De familiari patriciorum nexu. Scriptis Carolus Fridericus Heiberg, ..

81쪽

I. 19. Atque, ut audias, quid ego de gentilibus sen

tiam, iis, quae sontes praebent, satisfaceres tibi possumus, quamvis Gaii Veronensis commentarii eas uita felici amplas lacunas Iaac in materia habent *- . Gentiles enim sunt, qui eiusdem gentis ex eodem fonte, domo gente quo orti, eiusdem igitur nominis sunt, qui eadem sacra fecerunt. Haud merito ergo Niobulirius clarissimus, iure Attico nisus, gentiles sanguinis Vinculo coniunctos fuisse negat ' ). I x interna

religionis, secundum obserVationes nOStras, Tat Ione, necesse est, gentileS δa uinct Coniunctos esso, quod

etiam nostris fontibias consirmaturi Gentilis dicituri et Ox eodem genere ortus, et is, qui simili nomina appellatur; ut ait Cincius: Gentiles mihi sunt, qui meo Domino appellantur ' ' . Genus autem minime agente distinguitur, ut Wachsmuth doctissimus denuo pPoposuit, immo genus et gentem idem significasse innumeris exemplis probari neminem fugit ' . .

Quae N Iebubrii sententia omnino ab antiquitate Iam explosa esse videtur: nam idia quamque hominum societatem coniunctionemque naturae Prinei piis repetit, ut quaeque communitas habeatur coniunctissima, ut in eam sanguinis Proximitas est. Hi ne Cic. de oll. I, 17. Quae propagatur etz. ai In hae Festi desinitione eertissime tamen duae nos oves inesse videntur, ut iam monuit cl. Chr. Paulaen: De antiqui popuIorum iuris hereditarii nexu; selec t. post. P. 16. - Antiquissimis temporibus autem ambae notiones eaedem erant, quae Festus adiicit, ut ait Cineius: Gentiles milii sunt, quὲ meo nomi ue appellantur.

an Livius e. g. dicit. I. c. I. genua omne Po illorum interiel.

82쪽

- 82Sicut paterfamilias dux et princeps generis suit, non

minus gentiles, qui ex eodem genere orti. Qui autem ex hoc genere Per cogΠqtOs s. St. sive agnatos proficiscuntur, PrinciPe huius generis defuncto, gentiles sunt; hi eni in posteri ex hoc genero descendentes, nomine principis sui generis utebantur, quamvis Oxvaviis familiis orti essint δ' . Gens Aelia c. g. appellatur, quae o X multis familiis conficitur ' β). Eodem modo o Cornelia gente natae sunt familiae Maluginensium, Scipionum, Lentulorum, Rufino m- Sullarum et Cinnarum, Cethogorum, Dolabellarum φρ). Sacra

Silet. Caes. e. 6. oti maternum et paternum genus a Venere Iuli, cuius gentis familia est nostra. Est ergo in genere et sanctitas regum Liv. VI. e. 57. ex illo in plebem ventura Omnia quibus patricii excellant, imperium atque honorem, gloriam helli, genua, nobilitatem, magna ipsis fruenda, maiora liberiaret tu quenda. CL Fest. a. v. Plebeiae Pudicitiae - cum Vergiola patricii generis. - Liv. II, 46. X, 5. 5. - Cic. de leg. I, 8. 65. II, 1. I 59 ibi q. Creuaer; tiune etiam Niebulirius I. c. p. 527Not. 75a. - CL etiam Veia gram. ed. Gothois. p. 5o5. Natio solum patriam quaerit: gens Feriem maiorum, bine p. 525. getius sa- miliam: gentem regionem, recte dicimus; deinde P. 559. genus ad xi vos pertinet: familia etiam ad defunctos; setius ad nobilitem, familia ad copiam refertur. - Noti. Marc. P. 84. COugenerat efit adiungit, associat. Accius Fluidis: Quae veat graso tibi congenerat gentium aut generum assivitas. 24 ob hanc rem saepia sime nomen pro genere aut OTes u1urpant. Diomed. I. I. Gram. p. 5O6. Nomen proprie dictum est gentililium i. e. quod Originem gentis vel familiae declarat ut Porcius, Cornelius. Cognomen ad familias igitur reserendum est, quod confrina Valer. Maximus IX. 15. Eximiae nobilitatis adolescens Coruelius Scipio, eum plurimis et elavissimis suae familiae

cogia ominibus abundaret e te.

a5 Sic gens Virginia et Claudia in plures familias abiit, hine illi

cognomi a Tricos torum, Russorum etc. Claudii Regillenses, Nerones, Pulchri ex gente Claudia orti sunt.

