장음표시 사용
161쪽
s poenas exigat. Attamen nemo ut diximus negat, ream tantam tharitatem & c5tritio nem,quae esse no pol sine ope satisfactionis saltem interiore posse remitri&hanc& maio/re poena. sed haec coram diuino iudicio certa sunt. Nos autem hoc ratum iustissime deis nimus.Quotiens satisnetiam erit in cospectu Dei, ipsum rursus no puniri: quotiens uero G erit satissactum. Dei iustitiam exigere usqi ad minimu quadrantem,&ideo iustu Dea facimus Martine no crudelem. Sed qa desessus uere sum super tot insaniis tuis,&pdicta osum q in imperitia sun tameto* iactas facile habes soIutio,io ad Purgatoitu transeoAd tu nuper inuenisti.Credo ut in eo,tantu cosiderantes insanos redderes.
QAuthor de purgatorio Martini ad eius sequaces si qui sunt.
Ere no exiguu purgatorium Ingredior ubi tot seras bestias.1. insanas huius Morata mali hominis sum haereses offensurus.Et uere,unica hora,quam in eiusmodi crusideratione impendi pro mille annis mihi fuit omnes autem qui huic uiro addicti, adducuntur sequi tam pulchras nouitates,seduIO,admoneo. quantur. At prius salteconentur intelligere.Cu uero intellexerint ac sane cdprehenderint,meo periculo,tunc se matur:meo periculo relinquant Ecclesiam, riptura, Euagelium,&Cnristum. Hoc in faciant,ut maelligant prius. CStulta,&a De Iis Inaudita.sem inuicem destruentia,De Purgatorio dogmata. Rimo ait imperfectam charitatem morituri, cessario secu serre magnumtim P rem,quia ut ait Apostolus. Persecta timorem foram mittit. Et se ipsum decIaras et de timore naturali mortis S poenarum intel luit: ita ut nemo persectar sit, aut suerit charitatis,qui morte timuerit & poenas CSanctu hoc primuic gratiosum doma,Dominum ac Deu nostrum IESUM CHRISTUM reddit nobis sine charitatis perfectione: aenti lim line De quo scriptum est coepit pauere&taedere,&guttas sanguinis in sudore prae horrore, ςnRritate infe timore mortis effundere. Currite igitur ad Martinum, Effundite vos stulti in doctri/ mianas istas nouas:&cum Martino clamate Christusne pectina charitate suisse. CSecud', , M., quae sit persecta charitas,nobis nusq decIarans,&de more colandens persectione, quae in Dia esse pot,cum illa quae erit in uita implet quod scriptum est. Impius c5sundit di colandetur.GTertio,etia cum de timore loquitur nihil distiniuens, & ita oem timorem coeludens. mo magis colandens.Sub hac sua colasone potius si conclusone Duos nobis timo res no esse postibiles cum charitate manere affirmat uidelicet filiaIem & naturale. Dena lusiones turali iam mo diximus, a manifeste de eo intelligit: At ita Christum imperfectae nobis Martini PIuratharitatis saxit.De filiali etia no distingues,& presertim in opere quod ipse resolutionum m* inscripsit Do aliter resolucs,dubitare no uidec.Mendax igitur est propheta dices. Timor Mimanet in saeculum saeculi. Mendax scriptura asserens. Beatusnomo qui semPest pa vidus. Et nihil aliud magis docens q dni timorem. Igimrad rem redeudo,Apostolusio. dicens Persecta charitas soras mittit timorem uere, loquitur etia de charitate persectaqe mula,sed no de quoIibet timore,qa node timore naturali& filiali sed de timoremudano &seruili:ut Aug.&oes,citra ulla disserentia infinitis Iocis passim exponunt. Timor aut seruilis est cum timemus morte aut infernum aut poenas. Sed cu ex hoc timore latum Deo seruimus,alioqn nostruituru& hic cu charitate persecta n5 est. Et ita frustra &sal/so hic homo timore simpliciter cum charitate persecta esse no posse,ex Apostoli ista profundamento sibi sumit:quia Apostolus no simpliciter tiniore sed seruilem intelligit. Porro non semile est simpliciter timere poenas & horrere,aut etia morte.Hoc.ndraturale estre nulla charitate tollitur licet reguletur. Seruile aut est cum ex eo timore, no aut amoreseratur ad bonu:quod esse cum charitate no p5t, sed cum solo amore sui ipsius.ltem s paratus n5 sit amore Dei ad suffercndas oci poenas quas uellet Deus illi statuere,in perseGacharitate no est. Nec ui vpterea quicunqi erit params statim n5 horrebit S n5 timebit it Ias. An no parati sunt multi ad bellum,aa impetum hostium substinendum prompta uoluntate: neq; in sine timore saepe, ac pavore quinam raliter sumit Stulta haec tua Marti/ne sunt,& cOtra Oem experientiam. C Quarto interim colandens d tibi cotradicens asse ris. Timorem sequi moriturum etiam post morte. Os de timore naturali, mortis io'ue tis stulte& ridicule loqueris. s de timore poenarum plussi stulte. quia timor no est ae eo quod praesens est:utait Damascenus.Sed de eo quod futurum est.
