장음표시 사용
361쪽
Vix enim quicquam iuuare poterit scire absoluto nunc paris tu, qualis ille suerit, sed multum nostra interest, habere eiusmodi signa, ex quibus, qualis futurus sit partus et quidnam suscipienduin sit obstetricanti, rite intelligi saei. teque perspici possit. Haud raro enim summu ira, ne dicam vitae, certe sanitatis discrimen inde enasci, quiuis, qui nostram artem exercet, fatebitur, quod obstetrix, nimium confidens naturae et finem partus, quem naturalem fore putat, segniore oscitatione expectans, multis horis
tandem praeterlapsis se spe sua destitutam videat, cum natura huic operi perficiendo non par sit, sed in suo nepotio arte iuuari debeat: quod, si citius factum suillet, faciliori modo minorique cum inolestia fieri omnino potuis set. Tales igitur eruere ac indigitare notas operae erit pretium, ex quibus partus euentum, nisi certillime praedicere, certe summa cum probabilitate diuinare possinus, mox, cum nobis ad parturientem accedentibus eam tactu explorare licet. In ipso infantis situ, qui tangentis digito, modo aquae effluxerint, facile satis accurateque potest expis cari, tales notas quae fuerunt, seque inueniste laetati sunt, celebres satis in arte viri qui eam iam ab Hi ΡPOCRATE aliisque veteribus expositam partus distinctionem, a parte foetus primum 'rodeunte desuriatam, aptam, et superius tradita, ob faciliorem inde partus futuri cognitionem, iNeliorem existimant. Si nempe praevio capite et rite ad uteri ollium collocato infans prodit, eum facili partu siue consueto naturae Ordine, ab utero expulsu ni iri asserunt. Si vero transversim in utero compositus foetus fuerit, vel alia ratione situs non capitis globum, sed aliam, quaenam etiam illa sit, partem primo loco osserat, dissicilem et non naturalem, quoniam nempe a naturali modo deflectit, futurum esse pronunciant partum, qui arte vel iUuandus vel et prorsus ab ea perficiendus erit. Quam quidem in istinctionein, licet valde mihi eam placere haud negem, cum, ut iamiam motivi, non adeo dissicile sit, foetus situm certissimis signis dignoscere, atque adeo commode
362쪽
3 3 a GeEIer Disser patio de partus
obstetricans, quid sibi agendum sit, intelligere tum tem .poris possi: ipse tam . n rerum usus, illam non omnibus numeris absolutam osse, abunde satis commonstrat. Non solum enim saepenumero podibus praeuiis facillime nasci, et ex utero solis naturae viribus expelli foetum, experientia testatur, vi inde etiam As TRVC ' et alii, hanc partus speciem, quam HIPPOCRATES, et olim plurimi huius a uictoritate commoti, pro dissicillima habuerunt. ad natu Talis ac facilis partus genus referre, non dubitauerint: sed et alia, eaque longe maioris momenti, ratio mihi adesse videtur, cur non sum cere hanc, a situ foetus sum tam , n tam putem. Vt enim taceam, me ASTRVCII sententiae
vix subscribere posIe, cum, qui pedibus prodeunt, foetus ut plurimum non sponte nascantur, sed artis adiumentu in poscant, et haud raro sub finem partus ob caput, quod basi sua in pelvis margine suspensum haeret, multum facessant negotii, hinc facili partu non excludantur: neminem, in arte obstetricia vel leuiter peritum furit, saepis-ssime accidere, ut partus, etiamsi et caput foetus in utero et uterus in pelui rite composita sunt, tamen vel ob nimiam pelvis angustiam, vel ob capitis molem, vel ob matris deficientes vires, vel ob funiculum collo aliive parti conuolutum, vel ob humerorum nimiam latitudinem, ut permultas alias causas silens praeteream , quas omnes Obstetrix, quamuis lanax fuerit, ob praeuiu in caput diuinare Iaariolarique, certe sub partus initio, nequit, difficillime peragatur et ad finem perducatur. Nouam proposuit SAx-mo purus L partus distinctionem, quae, licet iis, quas modo eXposuimus, antecellere videatur, vix tamen ad ipsam
paris e. v Id. Eius P art Paccou- octo partus genera consti tu it: ther, reduit si si priucipes. Pa- perfectissimum; praecipitatu in; ris i 766. p 79. c. II retor durum taboriosi s perueris. in Dissertatione de partu hum p conuulsi m conti omitu um diuerso . ob dixi ersam capitis haemorνbneia non nimis copio ad pellii in relationem mutuam. coucsmito tum ἰ haem6γγbtigia
Hai niae IT Ti. p. S. S. III. qui gruitiori concomitatum.
