Omnia opera Aristotelis Stagiritae Omnia, quae extant, opera, nunc primum selectis translationibus, emendationibus ex collatione græcorum exemplarium, scholiis in margine illustrata, nouo etiam ordine digesta ... Auerrois Cordubensis in ea opera omne

발행: 1560년

분량: 800페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

partis secundae tra c. primus.

actio nem fortem.&immutationem in corporibus lamelicorum.1 Et si fueris infrigidatus. ingrediatur balneum,= - ,niaiur eum habentibus J corpora pinguia, camosa.

Oportet quidem ut in frigidatus ponatur in balneo: δύ- habentes corpora pinguia & suauia cubent secum.

Et si callent oculi eius,visius, ipsius di gregetur ex gelu, ponatur sever

seciem eius peplum nimm . Cum offendit gelu eκ sui vioIentia oculos iter agentis, ponat super vultum

suum orate, seu peplum nigrum,& intueatur res nigras.

.Et eius extrema protegantur a frigore ole in f fomententur rande inuoia Maturpedes eius multis coopertoriis ori quam stularesJ calcientur.

ENtrema quide eius a frigore sunt protegeda, k Pcipue pedes: id fiet. si mul. tipliciter cooperiatur, priusqua calciet sotulares. sic et cooperiedae sunt manus,

Vnde si cessante dolore extremoru no recuperet sensium,siciso ea esse dissoluta O mortificara a frigoretro taxo tune iugitersiunt fricandabo calefataeda eis oleo de sinape calefacto, ct consequenter fascianda,-

Si cessante dolore eκtremoru cc pedum, non sentiant, scito p frigus ia moratificauit , Ac dissoluit ea ratione corruptionis eorum. pro tanto dissolutis luc coo. perimentis ipsorum. sunt continuo calencienda, lac postea fricanda, utpote cum oleo de sinape calefacto,&aliis ab eo calidioribus, si possunt reperiri.

Et si inde pedes fuerint nigri, ut liuidiscarificentur: O si fuerit in eis putredo, mundetur: ctsi aliquid dissolutum fuerit,abscindatur aud ab eis.

Si pedes inde denigrantur, scarificetur cum instrum Tio ferreo, donec sanguis eorruptiis emanet & egrediatur ab eis.& si fuerit in eis putre lactio. mundi fieetur ab eis. & si aliquid e re carne earum, aut aliud ab eo fuerit mortificatum, abscindatur ab eis.

Qui vero inde lasiitudinem incurrerit,curetur cum oleo, ct seruet regimen O diaetam publilemcticenturi, ct extendantur ipsius membra in balneo, O requiescat eonsequenter aliquibus diebus.

'u inungendii est corpus iter ape iis in balneo csi oleo subtili. eu accidit ei lassutudo eκ violetia laboris: estq; fricadu corpus eius cu eode. Na sticatione corporis dissoluatur superfluitates illaudabiles eκ eis noc: us. quas imoderatus labor efficit in eode. De natura. n. immoderati laboris est-dissoluat humiditates ereinebris similes in natura seu cople Nione sua saniet.& ob hoc sunt causa dolorisque percipit vereatus & fessus. dissisluutur aut limoi humiditates ab aequali temperata Dicatione facta in sic fesso veκato. Prohibuit aut ibi cosequenter la. hore ad tollenda causam lassitudine efficiente.hoc. n. est causa lassitudinis: nec est inodus idoneus ad curandum nocuinentum,nisi ner ablationem eius.

Regimen iter agentisq per siccum tempore ca-

62 a. amplect tur

inuolutio es.

gantur.dem de pedes eius inuoluantur icu multis cooptoriis ante qua coturniisces seu holis

Σachini. seu 65 calciament' de corio caede conses

dus, siserealesiat ex labore itineris . rato extrahatur sanguis A eo x fma e cduenient gnaJ quantisate. O sic efficiem ecurus ab apostemate f. per phlebotomiam.

Phlebotomia quidem est utilis & necessaria volenti iter agere: quoniam danatura motus est generare calore, et de natura calidi est calefacere nimis sanguine. Est et de natura caloris, cui obviat iter ages, ide facere in eo eκterius pro '

482쪽

Alia litera

ris sitim, h. qni timenda est caliditas eius.

e. & viae rehus iacientihus umbra,& his quae

nares, & os cooperunt a puluere. PId. hola Veo hementis caloris,

e. alba

Canticorum

venae ipsius angustabuntur, sicut angustantur vires eκ musto bulliente. Cu aΤt Isic angustantur venae ipsius, o Pon possint ipsum tollerare, c5stat Q infundetur sanguis lite ad aliquod eκ membris,generabitque in eo apostem a. Veruntamen post minutionem sanguinis in tali. per phlebotomiam, calcfit residuum in venis aliquantulum. sed nequaquam sic angustantur venae eκ eo. Et ob hoc quidem minuunt homines animalia sic sanguine in fine veris & in principio aestatis .ad hoc tamen ipsi sola eκ perientia iunt edocti. sed Galenus hoc roborauit ratione. unde minutio est in habente mulium sanguinem in aestatis principio

lacienda. I ....