α6 CL Chladenius de gentilitate e. XIV. s. 7. - Aliud exemplum

83쪽

generis Cornelii, principe gentis exstincto, inter suos heredes, familia cito, simul dividebantur. Sui heredes in hoo casu o. g. fuere Scipio, Sulla, ad quos so

tasse temporum successu Lentulus, Cinna, Cossus, Dolabella advenerunt, qui nunc patres familiarum novas iamilius incipiebant. Eorum liberi iterum sacra familiamque distribuebant; hinc liarum familiarurn Po-ateri inter se gentiles erant. Si o. g. Sulla moritur, eius liberi ipso iure sui heredes sunt; si autem Iiberorum nullus super erat, neposue, hereditas secundo loco proximis agnatis eum eius sacris deferobatur, ergo Sullas hereditas transit ad eius fratres eorumque liberos si vo ad eius patruos. Sin autem nullusognatus exstabat, tum gentiles ad hereditatem vocabantur, igituu eo, quem finximus, casu familiis Scipi onum, Lentulorum ceterisque horoditas deserebatur. Nam omnes hae familiae eiusdem generis eiusdemquo. nominis suere, cum omnes ad gentem Corneliam Pese linerent. Ex his apparet: Patricios lanium gentes habuisse, eis tantum gentiles fuisse, quod veteres eX- pressis verbis confirmant. Semper, ait Docius plebeius contra Appium Claudium ccterosque Patricios - ista audita sunt eadem, Penes vos auspicia esse, vos Solos gentem habere η ).ChIadeniva suppeditat in inlustranda gento Corne Ia. Familia Maluginensium gentia Corneliae abiit ita familias L. Corn. N Insinensis Cossi et M. Corn. Mallig. Ex illo descendebant irea filii, ex hoc unus. P. 195. an Liv. X, e. 8. Gell. N. Att. X, e. ao. Pleba dicitur in qua gentes eivium patriciae non insunt ibiq. IX, a. Simili autem

Exemplo e contraria specie a liquos Bomanorum audio pra nomina Patriciorum quorundam male de re publica meritorum et ob eam causam capita damnatorum censuisse ne cui eiusdem gentia patricio luderentur, ut vocabula quoque eorum

84쪽

Attamen ad sinem propositum impetrandum maximi momenti locus Ciceronis esse videtur. Cum enim ex Sententia nostra antiquissimum ius cum iure sacrocotiiunctissime cohaereat, gravissima desinitio gentilium esse videtur, qua in Scaevola Pontifex, omnis iu-xis peritissimus, proposuit 'R . Ciceronis verba liae sunt. Gentiles sunt, qui inter se eodem nomine Sunt. Non est satis. Qui ab ingenuis oriundi sunt. Ne id quidem satis est. Quorum maiorum nemo servitutem scrvivit. Ah est etiam nunc: qui capito non sunt diminuti. Hoc fortasse satis est, nihil enim video Scaevolam pontificem ad hanc dos initionem addidisso . Quod in hac desinitione firmum si vo positivum diX- oris ad Patricios attinet; ultimae duae notiones negant in Ρltibeiis fuisse gentiles δ' . Patriciis solis genti lilia nomina imposita erunt δε : simul autem ex eorum

defamata atque demortua cum Ips; a vaderentur. - Suetonius Tetixi: gentem Domitὶam non alia, praeterquam Cnaei et Lucii

praenomana usurpasse.

gentilitatem non omnino aἰgnisi re putant, MamvIa Cicero expressἰs veri, a Scaevolam omnis ἐuris peritissimum a i nil addidisse. Quid ergo, quaero, desiderari potes li o) Poster;oribus temporibus haoe des nitio ad I heri nos tantum reserenda est, postquam ingenui ex matre Iibera nat. erant, sive de quiuiis aeuientia Iaia fuit. L. 5. I. a et L. 25. D. de statu hominum tr. 5). Ad hoe reserendum quod Niehubrius I. c. I. P. 526. aliique dicunt. -- Errat Chiaden; iis, qui frequensorem in plebe, quam inter patricios su ase gentilium succes, Ionem condendit I. e. cap. VI. p. 78; nam plebeii neque agnatione neque gentilitate initio gavisi sunt.