363쪽
i partus prognosin aptior deprehenditur. Retineamus igi ili tur hanc, veterum auctoritate confirmatam, a stu in. fauti, desum tam partus distinctionem, cum , quod optandum esset, magis idonea adhuc nondum sit detecta. Sed i dieserit forsan quispiam, quorsum haec Omniar si nonii componere has lites et accurate definire vales aptam no-i tam ad partus euentum praesagiendum. Nempe ut et meis
dici clinici ab una parte perspiciant, non semper obstetri. i cibus vitio esse vertendam moram , si, quando cap Ut praevium riteque collocatum inuenerint, nullaque in generationis partibus vel conformationis vel morbosa vitia dete-l xerint, partum fore facilem sperent et praedicant, qui tandem ex variis causis fit laboriosus vel et arte sola perficiendus: ex altera vero parte et intelligant obstetricantes, accidere omnino posse, ut, quamuis betae ad partum foetus videatur compositus, summa tamen cum molestia eXcludatur. Discant hinc in praesagiendo euentu caute versari, suaeque famae consulere, ne ignarae in sua arte videantur et imperitae, si earum praesagio euentus non respondeat. Attendendum qua in maxime erit obstetrici, quae se suo ossicio in tali praedictione satisfecisse dici cupit, num uterus in pelvis bene conformatae axi haereat; num Detus in axi uteri sit collocatus, et vertice suo orificium matricis vigentibus contractionibus uteri, matrisque sanae nixibus
sensim sensimque diducat; quae cuncta si fieri ani in aduertit, sperare quidem facilem partum pol erit ό hacque spe
parturientis animum erigere: β caueat tamen ne . nimium
naturae cCnfisa , incuriosa adsideat spectatrix , sed, si quid impedimenti, a quacunque fuerit causa, sub ipso partus negotio oriri perspexerit, de eo tempestiue apteque remo-Veudo sit sollicita. q. 3.
364쪽
Geller Di sertatio de partus f. 3. Dolorum ad partum de scriptio
Ipsam vero foetus ex utero expulsionem praestat Vierus validissime sese contrahens, quem in his suis conaminibus nixus parturientium mirum in modum iuuare videtur. Licet enim permulti etiam foetui ipsi, ad quem nimirum, si vivus fuerit, partus causa in referri ex parte debere eXissimant, aliquid tribuant, cum id fieri in quibusdam animalium generibus v. c. pullis gallinaceis viderint; vix ta. men illis assensum praebere poterunt ii, quibus contigit saepius partus phaen0mena videre. Non enim, ut multi contendunt, vivi foetus faciliori negotio nascuntur, neque demortuos iam in v tero infantes semper partus dissicultatem creare, sed saepe opinione citius propelli videmus.
Neque etiam supere sit tantum in utero spatii, in primis si iam disruptis membranis liquor amnii effluxit, ut pedibus
Contra uterum niti, aut libere se mouere compressus iuglomerem ac conuolutus foetus queat. Largior tamen,
posse viuum foetum , ob partium suarum tonum , qui maior et , quam in defuncto cadauere, cuius membra laxa sunt ac rumissa, interdum, reliquae partiam essicientes causae si fuerint integrae, faciliori modo propelli, cum tam uterum magis stimulare, quam orificium citius dilatare ac ampliare queat; quanquam ipsas foetus vires clauseris rumpendis neutiquam sussicere certo mihi persuadeo. Neque etiam nixibus maternis tantam vim tribuendam esse olim putabam, cum si ope et asse ii cas, et obesas, et debiles ac asthmate assectas foeminas viderim absque nixu, facile partum absoluere: hinc eam mihi sinXeram mente opinionem, ut per diaphragmatis descensum abdomina,
liumque musculorum compressione, uterum parientem non
in sua contractione iuuari, sed tantum in pelvis axin dirigi et in recto situ sustineri creder m. Sed paulo curatius perpendens ea, quae Ill. HALLEnvs h de insigni istani XVumh. vid. Elementa Physiologiae p. 297 seqq. et Toni. VIII.
