장음표시 사용
301쪽
DEBILITATES ET PRIUATIONES. 289
sero, intra cranium accumulato, proficiscitur : ita auxilium vel a sanguinis missione larga & repetita, vel a vesicatoriis aliisque stimulantibus, pete dum est.
Quum lethargus levior potius apoplexiae, Vel cari , gradu S, quam peculiaris morborum species, sit, de euratione nihil amplius praecipiendum est.
Catalenis morbus perrarus est. Quae ad illam commendantur auxilia, sunt medicamenta, nervos Ualiis dissime stimulantia & corroborantia, emetica, catha tica acriora , vesicatoria , cucurbitulae. Quomodo illis utendum sit, ab Horri ΑΝΝΟ expositum est, ad quem Lectores remittimus, si quando aeger catalepsi laborans , apsis curanduS obtingat.
externum magnopere debilitat, vel ex toto tollit: sensus tamen interni integri manent, atque interdum parum imminUUntur. In summo paralyseos gradu & motus & sensus tactus oboletur , vel in altero tantum corporis latere , Vel
in parte dimidia inferiore, transversim sumpta. Prior hemiplegia , posterior paraplegia nominatur. Paralysis fere comata, uominAtim apopleXiam, era Tom. II. T
302쪽
:96 DEBILITATES ET ΡRIVATIONES.
eipit. Succedit etiam colicae nervosae, sicut supra demonstravimus. Neque a nimia Venere , maxime in senili corpore, oriri non potest. Fumi quoque metallorum quorumdam, praecipue plumbi & argenti vivi, eam .inducunt. Frequentior paralyseos species hemiplegia est, quae fere a poplexiam sequitur. Paralyticos per plures adhuc annos Vitam trahere, rarum non est, praesertim
eos, qui hemiplegia affecti sunt. Ipsa etiam para plegia, nili intra primas duas tresve hebdomadas necat , aegrum fatis diu superstitem esse patitur. Bonum in paralysi signum est partium assectarum pruritus, levem dolorem excitans. Febris, si accedit, morbi sanationem pollicetur. Tactus sensu incolumi manente, longe major sanitatis spes est, quam ' motu & sensu sublato. At ubi
partes resolutae macie consumuntur, cutisque eXares.cit, aeger vix unquam ad pristinum statum revertitur. Paralysis nonnunquam in gangraenam desinit, sereque conVulsiones, ante mortem nccedentes, miseram laborantis vitam finiunt. Praeterea, quae hominum, ab apopleaeia peremtorum, corpora incisa exhibuerunt, in his, qui ex inveterata paralysii obierant, medulla spinalis consumpta, Vel pure macerata fuerat. Multa adversus hunc morbum commendata sunt remedia : sed fatendum est , non nisi leviores mali gradus iis cedere. Prius Vero, quam propria qUTdam curandi ratio stabiliatur, omnia, quaecumque ad corporis habitum , praeviumque sanitatis statum pertinent, studio Isissime ponderanda sunt. Ubi hemii legia, vel paraplegia, a poplexiae super venit in corporibus, quorum sanguis nimis glutinosus est, usus gummi attenuantium, cum salibus alkalinis fixis, & aquis ferratis, diu protractu S, ju Vare potest, sub quo non alienum est, spinam dorsi liu1-
303쪽
DEBILITATES E: PRIUATIONES. 29 I
mento volatili perfricare. Ubi vero sanguis sero abundat, nece illaria sunt medicamenta vomitoria, subinde exhibita , vesicatoria, sonticuli, setacea. Aquae calidae naturales siepe in paralysi profuerunt quas ii aeger adire non potest, thermae artificiales parari possunt, si1c, ut sal martis in aqua calida solvatur, quae ex superiore loco in artus resolutos destillet. Commendantur etiam, neque opem non promittunt, frictiones siccae, urticaeque, quibUS pars affecta caedatur
Nonnullis ignis electractas sanitatem restituit: quod auxilii genus tuto tentatur. Sed ab eo in singularum praecipue partium paralysi multum exspectari potest. Ρaralyseos , aliiS, qtinam apoplexiae , morbi S , Ut rheumatismo , scorbulo , scrofulae , tui Venereae, Vel
colicae nervosae, succedenti S, curatio aliquantum Varianda , naturaeque horum morborum accommodanda est.
Paralysin in plures species diduci, necesse non est. Si quis est, qui plures cognoscere desideret, is SAU
CAPUT III. De animi defectione, Hi que speciebus V curatione. ANIMI db sectioui tres subjici possunt species.
Ι. Lipothdimia. In hac omnes quidem vires subito concidunt, sed sensus non ex toto deficit, aegrique, quamvis frigentis & pallentis, arteriae micare pergunt. II. Θη cope. In hac omnis & movendi ' sentiendi vis subito eXstinguitur, cum frigore ac pallore, Cordisque & arteriarum motibus subsultantibus abolitis. Sed haec perbrevia sunt. Iger enim aut cito perit, aut cito ad se reVertitur.
