장음표시 사용
371쪽
potestis, qu0d in Collatione nostra minime potuistis. Si autem homines ista dixerunt, de quibus die luna est, Firmaverunt sibi sermonem malignum Psal. xiii 6ὶ: ecce humanum sigmentum , ecce quod e0litis , ecce cui servitis , ecce propter quod rebellatis, insanilis
ardeli S. 45. Gabinus vero et caeteri, qui hane Ecclesiam c0gn0Verunt, elegerunt, tenuerunt, non humanum fg mentum , sed divinum promissum praedictum et impletum cum fidelibus habere cupientes, ulterius prolium ano sigmento ipsas hianianas m0lesti:is perpeti noluerunt. Qui enim pro Veritate et unitate Christi, nundi eo res suas, sed istam etiam vitam Stiam , aliis dura taxat auferentibus atque interficientibus, amiserit, vere fidem habet, vere spem habet, vere charitatem habet, vere Deum habet. Quisquis autem pro parte Donali vel fimbriam vestimenti perdiderit, cor non liabet. Quid ergo mirum, si homines sapientes, eum viderunt contra obduratae consuetudinis pertinacissimam vetustalem propoSila sibi esse damna et exsilia , conSideraverunt utrum pro parte Donati contra Ecclesiam catholicam, hoc est, pro figmento luimano contra opus diviniani perpeti ista deberent e se utique non debere viderunt atque Stam quam vocatis persecutionem cognoverunt Sibi esse correetionis oceasionem , et su-cerunt qu0d Seriplum est, Da sapienti occasionem et
sapientior erit Prov. ix, y Vides itaque quam inaniter dixeris homini, qui ex praecepto piissimi imperatoris sui vestram correetionem requirit, quod hujus prudentiam exsecutoris sticium n0n decebat. Quid enim magis religi0Stim militantem decet, quam ut in ea causa in qua perpendit quibusnam os vultis esse decepti multis ipse fiat 0rrigendis sal Vatio 3
cendum, inquit, populum Israel omnipotens Deus Prophetis praeconium dedit, non regibus imperaris Salvator animurum Boininus Christus ad insinuandam fidem, piscatores non milites misit. Ad haec responsio : Audite ergo Prophetas sanctos, et sanet0S Pi Scatores ut molestos non patiemini religio iSSimos reges. d. In enim et supelius ostendi, ad curam pertinuisse regis, ut Ninivitis Deum placarent, cujus irtim Prnpheta annitialiaverat. Quamdiu ergo o non tenetis Ecclesiam quam praenuntiaverunt , piscatores Apostoli plantaverunt: tamdiu rege qui eam te nunt, reetisSi me ad suam curan judicant pertinere me vo adversus eant
rebelletis impune. Nam Deus et reges habuit inter Prophetas David quippe sancius, quod non potestis ignorare, rex fuit. Audite itaque prophetantem regem, et nullum religiosum regem inrmidabili SiraScentem Paudite, inquam. Proplietam regem dicentem de Christo Dominabitur a mari usque ad mare, et a bluiuiuetisque ad terminos orbis terroe Psul. xxi , 8ὶ el non timebitis christialium regem Succensentem vobis hanc Ecelesiam blasphemantibus, quae Sicul a roge prophetata est, exhibetur u Sque ad termino orbis terrae. Qui . ii Forte, quibi suam vos si ullis esse exilio Forte, quam Propiti sin Pigil utili tr. Tuiti.
et rex Nabuchodonosor, quamvis propheta n0 suerin eo tamen qui blasphemarent Deum Sidrach , Misael et Abdenago, religiosa severitate c0ercuit Dan.
nar, inquit, militiae nunquam Deus exspectavi a uetilium,
qui solus potest de vivis et mortuis judicare. Ad haeca sp0nsi : Non mundanae militiae Deus exspectat auxilium . quando regibus largitur potius beneficium , qui eis inspirat ut in regno suo curent fieri Domini sui praeceptum. Quibus enim die tum est, Et nunc, reges, intelligite erudimini, qui judicalis erram servite Domino in timore Psal. I . 10 1l in sentiunt suam potestatem ita Domino servire debere, ut ea potestate plectantur, qui nolunt ejus voluntati servire. Quod autem de militibus facis invidiam , si utique ista cura sicut jam d0cuimus , in Seripturi sanctis perlinere demonstratur ad reges, per quos id acturi sunt adversus rebelles Circumcellione et insanos eorum si V participes Sive principes , nisi per subdit0s
milites ΤCAPUT XXXVI. - 46. Verba Epistolae Sed hoc
non Sciunt, inquit, alienarum rerum incubatores, iii nec Deum Midiunt dicentem. Non concupiscas rem proximi sui , Exod. xx. 17ὶ nec per Salomonem Spiritum
sanctum dicentem HI unc stabunt justi in magna constantia adversus eos qui se angustiaverunt, et qui abstulerunt
labores eorum. Videntes turbabuntur timore horribili, eι mirabuntur in subitalione insperatae salutis dicentes inter se, paenitentiam habentes, et per anstristiam Spiritus gementes ii sunt quos aliquando habuimus in derisum, et in similiti clinem improperii. Nos itisensati vitum illorum ais tinaba inus insaniam, et si iem illorum sine honore quomodo conipulati stiri inter lilios Dei, et inter sanctos sors illorum est 3 Ergo errarimus a via veritatis et jus lilia lumen non illuxit nobis Mus sali sumus in iniquitalis et perditionis via et in brila vim iis 3oliti diues dissiciles viam ilitem Domini igit oravi tuus se iidnobis prosuit superbia aul qii id divitiarii in jactantia con-t fidit nobis 'Traiisierunt omnia tanquam umbra Say V, l-9ὶ Ita figitur sides nos hortatur, ut libenter pro Deo in ista persectitione moriamur Ad haec responsio : Agno sei te Seelus vestrum, et nolite vobis usurpare n0ine ii alientina Seli plura dixit, Tunc stabunt justi in magna constantia adversus eos qui se angustiaverunt et qui abstulerunt labores eorum. Non dixit Stabunt omnes quiniata passi sunt: sed , stabunt justi Sicut et Dominus cum dixisset, Beati qui persecutionem patiuntur, nisi addidisset propter justitiam Vallh v, 0j, non solos significaret qui pro Sua in Domino patientia coronantur, sed etiam illos qui justis legibus uni utitur. Quapropter Si ad vos putatis haec justorum verba quae Scripta Sunt perlinere, prius an justi sitis ostendite. II abetis enim res magnas , ita inter vestras justitias venti telis; divisionem Christi, rescissionem aera mentorum Christi desertionem pacis Christi, bellum contra membra Christi, criminationes in conjugeni Christi, negationem proinis foruli Christi. IIae sunt ju- Stili. Vestr.e propter quas videlice Stabilis in magna
372쪽
constantia adverSus eos qui vos anguSliaverunt et abS- tulerunt labores vestros. Iam vero cum inter justitias vestras Aetare ecep Tilis, quod vos ipso necatis quis vobis ustus aequabitur Tunc enim maxime apparebitis vindicandi. Sed videte do quibus : de his utique qui vos occiderunt. Ergo ut vindicemini, puniemini, e stabitis adversiis vos ipso; Maxime Stabilis, qui eam ii iis clausis vos in crudeles angustias coarctatis , ut et qui volu rit subvenire, iann 0Ssit intrare, et qui Voluerit evade e non p0ssit exire Absit absit ut stenteum magna onStantia, eum labunt cum iam mala
conscientia Nisi sorte arbitramini propterea voltis Deiani tunc posse parcere pro sceleribus veStris , luia ipsi vobis modo non parcitis. Unde etiam quaedam Sanctimoniales vestrae gravidae per Saxa se mi Serunt, ut dissilientibus uteris homicidiorum scelere et :upi O-rum Scelera pr0diderunt: existimantes si hoc modo in se vindicassent, nullo jam in udo Deum vindicaturum sicut et vos putatis , quae aeri legio schismatis et haeresis, vel deprcedando, detruncando, ex meando, e-cidendo postremo etiam rebaptigando Calliolicos, et quaelibet alia potuerunt a vobis nefanda committi, Sio nodo posSe, quia vos occiditis, expiari. Sed erratis hoc putavit et Iudas An hoc etiam vultis addere do-
