Dissertatio ... de febre pestilente .

31쪽

DE FEBRE PESTILENTE.

Di d secretiones aut penitus cessant, aut pardiores pravioresve evadunt, quae quoque ex turbato cerebro pendere videntur. Nam omnes secretiones ex vi nervosa regi, minime dubium est. Calor qu0que major ab cerebro inflammato accendere videturi Nam ex experimentis D. Brodie' Constat, ut quamvis mutationes chemicae sanguini in pulmonibus eveniant; et cor per horas nonnullas agat, in animali capite abscisso, pulmonibusque artificiose inflatis; tamen nec calor gignatur, nec sucretionessiant. Ex hoc primo probatur, calorem non Ux mutatione illa Chemica sanguinis in pulm6nibus nempe, Carbone amisso et Oxygenio hausto, oriri Et iu8uper, ut Sine cerebro, Calor non nascitur Febris quoque ostendit, cerebro inflammato, calor em totius corporis maxime augeri, etiam ad I06'

vel plures gradus tuerinometri Falirentietiani

RATIO MEDENDI

Febris semper ex causis variis, quibusi eam orirediui putaverunt, rationem medendi deduxerunt Et non mirum videbitur, quoniam causam tam divesam S i quisque ConStru erit, ut medicamenta uuoque varia ae Inter se oppugnantia, hujus morb

32쪽

DE FEBRE PESTILENTE.

Curationi accommodarentur. Quisque sere oblivisci visus fuit remedia, quae signa naturaque morbi indi- Carent, ut ea theoriae suae Congruentia coaptaret. Omnes fere putantes, aliquid malum, aut peCCans, aut a morbo genitum, aut quod genuit morbum, Corpori inesse; obliti ergo caloris doloris ille, calidissima quaeque aegro miserrimo, et data et Circumvoluta, ut CODCoquel elit, atque per Sudorem elicerent hoc tam maxime timendum. Nec frigidus aer, ne Sudorem Vetaret, nec potus frigidus, ne Concoctionem impediret, permitterentur. Alii Opinabantur, vim aliquam debilitantem vel putrefacientem morbi causam esse, tunc, dolore, Calore, lingua nigra, alvoque astricta omissis, vinum, Cinchonam, Stimulantia, totumque genus antiSepticum praescripSerunt, nec Venam incidere, nec alvum ducere, nisi per lenia clysmata, prae timore debilitatis vel putredinis, si-Derent. Nec plura referam. quomodo aikalina, etiamque ammonia data fuere, propter causam acidam, a C aCida, propter Causam allia linam. Sed ad ho8 revertam, qui, natura duce, ubi calor fuit, per

frigida extingui, ubi dolor atque pleihora capitis,

per venae Sectionem, et Ubi astrictio ventris, per Cathartica curari, consuluerunt. Et hic quoque maximus Hippocrates viam ducit; frigida in typho jubet,

praecipue parte qua aeger calorem maxime sentiat; monet quinetiam, si corpus horrorem habet, frigida remittere. At verba sua scribam. Καὶ -ε το

33쪽

DE FEBRE PESTILENTE.

αατα ' Celsus quoque dicit. Possunt etiam su- per stomachum imponi folia vitis, in aqua frigida tincta ' De potione aquae frigidae multum dicit, sed legibus quibusdam Concoctionis detentus, non praestaret bibendam usque ad quartum diem; additque insuper. Sed ipsa aqua frigida tantum ad A satietatem data, pro medieamento utatur. 'Natura quoque barbaris gentibus hoc remedium docuit. Americus Vespuoci de Indis Americanis scribit. Cum eorum quempiam febricitare contigit hora qua febris eum asperius inquietat, ipsum in frigentissimam aquam immergunt et balneant, post- modumque per duas horas circa ignem validum,

donec plurimum Calescat, Currere et recurrere cogunt, et postremo ad dormiendum deserunt, quo quidem medicamento Complures eorum Sani--tati restitui vidimus.' ' Alterum quoque testimoniiun de curatione febris inter barbaros subjiciam. I 'habitudo des negres qui Veialent guerir des sevi es est de se juter dans t 'eau la plus froide, do 8'y baigner, et de se metire fur la tete des herbes ' fratcbes qu'iis arrachent ala sonii des ravi nes ou des rivieres. J'en ai uti Pessat Sur des blancs, qui convenalent que Cela leur otait Pardeur de la

' Hippocratis opera pag. II 4. Ed Faeati Francosurti. f Celueus lib. 3. cap. 7. quomodo pestilentes subrus curari debent. Pax. sq. M. Aldi.