SEd uideamus foecuditatem huius primae mittit εἰ i norantiae crassistinae quot fi
lias Siluastas pepererit. CPrima filia,st in Purgatorio timent animae poenas , Sciacotra hoc recte per.SPal. gistrum diceretur: quia timor de suturo est,ut mo dixi
162쪽
Quana filia. Quinta filia. pHaneptis. iaci neptis. Laus Taulere
mus.Sic ad uerba respondet Martinus.Doce tu,quo de poena doIeant si no timent ea. EOce na te docuit m timor est de futuro malon dolor de psenti: scut ro uocabulos; ,seu qdnois dis nitio pbat. Quod si tu authoritate tua uocabula mutes ego credo in q, resipias mutare no possis.Si .n ad qd uocatur timor,est ei contrariu quod spes dicitur:& spes de stitum bono sit coseq iam me arbitror,* timor sit de suturo malo,nis S tu uelis cotra Pavi Ium ponere spem cita in Paradiso,scut in Purgatorio ponis timore&inferno. Sed rursus his uerbis dissoluis ad eunde. CId uero et acute dixisti,qa timor sit de suturo malo. Ani/mae au i sunt in praesentibus malis.Si cogitare posses uel gustasses uitae sutura una guttula uerban5 ista diceres.Oia sunt illic praeterita:oia praesentia tota sutura. Haec Martinus, quae no/ Mart. bis ignota reta in sup exprobat. CVere mirus est hic Sermo Se in eo ualde remota Theologia & ignota nobis. Na si ibi ola tam colas a sunt .ut oia illic sint pntia puritati sutura, iam sequituro ferme ifinitas poenasaia simul patitur:na&praesentes& praeteritas ct. suturas, Deinde apud Thomistay theologia ac philosophia: imo etia apud intellectu omniv,arabitramur constare haec n5 posse,ut praeterita de futura simul cum plantibus sint, εἰ didicimus in schol is nostris id quod futuru est nodum esse. Et quod ratio Neriti est suiu, seclamplius no esse.C Secuda filia quia expresse ais,st timent danatione insemi:& ita stantuncertae de sutura salute.Haec.n .uerba tua sunt. Hoc est quod dico, qa poena purgatorii est timor futuri mali idest horror damnationis. Ex quo cosequor st oci sunt incertae salutissu ae. Et in tu ipse dicis I, no oes sunt incertae, de hoc in loco Sc in opere ad Leone st aut ne cesse est iuxta ea q hic dogmatizetas, ponere ς, oes sunt incertae lacile utatur: qm ut ais ola anima in purgatorium descedens portat necessario secum talem timorem, q n5 est aliudq timor suturae damnationis Ergo Ois anima timet sutura damnatione εἰ ita nul la est cer ta:quod est no solum cotraces Sanctos doct. sed etia cotra te ipsum. Mitto p in praedictis uest,is i de dicis esse horroremqJod timore:cum perhorrorem exponas timore. De quo te remitto ad Gramaticos.'CTertia filia,quia tu cocedis particulare iudicium in exitu cuiusq; ergo si iudicatur quilibet in morte certus est in iudicio hoc patricu laride statu suo. Ouarta filia quia inquis' purgatori u no differt ab insemo poenaru grauitate .sed tantum duratione,& ita oes doctores cocedere.CEt in in ci clusone tua quinta filia,& isti pinximae cotraria nata est Ais.n .manifeste.CVidentur insemus, purgatorio .coetu differre: sicut desperatio spe desperatio securitas disserunt.Sed sic est in prope desperatio non tantam poenam praesupponit quanta desperatio. ergo n5 solum duratione,sed etia poenaruq litate &grauitate disserunt. Praeterea hae filiae etia neptes peperere.C Prima neptis P necesse est ponere tibi duo purgatoria. Unu de quo loqueris quod estspe desperatio. At iuri quod cocedis in quo animae sunt certae suae salutis.CSecuda neptis,qa salsum est oes cone cedere purgatorii poenas,etia aequales poenas inferni sola disterentesmemitate. Nisi exponamus oes idest unus Taulerus. Ego .n plurimos uidi authores cotrariu expressim doce tes inter quos est Beatus Bonavent. nolo asserre alios. Docti .n.& em diti sciunt. Et re vera ego n5uidi ullum qui hoc asseruerit.n, poenae inferni S purgatorii sint aquales. Sed qui hic multa turba talium neptum descedit. Melius est nequis me cofinxisse quicci dicat ut xpria e uerba ponam: ut occasione saltem recreationis praebeam litteratis: ut stomachati de blasphemiis saltem rideant aliquatulum de stultitiis.
CQuinto 5 multi sunt qui usi hodie has poenas gustant nam dc Io.T auterus in suis Teutonicis Scr. quid aliud docerq eam passiones quaru N exc/pla nonulla adducit: at hunc doct. Scio quidcin ignotum esse scholis theologo M: ideoq; sorte cotemptibilcm. Sed ego plus in eo reperi theologiae so/lidae dc sincerae u in univcrsis omnium univcrsitatu scholasticis doct. repitum est aut reperiri possit.
CEt pau lo poli. Loquens de poena purgatorii cum anima eam susseri sicut a quodam audiu it qui se expertum professus est sic dicit.
CIn hoc momento mirabile di stu 'o p5t anima acdcre sese possc unq redimi nisi ' sentit nondu copletam poenam. Est iii aeterna nel pol cam temporalem existimare. TEt paulo post. CNec est ullus angulus in ea non in pictus amaritudine amaritumalhorroretpauoretistitia. Sed iis Oibus non nisi aeternis. CEt paulo post. ΓPurgato tu mediu inter coelum N infernu:
163쪽
hil de coso participant O ponatur csse eadem poena cum insemo/sola dura Desperatio stionc differete satis patct quod N in ipso sit desperatio susa/N horror. Sed Luae
addidi .ppe desperatione dicens: quia tande cessat illa desperatio. Aliou re rationem. uera animardum cst in illo no sentit nisi desperatione. no ' desperet: sed i Non desperat in tanta est perturbatione 5 consione pavoris: ut no sentiat sese sperare. So ξψΠ RRIulus spus adiuuat ibi maxime infirmitatem eost ingcmitibus inenarrabili Nestit sede,
bus .p eis interpellans. Sic. n.fit& tentacis in hac uitar ut nesciat an sperent sperare. uel despcrent. Immo sibi desperare uidentur.