Verum si cholera in eo dominetur,educatur ab eodem, R et sic sitis malit . alleviabitur,aut tollerur, I ante aggressum itineris puccis couenientibus extinguenda h salias uerendum est,ne calore inius periculo exponatur. JSi dominetur in eo cholera magni acuminis x violentiae. euacuetur per eductione cholerae rubere vice phlebotomiae, & cum succis in frigida litibus: puta succo uuae acerbae, cotoneorum,& malorum granatorum acetosorum calor corporis eius ante egressum itineris e N tinguatur.

Et fiat ut comedat aliquantulum ex herbis frigidissimul et semelsati retur aqua, et quiescat cum poterit,nec irascatur fortiserς aliquatenus,et moretur in locis umbrosis J et uitet fleu dimittat clamorem et seranonem , necnon etiam bellum et iurgium, nec moretur in loco nimis calido , Osium: in potus rupum ex succo uuae acerbae cum siucco portulacae et aqua. Hoc quidem totum est de se manifestum. nam hoc praeceptum est ad vitanda ea quae calefaciunt, M ad Vtendum eo, quod frigiditatem ministrat. Et voluit in saturetur potu aquae simul semel: sic enim mitigat sitim amplius.

Eisisitiat i in f meridie. teneat in Ore suo pitulam unam ad quantitate tu

Quod hic dicit. s. in teneat quis in ore suo trochiscum eκ camphora , diκit uuide eo in ipsa abscindat sitim.& in frigidet compleκionem. Quod etiam prς, ' cepit, L p oleum & cera eκtendantur super vultum, ne immutetur & alteretura sole: est quidem praeceptum de se notum. attamen cera liquefit, & dissoluitura calore solis: propterea melius est ut eius sit linitio seu inunctio absque cera. Et diNii: praesertim in mulieribus: quoniam actio & immutatio solis in lacie eao arum est fortior, ratione decoris & passibilitatis ipsarum.

Regimen Infantis, dum adhuc est in utero.

γ*- odiatur taliter infans m utero ,ne contingat corpori eius aliquod me

Lia mentum. Intelleκit quidem oportere ut mater caueat sibi, ne percutiatur venter eius. corrumperetur enim inde aliquod eκ membris infantis.

ν, Er eligatur nutrix , quae cibabit et potabit eum, ut sit boni nutrimenti

apud eum. Nutrire,quae cibabit,& potabit puerum eligatur honi nutrimenti, & hahens lac honae compleκionis: si intelligatur de nutrice lactante ipsum. Si vero intelo Iigatur de nutrice non lactante ipsum, intelle Nit quidem φ debet esse instructa In regimine puerorum, s. in nutriendo & balneado eos,& alia iaciendo eκ eis. quibus indigent tales inlantes siue pueri. ,

M Talis est etiam Vponenda intentis super stomachumiraegnantione conrim gat corruptio in de Ideriis seu appetitibus ems.

483쪽

Partis secundae tract. primus. 'λ9

- Quoniam accidit magna submersio stomachi prignantibus.& hoc in princi pio impres nationis earum, acciditq; eis in naturalis appetitus: ideo inquit ponenda est intentio super earum stoinachum . pro tanto mini stranda sunt eis quς confortant earum stomachos:& qus auferunt illaudabiles appetitus earum.

suitatibus olfendantur.J Verum si sanguis excitaretur in eis, minime amen Lii, Eheia minuatur: sed vice praedictae euacuationis instrigidetur sanguis, seu erui fer' iue nutri.

uor extinguaturi tura .

Intelleκit quille ip prs gnanti offeratur in potu quod sanguine eius recti licet. b de clarificet, seu quod educat superfluitates de corrugatione ipsius, quatenus ere G --. materia munda nutriatur. non in minuatur, quamuis et eκ citaretur. seu in quanotate augeretur: sed propinentur ei sanguinem in frigidantia loco eius. hoe autem sic iussu fieri . timens o per phlebotomiam prςgnans habeat abortire.

uis:utatur nihilominus tunc conuenienter subtiliantibus. Si e X citetur aliquis humor in pregnante, minime tamen ei erit pharmacia offerenda et erit nihilominus utendum in ea eo quod ipsum subtiliet 8c scindat.& hreuiter eo quod ipsum ad laudabilem dispositionem reducat.timendu enim est, ne aborsum eN Pharmacia patiatur.

Regimen tempore partus.