uinentia in quo eritu noverimus Inajores vestros
potius suisse traditores, quia mortem imitamini traditoris 3 CAPUT XXXV lI. - T. Ergo quod in Collatione
contentiose negare voluistis etiam hinc vera esse gesta irinalis. In quibus consessis traditoribus, qui tunc pri inde sedis episeopus in Numidia fuit, Secundus Tigi silanus ignovit et quibus crimina traditionis inani sesia atque consessa apud Cirtam praesentibu relaxavit, cum his apud Cartilaginem tanquam tradi lore non convictos absentesque punivit a quo erinline etiam Secundus ipse objiciente Purpurio Lima tensi e purgare non p0tuit, quando ei dixit idem
Purpurius, i quid egisti qua id tentus es a curatore
et ordine, ut Seriplura durem Quoniodo te liberasti ab ipsis, nisi quia dedisti, aut jussisti dari quodeuinque
Nam non te dimittebant passim. Hoc autem Seci indusci iam in litteris suis ad Mensurium datis, quas vos ipsi protulistis atque recitastis, Sin alia bigi ii tale consesSus est, quod non tradiderit, Sed quod ad eum pervenerint a curatore et ordine mi Ssi persecutores , quos ei Purpurius Ibi in alensi objecit, ut Seripturas traderet: sitas uni ab illo peterent, se respondis e Chri-Flianus sum et episcopus, non traditor, ei lite nihil omnino tradere voluisse. Quod ei vulti, ut credamus, cum et vos ipsi quam sit incredibile videatis servente illi persecutione delentum episcopuli Sive conventu in ut Scripturas it omini eas traderet, ni illi traditis suisse dimissum. Nempe contendebatis non potuisse episcopi, ad ordinanduin episcopum ad civitatem Cirtensem persecutionis tempore convenire. Qu0 modo ergo perseeutio illa servebat si potuit episcopus propter Scripturas tr.idendas teneri nullisque traditis impune dimitti Et tampno laniabatis, immanitatem ei Secu-
tionis illius temporis describentes, nec duodecim episc0pos ad ordinandum episcopum puluisse in concilium congregii ri, qui gesta illa conficerent, ubi erimina traditionis in vicesia donavertant proque pace Ecclesiae judicanda Domino reliquerunt: tun Ochoeten pore talem persecutionem vos perpeti dixistis qualis uia litam suil, id est, ut loca vobis desint, quo confugere, atque ubi latere possitis cum concilia sa-cialis, episcopos ordinetis, etiam in eoruin oeum, qui suis ignibus perierunt, iterum tales', qui suis ignibus
perire parati sunt. In concilium autem tanta: ut Pu latis atque aetatis, persectitionis tempore amplius elia in qua in triginta convenire potuistis , ubi et Petilianus suit, qui per ectitionis tempore nec duodecim
48. Porro in ipso concilio statuistis, ut qui nobis
inviti communicaverunt, episcoporum, vel presbyterorum. tanti m si sacrificium non obtulei in t aut in populo noutractaverint, ad veniam ei lineant, et in suis honoribus recipiant ii r ac si totas calumniarum veStrarum VireS,
etiam ipsi hoc decreto vestro penitus anipulastis Ubi est ni in quod vestro vaniloqui etiam eos qui nonsuerunt, dicitis per communionem noStram fieri traditores, quia scilicet sicut calumniamini, illi n0 inquinaverunt, qui urgentibus ' tune impiis potestalibus libros ecclesiastieos tradiderunt Cur ergo nunc acrimine absolvitis, quos nobis communicasse cognoveritis invitos, Si sacrificium non blulerint neque Sermonem in populo secerint quasi illi tunc primi traditores sub errore et horrore immanium supplici Arum, qualia m0do vobis omnino nullus ingessit, codices Sanctos non inviti tradiderint, aut saetiscium illic obtulerint, aut in populo sermonem se eerint ΤVidetis ergo quod sicut vos istis quo vani SSi me criminamini communione nostra fieri traditores si quid in vili secerint, potuistis ignoscere cita etiam majores vestri in necessitate naulto arctiore tradentibus tradi-ioribus veris , in eadem regula ign0Seere potuerunt. Sed ut da innarent alios absentes et inauditos, in inii corum Caeciliani actione compulsi sunt, facientes quod de talibus Apostolus dicit, In quo enim alium judicas.
te ipsum condemnas . eadem enim agis quae judicaa Rom. Π, J. 49. Quapropter, quoniam Donatistae semetipsos occidere Semper amaverunt, et ipsi ab initio traditoressuerunt: quid niti una Si tradi loris mortem Matth. X xvii 5 etiam si ius posteros anaare docuerunta Sed vitand: imius similitudinis causa vel iiii litam , vel difficillime se laqueo necaverunt. Frustra omnino
nam ille Iuda in tradit0rem id facere compulit, qui et
illi in puerum . quem Sanavit Dominus, in aquam et
ignem :epe dejecit Id. xv n. 4ὶ et gregem Porcorum in iure praecipitavit Id. viii 52j et ipsi l οinino praecipitium de in n. templi audaci praesumptione suggessit Id. iv, 5, j. Quamvis laque
diversis modis voluntariam vos praecipiteti in m0r
Sic emendari iusserant vanienses, de is sorum ditis cum aut qui tribus erat, trudilorus erra.
373쪽
iem, tamen ejusdem diaboli instinctu vos ipsos necando imitamini tradit 0re in . Quod etsi Vos non estis, eorum anten qui fuerunt, et schisma secerunt, in quo libe me estis, etiam ho in vobis sacere, quod in se tradito secit, nefando magisterio didici ius. Ecce cum qua justitia stabitis adversus eos , qui vos angustiaverunt: ut si vestra ni Ortes vindicabuntur non nisi in vobis ipsis justissime vindicentur. 50. Qui sunt autem labores Vestri, qu0s a vobis jactatis auferri Anne inii istum est, ut ecclesiae quae
metunt vestrae, eum in paceni catholicam tran Seunt, tum Suis rebus transeano Illis enim ad nostrariS- euntibus , si res earum Vultis tenere, vos procul dubita res aliena vultis auferre Mater autem Catholica
vobis dicit, quod quibusdam beatus Apostolu , dixit,
Non enim quaero quin vestra sunt, ei vos II Cor. xv Mὶ Verumtatueri quomodo vobis non estis ipsi contrarii, quando utrumque nobis objicitis, et quod res vestras OSSidere cupiamus, et quod i0lenter vos nobi cum esSe cogamus 3 Ilaec duo quam sint inter se contraria non videtis. Si en in ad communionem no- Stram vos invitus quaerimus e tenemuS, quomodo reS vestras desideramus, quas utique vobi coni muniean iit, ii habere non posSumus. Si autem illa cupimus obtinere, quomodo vos qua rimus, ut .is obi comiti unicantibus amittanius Sed confitentur vobis, cupiis ditas nostra charitas oeatur haec vos quaerit in nobis haec vos invenire, corrigere, atque in unitatem Clitisi si lare desiderat, vestri camini v OS ardere timeamus. Hujus igne servenius, haec nOMaecendit, ut noti Solum non concupiseamus res VeStra, Sed nobiscit in optemus possideatis et nostras. Agnoscite, et venite, et perire nolite aut si ultro venire erubescitis, Servimus infirmitati, ne quid perea charitali. Ecce volumus vos tenere, quid festinatis ardere ΤAd vitam tenemuS ad Salutem tenemus , ad Christiuilitatem , veritate in Suaxitatem tenemus : et ad coenani lanii patrisfamilias, si sponte non vultis, ii trare compellimus.
non de pecunia Caiete ergo ne sorte dum putatis advo, pertinere qu0d Scriptu in SI, Tunc labunt justitu uigna conflautia a Persus eos qui Se angustia veruiit, et abs uter uti labores eorum o non hoc vobis c0ntingat
de laboribus vestris, sed potius illud quod alibi scriptu in est, Labores impiorum justi edens Sap. x l9J.
