장음표시 사용
101쪽
so Artes Issitica esse probabilem, ae per consequens excusabilem. Cum enim multitudo Numinum juxta SS. Patres nullitassis Numinum, probabilis admissio multorum , probabilis est admisso nullius. Et hinc atheismum ex prava catoris athei instructione excusabilem admittunt Arriaga, di alii Centuria II relati. Mi. Quid si atheo , cui probabilis es et sius atheismus, dubium incideret de existentia Dei, timorque inferni, si non coleret ipsum p Respondet Caramuel n. io 3 . quod isto in dubio stare posset pro possessione siri probabilis atheismi, timoremque deponere , dicendo, quod Deus si daretur non damnaret non colentem ipsum , invincibiliter quia probabiliter ignoratum. Enimvero contra quem peccaturus esset inquit n. Io3s: qui probabiliter non dari Deum existimaret 8 Favet isti Responsioni Arriaga supra proposit. I 6 . dum vel eum qui ignorat vincibiliter Deum, censet a peccato nihil minus cxcusari posse, quod eum non colat, etiamsi suborto ipsi dubio de existentia Dei, omittat inquirere. Favet & Ualentia, dum idololatriam ad aliquod saltem tempus in homine rudiore existimat posse per ignoram tiam suti vocat invincibilem excusari.
61. Licitum est Christianis, rationabili causa inter- , veniente, coram idolo exhibere actus reverentiae Scu tus iis in locis, ubi sex recepta institutione & lege id lolatrica) ad idolum reseruntur, dummodo manu g stent, vel in altari inter flores, crucem abscondant, ad quam ipsi suam intentionem & cultum occulte dirigant, non ad idolum. Missisnarii quidam menses e Soc. apud Thomam Hur dum in calce resolui. Ortodox. Moria. De
uo fidem etiam facit Epistola illustrissimi D. Joannis dealalax Episcopi Angelopolitani ad Innoc. X.
463. Verba sacra pro latratu canum, proque eL. fluente sanguine, amota certa expectatione & variis. vanis eeremoniis , sunt licita. Tamburinus L 2, c. 6
6 . Si homines rudes bona fide aliquem ritum ab
Ecclesia non receptum ex devotione observent, aliquando sunt in sua simplicitate relinquendi: ciun difficulter
102쪽
Pontifici is orbi denime ma. f. -VI. SI abducantur ab co quod bona fide a suis majoribus ac
ceperunt. Luman apud Busenbaum L 3. tr. I. c. τι b. Us. Video viros pietate & doctrina non mediocres, ab Astrologis sui Natalis figuram, suosque particulares fui os eventus non cum strupulo expo1centes. Certis eum cui praedicitur modo diisto prelatura, non condemnarem, saltem de mortali. si adire Romam velit, ad aliquam, sub aliqua spe, non vero, certitudine, e pectandam. Tamburmus loco citato. n. I9- c, 29.
66. Quando Magus licito modo potest tollere maleficium , licitum est ab ipso petere non tantum ut illud tollat, addendo modo licito, sed&simpliciter & 11ne addito , licet hoc petens certo vel probabiliter sibi persu deat, quod illud non tollet nisi modo illicito. Eusentatim b. s. cum Sanchen, Fibutio, Leseo. 67. Quandonam obligat naturale praeceptum orandi vel adorandi Deum 8 Ego hic sentio, quod stipra dixi de praecepto fidei, spei & charitatis . non dari scilicet certum tempus di determinatum, in quo directe obligat, scd solum quo obligat indirecte, quando scilicet urget necessitas alicujus boni acquirendi, vel. mali, seu
tentationis avertendae, quae acquirere vel avertere sine Dei auxilio non possum. Tamburinus I a. . c. 4. Α
68. Vocare Deum, in testem mendacii levis, non est tanta irreverentia , propicr quam velit aut possit damnate hominem. Daunius in sum. pag. 6s. edit. I s. 69. Promittere cum juramento rem venialiter i licitam , cst veniale. Quia non videtur gravis injuria Dei, uti divino testimonio ad rem venialiter illicitam. Tamburinus l. 3. c. 3. g. 3. V. 9. o. Cum causa licitum est jurare sine animo jura di, live res sit levis, sive gravis. Idem. f. a. u. I. . 7 i. Solum peccat venialiter, qui Jurat se non daturum Eleemosynam. BuseMaum cap. a. sib. 3. cum Suareet, Lessia, San ex oc. 72. Non est juramentum dicere, In fide Sacerdotii.
