장음표시 사용
291쪽
quod longus morbus est, qui per plures saepe annos aegrotum lic affligit, ut vitae periculosus non sit. Qui epilepsia corripiuntur, subito concidunt, Omni S Omnino sensus expertes , iis , qui apoplexia tacti sunt, ii miles. Non autem, sicut hi, quieti, tamquam alto & gravi sopore oppressi, jacent, sed contra tota musculorum universitas spasmis tam violentis agitatur, Ut adstantes aegrum impedire vix possint, quominus noxam sibi inferat. Quod si in vigora
accessionis lingua dentibus interseritur, morsu VeX uetur, vel interdum particula ejus aufertur. Vis convulsionis tanta nonni inquam est, ut urina,
stercus, & semen, ex receptaculis suis, sanguisque ex narium & aurium vasis exprimatur. Atque in leviori etiam malo semper plurim T spumae eX Ore mo
Spatium accessionis incertum est. Sed , finita violenta illa corporis agitatione , aeger quietus jacet, quasi in somnum delapsus, una alterave hora post,
ad se revertitur, omnium, quae acciderant, immemor, & lassitudine ac languore confectus.
Plena omnium sensuum interceptio signum epilepsiae verae pathognomonicum exhibet, ad quod si attendas , facile cognoscere poteris, an morbus simulatus. sit: id quod a planis improbis in nos com iis militaribus, atque a mendicabulis circumforaneis, ad misericordiam movendam, & stipem eliciendam , factitari consuev1t. Deprehenduntur, si quid , quod valde stimulet, velut spiritum salis ammoniaci acerrimum, naribus admoveas, Vel partem aliquam, teneriori sensia praeditam , te Viter pungaS. Vulgo accessionum recursus interlunio ac plenilunio tribuunt. Sed, ut hoc perquam incertum est, ita dubitari non potest, quin omnis immoderatio, sive cibi ac potionis, sive exercitationis, sive animi affectuum, ad illos accelerandos quam maxime faciat
292쪽
Pauci morbi sunt, qui a parentibus facilius ad
sobolem transeant, quam epilepsia. A vehementi quoque terrore in junioribu S nata est. Cl. Locu ERUS, Medicus U1ndobonensiS, eX quatuordecim epilepticis, in nos comio D. Marci curatis, sex fuisse refert, in quibus terror morbum effecerit, Unum, in quoi qui capitis adscribendus visus sit, L feminam , in qua a menstruis subito suppressis originem traxerit: in sex reliquis causam mali detegi non potuisse. Epilepsia, per infantiam nata, nisi mutationibus: illis, quae pubertatis tempore in utroque seXu contingunt, solvitur, metus fere est, ne usque ad mortis
In cadaveribus epilepticorum incisis varia reperta sunt, a quibus origo morbi repeti possit, velut cerebri me ningumque duritiae , superficiei cranii internae
caries, ejusdemque eXOsto seS, cerebrUm prementeS, seri, vel puris colluvies, Vel qUaedam, e terra concreta, intra calvariam lat. alia , aliaque plura , a BoΝΕΤΟ , MORGAGNIO & LILUT AUDIO comme
Quae in epilepsia nonnunquam responderunt re-menia , fere empirica fuerunt, Variaque Variis temporibus hoc nomine praedicata sunt, nominatim or Dium humanum, ejusque, qUam Vocant, Usnea, Ungula alces, Viscum quernum, oleum animale Dippelli, ac nuperrime malorum aureorum solia , in quibus Medici Vindobonenses proprium adversus hunc
morbum remedium posuerunt. Foliorum quantum manu comprehendi potest, ex libra aquae decoquitur, eaque decoctio in duas portioneS aequales divi , ditur, vel foliorum siclorum contritorum drachma
dimidia his in die devoratur. Uitriolum caeruleum sic eXhibitum, ut singulae portiones singula, vel bina grana haberent, interdum auxilio fuit. Cortex pe vianus, & radix valerianae silvestris, cum cinnabari,
293쪽
in electuarium redacta, epilepsiae progressum ad aliquod tempti S remorantur, atque in spasmis minus inveteratis stabile auxilium promittunt. Dat turnior usus aquarum mineralium, CX quarum ingenti varietate eae eligendae sunt, quae maXime con Veniunt, serum lactis caprilli, aqua marina cum
balneis frigidis, fonticuli inter scapulas inusti, sed
ita, Ut nunquam coire sinantur, setacea, per cer-Vicem tracta, medicamenta, quae alvum molliant, subinde exhibita, & vomitoria, quae saburram in Ventriculo accumulari prohibeant, sanguinis denique detractio, quoties humores nimium abundant , adlevandam atque moderandam accessionum Vehementiam plurimum valent. Uictus levis esse debet, & qui inime itimulet, animusque, quantum fieri potest,
omni turbido motu vacuus ser Uari.