Tom. III. Lib. VIII. Sect. IV. Lib. XXIX. Sect. V. p. 438.
365쪽
nixuum vi commemorat, cumque ipse saepius tantos eos esse in parientibus viderim non solum, sed et pressiis a
parturiente perceperim, Ut paris conatUS nullum omnino in vita humana exemplum exstet, nunc eos inter veras pa tus causas recensere nullus dubito. Primas tamen tenere
in hoc negotio uterus mihi videtur, qui licet tam validas et in tam concinno ordine positas fibras musculares non habeat, quales videmus in aliis musculis, sua tamen et irritabilitate et contractione verum se musculum probat, tanta haud raro cum essicacia, ut, fatentibus id cunctis, qui obstetriciam artem eXercent, operatoriS manum Vallis
dissime comprimat. Non possum ergo Ill. HALLERI sententiae subscribere, qui uteri vires ad producendum, quem ipsis adscribere solemus, effectum longe debiliores
este affirmat, et refutata ea, quam de mechanisno patatus per antazonismum laudi ac ceruicis uteri ingeniose LEVRETVs proposuerat, hypothesi, uterum partui magis resistere, eiusque vires respirationi seu nixibus, quibus nimium tribuere vir illustris mihi videtur, contrarias esse aUtumat. Quamuis validae autem, et expellendo foetui omnino pares sunt uteri contractiones, multis tamen argu , mentis comprobari facile potest, istas absque dolore fieri, atque eodem modo ac cordis, intestinorum, aliarumque musculosarum partium contractiones, sine ingrata aut dolorifica sensatione perfici; et eas tunc demum cruciatuSciere, si corpora propellenda ipsis nimis resistunt, aut aliae vicinae partes simul premuntur.' Ese quidem receptus fere ab omnibus mos, has Vteri contractiones doIOres ad partum nominare: et docet experientia , Omnes partu rientes doloribus, saepe satis vehementibus, assici, ViX-que fidem promereri ea, quae de rara foeminarUm quarundam felicitate, quae absque cruciatu parere dicUntur,
366쪽
aue 6 GehIer Dibsertatio de partus
acceperimus. Videmus tamen uterum, excluso nUnc foetu, in se redire absque ulla puerperae sensatione; et obstetrix digito ad uteri orifieiuna admoto sub ipso partu
incipientes uteri contractiones percipere potest longe antea, quam parturiens de doloris sensu conqueritur. Hinc certo constare arbitror, dolores ad partum esse contractionum uterinarum, quae sine dolore fiunt, effectum. Solet haec dolorum vehementia sub ipso partus decursu increscere ac augeri, ita ut ultimi, quos conquassantes ilicere consuerunt auctores, dolores omnium sint vehementissimi vixque tolerabiles, quoniam tunc temporis plures partes premuntur , et caput insantis prodiens ac per orificium externum magna vi propulsum, summam saarum viarum dilatationem neruorumque tensionem aut compressionem essicit. Haec ergo in imam uteri partem ac subiacens perinaeum a capite insantis facta agillata vis dolores excitat, summaque molestia parturientem assicit. Saepenumero et satis validas ac emcaces esse videmus uteri contractiones, licet dolor inde oriundus non adeo vehemens sit. Mire ergo falluntur haud raro tam parturientes, quam, quae iis opem ferre debent, Obstetrices, imo et adstantes medici, qui a dolore et patientium querelis vim contractionum uterinarum metienteS,
de foetus exitu nihil suspicantes cum omni expectatione citius prodire ac expelli vident. Cum tamen varia sint, quae parturientibus sub ipso partu accidere possint, dolorum genera, conuenit Omnino probe ea dignos ere et aptis signis a se inuicem discernere. Nullus enim magis frequenter ab obstetricibus in naturali partu committi solet error, quam praeceps ac intempestiuum de doloribus ad partum iudicium, indeque enata partus noci Ua ac saepe lethalis praecipitatio, cum ignorent veros siue genui. nos dolores a spuriis distinguere, et omnes, quos in ab domine persentiscit grauida, crUciatus, mOX pro contrahentis sese uteri signis habeant. Non enim dolores tantum, quos sentire grauida se conqueritur, attendere deberent,