An no iure dixi ingressum esse me Purgatorium colasionis Audite Martiniani discipuIi. χ' nescit
Et si haec mtelligere potestis. quimini Martinum Magistrum. Certe dignus est, ut eum qM in Purga sequamini.Sed audite.Pcima inquit purgatorii artema est.Eadetrasit&non manet. Poe, torium hic dina pu rgatorii est desperatio, imo spe desperatio, imo no desperatio. Anima ibi sentit de/ icati spatione:nescit se despei a remescit se sperare.Et deniq: ibi spus postulat v eis gemi in/enarrabilibus. O doctrma Euagelica, Paulina Remota Remini a. It t audite discipu/Ii Martiniant,recodita haec sunt si adeo repente noaccepistis haec , no mi μ. Durate forsans opera dabitis lapsu ipis capietis. Rursum declaro Iatius omnia Poena insemi S iurgatorii,ut oescScedunt inquit NIagister uester aequalis sunt grauitatis. Attame illa est di spe ratio ista no, sed est .ppe desperatio, imo plures sunt certie de salute. Item poena est aeter m S in transit.lte sperant ibi animae qa petunt suffragia, ut ipse cofitetur.immo desperannon desperant,prope desperant.Sentiunt desperatione. Nesciunt desperatioem .Sibi uidetur desperare. Attedite Martiniani discipuli Viri estis. Beatis estissupra ocm humanum sensum,si tot simul contraria recipere potestis. Sed putamus hic finem Minime. Nunc incipiunt.Rursus igitur proponamus aliqua sua in uerbis suis. Cin animabus Purgatorii ea cuIN.s.timor poenara,fle desectias amoris tu iustus sm Esa. Em.nihil ibi Viii.nihil debeat. Et rursus uidetur per iudiciu particulare certus fieri ho de statu suo. Re ad spositum. spodeo D no sequitur cum certum fieri, etia si sit particulare iudicium pol fieri, ut homo Iudicetur. mortuus iudicetur,imo accusetur.Sed in seia differatur nec ei reveletur: interim aut accu Immo accuse' sente c5scientia, urgentibus daemonibus, & minante ira Dei nihil aliud faciat misera ani/ tur. ma, qui trematasnia omni mometo horrore expectata.CEt rursus. CSi uoleter poe/ Sentelia dissenas serunt alaecu pro eis oramus Res deo nisi eas UOIentes ferrent certe danatares lint. ratur. CEt paulo post. CDeinde cu animae no adeo doleant poena praesenti Q horrore insta iis Nihil aliud sibi de intentatae perd stionis n5 est mirum si cupiant suffragiu, ut perseuerent nec deficiat lacit ala qui in fiducia Osint incerti ut d xi Jde statu suo nec tam timeant poenas inferni qodiu Dei, timeat a snsa. qd est in insemo sicut dicis. Non est in morte qui memor sit tui:in inferno aut quis cofite Volcter seruehitur tibi Et sc patet q, no timore poenae patiuntur,sed amore iustitiae: ut supra. Timent poenas. enim magisne no laudent & ament Deu,quod fieret inlin serno.' ne patiantur.Solo uultu instatis δἰ te uirtutis suae torquet eos Oe cruciat Deus cum si eis insunstentabilis. CEt paulo post. CPa tatae pditiis. tet itaq; a facie domini oritur eoμ maxima poena: dum colanduntur, a foedissima im/ cupiunt suis munditia sua ad tantam puritatem c5parata. C Et deinde. C Hic deus apparet illis horri/ fragium. hiliter iratus,&cum eo uniuersa creatura. Haec Martinus. . . Timent odia QMultas alias ridiculas stultitias, de multis foecudas filiabus ac pgeniae innumerabili po Dei. tuissem colligere. Sed si hae satis no sint ad stomachu omni ingenio excitandu :nihil et cuillis placissem. Audite ergo rursus Martiniani discipuli Purgato tu Martini. Si forsan ex his melius potestis cci I uere eius dogmata. CPrimo ibi est timor poenare: imo timor odii . Dei: imo no timor poenarum,sed amor iustitiae, ne non laudent Deil & ament: imo nihil aliud ibi facit ala,q ut tremat amnia expectata .Poenas serunt uolenterβ' cu possint mere hi se mereantur maxime: in crudelis Martini. Deus,illas inde no eruit. lenter erro poe nas serunt at ias.n. danatae essent imo nol ut illas, Sc nolentes peccant sine inter sit c ut
uidebim' γ donec uel int eas:qset postq uol ut adhuc ibi manet εἰ sussragili mur,ei si plaetae in charitate snt sim ii tu . Scilicet qa illae in illis poenis gaudet: θ Des est ita misericors
rares, aut uere crederes,no ista diceres Martine crede mihi,n5 ista diceres. Rurium Ani Mimhuta. mae iudicantur particulari iudicio. immo no sed accusantur&snia differtur. Amplius cupiunt suffragium ut perseuerent,& ut supra uidimus,m n5 sperant,imo P desperant,de P
sciunt se sperare. SColligamus igitur breuiter ex his quae de uerbis eius Iposuimus.
164쪽
i ta adhue ex allis quae cuilibet licet animaduertere Martini purgatorium Circa huc tim
tem quem secum animae serunt. Primo.Quid timent quo timore timent Martine Dome iscipulos tuos tam reconditae 6c beatae dominae adeo auidos,qua aTaulero tuo illo tam docto in sintera theologia accaepisti. Timet inquis timore uel horrore poena; seu clamnationis ac sententiae suturae.Dic rursus quid timent iment no timore poenaF,sed odia
is infunduntur a puritate uul- , Ἀ- desinunt peccare donec nihil timeant.Dae rursus sunt in culpa Non ,sed in amore iustitiae. Iudicantur he particularina dici Iudicantur: immo expecta parum uel nihil, non dico iudicantur, sed accusantur.