85쪽

nominibus elucet: gentiles in se ordinem generis principis continent φ). Quod non solum e X etymologia deduci potest, quodque ab omni antiquitatis gentelestatur ), sed etiam expressis verbis ali Varronse confirmatur. Varronis verba haec sulat δ' . Ut in hominibus quaedam sunt cognationes et gentilitates, sic in verbis: ut enim ab Aimilio homines orti Ai- milii, ac gentiles; sic ah Aimilii nomine declinatae voces in gentilitate nominati; ab eo enim, quod est

Euryalo: sine nomine plebem. Nanx Nisus reges interseeit: Euryalus saevit in plebem - Fest. s. v. Nomen give ex Graeco orομα dictum est quasi novimen ad notitiam facit, si τe Jamiliae est, ut Terentius. Non. Marc. ed. Lipa. I 826. p. 554. Nomen, decus, dignitas. 5Q E. g. Gentilitia nomina: Comesius, Iulius, Papius, CIaudias, Horatius vocem Graecam υιον contiuere videntur. Eodem modo ut in Etrusca lingua: Arnili Aruns) Larisal i. e. Lartis lilius. M sive EI ad hebraicatu linguam nos reducit; es. de hae in

Serv. ad Virg. Aen. II, 541. Nam si gentis esset sac. nomen Mygdonius diceret. Nullum en in gentia Nomen in des exiies ad Virg. Aen. I. 5. - Fortasse in non utillis Patrieiorum

nominibus graeca eum tusca Voce, quae Orἰginem indicat, coniungetia lux, cum nomen se Cornelius Mιον nec non luscam a3IIaham is et eon Ineat. 5M Sie luter Sio enses existunt centum familiae nomina, quare tiaeenatio Pi-sing i. e. quae centum Domina habet, dicitur. Gorres

esilit editer. - Ex eodem domo priucipes duodecim populi

Israelit: exierunt. - Nomen genti litium, quod Romatii sensu Proprio nomeu vocabant, gentis origi uem principemque declarabat, hine interdum nomiuis voce geua tota exprimebatur. Liv. IX. e. 2..54 Varro I. c. VIII. p. o 95. CL etiam Cliladen ius e. I. I. R.

86쪽

impositum recto casu Alinilius, oria Aimilii, Almilium,

Aimilios, Aimiliorum; et sic reliquae, eiusdem quae sunt stirpis ββ . Duo igitur omnino verborum principia, impositiorum et declinatorum: alterum ut Iona, altorum ut vivus ερ . Ut igitur gentiles ex eadem domo eodonaque genere descendunt, eadem etiam Sacra se. sacra gentilitia faciunt. Nam sacra cum hereditate ab generis principe ad suos heredes eorum- quo familias et doinceps veniunt, quod firmatur ex secundo Ciceronis do legibus libro: sede sacris ni

lom - haec sit una sententia, ut conserventu T Aem

per et deinceps familiis prodantur, et ut in lege po

sui, perpetua sint sacra. Hoc posito, Ilaoc iuva Pontificum auctoritato consecuta sunt, ut ne morte Patrisfamilias sacrorum memΟΓia Occideret, et iis esset eandiuncta, ad quos ciusdem morte pecunia venerit k 7 .

SO Fest. s. h. v. - Qnod Niebubrins I. nune dieit hane meam sententiam non turbavit. Eius verba haec sunt I. p. 525. ., Uter

tuta veterum ex natura ha Ista sunt, naturalia et simplie a; novissianum quoque tempus ea conservat iisqu8 suas notionea tantum impotiit, nova inauditaque exempla nunquam indueit, sed haec ex vita atque historia, nun qnam ex Ingenio sumit, hine se rapex eadem exempla praebet.

