장음표시 사용
61쪽
E P I S T. a qua si quod spero nunquam deflexeris , malorum tuorum
gloriam facile superabis. Vale. Hier.Niger Iacobo Sadoleto Car. S. P.D. X literis Antonii Florebelli, quas proxime accepi,faciale perspexi quam prudenter,amanterq; me moneas , ut post habitis commodorum meorum rationibus primo quoq: tempore exeam in prouinciam , facturus pergratum non tam Farnesio Cardinali summo uiro,qulm Deo Opt. Max. cui nos imprimis nauare operam decet. Equidem si ad eiusmodi uim scriberem,cui non omnis anteacta uitae meae ratio atq; institutio satis cognita,perspectaq; soret , conarer ei planum facere nunquam me officium ac pietatem priuatis meis commodis posthabuisse , atq, utinam non ingrati erga me extitissent ii, apud quos meam ipse operam ,atq; industriam posuissem, sed quid ego haec ad te , cui totum praeteritae uitae meae spacium atq; curriculum aeque, ac mihi est exploratissimum, quiq; fortunam,qua usus sum durissimam di iniquissimam non modo aegre tuli sti semper,uerum etiam conisilio authoritate & opera quantacumq; in te suit lenire studuisti. Quo quidem studio te nunc incitatum atq; incensum puto id mihi oneris imponendum curauisse, sic enim malo dicere quam muneris.Nam quis non grauissimum appellet onus homini iam exacta serme aetate laboribus sesso, in pacatissima Italiae ora quiescenti, in externa S longinquam regionem commigrare,in qua non dubitet multa sibi pericula & incommoda sore subeunda . Sed ut spero uincet iter durum pietas, nam ut Apostoli uel bis utar noui satiari & esurire, abundare & penuriam pati, omnia possum illius ope,qui omnia potest,pro cuius dignitate & gloria si moriendum mihi sit,non uitam cum morte,sed potius mortem cuuita commutauero. Quamobrem quum primu a Farnesio literas accepero,proficiscar ad uos cetera omnia, quae ad priuatas rationes meas attinent,uoluntati arbitrioq; tuo permittam.
62쪽
LIbrum tuum de auctoritate Ecclesi, nuper mihi a Paulo Sacrato traditum perlibenter legi;quo quidem libro causim religionis, ita pie diligenterq; defendis,ut nihil amplius
desiderari posse uideatur. Atq; ut caetera praetermittam, quaenae in ea lectione magnopere delectarunt, miris modis placuit mihi tua in increpandis hereticorum moribus modestia. Quorum ego impurissimam uitam,dum in Germania essem, cospiciens,demirabar eorum insaniam , qui doctrinam hominum tam flagitiosorum sequuti suissent . Tu uero parce admodum ac leuiter hunc locum attigisti,ne incideres in eam procacitate&maledicentiam,quam aduersariis non iniuria obiicis. In quo uisus es mihi egregius imitator Iacobi Sadoleti uiri sapientissimi ac modestissimi,qui scibendo dicendoq; aut neminem carpit umquam,aut si quis ei reprehendendus occurrit, ita redarguit,ut offitii&charitatis eius, plena uideatur esse reprehensio. Neq; uero dubium mihi est, quin hoc libello partem hoc tempore maxime necessariam tractaueris , cum aduersus impietatem &petulantiam eorum,qui ecclesiam tandiu uexant, nihil habeamus, quod authoritate ipsius ecclesiae firmius,& ualidius Possimus, opponere. Atq; utinam multi ex nostris contenti hoc ueluti,primo principio singula religionis mysteria in disceptationem & controuersiam non reuocassent . Dum enim ea quaeiapride sancita&costituta sunt plurimis uerbis coprobare studet,authoritati Ecclesiae plurimu detraxerunt . Sed haec tu melius. Pergratum mihi fuit ex sacrato cognosse uos istic ualere. Verebar enim ne quirinalis iste uidetur offensionem aliquam uobis intulisset, sane coelum istud ab hominum frequentia semotum aestate praesertim non satis probo , sed iamiam ut audio in Vaticanum commigrabitis.Vtinam possem &ego apud uos uiuere tribus mensibus, eam enim ueram & in terris per
beatam uitam ducerem, sed nescio quo pacto me nihil studiosus si otium appetentem in dies magis magi in domestica implicant negotia,quibus si aliquando tandem explicabor, cor hilutum habeo ad uos proficisci, quod quando futurum sit,adhuc mihi est incomperium,faciam tamen antea uos certiores.
