquando inducunt angustia. M in . quietudine.& corruptione stomachi,& hepatis,& proprie in fine febrium chronicarum.& propter hoc conuenit Ut eis admisceantur ea,qus habent confortare inebra principalia. sicut bulliendo in aqua prsdictarum aliquid inastiches: velut bibant aqua illa cum zuccharo rotato. de in his conuenit nobis magna ereercere, sin confortando subtiliando, Sc incidendo. Et si materia huius fel ris fuerit homor frigidus Sc siccus, oportet ut abstineat ab his, C calidis de siccis: eo mista sicca non debet quartanariis e N hibere.& si vis ei propinare, debes hoc sa. eere, frangendo siccitate earum cum radice liquiritis,& zuccharo violato. Sed quia zuccharu violatum habet virtute relaNatitiam, prohibere poteris cum pas fulis: lin optime e Nistunt in hQc casu,& sunt necessariGL passult in remouendo siccitatem superfluam squinet ibin, L syrupi acetosi: eo . habet mordicare me braneruosa, sinsophagum seu meri, M stomachum, & cannam pulmonis. δί aqua ciceris confert in maiori parte febrium. Et quamuis aqua ordei sit frigida Se humida, habet mundificare vias a superfluitatibus, et abstergit,&lauat vias absq; inflammatione ,& est ere medicinis laudabilis valde in hoc casu. Et propter hoc squinetibin,& aqua ordei laudata sunt in curis febrium . Sed aqua ordei inoeerdum ori stomachi h bet inducere nocumentum,& propter hoc indiget tecti,ficatione,sponendo in rotulo dimidio aquς ordei characten unum eΜ niasti. che, spondus quatuor granorum Ordei. & hsc omnia indigent con syderatione. s. opponendo se periculosiori , & fortiori secundum plus & minus. Medicinae enim laudatae in rela Natione naturς sunt, qus habent has secundas virtutes.s. rela reare,& qualitate febrili obviare.& tales sunt tamarindu& bene g. id est violae,& tereniabin seu manna,M medulla bathes. Sed oportet ut videmus da. xe myrobalanos ante digestionem pro'ter stypticitλtem ipsorum. sed alubleb. i. corrigiola optima est in principio febris. quamuis aliquam habeat caliditatem. Cruo autem medicinarum in mollificando naturam est, quam dicturus sum, si tereniabin in primo: secitdo henelag. i. viola: tertio tamarindi, postea albuhleb. post medulla cucumeris sarraceitici.Languini, & postea Larsabar,scassiafistu Ia, deinde myrobalani.& conueniens est omnibus febribus uti contrariis a tota specie putredinis febrilis. Sed quia liae medicios pro maiori parte calidi eκi seunt, sicut sunt species, ideo in modica quantitate de ipsis ponere debemus Se frangere dehemus earum virtutes primas . Sed medicinis, qus hanc eκercent operationem absq; calefactione, uti debemus in hoc loco , sicut est vinum p morum granatorum,dc landali albi,& rubet,& tabazir, i. spodium. Sed in san. datis aliqua eκistit oppilatio,& cum rectificata fuerit medicina, materia utilis eκistit. Sed medicitis, qus habent in frigidare & humectare . sunt diuersae vel varis, vel mulis secundum diuersitatem & multitudinem febrium in quantitate calidarum, dc paucitate earundem. Et ordo harum medicinarum est talis r quia primo danda est aqua ordei, de postea syrupus tulepet & est syrupus secundum quosdam faetiis eκ aqua rost Bd zuccbaro solum, sicut laudauerunt aliqui noui. Sed propter siccitatem aqus rosars Ponendum est tantundem aqus simplicis, de plus de minus, secundum videtur conuenire.& qui magis fortis eκistit est G

rupus iactus ere succii frigidis δέ humidis, sicut est succus cucurbitti & cucum

254쪽

Liber septimus. ras

A ris sarrarentesm elatularimi & melonum: & sunt exterius coloris citrini, α . .: . . interius sunt continui & a Ihi. sed quod sortius e Nistit, est bibere succum praedio . i ictorum absq; zuccharo r& maκime succum cucumeris sarraceni, Languini: ea contrariatur cholere a tota substantia su a. Sed tempus. in quo de necessitate ridebemus purgare materiam peccantem cum medicina attractiva, est hora , in ico . is qua exuberar malitia humoris ere euntis in qualitate . & iam declarauimus suin . 2 i. l . . perius. de hoc facere debemus forti emistente virtute. 8c tunc est certum, quan do signa digestionis apparent: quoniam eo tempore collaudatur euacuatio facta r abj r. ii , a natura, eo v virtus eripulsiva non mouetur ad eκ pellendum superfluitates per ,. in viam naturalem, nisi facta digestione.& in hac arte imitari debemus opera nae e :turae toto posse. B t scire debes ' facta digestione, fit descesio.& expulsio absqς .l, in aliquo impedimento grossitudinis, vel viscositatis. vel oppilationis . Sed quado Dissicultaeno apparet digestio, tunc dissensio inter Medicos . reperitur: eo Gal.& maior deJeuacua, pars Medicorum dicunt v minime purgare dGemus, nisi materia sit digesta, tione mi nisi aegritudo fuerit in ultimo acuitatis . Et hoc intelligere possumus eN dictis risi ante dio

