장음표시 사용
401쪽
T. WopnLNs LECTIONU3Igat suspicio. Verum me dicere, vimque locorum istorum, ubi nominibus Vitatus et inustatus signenturreS, quae Crebro aut raro videantur, plane immensam esse, nemini latere potest, qui quidem has res aliqua Cum CVra tractaverit. Secundum habeo, quod repo- 1 Nam, Voces Mistatus et invisitatus, uti et verbum vistare Pro saepius videre, nunquam nusquam mihi hactenus sedulo attendenti in scriptis Tullii nostri compa- Tuisse; quod an non mirandum esset. si ipse cum sui temporis hominibus res, quae hominum oculis saepe aut rarius se ingerant; visitatas iunistatasve dicere soluisset ' Postremo quoque constat, res eiuSmodi, quae oculis haud raro usurpentur. alibi apud Ciceronem aliosque optimae Latinitatis auctores dici sae e usu venire, vel in usu quotidiano esse collocatas; quemadmodum. Iocutus est noster ex. gr. de orat. lib. I. quae sunt Mosta ante oculos, et collocata in usu quotidiano. Iam Vero quae crebro usu venire, in usu quotidiano versari, in usu quotidiano esse collocata cicuntur, haecce' etiam usitata, contrariaque inustata appellari, quid tandem vetat g
Cap. XXIII, 51. E ire isquam ita de iens, gutcredat exaratum esse Deum dicam an hominem p Si Deum, cur otc. 8 Ciar iuxta codicem quemdam mallemus f Deus, ratio haud satis stringere videtur illa, quod in sequente membro dicatur si autem homo illo Tages fuit. Haec enim quum ab illis distent longius,
non potest Latinis auribus non suavior accidere vulgata, quam codicis lectio. 258 Reeontiores exiliet omnes erediderimi Wopherisio, et
iuro quidem optimo. Usus enim complectitur etiam cro-hram et quotidianam o ervationem.
' 259 Utra scriptura a eorrectoribus saeta sit, dignoscere haud
402쪽
Cap. XXIV, 52. Quid i se . Caesar, quum a summo
har Pice moneretur, ne . . transmitteret, nonne trans
mi it 2 Menda obsedisse locum videbatur cl. Davisio, quod vix esse putaret, ut summum, haruspicem dixisset Cicero, hominis nomine non prolato. Legebat igitur a Syurinna haruspice; docte quidem et acute, uti solet. Non tamen ea loci natura esse Videtur, ut nomen proprium requirat. Primo enim non satisfacit, quod scribit vir laudatus Vix esse, ut haruspicis summi me- iminisset Tullius, nisi nomine illius apposito; nam haruspicis illius nomen satis celebre erat, ideoqus non Opus erat, cur coram Quinto exprimeret illud Tullius, praesertim quum ante iam ipse Quiutus haruspicem nomine significasset. Accedit pono, quod vox summo huic loco egregie conveniat; quippe quae eo spectat, ut haruspicinae vanitatem eo significantius exprimat, quod nimirum non' de trivio tantum haruspices, sed eorum quidem summi salsa monerent, Praedicentesque sic negligerentur, ut nihil incommodi, maximum etiam emolume tum consequerCtur.