Neque enim Stabunt contra vos MaximianiStae, quor uili liando p0tuistis, a Silica abStuli Stis Daut stabunt contra vos agani quorum certe ubi potuistis templa evertistis et basilicas construxistis qu0d et nos fecimus aut stabunt adversus vos Symphoniae idaemoniorum, quorum tibia et scabella regis iis quod et nos fecimus. Sic nec vos stabitis adversus litis. In talibus ii ipI, Omnibiis iactis, non rapina concupiscitur . Sed error evertitur. Sicut ergo non stabunt Chanan. Tri adversus Israeli laX, quamvis S raelitae abstulerunt ibi res Poruui: sed si abii abolli
adversus Aeliab, quia delictum laetum est, non Praeceptum , ut labores iisti auferret injustus III Reg. x xij sic haeretici non stabunt adversus Catholicos cum in rebus haereticorum christiani imperii jussa
complentum; nec re eorum a Calliolteis auleruntur Sed polius iri quiruntur, eisque mulla quantum fieri potest, eorrecti reddenda Servantur sed stabunt Catholici, non solum adversus Gentiles, a quibus mortyres veri exspoliati sunt verinia etiam adverSus Circumcelliones Donatis larum, quia ut ipsi abStulerunt labores eorum. Veria in de his pecuniariis laboribus facilior causa est. Ecce quotidie, Si quis ad nos transilii in facit cum etiam illi litonum erant, ad pacem catholicam traii Seunt ), reddimus pecuniam,
quoui Odo nobis reddituri estis merii bra nostrorum 352. Nempe aliquando expergiscimini, et cernite nec vo esse de quibus dicatur, nec nos a quibus dieatur, Hi sunt quos aliquando hubuiiuus in derisum; cum potius vos habeamus in stetum. Nec vos computamini inter filius Dei nisi recedentes a parte Donati hanc tenuerili Ecclesiam, quam Sicut praedixit, exilibet Filius Dei. Nec inter sancto est Sor vestra, sed inter haereti eos. Nam quod alios de vobis dicturos putatis, Nos insensati pilum illorum existimabamus insaniam miror quod tam insensati estis , ut ipsi vobis modo talia non dicatis . Sanctis quidem verisae delibus tinniundi et insideles tunc ista dicturi
Sunt ei utique quos nunc existimant insanire, quia luxuriis quas vident frui nolunt, duui quod non vident credunt. Sed vos Si non vitam vestram, ei te istam quam v0bis vultis sacere, mortem veStram , Si non existimatis insaniam desperalius insanitis. Verba vero illa, Ergo erravimus a via eritati , et . non erunt quidem tantum vestra, Sed maxime et veStra. Erratis enim, quod manifestum est a via veritati ,
et justitiae lumen non lucet vobis, lassamini in iniquitatis via et perditi0ni , ut ambulatis solitudines in siciles viam vero Domini ignoratis. Quae autem Se quuntur, Quid nobis prosuit superbii aut quid disiti irum jactantia contuli nobis aransierunt omnia illa tanquam umbra Sap. v. 1-9 nescio utrii in quis si iam inier caetero diceret aptius et convenientius , quamluus decessor optatus. Nolite ergo putare vos quales non Sti S. et periremit ales e Stis quoniam non vos haec sides, sed vester malus error hortatur, ut non lihenter pro De , sicut dicis , in ista persecutione moriani iiii, sed ne illi ter pro Donato lactis vestrisse secutione in patiamini.
CAPUT XXXlX. - 55. Verba pistolae in alia
manu ipio te, inquit, incolumen veritale persyecta animum leuire, et ab innocentum altibus temperare. Ad haec responsio : Vos potius veritate perspecta lenite an iniunt ubi runt, ne sic saeviat, ut noe vobis
verba hic rarenthesi inclusa sorte superius eois Mani a
374쪽
pareat. Nam quid isto, cui haec Scripsisti, laeti pol est lenius inveniri, qui vos et invitavit ad vitain, et si eant iobiscum agere nicitetis, relaxavit ad stigam Vos in vos estis asperi, vos immites . vos sine ulla humanitatis consideratione crudeles, qui lio in Obis facilis quod in hiis inlinicis sacere consueveri in tyitrrorum dilectores , et tominum persectitores . uti it quod amarissime d0leani errorum p rsecutores et hominum dilect0res. Quid aulem optas ut ab innocentum exilibus temperetur Vos quidem innocentes non estis 'amen ille v0bis dedit exitum, sed ipsi v0bis dare vultis exitium. Puto enim , quod verbii gu0ranii te Esellit, ut viilens intelligi exilia , exitus
diceres. Clim ergo tortaris plaudo, ut Se ab innoceiiiiii in exiliis imperialium legirino inperaret exse- cumr, id agis ut deceptoribus parcat, et in noeelites decipi in ipsi ii permittat. Quid ergo aliud nisi ut ille cui te bene arbitraris optare, nec Deo, nec imperatori suo Servet si deum quia scilicet per justitiam non veram , Sed vestram, ad imperat um curam pertinere causae hujuMilodi non deberent, ut calumniosa divisio sanaretur, deberent autem, ut quandis facta est si iniaretur Si doctrina ista , quam non de Scripturis Sanctis, sed nescio unde didicistis, justa v ibis videtur, ut ive ad imperialem non pertineat pol e Statem tune maj0ribus vestris venisset in mentera ,
litando Coeciliavi causam ad imperatoris iudicium
Constantini accusando miserunt. Nune vero quia leone Danieleni inpler iii nocentia in non laeserunt Dan. l. 223, vultis ut illis parcat, qui elim calumniando leonibus objecerunt Sed non ut homo judicat Deus in cujus manu cor regis est, et quo V0luerit inclinat illud iror. xxi, j. Coraulem regiScum S insidete , aut exercentur, aut probantur bo-iil cum vero Si fidele , aut corriguntur , ut linciuntur mali. lorum duorum quid in VeStra causa Sit salis jam dixi tuus, satisque litteris tuis nullius loci praetermissione respondimus quod utinam et litii, tamen ali litibus ex Obis profuturum esse Deo miserante conlidimus.
54. Ad haec autem Si resp0ndere aliquid praeparas, lege etiam illa iide cum merito aeta sunt, quibus ille respondere non potuit, ne sorte tu possis, sicut jam superius ut experireris admonui Supra n. l . De causa etiam Maxini lanistarunt cum illo eginius, de qua a uobis in Collatione toties vobis objecta nihil respondistis, quoniam de re manifestissima et recentissima nihil quod responderitis invenire potuistis, quomodo Maximianus quem multo graviore quam Caecilianum sententia percuSsistis, ita ut dicere. iis eum Dathae Chore, et Abiron ministrum In sententia Concilii Bagniensis), pio pro scelere Sehisma iis vivos terra deglutivit Num. xvij non polluerit
c0nsortes schismatis sui, ilibus ut ad vestram com mi intonem redirent, dilationem dedisti Q, non pollue rit Aser Afros vivus vivos, notus nul OS, particeps
sociosa et Cacilianusi illustrii trans inari nos, polluerit longe ps Sitos , polluerit ignotos , illi uerit nondum natus Inveni, si p0les . quid di eas, quo in Ddo Susee perilis honorem Feliciani ustilaui, o Praetextati ASSuillani, quos tim Maximiano et aliis decem sine ulla dilatione damnastis, contra quos iit eo de basilicis pelleretis, apud duos vel nisi fallor, apud tres proconsule litigastis et ii in jam in locum Praetextat alium ordinassetis viis tam longuli tempus es Sin uis tonoribus recei, istis. Qua justitia, qua rati ne qua fronte in honore suo suscipitur Maximianista damnatus , et damnatur orbis terrarum catholicus inauditiis seu a justitia , qua rati0ne, qua fronte ca-Vendum esse dicitis, ne vos inquinet Caecilianus olim
defunctus, visisque prorsus incognitus, veStri majoribus judicaulibus ei ne damnatus, vestris majoribus accusantibus ter absolutus Pet cavendum non Pula Stis , ne vos in litiuaret Felicianus, univei Salis concilii vestri ore damnatus, et ab universis vobis, praecipue tui praedecessoris a favore susceptii. Qua justitia, qua ratione, qua fronte rescinditis Bapti simi m litem dant celeSiae, quas laboribus suis Apostoli
plantaverunt, eum susceperitis BaptiSnitim que ni Felici unus et Praetextatus per tam longum tempus, quando contra eos damnat0 litigabalis, laris vestra
Ecclesia tradiderunt Si enim, ut soletis male intelligere, et nobis objicere, sic est intelligendi imqu0d Scriptum Si tui baptitutura nortuo quid prolici lavacro suo Eceli xxxiv 50ὶ inter illos isti acebant qii altilo bapti rabaui, de quibus vestra Bagai lana
sententia tanto strepitu insonuit AEgyptiorum diuo dum exemplo pereuntium uneribus plena sunt illora q tibus in ipsa morte major est poena, quod post ealoriam aquis ultricibus allimam, nec ipsam inveniunt sepulturum. Quid ad haec dicturi estis Ecce mortui bapti Zant eos quo SuScipitis, nec m0ri inini ei nobis lan litam tortuis caluitinia inini, ut catholicae unitati conuiuinicare nolentes vestris ignibus vere m0ria
mini. Resputide ad ista vacat tibi cogitare quid dicas. Saltem in hoc aliquod tibi beneficium conseramus, ut dum cogita quom0do resp0ndeas, minime cogites qu0m0do ardeas. Sed n0lumus ut inopia respondendi lassum illud et quassum, quod dicere consuevistis, adhuc tibi existimes esse dicendum, Si alea sumus, quare nos quaeriti33 Respondemus enim : Magis vos catholica cclesia debet quaerere, quia peristis, si vos Maximianistas perditi perditos inquisistis. De corde enim vestro nobis dicitis, Quare quaeritisto tantorumque reos criminum Sed de libro Dei vobis reSpondemuS, quia charitas cooperi mullitudinem peccatorum lietr iv, ).