63쪽
De sacrati studiis nihil aliud ad te scribo , quam quod saepe
scripsi,hoc est summa ope hunc niti ,ut avunculi cognatione &gratia dignus habeatur. Vale & Cardinali nostro amplissiamo multam,te Obsecro,meis uerbis dic salutem.
Antonius Florebellus Hier.Nigro.S. PRobari tibi editum a me de auctoritate ecclesiae librum libenter cognoui ex tuis literis,&si enim laudas eum multo uberius,quam laudandus meo quidem iudicio esse uideatur , tamen iucunda mihi & suauis approbatio haec accidit tua gppe quae studii & amoris erga me tui iudicium ac testimonium est,atque ego quidem uehementer cuperem uera esse quae scribis, eaq; qua oportuit grauitate &.rerum copia id a me argumentum tractatum atque explicatum se isse , idq; non laudis meae cupiditate, sed publicae utilitatis. Certe enim ut tu ueri csime iudicas ad refutandam eorum,qui his temporibus prolata sunt dogmatum impietatem nihil auctoritate ecclesiae grauius firmiusq; afferri potest,sed ego in eo opere haud praestare plus potui,quam quantulum mihi a Deo facultatis impartitii ac tributum est,existent fortasse id quod uehementer opto alii,qui tanta de re grauius scribent& ornatius. Quod uero deprauis aduersariorum moribus, & flagitioso uitae genere non plus atrigi,quam quantum causia poscebat, in quo modestiam meam tibi probatam csse scribis, plane ita faciendum suit,ut &locum attingerem maxime necessarium,& id sine ulla petulantia facerem,praesertim cum is admodum lubricus sit locus, ac si uelic mentius egis cm, maiorem illis licentiam uicissim a culandi mores & praua instituta nostrorum suerim lagiturus , qui nunc si in respondendo,ea qua solent male dicendi libidine efferrentur,eorum sutura esst insignior petulantia & procacitas. Sed de libro hactenus. Quae de Sadoleti Patroni mei ualetudine ex meis ad siacratum literis cognouisse te scribis,ea tibi iucunda suisse minime miror. cque enim quanti tu illum iam pridem facias, ignoro mutuiq; amoris eius erga te testis ipse sum optimus, Qui quum a me salutatus csset uerbis tuis, & tua sui memoria uehementer delectatus est,& multa mecum de te
64쪽
. amicisanae est locutus. Atq; ut illius tui augendi, ornandiq; studium agnoscere possis paucis ante diebus de te cum ana- plissimo &Clariss Viro Alexandro Farnesio accurate locutus est, egitq; ut quoniam is de mittedo Auenionem homine idoneo cogitat, qui illa in ecclesia ipsius sit Vicarius te ad id honestissimum munus, si uideretur, deligeret, quo quidem in sermone tibi eiusmodi dedit testimonium, quod perpetuum ipsius de tua uirtute,probitate, doctrina iudicum postulabat. hoc ut ad te scriberem, mandatum mihi ab eo est, quo uoluntatis tuae certior abs te fiat, nain si ab ea curatione, suscipienda te minime ab horrere cognouerit, de ea tibi mandanda accuratius etiam acturum esse se ostendit, omnino ut facilius deliberare de hac re possis, munus id multo honestius est, quam quaestuosus sed uitae quae illis in locis degitur quies, regionis amoenitas, eorum quae ad uictum pertinent copia, imprimisq; hominum hospitalitas, quae laus eius gentis , ut mihi quidem uidetur,propria est, quouis *iaestu homini praesertim a lucri cupiditate & ambitione remoto potiora , optabilioraq; esse debent, sed quid consilii tibi capiendum putes,pro tua prudentia ipse statues. De studiis sacrati nostri, eiusq; ad uirtutem , doctrinamq; progressit,quae scribis, ea nobis iucundissima fuerunt.Sadoletus tibi, reliquisq;'qui istic sunt amicis suis. Ma thaeo Dandulo, La Zaro,Rulloq; optimis doctissimisq; hominiabus salutem plurimam ascribit. . Vale.
