장음표시 사용
121쪽
goo Artes s esuiritea biculum commodare , petenti ad fornicandum. ' Sam ex ibidem cap. 7. n. 33. Escobar tr. i. exam. 8. m98. ygy. Mulieres non peccant mortaliter , quae se praebent conspiciendas adolescentibus, a quibus se credunt turpiter concupiscendas, si hoc faciant aliqua necessit, te aut utilitate, aut ne se privent in libertate vel jure exeundi domo, vel standi ad ostium vel fenestram. S mon de Lessau, relatus in Facto Curatorum Ambianensium de x7. Julii. I 63 8. 3 9o. Non peccant etiam mortaliter, dum superfluisse vestibus ornant, vel tam exili Feste utuntur, ut earum ubera videantur , imo nec dum ea nuda exponunt secundum patriae morem , absque prava intentione. DGm ibidem. 3 9 r. Si vir feminae partes inhonestas tangat ex levitate & joco, absque periculo delectationis, aut motus carnalis , verisimile est quod solum peccet venialiter. Sancheα vu Θlvium In a. a. q. δν . a. 4. conserius. 31 91. Oseula & amplexus inter persenas 2lutas, diversi sexus, ob selam delectationem sensibilem, in appetitu sensitivo ex ipsis consurgentem, excusantur a mortali, si abiit periculum pollutionis. Saniae et disp. 6 de matrim. n. 9. Salas , Lessius apud Bossium de consec. scrv. n. 22ay. Damnata per Alexandrum VII. 3 9 3. Omnia peccata contra naturam sent unius spe
s' . Locutio de rebus turpibus, solum ob voluptatem quae praecise Oritur ex narratione absque ulteriori intentione ipsarum rerum , vel ficta ex levitate vel curioiitate, non Lxcedit culpam venialem. Filiutius to. a.
1 93 . Idem dicendum de lectione librorum turpium 6c trammium ex professo de obscaenis amoribus. Idem
Audi tes comoedias, res turpea continentes,
122쪽
ponti i ct orbi den vita. f. VI. inisi curiositatem vel levitatem, venialiter delinquunt. G
1 97. Etiamsi modo turpi similia representent. Taminhurinus L f. c. I. g. q. n. 28. Guimenius tri de peccat. pro risit. 9-
s98. Sanchez ait licere oscula di tactus inter sponsbs de futuro . etiamsi secutura pollutio videretur, dum modo adsit justa caua sponso, scilicet ad vitandam inurbanitatis seu morositatis notam. Filiutius supra n. 7 s99. Liquido scio, crebro fieri, praesertim inter plebeios , dc rusticanos, eodem in lecto , aliquot horas, induti Zc exuti cubent, & tamen nihil omnino impudicum agant, vel nonnisi oscula, di turpes attrectationes exerceant. Unde judico non posse a Consessario ncg ri abselutionem omnibus illis puellis plebeis aliud ob v xias confiderationes sentio de nobilibus) quae non videntur habere propositum nunquam amplius admittendi in lactum procum suum. Gobat to. 3- tr. s. c. 32. n. 19.