375쪽
Gaudenti contra superi em librum reSi onSio diluitur.
CAPUT PRIMUM. - . Accepi, Gaudenti, TeSpon
Sionem litam : si tamen responsio ista dicenda est, quam mihi propterea referre volui Sli, ne Si tacui SSeS, diceremus te esse convietum. Sed non hoc Si respondere, quod Si non tacere. Nam Si hoc est, respondisti plane : sed ideo, ut etiam hi qui de te aliquid
POSSen Sperare, noverint te non invenisse quid respondere deberes, et tamen respondiSSe ne lacereS.
Itaque cum caveres ne victus dicereris, secisti ut ostendereris. Ad quod ostendendii in tua ipsa Seripla sumetunt, si ab intelligentibus legantur, et in eis diligenti examine comparentur. Ut aulem scriptis aliislio doceam, quo etiam ingeniis tardioribus SaliSst. it, aliquanto prolixior disputatio necessaria Si quan quidem aggrediar, si opus fuerit D0minusque volue
CAPUT II. - 2. Nunc interim, qu0niam vos potius esse catholicos testim0nio beati Cypriani affirmare
conatus es Dat tende paululum quam EceleSiam dixerit ille calliolicam , cum ejus defendere unitatem. Ecclesia, inquit, Domini luce persusa, per totum orbem
radios suos porrigil: unurn tamen lumen est, quod ubique dis unditur, nec unitas corporis se 'aratur Ramos suos in universum terram copia tiberialis Glendit, profluentes largiter rivos latius Xyauditu unum lamen caput St, et oristo una, et una mater, secunditatis successibus copiosa Lib. de Simplicitate Proesulorum seu de Uuilate Ecclesiae). uid igitur et vos ipsos sal litis , et alios sallere mendaciis impudentibus vultis Si hujus martyris testimonio vestra est Ecclesia catholica, Stendite illam per rhena totum radios suo porrigere ostendite illam per universam terram ramo Suo eOtia ubertatis extendere. Hinc enim et taee voeabulo Catholi ea nonii natur. Quod enim graece ora dicitur, latine totum vel universum interpretatur. Per totum ergo sive secundum totum est καθ ολου unde Catholi ea nunc tiliatur. Si hoc nusti, quare te noSSe dissimulas Si autem ignoras quare non prius quam queris, quod nescis eos qui norunt interrogas Qu0d si displicet libi non graecam , sed aliquam lingua ni
inveni, qua doceas καθ' ὁ σι non Per totum, Sive Secundum totum, vel Secundum universum Significare :et recede a testimonio Cypriani Ille namque contrale loquitur : qui vides quid dicat. Per orbem totum dicit, et per universam terram porrigi, extendique Calliolicani graeco ejus numini ac desinitioni consen-liens. ii aliud tenere'. Sentire, dicere reperiris, et illi in Cypriano leSte inniteris, Cyprian teSte mentiri S. CAPUT II. - 5. Ab hac ergo vera germanaqueC:illiolica, quae Domini iuste perfusa, per orbem totum radius suos porrigit, ramos Suo per universam terram copia ubertatis extendit, quae causa vobis fuerit
exeundi, cum interr0gamini, nihil justum invenitis: pr0rsus ab hac Ecelegia exilum vestrum nulla purgatione probabilis excusationis abluitis. Quid enim diciti S, niSi, Necessitas compulit ut justi relinqueremus injustos Responde vobis Scriptura divina: Filius mutus ipse se justum dicit exilum vero suum non abluit Pro v xxi V, eo. LXX). Titum, inquit, suum, utique illum de quo dicit apost0lus J0annes, Eae nobis eaeierunt i Ioan Π, θ), omnino non abluit, non defendit, none Xeu Sat, non purgat. Ad just0s enim non pertinet in Ecclesia catholica, nisi malos quos corrigere vel damnare non possunt, patientissime tolerare nec propter Zizania , de dominico agro, nec propter paleam, de dominie area , nec propter vasa inhonOrata, de dominica domo, nee propter pisces mal0s, dedoininici retibus ante tempus exire me frustra exitum suum conentur abluere. Has evangelieas sententias si uiueris in alium sensum qualibet argumentati0ne convertere, eidem beato Cypriano, et usi estimonium adhibes contradicis sicut in nostra Collatilane secistis. Nam h oc de ista qu: estime supra dicti martyris verba sunt, in epiStola quam scripsit ad
Mix socios c0nsessionis ejus Et si videntur, inquit, in Ecclesia esse zizania, non tamen impediri debel aut sides aut charitas nostra ut quoniam zizania esse in Ecclesia emimus, ipsi de Eccleata recedamus. Nobis tantummodo laborandum St, ut frumentum esse possimus ut eum coeperit frumentum ominicis horreis condi fructum pro opere nostro et labore capiamus. Apostolus in Epistola sua dicit, In domo autem mu-9na non solum rasa uni aurea et argentea, sed et lignea
et sicilli et quaedam quidem honorata , quaedam vero in norata , H Pim. , 20ὶ Nos operam demus, ι
quantum possumus laboremus, ut vas aureum vel argenteum imus Coelerum fictilia vasa confringere soli Domino conce3sum St, cui e virga ferrea dula est Psal. al, in Esse non potest major Domino suo servus nequisquam sibi, quod soli Filio Pater tribuit, vindicaris:
ut se putet, aut ad aream vetuitandam et purgandam, alam ferre jam posse, aut a frumento universa tetania humano judicio separare. Superba est ista obstinatio eι sacrilega praesumptio, quam ibi furor pravus assumi ι et dum sibi semper quidam plus quain mitis justitia deposcit, asὀuiuunt, de Ecclesia pereunt e dum se insolenter tolluul, ipso suo umore caecati, veritalia
CAPUT IV. - 4. Nempe nunc saltem vides , adversus Sanctum Cyprianum vos in nostra Collatione clamasSu, eique contenti ivibus restitisse, quibus asserebalis agrum Chri Sli, de quo ait, Ager est hiemundus Mallh. xul , 58ὶ non esse Ecclesiam , sed niuiadum praeter Ecclesiam, ut ea quae cernerent tir, posset habere iZania 3 .uia in Ecclesia dicebatis manis in i Zania es d 0n 0SSe. Quoties hinc teSliino.
376쪽
niuili Cypriani posuimus, et nec aperte illi resistere ausi esti , nec tamen consentire voluistis Nempe
Diali saltem expergi Seeri S audis, advertis , quia etsi videntur in Ecclesia esse zizania, non tamen impediri debe aut fides, aut charitas nostra ιι quoniam zizania esse in chlesia cernimus ipsi de Ecclesia recedamus.
