장음표시 사용
51쪽
De peccatis i orantia, inadvertentia is consuetudinu prava. Io I. AD peccandum Brmaliter, necessaria est actuari lis reflexio, seu advertentia & cogitatio. vel saltem actuale dubium, vel scrupulus de malitia acti Dis. Vasiqueet in I. a. disp. I 23 c. a. sequaces habens SuareZium, Lessium, Sanchem, Salas, Granadum, Fili utium, Tannerum, Amicum, Castro-Palaum, Card. de Lugo, Arriagam, Ovideum, Baunium, Hurtadum, Compionum, Terillum , & omnes pene Societatis
Ioa. Quidam dicunt sussicere advertentiam virtualem, seu interpretativam, ut ignorantia dc inadvertentia , seu oblivio censeatur vincibilis, non apposita diligentia ad ea vincenda, nec excuset a praecepti trans gressione. Appellant autem considerationem virtu 1em, quoties, etsi ratio actu non consideravit malitiam
objecti, potuit tamen morali potentia & debuit malia. tiam objecti considerare. At probabilius existimo, ad IMorantiam, inaduca tentiam, seu oblivionem, sive Ju-aeis, sive ficti, censenda invincibilia, sufficere ut nulla
Motitia, nec specialis, nec confusa , nec aliqua dubitandi ratio ii universum, aut particulariter Occurrat.
Eanchez. l. I. in Decal. c. I 6.
Io 3. Quare nullum peccatum mortale in voluntatis consensu censeo, nisi cogitatio aliqua praecesserit& Consideratio expressa quam actualem vocant) malitiae moralis , vel periculi, vel Oltem expressa aliqua dubitatio vel scrupulus . Quod si nihil horum precesserit, ignorantia, inadvertentia seu oblivio censentur omnino naturalia di invincibilia. Et sic. . . . non setis est cogniatio illa virtualis seu intcrpretativa. Santam ibidem, refernas
52쪽
Rvi ei se orbi denunciata. f. VI. 31
1 1 serens suareetium & Vasqueetium duo Societatis lumi-
est saria magna quos sequuntur Laman l. I. tr. a. c. 4.η. 6. Filiutius tr. 2I. c. a. n. 37s. Θ 376. Martium tr.
rillus in Reg. Mor. q. 63. n. II. quem sequuntur Jestiua Anglo- odienses passim, uti demonstrat Denuntiator dolirinae ipsorum) De Rhodes disp. a. de peccat.
i. mi. I. f. 2 io . Ignorantia censetur invincibilis atque ita excuti sins a peccato ex ea commisso, quando ignoranti nulla ... subit actualis advertentia vel consideratio ejus auferet
ios. Idque ctiamsi initio causam culpabilem ignorantiae dederim, si periculum non advexti illius incurrendae. Ibidem n. 3 o. ct 3I.
3o6. Nec obest quod qui incipit v. g. legere librum
Bereticum, animadvertens δοῦ cogitans actu esse haereticum, videatur peccare toto tempore quo legit; esto in decursu non cogitet csse haereticum; & proinde non adsit actualis libertas respectu lectionis ut malae , licet adsit respectu lectionis ut est lectio. Recte enim negat Card. de Lugo disp. I 6. de poenit. sech. v. n. 6O. to tam illam actionem esse peccatum mortale. sed tam tum secundum illas partes . secundum quas habuit adinvenentiam, adeoque libertatem. G at tr. 6. de poenis. n. 3 s6xo . Consenses voluntatis in objectum malum quantumvis longo tempore duret, non est peccatum mortale; nisi praecellerit actualis cogitatio malitiae mort lis. V queet loc. cit. disp. Io 7. n. 3. Et debet actualis illa cogitatio durare toto temporc quo durat consensus mortalis, uti proxime dixerunt Lum dc Gobat. IOS. Numqucyn fit peccatum sine constieatiae reprehensione ex parte intellinus, quae consistit in cognitione mali aut periculi, licet sepius fiat peccatum sine timore M Cruciatu conscientiae ex parte voluntatis; quan-cio vici li CCt quis cx prava consectudine peccanS, noni retur a Peccatis. Idem ibidem ad 3. object.