cloo. Religiosus sine excommunicatione potest habitum ad tempus dimittere ut eat incognitus ad fornica
Da septimo pracepto . Non furtum facies. 6or. DRobabile est, non solum in extrema, sed ml tiam in gravi necessitate morbi, famis, nuditatis, posse te clanculum surripere ab opulentis, si aluter grave illud malum avertere nequeas. Lupus i. a. c
6oa. Signanter ad salvandum honorem, id licitum est homini, qui vietiam lucrari nequit, si ipsi valde iu- decorum esset mendicare , dummodo voluntatem habeat restituendi dum poterit. Amadam Gmmenum tr. do Censuri proposiς. 36o3. Probabile est ablationem famae pecunia coru2en E sais
123쪽
2D2 Aries 'suisPasari: Dicastillo ι usi.La.tr. 2. disp. 9. n. No. Tam mus I. I. c. 3. f. s. Inde S. 3. n. Zy. concludens eum Lugone probabile esse, diffamatum posse retinere pecuniam dif-lamatorum suorum, si nolint vel non possint reparare damnum semat ipsi illatum. 6o . Quid si de eo a judice interrogetur 3 Respondet I. 8. tr. I. c. s. f. r. non esse in conmentia furem, qui per occultam aeceptionem compensat id quod ibi debetin, ct posse iurare , etiam coram judica, se nihil accepisse, in- relligendo, quod sibi non deberetur, certum jam hodie es apud omnes. , 6os. Si debitor tuus vas argenteum apud amicum suum deposuerit, illud clam surripere potes in deposit xii domo, cavendo ne ipse per judicem compellatur deponenti restituere. Ibidem S. 6. . H6o6. Quid si periculum immineat depositario, tu vetam illud cavere non possis sine jactura tui debiti 3 Res. pondeo, te tunc non possum condemnare, si tuum a cipias : quia tunc tua necessitas te excussit ab obligatione charitatis , qua deberes illud damnum, a te i directe solum causitum , a depositario avertere. Ibi
6o7. Qui a debitore donum mutuoaccepit,cujus domintionis cause non fuerit,non teneturad restitutione etiam in cassi quo debitor ex illa donatione iactus est impotens ad solvendum creditori. Amicus D. r disp. 2 .s . IO. n. 17s. Munius in sum. c. 13. pag. 19 . Molina disp. 327. Tessus c. 2o. dub. I9. So8. Non tenetur homo ea bona reddere quae sibi ab alio donata sunt in fraudem creditorum , nequidem ex charitate. Quia charitatis ordo non exigit, ut quis 'quam negligat commodum situm, etiamsi inde per a cidens tantumdem damni sequatur. Molina to. 2. dej-stic in a. disp. 328. n. 8. Lessus i. a. e. 2 . dub. I s. u.
6om Qui damnum nullum intulit, rem alienam accipiendo, qua dominus non erat uiurus, restituere non
tenetur. Sa verbo, Furtum c. 6- .
oro. Qui matelax precibus induxit ad inserendiam
124쪽
tertio damnum , v. g. ad incendendam ipsius arcam, milite non restituente, de suo damnum istud non tenetur restituere. Quia justitiam non violavit. id a milite precibus exorando. Muniui in summa c. 13. mg. 3o7. Ο
61 I. Non tenetur quis sub mortali restituere quodi per minuta furta abstulit, quamvis magna sit summa totalis. Idem ibidem p. 22α . . 6I2. Fur non tenetur restituere cum amissione sui st,
tus, etiamsi statum illum injuste acquisierit. Burghaber
6I3. Famuli & famulae domesticae possunt Q culte sibi clam. ex bonis domini surripere . quantum sufficit ut suis laboribus merces respondeat duobus in casibus, dum scilicet ex inopia operam suam pro quocumque preti locare covisti tuerunt, deindὰ dum famuli ob similia serr vitia. majori mercede vulgo conducuntur. Munilus ibidem. pag. 213. O a 34. edit. 6. O pag. pio. dit. I. 6s . Possunt filii parentibus, animi relaxandi gratia, iurripere qaantum illis consuetudo de conditio permittit , ii sepe rogati precibusque tentati id abnuant. I imguetius in dictatu traditu in Collegiρ Ambimensi Soc. ad pruept. 7. Non furaberis. q. resso . Φ. , . sis. Quando quis ita eget, di alter ita abundat, ut qui abundat teneatur opitulari illi qui eget, potest ille