Quare ergo vos ab unitate iujus celesiae nefario scitismale disceditis, et haeretica prζi Stimptione in eadem discissione persi stilis Ecce tibi Cypri unus consenti illi, aut responde illi Vides si ueniadniodum liis verbis, ilibus dicit esse in Ecclesia cernii lii Zizania, nec tamen ab illa propterea debere dis edere, delet omnes tuoruni Script 0rum calumnias Quibus eliam in tanta abrupta progressus es, et te more e stro praecipitasti', ut diceres, etiam ne Scientes qui peccaverunt de universo mundo, peccatis alienis potuisse perire Cliristianos quia scilicet legitur in sanctis Scripturis, unum de anathena a te suisse furatum, et pro isto peccato alietilina populum nescientem fuisse punitunt Iosue u ignorans illas mortidium corporum Poena S li De St, in oriturorum mortes , ad utilem terrorem populo valuisse; 0n tamen eisdemnisiluis ad aliquod detriti iei ilum suturae vitae, aliena Peccata, mesertim quae nescierunt aliquid obiisSe. Ilane ut liue diceres, itane ut peccatis alienis etiam incognitis perire Deo quemquam, credere et dicere auderes nec saltem ipsos timuisti collegas tuos, qui te in tostra Collatione reticente, et fortasse cum lioe jam Sentire non iidente, lautis disceptationum late libri S pi ignavi runt, pisces malus in dominicis relibus a piscatoribus ignorari, ne videlicet perirenteni uti contagione , si clienis Nonne tibi veni in inelitein , de alea d0minicie are:u id est Ecclesia , usque ad lum piis ventilati iiii in una perti ixtioitu toleranda , disputantibus V ciuia metitu urgeretur, negasse illii in atque dixisse, Non legis aream Collat. 5,
cap. 262j. Qui cum ei a Suis sectetiti ad in oneretur, et a nobis pcilius commemolatilibus ex Evangelio, Dum ilium esse venturum se reiae in ventilabrum inniani Sua qui mundabit aream Suam, et si uitie illum recondet in horreo, paleam vero comburet igni inexstinguibili Mutth. iii 12 , continuo correxisse oblivionis errorem, quo negaverat Scriptum nee lamentiae reticam vel Selii ita alicam convel sisse perversitatem, 'ia negabat naulo a bonis debere pro unitate Ec deside sustinerici coriiiiiii mite dixisSe, quod nomine paleae, mali significatori lii occulti, ut hic eatis: Vestrae praecipua diligentia Seiva relis , quod ignorati mali commacillare honorum emi item Possent. Ecce partis veSirae patronus egregius perdidit te adversante, labores Sui S ille quippe ut eu Si Oili., bonorum salutem , prorsu in Eccnesia malo permaiiente alionis perhibet ignorari, ne perdant eos Si fuerint cogniti et toleratici tu utilem etiam ignora lorum malorum contagio bonos erire dixisti. Neque imuistit diti et tumore restro Proecipitaui mend e pro, et ramore vestro principitiisti. Pulci ire alludit ad morem Donati Marulli, quos Supra librora, . 50, redarguit, quod Sese ad
lam ni ult0s ab initio vestros latentes sagitiosos, acinoros0s atque impi qui profecto secundit in tuam
S l lentiam, te atque omnes tuos, vobis lieScientibiis perdiderunt. Sed nunc quoque nullo pavore trenuit Sli. ne sorte quispiam vestrum te nesciente peccaret, cite dum ista loqueris perderet. An sorte dilua cognitis tuis saetis perisse te intelligi , propter li0 alienis incogniti pelire non metuis 3
CAPUT . 5. Quid ibi optem, nisi ut te nobis liceat invenire ne libeat te perire Quid enim spei
renianebit, non Solum nobis qui Dornin Christo, Prophetis, Apostolis, sanctoque Cypriano consentimuS. etiam cognitos malos Si eos nec corrigere p0SSum US, nec pituite, pro unitalis vinculo suStinendos verun etiam vobiS, quibus ante tempus messis, ventilationis, et littoris, placet a malis separatio c0rporalis si Opilii O tua vera esl, qua putas ei suis peccatis quemque perire qui facit, et alienis iii ιlriim 'cla sint nesci 'Si enim hoc ita est, prolectu et maiores vestri, qui se, sicut putatis, a cogniti mali se putaverunt, de incognitis perierunt. Non solum aulen tibi, qui cum di. cis alienis criminibus perire liominem, sive illa scientem, Sive nescientem, nullum procul dubio remanere
pateris innocentem Psed etiam ipsi Emerito, qui longe
tolerabilius Sentiens in communione aera inenlorum alienis peccatis latitum modo cognitis homines inne-elit, ab incognitis solvit, multo veriore venerabilis Cyprianus v0e respondit, simul crescentia non perire si uincula, gigantis non extra celesiam, sed in Ecclesia constitutis nec Oecullis atque incognitis, Sed plane nolis ac perspicuis Pulo enim quod non ita carne, sed in ipsa mente . catur qui contendit alere quod cernitur. Cum aulem monet beatissimus ille ne propter Zi Zaraia quae in ea sunt, ab Ecclesia recedatur: non non et propter illa quae occultantur, sed propter
illi putita qui cernuntur. IpSa enim Sunt que poSSunt perturbare cernentes, nisi eos faciat sapientia patientes. Nam quomodo propter occulta nos non debere recedere disceremus, quae Omnino esse nescimus Etsi videntur, inquit, in Ecclesia esse zizania. Vi- uentur, ait, n0n Suspicatione creduntur. Et ne quis litam putaret ita dictum, videntur esse, tanquam non essent, sed SSe viderentur verbis consequentibus,
quid dixerit, aperit: Non tamen impediri, inquit, debet, aut fides, aut charitas nostra ut quoniam zizania esse in Ecclesia cernimus, ipsi de Ecclesia recedamus. Non it, Suspica inur, utamuS, redimUS, Opinamur; sed cernimus. Ea quippe etiam illi 0n Operta cre-d bant. Sed aperta cernebant qui dixerunt patrifamilias, I is, imus, et colligimus ei de quibus dictum erat, Cum rerisset herba, et fructum fecisset, lunc apparuerunt et zizania. Quibus respondit. Vou ne forte, dum vultis colligere zizania, simul eradicetis et trilicum et, Sinite utraque crescere usque ad messem Id. XIII,
26-50). Et lamen tu dicis ibi quid aliud quam
Domino contradicis 3 sola per mundum crevisse Ii nia, e solo pene mundo diminula perisse runtentareum nil aliquas gentes nondum Leclesia crescend perve uiril. NeeeSse est autem ut pelveniat, et pririlicetur
377쪽
Evangelium in universo mundo, et tunc veniat si uis, ut pro merit disputem. Sed istam tum illi si potes Quod futurum esse Doniiuus sine ulla ambiguitate re em s0lve HuaeStionem. Quando rebaptigabat Cyprii dixti pridi u ab aereti ei venientes, Ecclesi: Cartilagi- CAPUT XI. - 6. Vides Ecclesiam testimonio Cy Densi epise0pu S, tune Ecelesti Roma iust Steplicii suspriani, et a toto atholicam dictam, et non SSe sine episc0pus in e0dem Bapti Sino quein soris acceperani. inani sesiis malis, propter quos lanaen ad mollet 0n 0.eipiebat ba reiic0S; et ambo L e diversa facie uid relinquendam. In ea sunt boni, per Se ipsos multi in in unitate ath0lica permanebant. Die mihi uirum
comparatione utein i Zaniorum vel paleae, profecto
pauci. Non enim praeter illam, sed in ea agitur, quod ipse Dominus dicit, Puoniam abundavit iniquilas, refrigescet charitas mulloruin Matth. xxiv,l2). Sed ibi est et populus ubique dissu Sus, cui dicitur, oui peroereraverit usque in sinem, hic salvus erit Id. x 22). Qui autem habeant idem tanquam granum Sinapis, qua Inontes lian transferantur Id. xxv, 19), rariSSi iniomnino sunt. De tali eni in fide Dominus dicebat, Putus, veniet Filius imminis, et inveniet sidem in terra Lue. xviii 8ὶ non de apostasia lolius orbis, Sicut tu perversisSitne intelligis. CAPUT VII. - T. Porro de Baptismo quem non putas esse nisi in Ecclesia et ideo nos arguis, quod ex haeresibus venientes, si jam baptigati Sunt itemiuinoi esse baptizandos censemuS; sussilit, quod respondere mi uitiae polusii, qu0modo damnati l bapti raro potuerit Felicianus, foris a vestra EccleSi constitulus: quem frustra ponere voluisti inter eos quibus dilationem dedistis Lege Bagai lanam vestri concilii sententiam, in qua scilicet pus multa acerbis Sima quae iuillo it cla lint, et tot ge graviora qua in in Caeciliani im, quando eum Diore vestri ubsentem invocentem litu damnari mi ita subjecta Si eorum manifesta ei iudi ibi tala da innatio : Fumosi ergo criminis reos Victoriunum Careabianensem, Martianum Stilleclinum, Leiunii in Baianensem Salvium Ausaphen3em, Theodorum sulcusetu, Donatum Sabratensem, Miggenem Elephanturiensem, Praeterlatum Aasurilanum, Satrii mMembresiluitum , Valerium velationum , Felicionum Musillanum, et Martialem Perlusensem, qui fune3to opere perditionis vas sordidum collecta saeculentia glutinaverunt sed et clericos aliquando Ecclesiae Carlhnyinis, qui dum vetuor intersurit, illicito incestui lenocinium praebuerunt Dei praesidentis arbitrio, iniversalis concilii ore veridico damnatos eas cognoscite. Et deinde incipiti: Dieris dilatio prorogari his verbis: Eos autem quos sucrilegi surculi non polluere planitiria, hoc est, qui a Iuli uitaui capite proprias manus verecundo dei
pudore retraXerunt, ad matrem Ecclesiam redii permisimus dam de his quod dicendum suil, et in priori- luis ad te datis litteris mei satis dictum est. Cui loco te prorSus reSI Olidere iam potuiSse qui Squis ligerit et
linlunipi Id vertiri l. lubilare non pilerit.