34쪽

DE FEBRE PESTILENTE

fievre, silie te mal de te te cosygit presque aussi fot

i x bis clare appa arebit, quod Hippocrates et Cel sus aquam frigidym febricityntibus praebuerunt, etiamque A mericani balneis frigidis, atque Indi

Orioniales affusione frigida usi fuerint, attamen inter exuultissimas gente8, hoc remedium tym gratum et tam enicax, atque alia refrigerantia annis solum recentioribus recepta Sunt. Celeberrimus Doctor CVrrie, hcriptis SVis, multum eorum u8 ut C m tribuit. Ex sententia de natura febris quae mihi fuit in ani- is

m0, atque eX Summo commodo quae remedia refrigerantia evacuantiaque febrientibus Contulerunt,

ego quoque eis USu8 Sum. Qua igitur de causa tali modo cura iunis, meum teStimonium, si lamvis vile,

hoc in loco subjicere volui. lDe medendi ratione, quae mecum ma Sime profuit, et de modo φpprandi, pauo insuper adjungam.

Mennoir fur les maladies les plus communes, &c. a Si Dominguo leur remedes, Sc. par M. Bourgeois dans un collection des vorages inter Sans, &c. t a Paris, 1788.

35쪽

DE FEBRE PESTILENTE.

Primo incursu, morbum penitus praecidere conari debemus, aut si frustra hoc efficere tentaremus, dein Signa graviora Occurrere. Spatium temporis bre-Vissimum est, quo febrem sistere pOS8umus. ViX post Secundum diem, rarissime post tertium.-Demodis quibus febris statim ab initio penitus sistatur. 1 mo, Per affusionem frigidam vel tepidam. do, Per emetica, sudorifica, atque Purgantia. Stio, Per sanguinis emisSionem. Haec omnia, simili ratione, in hoc morbo agere

videtitur, nempe, BOVam actionem aut in cute, aut in Stomacho, intestinisve Ciendo, eoque modo, Sanguinem in has partes eliciendo, Cerebrum eVaCUant, et Circulationem aequaliter in corpore distribuunt. in ut initio morbi imp*tus sanguinis in Cerebrumantum incipit, nec penixus sanguinis influXus vasa UlStentat, ideo quoque nee Consuetudo talis, nequeaultus 1n Corpo1 e 1Ormatur. Itaque, qUMCunque 8ublio Sanguinem eX cerebro revocare possint, in

p rtes corporis, plures Vel ingentes actiones eXCltando, cerebrum nimis prius impletum eVaCuando, Causae morbi proXimae, vel potius morbo ipsi, videntur. Sed quando vasa diu distenta, habitus formatur, remedia quae has in aliis parus aCtiones in Citant, Signa tantum suble Vant, at-nhoo . , pqηj 0β dimant, saepius repoti py di Cti', Conferre possumus, si einedia supradicta indicationem hanc impleant.

impetum in cutem

ruentur. 4udor erumpit, dolor capitis, .itisque

36쪽

DE FEBRE PESTILENTE.

restinguuntur. Ardor iste urens CeSsas, Calor gratus Oritur, et morbus solvitur. Et si haec non edat

signa paululum commodi tantum praebit. Haec Videtur ergo ratio qua assusto frigida in lioc morbo agit, primus impetus calorem subtrahit, et sensibilitatem Vasorum minimorum cutis ita eXcitat, Ut majorem vim sanguinis reciperent, sanguine his ita re-Cepto, Vasa omnia interna inaniuntur. Vasa quoque cerebri, sanguine nimio amoto, Contrahunt, et molem functionesque suas simul resumunt. Sudor quoque qui antea suppressus fuit, cum Caeteris SeCretionibus rursus perspirat. Saliva refluit, et propterea sitis sedatur. Dolor Capitis, propter eVACuationem vasorum tollitur, SecretioneSque restauratae refluXum sanguinis in cerebrum impediunt. Nonnulli putant, anusionem Mgidam, propter calorem

abstractum, alii, propter ampetum, Solum prodeSSe. Sed non propter calorem' abstractum, neque propter impetum valet. Nam calor semper eXtinguitur, impetusque quoque semper accidit, at Valetudo non revenit, nisi repletio illa vasorum culaneorum, Simul fCum secretionibus revertat. Haec ergo evacuatio vasorum cerebri, in illa cutis, &C. Vera eSt causa.