CVm autem inflabit tempus partus,utendum est partum facilem efficis tibus. unde 'centur in balneo ex omni parte cum oleo illa ipsius, Os , coniungitur uentri eius, J ut sic nerui eius o mustuli mollimentur , ne Lin

partus eius laboriosius efficiatur. stentes, Utendum est efficientibus partum facilem appropinquante tempore partus:& hoc fricando in halneo illa ipsius,& loca membris imprςgnationis confinia,& propinqua.quatenus mollificatis neruis, & ligamentis & musculis eius, Parotus ipsius alleuietur,& facilis efficiatur. Vnde utatur oleo in cibis eius:=βrbeat brassium seu iaspimgue. 73Hoc quidem ideo diκit,quoniam pinguia leniunt, & per consequens partum facilem efficiunt. 4Et protegatur a clamore, saltu,rimore,pugna,Opercussione,etim g Pgο- 79

Pregnans quidem est a percussione eκtrinseca protegenda: eo . aborsum ab teinde sepius patiatur.& cum erit partus difficilis et violentus,detur ei in potu deo coctio dactylorum, & foeni grsci.

Expedit etiam Gi in partu habeatur Obstetrix discreta : quae circunscripta so omni pusillanimitate trahat fortiter pedes eius,ctii simprimatJ υentre eius, b ς0PIVReaute tamen O discrete,postquam subito eam siurgere fecerit./ Congruit quidem ut in hoc casu obstetriκ perita habeatur: quc.strahat pedes eius violenter,& faciat ut consequenter surgat.&subito erigatur:&cum surre- Nerit,prς mat,& constringat cum vitta & sibi similibus ventrem eius.

Et si stuat ab ea sanguis multus, userantur in potu trochisici O harabe. si si

vera ratione alicuius impedimenri non egrediatur ab eo sanguis in conuenientiquantitate, sumat in potu trochisicos de myrrha. Quod hic dicit, est de se notum, s. eκcedente fluκu sanguinis. in hoc casu propinentur in potu trochisci eκ charabe. Si vero retineatur quod debet eῆre di, ministrentur in potu trochisci de myrrha. sunt etiam miniitiandi ιrocbisci de myrrha ad alleviandum Parium,

484쪽

Canticorum λEt utatur fumigiis dissolutis ex myrrha, h=tram, sauina, I siuia D

μφ λψς Hs e quidem o innia procuram descensum A egressiim secunditas: proeuratur etiam egressus & descensus secuit dine cum sternutatoriis . Dicitur autem secun dina panniculus,quo voluitur laetus iii utero materno.

Electio nutricis. .

. ia

tribuendum lac multum,

quod nauseatina satietate inducat.

. planus de imoIIIa

E Si ergo nutrix eligenda mediocris x:aris O camosa, non tamen laxae casenis, per complexionem se am appropinquans aequalisalibet teperiei, h salii O erectiJ corporis, edi magnarum ma illarum:habens caput mundum Osanum,ct oculos,immunis ab omni nocumento intrinseco , O si, sis sana breuia ter In membris,ct iunctaris suis.

Hoc per se noluin, cp electa nutriκ debet esse mediocris statis. utpote a vis ginti annis usq; ad trigilita. Debet esse etiam squalis seu tempera ς comple Nionis, aut propinquς ei:& debet habere corpus pingue 3c sanum. Per hoc autem. quod di Nii: appropinquans squaIitati, &c. potuit intelligere csteras conditio ne s. quas eκplicuit, seu addidit consequenter.

Et habeat multum lae,cuius color sis albus, nec sit nimis subtile, nee nimis Wissum , ct sit sepor eius dulcis , - sine horrore aliquo, J sits coniunctum in partibus,ct non suidum di oc quidem est notum de genere,& modo lactis notum enim est , electum lac debet esse mediocre inter subtile & grossu in , albi coloris,& dulcis saporis. sint ilium.& non diuersarum paritum.

Congrisit autem ut dulcibus ' spinguibus, J Opiscibus recentibus f setim

oleiJ nutriarur. Et decet in ordinetur cihus eius talis, qui habeat sanguinem generare . qualis est dulcis, S unctuosus,& pinguis temperate: via de intelleNit eκ dicto suo eum oleo pinguia oleaginosa. decet a: ut nutrim attenta sit in e Xercitio , de honitate digestionis: hoc nanq; est necessarium in hoc capitulo,& omnibus aliis.

Regimen proprium insantis, cum exit ab utero.

rigatur ergo O liniatur si tiris cum fas abitur, donee manifeste indu i retur cutis eius O S scale H O ab humiditatibus eius mundetur:Omediocri ligati ra fas eiur. h J-

Cum ligabitur & lasciabitur ipse infans, ungatur prius oleis stypticis, & catale fiat aqua semperati caliditatis,ad mundificandum ipsum a sordibus,& ligatura eius stringatur temperate. Et Galenus quidem iussit ψ puer natus superaspergatur sale trito. Non tamen permittatur mulium suggere lac, quoniam corrum peiur inde ipsius digestio.

26e est et ei longo tempore prohibendi. lae quoniam supercalefieret inde.

Puer est laritandus mediocriter & temperate, non autem eκcessive, quoniant corrumpetur inde lac assumptum. non est etiam paruum Iac dandum, quoniam supercalefieret,& consumeretur inde.