CAPUT Vili. - . Fru Stra itaque tibi idetur, Agrippini et Cypriuii eoucilia in hac quoestione esse se-etunda, cum VOS ea neglexeritis, quando extra vestram Onimi in is item bapti atos a clanmatis, e0ntra
quos de basilicis excludendus litigabatis, sine ulla repetitione Baptismatis suscepistis. De Sententia vero cxpriani, vel collegarii in eius, quibus tunc placuit, uitiaules ali li: Preti is sapti rare oportere, longuime. ι
illo tempore Ecclesia, quando Seci indum OS 0nt ni itincri mimina reos sine Baptismo recipiebat per Stepha num et ejus innumerabiles toto orbe collegas, qui ejusdem Sententiae participes erant, malorum4 nla-gione perierat, an n0n perierat Neque enim istos malos poteris dicere occultos quamvis tu assera n cere ac mortificare et occultos. Quisquis igitur homicida, vel etiam parricida, adulter, incestator, id obdutra, odie una denique sauci 0riina non timidus traditor, sed ut tradet enlure rudeli turtur, et violentus extortor et jussu vel manu extremus incensor, aptiuum relico bapli ratus, ad Stephanum et jus Soelo venit, Secundum vos sine Baptismo exceptus est Cernis
igitur omnia h0minum crimina, si verum estini milia Baptismo sentitis, tunc in celesia sine Baptismo c0ngregata Resp0nde utrum hos criminibus in eadem unitate maeulatus fuerit Cyprianus, resp9nde utria in Ecclesia perierit, an non perieii l. Elige quod putaveris. Si jam tunc perierat, Donatum quae peperit Si autem t0t in eam sine B. iptismo aggr gulis, perire non
potuit, re Sp0nde quaeso, ut ab ea Se tanqi iam mal0rum commuitio item de ita nS, par Donali Separaret, quae demi uita et Suasit.
9. Absit autem, linia tutam beatissimus Cyptiarius
de Bapti Sm aliter en Sit, quam verila et antea consuetudine et postea perspecta diligentiu ratione illo. i Siravit, propterea qui Squam n0Slium, qui hoc quod ille non sapimus, ei se audeat illeponere Catera enim multa et aagua dia merita, et animus praeeipua haritate pleniSSimia; perritiem cum collegis diversa sentientibus paealisbimus ni an sit, et in uni lato Ecclesi x passio glori0sa, Salis o Flenderunt elim fuisse sarmentum in liri Sti radice si uetii 0stini, quod Pater etiam ab ista reprehensione purgaret, ut si ii lumi0S-set asserre majoiem. Sic enini ait ipse desu. Sarmen Ium quod in me dat luctum, purgat illitu Paler meus, ut forem fruet tim Ferat Ioan xv, j. Oste: dens etiam tu ipsis fructuosis, agricolam qui est in caelis, aliquid invenire quod purgel. Quis enim δε- strum Petro ap0Stolo comparari poteSi, quam vi triui. quam gentes udaizare coegerimus, quod ille saei bal, quando non recte ingrediebatur ad verilat ut Evangilii iii id a Suo posteriore apOStolo Paulo, salubri aditio uitione correctus Galat ii 1I-l4j, utilius posteri liiiiiiiiit ilis praebuit exe inpluin, tiam si nillil in illo existere comi genditi l .
. CAPUT X. - 10 in hac ergo Ecclesia constitu.
ii, quae talorum Sive o cultorum , Sive etiam manis Storum, nee Potuit, nec poterit perire cunt gio,
378쪽
lepibus damnaui Daul etiam si noverim eos, ei non abui se accusat0s, ne lite e victos, damnare n0n
possunt, pio Ecclesiae asteti in solium hopretionsibiliter, verum etiana laudabiliter toleraui nee Se pro Pler pisces malos ruptis domi uicis retibus antele in pus littoris damnabiliter separant. Si enim iucsacere velint, exceptis divinarum Scripturarum innum ei ab ilibus testimoniis, quibus ne faciant pi0lii bentur, retinet eos certe quem lestum adli ibi iusti beatissimus Cyprianus, lanians atque eontestans tuta eis videmur in Ecclesia esse zizania, non tamen impediri debet ali sides aut chalitas nostra : ut quoniam alui uia esse in Ecclesia ce imus, ipsi de Ecclesia recedamus. Non solun verbo veraim etiam exemplo suotio admonens, qui selli gas sutis, undos insidiosis si audibiis rapientes, usuris multiplicantibus semisv ugenteS qn0rtim avaritiam, non leve aliquod villiini,
sed esse idololatriam, secundum Api stolum intellexit Coloas ut 5 , pro unitatis vinculo pertulit a 'est Serua de Lapsis , nec eorum contagio factus est talis : discessi ab eis dissimilitudine morum, non dixi
Si in Sacramentorum Det immundum non tetigit; sed a saetis eorum ubhorrendo, non eoi Sum populos
Olligendo. Vos autem dum arnaliter Sapilis, quod ilietum est per Isaiam prophetam , Discedite, e Gile
de medio corum , et separamini, dicit Dominos , et iiii-
viam dum ne tetigeritis Isai. Lli 1 lj et alia quae in Scripturis similiter diei sunt dum liaec, inquam,
iton spirituali er Sed carnaliter sapitis, tales innino appa letiS quales e0rum , ipso Propheta praedicati te, eminantur dicetitus, Nolite me tangere quoniam mundus um Icl. I xv, 5). Denique quando aliena peccatavo per vel Se devit. uula esse censuistis, alia vestra
fecistis, acrilegum schisma p0pulos dividendo, et Merilegam luci est in contra Dei manifestata promissaei impleta de Ecclesia toto orbe dissus nefario spiriti Sentiendo. Nam si, ut puta ei nos in Verbo repreliendis, una eademque societas perditorum simu et
sebisma eii. resis esset, non dixisset beatus Cypriarius in hac ipsa epistola, unde li0 de gigantis in Ecclesia e suiuiis posui testimonium, ei consesS Iibu quos gratulabatur a Novalianorum divisione
suisse liberatos Dolebam vehementer e 9xaviter angebar, quod S communicare nou possem, quos ei ne diligere coepissem, posteaquam 'os de carcere proderint esschismaticiis error eaecepi Epist. ad Maximum). Noli ergo ciuitia perti SSiniam veritatem, aut utrumque lallaei ter declinare Paut unum holum tibi, quod ibi Dillius vidi uir , eligere cuin et schismaticiis Sissa iii lega disceSSione , et haerelicus sacrilego dog-
CAI UT X. - l. Nec vobis blandia mini quod
nuptismum non rescindimus est rum Non Si iocve trulli, sed callioli eae Ecclesi eripiam letiemus, uitile illuni iluando di Scessistis, non quidem ad Salutem, sed ad pernicie in vestram vobiscum tuli Stis. Nani vasallo: uinica, ita in apud alienigenas, Saneta permanse-raiit titile rex qui eis contumelii 3M uti ausus Si, Deo iras: caiieraunitus Si ocu j. Et arca leta in n.
it ab hostibus capia nequa litam virtutem sua sanctificationis amisit I Reg. iv vi). Si et go illa saueis. iliae si lunc apud alienos suerunt, ut apud Siros e S desisterent, vi in lamen sancti latis nullo uindo perdere potuerunt; quanto magis eam christiana aera-Inenla ton perduni, piando ita ut apud nos etiam
maneant, ad haereticos transeunt II 0 est quod dixi ad te e libens Supra, lib. Ti, quod eliam in Collatione vobis diximus, idque pullus elude ii dum putastis uin, quia dissolvere nequivisti : quoniain sicut Apostolus ait de quibusdam, Veritatem tu iniquitate delinent Rom. , S), ita et vos veritalem Baptismi divini in iniquitate detineti 5 erroris humani.