- in rime inin diri me rar Rrita ut Iae sunt fle suerunt certae 6c detierunt salutis suae. - Sed qd sperant ne anno Sperat,&non ullae sunt οἰ suerunt certae,& petierunt salutis suae . suragia. Immo sorte melius dico de haec sunt uerba sua in eas n5suisse certas. Sed praense uer NNMe p π mio auxilii desiderio tanq essent certae uelocius iuuari postulasse, ita ut potius opinentur Mare. tortum M xxi & praesumant sese certas q sciant.Sunt ergo certae, εἰ non sunt certae, sed tanq certa .Et praesumunt se esse certat. Sperant igitur petentes suffragia: imo non sperant: imo despetant: immo ppe desperant: immonet ciunt se sperare:immo sentiunt desperatione, Se non semiiunt se sperare sc in praesumunt se certas salutis. No habent ibi Dei amorem perfectum, quare quia horrent poena ,imo habent perseetiam,quare quia poenas no horrent,sed m ter serunt in amore iustitiae. N6 sunt mere poenae illae pro peccatis. nam sic ille inquit adiceretur punitoriit magis q purgatorium: immo sunt poenae ad quas particulari sunt m dicio iudicatae: immo non iudicatae ut diximus sed accusatae.Eia spectabilem theologia
Martinianam .Eia nouum purgatorium therinum. Ego autem ytestor coram uniuer
saecclesia se malo uere esse in insemo,q credere tam inlanum purgatorium. a quae tam sapiens anima,ibi in tot contrariis non insaniret quae nollet plus milie
purgatorio tantae insaniae ac peruersitatis ilics in inferno esse si in CDe peruerso Se insano erisdem dogmate circa Purgatorium.. Edutiam depurgatorio isto tuo me liberem. Aliud peruersum de insanum dog/s r matuu breuiter persequi necesse est.Quod tale est. Aias ibi existentes esse insta/tu merendi, ibi augeri charitatem. Hoc aute est contra plurima loca scripturae. Quid ait Paulus Dum tepus habemus operemur bonu. Ite.Oportet nos manuinari an . terribunal Christi,ut recipiat unusquis prout gessi in corpore. Nota Martine id quod dissimulas ad quod no res des.prout gessit in corpore non.extra corpus,inquit Aposto lus.in corpore non extra. Intelligis Marii ne si in purgatorio merita augerentur reciperent prout gesserui extra corpus. Et Paulus inquit in corpore.Ruid Dominus di Magister. Ve ras..' niet nox qsi nemo pol operari. Per noctem tempus post hac uitam intelligens,ut sancti ex Ponunt. Quid Eccle. .ait sapiens.Ante obitum tuum operare iustitiam,&alia eiusmodi multa qu e in scripturis inueniunt . Sed audiamus quo haec dissoluat Martinus. Hec eius in ciuentia uerb3. CHaec Omnia aeque cotra totum purgatorium pugnant, quia no ponunt statu mo itini dium inter mortuos damnatos Se beatos.O egregianicosequentiam no ponunt mediu sta rum:ergo pugnant cotra illum 5 ita tollunt illum. Immo dic etia ista rone,R tollunt etiainsernum ciet Paradisum,quia quo ad quaerendum meritum oes tam beati si damnati mparantur. Sed ut holem penitus coindamus qui hic loqui nos aequi uoce alti ut dubio cui ostenditonon intelligens.quid sit loqui aequivoce. Conatur retorquere cotra nos uultigare illud Eccle.ita arguens, Si ille tex. de purgatorio intelligitur sic dicit. Lignu ubi cum ceciderit sue ad Austrum,siue ad Aquilonem ibi erit: ibi manebit. Ergo fim uestram do/ctrina inquit,qui in purg atorio ceciderit,ibi erit,ibi manebit.Sed quis tibi hoc dedit Martine, ut tu exponas.et deinde cotra expositi m tuam arguas quasi nostram squasi iraeros exponamus: aut ita Sancti exponant. Sed audi primum se deinde argue. Odere lignu assAustrum nosgnificat in purgatorium uel in paradisum. Sed significat cadere ingra Dei. Unde sequitur Beatitudo uel statim uel post purgatione. Ergo sic expone: de deinde si po emi pugna. uicuq: ceciderit ad austru i. in gratia Dei ibi erit: ibi manebit: in tralia Dei, siue purgandus siue no.Nihil n obstat purgatio,quin in gla Dei obierint purgadi: sicut et statim,ut moriutur,euolant. Vide ergo si uni uoce intel ligimus ibi erit: i manebit.stili cet in gratia Dei.Qui uero ad aquilonem ceciderit,idest extra gratiam, ibi erittibi mane
bit.Cextra gratiam, n5 illam recuperaturus.Sed quid moror in tot eius stultitiis. Anno
Damascenus ait indistincte,st illud est homus mors o casus diabolo Sed Diabolus meredi finem in casu suo accarpit,ergo de ho in morte. Sed metuo ne hic etia illud dogma reuo
165쪽
ect quod Otumianum dicitur, et, scilicet. Diaboli etiam saIuabuntur aliquando omnia
metuo ab hoc uiro pestifero.Quid respondes ad Aug.dicentem. Omne hic meritum c paratur: Audite quomodo patrem Aug.exponit. lnquit enim v, non loquitur Aug.de his qui sunt in purgatorio.Ettri Aug. dicit omne meritum .Et regula est nota pueris, in Q om ne dicit,nihil excludit.Quid ergo ais Martine Nihil aliud nisi st Augu.non dicit hoc, speetia eorum qui in purgatorio sunt O miserum hominem. Ego parcerem insaniae suae: nis manifeste loqueretur Aug.de his qui in purgatorio sunt: negans in statu meredi esse, εἰ ita negans,ut loquens de orationibus quae hic pro illis fiunt: ne crederemus ibi eos illas mereri.Manifeste & plus il manifeste dicit φ il lumnc meruerunt qn erant in vita. Addes r5nem,quia omne meritii hic coparac &c.Haec Aug. in Enchirid.c. yiii.&.c.ix. Quid er go frustra Grego. in Diuolo,& aliis Iocis Damascenu Hiero.&singulariter sup Epistola ad GasGres. NiTChtisost. Ambrosiu,& specialiter in Apologia David:&oestam anti quos a Modemos frustra adduxerim CPorro duo supersunt ex tam insano dogmate,maudita & inopinabilia documenta. CPrimu ,st, cu sint per osa cut ille aserit, Thoma in super in hoc, cotrariu ex coi doctrina docuerit, reprehendens Julatores,qui in purgato rio patiunct poterit cotingere augeri eis charitate Opemodum in infinitum:& ita c5seque ter multos esse Beatiores ipso Io. Uap.5e adhuc quod horreo dicere ipsa uirgine Beatissima Dei matre MARIA Item st melioris conditionis essent multi decedentes in charitate imperfecta quia magis in purgatorio perficerens) q si in perfecta decessissent. Presertim quod ille asserit, Ionge & inc5parabiliter maiora esse in purgatorio merita, Ppter poena rum grauitatem,q esse ualeant in hac vita. ita ut studere debeat laici Martini,in purgato rium potius ire,q in Paradisum:ut sic mirabiliter in eius theologia pficiant. CSecudum documentum, quod pariter poterit cotingerae cum animae in purgatorio suo existentes incessanter peccent,cum non uolenter penas serat, &cu pergant timere.possintq; in eiusmodi uoluntate ac timore continue perseuerare, ut proculdubio in artemu ibi maneat. Pre sertim cu sint incertae salutis suae. Poterunt et ibi ita blasphemare & desperare,ut ualeant se costituere dignas mi Iies inferno,& ita de purgatorio uel insemum saceremus, uel non Diam ad purgandum,sed ad perdendum potius diceremus.O inscelix Martine quom donon considerasti tanta absurdas Quomodo poteris responderes Quomodo non comsundi Multa consulto omisi eiu simodi nefanda atq: horrenda piis auribus, nimis satisse cisse prioribus arbitrarus. Quare ago omnipotenti Deo gratias in tandem ex isto tuo inferno ipso consutare,purgatorio liberatus espirare aliquantalum mihi licuit. .