qui eget, occulte di bono modo rem allurius accipere sine peccato & obligatione restituendi. Idem q. II. 6ι6. Mulier, etiam prohibente marito , potest validas eleemosynas aut donationes pro libito facere, sicutia expensas in ludo, honesta recreatione, & ornatu sibi comparando. Simon de Lessau in dietatis ibidem traditis ad O pracept. Decal. a. 7. 6 17. Qui cedit bonis potest sibi.suisque retinere necessaria ad statum moderate sustinendum. Similiter con-jux ipsius de liberi. Nec tenentur restituere tanta cnmdactura. Longuetius cis. φ Irtoi 8. Id ipsum tuta conscientia fieri potest, licet de-hm. pro quibus fit cessio bonorum , contracta sint ero
125쪽
Aries risui tea ' ' injustitia notorioque delicto: quamvis tunc tantum rmtineri non possit quantum alias. Estobar tr. 3. exama. n. I 63 favetque Lessius i. a. c. I 6. dub. g. πώ
619. In causa aequali potest Judex aliquid ab una partium accipere, ut in ejus favorem sententiam ferat, u-hi non est lex positiva in contrarium. Fagundex. in D
cal. D. 2. L 8. c. 26. Ucoba . tr. 32. ex m. a. n. rari
Quia, inquit Escobar, tunc datur locus gratificationi ;quae est pretio aestimabilis. 61o. Id quod Judex pro justa accepit sententia , re Itituere tenetur : non vero id quod accepit pro sententia injusta. Honoratur Fabri in Apologet Soc. pag. mi si 17 s. referens Lessium , Turrimum, AZorium , Tamburinum , Didastillum , Dyman, Busemtaum,
dic. 'ltat. Neque restituendum est quod pro iniqua ore sone acceptum est. Escisar tr. 3. exum. I. n. 23 tr. s. exam. s. n. m612. Si Ariolus nullam operam apposuit, ut arte
diaboli id sciret . quod nulloalio pacto sciri potuit, sive
effectus evenerit sive non, tenetur pretium rest eredanti. . . . . Si veris operam suam adhibuit ut arte di diaboli id sciret, non tenetur rest uere, etiam dum res non ita evenit. Sanchez. is sum. l. a. c. 38. n. 6. Salas I. a. q. 9. G. s. m. s. disp. a. sin. 8. v.
623. Si meretrix , quae usuram corporis sui uno a reo concedere solet, ab aliquo juvene extorserit quinquaginta tamquam pretium, excessum illum teneturr stituere. Secus matrona vel filia quae putatur honesta. Nam tanti & pluris potest suam pudicitiam aestimare. Et ideo si roo. aureos pro usura sui corporis accipiat ab eo qui potest dare, potest retinere. Les λι ι a. c. I n. 13. 6a . Etiam conjugata, monialis &c. retinere potest pretium promissiim & acceptum pro usura corporis siti. Filiutius tr. 3I. c. 9. n. 232.61s. Nullatenus absurdum reputaverim , eum quis- in
126쪽
627. Licitum est vilius emere a venditore necessitato coacto. Escobar tr. 3. exam. 6. n. 87. ex Molina. . ,28. Uilescit res pro tertia, .imo pro dimidia parte. quando venditor ad illius venditionem necessitate com pellitur. Apud Gmmensum pag. I 66. n. 7. 618. Licitum est mercatori credito merces vendere pretio summo, v. g. centum, di statim numerato eas infimo redimere pretio, v. g. Octoginta, etiamsi nulla alio animo eas credito vendat, nisi ut mox vilius numerato redimat , modo haec in pactum non do ducantur. Tam rium I. 8. tr. 3. c. 7. S. 8. n. 9. Θ'
629. Contractus mMatra licitus est. etiam respectu eiusdem persenae, dc cum pacto retrovenditionis prae-vie inito, cum intentione lucri. Saltem qui sic contrahit non peccat contra justitiam, nec aenetur ad restit tionem. etsi peccare possit contra charitatem , si miserum hominem , magno illius dispendio emere cogat merces quibus non indiget, cum facile posset ipsi mutuum dare. Lusius I. a. c. χΙ. Διb. I 6. 63o. Usura non est, dum ultra senem aliquid exigitur tamquam ex benevolentia Sc gratitudine debitum . .std itum si exigatur ut debitum ex justitia. ERAM tr. 3. exam. s. n. 3. 4, 3 o θ' - . 633. Licitum est sperare, optare ὀc accipere lucrum ex mutuo. mediante benevolentia Zc gratitudine , non tantum secundario δc minus principaliter, sed etiam, primario dc principaliter, Longuetim in dictatis stipita
memoratis, disp. 3. de var. caus usur. excusq. I. resp. 3. BIoenbaum tr. 7. c. 3. dub. 7. cum Molina dc de Lugo. 632. Potest quis mutuum dare alteri, ea conditione 8c lege, ut ex ejus ossicina emat, ejus molendino molat, aut aliquid obsequii praestet, si id exigat benevolentia: ερ amicitiae jurc. Idem ibidem q. 4. resp. I. favetque Lauman I. 3, Iecf. s. tr. . cap. 16. n. 3,
