Caroli a Linne ... Amoenitates academicae; seu, Dissertationes variae physicae, medicae, botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis

41쪽

PIs T. Germen Vale, magnitudine perianthii Solus subulatus infle Xus, ad latus apicis. Stigmata

duo, acuminata, reflexa altero breviore. PER. nullaim. SEM. Unicum, sub rotundum , compressum. RE C. Commune maXimum, carnosum, succulentum, clausum.

De nomine' genere nullus inter Systematicos est dissensus, nisi quod ONTE DERA X hoc uno tria sequentia constituerit genera: I. Eicum, cujus recepta aula osculos solum pistilliferos prosemini.

et Capriscum, cujus receptacula osculos tantum stamineos producunt. s. Erino 3cen, cujus receptacula alia staminisera, alia pistillifera sunt. Haec tamen generum artificialis distributio ipsa re. pugnat naturae, cum Ficus, Caprificus Erino sycone quidem diversis sint species, sed tantum indiuidua ejusdem specisi crescunt enim singula haec tria ex. seminibus ab una eademque Ficu desumtis. Sic idem vir Clari mimus existimat Caricae seu ap te diversa esse genera, atque, negans seXum plantarum, statuit marem monope talum genere a femina pentapetata est alienum. Quod si ero illi atropham, quae in eodem caule flores masculos monope talos & femineos pentapetalos continet, inspicere contigisset, ille nunquam ex uno indi viduo, duo finXisset genera. Quis unquam sibi pei 'iadere posset Cervum' Cervam diversi esse generis, propterea quod ille corni-btus sit armatus, haec autem eisdem destituta Ex collatis inter se fructificationibus sequitur, arbMem Dcomorum e ero genere ficus esse, nec Moro ullatenus amnem dioers autem generis esse Ficum Indicam Cactum , Ficum Hottentottorum Me- Tom. I.

42쪽

sembryanthemur , Ficum Peruvianam Caricam , Picum racemosam Musam .

CLAss Es Systematicorum , quibus insertum sui genus nostrum, adduX iste juvat. CAEs ALPIN II Arbor corde e seminis basi seminibus plutibus, . fore carens ab . MORI so No I. Arbor s. omifera b).RAio XXXIII. Arbor anomala P. HERMANNO XXIII. Arbor fructu umbilicato, succulento , floribus supposito c. ci Floribus intra fructum.. BOERHAAVIO XXXIV. Arhorro sacea e . . Hermaphrodita ore mare , vario unitis intra fru

ctum.

ni vi No XVIII. Imperfecta. sam inea. To URNE PORI I XUIII. Arbor petata. 3. Flο- re in una arbore fructu in altera L. MAGNOLI XIII. Arbor calyce externo. s. Flore monopetat intra abcem aeternum. Cabcina meth. XUII. petata rιinque fida. LINN2R XXIV. Crypto gamia. I. Planta. RoYEN Ιχ. In completa. 4. Quinque sida P.

a Flore carens , quamvis Cordus Io annos antea pistilliseros flores detexisset.b Pomifera minime est. nomala, ob hanc unicam arborem novam classem constituit Rajus. M Fructu soribus supposito, receptaculi marginem pro ore

sumen S.

e Rofacea, ne quidem, si Vel calyx proprius pro corolla

sumeretur.

f Flore in una fructu in altera, non semper. Hi ne assectae Tournesortii Ficum ad classes retulerunt, ipse vero Tournes Ortius eam in appendice posuit, nescius quo eam

rite referret.

g uinquesua omnino loco quadrifidae.

43쪽

LUD NIGIO XVIII. Flos nudus I. Terrestris

herbacea.

V. DESCRIPTIO.

DESCRIPTIONEM Ficus primρ speciei II. 1.)s stimus, reliquas uti nec osscintiles, nec in Suecia

obvias, aliis reli inquimus accuratius ex Eminandas. RADIX perennis , fibrosa, ramosa , patens, lenta, tenax, a Vescens. CAUL 1 humanze Vel sesquihuman' communi.

ter est longitudinis, summa sua crus ti brachium adaequans cortice cinereo, rimosi, scabro ligni substantia porosa, spongiosa, a X Romis adscendentibus, Viridibus, labris, teretibus punctis ob longis , longitudinalibus , albicantibus, elevatis, temere adspersis supra soliorum insertionem linea

annulari, pone sursum Je Xa notatis. FOLIA magnitudine manus, annua apud nos, at vero intra tropicos perennia, b cordata, petiolata, utrinque viridia utrinque scabrad Venosa, vasis subtus magis reticulatis prominulis, margine obtuse serriat, dentata, inferiora indivisa , media tritoba, superiora quinquel ob palmataci Petiolis teretibus solio brevioribus, scabris.sTIPULAE binae, erectae, oppositae, membranaceae sessiles, acuminatae, petiolo re Uiores, cxterius hispidae, intus glabrae, caducde.