Cap. XXVI, 57. Quum igitur hoc animal tam se eanorum sua Dorite, quid in mentem venit Callistheni dicere, Deos gallis Anum dedisse eantandi 2 Quid ad rem faciat, Deos gallis Ilanum cantandi dedissse, nescire se fatetur Vir clar. , qui vocem eantandi obelo stra confodiendam existimat, ut vox gaiais fit ablativus in-ltrumenti. At vero omnino ad rem facit, Deos gallis
fgnum dedisse: id enim agit Cicero, ut nihil honi aut
dissicile est. Davisius elegantiam evertit, qua in oration assimilari proxima, et tum in varietatem transponi solent. ado) Et comparari potest x, 14, 24. ubi vocatur summuS -- Perator, non addito nomine. Dissiligod by Cooste
403쪽
378 T. Wo PKENs LECTIONUM mali ex gallorum cantu praesagiri posse osten lat, quoniam ille his animalibus uaturalis est, aque naturalibris plane causis dependeat. Hinc vanitatem sententiae Callisthenis iam deducit, qui putabat extra ipsos gallos divinitus signum quodpiam exstare, quod cum vidissent, incitari eos ad cantandum. Cap. XXXI, 66. Sed ut in cunis fuerit auguis, noutam es mirum, in Solonio nraesertim, ubi ad focum angues rarandinari solent. Locus haud dubie in mendo Cubat, eiusque satiandi viam haud eandem ingressi sunt docti. Audiamus cl. Davisium. ,,Ita sane, inquit, Reg. , , Cantah. aliique nass. sed qui vim potestatemque . diurandi probe novit, ille quidem verbum huic loco, an On Convera ire statim PCispiciet. Ea propter Lambi- , .nias et amiCUS Ursini reponunt nimitari. Siquidem vero Pal. teri. quart. et Bal est. exhibeant nudari , .haud, opirior. in Commode, rescr7bas videri soles11t. Certe non absimilis est literarum ductus. Ad rece- , .Ptam autem leCuonem, quae multis Codd. nititur,
, , qNamproxime legi queat, ubi ad focum angue' meri- , , diari solent. Nec sorsitan haec displicebit coniectura. Sed milii quoque meam, suspicionem Proserre liceat. Lamblili quidem coniecturam vero Propinquiorem, quam rcliquas lectiones existimo: non tamen sic placet animo meo, quin mutatione levissima sic potius rescripserint. tibi ad FORUM angues nundinari IOIent. Vult nempu
a4 i) Davisit emendatione ex hae quidem parte nihil prorsus mei tur: Nam in ea quoque gallis caritantibus accipion. dum est dativo casu, non ablativo, pro per gallos posio. - IIolti rigeros hono haec verba retulit ad instinclum divi. Num, sed non accurata explicuit. Signum cantanisi animia dicitur pro facultate cantandi ad significanduari , ut sensus sit, deos gallis dedisse in eantu, ut simisieaxφnt res agendas.
404쪽
TULLIANAnum LIB. III. C A P. VIII. Tullius angues in Solonio res esse quotidianas, ut loquitur supra 'cap. 29. quoniam quotidie die publice in z84
foro, ubi venales exstarent,. viderentur. . Calp. XXXII, 368. Darre censes, anis cororiam her-
hae exsitisse, quam cone tum esse semen 2 Malit hic sorte quispiam, quam conce tum fuerit semen p Sane ita doct. Wowerius potuit pro Potuisse legendum censet, apud Minuc. Felicem Octav. CaP. 34. . . . quiSaudeat r tignare hominem a Deo ut urimum Potuisso fugi, ita posse denuo reformarip - Sed ea non nili Pura Puta est παρρδroρΘωσ1ς, quam sicco Pede Praeterire non licuit. Sic enim eodem cap. idem Minucius: OuIs euim dubitat , quae coelo continentur, ita ut coe isse, desinerep et cap. antecedente: Ita Prius cos deserui e com rehendas, quam esse defertos. i. e. quam fuerint deserti. Lactantius de Ira Dei' cap. 5. initio:
Quod sequitur de schola Tyicuri est, scut iram in
Deo usu esse, ita nec gratiam. Nec dispar ea ratio videtur, qua subiunctivus rost adcommodatur sis. Aesae, in his Minucii Fel. cap. 35. Et quamqNam imperitiα Dei susθsciat ad Moenam, ita ut uotitia Pro
se Ueniam; tamen etc. ubi non erat, cur clar. Davisius legendum censeret, uta es notitia Prost ad veniam.