367쪽
o dignoscendis, orificii nimirum uterini dilatatione, et vesi-l l cae aquarum protrusione, intelligant, num isti dolores i. I ab uteri contractionibus emciantur, ante quam de inflant te partu iudiciu in ferre audeant. Nec omni ex parte ur- . ridet mihi ac probatur ea, in scholis recepta, dolorum is ad partum distinctio, qua alios veros, alios spurios no-j l minant, et illos in ipso utero, hos vero in intestino it rum canali, aut in alia quadam abdominis parte, ab . t acri quodam stimulo neruis incumbente essici putant, eos. que partui magis ossicere ac eum mirum in modum tar- l dare affirmant. Quae enim in utero non fiunt sensatio- l nes, eas ad partus negotium vix apte referri mihi persual deo; alias et grauidarum cephalalgiae cet. essent doloribus ad partum eodem iure accensendae. Neque, quam b. ROEDERE Rus' posuit, horum dolorum dillinctio hic attendenda videtur, qui, cum et eorum, quos spurios alii dicunt, dolorum sedem in utero quaesiverit, eos tunc fierit existimat, si una alteratae vieri pars, vel Ob male collo-l catam s. obliquam matricem, vel ob iniquum foetus in matrice situm assiciatur ac prematur. Eiusmodi enim dolorum speciem in naturali partu nunquam posse oriri, t quiuis facile intelliget. Satius ergo esset, mea quidemi sententia, spuriorum dolorum, quos aptius forsan colicosi nominaueris, genus a doloribus ad partum prorsus diuel- iere, cum non ab uteri contractione fiant, hinc partum s instare nunquam indicare queant. Nec et firmo funda- mento ac talo nititur ea, quam multi, ex quibus modo Rog DE RE vM P adduxisse sufficiat, adserunt dolorum 4 verorum discrepantia, qua eos in praesagientes, Veros et 4 conquassantes nimi; subtiliter distinguunt : certe ea, inu ipso exercitio artis exigui sane usus ne dicam plane nullius, esse poterit. Fiunt enim omnes istae species dolo- L a rum
l. vid. Eius Elementa artis in. l. c. p. 74. I 66. ς obstetriciae, I 763. pag. 222. p. 8O. f. 1 78, 18 -
368쪽
rum in utero, et gradu solum atque effectu, sensin nimirum sensimque aucta uteri apertura disserunt, ut commode pro una specie haberi possint. 3. 4. De Dolori ad partum debilitate.
Licet vero maximam vim essiciendi partum utero eiusque contra stionibus tribuendam esse existimem, docet tamen quotidiana experientia haud raro deficere hanc uteriem caciam in imbecillis variisve morbis laborantibus foeminis, atque adeo protrahi nec breui temporis spatio finiri partus negotium. Iure ergo meritoque optimo inter dissicilioris partus causas, virium debilitatem, quae eX tarde procedentibus uteri contractionibus aliisque signis cognoscitur, Omnes auctores recensent. Recte tamen Ill. V AN SUI ET EN monet, rariuS, quam vulgo creditur, naturam sui ossicii obliuisci, tantamque, ac sibi persuadent, adesse debilitatem; cum saepius, dum adstantes spe partus futuri destituerentur et insignem adesse virium defectum putarent, ingens robur se miratum fuisse assirmet, dum ultimis nixibus infans prodiret. Id quod saepe et ego vidi, arcellitus ad parturientes, quae, ob dolorum ad partum defectum, partum absoluere non posse ab adflantibus dicebantur; quae, naturae relictae, variisque vel blanditiis vel et innoxiis medicamentis refectae, felicissimo cum successu sponte pepererunt. Dolendum omnino est,
tam alte esse infixam non obstetricum solum aut matronarum, sed et multotum medicorum menti eam opinionem, ut putent, debere ad augendam' conatuum pariendi essicaciam et ad edendos nixus vel blandiendo vel et seueriori cohortatione parturientem impelli; quae cum negotium partus, dolorum pertaesa, finiri et accelerari in votis habeat, his monitis facillimas aures praebet, et qUanta potest maxima vi spiritum supprimit et nixus edere cona-ur, tentans hoc voluntario motu supplete id, quod me.