103쪽
SB Aries 'fessifiea 4 3. Qui cum juramento promisit rem exiguam, U. Ddare nummum pro Eleemosyna, probabiliter implere non tenebur sub gravi peccato. Γ enbaum diab. f. cum S mahεα Ο 'man. 7 . Qui mediante commendatione vel munere, ad: Magistratum vel ossicium publicum promotus est, poterit cum restrictione mentali praestare juramentum Memandato Regis a similibus exigi solitum) non habito
respectu ad intentionem exigentis. Quia non tenetur fateri crimen occultum. Et jurare potest cum restrictione mentali, quod utique, commendationem vel munus non interposuerit publice , vel eo modo ut sit probabile in judicio. Lessius lib. 2. dejusi. cap. 42. dub. 9. n. ψ6. Tametsi fateatur quod ante sitam promotionem , dum res adhuc est integra, teneatur revocare suam commendationem , ut jurare possit secundum mentem statuti. 7 r. Licitum est, tam in judicio quam extra, jurare Blsum cum mentali restrictione, in mente jurantis efficiente sensium verum, non habito respectu ad intentionem ejus qui petit juramentum . . Sanchez I. 3. in Decal. c. 6. n. 3I. , 32. Lessis c.. 3I. dub. 3. u. I .
76. Licitum est inducere testem ad jurandum fil-1um, quod jurans putet esse verum, sed inducens scit
77. Testis interrogatus a Iudice de occulto alicujus crimine, vel de crimine de quo non tenetur testificari, quia v. g. notabile damnum sibi sequeretur, potest j rare se rem nescire, intelligendo, ita ut teneatur Hijm dicio subdare, vel quid simile. Tamburmua c. 4. f. a. id
VocanS, AEquivocare cum juramento.
18. Si quis licita aliqua bona abscondit, v. g. Fisco, do quod . illis indigeat ad vitam sustentandam, non solum ipso, sed etiam alii, sive rogati, sive ex se si ta- men indigentia iis constet) possunt aequivocando testia ficari , illum nihil abscondisse. Ibidem u. 3. 79. Non solum ipse Reus, si v. g. sit Clericus, sed
104쪽
Ponti ci re orbi denunerata. g. VL. 83' etiam alii pollunt jurare cum aequivocatione, coram iaculari judice , Clericum non aeliquisic: intelligendo , ita ut obligentur id coram taculari deponere ; quia hic illegitimus est quoad K e1iasticos. Ibidem. 8o. Imo obligabitur testis aliquando 1ic aequivocare. Solet ad serri exemplum de eo, qui Judici peccatum omnino occultum Rei mantinavit: is enim tenetur restificari coram eodem, Reum non commisisse tale delictum : intelligendo, ita ut subsis externo judicio. D
8 r. Potest quicumque, legitima intercedente caua, petere juramentum ab eci quem probabiliter timet
Ue pejeraturum. Filiarius tr. 2I . e. II. n. --
SL. Iusta ad id causa est necessitas vel utilitas. Ibia
483. Modica utilitas sussicit ad excusandum a peccato petentem juramentum ab eo quem constat esse jur turum per falses Deos. Sochez l. 3. G 8. n. Σ3.
48 . Probabile est culpam solum venialem admitti ab exigente hoe juramentum ab infideli parato ad jurandum per Blios Deos, quando deest necessitas aut utilitas excusans. Idem ibidem n. 22.
8s. Negare verbis Deum , blasphemiaeque verba proserre ex cholera di indignatione contra proximum. absque indignatione contra Deum, formatique intentio ne Deum inhonorandi, non est mortale peccatum. Munius in sum. c. 6. pag. 66. 67. 68.69. 86. Soli illi rei sunt mortalis blasphemiae, qui verba blasphemiae proserunt ex intentione is ali iaciendi contumeliam , opprobrium vel inhonorationem Deo, oves Christo, vel sanctissimis membris ipsius. Ibidem. 87. Si poenitens dicat se ex cholerae impetu, vel indignatione, non contra Deum, sed contra proximum iurat se per caput, per ventrem, per mortem Dei &C. judicari potest non peccasse nisi venialiter. Ba ius uidem. . Arside inus Theol. erip. t. 2. p. a. c. a. f. r. de
105쪽
intes Iesiatica ut faciunt rustici Zc aurigae, si sistat maledictio in sola
creatura. sic ut tantum ipsi malum imprecemur, non est per se lethale peccatum. Asdehin. ibidem. 89. In ira usurpare daemonem sine imprecatione,
non est per se peccatum. B enbaum c. I. u. II. cum 'man.