Hippo. qm quando aegritudo est in ultimo acuitatis, tunc humores sunt in viti eestionem,ma suriositate,& non est securitas, quin descendant ad Rusdam membra principalia,& laedant ipsa,nisi sint evacuati in principio aegritudinis et eo quia hum- 2. - res,qui acutissimi eκistunt, sunt subtiles:& quia ibi non est grossities,nec visco . ei. γB sitas, quς prohibeat operationem medicitas lareatius. Et non potest inde proueo .r a cnire nisi unum solum nocumentum. quod est,quia medicitas lare alius suis uuali. iii inti ltatibus primis augmentant febrem. 8d illud potest remoueri miscendo cum eis . ilia 2 frigida de humida, secundum v comtenit. Sed quando aegritudo non est peraca et a valde, sed est quieta , tunc ex pe ctanda est digestio. Et scire debes Q aegritudi . a uilnes quς acuis sunt in terris Hippocr. in terris nostris peracuis sunt. ὀc hoc ma- . inifestatur, quia Hipp. non curabat spritudines acutas , nisi cum aqua ordei, SE meliciato. Et postquam ita est,aegritudines acuis nostrs regionis, dc aliarum P. i ii. . Iidarum terrarum medicandς sunt cum medicinis attractivis. vel lanatiuis in x ei br di principio aegritudinis. Et in aegritudinibus peracutis pro maiori parte humorea n a. t et corrumpuntur circa orificium stomachi. 8c propter hoe,quando apparet abbum Idantia sanguinis, licet non sit superflua, euacuare debemus: qm inde magnum p . . s mi i 'uenit iuvamentum,& incontinenti quiescit valetudo aegritudinis , nisi sit quod

prohibeat eκ rebus supradictis. Sed quando aegritudines non sunt acuis, sed ' sunt eκ humoribus mucillaginosis 8c viscosis &indigestis , ipsas euacuare dc purgare debemus post subtiliationem, de incisionem.& hsc est digestio eorum: lialioquin non oportet cum medicina purgari. Sed aegritudines, quae non sunt Tertiana nIacuis,& sunt eκ humoribus subtilibus , sicut est vera tertiana, quς non transit est acuta, puC vltra septem periodos, dicit Auic. Φ eκpectare debemus digestionem: eo P di- ma quarti gestio humoris subtilis est eius ingrcssatio,& grossi est eius subtiliatio. 6c sicut ita. c. . difficile est virtuti erepulsius eκ pellere humores grossos propter siti pro se ille,

se difficile est virtuti eκpulsius eκ pellere subtilem: quia disrumpitur, dispero I li. gitur propter sui subtilitatem. quare difficile cristit naturs e N pellere humores .: grossos, eo m oppilant meatus,& transitus :& subtiles,quia disrumputur,& sparguntur,& imbibuntur.tamen medicinς laκλtius citius e N pellunt,& facilius humores subtiles quam grossos. Et propterea quidam Medici dirierunt v nunqua a G1l. dederunt aliquam medicinam Iaxatiuam ad purgandum aliquem humore,quin

cholera prius purgaretur propter sui leuitatem & subtilitλrem. Madhuc magis eo ista mediis quando dantur medicinc iaκatius, quς trahere,& purgare debent melancho eari. m otio Iiam, aut phetegina grossum & viscosum a proprietate & sui natura, prius illae Ras' io ad eaedem trahunt choleram,& eκpellunt. Et hoc idem manifestat intellectus, . Alman. e. 4. subtiles humores habiliores sunt ad purgandum, et erepellendum grossis: quavis hic vero Gehoc non sit eκ opers naturς.quoniam ii sic faceret natura, illud quod prius mi sermoret in aegritudinibus acutis, esset cholera: eo-tales sgritudines pro maiori P - ad aeutas: te fiunt eκ humoribus subtilibus.& quanto sunt subuliores, tanto difficillius a natoqtur conatura erepelluntur. Et propter hoc dicimus Φ minime tardare debemus in Pe- ga Aule. to.