M Vnusculum tuum se isset mihi iucundius si nuncius eo
mecum uesci uoluisset, neq; enim est. Papinianus conui-icta , qui una coenula penum omne exhausisset, nemo unquam
mihi grauis est hospes, adeo sum uenientibus sui scis familiaris, nos hic tecti pellibus,&armati ocreis laneis pugnamus cum frigore pene germanico,qui putas agi nunc cum tuis Bellunensibiis. Nuper Vicarius praetorius ad me uenit , mihiq; omnia illinc pacata, & laeta nunclauit credo eo praetore dedissent a m a ferre, ut iam belltinenses dici non debeant Post discessimi hinc tuum ludus literarius aedituorum nostrorum maxime fri
65쪽
set hodie in sacris annuis episcopelli nosti hunc morem orationem habuit nescio quis tam ineptam ut nihil unquam suerit auditam ineptius, & tamen non desunt qui haec probent ac probari a caeteris uelint, euilcen, sacrificulum alestinum, Baptistam Pharmacopolam , atq; imprimis medicum istum perpolitum hominem saluere iubeo,tu ualetudinem cura tum familia uniuersa ne secerdotis Pharmacopolae,aut medici ope
Hier. Niger Antonio Florebello. S.D. PErgratum mihi fuit ex Sacrati nostri sermonibus cogno . se incolumem te in patriam reuertisse, sed mentio internos habita de te, deq: Sadoleto ipsius auunculo qui proxime
est mortuus auxit dolorem nostrum,comtinisq; calamitatis memoriam renouauit.Nam si alienis hominibus,atq; inuidis,talis uiri interitus non potuit non esse luctuosus atq; acerbus, praesertim hoc tempore , quo illius sapientia & probitas afflictis rebus opem aliquam afferre potuisset, quanto luctuosior, ace hiorq; esse debuit nobis amicissimis, quibus multae eximiam; illius uiri uirtutes diuturna familiaritate, & quotidiano usita
ploratiores erant quam caeteris. Amisinam breui tempore quattuor insignes uiros,eiusdem ordinis , eiusdem in rep. sensus &uoluntatis, eosq; inter se summa necessitudine coniunctissimos,Fregosiu,Contarenum,Bembum, Sadoletum , quattuor Clarissima aetatis nostrae lumina, ueluti colun)nas quattuor Christianae pietatis et quod ad priuatam meam calamitatem pertinet omnes beueuolo erga me animo atq; egregia uoluntate,quam ego cladem Reip. quoties considero id auiatem fit ferὰ quotidie toties ira in nos Dei Opt. Max. perhorresco,cuius gladiu ia districtu atq; evaginatu eductu in pernicie seculi nostri talibus nudari praesidiis facile animaduerto. Nam quod ad illos attinent gratulandum potius est illis,quos mortis ut ita dixerim) opportunitas,tot iam imminentibus malis, ruinisq; subtraxerit, nobis uero deploranda est calamitas nostra quod tu praecipue subsederint fundamenta militantis
ecclesiae, quum ea maxime tot arietibus, tot machinis quatia-
tu ut nihil aliud iam quam totius structurae uastitas di ruina
66쪽
superst. Quo fit ut aliquiore animo serendat sit non solium ami- ξ