Quam veritatem non vestram, propter iniquitatem vestram rescindere utique non debemus. Et quia ipsa
Apostolus decidulolatris gentibus dixisse intelligitur.
seu reritatem in iniquitate delinen tu illi qu.isi respondens flagitasti ut probarem, quid de Ceutilium sucrilegio Apostolus non rescindat, quid de eorum prosuno ritu non da iniret. Quasi posset quod Sacrilegum
est et pro sanu in non reScindere atque damnare, Si titnns schisma vestrum ei a re Sin veStram Sententias
tamen quasdam veritatis, quas de incognito Deo quidam Gentilium philosophi tenent, non solum non destruxit Apostolus, sed etiam inde testimonium, cum opus esset, adhibuit. Loquens quippe Atheniensibus
ait de Deo : In illo enim rivimus, et moremur, et Sumus. situ et quidam secundum vos diXerun dcι xxu , 28 .
IIane illi veritatem inpleuriae, quani beatus Paulus
litui solum non deSiruubat, verum etiam ad ill0s iu
struendos adhibebat, in iniquitate detinebant su eid0lolatri: e quam doctrina apostolica maestuamen sapuSt0licis evertebat. Ita et n0s, quae in Ecclesia catholica vera majores vestri acceperunt, tibi Squo tradiderunt , non rescindimus , sed agnose inius vestrum vero sacrilegium, aut in vestra conversione rege indimus, aut in Vestra pertinacia detestamur. CΛPUT XI. - 12. Qua nil iam lotam quae Stionem. et toluta quod inter nos agitur, uno verbo Tribuni salis diligenter exp0sito, nin in solvisti. Cum erit in
ego dixissem, Neque hoe tu Tribuni litteris tegitur, a te in veritate invocatum noui en Desi quia ipsum prorsus vel bum ibi non legeram b tu respondisti Fulleris. re potius saltis. Nam verba Tribuni sunt ere lin- tum opus domus Domini, ubi u te saepius Dei e Christi ejus iurocatum nomen est, per religionem Itin inibidem constitutam, concrematum esse dicatur. Intilliq/quia in ei4late religio dicitur, tu allacia superstitio uo mina Iur. Unando ego id aisvertere iii quando ita ral incinnior' quan tu aliud ex alios te probarem Fateor,
fugit hoc aetem quanti ilicianique ingenii mei' et dou crede mihi, sulli me ibi potuisse, non, ut dixisti, fallere voluisse in verbo liaque Tribunus tanquam liomo militaris erra sit ut ei quem scit vel Prodii liae reticuili, diceret, per religionem tuam : cum haeresis ii in religio, sed Superstilo religio autem non in sal state,
379쪽
sod in veritate propria locutione illeatur. Proindeseeutidum liane expositionem luam verus Dei ullus religio salsus autem superstilio nunc patur. Utilyrgo te ipsum obaudi titii ipsi: ei nos sequi inini meroeu abis. Scribens namque ad eumdem Tribunum in primae epistola luae ipso exordio posuisti atque dixisti, Ionorabili. o nimium nobis, si sic volueris, desiderando Dulcitio tribuno et nolario G trudentius episcopus it conlinii subjecisti . Religioni sit seripta percepi. Quid igitur ad nos venire adlluc dubitas ΤΕece tribunus Dulcitius eunt sit li0mo communionis
ni Strae, tamen Secundum testimonium tuum, non
superstitiosus, sed religiosus est ac per hoc Secundum expositionem tuam, non salsum, sed verum Dei cultum tenet. Ipse ergo est in Catholica potiusquam tu quoniam tu in h0 Verbo usque adeo non errasti, ut etiam exponeres, antlim religionem a superstitione distare mi ianium a salsi late veritas distat ille autem honao, ut jam dixi, militatis, et in istis vel borum proprie talibus nainus eruditus, quid esset religio nesciebat Absit enim ut dicam, Te adulando allebat. Tu vero qui eos contra quos dispulas, arguis ex pro Pliel et elamas, in his qui dicunt amarum dulce et dulce amarum qui dicunt lucem tenebras, et tenebras lucem Hai. v 20 l si superstitio est quanaiiobi Seu ni tenet Dulcilius, eur eam religionem esse dixisti 'Si autem verum dixisti, cur in reticam lenendo stipes Milionein respuis eallioli iam religionem' Sequere igitur testi inonium tuum : maxime quia et ipsi vestri cum cognoverisit, non ibi fortasse comani inicabunt; itoniam tribun Dulcilio per lineo e
bum coni munieasti Eia, frater calidenti, noli perdere occasionum , quan tibi etiam per luam linguam o . minus dedit. An sorte ad hoc irasceris, quod fratrem voco Hoc eni in nomen a nobis etiam in nostra Collatione respuistis a ubi ostendistis nos esse quihus Dominus praecepit per prophetana, Dicite Fratres nobtri estis, eis qui vos oderunt, e qui vos delestantur Id. Lxvi 5 sec. LXX vos vero in numero eorum esSe,
qui istos quibus hoc Dominus dieit, oderunt et dete-
Slantur. Negare certe non potes, te religionem dixisse in qua est tribunus Dulcitius. Propterea illam tibi epistolam ii Sit, utique ut o non Occideres, et illi Ecclesiae, in qua est ipSe comiti unicares. Si et goi: sius religio est, tua superstitio est. Quamvis enimam ho vobis hoc invicem dixeritis Deligi tatuen ipsum potius sal um dixisse, quam te. CAPUT Xll. -sb. Quamobrem secundum veri S-
si inum hoc tuum t Slii nonium , et tua in verissimam expositionem , quoniam religio est quam Dulcitius tribunus tenet profecto religio est, qua te ad nostram communionem prie eptum Imper. itoris impellit. Unde fit consequens ut religio Sit etiam, qua liristianus imperator ad curam suam judica pertinere, ne in res divinas impune peccetur quo tu non vis curari nisi ea quae terrena republica eo: itinentur.
