장음표시 사용
41쪽
Et caduca aqua apud Frontinum lib. a. de aquaeductib. quae vel ex lacu abundat aut ex Castellis e fluit. Vtide Cicero Philippica s. eleganti metaphora usus: ne illa quia em sin
caduca enim genet aliter diccbantur quae ex aliqua causa in Fiscum cadunt, l. 3. D. de his quae in testamento delentur, l. a. in fin. D. si quas aliquem te itata prohibue iit, i. cum
s fiseo V. D. ad S.C. Si a Dian. Ideo autem ante apertas ta b. Ie-licta deficere solcbam, & caduca esliciebantur: qυia ante . aperturam tabularum , licet sui heredes ipso iure hei edes existerent, irae ex alIei siue pro patie instituti forem , l. s. D. de leue de lib. l. r. f. si quis ex liberis, D. ad Tettyi ianum: extranei tamen heredes anth a peltas tabulas adire non poterant, nisi ex alia heredes eisent, i. i. g. vltimo, D de iu-xis & facti ignorantia. l. itam veniunt 2 O. f. ait Senatus, D.
de petit. her. ubi illa verba : Ied, si ιx asse stat S. Confhlium Ioetim habιbii I sequenti versi c. de vacantibus bonis tractanti, non praecedenti iungenda sunt, Vt Culac. in d. l. unica, s. in nouissimo censet, vel ut Anton. Fab. lib. 3. conieci. c. 36. existimat , de ea specie verba illa accipienda sunt, ii, qua ideo tota hereditas caduca facta est, quia plures sue tum instituti heredes ex parte,& ante apertas tabulas de
fecerunt.' Quibus ita constitutis, si testator duos , plures ve hereis des instituerit, & coniunctim etiam eos grauauerit; qua mini uis nominatim sub Proprijs eorum nominibus , veluti, Tuaius Tuius , Gaius Seius Publio Meuio decem dare damnas Ilimo: portio tamen deficiens semper coheredi cum onere acer escit, siue pro non scripta habeatur, siue in causaxa duci, vel caduca sit; siue fuerit repudiata: quia non mi nus in onere ipso , quam in hereditate coniuncti heredes sunt, & non tam Pars quam gradus grauatus videtur; Zel lutes simul onetati loco unius habentur d. l. unica, f. his ita, C. de ead. toll. l. si duobus I 6. r. D. de leg. r. ubi
Pomponius in proposita specie idem dicendum existimat, siue coniunctus heres elle non positi eo te ore,
42쪽
quo adiungitur, siue hereditatem postea non ad ijsset: eandem sententiam approbant Consulti in l. ciuitatibus I 2 2. g. Lucius, D. de leg. i. & in l. quidam i . g. quod si duo, D. de iure codicili. docent Bart. in d. l. si duobus , & in d. l. ciuitatibus, Ial in l. Icet Imperator, D. de leg. i . Cuiae. ad eui dem titulum in d. l. si duobus, Anton. Fab. lib. I S.
Sed & si testator generaliter ab omnibus heredibus te a Igata vel fidei commissa praestari cauisset , per illa visitata
vel ba: Luinuis mihi ex supra scriptis heres,heredes Pe erunt,de emtubus a amnas suma prastarta, quod cuique infra legauero, prae .