Sunt, tolenda O vitanda Omnia ipsium ad iram excitantia et ipsius si si impedientia. si enim velit quis somnMm prouocare, ponatur stinatus eius capax, ct latus satisJ in sita opacoro imponatur papauer in eibis suis, si ex ablatione somni seu vigiliarum inflantia contingeret ei aliquod nocumensum. Decet nutricem attenta eae de esse 5e dispositione iurantisine saliquid aliud

485쪽

Ρartis primae trae. secundias.

I is dat ipsum.aut stricta ligatura, aliudue ab istis. unde faciat ipsum dormire su

per stratum planum & extensiim in opaco. . li ratione alicuius noctui Iedatur in somnietare,papauer in cibis & ferculis eius misceatur.

Utilius tamen est hum,magis' nee serium, ne alicuἰ infantium dare- υrur aliquid ad comedendum,excepto iam solo,rime habuerit dentes suos.

Nam cum datur eis alius cibus,dum adhuc Iactantur,quemadmodum faeiune nunc homines regionis nostrς in regimine suo. hoc quidem eκistit causa mora horum in eis:adeo et, etiam contingit inde mors frequenter.

Hoc quidem prςceptum est ad eκcitandum & eκercitandum visum,uecnon & dilistat ut etiam & confortandum ipsum eκ ipsius eκercitatione. & hoc, quoniam omne deremembrum roboratur.& consortatur cum eκercitatur. θί. in operatione est atteis 'tum .pro tanto cum erecitabitur a somno, congruent ei magis loca luce 8c clari. tate informata. Idem etiam docet teneatur eκtra domum in via,ut coelum et astra eius inspiciat:& q, videat in die colores plurimos, ae diuersos.

V s Et loquatur semper alie quicunq; ant quaecunq; habebis aecessum ad sxi remi cum voluerit quis ipsum in linere O assuessere J ad Aquendum. nu ip

Hoc etiam prsceptum est ad eκcitandum organum auditus ipsius . & dispo. rum sim δ' nendum ipsum ad loquendum . de hoc, quoniam de natura puerorum est ' ς R VOquem sermonem audiuerint assimilant: sicut etiam facit auis,cum ieeepit doctri- ς ' ςφημφnam sermonis hominis. nutibus , ut

Et ponatur mel in ore eius, liniendo Osticanis exeo palatum , ringiuars et

linguam erus, ct addatur eum eo aliquanturum thuris d fr uiritig. d.Iucci Hoc quidem tqtum est ad hoc, ut sit facilior orius dentium . de ad iuuandum

eum ad loquendum.

Et prouocetur ei semularis , quatenus ipsius nasi oppilationes aperiantur DO mundenturi Me enim remsieat O clarificat voeem Fuam,omnes Giam sena sus eius,ct eum hoc dilatat pectuno, obelitum bonum facis. iQuia iusserat leniri os & palatum ipsius. prscipit nunc in in eo sternutatio prouocetur.& ait v sternutatio prodest sensibus, & hoc, eo Φ cerebrum mun- C dincat.ere hoc etiam confert voci, & anhelitum mundificat. eo in meatus eius ' mundifice

Et vitet phlebotomiam,ct pharmaciam,donee ad aetatem adolessentiae per uenerit: nec resistatur apostemati varisti seu exiturae eidem tantingenti s J eum attractione. e M seu rion

2 Non quidem decet minuere ac pharmacare puerum etiam si occurrat eret en eontra tia ' natura morbi donec transiuerit in eo stas pueritis et quod contingit anno aut Xv. Cum autem diκit: nec resistatur apostemati variole seu ereiture eidem contingeti cum attractione: isti oro proculdubio quid intellexit per hoc. quod diκit cum attractione. Nam si per attractionem intelleκit, . non prἰ curetur tractus R diuersio materis ad partem aliam,& oppositam membro apoctemoso per phlebotomiam illius partis opposiis: hoc quidem iam includebarue& continebatur sub prima cantificatione generali, quam de Phlebotomia feceo rat. Si vero intelleκit per hoc, ne superponantur membris pridictis medicine attrahentes: hoc etiam est prcceptum generale tam in pueris quam in aliis ab eis: cum contingunt eis apostemata & variois disis quidem Arabice aleeliud. mmo forsitan hoc est utilius de magis conseruandum in pueris quam in adul. tis,ratione supernus humiditatis compleritonia ipsorum,

486쪽

ak domus ari

corpora i p. soru sangui. ne sunt pri

uata. h. cum mulis

to cibo

Canticorum

Regimen conualescenti una.

c. et laudabili colloquiod adinini - 1tretur eis istiti cantia dccantilens', i

e. morentur.

nec forti e κcitetur e Nercitio, neque fricentur Vehemcrer. naista facint in eis accidere debilitate.et sedeati austepidis . Mniebra ipso.

xu oleis conuenientibus inungantur,

Icet eonvalescentes ab aegritudine sani exi Zant,eorum tamen corpora nonsiunt fortia, sied debilia, sicurseunt R debiles immunes a morbo, quoris virtutibui accidit fatigatis,os guinis priuatis in eorum corporibus.