9o. Sibimetipsi ex ira daemonem imprecari veni
te tantum est. Baldelius D. 2. l. Φ. d. 2ν. n. I .
9 v. Arbitratur mlina, tametii aliquis ex ira veI. Ubjurgationis causa gravem alioqui maledictionem in a terum effundat. v. g. ut diabolus illum rapiat, sed sine animo ac voluntate ut id eveniat, atque sine notabili
Contumelia. . . . . . non fore peccatum mortale. Apud
Dannem Baptistam raverae p. I. tr. 6. c. 6. S. I. q. s. Ubi id non improbat, tametsi addat, quod si seipsum aliquis ex ira deliberative daemoni devoveat, quamvis sine animo ut ita eveniat, a mortali excusandum nota esse, ob foeditatem, laorrorem ac perversitatem res. 91. Aliquis docuit probabiliter, obligatum ex praecepto, ex voto, ex pinnitentia tres mittas audire, satis- lacere, si simul a tribus sacerdotibus eodem tempore.
celebrantibus audiat. E cobar tr. I. exum. II.
93. Canonici confabulantes in Choro lucrantur distributiones. Istie enim illis dantur pro assistentia in Choro, ut Chorum sua praesentia aut rident: sicut Clerici funus aliquod comitantes, licet confabulentur,. licite acquirunt stipendium, quia datur illis ut comiten
- Si des aliquid Antonio. , ut pro te intercedat lapud Petrum beneficii collatorem, siunoniacus es; si autem des aliquid Joanni, ut apud Antonium interce-.dat, ut apud collatorem pro te inter flar existat, ex Vasilueet sententia, quem citat dc sequitur Sanchez, α simoniae peccato liberaris. Escobar. tr. 6. exam. Σ. c. 6. 49s. Non est simonia, pacto expresso se obligare ad aliquid temporale. pro spirituali conferendum cx grat, tu dine. Tannerus u. 3. disp. F. a. 8. dub. 3. n. 76. 96. Dare temporale pro spirituali non est sim nia, quando temporale non datur tamquam pretium, . sed
106쪽
'ut ei se Orbi denu arae. f. VI. 'sed dumtaxat tamquam motivum conferendi vel cH-ciendi spirituale, vel etiam quando temporale siti solum
gratuita compensatio pro spirituali, aut econtra. . in lentia, Tannerus cyc. apuis Guimentum tr. de simonia propos. I. .
97. Et id quoque locum habet, etiamsi temporale siε principale motivum dandi spirituale, imo etiamsi sit finis ipsius, sic ut pluris assiimetur quam res spiritualis
98. Potest quis conserre spirituale propter tempora. te, principaliter tamquam propter finem, non ipsius rei spiritualis quasi temporale plus ab eo aestimetur quam spirituale sed tantummodo voluntatis, seu applicationis animi ad actum conserendi spirituale. Et tunc licet interveniat paetum, non est timonia. Valentiata. 3. disp. I. q. IO. p. 3. 99. Vitatur simonia , quando per temporale fit tantum compensatio gratuita pro spirituali, aut e comtra. Ibidem p. f. o. Patet non esse simoniam, si quis obsequium . aut aliquod munus temporale Epistopo impendat spe consequendi ab illo, titulo gratitudinis, aliquod beneficium spirituale. Ibidem p. 3. Ratio est. inquit, quia quod datur ex obligatione antidorali, non datur ut debitum legale ex justitia, sed ex gratitudine, di ita spiritualo non habet tunc rationem pretii.