Unde et regem Nini liarum , oblitus quid legeris, populo de agenda poenitentia non mandasse dixisti. llaec enim verba tua sunt ad me tuid, inquis, miseroε decipis Ionae Deus princepit, prophetam Dominus arpopulum misit nihil late regi mandurit. Adverte ergo
quid scriptum sit, et noli ira se tibi ipsi , qui vel
divina scripta non recolis vel tu potius miseros decipis. Surrexit Ionas, et abii tu in idem, stetit loeutus est Dominus. inire autem civitas magna erat, quasi viae tridui. Et cepit Ionas ingredi civitatem quasi unius diei iter, e praedicavit et ait Dadhue irinduum et inire subvertetur. Et rediderunt viri tui- Pili Domino , et iudiXerunt jejumum , et aecos indu
rurit, a najore usque ad minorem. Cumque perrenisset sermo ad regem civitatis inire, surreat de sede sua. et detraxit sibi vestimenta, et se circit indedit sacco et consedit in cinere. Praedicaturque a rege et a potentibus, i cens e numinea et jumenta, et ore e boves, non qualent quid uiu, nec pascantur, et aquam non bibant. Et induli Sti it Sticcos immines, et jumenta proclamaverunt ad Do-rtii irim impe l5e et a rsus est unusquisque a via nequitiae
3uu et iiiiqit italia quam in manibus habebat Ion viii,5 8). Audisne tandem regem curasse, quod ad regum ei ι- ram tibi displice a pertinerer Certe ut impense ageretur, qu0d minus quam oportuerat, agebatur. Ideo ergo Nini vitae non sunt exspoliationibus pioscriptionibusque vel terrore militum ad paenitentiam imperi regis aretati, quia obedienter usSa secerunt. I, o itaque ostendimus populum Sta perpessum, quia nec tu ostendis eg in suisse contemplil m. Proinde cum regibus ea quae secundum Deum suu reli gioso liniore jubentibus quisque obtemperat, tim0ra incipiens et ad dilectionem pr0ficiens, aio inino accipi pacem non sicut pacem dat Saeculum quoniam Meculum dat pacem propter temporalem utili talem
Dolninus autem propter aeternam Salutem. Ergo quia
ista religio est, in qua Si tribunus Dulcilius neque
enim verba tua negaturus es ; superstitio est parsio. nati, unde te vult erui liiij u religio superstitio est. quod te qu Pris occidere , quod valde prohibet hujus religio : superstitio est, quod ei ga ista curam Ini peratoris repreliendis, quam Suscopi exsequendam lirius religio. CAPUT XIll. - 14. Itaque quia verbo tuo causa finita est, obseer per Deum religionis, Deum veritatis, ut etiam tuus error aliquando sint .itur. I pSa est, si aler Ecclesia Cluisti, quae hoc tempure, toto terrarum orbe crescendo dilatatur, continens et malus ilhonos, Velili latione ultima separandos Atque uiciti ad exti e uiuin illius Diius Verbi, alloquar, item c-slem catholici nomitiis adhibere voluisti Iνsa est quae Domini luce persus , per orbem totum radios vos porrigit Dipsa est quin ramos suos per uni Persam terram copia ιbertatis extendit Cyprianus , de Unittite Ecclesiar). Proinde etsi videntur in illa esse Metania, noui umen impediri debet aut sides , aut charita noStra Pulmoniam zizania esse in Ecclesia ceruimur , ipsi de G- Forte, trasei nisi ibi pu
380쪽
clesia recedamus Ἀobis Iunt nurui odo laborausum est , ante miseri stordia Salvatoris , Sitim en .arit. i leni aut iumentum esse possimus, ut crim iumentum e rei tholicam teneamus , si uiui pacem catholicam dilig.-do in inicis horreis condi fructi in pro opere nostro et mus, inui cum ejus si umentis usquequaque cre labore capiamus Apostolus tu Epistola sua dicit In mus, initi usque ad sinem ira nix lol remus, simul domo autem magna, non solum rasa si ni aurea et ar in horreo sine sine vivamus. Vides nempe sine ulla gente , sed et lignea et sietilia et quo damini idem ho de sensi in Caeciliani, vel quorumlibet lio in inmia quus norata, quaedam vero inhonorata llaim. Π, 20). os accusand0 putatis , Calli licana suo robore ac fit in i operam demtus, et quantum possit in iis h. boremus, ut a late consi Stere. Quamvis et Caeciliani caus in Colla aureuiu vel argenteum simus Calcrum fictilia vasa ou tio nostra purgaverit : et aliorum , de qui bii calii frangere. Domino soli concessit m est, cui et virga ferrea miti .imini aut dulii sit eriminatio aut injusta damn .i-duta est Psal. in Esse non potest major Domino in Sed alde stultum S ut Ecclesia causam . divi-ηuo serru : nec quisquam sibi, quod soli Filio Pater uis est iii iuniis sullam atque mimilam , in io milium tribuit, indicarii, ut se putet, aut ad aream Pontilan causis ratione exorbilante ponaniti cum etiamsi dum et purgandam, palam jam ferre posse, aut a fru illos malos alii testissime videre inus nec jam Sepa tuento niversa zizania humano judicio separare. Sit rare a Sacramentis Ecclesi e valererimS, ta in nperba est ista obstitiali et sacrilega praesunt pii , quam impediri deberet aut fides aut charilas noΝtra ut .ibi suror pravit assumit. Et dum sibi semper quidam quo ni ini et istos uter riganta es Se in Ecclesiam rite plus qtiam uritis iustitia deposcit, assumviri, de Eccle5ia remus ipsi de Ecclesia recedere debereinus. Si re-Pereunt et dum se insolenter extollunt, ipso suo tumore spondere cogitas , noli causam relinquere, ei in Su- ea cuti, eri talis lumen amittunt Epist ad Maaeimum . pervacaneis evagari. Ea u. o dicta Sunt iiiiii e re ad
malis iiiii Cypriani sunt verba ista, n0n mea : ejus ea qua dicta sunt, non fallaciter eludendo, Sed ra- viis elice verba sunt, item tu nobis stetissimu in te iii, nabiliter disputando responde. Nam illa milixaslem catholici nominis , in tuorum Seriptorum exor responsione mi id egeris vel potius quam niliis egeris, di p0suisti, et per multa copiosissime commendasti; si necessariun visum fuerit Dominusque una Vcrii, imo per ipsum quoniam vera atque divina Sunt verba ere alio diligentius demon Strab0.siuii Dei. Ecce quod audi, ecce quod eave mi adju-
ADMONITI IN SUBSEQUENTEM SERMONEM.
Iuli sermotum ex Cullensi odie eruit Ilier ii ymiis Vignierius, et in Secundum tonium concinnali a somipplementi ligustiniani retulit, nihil ipse dubitans quin vere di elus ab Augustino fuerit, et quidem priuilist 'orum serm0mma quos B piseopus post Valerii priccessoris sui obitum fecit ad plebem Vertim ut uuii hie immorentur in expendendo Sl3lo, qui nec satis gravitatis et dignitatis nec dictionis omnino Augiis lilii an e mullum habere videtur, certe serui liis io uas duas, alteram diaconi cujusdam uti gennensis, alteramini isticiariisseu, ut iii antiquo exomplari seriplum est, Rusticani j quae e tempore atque aliis circumstaritiis probant iri inge diversa, permiscet constiti dii lite . Nam in primis Rusticanus ille qui in ioc sermone diae tuus uiu-ς sensis centur et cum ab Ecclesia ea tholica defecisset ad Donatistas, a Macrobio rebaptizatus dicitur et diaconus actu; is in litam plurimis indiciis significatur idem prorsus esse cuni diacono illo Mulugentiens re-hni ligato, cuiu causa tigii stilius epistolam 25 lacilo ipsius diaconi nonii ne scripsit ad Maxilii iniim circiter in ii in Christi 592. Qitati litam etiam alia legantur hic n0n austa quae in ipsum minime coli veniunt. Quippe eo tempore quo iliaconus ille a Donatisti ree plus suit, erat adhue preSbyter Augustinus, ut ex eadem opistula 24 liquet. Α Sermunis auet 0r num. 5 te, laζur se in ipso oneris sui Xordio dedisse operam, ut tu rorcii iiiiiiii ruentem tu plano collocaret. Nec enim diei pol e S oneris nomine presbyterat uiti Augustini hoc loco iudicari, clim dicat ibi dein concioliator, quod eum qiebus sibi subiratu in ipso oneris sui Tordio, quem a sutis longo tempore ridebui aliquum suiqui de curio cadentem. Ilaud e Iiim longo sempiare ante presbSteratum uitii Hippone degebat Λugusti tuis. Neque sositio auctor Supponii iunc diaco iram n , uni Si a tenipote sui episcopatus piem qui leni Atigiis linus vivente dime Valerio Suscepit prolapsu na SSe, erum etiam in hoc sermone, quanquampos obit lini a rii liabitus sit, de ilius diaconi miserabili casu , velut de re prorsus receni dicit num 5 D'um de pastor er po lugetuus , inquit, nascitur de perdito fratre dolendi occasio. Memini num. Feliciani et Tae lix lati , quos a tu Donati ii recepciant una cum ii quo baptizaverunt: quod non c0ntigit nisi anno 597. Accedi illud quod tu amdem rem hic num 5 reserat verba epistol. l07, Augustino scriptae a Theodoro ei Maxi in Q qu is sane verba nil ali .im enuSum Spectant, ni it Sliciani videlicet subdiaconi qui pariter ab Augii-stiuo descivit ut a Macrobio rebaptizaretur; in qua ecasione liui dedit Augustinus epistulam 108 circi erannum 409. Et vero Rusticiani huj iisce tibilia corii casu non ut Si H S li 0uori leges contra Donati ias eou:iuisse intelligitur ex ea lena epi Stola l08, id est, post iamina 405. Nemo a Ulem, ut exi Stiniam iis, eo situ Valerii vitant oxiendere conetur, cum iit cui Augiis liniim ab e 10rdi sui inliseopatus nunquam uteri menti itisse,pi melinu ui iti sit,lial:s S ci Sollius lia iid dubie cilciter anniti l 5b eon Scripsit vix etiam verisiniit ea