a i fera νι iussero. Quorum mentio fit in l. s. l. quidam i . g. vltimo, D. de iure codic. l. 3. l. ab omnibus 1 O . l. Lucius I 2 3. D. de leg. I. l. Lucius 88. 3. quisquis, D. de lego a. l. quisquis 9 s. l. splures s r. D. de leg. 3. & appellatur generale caput in l. post emancipationem 4 o. g. sin. D. de leg. 3 & in l. generale 3 a. D. de vius, uti. leg. Obseruat Cui ac. lib. a a. obserii cap. 9. in quo calu dubium non erat , de eoia heredem, & substitutum legata, vel fidei commissa praestare debere, quasi expresse repetua,& a quocumque heredα relicta, ut ex dictis linibus constat. Quod similiter proce- i r'debat si generaliter,& absolute, vel impersonaliter legaturelictum esset, ita : Seio centum dari volo, vel, heres meus cenis
tum dato, de quibus sormulis, & in quibus speciebus accipienda sunt, I. Consultorum responsa in l. si Pater 7. g. ' fin. D. de fideicommis. lib. l. s plures 98. D. de te g. g. Lmortuo 49. l. Pater T. f. cum pater D. de leg. r. l. quidam si' g. quoties, D. de leg. l. Tola igitur dissicultas consistit in eo ; virum legata, Iavel fidei commissa , quae nominatim , & proprio nomine expresso ab instituto relicta sunt, a substituto debeantur; di similiter: An ille, cui coheredis portio accrescit obstrictus si oneribus nominatim alteri, a quo portio deficit,
iniunctis ' Et quidem legata nominatim ab uno relicta ab altero non deberi ; quia quod alicuius heredis nominatim mdeicommittitur, potest videri ita demum dari volui se, si illa xiii Upi heres, docet Celsus in l. Pater 29. D. de leg. 2.
43쪽
y 3 Unde innit filium, cui coheredis portio aecreuit, non esse obligatum ad praestationem legati nominatim a coheredete licti, & Paulus in d. l. si plurcs 98. D. de leg. r. affirmat. legatum nominat in ab aliquo heredum relictum, ad caetegorum onus non pertinere, & in l. i. f. id quod ex substitutione, D. ad s. falc. idem Lonsultus docuisse videt tu legata nominatim ab uno ex cohei edibus relicta ab altero coherede, simulque substituto non deberi. τε Ex diuerso aurim Vlpianus in l. si Titiost. g. I. D. deleg. 2 . quamuis ab uno ex legitimis heredibus nominatim Luer i fi j ei comimissum relictum ; illo tamen repudiante, portionem coheredi eum onere accrescete assinist, ut poli rescriptum Seueri in l. licet Imperator. Ti. D. de leg. l. q io legata ab institutis relicta a substitutis repetita censentur , ct bto coheres , quase sub titutus cum suo onere con- F sequatuν desieientem portionem. Deinde, & Marcellus in I. cum Patronus 28. D. de leg. 1. fidei commissis nominatim a I/acio no relictis , si ille ommiserit institutionem, coheredem obligatum e me respondet, quoniam quod flaironi persona praelia etur priuilegium , ut legatis vel fidei commissis grauari non possit, i. si his ψ. in pr. de cond.& dem. I. 3 f. filius, D. si apparente quis fuer. manumissi. l. patronus dio. D. de donationib. hoc nequaquam ad alium perran νι ἐι-
Praeterea, & pro hac parte stare videtur aliud Vlpian
responsum in L a. q. vltimo, D. de suis, & leg. in quo docet Consultus legitimum heredem, quamuis gradu posteriorem, si interim proximus decesserit, ad hereditatem ab herede instituto repudiatam admitti, cum onere tamen fi-D deleommissi ab eo, qui repudiauit, relicti. Quam etiam sentem iam idem , Consultus proposuit in l. si ab eo 9. D. de ususcuct. leg. dum legatum ab usufructuario relictum, penes heredem v sussuctu remanente , praeitari ab eo opor
Sed, & Scaevola in d. l. quidam et . D. de iure codicili. Iegatum nominatim ab instituto relictum, si consillat, vi
gesque h/beat , a s bstituto deberi praesupponit, cum ea
44쪽
etatione non deberi assismet, quia hetes in rebus humanis non erat tempore, quo relinquebatur, atque ideo legatum non constiterat.Nec potest dici in specie a Scaevolat tactainta,appositam fuisse generalem illam clausulam qui suis mi L heres erat ri tunc enim etiam si iam mortui fuissent heredes tempore,quo legata relinquebantur a substitutis debetenis tur,utpote cum ad quemcumque heredem, tam institutum, quam subiti tutum verba reserantur: x substituti , ad quos etiam referuntur, in rebus humanis sint.