In ipsa accessione nihil aliud , quam cavendum est, ne aeger semet ipse laedat, in primisque ne lingua dentibu S interseratur. Quidquid enim ad illius spatium contrahendum , vehementiamque spasmorum . infris gendam suscipitur, irritum est. Epilepsiam in species diducere, perparum ad curR-tionem facere videtur, tametsi SAU VAGES IUS quatuordecim exhibuerit. Sola epile a uterina , sivella serica, propiore consideratione digna est. Proprie feminas, temperamento hysterico praeditas, invadit, atque a Vera epilepsia aegrotantis sexu,
ct quod ipsam antea aliis symptomatibus hystericis obnogiam fuisse constat, distinguitur. Quamvis aegra subito corripiatur, & , sicut in vera epilepsia, concidat, artusque spasmis aeque violentis agitentur: sensus tumen raro penitus intercipiuntur. Igra plerumque per accessionem vociferatur, ridet , vel Verba quaedam incondita effundit. Oritur epilepsia uterina fere a menstruis suppressis, accessionesque circa id
tempus, quo illa ferri oportebat, potissimum ingruunt.
294쪽
Eclumpsim ab epilepsia discernitur, quod aecessio
fugax tantum est, quod per circuit US non redit, nec per annos durat. De caetero utriusque morbi acces sonem eadem prorsus comitantur symptomata, eadem spasmorum Vehementia, eadem anaesthesia. Dubium videtur, num eclam psia tamquam peculiare morborum genus consideranda sit. Ex septemdecim enim illis speciebus, in quas a SAU VAGESIO dividitur, ne una quidem est, quin Ompt0matica ,sive secundaria, sit, alii cuidam morbo superveniens. Neque tamen, si hujus generis aegri curandi sunt,
distinctiones istae non utiles erunt.
mera autem nosos, sive morbus sacer, ideo sic appellatus , quod incantamentis, vel causis, eXtra naturae ordinem positis, tribuitur, peculiare morborum genuSconstituit, sed rarisiimus est. Contigit nobis aliquando illum videre in adolescente septemdecim circiter annorum, qui tunc temporis plus duodecim jam annos eo laboraverat. Corpus continuis spasmis adeo disto tum, artusque ita depravasti erant, ut insolita ipsius
figura verbis describi non possit. Musculi assidue R
sine intermissione agitabantur. Caeterum aeger de nullo, neque dolore, neque alio quodam incommodo , querebatur. Sensus integerrimi erant, ita quidem , ut mater, quae scholam, in qua pueri legere docebantur, aperuerat, administro illo uteretur. Chorea S. Viti levior ii ἀς νόσου gradus esse videtur.
295쪽
s p AS M Ι. TABULA SPASMORUM GENERALIS. GENER A.
III. Capistrum. IV. Hydrophobia.
I. Episthotonos. a. Opisthotonos.
I. Spontaneum, sive primitivum. a. Secundarium. I. ab inanitione.
296쪽
De comate, ejusique speciebus, es curatione. ΡΑΤ ΗΟLosi in mosio comata distinguendi pari/m
inter se consentiunt. SAUvAGESIO coma ordo est, quem in septem genera dividit, quibus sexaginta quinque species subjiciuntur. Sed tantum abest, ut minuta ista diligentia hic necessaria sit, ut potius tironem confusum atque incertum reddat. Coma igitur generis loco ponimus, eique quatuor tantUmmodo species, apoplexiam, carum, lethargum, &catalepsin, subjicimus. I. Apoplexia repentina motus ' sensus, omnisque animalis functionis privatio est. Articuli flexibiles, musculique laxi manent. IZger alto sopore oppressus videtur, & cum steriore spiritum trahit. ΙΙ. Cartis somnus praealtus ac tranquillus est, ultra spatium naturale protractus, de quo aeger excitari non potest. III. Lethargus apoplexia imperfecta, vel carus imperfectus est. Rger excitari potest, sed statim in sommina relabitur.