Afiusto tepida quoque, cum simili effecto, quamvis ldiverso modo, hoc ossicio fungitur. Sanguinis

emissio, emetica, sudorifica, atque cathanica, haec eadem praestant. Emissio sanguinis subito sanguinem e Corpore extrahendo, Vim totam circulationis mutat, quae prius in cerebrum impulsa fuit, et ubicunque eXitus sanguini praebetur ibi vis sanguinis sequetur; Cerebrum evacuatur, functionesque exercere incipit,

37쪽

DE FEBRE PESTILENTE..

scilicet, vim solitam neryeam secretionibus dando. Statim ergo, erumpit sudor, medicamenta sinae prius in partes fere stinivitates vi nervea praVata) agere

nequibant nunc extemplo vires propriaS emittunt, vomitumque Cient, alvum ducunt, Calor ardens quoque tollitur, prostrataeque vires corporis resiliunt, menS quoque quasi e nubilis purgatur. Sisyncope adsit, circulatio postea aequabilius renovatur, Omniaque Signa etiam faustiora sunt. Sed hic status propitius non servatur nisi hae partes eorum ossiciis praestant. Ergo ad ea reStauranda Vomere nece88e erit, alvum purgare, Sudoremque etiam ciere. Agat utroque eorum in aliquam partem, Scilicet, in ventriculum atque inteStina, vomendo et purgando, atque in cutem perspirando. Hae actiones non absolvuntur, neque ulla actio secernendi vel excernendi, sine influXu novo Sanguinis; quocirca hae omnes partes, nervea Vi quoque seragente, quasi Occupant Sanguinem Secretionesque

effundant. Et si sit in cerebro quoque ut in aliis inflammationibus incipientibus, nihil nisi major vis

Sanguinis, sine ulla adhuc mutatione Structurae. Haec supradicta remedia ad partem eVacuandam praestant, ac proinde . ad morbum tollendum. Sed ut etiam brevis vasorum sanguinis repletio ad habitum atque structuram partium mutandum, tendit. bie propterea evacuationes longius duci oportebit, ut mutatio facta insecta reddatur. Hac igitur de Causa, post primum, secundum, tertium Ve diem, mutatione structurae habitusque facta, morbus tantum sublevatur et tardius tollitur.

His quoque rationibus facile intelligetur, quare

38쪽

DE FEBRE PESTILENTE.asfusio frigida vel tepida, magis quam alia remedia,

ad morbum tollendum prosunt. Hae perraro ad functionem cutis restaurandum desunt; et si cutis his primis diebus, ossiciis fungi Cogitur, morbus rarissime hirmatur. Nam Cutis, ut majorem superficiem quam ulla alia pars corpori S praebet, Sie quoque sudor quem eXhalat, multo magis abundat aliis secretionibus vel eXhalationibus,' ac proinde magis Caput a C CorpUS eVacuatur, quam aliis viis. Modus etiam quo emetica profuis8e videntur, haeratione Solvatur. Primo, actionem stoma lii ad vomendum qxcitando, Secretiones stomachi hepatisque eliciunt, et saepe quoque intestinorum, si aeproximae illis cutis scatent; his porro, quod semper praecipuum eSt, Sudor emuit; quocirca, emetica fore ab omnibus primum locum ad febres sistendas attigerunt. Nonnulli diXeriant, quod, per a Cria eX ventriculo sejicienda aut bilem, solum profuissent. Non revera nego. quin etiam haec: eVomendo, multum proficiunt. Sed Saepe prodesse visa sunt, ubi nulla bilis, nec quid acre ejectum sit. Ergo mihi videntur, renovando Vim propriam Secernendi atque exhalandi, partibus supradictis praecipue prodes82. De his quae in uniVersam cutem praecipue agillat dixi; vel saltem si medicamenta sudorisca non notavi, e X a Ctione earum rerum quae sudorem elicitant, ct ex horum effectu in Corpore, usus illorum jamjain

cernitur,

' Vide Institutiones Boeriluvii do sunctione cutis et perspiratione Sancto

39쪽

DE FEBRE ΡESTILENTE.