FRUCTIFICATIONE e foliorum alis, sub- solitariae, turbinatae, Obtusae Uere autumno

quotannis apud nos enascentes Pedunculo tereti, brevissimo inni Xa . Arbor omnibus partibus succo lacteo scatens.

UI FRUCTUS.

FRUCTU hujus structura adeo singularis mi 'ra est, ut omnes fere Bolanicos deceperit alii enim et pomum

44쪽

pomum esse, alii florem intra fructum latere existimarunt ut autem genuina hujus indoles magis innotescat, sequentes adferre lubet obseroationes.

Notum est, quasdam species 9. hujus oneris fructum habere in summa parte adeo patulum, ut digito locum concedat nostra autem FICU I squamis plerumque clauditur, at dimidium fere maturitatis sis assecuta exiguam interdum prodit aperturam; eque refert si fructus magis vel minus sit apertus post itaque hunc esse planum eadem utique tu structura gauderet, qua DORS TENI scapis radicatis, cujus indolem refert. Concipias receptaculum Dor stenta in varias lacinias dissectum, sic certe videbis ARIETARIAM Dorstentae admodum similem est d, quamobrem Plum ier ors eniam scopis c linis ad idem, cum Parietaria genus retulit. Tanta praeterea ratione figurae, Urtio & Parietaria est affinitas, ut Sio an aliique illas genere confundant. Si Urιica foliis alternis calycem baberet succulentum, aegre admodum discerneretur a ORO. Haec sunt, quorum mentionem facit ordo naturalis

quet, Fictim a Dorstenta, arietaria, Ursica, Moroque in eo tantum differre, quod receptaculum carnosium, magnum, integrum clausum flores in sua ca-Vitate contineat. Fructus ergo Ficus nullo modo nomine peri carpi Uenire potest. Proinde fructus Ficus arboris eodem modo differt ab aliis fructibus quo Rosiae fructus a Potentillae, Rubi aut Fragariae, nimirum quod etdy communis con cavus ore coarctetur, semina includens, tandemque succulentior actus mollis baccam mentiatur. Forma igitur fructus singularis VETERIBU imposuit, acu M solam esse arborem, nullo gaudentem

flore, quae Viguit opinio, usquedum CORD Us in gros sis, seu fructibus nondum maturis, pistilla invenisse eundi.

45쪽

undique emergentia, quae totum orem constituere existimavit. Hujus deinde vestigiis o URNE FOR-11us in suis institit characteribus. ALPIGIO Us denique in sua ansitomia plantarium p. S. t. 27. f. Iy6. pistilla delinea vit accuratius Vero DE LA HIRE in Act Pari . 712. t. IS. Tandem ONTE DERA in sua Anthologia uberiores de fructificatione observationes in lucem edidit. Postremo Celeb. Raes Esi generibus suis plantarum totius fructificationis clariorem sistit dilucidationem.

FIGURA quidem autores exhibent diversias, quae vero omnes inci classes commode dispescuntur, quales sunt I. FUCHS II tenello stolone absque ramis, foliis nimis glabris constans.

MONTANI, satis bona. 3. TRAGI, CORDI, minus bona, cum impudentissima cone rustici cholera laboranti S. 4 DODONAEI, LOBELII, quodammodo commoda. S. CAMERARII, JAU UIXI, CHABRAEI, JON STONII, male Xpressa.

Quaedam Ficus species instructae sunt receptaculis vel fructibus pistillis solum impletis, sunt igitur hae FEMINAE, proprie nomen Ficus a Ponte dera sortitae 3 . Hae in nostris inveniuntur hortis fructusque produnt uberrimos. Alia individua, rudimenta fructus, utpote sola receptacula, seu rosos cum staminibus habent: sunt itaque AREs, quibus Ponte deratum Veteribus Capri ici nomen imposuit; Hisce vero horti nostri de

46쪽

stituuntur eam enim ob caussam negligi solent, quod postquam stamina farinam suam ediderint, grossique ad dimidiam communium Ficuum magnitudinem accre Uerint, immaturi una cum suis receptaculis decidant.