Denique pro hac sententia facit textus dissicilis inl.qui issundum 8 ., qui filium, D. ad leg. sale id. v bi Iulianus
scribit, coheredem impubeti filio dat uin, eidemque substitutum teneti oneribus,& legatis nominatim , filio relictis, etiam si filius patri heres non extiterit:& hane se tuentiam post rescriptum Imperatoris Seneri certam esse, de indubitatam,& non solum ad si ibstitutos , sed etiam ad coheredes rpertinere constat ex rescripto Imperatorum Diocletiani,& Maximiani in l. non iustam . C. ad Tertullianum,'quolo ei fidei commissum nominatim ab auia relictum, ad coheredis onus pertinere docent Imperatores, & ideo non iustam timoris causam habuisse fideicommissarium,qui dubitauerat, an propter auiae repudiationem fideicommissunt intercidisset.
Huius itaque quaestionis dissicultas , & inter ipsos sui iovidetur Prudentes dimicatio varias ab interpretibus sententias extorsit : Bart. enim in d. l. si duobus, & in dict. l. licet Imperator , & ibidem Castrensis , & Salic. relati a Ia- csone in eadem lege num. 36. & plures , quos refert Menoch. lib. 4. de praesumpti Od. a. par. praesum p. IO8. num. 24. Mantie a de coniecturis Vltimarum volunt. lib. 8. tit. a. num. I S. existi inant repetitionem.legatorum cessare, & portionem sine onere accrescere , quando nominatim
ab instituto vel coherede legata fuerunt relicta, pertextum in d. l. pater a9. cum supra citatis. Et Vlpiani responsitu ind. l. si Titio, 3. I. ne obstare videatur de ea accipiunt specie , in qua non ab uno coheredum , sed ab omnibus , expressis proprijs nominibus , coniunctim onus
45쪽
relictum est , ut refert Ias in dicta l. licet Imperator num. 3 F. at Sed haec antiquorum sententia multiplici vitio laborat. Primo , quia si ex rescripto Imperatoris Seueri in d. l. licet 7 t. in legatis nominatim renctis ab instituto , vel a coherede non admitteretur repetitio, nihil rescriptum illud effecisset, sup ei fluumque esset, & inutile. Cum generaliter, vel coniunctim legata relicta , vel per illa verba:
visiquii mihi heres eris repetita : iam olim ante rescriptum a sit bstitutis , & coheredibus deberentur , ut ex supra dictis num. 9. & Io. constat . ideoque in illis non erat resia a criptum necessarium. Secundo, quia textum in d. l. si Titio sit. f. i perperam interpretes accipiunt de onere coniunctim iniuncto, de quo nec Iulianus potuisset scribere altero herede repudiante portionem ad alterum sine onere peruenire , nec Vlpianus ad Iuliani sententiam explicandam , vel impugnandam rescripti auctoritate uteretur. Cum ut supra diximus ex d. l. si duobus I 6. f. i. & ex d. l. ciuit alibus, etiam sine rescripto, & ante illius promulgationem ex ratione ipsa iuris, coheres, sicut portionis commodum consequitur, ita etiam oneri adstringatur. Denique, quia plurima alia I. Consultorum responsa,in quibus etiam nominatim legatis relictis portio cum onere aceres' cit , vel onus a substituto repetitum censetur, praedictae sententiae obstant, de a nobis relata sunt:quibus tamen antiqui interpretes non satisfaciunt. 2 3 Ex diu et so antem Alciatus de praesumptionibus regula a. praesumptio tae 3 s. Cui acius lib. l8. observ. cap. la. &ad titulum D. dele g. i. in d. l. si duobus,& ad titulum, D. de leg. a. in d l. P 'ter 29. Donet. lib. 8. comm. cap. 29.Fachin. lib. I. controuers. cap. 3'. docent legata vel fideicommissa etiam nominatim , & expressis proprijs nominibus coheredis . vel instituti relicta , censeri, &a substitutis, ic a coheredibas repetita post rescriptum imperatoris Seueri in d. l. licet Imperator. & sententiam Celsi qui ante Seueri tempora floruit in d. l. pater 29. q. t. autere scriptum procedere allia inant. Postea autem abrogatam
46쪽
suisse, se ut & Iuliani responsum in dicta l. si Titio 6 I. f.