255쪽

- Colliget:

tutum ,quin mala qualitas praedominetur naturi: tu tune erit mal digestio expe Ddiuis. c. et ς2. ctanda eum dissidentia liberationis. Et postquam ita est, id purgare debes, non M. Im .vide facias illud, nisi primo frangas suam caliditatem Ac siccitatem . Sed in febri

tres rones bus phlegmaticis. 8c melancholicis Rasis in principio earum purgabat . 6c haec Ras. contra erat eius opinio omnino, spurgare in principio febris. tamen Gale. dicit eonu Gal. 6. c. c. tium manifeste f. in minime debemus in principio febrium melancholicarum. a. Opion ena 8c illud idem dicit in epistola ad Glauconem. Et illud est, quia finis harum fgri Gal.Vide. I. tudin una est securus, nec eκpectatur digestio mala: sed phlegmatica est male de apo . 22. & terminationis.& propter hoc necessiarium eκistit, ut infirmus evacuetur et prae. 23.c5 .et 2 2. iterquam eκpectetur digestio perfecta. de propter hoc Medicus priu sincipere Meth. med. debet a medicinis subtiliati uis, M incisivis per hebdomadam unam,quia nou E- c. 3, Milib. metrius calorem huius febris, cum sit debilis. ut magnum inferat noeumentum:

de Curat. P δί cum hoc fecerit, tunc Medicus purgare incipere debet. Et demonssratio huis .cang. missiet ius est illud quod vides fieri in apopIeκia,& etiam in similibus aegritudinibus .de Rati. ill timorosis frigidis: quia incipimus in talibus ab euacuatione, ponendo in medici ctus inlacu. nisi areat suis incisiva.& subtiliatiua, Et mihi videtur impossibile recipiendo frtis. 6c. I. de rupum squinetibin per hebdomadam unam factum ere decoctione radicum lilii Febribus ad coelestis,& seminis apii,& liquiritie, quin prςparet humores,& digerat, 3c te

Glauco. dc uiorem faciat eκitum a corpore.& quamuis totus humor non evacuetur a corpo Hali. quarto Te, tamen narura inde alieulationem suscipiet omnino. Et inde redire debes ad Theo.c. 1 o. incidendum, et subtiliandum per aliam hebdomadam,quemadmodum diximus:

Ide intellige postea purgare. quia taliter operando, humores habiles reperiuntur ad eκροι ab his il eua tendum. Et simile hoc est homini ferenti graue pondus. quoniam quando ferrecuatione fe- non potest ipsum,&diuidit ipsum in parte , facilius tolerat ipsas. & postquamhris a mate- Natura fuerit alleviata,tunc digessio laudabilis apparebit, de rectificabitur doaria subtili n mino concedente. Et hoc melius eκistit valde, quam insirmum dimitterre sgri stiriosa. Op. tudini,& natur . s. si videbis naturam aegritudini praeualere, tunc distam,& regi in ur secuda men infirmo iubebis . & hoc in arte minime collaudatur: quoniam nisi naturae aptioris. 29. violentiam feceris, vel adiuuando ipsam . nihil boni ei feceris . nisi v verba ei Idem prima dederis retinendo ipsum. Et istud idem regimen facere poteris in febribus me. quarti tra. 2. IanchoIicis.& sic facimus hominibus sanis. quando volumus ipsos purgare, sic. i.ibi. Et quia ipsis digestiuum propinamus primo.ad subtiliandum humores, Sc vias apede solutivis i riendo. sic & in aegritudinibus oportet facere. tamen in aegritudinibus maior dili Pricipijs ei'. gentia est adhibenda, eo in earum humores difficilius recipiunt digestionem.&.c.s9. ibi. Et hoc manifestatur in opere Gale. in labore spontaneo febri propinquo. quo Ego veron niam ipse purgabat omnes humores facientes hunc laborem, prs ter humores diligo, cuius viscosos mucillaginosos: eo . omnes concordare Videtur, P tales non sunt pur. OP.Paru PPst gandi. Gal. autem videtur euacuare debemus habentes hanc febrem per fri- Evn Vbelle.ibi cationem solum. Ego autem affirmo ci, climata in hoc multum sunt con sydera. Et multo- da. propter hoc non est danda regula generalis: quoniam mihi videtur u etiaries quidem humores viscosi,& mucilaginosi purgari possunt in his nostris regionibus: facta ico ceditur, tamen incisione,& subtiliatione per longum tempus : de tunc tempus digestio. nis abbreviabis , & natura inde alleviabitur, & eκ tunc videbis digestionem laudabilem . Et te oportet has res multoties eκperiri: quia ereperientia in his

rebus non modicam virtutem habere videtur. Quod scipsimus de hoc in hod o P . . , Ioco sufficiat.