Alia rursus individua instar Caprificorum verno tempore grossos producUnt, qui, farinam emittentes, immaturi cadunt tempore Vero autumnali alios iterum edunt grossos, sed pistillis impletos, qui Vere proxime insequente primum maturescunt. Hi igitur posteriores Ponte derae sunt species sirino Dces, re ipsa tamen nihil aliud quam AND CYN L. Reperiuntur forsian aliae Ficus, quae in uno eodemque receptaculo,' quidem undique in ca Uitate sua, osculos semineos, atque in ima parte intra scias squamas flosculos o Vent masculos, s fides descriptioni figurisque de la Hire in actis pari . 712.

p. 278. t. ΙS. habenda rarilitare tamen has existere exinde concludo, cum nullus alius huc usque emi accurate delinea Verit, nec in nostris habeantur line tis nec unquam in adspectum vel et Praesidis vel

nostrum venerint; si autem re Vera dentur, eas HERMAPHRODIT A esse diceremus. CAPRIFICATIO est methodus, quam Ueteres

in Ficus plantatione ab antiquissimis inde temporibus adhibuerunt, inua adhuc ui Egeis aliisque insulis Graecis quo Vis anno viget. Hujus mentionem l nius, Theophrasus, Suidas Plutarchus i , aliique

h) Caprifici fructum ad domesticos ficuum fructus suspendunt, Milli qui vocantur senes i. e scarii culices, ex ipsis migrantes in grossos, essiciunt, ut hi ad justam maturitatem proveniant. Suid IO3. p.

a Caprifici sylvestris fructus, si alligetur hortensi ficui, non sinit fructum hujus defluere. Plutarch. 2. 7oo.

47쪽

que Patres faciunt; quorum autem P LINI Us maxime accuratam reliquit descriptionem, lib. XU. 9. Capriscus, inquit, vocatur e Divel iri genere Ficus nunquam maturescens, sed quod ipsa non habet aliis tribuens, quoniam est naturalis caussarum transitus, atque e putrescentibus identidem generatur aliquid. Ergo Culices parit. Hi fraudati allimento in matre, putri

ejus tabe, ad cognatam volant, morsuque Ficorum cretro, h. e. Didiore potu perientes ora earum, atque ita penetrantes, intus solem primo secum inducunt, cerealesque auras immittunt foribus apertis, mox Iacteum humorem, . . infantiam pomi absumunt, quod

si 'sponte, ideoque cetis capriscus praemittitur ad

rationem venti, ut status euolantes in Ficus erat. Inde repertum, ut allato quoque aliunde S inter se co ligata injicerentur Fico quod in macro solo aquilonio non de sideratur, quoniam sponte arescunt loci stu, rimasque eadem, quo culicini opera, caussa perscit, nec non ubi multus pulvis, quod evenit maxime frequenti via opposita Namque θ' pulveri is ccandi

succumque lacta absorbendi, lice ratio pulvere X capriscatione hoc quoque praereat, ne decidant, absumto humore tenero S cum quadam fragilitate ponderoso. Et o H. BAUHINUS Ueterum de caprificatione sententias sic re Uibus comprehendit . I. p. 3s: E putrescente caprisci fructu Culices geniti in urbanae fructus eo olant , eosque morsu aperientes superfluam

humiditatem depascuntur radio;que una solares intromittunt, adeoque non Intum impediunt, ne decidant, sed X earundem conco tionem promo Dent Maccelerant.

Hinc, inquit Plinius, cetis capriscus permittiturn rationem Uenti, ut satus evolantes culices in cusserat. E Recentioribus, quantum nobis innotuit, unicus censetur OURNE PORTI Us, qui iter per orienta

48쪽

Archipelagi ipse ac ratius contuitus est id quod

testantur tam ejus iter in orientem p. 338. quam sicis Psiris. 7OS. p. 34o cujus descriptionis contenta hic reddimus excerpta.

Caprificus in ea hodie Chio insula trifera est:

primo Foetu sequens evocatur, sequenti tertius hoc Fici caprificantur. Singulis hisce fructibus seu potius foribus caprifici diversa imposita sunt nomina: I. FORNIT E mense Augu)D germinant, perseverant ad Novembris finem iii his vermiculi e Volantes ova deponunt in Crati tires jam erumpentes. 2. CRATI TIRES in fine mensis Septembris germinant in f sequentis anni terminantur. CV-lices interdum ex his prodeunt antequam orni germinant, tum sedulo quaerunt rustici crati tires, quorum culices ficarii nondum prodiere, lamis imponunt, ut orni etiam horum inficiantur ovis. 3. ORNI mense V germinant, stulto maturi evadunt, quidem longe majores, quam in praecedentibus duobus. In triplici hoc fructu insedia qua flam nascuntur, quae suis relictis ovis, ver mos evadunt, ante casum fructificationum evolantes Rustici praesertim colligunt ornos mense Punio Iulio, paulo ante dies canicularcs49, seu quando animalcula haecce volare incipiunt, eosque Ficui filo alligant domestica lo. Tunc Insecta vulnerando fructuum sati Vorum ora, eorum cavitates intrant, quo absque casti, matura Π-tur 4 diebus. Iabet vir isto Cl. sibi persuasum, ant-malcula haecce, Vulnerando fructus, eorum quasi Uenam secare, doc pacto abundantem succum illorum lacteum, lethors instar, imminuere. Rustici

Lemnii ' domesticis cubus imponunt, illorum fructusta ac ratione ab omni noxa conservari sibi periliadentos.