CLiber Quintus, MI potius clarum SpecuIum Mattinianae Theologiae.
T doetis rectet de fide orthodoxa sentientibns: ue ita
., tum* theologicarum: 5c totius ecclesiae sententiae satileu memorumlconsulocm: tam super his que disputata sunt o super aliis:quae ne infinitum mihi negotium sumerem et de industria prpetii: pestifera uanam atq; ebria uiri huius doctrina de suis collecta uerbis breuibus postringa po/stionibus. Et ut laborem fastidiumq; longioris inquisitionis cas nosse uo/lentibus auseram ipsa eius opera atq; loca ubi talia dogmatizetati quae alio/quin in Issenti opere nostro adnotata rcperire non liceret: producam. Hic ergo maxime inuito bonos omnestamatorcs ec zelatores Christiani nomis nis: dc Euangelicae ueritatis:ut considerent cum quanta Christi Domini in. uria: tam prophana tamq; pestifera Dogmata in medio ecclesiae proseran/tur: atq; serantur impune. Et praeterea cum inimicorum Dei nostri: N ho/
stium Crucis Christi contemptu lubri tali: dc irrisione horrcda. Sed iam illa ipsa inspiciantur.
mo colande recolandere. Documetum Martini.
166쪽
CHaereses, Inteseranda scandalosam Martini dogmata De Papae potestate.Secimo ilibro ac tertio,disputata de consutata. Hristusprohibuit non statuit Primatum summorum Pontificum. CCh risti uerba. es Petrus &c.non sunt singulariter Petro dicta: sed ecclesiae principaliter. ICl aues accepit Petrus ab ecclesia non a Christo. CPetrus potestate ac iurisdicione coapostolis careeris no praefuit iure diuino. Cimmo Apostoli ipsi fuerunt Petro superiores. C Petrus no fuit quouis modo sup uniuersas oues Christi aut uniuersas ecclesias. CMulto hoc masis uerum de successore. CPetro singulariter non suit laeta Palema reuelatio de Christo filio Dei. CTalis reuelatio nulli cuipiam singulari persenae saeta est,nec rami&sanguini. CVbi tal is reuelatio de fidei consessio, ibi necesse est de claues esse. QPapa non praeest potestate caeteris episcopis diuino iure. CEpiscopi iure diuino aequales sunt praesbyteris. Error Arrianorumma fit. Papam cuilibet praesbytero aequalem esse diuino iure. ecreta probantia Primatum Ro .Ecclesiae sunt frigidissima. CSupradicla conclusio nimis modesta sic cotti in Mai tino. Sut languidissima,ineptis
sima,impiissima Deliramenta,Paleae.&miserae Paleae. CSunt etiam contra Euangelii ueritatem. CEt si ita sint cotra Euangelium sunt tamen toleranda pro ratema charitate. CHumano iure Papa primatum est Osecatus.s. Constantini quarti Decreto.QConciliu esse supra Papa,aut a Papa ad conciliu appellari posse,qsi ad maius tribunal. C papam errare posse in his quae ad fidem pertinent rite etiam utentem claue scientiae. CConcit tum etiam posse errare quaq ad concit tum pertineat statuere articulum fidei. O Martine est ne hoc uertere fidem mutrum C Papae no subesse oes Christianos possin; no obtepetati eius decretis sine discrimine saCRomanam Ecclesiam posse schisma querere. Iutis. CDeum nisi digno claues non dare. CEcclesiam etiam indigno,sed non indigno coram se. . Si uerbis illis Christi. Amas me. Pasce oves meas. data est potestas Potifici.Sequitur si non amet desinit esse Pastor,& amittit potestatem. CHaereses,pernitiosa ac nimis stulta eiusdem Dogmata: circa sacrametum Perelictim Poenitentia sacrin .ut est contriti',consessio,& satisfactio, non est mepta a Christo. CVerhum Christi. Poenitentiam agite Sec. Inteli igitur de Husi poenitentia a duo, ac nua etiam somno& gaudio J interrumpenda. Cidem Christi praeceptum,est impossibile. CPnsam a Christo praecepta. Rex in purpura.Sacerdos in muditia .Princeps indigni,
te . n5 minus agere possunt, q monachus aut medicus in suis ritibus εἰ paupertate. IIstam positione qu5 ab alio positam excusarem,S: ad honu sensum reciperem, in Mar/tino adnotandam censui ransi haereticam,qm per eam sentit,sicut se uerba sonant,st in re Iigione ubi presertim paupertas de mendicitas assumitur,non est status melior aut uia sa/cilior sequendi Christu.Sic.n. fama constans est perfidu istum Diabolum passim dogmatizetare ut ocs reuocet super se de ueteres & nouas haereses.Et merito. Decreuir n etiam Gera se perpetuo pugnare,quippe cum ipse mendicantium religionem sit professus. QModus confitendi quem mecclesia docemur, est modus despera di,& perdendi alas. C vera contritio no sumit initiu nem parac per diligentem collectionem,discussione, de testationeni peccatorum , 5siderando enormitatem, grauitatem,turpitudine:&amis sonem aeterni boni,& damnum aeterni mali. C Contritio ita parata facit hypocritam 5e peccatorem indignum absolutione& coicne. CPeccata ueniat la nullo modo praesumas confiteri. TMortalia non omnia sed tantu manifesta. Et hic nota. in quia pro hoc Iducit Paulai .ad Cor v.in illis uerbis.Siquis est inter uos sornicator εἰ c. Videtur manifeste intelligere, in ea tantu mortal ia debemus confiteri, quae sunt nota,immo di damnata in facie&ecci sae.Sic.n.exponit Paulum in eo loco, Augustinus in lib. ad Damascenum.Immo scia ipse Martinus exponit in Sermone suo de excomunicatione.
167쪽
et iii uere eredit absoIuierit absoIutus quicquid sit de contritione sua. CEYtac fide fit certus aliquisse esse absolutum tam quoad poenam Q quoad culaam. CHaeretica licet usitata sententia. Sacram cta nouae legis gratiam iustificantem conserie
his qui non ponunt obicem. 3C De latissutione nihil legi in scripturis. CDeum pro peccato ultra contritionem & charitatem,non exigere ullas poenas. CHaereses inaudita a taculis de prophanissima dogmata:circa Purgatorium. et On statuIIus timor εἰ horror mortis Sc poenarum cum charitate persecta. i l Hinc nos deduximus hanc aliam Blasphemiam. CChristias in Martini theologia suit ipsectae charitatis Occepitpauere οἰ redere.