corum mors, uerum,etiam nostra,si quando eandem quam illi uiam sunt ingressi&nos percurremus, antequam praecipitas nos tempestas absorbeat . Memoria teli eo Contarenum nostrum se premo uitae die quum a familaribus siladeretu ut eo animo perserret mortem qui philo sophii &Christianum hominem deceret.Exhilarata fronte respondisse,agi secum felicissime, quod tum uita excederet, quum plurima, & maxima undiq; circunstarent pericula, nec longe abesse tempus, quo posteri preesare actum cum mortuis essent arbitraturi . Quamobrem te hortor & amice moneo,ut si quis adhuc animosset
dit tibi dolor ex patroni amantissimi interitu , eum penitus abiicias,praeste'; te eum uirum,quem tua singularis eruditio& disciplina a Sapientiss. Viro tradita postulat, Incumbas autem toto ut aiunt pectore, ut quae Sadoletus ad ultim posteritatis clegantissime sapientissi neq; conscripsit,in ne pereant, sed primo quoq; tempore proferatur in lucem, hanc ex illimo non postremam sore curam Pauli Nepotis,quem si tu auiligentia adiuueris,non tam Sadoleti gloriae quam ille modo, ut pinor contemnit, quam offitio& publice consules utilitati. In quo meum quoq; ipse Operam pollicerer,nisi uos abunde fatisfacturos putarem. Cetera autem , quae pertinebunt ad meuer a te beneuolentia declarandam, ita polliceor,&praestabo, ut maiore studio polliceri& pnestare non possem, si Sadoletus uiueret,ineumq; ipse officium exposceret, cui omnia debebam.
SVas a te proxime accepi literas eae mihi fuere quam
Eratissimae,cum quod ex eis prospexerim uigere apud te no stri memoriam absentis, tum facile cognouerim non pabrum te in dies proficere in studiis bonarum literarum quo qui dein nihil aut praeclarius aut mihi gratius efficere Potes, uicissim auic in minime est quod dubites eadenu mihi erga te esse ac semper fore ,uoluntatem. Quod scribis cupere te in hoc florentissimo orbis terre Gymnasio Iuri Pontificia operam da
67쪽
re,sed angustiam rei familiaris esse tibi impedimento, &desiderium probo tuum, & doleo eam mihi non esse facultatem , qua tua possim incommoda subleuare. Maior enim mihi est alenda familia , quam mearum tenuitas fortunarum serre possit, quantulaecumq; tamen eae sunt amicis communes uolo ..csse. Nec tibi unquam mea uel authoritas, uel opera est de flatura. modo in eodem uirtutis & pietatis uestigio perstes. In te rea dabis operam ne iacturam facias temporis, quae ut est om-nium grauissima ita est irreparabilis,eloquentiae studiis , per petuo incumbas, ipsumq; dicendi magistrum. M. Tulium nunquam de manibus deponas, nam siue Philosophiam , siue is gum disciplinam tibi proposueris perdiscendam fidelis & periucundam comes erit eloquentia sine qua insuauis & arrida est omnis doctrina, imprimis autem cura,ut quotidiana rerustraptione exerceas ingenium sic. n.sies ad dicendum paratiordi promptior, malos latinitatis authores tamquam peste deuita,ea enim lue insecta adoIelentum ingenta, uix possunt nitorem latini sermonis excipere. Sed totam studiorum rationem cum ex ipso Cicerone & Fabio Quintiliano grauissimis authoribus tum uero ex aureo dialogo Sadoleti de liberis recte instituendis petere potes , quem libellum uelina omnino perlegas,& familiarem h beas. Vale.
λ ier. Niger Tyberio Deciano Iurecons. S.D.