49쪽

iIaborem huncce per integrum bimestre ins gni cura

molestia peragunti . Mirum hoc aenigma ulterius explicare constituimus, cum paucos immo paucissimos praeeuntes habeamus, qui in ejus solutione accurates distincte desudarint. Caprificum estu marem, Ficumque sativam embnam esse, supra memoravimus. Ouomodo flores in cavitate lateant receptaculi, adeo arcte claus, ut sis, pius vix caput acus per umbilicum transmitti patiatur, quoque ostendimus. Quod si jam Ductus feminae Decundetur e cavitate fructificationis caprifici cmaris ascendens farina antherarum frustificationes Ficus sativae satu contingat, ut arctum ejus umbilicum

penetret, tandem aue per totam cavitatem disi eminetur, necesse est. Haec omnia naturae viribus impossibilia apparerent, nisi Supremus Genitor Ficui huic proprium assignasi et cupidinem Cupido ficus nobis

dicitur, quem antiqui PsENEN seu NfECTUMVocarunt FICARIUM, Pontedera in sua Anthologia p. 72 descripsit, detineatumque t. o. DC his tradidit, estque veterum Culex Fictvim,' species ΕΝ- THREDI NIs, quem Numen Altissimum soli, quantum novimus, Fieti ejusque fructi Licationi dicavit, ut ibi sua gignat ova, suosque excludat pullos. BOMBY eodem modo in sola Moro Versatur ΤΕΝ- ΥΠ ΕDo alius in Bedeguar o furtur et, aliaque Insecta in gallis Oilerctium Variaque in aliis innumera. Tenthredines hi ficulnei suos quoque habent hostes, quibus grata sunt praeda , gratusque cibus. In s ULMOm Hoc rustici graeci, patientia inextia usta, per integros duos menses omni mane observant ne culices ex Ornis evolent, nisi prius astixi sint grossi ramulo alicujus Fici sativae. Si vero industriam eludant insecta liae Mevolent ante ger minationem rudimentorum fructus Fici sativae, in solo

sco LYMo Caesetip. hispanico medicina quaerenda, in cujus Inoribus etiam ova sua deponunt hi culices Ficarii.

50쪽

ULMO cnim montana Casp. Rauhini crescunt solliculi, ut in facta, Populo nigra, a certis producti Insectis, quae carios devastant enthredines c Musca illius instar rapientis aphides, . Idem hoc Caesa inus p. 4o sibi habuit perspectum Gummi in petiolis et folliculi gignit Ulmus montanet, in Mibus

Manimalia cariis culicibus alde noxia oriuntur; p. 88 ' Ficarios culices devorat quoddam Bestiolarum genus , quod tam folliculis connascitur. Hisce Ten- thredinibus arn mutatis alisque instructis, tempus adest, quo Caprificus , seu Ficus mas florescit h. e. farinam edit antherarum; tunc Tenthredines e caprisci cavitatibus, farina, molitoris instar e mola sua prodeuntis obducti evolant&conjugibus acquisitis de ovis pariendis solliciti sunt hinc ad singulos gro L1Bs trans Volantes, cavitates Ficus Feminae, dolii instar clavis ferreis vel spiculis seu pistillis ab omnibus lateribus intus completas, intrando, non possunt non farinam illam, qua contecti sunt, excutere. Patet igitur, hoc modo Ficum hanc feminam facillime impraegnari. Fructum quidem maturare valet Ficus Femina, licet semina ejus non sint fecundata quoniam hic fructus non est peri carpium, sed solum receptaculum ita quoque Humulus, Fragaria, Morus, Blitum fructum reddere possunt, etiamsi semina non maturescant; qui ructus eorum non est nisi Receptaculum aut CalyX. Bolanici quidam, quibus hoc non satis suit perspectum, arbores hasce sine praevia fecundatione edere fructus identes, argumentum contra generationem plantarum satis validum se hinc invenisse crediderunt; at fructus Ficuum non pericarpium, sed Receptaculum commune esse minime perpenderunt. Nihilominus tamen constat, fructum Ficus, si fecundentur semina cum calycibus seu receptaculiss