Ouod dixit de comi alescentibus a morbis est per se notum. & hoc, quoniam iptrum corpora sunt debilia.& parui sanguinis: & virtutes quidem sequuntur dispositionem iptarum corporum,quorum sunt.

Si autem macies ct extenuatio corporum ipsorum fuerit longi temporis, Ochronica,reducantur paulatim ad consiuetudinem propriam,nec fiat hoc pubito ct festinanter . si vero emacerati fuerint, ct extenuati in tempore breui, b O J reducantur celeriter adflisa: est nihilominus gradatim sub tiliandus,donec euasio coaporis ipsorum sit manisi a.

Hoc quidem prsceptum est de modo , qualiter reducantur conualescentes ad solita. unde inquit in si macies corporum ipsorum fuerit longi temporis, &e. Mest ac si diceret, a, si passiis est morbum chronicum , est paulatim & gradatam reducendus ad cibum solitum : estq; per longum tempus in hoc aus mento gradatim incedendum , donec redierit ad consuetudinem solitam . Qui vero breui temporis spatio passiis est, sit translatio eius maior.& in breuiori tempore: ita reducatur cilius ad solita. quam conualescens e X chronica passione. & in summa sit tempus eius in reducendo ipsum ad solita insanitate squale ad motum factum tempore morbi. Sunt tamen necessarii gradus in reductione conualescenistis ab spritudine ad solitam sanitatem, siue fuerit morbus chronicus, siue acutus.& hoc intelleκit, cum di Ninest nihilominus gradatim,&c. .

Detur ergo ei parum ex cibo,qui tamen laudabilis sit Urtutis se obmi.

Sit ergo cibus conualescentis in spritudine in paxua quantitate sumptus: sitq:viitutis laudabilis.& bobi chymi,cuiusmodi sunt Utelli ouorum,& testes gallorum habe ur enim opinio-tantum pondus sanguinis generetur eκ eis,quantum ipsa sunt . . .

Et sit in quiete et tranquillitate, g, eorum membra tenera pnt O mollia, rect mentu'; eorum animae tanος consertisJ O laudabili pede,ct ministrentur eis aromatica,ct omnes flores laudabilis odoris, ct β fgaudeant O urentur,ct Ussos exhilarantibus recto centur, J ct virent meditationem, O tristitiani. O ingrediantur tinas in balneo: nec tamen ibi diu sie antro ungantur ibi membra eorum oleis conuenientibus: n tamen cum forti fricatione. haec ef iunt in eis calorem innaturalem. JHoc quidem totum est per se notum . comprehenditur quidem hoc totum in tribus prcceptis seu canonibus uniuersalibus . Quorum primus est , ne fortitere Mercitentur, sitq; intentio eorum potius ad quietem quam ad motum. Secundus est, ut eorum animς seu virtutes saluentur. 6c confortentur cum omni eo, quod erit possibile per auditum,& odoratum. Tertius est, ut eorum corpora rectisti

centur cuin oleis lenitivis, ti per ingressum balnei in pillis, vel lini aqua tepis da plenis.

Regimen senum.

U Ires se mirtutes fenum retrocedunt omni dirio etiam minuuntur.' Quicquid est in senibus e re istit in diminutione Sc cosumptione. M ob hoe diκerunt, seneκ sit homo corruptus, hoc est Q sit in via corruptionis. & iuuenis est bomo ,qui gener ur,hoc est in via generationis,

487쪽

so a

partis secundae trae. primus. a y rA Vnde detur eis fortis cibus in parua quantitate sumptus: qui s.non rn - Q

uet membra ipsorum. Hoc quidem prςceptum positum in regimine senum similatur pricepto post eo in cibis conualescentium ab fgritudine: 8e est . sit cibus illorum ille, qui in

parua quantitate sumptus nutriat multum .et hoc, quoniam commune est utrisq; necessitas multi nutrimenti cum debilitate virtutis. Et super hoc ingeniaue rutse duobus ingeniis: quorum vnnm est, u sit cibus eorum ille ,eκ quo parua quatitas multum nutriat:& secundum est,ut comedant parum, Ad hoc pluribus vicia hus. Unde melius esti senes comedant ter inter diem & noctem : Se sic etiam faciant pueri.& est, sicut diceretur . cibum, quem consueuerunt sumere una vice vel duabus, summat tribus vicibus.. Et si evacuatur, nequaquam ebolera educatur: sed potius dimittarur , eum

sit in eorum corporibus medicina. Hoc quidem est notum. nam cum super compleκionem senum frigiditas dominetur, timendum quoq; 8c opinandum est v super ipsum humor frigidus dominetur.& humor quidem calidus huic contrarietur: Sc est medicina humoris pridicti in senibus. hoc autem verum est ut plurimum . Vidimus nihilominus 13 quam plures eκ senibus, in quibus fuit morbus e N citrina cholera generatus.