36) Varro de l. I. IX. p. 499. Dei et seo; nomina qnod non Item

nt libera nostra transeunt, eadem et causa: quod ad usum attinet, institui optis stili de IIberἰs, de reliquia nihil alii utili, quod in servis geni litia natiara non subest in Nsu, in nostris nomini hiis qui sititimus in Latio et liber; , necessaria. Itaque ibi apparet analogia ae dicitur Terentius vir Terentia semina iTereni in in genus . Tert um genua in praenomin bus ideo moti st;ieati, quod liaee instituta ad usum singularia, quibus discer- merentur nomina gentilii;a. 3 ) Cic. de leg. II, 39. - Quaeruntur enim, quἱ adstringantur sacris. Neredum causa iustissima est: nulla eat euἱm persona, quae ad

87쪽

Haec definitio non satis est, dicit Cicero. Deinde, qis

ab ingetiuis oriundi sunt. Qui autem initio ingenui essent, iam supra dictum os t. Nam ingenui Patricii erant, ex qua causa Patricios Cincius ait, eos appellavi solitos, qui nunc iugenui vocentur; nam ingenuiorant, qui Patrem ciere potuerunt '). Patrem autem demonstrahanx tantum iustae nuptiae; nuptiae autem solemnia δ' , quibus initio utebantur, qui Confarreatione Coniuncti erant. Cum autem Plebeiis initio nullum connubium esset, Patribus eminentiore sensu non gavisi sunt, hinc ergo: Patricios tantum ingenuos et Patres Vocatos esse. Quod nunc in Ciceronis du- finitione sequitur, altinet ad Plebeios. Nuperrime cel. Puelita 'φ contra Niebuhrii sententiam praeter varia, quibus Iubenter assentio, assirmavit: Cicuronem hanc definitionem non ex historica rationo posuisse sed usus fovensis causa oXplicuisse; at haec sententia sine argumentis nimis artisciosa esso videtur. Quid quod huic non respondet, quod Cicero Scaevolam pontificomin explicanda gentilitatis notione nil adjecisse ossirmat. Quodsi vero certum est, Pontifices sacra atque antiquissima iustituta moresque conservare studuisSe, non contrarium huic definitioni historicam notionem inesse, quam Partim Salis explicuisse mihi videor. Quod ad ultimam huius definitionis partem attinet. hoc loco haec observavi possunt. Plebeiorum enim maiores, ut hoc nunc utar, quamquam maiores initio ad Patricios tantum pectinebant suerunt mam

vicem eius, qui e vita emigrarit, propius accedat. CL e. ao, et

59 Fest. s. h. v. et Balli torn I. e. P. Io8 et 2D.

88쪽

cipia, qui ex urbibns Latinorum maximam partem deVastatis, manu capti, Romam deducti erant, Iainc servitulom serviverunt, et tantum emancipatione Ii- horti deinde, Servio Tullio regnante, censu liberi facti sunt. Emancipalio est ergo Ρlebeiorum institutum, quia parenti eorum lacultas fuit filios vendendi. At Patriciorum familia morio lanium seu sacrorum c Usa dissolvi potuit, ideoque nec Vestalis nec flamen Dialis, ambo Patricii, unquam capite diminuti, quia Sacrorum causa, ut filia in matrimonium confarreatione collocata, o patria polestate egressi sunt ' . Nullo alio modo Patriciorum liberi o patria potestate emitti potuerunt, quare abdicatio Romanis legibus non comprobata est et ideo post duodecim tabulas inviti silii emancipavi non potuerunt. Cum autem Plebeii, manu capti, publici servi essent φ' , iis quasi e manu publica emissis, proque capite tantum usque ad Tullium regem censis, agri assignati sunt. Quam ob rem partim mancipium emauci patione, quia servitus antecedit, omnino capite diminuebatur, partim plebeii gentiles nunquam habere potuerunt, quod eorum maiores servitutem serviverant ).

I. 21.

Porio ant quam necessariam cognationis gentilium rationem ostendam, alia cl. Niehuhrii mota quaestio

41 Ultima autem desinitionis pars etiam ad eos pertinebat, qnibus libertatis et civitatis amissione, publicis Privatisque saevia solutis, capitis diminutio eontigit. 4aὶ Ut enim ager publima ex hoste raptus suit, inm minus eius incolae, manu capti et Romam transducti, servi prati iei erant. 4a Nam si patrie; us suit qui e duobus ingenuis natus est, cur posterioribus saeculis plebeii, iam dudum ab ingenuis oriundi, gentilitate nou gavisi sun 3 - Quod eorum maiores manu capti, mancipia publica servitutem serviverant.