DE PURGANTIBUS.-Rarius per seipsa morbum tollunt, sed intestina excitando, atque Secretiones eorum eliciendo, atque evacuando, Curationem maXime adjuvant; et quanquam Cathartica sola rarissime morbum tollunt, viX unquam tamen sine

illis cito ademitur. Quocirca mihi videtur, ut ni

omnes secretiones redintegrarentur, morbum non

osse finitum. Omnibus igitur febrientibus quos initio morbi vidi, si capitis dolor gravior sit, venam

statim incidi, et sanguinem usque ad Syncopen, Vel ad dolorem capitis penitus tollendum, pleno rivo detraxi. Sed si debiliores fuerint, nec caput tantopere doleat, venam non incidi. Dein antimonio tartarigato, multa aqua Soluto Saepe ille Sumpto, VO-mere, atque Postea, vomitu nempe sinito, Cum hydrargyri submuriate et jalapae pulvere, vel sodae vel magnesiae Sulphate, alvum saepe moveri feci. Haec omnia in lecto facta fuere, sudorque Saepissime eX- citaretur. Post sanguinis detractionem, plerumque dolor capitis atque Calor penitus tollebantur, at si redirent, statim affusione frigida usus Sum. Si aegrotantes hoc remedium toto in Corpore non ferant, tunc in caput solum aquam gelidam effudi. Hac ratione medendi, primis diebus adhibita, paucissimis febris perreXit, et omnes Secretiones ut prius sitibant. Nunc ad secundum modum Curationis Venio, Scilicet, signis gravioribus sublevandis. Ut in primo stadio, multi concilium medicum non quaerebant, ita postea, quamvis remedia supradicta sedulo usurpata fuerunt, nihilominus morbus diutius inquio. t Vit. Remedia tamen sere eadem Summum cym-

40쪽

IS DE FEBRE PESTILENΤΕ.

modum praestiterunt. Quando dolor capitis asperius flagitaret, si vires sinerent, iterum atque iterum, SanguiS detractus fuit, Semperque detractio profuit. Et si assusto frigida universa nullo modo impedita fuit, scilicet ab aegro vel amicis, vel ab horrore, Vel Sudore multo, vel dolore pectoris, vel tu SSi, Calore reaUCto Semper repetita fuit. Sed cum aegri vel amici anusioni frigidae obstabant, dein aut tepida usus Stim, aut in caput Solum, ut praedixi, aquam frigidam effusi. Haec in caput astusto perinde ac universa, pi Ofuit, nisi quod non sudorem per totum CorpuS Statim Cieret, Sed dolorem capitis sustulit, calorem acrem etiam totius corporis restin Xit, Somnum lenem pararet, atque sitim eXpleret. Haec porro astusto omni tempore febris facile ferri queat, neC eam abhorrent aegri, quemadmodum

aflusionem universam, quia nec e lecto Surgere CO-gantur, neque CorpUS NudUm praebere. Nec unquam horrores inducit, neque spiritum dissiciliorem reddit, nec dolorem pectoris provocat. Lavationes quoque frigidae aut tepidae, atque etiam lintea aqua vel aceto vel spiritu tincta, aut corpori toti, aut Stomacho, prout res poscat, adhibita fuere. Pediluvia tepida quoque capiti profuerunt.

Procedente morbo. antimonium tartariZatum cum pota SSae nitrate, aqua Solutum, saepe parvis dosibus eXhauserunt, et vim faustam, et in cute et in intestinis exercere visum est. Alvum et Sudorem mOVebat, Sonantimque Saepe parabat. Sed si stomacho Hic iretur, in aqua menthae viridis dissoluta sunt, vomitusque Siaepe Sedatus fuit. At si semper stOH Rcuu8. CVomeret, putassae nitras, solum in aqua