Nee prohibeatur eis totaliter phlebotomia, si iam in fuerint ear immo mianuatur etiam in hoc casiis sexagenarius, si corpulentus fuerit O ci sus , bis xφ3

in anno,nec abutatur hoc in duobus anni temporibus. prohibeatur tanae ei omnino phlebotomia ex cephalica,Osic erit eius regimen bene ordinatum. Minime quidem est minutio sanpuinis prohibenda in state senili et,qui usus

est ea in adolescentia & iuuentute sua et immo est bis in anno minuendus etiam sexagenarins, si usus hierit sanguineus: estq: minuendus vere & autumno. non tamen minuatur de cephalica.quod ideo iussit, quoniam senum capita sunt dehi. Ita & frigida . Est autem quod hic dicit, magnum apud me, Lip se Nagenarius . his in anno minuatur. & potissime in autumno. & hoc. quoniam phlebotomia non eκ igitur hoc tempore ad conseruationem sanitatis, nec etiam est tunc fa cienda. unde in illσeκ eis facienda est phlebotomia ad conseruationem sanitatis, cui soliti sunt contingere morbi eκ sanguine in fine veris, & principio ς sta tis . Et in summa minime congruit, ut sic utantur phlebotomia hibentes aqua. lsicut bibentes vinum: nec habitantes in climate calido, sicut habitantes in frigiodo, & temperato. R egiones enim, quς sunt in climatibus temperatis, sunt magis C conueniens eκ eis ad hoc,Vt habitatores earum utantur phlebotomia. Talia autem climata sunt illa, in quibus ver est longius e X quatuor anni temporibus. eκ quo patet, quartum clima minime sit temperatum: eo quod autumnus in ua.Lquintis eo producatur. qiiod quidem est signum , v eius habitatio declinet ab squalitate, Se temperamento, sicut inquit Galenus.

Cum etiam peruenerit ad septuagesimum anulum, minuatur semel in anno,

nec secundetur in eo etiam in corpulentis. nec etiam est ex tunc de mediana minuendus, etsi fuerit corpus eius quasi plenum . Unde cum processerit in aetate amplius quinq; annis,minuatur bis de basilica in duobus annis.

Inquit, ut minuatur semel in anno ille, qui ad septuagesinium annum perue nerit, de basilica tamen, non de mediana , eo . colligantiam habeat cum cere. hro: ipsa enim componitur eκ cephalica,qus cst superior in drachio,& eκ baulica ius est in serior in eodem . Prscepit ergo ut sepruagenarius minuatur seis mel in anno etiam usq; quo consequatur septuagesimum quilitum annum . hoc tamen totum est contra rationem , Sc transhressio prscepti seruandi in arte de Phlebotomia. Ego nihilominus concederem ei, si morbo eidem contingenti es set necessaria: verum in regimine conseruandi sanitatem eorum prohibeo eis

488쪽

ces post vi.

Canticorum

Post Lme autem aetatem est eli omnimo phlebotomia prasinuda. 1iam obest imi Itum senioribus,ct decrepitis. Hee etiam fiunt eorum apsemata δ mirigamdard nee en etiam attractis in apostimatibus eorum fortimanda.

Hoc totum est ratione debilitatis corporum ipsorum . Est etiam verenda sorotis attractio in apostematibus ipsorum : quoniam augerentur inde in latum, ducerent membra apost emota ad mortificationem: & pro tanto non est minuen dus quis post annum septuagesimum quintum.

Sunt nihilominus mimdimandi eum Irisatione se sudore , dentum, eis h s pinguet , s. sicur per interualia, J ct mundisicentur etiam cum cibis moulificam ibus. Destructio autem eorum eum medicinis est omnino prohibenda.

In corporibus autem senum augentur superfluitates rone debilis digestionis ipsorum . pro lato est eis necessaria evacuatio eius, qd eκ eis in tertia digestione enistit, cu magna fricatione, dc halneo teperato. Docet et veter eoru molli flocetur, continuando esum ciborii mollificantiu sicut diκit: non in cum medicinis solutivis,eo no bene ferant Se transferant eas.Galenus aut iussit, ut in hoc casu sumantur ficus pingues in ieiuno. Iussit in ut usus earu minuatur: eo Oppio Iationes faciant.& hoc liuelle κu, cum diκit, denturq; eis pingues per interuat Ia . Aut forsitan intelle Nir,. dentur eis in potu pinguia, per limoi ficus pingues.

' corp*xb Regimen ς eius , cuius sanitas est diminuta in aliquo ex membris, My ' & non in aliis J aut in aliquo tempore, & non in aliis. Vi ergo patitur in aliquo tempore determinato , curetur prius qua in

currat morbum. blquis aliquo tempore patiatur determinato, curetur, priusqua perueniat ad illud tempus:& hoc tandiu .donec liberetur ab fgritudine sua illo tempore. Et curetur cum euntrario eius de quo conqueritur illo tempore,ct commum tempus pro tempore. Curari debet qui patitur aliquo tempore cum contrario eius , quod generatur in illo tempore: quasi dicat . cum quis prςcurabitur iic tempore prscedere mothum,erit quidem securus, in no generetur morbus in eo illo tempore. Unde est. ae si di κisset, . non est disserentia inter ambas curas, nisi v faciat tempore prscedente morbum illud idem, quod etiam faceret tempore morbi . hoc quidem intelleκit,cum diκit:& commuta tempus pro tempore.