Iulianus, D. deleg. 2. ab ipso mei Consulto ante rescriptum reditum, post rescriptum locum uon habere vlpian. in eodem textu notat. Quam notam, vel adiectionem Ulpiani. etiam addendam esse Celsi responso indicta l. patet 29. vel in eo supplendam esse supra dicti interpletes , de
praecipuε Cui acius asseuerant. VDenique Antonius Fab. aliter, atque aliter de hae quae-ssione sensit. nam lib. q. coniech. cap. 3 3. etiam ante Imperatoris rescriptum in dicta l.licet Imperator II .in eo hereiadibus testamentatijs repetitionem admitti scripsit . postea autem lib. 28. coniech. cap. I . sententiam retractauit, de nec ante rescriptum, nee post rescriptum ineoheredibiis repetitionem concessit,qua inducta assicinat noua Iuttiniani constitutione la d .l.unica,3. pro secundo,& s. sin autem. C. de cad. toll. qua lege repetitio ad substitutos ex resertipto pertinens , ad eo heredes etiam producta est , ut ipse existimauit,motus eiusde textus verbis , ubi istius iuris inductionem nouiter sibi Iustinianus tribue te videtur. sed
nec tot Iurisconsultoriim responsis ante Iustiniani tempora portionem cum onere ας-escere probatibus. potuit satisfacere Anton. Fab. ac ne e tentauit quidem, de euideri.
tissimum Ulpiani placitum in dich. l.si Titio sit j. i. vi effugiat, totam illam clausulam : Sed post resori'tum Seuera, Triboniani esse, non Vlpiani asserere non dubitar. Verumne een erat ut etiam Diocletiani, & Maximiani reseraptu in dich l. non iustam 4. C. ad Trebel. Triboniano applica- ret, cum in eo Imperatores multb ante Iustiniani imperium, portionem cum onere accrescere ex re scri pio Seis ueri respondeant; non quasi nouum ius statuentes c ut male G tantus in eodem textu existimauit in sed ius qviod iam antea ex rescripto obtinebat, explicantes, ut manifestEverba illa textus demonstrant. Cum Diuo se torata. parenIi nostro drbera etiam a substitutis fideicommissum coutemplatione iuἐic, testatoris, quasi tacite ab hia repι ilium, c
47쪽
Sententia Aristi, cuiacij,-Dovelli defenditur,
Iurisconsultorum responso comprobatur.
, Missa itaque antiquorum illa, & Anton. Fabri no- uissima hae opinione , veriorem existimamus Almeiati, & Cuiae. sententiam, quam secundo loco retulimus, & ante eos tenuit glossa in d. l.patet 1 s. g. quod alicuius,& in d. l.si Titio, S. Iulianus,& in d. l. non iustam,& Cuman. in d. l.licet Imperator TI .ita tamen, t aliqua ex nostro penatio illorum sententiae ad ij cere necessarium sit, ut iuris rationi conueniat, & Iurisconsultorum responsis unde quaque aptari rectὶ possit. Atque ita aduertendum est, etiam post imperatoris rescriptum in d. l. licet Ii . esse aliquos casus, in quibus vel ex ratione iuris, vel ex voluntate testatoris, nec repetitio inducitur,nec onus ad coheredem, vel substitutiam Periineris: Ex ratione iuris in his , quae pro non scriptis habentur, haec enim remanent apud eos a quibus relicta sunt, heredes scilicet, & legatarios: & remanent sine onere , ut tradidit Iustinianus in d.l.unica,'. in primo, C.de cad. tol. raro enim in hae specie oneri obstrictus est ille, ad que portio hereditatis, vel legatum pertinet; quia etiam onus pro non scripto habetur. Duos ea sus proponit Accurs in d. l. Vnica, in quibus ea, quae sunt pro non scriptis eum onerea acerescunt, & Cuiae. scribit, non posse dari alterum. Primus est, in testamentario,id est, alieni testamenti seripto. re,qui legatum sibi, vel hereditatem, vel quid aliud testamento adscripsit, quamuis enim ex Senatusconsul. Liboniano & Claudiano tale relictum pro non scripto sit, i. r. D. de his, quae pro non scrip. l. filius et . in principio & g. sequentibus , is ad i. Corn. de falsis r tamen fidei commisi sum, vel aliud onus illi iniunctum, valet, ita ut portio illa, vel legatum testamento adscriptum penes heredem rein naueat cum onere fideicommissi, in quo cessat ratio pro-
48쪽
hibitionis Senatus Consulti, docet Paulus in l. vltima, D.