89쪽

decidenda est. Numa Pompilius, ut fama fuit, filium

habebat, qui Mamercns dicohatur, cognomi ue autem Aemilius, nisi gens Aemilia hoc modo cum Nimiao imagine, ut gens Iulia cum Aeneao filio suum genus coniunxit. Altamen hic Aemilius dux et princeps huius generis putabatur. Gens autein Aemilia ex multis familiis β , scilicet Lepidorum, Paulorum, Ρapiorum constabat, quarum familiarum descendentes virilis sexus gentiles erant, principe gentis defuncto; quod

omnes ex eodem genere, ex gento Aemilia orti et ideo eodem nomine nominati sunt. Maiores eorum

fuere ingenui, nam Plutarchus dicit: Aemilios hon ratissimam patriciarum familiarum fuisse; nemo ex iis servitutem servivit, quia ingenui erant; nullus eorum capite diminuebatur, quia familiare Patriciorum nexum tantum morte, sive sacris Solvi potuit, nam temporalem filium hubero contra morem fuit. Gentem Pinariam eodem modo ex duodecim lamiliis constitisse Livius docet P. Hanc ob causam quod etiam

Livius, maiorum mores institutaque semper observans, de gento Fabia oommemorat, sententiae nostrae haud

repugnare videtur '' . se Fabios ad coelum laudibus ferunt. Familiam i. e. gentem unam subiisso eiu

tatis onus. Sex et trecenti milites, Omnes Patricii, omnes unius gentis, quorum neminem ducem sperneret egregius quibuslibet temporibus senatus, ibant, unius familiae viribus Veienti populo pestem minautes. Quomodo ex una gente seX et trecenti milites

45 Varro I. l. p. 85. Q Liv. IX, a9. Traditur inde dietu mirabile, et quod dimovendia statu solo sacria religionem sacere possit, quum odecim familiae ea tempestate Potitiorum essent; puberea ad triginta omnea intra annum eum alimst exstinctos, nee nomen tautum Potitiorum interiisse etc. Cf. Fe t. a. v. Posilium.

90쪽

ox peditionem susceperint, non bono intelligi posse, doctissimi nostri dicunt; quare Niobuli rii senten

tiam offfirmant, Non consauguinitatena, sed sacro Dum communium vinculum Praecipuam rem in gentilitato fuisse 'β . Quod nisi maximam saltem partem adumbratione nostra repulsum est, ini non antiquissima

populorum religione omnino refellitur. Nam si prima antiquila lis Populorum vestigia Derscrutaberis, ubique tibi elucebit, familiae maiestatem a plendoremque e multis liberis constitisse 'ρ . Qua e X causa pater uxorem duxit liberorum quaerendorum cauSa, nam, ut Callistratus ait, ideo filios 1lliasve concipimus atque edimus, ut ex prole eorum earumve diuturnitatis nobis memoriam in aevum relinquamus '' . Certiss

45 CL Helados ad Horat. Sati I, I a. qui Niebubrii sententiam defendit; ei autem Oppositus Horatius I. c. is contra Laevinum Valeri genus es. ibid. H, 5. 65. 46 CL Veteris testamenti aeripta. - Plin. H. N. XXXV. C. a.

Imaginum amore sagrasse quondam testea sunt et Atticua -- et Μ. Varro benignissimo invento insertis voluminum suorum Oeeunditati non nominibus tantum septingentorum illustrium ete.

ibid. XXXV. e. 5. Appius Claudius posuit tu eam BeIlonae

aedem maiores aucta Placuitque tu excelso spectari et iitulos honorum Iegi. Decora res utique si tiberorum turbae parvu- lis imaginibus, ceu nidum aliquem sobolis pariter ostendant. 47 L. diaci D. de V. S. Praeter haec omnia natura nos quoque docet, parentes pios, qui Iiberorum Procreandorum auimo et voto uxores ducunt haec formula eat opposita vulgo quaesitis sIiorum appellatione omum, qui ex nobis descendunt eontinere: nec enim dulciore nomine possumus nepotes nostros, quam filii appellare: etenim idcirco filios filiasve concipimus atque edimus, ut ex prola eorum earumνa diuturnitatis nobis memoriam in aevum reticiquam . Catuli. Carm. M. non decet

Tam Metua sine Iibaria Nomen esse, sed indidem Semper inseveravi