127쪽
meo cuipiam officium aliquod temporarium reseras ex pacto amicitiae. Ibidem e. s. resp. I s. 634.. Compensatio mutui, quae fit officio aliquo temporario pretio aestimabili, non est usura, nisi per commutationem detur ad satisfaciendum justitiae comm
tanti. Ibidem object'. is resp. Nego majorem. 63 s. Licitum est Mercatori, si mutuum petitum dare nolit, numerata pecunia emere censum, ad unum,
vel duos annos , seper aliqua re Dugisera, obligareque venditorem ad censum illum post illud tempus redime dum pecunia reddita , siautaque insuper pensione. Ap Iogia Casusarum pag. Ib8.636. Licitus quoque est modus auctarium sirpra se
rem exigendi per contractum trium. Ibidem pag. IN. 637. Cum numerata pecunia pretiosior sit numeram da, di nemo sit, qui non majoris faciat pecuniam praesentem quam futuram, potest creditor eo titulo aliquid ultra sortem a mutuatario exigere, & ab usura excusari. Principia hujus propositionis deducit nec reprobat Ouimenius, tr. de usum troposit. a. sequiturque ex dulibus propositionibus sequentibus. 638. Chyrographum seu debitum liquidum Io flor. . v. g. cessante omni interesse, periculoque & difficultate solutionis, potest minoris emi, si debitum sit immat rum seu 2lvendum in futurum. Emmanuel Sa verbo, Debitum. n. χα Atque ita Bellarminum Ia,vanii di P
639. Probabiliter non est usurarium hodie stivere nongentos florenos pro mille debitis post annum, etiam. absente Omni difficultate solutionis, absente et am omni damno, lucro cessante, &c. Eo quod jus distans minus valeat quam solutio praesens. Burghaber.
6 o. Qui secit contractum usurarium , bona fide crindens justum, potest tantum lucri retinere, quantum a quisiisset alioquin per contractim justum. Sa verbo, Usura n. 8. favetque Sanctariatus in restiui. p. I. q. -6.
128쪽
6 i. Licitum est tabernariis vinum aqua mistere, MKricolis triticum secati, ac deinde communi pretio vendere, dummodo indὸ deteriora non reddantur iis quae communiter venduntur. Les- ubi supra dab.
6 2. Contra justitiam non peccat, qui in publicet; subhastatione; ossiciorumque & vectigalium venditione , rogat amicos ne plus offerant, ut rem illam pretio i fimo emat, secundum illum modum vendendi. Regma Aus in prax. D. 2. Las. c. 22. n. 379. - . Qui lusit, vel certavit, certo praelciens se vict 'rem fore, non tenetur ad restitutionem. Toletiti Ο apud BuseMaum dia. I . n. 8. - - . Quamvis scripserim Germanos non este com- muniter pronuntiandos reos usurae, quando dicunt se huic aut illi dare centum v. g. aureos, cum conditione ut post annum illam summam, di praeterea quinos a reos pro censu restituant; non ausim tamen hoc dic re de aliis nationibus, nominatim Gallis. Golat to. r.
De Oetaeto pracepto, Non loqueris contra pr imum falsum testimonium. . AM A N suspicio deliberata. in re gravi, & sine Lx sussicientibus indiciis, atque adeo temeraria, sit culpa lethalist Sub nomine autem suspicionis includimus sive dubium , sive suspicionem proprie dictam , sive opinionem. Nonnulli dicunt este mortalem non esse si, contendunt. Porro prevides mihi hanc b nigniorem placituram; fateor te recte pramdisse - -
6. Sunt qui asserunt, precare mortaliter, qui da persona valde honesta di proba temere aliquid enorme tiaspicatur, verum ab hac sententia semper discessi, ut discessit Laymani Si enim est suspicio u semper erit ei genere suo levis. Idem ιδιῶm n. 16. 6 7. Raro mortaliter peccatur per temerarium judi-
129쪽
EoR A tes D tisa 6 8. Iudicium temerarium non est peccasum prmGquam advertas vel dubites, te ex signis iniussicientibus
judicare. Lessius i. a. c. 29. dub. 2. n. 9.6 9. Ad tormenta, damnaque graria vitanda, potest . quilibet sibi selsum crimen imponere, etiamsi mors in-d8 sit stratura. Tamburinus supra c. 3. S. 6. n. 6. 6 o. Semper supponimus abesse pedurium, cui imfimator sui providere non difficulter poterit per aequivocationem. Ibidem. .