de his, quae pro non scrip t. l. filius ιε. g. vltim. D.ad L. Corneliam de salsis. Secundus casus est bi se iuus ligatus fuit qalicui,& legatarius rogatus, Vt eum manumitteret, vel legatum illi relictum est, & fidei illius commissum , ut se tuo pio prio libet talem praestaret. Nam in hac specie, licet legatum serui, vel alterius rei ex aliqua causa pro non scripto sit ; debetur tamen seruo fidei eon nrassaria libertas ab eo, apud quem, vel ipse seruus, vel legatum remanseriti siue heres sit, siue legatarius, i. cum velo 26 6 si pro non scripto, D. de fideicom. liberi.Cuiae. ind. l.unica, g in primo, Min d. l. si duobus i 6. de lib. I a. quaest Pauli in d l. vltima, D. de his , quae pro non scrip r. Fab. dict. lib. I g. conicctur. cap. 3 4. Gitan. in d. l.Vnica, F. in primo. His igitur duobus casibus exceptis, ea , quae pro non Isetiptis habita sunt fine onere adquiruntur . & cum iure antiquo, qu id vigebat ante leges Caduearias, ea,quae ante mortem testatoris post testamentum factum deficiebant pro non scriptis haberentur, ut diximus supra hoc capite
Num. 3. ex l. D. de his, quae pro non script. quia cum ante perfectionem, ad eum calum venire t ii quo non potuissent incipere , perinde has ebantur, ac si nee cepissent quidem, aut scripta essent,i.debitor. gr. f. quod si Diuo, D. deleg a. cum alijs supra num. .citatis, apparet rectε Celsum in d. l. pater a s.f. I. .deleg. a. docuille portionem sine onere filio heredi instituto accrescere ,& illius responsum , tam ante, quim post rescriptum Seueri, secundum iuris rationem procegere. Ideoque in libris nostris a comis positoribus relictum, fuisse , utpote caeteris Iurisconsulis totum responsis, & rescripto Seueri minime contrarium; loquit ut enim in eo textu Consultus de portione deficiε-
te post testamentum ante mortem testato iis, ut ex princi
pio legis constat quae portio , cum pro non scripta habeatur, sine onere ad filiu deuoluitur. Nee obstabit si quis dicat Celsum floruisse temporibus Traiani Imperatotis; cum iam caducarijs legibus, quas seniot Augustus rogaue-
x, talis portio post Atamentum dest erat in causa ca-
49쪽
duci, non verδ habebatur pro non scripta dict. l. vn Iea, g. pro secundo : nam cum praedictae leges ad filios non peristinerent, ut constat ex duit. l. unica in principio,quocumq ;modo deficeret portio ante testatoris obitum, siue naturali, siue ciuili coheredis morte , ius antiquum vigebat , &pro non scripta habita, sine onere ad filium deuoluebatur, idque est, quod Celsus indicare voluit, cum scripsit: Non prassabit legatum, quod 3ure amuiuo capit. Ac si diceret Conissultus cum filius caducarijs legibus cessantibus, non quasi in causa caduci portionem deficientem, & ei immixtum legatum, sed quasi non scriptam iure antiquo capiat, quo ea quae postea in causa caduci habita sunt, pro non scriptis erant : ex eo fit ut non praestet legatum, id est, oneri non
sit obstrictus. Et in his oneribus, quae pro non scriptis sunt ratio illa a Celso antea proposita locum habet; nam cum