297쪽
DEBILITATES ΕΥ ΡRIVATIONES. 28s
IU. Catalepsis omnium sensuum suppressio est,
tanta tamen musculorum vi superstite, ut, quocumque situ artus laborantis figurare adstantibus placuerit, eum retineant.
Apoplexia ab animi defectione pulsu & respiratione dignoscitur. In apoplexia pulsus ab initio semper validus ac plenus est, respiratio alta, & fere cum stemtore conjuncta, facies plerumque rubicunda , sed semper turgida atque calida : in animi contra defectione pulsus vel admodum debilis est, vel plane non sentiatur, respiratio non obserVatur, facies collabitur, rubor a labiis refugit, carneS frigent. Ad aegrum , apoplexia perculsum vocati, semper Omnia , quaecumque aegrotus ante accessionem fecit , vel assumpsit, sicut etiam ea, quae ad corporis habitum ac t peraturam pertinent, curiose exquirere debe mus, ut verum inde de morbo judicium ferre liceat. Apoplexiae in primis opportuni sunt homines natu grandiores, ad corpulentiam proclives, qui brevi 'angusta cervice sunt, x sine corporis exercitation Ddesides totum diem comessationibus atque perpotati nibus extrahunt. Corpora eorum , quos a popleXia sustulerat, incisa cerebrum, Vel sanguine, Vel sero,
oppressum , exhibuerunt. Unde apoplexiae in sangu neam & serosum divisio. poplexio sanguinea magis subito, quam serosa, invadere, neque insignem oppressionem, aut inustatam dormiendi cupiditatem , prae Viam habere creditur. Facies rubore exardescit, Venae turgent , Oculi semia
perti sunt, sed non pellucent, respiratio satis libera , quamvis cum steriore strepituque faucium conjuncta, pulsus plenus ac Validus est.
Ulexiam serosam fere antecedunt insolita capitis
298쪽
αρς DEBILITATES ET ΡRIVATIONES
gravitaS, Vertigo, atque in somnum proclivitas. Correptorum facies Valde nec rubet, nec flagrat, Vende non intumescunt, respiratio dissicilior est, cum majori fauc1um strepitu & iteriore, spumarumque ex ore profluvio, pulsus neque ValiduS, neque admodum plenus est, facileque intermittit. Sunt exempla apopleXipe, sola naturae vi sanatae , ubi sputa copiosis, sanguis e narib US prorumpenS , uberesque alvi dejectiones, Vitam serVarunt. Fere autem ars sanitatem restituit.: Quaecumque apopleXiae natura esse videatur, au- Nilia cum celeritate rapienda sunt, eaque adhibenda ,
quae promptissimum essectum praestent. Oportet statim sanguinem detrahere, idque liberalius, n i si si aeger valde debilis est, laxatis partibus solidis, exhaustitque
fluidis, ' morbuS praeterea per gradus accessit. Commodissimum est, primum venam in brachio, tum, nisi praesens levamentum allatum fuerit, pedibus in aquam
calidam immissis, saphenam incidere. Quantum anguinis detruliendum lit, ex signis plenitudinis deiuniri
debet. Κgris, nimium plenis, sanguis non modo liberaliter, sed iterum etiam & saepius mittendus est. Cucurbitulae quoque sub occipitio, cute profundioribus vulnusculis ante incisa, adhibendae sunt, eo consilio, ut quae in occipitio jacent, venae in primis
vacuentur. Quum enim Vente iis se intra cranium cum si nubus lateralibus durae meningis connexae sint, illis incisis, arteriae cerebri longe citiuS eX onerantur.