De cibatione , O Fricatione, O Batinatione sese

DIco Q cibus 'dati non deberet sebricitantibus usq; ad statum regestudiis

nis.& hoc,Vt natura tempus habeat digerendi humores facientes spritudinem,& ipsos erepellendi. Sed quia virtus non est sufficiens omnio bus, te oportet con*derare aegritudines. intoniam, si fuerit ere aegriti

dinibus peraculis, cuius status est propinquus, α crisia debet eae in septimo.α

256쪽

i Liber septimus. γ r 27

tritura fortis eκistit, tune iIlud facere debes. Et si virtus debilis fuerit, nni late

nus facere debes. Sed si virtus mediocris fuerit, & aetas fuerit iuuentutis, etha his ipsum aqua ordei. 8c mica panis, lota etiam eum aqua calida ad quantitatem.3.ii.vel.iii. ponderis. & istud est subtilius regimen in nostro climate secundum consuetudinem nostram. Sed regimen antiquum subtilius erat, nihil dare per hebdomadam unam.& quando volebant ingrossare, dabant aquam mellis solum. Sed hoc serre non possunt illi. qui sunt nostri climatis propter comple Nionem aeris,& consuetudinem. Sed in climate illorum corpora habent mino rem resolutionem:&cum hoc bibunt vinum non in multa quantitate. & comedunt carnes porcinas,qus duo sunt plurimi nutrimenti. Et generaliter con syde xanda est consuetudo. quoniam qui consueti sunt comedere ter in die non pose, sunt predicta sustinere,& maκime habentes compleκiones calidas . & resoluo hiles. Et si cognoueris statum fgritudinis esse Ionsum. & virtus infirmi fuerit debilis.cibandus est plus quam diκimus in principio. & cum status appropin quahit, minuendus erit. & totum hoc est intelligendum . forti eκistente virtute.& fortitudo virtutis enistit in compleκione forti. Sed qui habent complexio - . nes ealidas 3c siccas, pauci eκ his tamen possunt sustinere: & maκime in seri tudinibus sibi consimilibus,& in temporibus calidis: eo Φ, quando talibus pati famem secerimus, febres eorum ad incensiuas declinare faciemus: quamuis deis ihiles eκ istant in radice: vel ad hecticam,quia in complexionibus consimilibus multiplicantur qualitates mais sui natura, & magis, quando eis facimus sustmere famem multiplicantur, M aduruntur humores. Et hora cibandi eos est in de clinatione paroreismi primi, M ante principium secundi, ut natura habeat sparium digerendi humorem in tempore paroκismi. & hoe melius eκistit,s confortare virtutem, ne ei accidat aceidens periculosum , cui necessarium sit ciba proopinare, Ut in syncope eκ resolutione.Sed si timuerimus aliquod eκ his, cibabiamus eos in principio paroreismorum: quoniam inde eos a syncope taliter liberahimus: quemadmodum recitat Gal.de puero.qui praecepto Medicorum sustinue Decio Meorat tamem tribus diebus. Et aliquando conamur cibare ipsos in medio paroxis. ibo. med. morum . In febribus autem continuis horam cibandi eligere debemus, in.qua maioris eκistunt quietis: eoniderando tamen consuetudinem. Et eκ horis diei meliores sunt frigids,c mane, & sero. Et scias Q balneum in declinatione se. Balneumahrium collaudatur,quoniam superfluitates euacuat subtiles. In principiis vero mininie,ciuia rigores habet prouocare,& dissoluit humores, & multiplicat oppi ationes, & spargit superfluitates per corpus totum a Sc non est tutum quin inde proueniat apostema in aliquo principali membro . & qua uis humores evacuet. multiplicat tamen caliditatem Ac siccitatem febrilem, siue fuerit eκ aqua calida

laetum, siue en aere calido. Et necesse est ut corpora talium non tangatur aqua

frigida,quoniam humores efficit crudos . & propter hoc balneum fieri non de/het nisi post iactam declinationem,& in febribus, uus non sunt acuis . Uina quoqς aromatica de leuia, quς modicam aquam sustinere possunt, phlegmaticgα melancholici e Rhibere possumus: sed in incensiuis a vino omnino elongare debemus. Gal. quoq; curabat febres. qus erant eκ humoribus mucillaginosis Duodecimo cum fricatione.& hoc indiget con syderatione. quoniam non est tutum, quin hu Meth. mores spargantur eκ fricatione per totum corpus. Et ipsemet precipit in libro de Conseruatione sanitatis-ille,qui habet iastitudinem . de corpus eius fuerit Labro. Dplethoricum, vel plenum humoribus niveillaginosis, ut minime moueatur Vel σκercitetur: neq; balneum intret, neq; faciat fricationem. & simila: eo ν frie eio non evacuat eκ humoribus, nisi qui sunt subcutanei, & inter musculos: qui autem sunt in venis nullatenus euacuari possunt, nisi cum medicinis laκatiuis. Et etiam vides v,si sanus lacerat fricationem priceptam ab ipso in lassitudine. scilicet ita magnam, de necessitate cutis apostemaretur: eo-fricatio h scin vltimo grauitatis emistit,& illis maκime,qui hanc patiuntur aegritudinem,cum in initudine semper videamur esse . Iam ergo suincienter scripsimus, sicut nobis Hic desinit .idetur generaliter curas febrium putridarum; nuc autem redibimus ad curam noua traflao uniuscuiuis particulariter. llo.