non aliter, quod nominatim testator ab uno ex heredibus reliquit, videatur dari voluisse , quam si ille extitisset heres, institutione illius pro non scripta habita, coheres ad ea onera teneri non potest, quae nec ab eo relicta sunt, nec in . alterius persona, cuius quasi tacitE substitutus est,dict. l. si Titio 6 I. 3. I. D. de legat. a. constiterunt. Vbi enim in alterius coheredis persona, & institutio , & onus ei iviunctum eonstitit, quamuis post mortem testatoris deficiat, vel repudietur , alter qui partem suarii agnouit , de deficientem quoque portionem adquiret ,& oneri, quod ei impositum . est obligabitur; quia quin substitutus cum sis onere consique-7 tur accrescentem portionem, dict. l. s Titio, g. i. Necesse namque est, ut ante, legatum aliquod fuerit, quam ut repetitu videatur: & ideo, quod pro non scripto est, nec repetitum videtur, ut eleganter tractat scaeuola in d. l. quidam I . D. de iure eodicil . in quo textu ideo legatum nominatim ab heredibus, qui in rerum natura non erant, relictum, subinstitutis non debetur, nee repetitio locum habet, quia pro non scripto, aut nuncupato tale legatum fuit.
s Ex quibus apparet, quod quamuis ius antiquum appellari possit ius acete di respectu legis Iuliae , & Papiae,
qaiae nouae leges dicuntur in l. fili. D.de re g. Caton. I notat
50쪽
Celsi tamen responso in d. l. pater, non possunt verba illa,
suo a fure antiquo capti: pro iure accrescendi intelligi ut Anton. Fab. dict. lib. i 8. conlectar. cap. i& Cui ac. in d. l. 6 duobus, & in hac l. pater, docuere: nam ex eo, quod filius per ius accrescendi legatum consequerer ur, non recte inferi et Consultus illius praestationi non esse obnoxium; cum portio cum onere accrescat, ut ex dictis satis constat. Quod tamen ex contrario rectὸ infert Celius ex eo, quod tute antiquo capit, quo iure, quae in causa caduci postea fuerunt, antea pro non scriptis habebantur. Consequenter dicendum est eadem ratione euenire, ut 9
in principio eiusdem legis , legatum quod esse debebat in
causa caduci ad fiscum non pertineat, nam filia heres fuerat instituta, contra quam n scus non admittebatur, dicta
l. unica in principio. Ideδ autem fidei eommisso , legata iis relicto filiam obstrictam esse Celsus pater docuit, quoniam
testator, ne inhonesto legato,& filiae verecundiae minime decenti eam oneraret, liberti fidem, de ministerium elegit, ad quem non legati commodum pertinere voluit, sed voluntatis obsequium. Atque ea de causa non ipsi liberto,sed concubinae ab initio telictum videtur, ideoque omissa me sdia liberti; capientis, id est, concubinae persona spectatur.
de perinde filia tenetur,ae si ab initio non liberto, sed con cubinae legatum relictam laisset, argumento textus in I. f. etiam si quis iuncto, 6. sequenti, D. delegat. praestand. l.
eum dotem 17. D. ad i. Falcid. l. Auia 77. q. Titio, D. de
Restat ad nostrae sententiae confirmationem , ut Pauli I. responso in d. l. si plures 98. satisfaciamus. Et quidem reviectis interpretationibus Fachinei lib. s. eontrouersi ea P. 39. Alciati de praesumptionibus reg. prima praesumptiones s. existimauerim Consuli. ind. l.non de illo tractare; an portio deficiens tu onere aectescat, vel ana substituto repetita legata videantur; sed potius docere, quo casu pluribus, vel eiusdem gradus , vel diu et forum , heredibus existentibus, legata, vel a quibusdam eorum, vel ab omnibus