Si ergo aliquis patiatur in aliquo ex membris suis , attendatur O recipia- ων cura ςius ex his quae colitam in curis morborum,donec liberetur,o munm detur ab illo morbo.Quia fecerat mentionem de cura eius,qui patitur in aliquo tempore, & non in alio, coepit referre cur1 eius , qui patitur in uno eκ membris eius, & non in aliis. Vnde inquir, . cura huius est sumenda eκ cura ipsorumet morboru : nec εst differentia in hoc, sicut referemus consequenter in curis ipsorumet morboru. σ

neutri in uno memhro e sanu,

Regimen eius, in quo appareat signa futuri morbi. et i, Tsi appareat in alicuius, corpore signi, significasso morbi. 'tum,q pra

d tune inge T. habeatur attente aduentusJ eius,qm occulta es ea in corpore eiusfra tam

ωω.h. - gi feratur,prii sit m detegamr.iam aut retuli quid significat acciderii appa

rens m corpore de qua uritudine timenta sit ex eo. unde attente curandis ea de eo, aciendo cessare causas eius ex his quae retulimus in capstulo suo. Qilia retulerat regimen eius,qui patitur in uno tepore et non in alio,& illius qui patitur in uno ex mombris suis.& non in alio:uicoepit nunc referte ruime

489쪽

Partis secundae tra c. secundus.

sani,in quo apparet aliquod ere signis prognosticis super futuram morbi hene. rationem. Pro tanto inquit: prohibeatur attente aduentus eius, &c.ac si diceret tollatur causa eius a corpore.qus s. parata est iacere ipse in.& iam quidem retuli signa,quae cum apparent in corpore sani, significant suprr morbum sutura: proopter quod non oportet ea iterare in hoc loco. Offerentia autem de ablatione harum causarum reponitur sub specie ablationis causarum ipsorum morboru. hoc autem speramus ponere in subsequentibus. de ob hoc utendum in ablatione cuisiuslibet causae, cuius apparent propria signa in corpore, his quae referemus in parte curationis horum Uanticorum.

Τractatus secundus λ Practicae. De reductione sani talisia aegris cum cibis , & medicinis. J

aνω euraseritudinum

Ostquam h sergoseruaui tamentasub genereJ consseruationis sa- ni ratis iunc incipia loqui de cura ipsius morbi. O Me quisvi .sic : ηδ ε

υnu ex generibur praeticae. Hoc aut sit obviando ei cu μο eontrarioris si fuerit morbus ex ealiditate, retur eum frigiditate, se e conuerso: O si fuerit ex humiditate,curetur eum siccitate, O e conuerso.

Postquam locuti sumus de regimine, Ad conseruatione sanitatis,nunc quidem Ioquimur super ingenio curationis morbi. Dicta autem in hoc capitulo sub uno senere comprehenduntur et quod est, Vt obvietur contrario cum suo contrario. Vnde diκit in canon in hoc capitulo est,il incedatur in hoc genere, sἰcut tussit Hippocrates, curaudo s. Vnum contrarium cum suo coimario: ita fidi si fuerit morbus eκ caliditate, curetur cum frigiditate contraria,& e conuerso: si .eκ humiditate, cum siecitate: M e conuerso.

Curetur ergo cerebri repletio cum euacuatisne,ctsie fiat de membris aliis: a O in patiente obturationem ex oppilationestat aperiis, s s J c f εο dis bdonee erus malitia fuerit reci cata: O lenitas tarporis metua exalberetur,et ημ λ μ η

similiter alberitas tematuri ditum est, MQuia unum contraria est cura alterius cotrarii, fuit quide necessaria v sit cu- oppilee qaera repletionis cum euacuatione,& cura oppilationis cir apertione,& e coueris: stapertum. Ec cura augmenti cu diminutione: 8c cura asperitatis cuu lenitate,& e coverso. Et sumnia quide in hoc capi.est, quonia oportet . numerus contrariorum,quae sunt velut r talices in curatione, sit secunda numerum speciera mortiora, causa. rum,& accidetvia. Iam aute sunt notς species quae continetur sub illis eκ cibis. copleκione, M operatione. Ac haec quide sunt velut radi N i ingenio curationis.

Quia una species morboru appropriatoru membris similiu partium est mor-hus ea materia, aut sine materia: 3e quia cura morboru cum materia sit cu euacuatione humoris peccantis, quae fit cum medicinis eductivis alterati hus s.co trariis eius: ille vero,qui est sine materia, curatur solum cu alteratione inals cople Nionis aegritudine facientis: fuit quide necessitate coactus, ut in hac operatione referret medicinas hoc facientes, de cita medicinas curantes morbos officiales. i.efficientes, quod est contrariu eius. In coepit aute in hoc a medicinis educti uis. unde inquit. Hic quidem faciam mentione medicinarum humore educentium.