257쪽

ales ut

colliget

De eurae fibrium cholericarum, O primo de eurae

Tertiarim. cap. XI.

Aee sotis si fuerit pura tertiana erit laenra absq: perieulor & scimuseertissime-natura habebit dominium super hune humorem . Et propter hoe non debemus eum mouere cum medicinis attractivis, sicut est scammonia: eo rectificando eam quantum plus possum iis, semper mεhris principalibus habet inducere nocumentum.& propter hoc virtutum debi- Iitat,& auget etiam caliditatem febrilem εί siccitatem suam. & si aliud non induceret noeumentum, nisi conamen surgendi,& decumbendi. modicum uon in . Deniretur,quia compleκio inde supercalefit, et debilitatur. Sed apparente signo digestionis non est malum dare aliquam medicinam attractivam in hunc modiF. scilicet quia primo dare debes ea,qus primo habent lenire materiam M humeo stare, sicut syrupum violatum,& tamarii dos: 8c ad reprimendum nocumentum Dissi, ineu, si'machi adde aliquid eκ mastiche. Et rheubarbarum in hoc loco optimu eκi-

stit: qm reprimendo nocumentum prςdictarum laκat. Et quantitas, qua dare de hes eN rheu barbaro,est a duabus. 3. Vsq; ad tres , iniscendo et syrupum tuleb, α Quin et ibin, ana. 3. i. cum . V. partibus aqus frigidς: dc infra'diem potabis cum aqua ordei . Se hoc faciendum est omni die, nisi natura moueretur bis in die ad ali ellam, sicut conuenit.& si natura moueretur eκ hac medicina ultra quantitalem,minue secundum portionem eκ ea. Et sumus eontenti in hae febre eκ inhigidatione x humectatione cum aqua ordei & syrupo tulep: eo si, hic febris n5eκistit inten* caliditatis, cum sit eκ cholera naturali. Et sumus contenti oppi lationes i psius remouere cum aqua ordei et squinaeibin solum. cum modica in eae reperiatur oppilatio, dc forsitan nihil. Et facta digestione si suffieit dare myr halanos citrinos, bene quidem: sin autem , propina infirmo eκ scamonia chara Etes .ii. eum tantundem mastiches,& cum. 3.i. 0rupi de ne nutare, &.3. p. inrupi malorum. Syrupus de ne nutare, quia frangit qualitates ipsius scammonis primas Leius caliditatem & siccitatem:& cum hos confortat atomaticitate sua mehra principalia.Et syriapus pomorum, eo quia frangit eius siccitatem , & remo-tiet nocumentum principalium membrorum ab ipta. Κt mastiche quia confor

eat & remouet noeumentum principalia membrorsi. M Medici iam ipsis usi fuerunt ad occultanda malitiam scammonie-- Et si timebis debilitatem infirmi. et hahis ipsum mica panis lota. Et iam testificatus est Hippo. . nisi fuerit eκ eror ore,u, hsc febris non transit quartamdecimam diem, etiam si fortissima fuerit. Sed si haec febris non fuerit eN pura cholera sed erit eκ vitellina, vel prassina, vel fruginosa, non euadit hic absq; periculo magno: & maκime quando fueriteκ prataina, vel aeruginosa.& mihi videtur impossibile . aliquis ab fruginosa euadere posset. Et hs febres longos habent paroκismos, cic pessima accidentia. α propter hoc indigent purgatione cu's medicina attractiva.quam supra scripamus, prius ablata caliditate & siccitate ipsius . Et non est malum , ut misceas ipsi medicini aliquid de polypodio, quod Ar bice dicitur helbeb : eo v purgat choleram adustam Sc grossam δέ melancholiam, postquam fregeris siccitatem eius cu oleo amygdalarum dulcium . Et aperire oppilationes in hae febre pro prium eκistit, nisi fuerit eκcedentis caliditatis. quod si fuerit une intendere d pes solum ad infrigidandMn,ia humectandum.