24ab In Getaeri explicatione omnes nunc acquiescimi, Sed quod alii asserunt e Plinio Hist. n. II, BO, 56. de formicis: certi dies ad recognitionem natatuam nundinis nuntiar. negotiis convenit, quae ab anguibus aliena esse videntur. a 43 Do hac re disputaverunt Heu finger ad Nepol. Tlaem. T. G. T. A. Hrtigerus primot fasciculo Disqui Illismina grain- malicarum, Zomptius in Grammat. 6M. quae iterum eXigere non huius loci est. i. 2443 Hoc in eum modum dictum est, quo apiast Ciceronem ad Fam. 16, 1. nos ita te desideramuS, ut amemuS.
405쪽
Cap. XLI, 87. Quod Carneadem Clitomachus fori-Bie dioere solitum, nusquam se fortunatisreyn quam
Fraeneste idisse Fortunam. Legebat vir cl. Quo Carneadem etc. idque quo explicabat ut esset quare, quamobrem. Dubito sane, an sic Ciceronis seculo loquerentur Romani; et quidquid illud sit, non potuit hoc ex Donato ptobari. Simili in loco occurrit relativum quod, de Nat. Deor. lib. II. C, s. refrigerato . . calore. . ex Diguimur. Quod quidem Cleanthes . . docet, quia1Ita τὼ iust ealoris ira Omni cor ore. ubi Lambinus vo
lebat Et quidem, Davisius Quid quod Cleanthes docet
235 etc., Sed passim fit, ut pronomen, quod sit ad antecc- dentia aliquumodo reserendum, sic per pleonasinum quondam explicetur in sequentibus. supra lib. I. C. 45. Quod idem in delectu consules Observavi, ut Primus milos sat. bouo nomine. Apad. lib. II. c. 17. Quod idem contingit insanis, ut et inclytentes furere, seu- tiant etc. de Nat. Deor. lib. II. 9. Quod etiam quibusdam regionibus atque urbibus contingere videmus, uta454 IIuno usum bene observavit doctissimus auctor. ConL 'P. 145. et III. et 76. et Animadvers in Taciti Οp. in Aeiis Soc. Traieci. Vol. a. P. . ubi Wophensius haec: sepost pronomen quod et id antecedentibus facito explicanda, saepe ita subaudito quodammodo nemm adiicitur explana. lio, ut in his Tacili Ann. 4 . 4. quae tum romana Elc. Cic. de Nat. d. a, 9. in Verr. libr. 1, 46. Et exempla quao apposuit, quadrant, praeter eum, de quo hic agitur et dodiat. deor. 2, 9. Ibi enim et de Divin. a, 4I. quod non TE- fertur ad id, quod postea explicatur, sed significat idem ac VMO, i. e. qua in re, quam ob rem, in mis ferri. Similitorconiungitur cum coniunctionibus, in quo Gr, quod etsi, aliisque. Cicero enim non dicit: id qHod Cleanthes docet, hoc est: sed ad superiora respicions : quod ad hario rem pertinet, Cleanthes his etiam argumentis docet, quanta vis insit etc. Graeci ponunt eodem modo ἔ. vid. Matthiae
406쪽
Tu LLIA NARDM LIB. III. CAP. VIII. 381 Die hominum ingenia etc. de Finibus lib. III. c. 2. Quod cum a cidisset. ut alter alterum nec o irrato Uideremus, surrexit satim. ubi Lambinum vide, quem tamen falli vereor, - dum scribat quod hic poni pro sed
seu autem , itaque statuere videatur quod non pronOmen esse in his formis, quod tamen revera est, sed con-' iunctionem. Lactantius lib. I. cap. 1, 5. Quod quia fieri nou Potuit, ut homini Aer se i sum ratio divinα innotesceret, etc. Livius lib. XXvII. c. 7. Quod mihi minus simile veri visum es, annum integrum Scotonem nihil gerendo in Hispania consumpsisse. ubi omnino consulendus I. F. Gro novius. Cicero de Fato c. 13. 'nou sequitur, ut ne a Petitus quidem se in nostra ρο- testate. At hocsequeretur, si omnia Perfectis et Principalibus causas feri diceremus; ut quum hae causas non essent in nostra Motesate, ne iIIe scit. appetitus
esset in uosra potesate. Hyginus Fab. CLXXXVIII.