304쪽
III. Ayphdixis. In hac eadem, quae in syncope apparent, sed multo diutiuS durant, aegro per Omne
tempus veluti mortuo iacente. Hic ea in memoriam re Vocanda sunt, quae de motibus cordiS atque arteriarum in parte the0retica
diximus , eos non in sola contractione & dilatatione consistere , sed tertium praeterea motum esse, subsulatantem , quo apeX cordis subrigatur, collasque feriat, ct qui magnam partem ad pulsationem arteriarum
Quum vita, sine remanente aliqua circuitus liti morum libertate , salva esse non postit, probabile nobis videtur , sub animi defectione sanguinem solo motu systallico per vasa ferri, subsultantem autem tantisper intermitti. Quaevis hujus morbi species a variis causis proficisci potest : unde plures oriuntur VarietateS, quae curationem paulo diversam desiderant. L 0th 'mia 1ionnunquam a vehementimus animi commotionibus nascitur, longe autem saepius ab oti sensu quadam Ventriculi. Si homines, sanguine abundantes, ex nimia animi commotione in lipothymiam incidunt, protinus venam secRre , acetumque, Vel succum limoniorum, aqua dilutum potui dure, at V Um ducere, potionem paregoricam exhibere, aegrumque in lecto collocare
Ira peculiari quadam ratione bilis secretionem assi
cit, unde Ventriculi oppressio, cum nausea & vo mendi cupiditate, osque amarum, cum Vertigine , oritur. Quae symptomata quamvis ita comparata sint, ut medicament Um Vomitorium desiderare vi
deantur: sollicite tamen ab hoc abstinendum est , ne aeger in gusti itidis periculum conjiciatur. De terroris repentini effectibus supra diximus. Si tum grave. sunt, ut opem medicam requirant, anis
305쪽
DEBILITATES ET PRIUATIONES. 293
omnia id agendum est, ut strictura spalmodica solvatur, sanguinisque circuitus ad pristinam libertatem
revocetur. Oportet igitur, si corpus plenum est, sanguinem detrahere, potionemque , ex Sini antimoni lis & elixirii paregorici portionibus aequalibus constantem , eX aqua aliqua grata exhibere , quae somnum conciliet, ac perspirationem incitet. Supra monuimus, convulsiones, imo ipsam epilepsiam, a terrore oriri posse : id quod cautos nos facere debet, ne cui pecludos ac jocos subitum pavorem incutiamuS. Si lipo thymia a ventriculo nimis repleto, Vel Ω- burra aliqua , in ipso accumulata, proficiscitur, praesens auxilium eXhibet vomitus, protinus, ubi aeger acrium stimulantium ope eo usque excitatus est ut devorare aliquid possit, moliendus. Convenit fauces penna , in spiritu cornu cervini intineri, irritare, ut quod non solum jacentem excitet, sed etiam vomitum
Ducopen frequentissime inducunt nimiae sanguinis
humorumve , inde separatorum , excretioneS , Vel profusiones.
Oportet aegrum in loco , perflatum habente, supinum collocare, porrectis manibus & cruribus ; crura,
femora, brachia , pannis calidis perfricare; acetum acerrimum, Vel, qui praestat, salem aceti, si1 hic non est, salem cornu cervini, vel hujus, aut salis ammoniaci spiritum , naribus admovere , atque infricare, vel eumdem spiritum, aqua fatis dilutum , peros infundere ; faciemque R cervicem aqua frigida
conspergere. Ubi syncope his auxiliis dispulsa est,
aegro vini calidi, in quo aromata decocta sunt, portio congrua exhibenda, isque jusculis, vel gulatinis levioribus, similibusque cibis, nutriendus est. Syncopen, ab hyperemes 1, vel hypercatharsi, ortam , nihil citius atque essicacius pro stigat, quam tinctura thebaica, vino. calido mixta. Sed illam per inten. T r
306쪽
valla, hoc est, quinque Vel sex guttas dimidia quaque hora, dari Oportet, donec optatus sequatur e ListetuS. Syncope , vel ipsa asphyxia , plures per horas continuata, frequens est in hystericis. Accessio medicata inenta antis as modica, quae odore sCedo moveant, una cum acribus stimulantibus, desiderat. Reversiones optime praecaVet cortex peruvianus, ferro junctus. Sed quum hic morbus feminas proprie eXerceat, in alium locum reservandus est.
SAUvΑGEsIUs syncopen in viginti unam, lipothymiam in duas, & asphyxiam in septemdecim species dividit. Sed quum hae distinctiones perexiguum ad
curationem momentum habeant , iis non immorabimur.