CPurgatorium non est tantum locus poenarum pro peccatis. Qin purgatorio augeri gratiam, εἰ metitum comparari. Cibi exilientes per omnia esse uiatores,ita ut 8c damnari possint. CI )onec desinant ibi horrere ac pauere peccant sine intermissione. CAnimae ibi sunt incertae de salute sua. QItem timent futuram damnationem. QParticulareIudicium quod est in morte cuiusqi,ut ait PauIusaron est nisi quaedam ac cusatio 3cno iudicium quia sententia'differtur. Cin purgatorio non puniri mortalia, sed tantu peccata ueniaIia.
CHaereses praesumptuosa εἰ iniquissima dogmata, circa indulgentias. PApam solas poenas canonis posse remittere per indulgentias.
CVirtute elauium nihil penitus poenarum posse remitti pro peccato debitarum: Errauit Ui Aug.contradicens in lib.de poenitentia,&tota ecclesia sequens illum,sicut in.c.quem poenitet. dist.i.Iate probatur.
CNon esse in ecclesa militante thesauae de meritis Christi unde pro nobis satisfiat. CNeq; esse de meritis Gloriosissi Virginis eius Matris,de caeterorum sanctorum. CEundem thesaurum in manu Papae non esse, ut de eo possit ex causa quantumuis pia conficere indulsentias. CNulla esse merita mine satisfactoria excelletia debitu Poena ,propriis petis debitav. GContradictorium praedictae conclusionis est haereticum. Ita ut haeretica sit tota ecclesia. Pontifices haereses stamerint. Omnis schola εἰ docto rum lc Sanctorum una hac Excepta Martiniana haereses docuerit. CIndulgentias et non Gfessis de non contritis, de omnino existentibus extra gratia ualere. CVenias esse Pigris utiles inutiIes impigris. CDisputatio in tertio Iibro praetermissa. Ubi summa est rationum, quibus mouetur. Martinus contra Thesaurum. Ex meritis Christi comparatum ecclesiae.
OV iam omnis radix iniquissimae eius doctrinae circa induIgentias, sistit in eo.
quod negat. hunc thesaurum de Christi meritis.Ideo quod praetermisi superi ribus libris ne quid laici sui merito desiderare possint. ad uaniIoquas eius talutias capiendasJhic breuiter colligam. Scilicet quibus ille moueatur aduersus sanctora doctoR ,6c totius ecclesiae sentetiam. Attii triplex hic controuersia. Ab hoc hola moves. CPrima contra quaestores indulgentia id n quos nonnulla mouet atq; reprehendit,quae s uera sint,lateor tu re excusari non possunt. Atq; ideo it lore causam ,neq; uolo,neq; debeo, Defendendam suscipere. Unum tantum possum comperto dicere si, accusator Menda cissimus est, de plenus calumniaru.Sed neq: satis hoc il l is, si al ioquin re uera osscio abusi essent suo. Ipsi uiderint mihi Cut Apostolus ait neqr stant,neq; cadunt. CSecunda,contra abusum ipsum indulgentiarum. uidelicet. Si uel leui, aut nulla, aut DIsa,vel etiam non idonea ca cocedantur. Huius rei quaestio, qm in facti notitia consistit, nopertinet ad consiI tu uel disputatione sapictis No.nde eo qci fit riidere sapiens deber, sed de eo quod fieri deber. εἰ quod de iure est uel humano uel diuino. Minus et pertinet ad iudiciu meu , aut cuiusq: singularis hois de saeto tanti principis r m ab eo reposcere,qui ut diximus Deu solum iudicem habet supra se .qui nihil penitus indiscussum dimittit. Q Tertia,c5tra ecclesiae decisionem Sc contra Sanctose coem iam circa hunc Thesauru,
ct hae intendo Disputare aduersus hunc holam maledictum, ut noscant docti ochil leui
168쪽
co 3 metita Christi sintThesaurus indulgintiag nego. Et ca negandi elii CPrima: quia nullis c ut iam saepe dixi scripturis id probari: nec rationis bus ostendi potesti nec ipsi qui hoc tenent probant: sed simpliciter narrata
CVere nimis scriptum est de homine ad loquendum uelocem esse in aeritu
titiam. d audi si potes Martine,quanq uere et scriptum est .Qui illusor est non audit cu
'' CDocumenta ad cosiderandum .quae tanq de scripturis sata sint recipienda
Gmum: uaedam sunt quae scriptura ita aperte pronuncia i nulla etia malignis in sim totam pti&euertere Speruertere,ut lubri,scripturam' . - . CSecundum est.sunt alia quaedaquae exscripturis idonee per do res Sanctos collem sunt .no ita in ,ut no aliqua piabeatur superbis Si protervis ansa uel de ipsis scripturis c tradicendi: Sicut Arrius fecit,qui audiens illud. Pater maior me est. Ad blasphemia abusus est. Et ob ista gratiam.Si qii talis de scripturis emerserit cotrouersia orma uerioris ac fidei .est decisio ecclesiae arat ipsoae summos Pontificu Decreta, siuein sacrosanctis Sinodis siue alioquin canonicae det iberantium ac statuentium: ut quodcuqi damnatum ab
recipiendum. Alioquin nihil certi haberemus cotra haereticos uel haereses,unde sine h. xlitatione possemus in illos ferre iudicium .Quod est ualde impium di inopinabile di peRUCTenium est Sunt nonnulla esse quae nullo mo ex scripturis colligi ual ut Q
Apostolou ac successiva traditi quasi p manus accepta sunt S ad nos derivata, atq; lan ictissime custodita:ut de modo sacramentu coficiendi:&siqua sunt talia haeretic ille ut εἰ insanus .qui eiusmodi neget obseruanda uti semper sunt obseruata. Q uartum est. Na sunt quaepiam quae non plane de scripturis collecta ab initio innim doctores ueteres, quantum accipi potuerit. Attame recentiores coprehenderunt. bicut n. λα scriptura dicit. Pertrasibunt plurimi,&multiplex erit scictia. Et beatus Greg.in Dia NO Gre. inquit.No esse mirum multa sulsipibus reuelata suisse quae prioribus saeculis merui abscondita. Cum ergo talia canone aut statuto Pontificum probata fuerint ac recepta Afirmara proculdubio no sapit ad sobrietatem quicum c5tra uelit insurgere ac rei itere,