' Aee febris est intensi caloris, Ac prauorum accidentium. & dieitur iniscensiva.& impossibile est . hsc eκ cholera naturali generetur. Et in L. ista conueniens e Nistit purgare cum medicina attractiva a prineipio io: sius,& minuere eκ sanguine, si signa sanguinis apparebunt, dando ei. 1 Di , ii pmdidie. . auIeOβ marindorum infusorum in aqua simplici absq: wrupo M. bi, aliqua λua re dulci, dc post d bio ςi bibere aquam ordei; de postea set totu da

258쪽

Liber septimus.

potabis eum aqua anguris.& hoe regimen proprium existit omnibus libribus.

qui sunt in ultima caliditate. Et non dimittas aquam anguris, δί aquam super nivem in frigidatam: quoniam si conuerteris hanc febrem in lentam. & chroniacam, melius longe e Nistit, quam ut teger moriatur. Et hoc etiam dixit Ahum eiston Auenzoarde quodam puero, quem ipse medicauit,cui dabat omni die aqua anguris,& quotidie choleram vomebat.& tamen taliter suit operatus. donec ii Ia febris conuersa fuit ad chronicam,& inde liberatus fuit. Et mihi videtur . aqua anguriς longe melior. istit quam aqua in niue in frigidata in hoc casureo v aqua in niue in frigidara, quamuis sit in ultima hiruditate, velociter tamen recipit caliditatem,& adhuc magis: quia aqua eum fit sὶmplcκ. nihil restaurat. neq; prsstat corpori, nisi frigidam qualitate solum et sed aqua anguris restaurat. Ee addit in sanguinem faciendo frigidam substantiam,& qualitatem. Sed quanis do febres erunt lenis,& longi erunt paroκismi,& certus eris v non eκ cholerara pura eruur,sed erit ere Vitellina,qus naturali frigidior eκistit, tunc studere dehes plus in aperiendo oppilationes quam in frigidando . contrarium eius,quod fieri debet in illa, qus fuerit e re cholera pura: quamuis raro tales inueniantur. Et laudabiles medicitas in hac parte sunt, ius habent virtutem aperitiua abri: forti caliditate, sicut capillus veneris,& radiκ apii. 8c semen sceniculi, frangenis do siccitatem eorum cum radice liquiritis , & caliditatem cum violis , & floranenularis, x seminibus communibus . Et studeas ponere in medicinis res, quae habent membra principalia confortare, sicut est mastiche, et spica nardi,companendo ista cum syrupo Ruin zibin. Et esto studiosus ponere in medicinis soluistiuis quς habent choleram euacuare cum quantitate phlegmatis: sicut est semenhruri,i.semen cartami, frangendo tamen ealiditatem & siccitatem eorum . Ethsc est cura omnium febrium cholericarum .

De Ora febris Phlegmaneae. cap. XIII. HAec febris cum fuerit eκ phlegmate simpliei & naturali.& de hoe lact

ris certus,tunc studiosus esse debes in incidendo humores, & in subtiliando, M oppilationes aperiendo, plus uam in infrigidando εc hume, ctando.& sufficit lihi in hae intentione Ruinaeibin cn iure cicerum, occuItando siccitatem eorum cu radice liquisitit,& adde huic copositioni aliquideκ spica 8c mastiche, quoniam in hac febre stomachus debilis reperitur. Et conuenientior operatio in prinεipio huius febris est lenire natura cum semine carotami,& semine Vrticarum, fracta siccitate eorum prius cum tereniabin . Et serac vato hoc regimine per hebdomada unam, probinabit eis medicinam laκatina, ius habeat illum humorem euacuare. Et melior illarum medicinarum est tuo hith: quia a proprietate habet trahere,& eκ pellere humiditatem,qus in ore sto machi est.& agaricum etiam cum eo: quia eradicat humorem grossum. & ape rit oppilationes.& si addideris aliud eκ hiera picra, non est malum , confiden do magis in agarico,& turbithr& aliquando occultando.& frangendo siccita te eorum cum oleo amygdalarum dulcium . Collocinthidem aut in tuis medicionis euitabis ponere quanta plus poteris. Et si apparuerit tibi in humor sit tantet duritici, i non possit euacuari absque ea, adde eκ ea aliquid in prsdicta comopositione,occultando malitiam eius cum chachina cet credo m sit tragacantha α cum amygdalis. δύ dosis eius est media pars aurei . Et tales purgandi su ithis: quoniam in una vice non possunt purgari propter frostitiem humoris . Et hoc non facias, nisi virtus fuerit fortis, con syderatis ali is conditionibus supra. dictis. Medicina vero iacta eκ turbith in principio huius febris non est mala. Cibus vero in principio huius febris sit pulla parua secure : eo id status eius Mon est minor trium septimanarum : & est possibile ut ipsa duret usque ad quadraginta dies ,& vltra .. Rasis autem dicit quod tranncta septimana quarta. non est malum infirmo eκ hibere troschiscos de tot s completos dum aqua cicer neo ut hanc febrem patientes ut sine leuiter deueniunt ad debilitatem