Mi. Quidni nonnisi veniale sit, detrahentis auctor tatem magnam tibi noxiam, fili crimine elidere λ Gase par Hurtario, Dinstitim apud Caramuelim Th. fundam. pag. yyo. apologia Casusarum p. Ia7.r28. I 29. Jesulta Lovanienses in Thesibus anni I r: . 63 1. Si alio modo te ab injusto teste tueri nequeas, nisi filsa crimina ipsi objiciendo, probabile mihi est si id Scias, non peccare contra justitiam, unde nec o Agari ad restitutionem. Tamburin- L s. c. a. S. N.
63 3. Incertum mihi est an id possit fieri licite sme ullaeulpa. Ibid. Alibi docens arandi libertatem, in ejusmodi incertitudine, esse in possessiondi Si enim sau. LI. e. 3. f. r. J adhibiti diligentia dubites, an sit aliqua lex
Prohibens, vel an ad casiam istum extendatur, non teneris ad illam. Quia tunc possidet libertas, quae sumsit certa, non potest ligari lege incerta. 6 . Possimi absque mendacio verba usurpari, etiam si ex sua significatione non sint ambigua, nec sensum verum reddant ex se, nec ex circumstantiis occurrent, bus: sed tantum verum sensum reddant ex aliquo addito, mente proferentis retento Quodcumque illud sit: ut si quis vel solus , vel coram aliis, sive interr gatus, vel propria sponte, sive recreationis causa , sive quocumque alio fine, juret se non fecisse aliquid, quod revera fecit, intelligendo, intra so aliquid aliud quod non fecit, vel aliam viam ab ea in qua fecit. yel quod-ris aliud additum verum , revera non mentitur, neC est periurum Sanchexl. 3. in Decal. c. 6. n. I Fo
sin, Cain utendi his ameti logiis, est quoties id
130쪽
Meessarium aut utile est ad salutem eo Poris, honorem, res familiares tuendas, vel ad quemlibet alium virtutis amim, ita ut veritatis occultatio censeatur tunc expediens & studiosa. Sancheet ibidem, casin sequentes im
6s6. Quod mercator probabilem habens opinionem de injusta taxatione pretii mercis alicujus, talio eam pondere vendere possit, ad istam injustitiam sibi compensendam. 8t a Iudice de eo postea interrogatus, subrestrinione mentali jurare, quod nec supra laxam vendiderit, nec falso usus fuerit pondere. Santaen n. 29. tapost ipsum Escobar tr. I. exam. 3. n. 3 .
6 7. Qubd testis non juridice interrogatus super cri 'mine commisso in oeulis ipsius, respondere possit, &jurare se nescire, subintelligendo. ut tibi dicam. San Aea. n. . idem asserens de reste juridice interrogato, si ex confessa veritate praevideat sibi damnum. 6s8. Quod testis vel reus bona fide Iudici testatus vel eonfessus de crimine, si animadvertat quod absque istae sessione vel testificatione crimen non esset suificien , ter probatum, tam iste . quam ille sub mentali restrictione jurare possit, crimen ab ipso non esie commiΩsum. seque mentitum fuisse illud testificando vel con
63 9. Quod reus juridice inter atus de homicidio quod commisit, jurare possit se non commisisse s su intelligendo eximinose si crimen istud per circumstan-thun aliquam excusare possit , v. g. per ignorantiam facti. per sui detensionem &c. n. 29.. 66o. Quod juridice interrogatus super veris indiciis homicidii, v. g. an non tali hora transierit per locum tibi commissum fuit, id negare possit, si homicidium
661. Quod ille qui cestit Bro, partemquci bonorum sitorum iubduxit, ut habeat unde non mendicato vivat, a Iudice interrogatus, jurare possit. se nihil subduxisse, klemque facere possint testes, in creditorum damnum, dummodo sciant ipsum solum subduxisse neeessaria alnon mendicato ivivendum, . num. 3. i