53쪽
Artes 'est tisaxo'. Peccatum contra legem nullum admittimus; si non sit contra conscientiam, saltem dubiam Sc inquietam. P. de Reux in Thesi quam in Colugio L aiamsi Societatis Iesu opposuit These Me artiana de peccat. igno
IIo. Conscientia circa peccatum intrepida sid est Qua quis absque formidine credit se non peccarc excis, sat a peccato. Thesis in Collegio Aquensi Societ. coram Paria mento defensa die 4. Iubi I 686. ro. Si homines perditi, consummataeque malitiae peccatores omni careant lumine cognitioneque malitiae, dum blasphemant, suisque dissolutionibus se totos de- dunt, contendo cum Theologis, ipsos actionibus istis non peccare, quae brutis animalibus magis propriae sunt, quam hominibus. Absque libertate namque non est peccatum. Ad hoc verδ ut libertas adsit, adesse oportet notitiam bonitatis Zc malitiae, quae in proposito continetur objecto. Apologia Caseuissarum pag. 38. ii 2. Gratia vere ac plene sufficiente nemo caret, dum peccat: alioquin non peccare non posset. Et hoc de fide est. Illa autem in motione interiore vel cordis vel mentis posita est. Sine omni proinde cognitione Peccati non est: alius peccatum ut tale vitare homo non posset cum fieri nequeat ut quis aliquid ut malum fugiat nis1 malum esse cognoscat necessario proinde peccaret: quod haereticum est. Honoratus Fabri in Apo-ἰoget. Societ. p. I. pag. 2II. edit. Lugdun.
ii 3. Quisquis absque ulla oppositi tormidine, vel advertentia ad ullam malitiam, judicat actionem non esse malam, non peccat eam ponendo, sive id judicet mvidenter, sive tantum probabiliter, sive vere, sive falso, solida vel non solida ratione. P. Mailut in Thesanno i 673. defensa, in Collegio Anti ev. Societ. comes . 8. . ii . Ignorantia est invincibilis , a peccato proinde excusans, quandocumque adhibita diligentia , malitia actionis certδ non innotescit, quandocumque proinde probabile est probabilitate certa, licet minore) achimum non esie malam nec prohibitam, licet prohibitam este
54쪽
naui i Ue probabilius appareat. Terillus de Reg. Mar. q. a. F n. l38.'ilo. , qὸ 47. n. 28. ct in fundam. N mori ld. v. 3. σ . Cumque ipis omnes Probabilistae.. se i is Non superatur ignorantia legis per apprehensiones, aut per motiva protabilia, aut etiam per judicium ii Et incertum de illius existentia, sed selum per noc quoda . certo moraliter innotescat. Idem citato n. I o. Ma ii 6. Si praesetis inconsideratio sit effectus negligentiae prioris, tunc quidem non negamus, tam ipsam in-2, eonsiderationem, quam opus ex illa causatum , esse eLat sectus peccati; &, si velis, esse δ: denominari pecca- , ta; sed nullam propriam imputabilitatem habent. Idem, . 63. n. II. et III. Ignorantia a peccato inducta non est volunt, e ria, nequidem indirem, nisi aliqua cogitatio de ignorantia incurrenda , deque obligatione eam depellendi
absque actuali malitiae advertentia proveniunt, non solum non sunt ratione sui mala & imputabilia, sed nec ratione illius ignorantiae. Quia nec ignorantia illa, nec mala ab illa provenientia, ullatenus, iuerunt voluntaria. Ibidem n. 47. Ir9. F atemur enim ignorantiam saepe esse volunt riam, adeoque imputabilem; sed eam non aliter volu tariam esse admittimus , quam si antecedenter aliqua de illius vitatione obligatio menti occurrerit. Ibidem
rao. Si Clericus beneficiarius, ludo: aut amoribux impudicis implicatus, horarum recitationem omittato oblivione proveniente ex nimia illa implicatione, e que in statu nullo modo reflectat ad obligationem recutandi horas, nec de illa cogitet, nec praevideat periculum incogitantiam illam incurrendi, dicendum est . eam incogitantiam hic & nunc naturalem esse ac necessariam . non liberam di humanam; rideoque vere cis --wincibilem ac inimputabilem. Idem q. 67. n. I .r a r. A Rus consormis di stamini conscientiae vincibilit Tantis, adeoque peccatum ignorantiae vincibia
55쪽