Neque in a phylaeta exponenda multos nos esse , opus est, siquidem ejus curationem ex his, quae jam praecepta sunt, colligere licet. Quibus addi potest , se ac 'pes a ineptotide, sive repentinae illius suffocationis, qua, qui in puteos vel cryptas, noxio illo
Vapore, quem alibi aerem fixum appellant, plenas, descendunt, corripiuntur, auxilium unice in hoc situm esse , ut aeger quam citissime extrahatur , aerique recenti aperto expositus aqua frigida perfundatur ,
nares aceto fricentur, idque , si fieri possit, faucibus instilletur. Si no0pe a fumis, eos, qui in loco concluso, ubi lignorum carbones accensi sunt, consedorunt invadens) & Oncope a Messis , in quam ii incidunt, qui cellas, in quibus mustum, aliive liquores fermentescunt, intrant) eadem prorsu S ratione curantur. Ad animas in eorum , qui aquis suffocati sunt,
corpora reducendas, oportet artu S truncumque corporis sale calefacto, vel cineribus calidiS, perfricare, Beremque in anum, Vel asperam arteriam, inspirare. Haec enim auXilia nonnunquam, sed perraro, sala-guinis, invasis majoribus , cordi vicinis, stagnantis,
307쪽
DERILITATES ET PRIVATIONES. a ' ν
motum, musculique hujus systolen , restituunt. Sed eodem tempore venae iis in locis incidendae sunt, unde sanguis facillime dei Lahi possit. Daqueo suspensi, vel strangulati. si colli vertebrae
sedibus suis motae non fuerunt, adhibiti S protinus , sicut praeceptum est, sanguinis detractionibus, aesti stionibus , interdum ad vitam revocati sunt. Vitam saepissime finit syncope: sub qua neqUe comporis agitatio, neque doloris , quem moribundus patiatur , indicia apparent. Neque hOS, qui sopore Oppressi moriuntur, molesto aliquo sensu assici, veri 11 mile est. Sed eos, qui convulii, vel sustocati, pereunt , sub transitu ad mortem incredibili angore cruciari, dubium non est. Aliquo ex quatuor his in dis quicumque morbi, aegrum de medio tollentes, te
308쪽
ρας DEBILITATES ET PRIUATIONES. TABULA DEBILITATUM sr PRIVATIONUM GENERALIS. GENERA. SPECIES. VARIETATES.
I. sanguinea. a. seros a. traumatica. . temulenta. 2. Carus. 3. Lethargias.
. Catalepsis. II. Paralysis. I. Hemiplegia. a. Paraplegia. III. Animi desec
309쪽
significamus, quae aegrum assidue R siue intermis sione exercet. Ea quum a Variis causis nascatur, in plures species dividi potest. Sunt hae: I. Da pnaea pituito a , in qua pars pulmonum cellulosa humore seroso inundata est, qui ab habitu corporis hydropico, Venarumque valvulosarum limphati carum vi limpham e systemate cellulari resorbendi de ficiente, oritur. Notae ejus sunt facies pallida & turgida , pedes tumidi, urina eXigua, pulsus debilis, universii corporis frigus & languor. Ρraecipuum auxilium pollicentur gummi attenuantia, cum sapone, scillae raphanique agrestis radicibus, seminibus sinapeos, ac parca tartari emetici, Vel alius cujusdam medica menti, eXantimonio parati, portione. Ρraesenti levamento sunt vesicatoria, cruribus imposita.
310쪽
II. in pnaea a triberculis , in qua anhelatio a tubereulis , q T vocant, sive glandularum limphaticarum, per pulmones dispersarum , scirrhis profici scitur. Haec species fere in corporibus scrofulosis occurrit, tumo rib usque externis & reliquis signis, scrofulae propriis, ipsam comitantibus , dignoscitur. Plerumque in plathisin desinit. Prosunt serum lactis caprilli , ct aqua marina, sic, ut per longum tempus bibantur: sed fatendum est, plenam sanitatem raro restitui Proficiunt etiam setacea, vel sonticuli, ut quibus nimiae plenitudinis, si qua sorte existat, noxis Occurri posse videatur. III. inspueta calcitio sit, quam quaedam , in PULmon: bUS e terra concreta , inducunt. Haec species non , nisi calculis, per tussim , vel screatum , rejectis , dignosci poteit. Fortacte saponis & aquae calcisus iis diuturnior aliquid in ea Valet. V. Ddis a ph si mulis. Qui abdomen ex qUu-
eumque causa distentum habent, graves ducant anhelitus , necesse est. Curatio ad naturam physiconiae accommodanda est: sed ea saepe numero difficillime definitur. V. in pnaea ortatica. Anhelationis, ab acrimonia orbutica oriundae, curatio a morbi primitivi cur tione, quam suo loco proponemus, dependet. Caetera
symptomata , scor buto putrido propria, hanc dyspnoeae speciem a reliquis discernunt.
Ρer orthopnoeam subitam & summam spirandi dissi-
eultatem , ab inflammatione pulmonum non dependentem, intelligimus. Differt a dyspnoea, quod morbus brevis acutusque est, qui cito vel tollit hominem, vel ipse cito finitur : ab asthmate, quod per circuitus non redit.