Gieruiter dissentire, minime ab haeresis crimine excusandus,quasi de scripturis no sit 'ebatii.Sat ri illud dicis ex scriptoris esse,qdue' esse ipsus ecclesiae iudicio est decisum. Postremu est quia sunt quaeda quae uarie a doctoribus a scholis diuersis, tradita lunnem certa decisione a sumis definita Potificibus. Etsi in aliam partem declinare uideatur ecclesia.Et in his liberum est unicuim abundare in sensu suo, sed magis Chrimanuta rei piosum. Altere alteri potius cedere q cotentionibus deseruire: ut elerater clixit Greg. THis ergo Vmissis iam puto his satisfactu qui nolint inniti suae prudentiae G plus lape Roporteat. Cu .n. indulgetiarum hic thesaurus sideratus sta Sanctis per scripturas.ut tu ora diximus Alberti testimonio. Post beatum Thoma & alios , qui Paulu,Esaiam, IOP. alia scripturae loca pducdt,quae iste dissimulat.Cu exinde sit ecclesiae decreto. imo γ' so facto receptus & cofirmatus. Audeo dicere temerarium se coprobare S haereticu Mua ausit sese huic opponere authoritati quasi per seripturas no probetur,cum ta talium Ioco totius scripturae ipsa ecclesiae sufficeret authoritas, his qui nolint haeretic odi ima tionem sibi sumeretat notum est ab ipsis ecclesiae incunabulis: ut Leo primus Leatissim
inquit,& Innocetius ad Moscribo, di tandem oes coeludunt Sancti. Vna
169쪽
irrefragabili. Immo hoc ide paulo post. Probabit nobis suis uerbis Martinus,uel inuit':
Mendacium igitur est,st nullis ybari possit eiusmodi thesaurus scripturis. Cbdco et si no esset mendaciu, An no est olum odiosissima ac penit' intolerabilis arrogata a,in quovis mortaliu illuuis inoi scia erudito. Dicere.N5 pol a bari ex scripturis. Si noeuidetissime appeat intra illas:aut alioqncertissima hoc reuelatioe acceperit Si ergo non aliude& passim patera uanitas& inanissim'arii insanissim'tumorrnctis tuae. Hoc solucertissimu signa ec pin. Audere in medio ecchaec in eo pserit,iquo & seros ipuae doctri= ptate , tota nae,&ois scholae doctores, & insup dustu sinum toti cistae, aduersus te ne Im uerbuet ης Puoce publica Muciare.Nopolybari ex scripturis.Quid .n. dicit. q hoc dicit.no pr phari Usu exscripturis Nepe hoc totu. Ego luetias scripturas uidi legi intellexi,c5phedi,&lnsu ni P meor ad madaui,ac retinui,&in proptuat an oculos heo .H largo totu nobis Martin' de seipsosnuciat. Si ergo q sei m comedat illestat'e:Martin certe erit. batissemri suo iudicio oia Hispus arcana cophedit mysteria.Sed Apstillu poti'statu isit que deus comedat. Tuc igis fortassis adducemur credere tara, i de te ipso ta apte iactas,cu viderim aliqn descedente in te coluba & manente sup te:& audiem' de coelo uoce sonante.Hic est nou ali filius meus,in quo line mihi meli'c5placui. Ipm audite: Aut salica iiii quepia Helia inursore itelligem',in deserto clamate εἰ pparante uias mas. Nisi forsan ille fuerit uterus,ilpueniens, ta pulchra de purgatorio dogmata ad redigedu oesaias ad isania, nobis artulit. Et ut serio tande loqr:Cui odestiae est in cocione a sumis Por. et domina 1 .is, 1 iclaris .pbata:a doctorib' pclarissimis & Qiscofirmata: a tota ecclesia recepta, Audere in hist Derbu erupere ta supbu Nomistari ex scripmris Et addere post hoc Nec ullis rontes. Pro Oium ergo tu nactibus & ingeniis uales ut circuspexeris oes, q a quouis mortaliu qnecul excogitari possint rones.O arrogatis mu hos . At salte illas solveres,quas adduxerat Theologi sacri in hac qone Cur ergo no id prius priss Vt deinde dicere aliq occasi lataeas.no posse rontes ari.Ecce P ia nouo Ophibi med acio fuit.& ideo subdis cc iPsi,q hoc tenet, at .Sed simpla narrat Et qua hoc sorte no satissuisset ad pia dedu . tatiramq; pesti doctores,ita temere sine scripturis & ronibus mouerens spus fuit societate, S auxilio alterius mendacii:& io addidisti ut oibus notu est. Certe tam notu hoc,K quod saepe ausus es exprobare o Thomas loqtur sine scripturis sne canonibus, ne patribu , sine ronibus. O insanum uulgus Et 'ste seducit Immo,&quo seducit Haberet.n.saltem aliqd coloris,quae iste iactat. Audiamus. C Dixi aut pri ,st in ecclesia aliqdaserere, cui nul la pol r5vel 'authoritas reddi.est ecclesia hosties& haereticis irrisol exponere cusen Apost. Petru. Teneamur rone reddere de ea A m nobis est fide S spe,Et Paul'.Eps potens in doctria sana et cotradicetes redarguere.O adu i terme din tor,q tibia ibitror imasti nihil fidelarducere. Petri uerba haec sunt. Diam asst Christit inificate in cordibraris. Pa rati semp ad satisfactione,os poscenti uos rone de ea q in uobis est fide & spe. Attede hic ad uerba c5susor caluniotissime.&disce ex dicto hoc Petri,n5 illud accipi.teneri nos roe, aut quouis m5 ybare nsa q dicim',sed tisi defendere ac tuet i Hoc est.n .Latisfacere posce ii rone. Alioqn negaties scriptura sicut erat illi de qb' loqbas Peti',q no erat in fide,quo reddere r5ne n e fidei ac spei poterim'. 'An forsan Gnesba fides Et medax est Grego ridiu caeteris inisolis Immo medax 6c ipse Paulus q ait.Fide spadau esse substatia re3e,arg.n5 apparetius An n6, ubi ro cogit cessat fides Satis ergo reddim de fide rone, si qcuq:Gtra asseranc docuerim' no obstare. Satis Vis erit nobis cotrate,&ccitra oes haereticos,qSRo.Eccliae priuilegiu,8c scri rae et ueritate negatis. Si argum clausa resoluem',&re ducem'. moxi nihil u. Ve*qm,ut dixi m teiptiter huicos tuis uerbis ponis Et exoremo accipim' hrticosesse illos,q .ecclesiam no sequvc.io audiat uniuersa eccha Dei mira culo loqntein ueritate in seipm. Haec ei'uerba CHic aut adeo e nulla autoritas,ut si ho die ecclia Ro. determinaret pie affirmativa:nihilomin mereti depiciatu .sqano possis Notate uerbamus rone reddere alia nisi qa sic Papae & Ro.Eccliae pIacuit. Sed qd ista rosaciet, si ab his signate my