Non possum non summopere probare inusitatum apud
nos Turcharum more iudiciorum anfractus auersandiu controuersias m omineis paucissimis uerbis e medio tollendi , quis est enim mortalium tam deprauato ingenio , tam expers humanitatis cui non stomachum moueant tot libelli, tot exceptiones, tot interdum parua de re ingentia uolumina , ut uerissimum sit maximam de nihilo historiam , immo uero fabulam nasci,quis non demiretur astu tabularum litem ex lite quasi uitem propagari, atq; una uexilum extincta altera ueluti hydram procreari attollentem iras & cerula colla tumentem, quod monstri genus non Hercules, nec ipse Iuppiter Herculis senitor perdomare posset,praetereo clamores, iurgia, caedes,pa
68쪽
trimoniorum, ciuitatum & regnorum euersiones, quae ex hoc sonte omnium pestilentissina o quotidie manant, quae profecto pestis& si iam totum fere terrarum orbem miserrime depopuIatur, in nulla tamen prouincia saeuius grassatur, quam in nostra.Nam ut de Turdis taceam, quorum mores & instituta non aliter quam ex aliorum testimonio mihi praecepta et cognita sunt, uidi ego Germaniae populos quos nostri barbaros appellant, miro silentio& perpaucis uerbis de maximis controue sis iudicare, eorum curiae litigantium uociferationes non se tiunt,neq; Volusiani annales ad scribarum saginam disiunctis literis, & spaciis quam latissimis conscribuntur. Unum admiror in Italia Cosinum Medicen Florentiae principem, quem si uera est fama ferunt lege cauisse, ne ultra Semestre ciuilis causa indefinita pendeat, non esset, mea quidem sententia indecorum aut turpe Regibus & gubernatoribus ciuitatum petere exemplum ab eo, qui licet patria libertatis occupator uulgo censeatur, ita tamen iustitiam& pietatem colit ut blorentinis ciuibus libertas non erepta, sed reddita , non sublata, sed conseruata esse uideattir.Contra memini me uidisse locum Perusiae inter duos priuatos donauta parietes, ex quo Eneus olim anser prominebat, de quo cedium illarum domini annos triginta litigauerant, quum eorum quisq; signum illud ad se pertinere diceret, consequutae inde fuerant multorum hominum caedes, exilia, publicationes bonorum, nec dum finiri lis poterat,donec Paulus Secundus Pont. Max. ut erat uir pacis & otii studiosssimus,quum in eam urbem uenisset , in faustum ex eo loco anserem deturbari iussit, controuersamq; diremit. Sic auem servatricem capitolii,&custodem Romanae libertatis uiti litigatorum pertinacia infamem reddidit, quorsum ego haec ad te uir praestantissime,qui haec omnia non solum nosti, sed etiam
singulis horis non sine stomaco ut arbitor experiris. Quippetit intelligas me quoq; in eadem esse naui , & iisdem iactari fluctib.Bernardo Naugerio praetore optimo ac doctissimo,teq; ille assidente uiro ut audio) probitate, ingenio , & doctrina
singulari. Quanquam enim meus ordo,meaq; ab ineunte aetatae uite ratio & institutio me a litibus &ab omni forensi strepitu longe alienum atq; abhorrentem reddunt, cogor tameta
69쪽
hominum malitia id genus molestias perturbationesq; sub Ire, di quod inuitus facio eos accusare , qui fortasse capti falsa specie humanitatis & Clementiae id mihi negotii exhibueruleos inquam quos uulgo sindicos appellant, magistratum quiadem ad publicam utilitatem a maioribus nostris institutum, sed non nunquam ad perniciem priuatorum conuersum . Fuit enim ille priscis temporibus a Sapientissiimis Viris Venetae Reip. modoratoribus ad sedat relas lites non ad exsuscitandas creatus, ad subleuandos tenuiores locupletum potentia oppressos, non ad eos ad rapinam concitandos institutus. Veruidem serme nobis accidisse uidetur quod Romanis qui tribunatum ad conciliandos plebis animos ad inuentum postea pesti serum Rei p. persenserunt. Sic triumuiri illi nostri prouocationum iudices, qui singulo quoq; lustro Venetam omnem ditionem peruagantur, dum nullo delectu prouocationes recipiunt ac misericord cs uideri uolunt, extinctas& pene consepultas interdum controuersias excitant,hominumq; fortunas litibus inuoluunt sempiternis.Id mihi contigis E animaduertes,acita perlcgens, uidebisq; consopitam iam sex annorum curriculo controuersiam fuisse renouatam . Quae quum uestro demum iudicio sit commissa, non iam oro te ut quicquam contra ius fasq; in meam gratiam facias,nam neq; rogatus id faceres, neq; meus pudor id pateretur,ut peterem, sed tantum moneo, ut aduersariorum calumnias notes, mutuo accepta testimon iahominum proditorum mihiq; inimicissimum ac inter se dis. sidentium reiicias demum sic tuo fungaris officio, ut omni ex parte rudicii tui speciosissima facies aequitatis appareata. Vale. Hier.Niger Aloysio Arseo. S.D.