scir. UM actus virtutis, ut collatio beneficii, absolutio a peccatis &c. affert aliquam utrulitatem ei qui dat pecuniam., facibus. quidcm prassiumi potest simonia: cetcrum in foro conscientia: nihil impedit quominus pro hujusmodi etiam actibus posset d hi pecunia, tamquam motivum dumtaxat, tametsi r ro aut numquam in hac re videatur vitari possie scandaelum, si id fieri sciatur. Ibid. pag. I979. sox. Cum petitur temporale pro spirituali, non tam
107쪽
tionis animi ad conserendum spirituale, minime erirsimonia, etiamsi principaliter intendatur Zc expectetur. Ibidem pag. I988.3U3. Simonia non est beneficium conserre propter preces , tametsi sint collationis istius motivum principale, dummodo temporale commodum ex ista collati ne proveniens non attendatur vesut pretium beneficii, sed velut motivum dumtaxat. pag. I O. so . Qui beneficium confert timore amittendi rem
porale quod possidet, vel ste acquirendi quod sperat,
simoniacus non est, etiamsi hoc pacto per spirituale aditum sibi patefaciat ad temporale speratum ,- pro eo da do spirituale, dummodo spirituale non det pro temporali ut pretio, sed selum ut motivo. pag. I983. sos. . Licitum est pecuniam aut olbsequium conserre in Epistopum, causa conciliandi ejus amicitiam, ut ira demum inducatur ad conserendum beneficium digno, ut Communiter Doctores tradunt: ergo similiter lic bit pecunia redimere vexam, etiamsi per id aditus patefiat ad spirituale. pag. I986. 6. Licitum est redimere vexam, etiam ut dignus eligatur non emendo, sed offerendo pecuniam
ut motivum dumtaxat, pag. I99r, 3 o7. Permutans beneficium minus pingue cum to
ge pinguiore, dare potest ei cum quo permutat summam pecuniae aequantem valorem fiuctuum beneficii pinguioris, loco pensionis, quam ipsi crearet, dummodo id fiat cum auctoritate Superioris. Quia quod aliquid simul vel iuccessive solvatur, per accidens est in Proposito, saltem in foro conscientiae, quidquid sit de praesumptione externi Bri ; neque hoc variat modum transiactionis, Bummodis eodem titulo summa , sivessiccessive, sive simul stlvatur. pag. I998.
Fo8. Simoniacus non est, neque simonia reali, ne que conventionali, neque mentali, qui Episcopo pecu- e summam promittit, etiam stripto, hac conditi ne, ut beneficium ipsi conferat, dummodo promittens non habeat intentionem persolvendi, adeoque nec vere
promittendi, sed Episcopum decipiendi per fictam i
108쪽
iam promissionem. Quia talis non habet intentionem emendi beneficium , cum interius non promittat. 8ag. xoos. Ita etiam Apologia Calaitarum pag. 6 . sicut 8c sus, Toletus, Valentia, Suar ,- Luman, P lao apud Honoratum Fabri in Apologetico Societatis, opusculo inscripto , isnonymm contra nouemum.
3χ9. Existimo cum Ualentia, eo modo quo licet temporale accipere pro spirituali sine simonia, licere etiam de hoc ipso pacisci. Estobar tr. 6. eram. Σ. c.
ro. Non est simonia, dum duo Religiosi simul imeunt hoc piatiim Da mihi suffragium tuum ut eligar
Provincialis, , tibi dabo meum ut eluaris Priori lagia Cassistarum, is Honoratus Fabri oris citatis.s II. Lata adversus Simoniacos excommunicatio, ad veram tantum pertinet simoniam, atque adeo, qui propter solas Ecclesia leges Simoniaci sunt, ab his fulminibus intacti sunt. Quia simonia Ecclesiastici juris non .est proprie loquendo simonia. Apologia Casusarum
si x. Si simonia certi juris sit 8c indubitati, extra, dubium est, Simoniacorum renas incurri: si vero probabile sit in aliqua actione simoniam non intervenisse , . eam faciendo poenas non incurristi. a ' ia secuem sui si, vel nunc sequi potes , nota bene, opinionem probatilem. Tambumus I. I. in Decal. c. 3. 7. Inde concludens, quod si actionem illam ponendo, eam simonia, cam esse credidisti ; inventa postmodum opinione pr habili in contrarium , Depone, inquit, ligam erroneδmi conserientiam, is beneficium retine. siri id in dubio Scis v. g. certo te centum a reos dedisse, sed dubitas an dederis in pretium rei spiritualis, seu rei annexae spirituali Z An potius ob aliquid temporale, seu ob aliquid, quod stlum remore se habuerit ad rem illam obtinendam. Respondeo te non incurrisse poenas , quare posse te reputare liberum ab obligatione dimittendi Beneficium, di ab excommuic tione. Idem ibidam. F Bea-
109쪽
s i . Beatissimae Virginis, cultores damnari omninis impossibile est . . . . eo quod Beatissima Virgo suo patrocinio semper impetrat a Deo auxilia gratiae, quibus ejus cultores, alioqui prava is scelerati, ad Deum Comvertuntur. Francisim de Mendoeta in virid. - . , profan. eruius. l. 2. problem. 9.sis. Inseriores animarum curae, licet ex vi juris via deantur immobi itatem habere, Ob communem tamen usum probabile est quod liceat eas assumere , non animo permanendi in illis perpetuo, sed vel ad alia pinguuora beneficia astendendi, vel renuntiandi cum aliquci emolumento, vel simplici pensione. Suar det, Io. 3. de
De quarto Decalogi pracepto. si 6. 1 Icitum est Asbluto desiderio cupere mortem. patris, non ut malum patris, 1ed ut bonum cupientis: quia nimirum ei obventura est pinguis haereditas. Castra Palao to. I. tr. 6. disp. 4. de charit. p. I. II. Gasear Hurta ε apud Dianam. p. f. tr. 13. resol. 99. di satis probabile censet Tamburinus l. i. in Decal. c. I. 3 3. n. 29 3ι. 32, 33.