259쪽

Colliget

emaelit & hepatis.& eadunt de facili in hydropem. Et ego meo tempore vi. Dei quosdam habentes febres chronicas , quibus Medici nostri propinabant eis ympum squinetibin solum .iu ceciderunt in hydropem.& mortui sunt. Et quod dico de trochiscis de rosis in hoc loco, non dico nisi causa eκempli & simili tu dinis.tamen tu debes dare eκ similibus medicinis secundum plus & minus, mut hi melius videbitur conuenire. Etiam quod simile huic intentioni reperitur,earmccharum rosatum .prsterquam frigiditati magis videtur pertinere quam tro ehisci dicti. Et si videbitur tibi conueniens miscere cum iure cicerum syrupum

squinetihin faeit illud.Et si inflatio in pedibus, aurin palpehris apparebit tibi.

caueas astrupo squin et ibin: quoniam habet perducere ad hydropem . quem ad modum diNimus. In febribus vero phlegmaticis. non recipientibus digestionε. quorum lacies M venter tumescunt,et ealores eorum plumbei videbuntur. Gal. videtur u tales sunt euaeuandi per hicationem. donee vigilant, diuidendo tenapus eorum uta . dimidium tempus eorum sit fricando,& dimidium sit dormiendo. Et dabimus et hibere aquam mellis eum hyssopo , cte liquiritia. Sed Gale. potabat eos aqua ordei. sed eam ero non laudo in hoc casu: eo quia nocet sto macho,& facit horripilationem, nisi cum ea fuerit pasum mastiches. 8c piperis. α radicum foeni li.Et non tibemus eos diu dimittere absque cibo, quia inde eecipiunt nocumentum et quamuis leuiter pati famem possint . quoniam quando in iste humor mucillaginosus multiplicatur in corpore,talis humor cum difficult te maNima potest ad sanguinem conuerti. Ac propter hoc virtutes eorum dehi- Iitan tur, donec ad syncopen habent peruenire . & ideo eis dare debemus mica Panis lotam cum aqua mellis,vel cum vino aromatico . Et hic est modus hic tionis,qui prcceptus est a Gal. in hoc casu,s.. habere debes gausapia aliquataeulum grossa & vetusta.& in primis incipere debes a superiori crurium, descendendo inferius ad pedes.& postea frica genua, dc postea superiora coκarum, descendendo ad genua.& postea incipies uicationem ab humeris, vel spatulis,deoscendendo per brachia ad manus.deinde frica his dorsum, incipiendo a summio eate eius, veniendo vique ad pedes.& sic fiat per totum diem .Et si infirmus senserit lassitudinem,inunge cum oleo non habente stypticitatem, sicut oleum chaomi millinum,& anethinum, quoniam est honum . Et dicit Gale . Φ postea a sergere debes oleum eo . angustiam prsstat.& hoc est. quod Gai. videtur dicere de huius aegritudinis regimine.Et quia in hac febre accidens syncope coninsueuit prouenire,ideo memoratus ero eius curam, ubi tractabo de curis accidemtium.ohmittendo eorum causas.

De cura fibris quamme . cap. XI I Ii.

I iud autem,quo plus indigemus in hae sebre est aperire, incidere,&subii

Iiare. & modicum in ipsa indigemus fricatione .infrigidatione, 6c humecta tione,quasi nihil.Et cura huius febris quasi contraria emistit curs causi: eo p in causis attendimus ad febrem solum. & in hac causs. Et propter hoc Higere debemus medicinas incisiuas,subtilia tuas, & spleni appropriatas, sicut rauiκ castaris,& scolopendrium.& tamariκ : eo sp istud membrum potens ea ferre medicinas fortes,& aperitiuas ahR: nocumento . Et potest conficere has medicinas cum syrupo Ruinaeibin facto ex uua passa . Et oportet in principio. te euacuare materiam cum helbeg. i. polypodio,extracta virtute eius in iure galli veteris, & oleo amygdalarum.Etsi vis digestionem eκpectare in hac sebre. Potes facere propter ipsius modicum periculum quod ferre potest.Et si vis purogare ante perfectam digestionem, poteris facere. facta in eisione cum syrupo prcdicto per duas septimanas,vel tres. Et medicini, qus habent trahere hunc homorem,& purgare, sunt iam manifesti. Ac etiam habent gradus. & qui in priamo gradu reperiuntur sunt myrobalani indi,& emblici,& postea polypodium. M tales sunt, qui dimittunt myrobalanos propter eorum styptieitatem . de postpo lypodium est epithymum. Et operatio istius fortior est operatione polypodii. sic maiorem corpori infert angustiam. α hac de causa indiget occultatione illa tum duarum