Unde referam illam, super qua dominatur aliqua complexis , et habentem A.tipotentiam educendi alique humorem et habentem tam aperitiuam,am mulis ' dipetrat. rarisamo habentem Eotentiam urendo De J putrefaciendi , ς Γ J aut induran. di, M

490쪽

apertum, aut Virtute attra

hendi hi aut abster

sua, aut rarificatiuam. et qa fiet virtutem gnandi carne M coosolidadi, dchis similes sunt quς lint

tertia absq; secunda.

Canticorum elaudendi, aperitiaam Oppilationis , O attractivan h sese exireati

uam,aut fanatiuam carnis generativa aut sigiliatiuam,ct bis similes in uirtutibus seeundis tertiis. Refert eκ his medicinis illam, quς sic mali compleκioni dominatur, donee

alteret ipsam:& si de natura sua non educat aliquem humorem, sunt huius medicini noti in primis viri utilius .Eκ his etiam refert mollificantes. aperientes, uretes,& putrefacientes,claudentes, oppilantes, eκiccantes. & facientes nasci caris nem .hς autem,& his similes nors sunt in virtutibus secundis . Si autem habenistes operationem in toto corpore hineant 8c specialem in uno dc determinato membro,dicuntur habere virtutes tertias.

Rememoratio solutivarum cholerat. E Ducit autem fortiter choleram rubeam scammonia,euius dosis ea a tertiae ius drachmae, Gq; ad υnum serat. habet etiam potentiam 'ter alios humores. cuius quidem rectimatis si cum cotoneis , ne sedat somachum, O

hepara Ηte quidem medicina est eκ fortioribus 8c notioribus choleram rubea educentibus.&cum hoc educit choleram rubeam , valet etiam dominium super alios humores.& est ac si diceret, . si poneretur aliquantulum eκ hac medicina cum eductiva aliorum humorum,augeretur dc confortaretur operatio M virtus illius eductivi. Et dosis eius est , sicut dicit a tertio unius dathan , usque addathan semis. Eius autem rectificatio communis 3c nota est cum squa quantitate de pondere sui eκ mastiche. Cotonea tamen,quorum ipse fecit hic menti nem, laut perutilia in hoc casu. nam frangunt Sc remittunt malitiam, quam ipsa inferret stomacho, Ac hepati:& etiam tollunt θc remittunt calorem, δί inflammationem ipsitus. Laudabilius autem est, . aliquantulum rectificetur eκ omni-hus lateribus suis, . in virtutibus eius primis 3c tertiis: ita v non intendatur e die ea superfluus fluκus, sicut habetur eκ dicto suo. Et ne nutar facit ide. nam ipsum frangit 8c remittit calorem 6c siccitate ipsius: M sua aromaticitate resistit nocuis mento stomachi, Sc hepatis. Et mastiche etia est laudabilis huiusmodi ratione.

Detur autem ex aloe s s selidumJ unum, O si fuerit necesse β duplicetur pondus illudJ eum speciebus ς conuenientibus: l O si detur mutrum ex eo, re

cti laetur eum bdellis, gummi,ct tragacantho.

Hsc quidem medicina laudabilior est inter omnes medicinas choleram ruisheam educeuies a stomacho:& hoo, quoniam cum hoc educit dc euacuat ea abinde, confortat etiam ipsum sua stypricitate,& ipsum abstergit sua amaritudiis ne & eκ pellit 3c educit humorem infra substantiam . dc tunicas eius imbibitu. Est autem multum melius si cum speciebus conuenientibus misceatur: εί prsis sertim si humor cholericus vergat ad grossitiem aliquam . Laudabilipr autem compositio ipsius cum speciebus est,quam retulit Galenus sub auctoritate priorum: dc est hiera picra. quam ipse reseruauit δc notificauit: in qua est magis tua medietas aloes eκ speciebus,& minus qua duo tertia ipsius. Sunt autem seret ecies nots in hoc, si mastiche, cinnamomum spica nardi,& casia ligni. carpinatissamum, M oκylobalsamum. Uerum Moderni ponunt de speciebus quantum de aloe.& hoc intelleκit, cum diκit: & si fuerit necesse , duplicetur pondus illud cum speciebus. Est autem rectificatio ipsius, sicut dicit,eum gummi arabico, δίtragacantho,& bdellio. ipsum in est solutivum: est in nihilominus ipsius coirectivum. quoniam inseri frequenter mordicationem in intestinis, dc tine sinum.

Et ex myrobalanis citrinis useratur in potu une.i. O tantundem seratur de vistis. se etiam fiat de misialis eoae sistulae , O tamarinis , O non amplius. Μyrobalani

SEARCH

MENU NAVIGATION