170쪽
cet als3s Credo oem scriptura reuelata. Atrame Euangeliu qddr esse Matthes no credorimo no credo fuisse Matthei .Quid tu in reine sapies oppones qua probabis scriptura. Π Iud esse Matthei,aut insupes er elatu, homiser nisi hoc opponas,sia ab ecclesia Ro. est sie receptu St .pbatu quasi Mattheim quasi reuelatu Et insupq, Ro.ecclesia errare nopotuit. quasi a Spussancti insallibili ueritate directa Nec.n .satis esset,st illud holas hMctenus .s Matthei Euagelio recepetat.N5 satis esset inq. No.n.haereticus est,et nolit credere qd testimonio hosum,et si certissimu sit, stactsed et diuino resistit testimonio.Si ergo hac sufferas Romani Pot.&ecclesiae authoritate,an G un iuersa q fi dei sunt subuertis usi in holum opinione ac traditione, & no in diuina εἰ insallibili ueritate nitantur atq: submstat An no ita fit Martine cum uere fides uertitur in utrum c Sed transeamus ad alias tuas
causas negandi hunc thesaurum. Sequeris. CSecunda omnia argumeta hic plus uale quae de thesauro militantis ecclasiae ex sanctorum meritis adducta sunt.
Co inc5sideratissime holum quo loqueris Si.n.osa argumeta ut inqsm de meritis inorum secisti multo magis ualet in meritis Christi,& illud est unu ex argumetis D ini non fecerat una qd debuerunt, nem rem merita sibi sumbudantia suerui, ut aliis possent coi
ut manifeste omnibus apparere possit: Audes tamen passim iactare. Respondeat quipla: det qui habet meliora. io se ueritas diuina est. Scio et, prohari contrarium non potest descripturis. Paratus sum ignem se morte'pati proh is. Diuinu iudiciu cognoui: & al ia quae iactas ita superba, ita stomachosa Se odiosa:ut maximi miraculi loco accipias, possit ali quis h5 tibi habere ullam fidem:Sed uideamus tandem quae refers argumenta. QPrimo,inquis indulgentiae no essent indulsentiae,sed uera satisfactiosi de meritis christi applicarens. 5.n. indulget ei,a quo satisfacts: se esse satisfacti5es,res
c Secudo inqs,tuc claues nihil soluui,sed ligatu alio trasserui. 6c ira uilificans,qd est impiu dicere. clauis no solvat. Sed unde tam repcte tanta pietas Mamnes An no tu tenes claues no soluut ed prius solutu ostendutrunde ui mo, ietate asseris.tenere, P claues no soluat Deinde qs te docuit Pp indulgetias claues no soluere cu cotra dicamus ne minem consequi indulgentias.qui per claues no sit solutus. Q Tertio,inquis merita Christi sine clauibus .p nobis expendians, ne alioqn sint oriosa. Rndeo. Ridiculum esse dicere,ppea esse ociosast sine cladibus no expedans: sicut noest ociosum qd iterim seruas in Arca, p ipe oportuno. Ad expendendu .n.huc thesauru,m 5e opus aliquod pium exercendu ,ex parte accipientis reqrit :qd in honore Dei uel in reipuiscntistianae,& yximi cedat utilitate: qd reseruadu suit,ut athitrio issi' ecclesiae definires. QQuarto ais, si merita Christi solii relaxatioi poenas expederens, fierer mapna illis irreuerentia. Sed qs dicit hoc, solii operens poena* relaxatione Immo qs non dicit m prius auferunt oem culpae macula Sed hoc amplius et, etia applicata nobis ex potestate clauni seu Pastoris sumini operantur satisfactionem. Q Tertia ca nega di .haec est insis.Oes costanter tenet opera n ta bona meliora eri u sint in dulgetis. Nemo et dubstat opa Christi esse meliora incisarabiliter ossiusnsis opibus.Si
igitur nobis applicarens merita Christi, sicut dicis p indulsetias, sequeretur indulgetias meliores esse operihus nostris Q scsiq;:qd est cotra primu cocessum. Et qa primo uide bat arsua terribile ad colandendos oes mortales, sic incepit . Rndeant mihi ad ista cotradictione laus Th& Bonaue. Deinde post tm strepitu ipse ide argsolues,sic seqs ad uerbii. Q At sorte ut sunt arguti Rndebunt p Aristotelicas distinctiori. Ve' est, merita christi: ut sinapi iciter sumpta sunt meliora ni is opibus: sed sic no sunt indulgetiae uel p indulgentium sic applicantur. Accipiuns aut sui solusunt latissactoriaes poenis:& isto m5 applicanmr.Rndeo, pes quod dicis Quid si nolim istiud tibi credere nuda narranti O disputatore egregiu, O holam lubricissimu partes opponetis primo sumit.& cu ar uidet corruere,ad illud Giugit.Proba qd dicis. Hoc .n.ad te pertinebat phare qd dixisti. Quasi satis nos celsi superuacuo orbavimus. An non agnoscis D in hoc. ais.Proba quod dicis. Tu cedis argumento: θ ad principium redis totius disputationis Ostupidissimum
hominem. Praeterea cuius arrogantiae est, in facto ac statuto totius ecclesiae, dicere.Proba
re iubeor spiritus utrum ex deo sint. Ad Martinum igitur pertinet probare spum ecclesae utru ex deo sit,Hinc apte nos a bamus spum tuu,Ex patre diabolo esse, ilix cinctiis cir