Ubi aeger eo usque ad se rediit, ut devorare aliquid possit, potio, quae alVum Valide purget, eX tinctura sacra cui ad effectum accelerandum duae tres ve tincturae jalappae drachmae adjectae sint, cochleario ingerenda est. Sin nutem sanguinis detractio
jacentem non revocat, sine mora per alvum infundenda sunt acria, sic, Ut ex decoctione vulgari colocynthis coquatur, eique tinctura Veratri & oleum
299쪽
ricini addantur. Si ne his quidem morbus discutitur,
vesicatoria cruribus ac feminibus imponenda , vel plantae pedum ferramentis candentibus adurendae
His auxiliis utendum est , ubi vasorum cerebri , sanguine nimis oneratorum, indicia apparent. Ubi ero probabilior apoplexiae causa seri colluvies est ,
sanguis parce , Vel omnino non, detrahendus est. M gis idonea sunt medicamenta, quae Vomitum Valudius moveant, Velut sal vitrioli, tartarus emeticus , vel vinum antimonii. Si vomitoria id effecerunt, ut aeger ad se redeat, ulteriores exinanitiones a medicamentis alvum purgantibus , supra jam propositis, petendae, & Vesicatoria , quae torporem eXcutiant, imponenda , praetereaque commodae spirituum volatilium allia linorum portiones subinde exhibendae sunt,
ut, si fieri possit, febris aliqua excitetur, sub qua serum stagnans resorbeatur. Errhina quoque , siVe medicamenta, sternutamentum proritantia, in apoplexia seros a prodesse creduntur, quum e contrario in sanguinea neque haec , neque Vomitoria, propter ratiOneS , nemini non obvias, adhibere liceat. Si aegrotus intra primum quatriduum revocari potest, plenae sanationis spes est , eamque Vivendi r tionem praecipi oportet, qua futuri S accessionibus o curratur. Sin autem morbus intra illud temporis spatium parum imminuitur, exigua spes relinquitur, metusque est, ne aeger aut protinus pereat, aut in
paralysin insanabilem incidat. In his , qui sanguine abundant, prospiciendum est, ne vasa nimium repleantur. Oportet igitur cibis levibus, iisque paucis, uti, qui ex oleribus potissimum
constent, corpus Vehementer exercitare, non diu in lecto conquiescere , nec somno ultra sex septemve
horas indulgere, caputque sublime & levi vestimento tectum habere, alvum assidue quam tenerrimam ser
300쪽
vare, praecipueque operam dare, ne qua excretiolium naturalium, vel earum , quae in ebrisuetudinem venerunt, supprimatur; ideoque sollicite cavere, ne compus aeri frigido, aut liui nido, eX ponatur, in primis autem pedes ab his injuriis defendere, nec, nisi perfricatis illis, cubitum se conferre. In corporibus, pituita abundantibus , quorum partes solidae debiles, vel relaxatae, parumque sensiles Isint, ad reversionem morbi arcendam quam maxime faciunt sonticuli , vel se tacea , t ac ut ulcera sanescererion sinitur, medicamenta , Vomitum moventia , Ω alvum purgantia, ex justis intervallis exhibita, una cum aquis serratiS, perlongum tempus potis, validis corporis exercitationibus, frictionibus siccis, usuque rerum attenuantium & stimulantium . quales sunt sinapi, raphanus agrestis & scilla, quae cum floribus salis ammoniaci martialibus, gummique ammoniaco, galbano, ac myrrha, Conjungantur. Ρraeter a poplexiam sanguineam & serosam, qui morbi primitivi sinit, aliae reperiuntur varietates,
quae, quamqUam secundarios tantum morbos constituunt, Comme norari tamen merentur. Tales sunt opop exta traumatica & temtilenta. Apoplexia traumatica oritur ab ictu capitis, vel casu ex alto, unde cerebrum concutitur. Desiderat sanguinis detractionem largam, repetitam, & medicamenta , alvum Valide solventia. 0plexia temtilenta ab ebrietate , vel nimii optiusti, nascitur. Remedio sunt acida, Ut succus malo-Tum citreorum, Vel acetum, qinde in os aegroti cochleario ingerenda sunt, si caecitari potest, ut ea de
Cari curatio eadem, quae a poplexiae, cst. Ρrout igitur vel a vasis sanguiferis nimium plenis, vel a