si 7. Licitum est matri mortem filiarum optare, eo quod ob deformitatem, vel inopiam, non possit eas. juxta suum desideriua nuptui tradere se vel quod ob illarum causim male tractetur a marito. Palao ibidem, cum AZorio. Et probabilem Tamburinus putat loca
si 8. Similiter subditus licite potest mortem cupere sui Prae ati, ut Praelaturae ipse succedat, vel ut ab eo Praelato libi infenso liberetur. Tamburinus ibidem. 119. Pater Fagunder. sic loquitur: Licitum est filio gaudere de . patricidio parentis, a seiu ebrietate perpetrato , propter ingentes divitias inde ex haereditate consecutas. Hanc docti inam deducit ipse ex illo vero di
multis persuase principio, quod scilicet quando ex aliqua actione, secundum se quidem prohibita , attamen desectum deliberationis inculpabili, oritur aliquis
110쪽
essectus bonus, possimus licite gaudere, non solum de illo essectu, ut per se clarum est, sed etiam de ipsametamone prohibita; non quidem quatenus prohibita, sed
quatenus est cause vel occasio boni eventus. Cum igitur ex una parte supponatur illud patricidium fuisse i culpabile, ob desectum tam deliberationis impeditae per ebrietatem; quam praevisionis non antegressae. Maltera autem parte amplae opes sint hujus patricidii es- sectus vel bonus, vel certe non malus; fit ut illa Patris Fagunder. doctrina, quae paradoxa videri possit, Aeritatem habeat speculativam, cui practice periculosam. G bat. to. 3. tr. f. c. 9. sect. 8. n. μ. 9 ss. 'F2o. Inlares, sicuti licitum est gaudere, quod hi aut illi mali effectus evenerint inculpabiliter tempore ebri tatis; ita etiam fas esse optare ut eveniant, si auo cassi contingat aliquem vino Geponi . . . . Ratio est, quia
quod est objectum honesti gaudii, est etiam objectum
honesti desiderii. Gobas ibidem n. f7.sai. Si filius cognoscere nolit patrem , non ex contemptu, sed ad vitandum aliquoel incommodum, aut erubescentiam, a mortali culpa est excusandus. δε- mmm suprG c. a. f. 2.112. Potestne filius salarium exigere a patre mercat Te, aut agricola , pro opera a se ulo in officio impensa Z . . . . L man probabiliter posse exigere censet.
dixerat, posse exigere quantum pater uni extraneo deberet. Si illud non posset a patre petitum accipere, pos set clam accipere, ad justam aestimationem laboris de industrue suae, computatis expensis, quas pater in ipso efficit alendo. Probabile est & tutum , suod filii possunt matrimonium inire. etiam cum indignis , absque consensu parentum, imo ipsis dissentientibus. Tam rinus Ibiadem S. 3. u. cum Sanchez apud ipsum. 24. Si statuit Evaristus Papa , ut pro nupta nequamquam habeatur puella, quam pater ipse non desponsat. Si Leo Pontifex de Ambrosius aiunt, non esse virginarilis pudoris maritum eligere, sed judicium parentumesi se