260쪽

- Liber septimus. I 29

A rum duarum rettim,scilicet remittendo ipsius qualitates primas.S eius remitia

do malitiam. Et propter hoc non est malum miscere isti medicinae medicinam. quae faciat ipsam velociter festinare, sicut ponendo cupraedicta medicina Κaracta duo scammoniae vel tria cum tertia parte unius aurei de maiora na.& hoc Non facimus causa eκ pellendi ipsum humorem, sed propter debilitatem & tarditatem ipsarum medicinaaum ordinamus dictam additionem, ut recipiat inde iritu principium eκpellendi . Post epithymum est lapis laetuli. Sed ab elleboro nia igro cauere debes toto posse. Completa autem digestione huius febris, a Gale. theriaca collaudatur.& ante digestionem recepta, posset ipiam ad causum con uertere. Sed si tempus fuerit frigidum, & aetas se nectutis emisteret, dia triora Pipereon facta digestione mirabiliter colarn& maNime in frigidis regionibus. Et indiges in hac sebre circa splenem studere scilicet empIastrando ipsum cum cxehus remouentibus ipsum tumorem,& eius duritiem resoluentibus: quemadmodum in cholerica solliciti esse debemus circa hepar,& in phlegmaticis in orificio stomachi.quoniam membrum istud, in quo maκime talis humor putrefit,et ardet, sicut ignis in hac febre melancholica est splen: et in cholericis est heparet α maκime continuas eκ cholera patientibus: M in phlegmaticis circa stomachum eκistit.quare in istis tribus generibus febrium conueniens est dicta membra confortare, Sc humorem digerere,& rectificare. Et si cognoueris in praedio B ctis sanguinem e Nuberare in principioAos minuere debes. In phlegmatica vero mihi videtur quod cum timore magno phlebotomia sit facienda, quia in

ea multa quantitas humorum crudorum reperitur. In febre autem acuta, quae dicitur mutabecca. & in Latino synocha vocatur, scire debes quando putredo Praevaluerit, tunc purgatio eκist it melior phlebotomia. dc si quantitas sangui. nis plus ipsa putredine reperitur, tunc melius est phlebotomare, in purgare. Et sic iam finitus est tractatus omnium febrium putridarum,generaliter de speci liter. Et postquam curas simplicia cognoueris perferite eκ ipsis scire debes leuiter curas compositarum,velut hemitritaeorum, &suarum similium.

Dι eura febris Hemae. cap. XV.

NVnc autem mihi remanet de hectio determinare . Haec sebris cum

sit de mala compleκione sine materia calida & sicca, ideo intentio carationis una eκistit, sin frigidare δί humectare: & plus indigemus in hac humectatione quam in trigidatione.quare in frigidare debes Sc humectare cum omnihus rebus,quihus potes. Et hoc dupliciter fieri potest: uno moc do cum rebus intrinsecis: Sc alio cum eκtrinsecis, sicut cum halneo, unctioni. hus.&empsastris. Haec quidem febris tres gradus habere videtur, qui Variatur Fhbtia Heis plus & nrinus.quorum quidem primus leuiter curari potest: secundus ctica habet difficilis eκistit: tertius vero minime curari potest.Et cura quide primi gradus, ores orrulus.& secundi eadem eκistit, nisi quia diuersificatur secundum pius & minus. Cibus 'autem, qui maκime conuenit in hac aegritudine,est lac.& melius e N eo est lacrinilieris.& post ipsum est Iac asinae.& post illud est lac caprae. Et est necesse ea,a quibus recipitur lac,nutrire cibis optimis secundum suam naturam, δί facientibus digestionem laudabilem . Et ipsum in ieiunio dare debemus in ea quantitate, qua digeri possit . Et convenit tibi studere, ut bene digerat: eo uod iac in st acho de facili castari consueuit. quare incipere debes a mo ico, dando ei primo. 3. i. de sic addendo, donec deuenias ad dimidium rotu- Ium . Aqua quidem ordei eis magnam habet necessitatem. dc quamuis corpo Ta eorum maiori indigent nus rimento caeteris corporibus, ideo quia virtus eo. Tum nutritiua debilis eκistit, conueniens est studium adhibere in praebendo eis cibaria digestibilia, de honi chymi. Quare de carnibus laudabiliores, quae

eis eri istunt, sunt pullae gallinarum, quae nutritae iant eκ frumento.& Vitellum ouι similiter eis est optimum nutrimentum. capones nutriti e V amygdalis et frumeato eis collaudantur optime. Et si in corporibus eorum calor Ioriis rePO ,

SEARCH

MENU NAVIGATION