Hoc Neptunus ut vidit, in Pecora commutatos consumi. et cap. CXXII. Id Aletes . . cum rescisset, ex Atrii darum genera neminem DPeresse, etc. Non audiendos, Munkerum, Scoppium aliosque Putem, qui in prono- . mine subaudiunt .praepositionem Ob vel Proyter. conlaxenim, quae iam diximus supra ad lib. I. cap. 30. et ad N. Deor. lib. I. c. 15.
407쪽
tintuor Tullii Ioea in tib. secundo de Diuinatione adse. runtur ac illustrantur. Vis pro natura ac facultatibus. Locus cie Finibus una cum Xenoph. Hefenditiar. Φλει Pυεσθαι. Enallage pra sitionis omissisas et expressae. Cicero bis Dindicatur. Tractus lunae , quid sit probatur. Palaephatus emendatur.
In libro II. Ciceronis de Divinatione reliqua iam loca perlustremus, quae nobis manum iniiciunt. Cap. XLIV, 93. qui meest eadem vis ese nascentium, quum coeli tanta se disimilitudo Z Non satis cerno, cur quis legere mallet, eadem vis esse in noscentes, Vel, eadem υλtα esse nascentium . nam Nis hic et alibi idem quod na- tura denotat, ideoque etiam saepissime duo ista tanquam synonyma copulantur. Supra lib. I. initior σια-que yroxime ad Deorum vim natura mortalis possit accedere. Academ. II. c. 39. Coryora nostra non ΠΟ- ωimus, qui Aristus Partium, quam vim quaeque Pars habeat ignoramus. et cap. 17. illud enim dicimus, noueandem esse vim, neque integritatem dormientium et igilantium. eandem Nim, id est easdem facultates.. Tusc. lib. I. c. 24. Quid est enim illud, quo meminiamus p aut quam habet vim, aut unde natam P de Fini-a463 Vorha Dis, ουσία, mesen unius sunt formae, quam non dixerim ab altera gente ad alteram delatam, sed en uria' eademque notione eκortam. AlqDe Dis proprie significat facultatem, et qua quid constat, substantiam. Quare sa P. cum natura coniungitur. Cic. de Leg. I. 12, 54 . quiri, enim est, quod disserat, quum snt cuncta pariap qtioris interesse quippiam tantialiam modo potuerit, amicitiae nomen Occiderit: ciatus est ea Dis, Ut, simul atqDe Iibi ali- cquid quam alteri maluerit, nulla st. Sallust. Cat. I, 2. nostra omnis Dis in animo et corpore sita est.l
408쪽
ΤuLLIANARUM LIB. III. CAP. IX. 383l, iis lib. V. cap. 15. EF eitim natura se generata Σis
hominis, ut ad omnem virtutem Merci tendam faeta wideatur. Ubi Clar. Davisius vocem vim eiiciebat; sed absque causa tamen lantico, ut ego quidem vereor; nam quamViS VOX natura saepe eiusdem potestatis sit cum voce vis, passim tamen etiam sensu Oodammodo diverso coniunguntur; quemadmodum iam antea plus semel monuimus, neminemque fugere potest, quae pe7 plurimis in locis συνονυμως accipiantur, eadem tamen
pihi a se invicem distingui. At vero, inquies, cui bono
VOκ natura, si retineatur illa altera vis p Dicam, eundem esse hunc pleonasmum, quem non raro reperimus in scriptis priscorum. De Graecis auctoribus tantummodo quaedam dabo, quae iam ad manus sunt. Xeflo
phon lib. VIII. Cyropaed. p. 235. Ε. s 7. 13. J πiστοις
409쪽
Sequitur paullo post: ue conflendum sit illis, eos qui nascuntur eodem te Voro, Posse in dissi1niles tuendere naturas, Pro ter coeli di similitudinem. Haud facile eoniicerem legendum, in dissmiles incidere genituras p non tantum quia nescio, an Vox genitura tam vetusta sit, ut ad aureum Latinitatis seculum referre
possit, sed etiam quia lectio vulgata, si bene explicetur, neutiquam tam dura esse videtur, ut isto modo numquam locutus suisset Cicero. In dissimiles naturas in-αθθ eidere, meo quidem iudicio, nihil aliud dicit, quam dissimiles in ortu nancisci naturas, quod ferme idem 'inferius dig=ιmities naturas habere dicitur. Incidere in aliquam rem est eam sic acquirere, ut aut parum aut niflil omnino industriae ad acquirendam sit adhibitum: quae quidem significatio huic loco apprime bene congruit, ubi de nanciscendis Variis, pro dissimilitudinei coeli, indoIis ingeniique qualitatibus sermo est . quam rem praecedens hominis industria studiumque monattingit.