EX Agatho pisto medico cognosse te arbitror nullo me loco causae tuae defuisse, dum de praeceptore huiusce iuuentutis deligendo ex testamento Regiensis ageretur. Sed res ut uideo in calendas graecas reiecta est quod haereditas illa ad eum censum nondum peruenerit, qui sufficiat impensae , neq; id nisi multorum annorum curriculo confici possit, sane eo rii
70쪽
Ieuitatem demiror, qui rem proposuerint immaturam , & tot
turbas excitarint intempestiuo admodum tempore . Hunc tamen ipse fructum ex hac re es consequutus, quod beneuolum multorum in te animum egregiamq; uoluntatem sis expertus.
In quo amicorum tuorum ac imprimis Egnatii grauissimu de te testimonium plurimum ponderis habiturum fore uidebatur, istius enim uiri iudicium eiusmodi est,ut non illi acquiescere turpe atq; impium esse uideatur . Tu interea fac ualeas, tibiq; persuasum, habeas familiaritatem inter nos honestis huiusmodi ortam initiis perpetuam futuram. Meq; hoc nomine Agathopisto &Euphileno debere plurimum, quod conciliandae inter nos amici ciae auctores fuerint. Pergratum autemihi seceris , si Egnatio salute dixeris meis uerbis, quem ego hominem semper mirifice colui , & suspexi ueluti patriae atq;
aetatis nostrae praecipuum decus. Vale iterum & me ama.
. Hieri Niger Antonio Patauino Monacho Montis Oliveti S. D. TAntum abest, ut cuiquam dolendum sit te in adolescentia tua sanctissimae religionis iugum subiisse, ut etiam laetandum sit omnibus, qui te diligunt, agendaeq; sint immortales gratiae sp i ritu i sancto, quod tibi in tenebris erranti lumen extulerit , atq; in hoc lubrico humanae uitae calle ,uix pedem figenti dextram porrexerit adiutricem . Cogita quaeso quid reliqueris, quid inueneris, hic laqueos , erumnas , pro cellas reliquisti ; istic ueram libertatem , quietem, portum nactus es. Non enim ueram libertatem appello euagandi Iicentiam, sed honestum otium,& recte uiuendi facultatem, quae t n moderata solitudine dubio procul paratior est, quam Iia uulgi frequentiam strepitu. Legimus in Evangelio Christum orantem non discipulos omnes, sed per paucos secum assutarpsisse,& in montem conscendisse, saepe etiam declinasse a liuba, ut ostenderet propriores nos Deo fieri,quum ab hominum coetu ad solitudinem corpus atq; animum seuocamus. Nec te moueat quod dulcissimos parentes, familiamq; omnem posthabueris, memor euagelici illius oraculi non esse Chri1to dignu,