369쪽
chanicis, a natura praestandis, motibus deesse videtur. Frustra tamen, et non raro stin uno cum smitatis et vitae
diserimine, sibi persuadent, se polle liis suis molimini
bus, inuita quasi natura, foetum suu in propellere. Licet enim ipsas in utero enatas contractiones suffice e ad Me tum, si rite collocatus fuerit, expellendum perspiciam, licet et certisJime mihi' persuadeam, has uteri contractio nes pariente in foeminam inuitare quasi ac cogere ad nixus edendos: id tamen ut credam, nunquam adduci me patiar, solis nixibus matrem foetum suum poste expellere, quicquid et alii contra hanc meam sententiam dixerint.
Miratus saepe ac summopere sui, quid sit, quod ipse Ill.
HALLE Rus ' partum pro voluntario motu habeat; cum nulla unquam foemina, quantumuis sua interlit, pro suo arbitrio foetum ex utero excludere, neque, quando Vter USse contrahere ad partum ossiciendum incipit, has uteri contractiones impedire aut volens supprimere valeat; quicquid etiam hinc inde de variarum foeminarum, dolores ad partum dissimulantium, consuetudine relatum acciperim. Quo quidem tanti tamque celebris viri asserto freti et medici et obstetrices turpiter errabunt, si, debiles parturientis vires aut tergiversantes ac lentas uteri contractio. nes augeri ac intendi iubent spontaneis matris moliminibus, quae tantum abest, ut prodesse quicquam pollini, ut potius vires parientis exhauriant prorsusque opprimant. Erunt potius, si silet aliquantulum natura ac quiescere
videtur, patienter expectanda eius denuo reuiuiscentis conanima, quae certo rursus exsurgent, modo matris sanitas
integra sit nullaque labe temerata. Risum mihi haud L 4 rason. Elem. Physiol. Tolii. VIII. p. 4I8. S. VII. Voluntaria, inquit, enim est omnino actio, pariter ut alui evacuati0, etsi Ustauras a dolore aegre vessibili cogitur. Aluc matrouae Caepe in periculum incidunt, tuae ob in intulerantiam Gloris,
aut ad tantium sellicitudinem,
labores ad partum ante necessita-xem ordiuntur: ctim infeliciter ex clandestinis am0ribus praeg nantes puellae partum plerumque diu morentur, non auscultaturae nisi necessitati.
370쪽
36o Gehler Dissertatio de partus
raro mouit absona obstetricum quarundam consuetudo, quae non tantum ad nixus edendos hortari intempestiue parturientes solent, sed et in quodnam partium geui talium punctum hos suos nixus dirigere debeant, accurate definiunt ac iis pr/ccipiunt, quo quidem sapienti suo, ut putant, consilio initum quod i m insignis suae omnibusque numeris absolutae in arte seienti e testimoni uin se prodidi sie existimant. Audivi vero etiam saepenuniero medicos haud mediocris negligentiae argui illi obstetrices, quas putant nimis incuriosas veros dolores sub incipiente partu
turpiter neglexisse, quo S, cum prie eOS non iuuerint, nunc euanuisse prorsus, nunquam redituros, putumant
ac perhibent. Cum quidem eorum opinioni ipsa ςxpe rientia refragari videtur, cum uterus, donec foetum excluserit, in vegeta et sana muliere noxa quiescat. Summa hinc prudentia opus ost. in diiudicandis uterinarum contractionum viribus, quas, licet efficiendo partui interdum non pares videantur, mox increscere ac augeri adeo videmus, ut summa cum efficacia partus negotium absoluatur, Languent enim quandoque parientes vel ob diuturnitatena partu illionis, vel et, quod longe frequentius conjtingit, eη metu doloris et ancipitis euentus, quanquam latii ηdhuc virium internarum, quae latere solum, non plane deesse videntur, supersit. Quibus si cardiaca ac reficienti η, praeses sim calidiora vi c. Vinum aromatib Usconditum exhibere velle naus , hisque medicamentis ea-rtam VireS cons Ortare, nocere ni is quam prodesse ipsis posse inus. Licet eui in ipsi iis magni BoERHAAVI' audioritatem allegent, eiusmodi robor/ntium seu stimulantiu in remedio i uni pIopugnatores, qui vires parientium excitare suadet uterinis,. ariotis et se utatoriis : limitandam tamen fuit ma cum cura hanc regulam Ill. VANSUI ET EN multis argumentis egregie comprobauit. Etsi enim his additis stimulis vi erus ad ualidiores contraditones initari possit, nixus que parturientis intendi ac excitari
queant; 0. in aphorisinis de cognoscendis et curandis morbis i 3 id.