Cap. XLVI, 96. Quid p illud ne dubium es, quin .
muIti, quum ita nati essent, ut quaedam contra naturam depravata haberent, restituerentur et corrigerentur a natura, quum se tua revocasset, aut arte atque medicina. Vir clar. legebat . . corriger utur aut natura, quum etc. At naturae distinhtio ab arte atque medicina satis abundeque est Perspicua, tametsi disceritendi con-
a49 Holiingerus contendit, verbum Pesse temere illatum' esse ab aliena manu: nam eos, qui diverso coelo gignantur, non posse, sed debere esse dissimiles. . At y e, ut saepe alias, id exprimit, quod graecum diu. Sic in formu-Ia Pervagata: quid Potes esse, do qua vide Heindors aclCic. cla Nat. d. g. 6, 16. In quo usu poisbe semper Praece- dere videtur suo verbo. Verbum incidera recta et subtilius explicat Wophensius quam Ilollingerus.
410쪽
iunctio a membro priore absit. Et praepositio a recte praeponitur Voci natura. omittiturque ante sequentes ablativos; quandoquidem natura hic nescio quomodo προσωπomtestetret tanquam causa, quae per se essiciat, quum ars atque medicina sit causa media sive instrumentalis, quae a superiore quapiam causa dependeat.
Adde', si lubet, quod maxime solennis illa sit enallage,
qua praepositio, quae 'mo membro exprimatur, altero Tetineatur; Τ quod quamvis locus hic Tullii non flagitet ut uberius probetur, exempla tamen quaedam subiicere non pigebit, propter locum unum et alterum, in quibus ad illam membr dum orationis dissimilitudinem Pro elegantia sua nimia, parum feliciter offendit Lain-
amo De Ciceronis usa in praepositione bis ponenda suhlili
ier disseruit Wunderus in Variis Lect. E cod. Ersuri. en inlatis p. 37. Atque poterat Ohservatio, quam ille ad sententias disiunctivas et notiones Ieparatas Tefert, ad universam doctrinam nominum coniungendorum revocari, in qua demonstratur, duo nomina aut externo vinculo cohaerere, arit coalescere in Unam notionem, sive aequali genere, sive . communi, qua duae res continentur, Tatione. In illa enim compositione, in qua utrumque nomen suam vim seporatim esseri, necessario his ponitur praepositio, in hac autem unitate semel posita ad utrumque uomen una Pertinet. Tantum vero abest, ut ex praeceptis Wunderi pomprobemus Davi sit emendationem, ut librorum scriptorum lectionem a Nophensio hene defensam censeamus. Nam sicuti Davi fius bene restituit codicum a uetoritate aut arte atquσ imedicina, pro aut medicina, ita coniectura in verbis aut natura non necessaria erat. Nam in hac sententia palu- Tam intelligimus personatam, quam quum caussam alicuius xei esse dicimus, Per praepositionem a , personae PTO'. 'Priam , insignimus, sed artem atque medicinam ponimus 'tamquam caussam a Te inanimata prosectam: de qua d
stilictione dixi in libro de Particulis p. a4. Vol. I. Ablati- . vus igitur in verbis arte corrigi non pendet a praepositione antecedente.