lis, si non sit fimul peccatum malitiae, nullam habet' rationem peccata sibi intrinsecam, sed selum denominatur peccatum a malitia voluntatis, per quam error aut, ignorantia contracta fuit, ut si quis temeri, crederet se debere hic & nunc jurare falsum, ad mortem evitam dam. Idem in fundam. mor. q. I7. n. 3I. ct 3Σ. Iax. Actus proinde ille unicam contrahit malitiam. non voluntatis consequentis dictamen erroneum , sed voluntatis ignorandi legem, prohibentem jurare falsum. Sola namque ista voluntas est contemptiva divinae legis; non autem voluntas jurandi falsum, sive conformandi se conscientiae erroneae, dictanti hic & nunc jurandum
esse falsum; utpote quae tendit in illud quod conscientia dictat este Deo gratum, dc ab ipse hic & nunc esse praeceptum. Idem ibidem .i Σ3. Qui in die dominica, quando Parochus admonet de festis & jejuniis hebdomadae, omittit ire ad audiendum sacrum culpabiliter, ut scilicet ludo vel semno indulgeat; dc quia ad Ecclesiam non ivit, non habet
notitiam jejunii in ea hebdomada occurrentis, & pr pter hanc ignorantiam vescitur carnibus ea die, quibus cum scientia jejunii non vesceretur,. habet ignorantiam jejunii peccato inductam, re tamen vescendo carnibus eo die non peccat. Petrus Oxea, tradi. morali de
Hri disp. r. sect. I. Ia . Christianus adeo suae salutis negligens , ut ad audienda mysteria fidei ad Ecclesiam nunquam accedat, di ideo solum novit se esse Christianum, dc selum credit in genere omnia quae credit Ecclesia , di praeterea nullam aliam rem fidei expliciae cognoscit, habet invi
cibilem ignorantiam rerum credendarum. Idem v dem Se p. 2.
ias. Qui nullam de Deo, vel peccatis, cognitionem habet . . . . nullam hic habet gratiam actualem. Ce tum proinde est, quod actus praeceptos tunc omitte do, vel prohibitos committendo, nullum ab ipse peccatum committatur, nec, si damnetur, propterea damnari possit. A atus postremo in Amaldum libro.H6. Principia. aliqua universalia legis naturae, ut sit
56쪽
Pontifici is orbi denti aia. g. vl. 33
t lilii sust haec, non esse furandum, occidendum, adulteran-gnis eum, Deum esse colendum, parentes honorandos , dcistia limitia, etsi non possint ignorari invincibiliter toto humi, manae vitae tempore, post uni tamen aliquo brevi. imo naue etiam satis longo. Meraims tr. ae peccat. Asp. 9. secl. 7. . t 27. Multa principia juris naturae multi omnino ii di rincibiliter ignorare possunt. De Rhodes disp. a. de pecc.
ἡ loquens de fidelibus & infidelibus.
2 128. Decalogi p cepta majori ex parte possunt diu invincibiliter ignorari. Sanchez l. I. iu Decal. c. -I6. N. n 33. cum V queet .-u a 29. Fornicatio quidem est peccatum , sed dari po-: test de eo invincibilis ignorantia, urebar tr. I. exam. 8.
I 3o. Si nullus unquam scrupulus animum alicujus . pupugerit de malitia pollutionis , ignorantia illius dici, potest inviucibilis, nec opus a taliter ignorante perpetratum ad culpam imputari potest. Terilius in Reg. mor.
r3r. Idololatria potest, ad aliquod saltem tempus, per ignorantiam invincibilem in aliquo homine rudiore
excusari. Valentia. r32. Dissicultas est, an invincibiliter ignorans actum internum esse peccatum, cognoscens tamen actum ex-tCrnum esse peccatum, excusetur a culpa actuin seiunx, internum admittens; ut si Rusticus a viro existimato- docto dc pio audiistet, mrnicationem & furtum extemna, esse peccata, at licere Emicandi & furandi deside-xium p . Quibusdam neotericis doctis videtur hanc ignorantiam minime excusare At quamvis hoc probabile P, probabilius tamen credo, illum actum internum Excusari omnino a malitia ratione illius ignorantiae Hii inCibilis. Sanehee l. I. in Decal. c. I 6. n. I 6. j II. I a 3. Respondeo certum esse, quod non peccaret Rushi Cus. qui existimans invincibiliter peccatum esse interfi-rct hostem , non autem peccatum esse desideram iratorius illum occulere . desideraret tamen, & vellet oc- eiciem: DCmo enim peccat, nisi quando judicat se pecῶ TC. . De A isI disp. a. q. I. sec . ι. S. a.
57쪽
ra . Nihil enim Deus, nisi media praecipit conscien- tu. Unde nec mendacium vetat, quando conscientia judicabit illud non vetari. Ibidem q. 2. sed . 2.13s. Qui hominem occideret, conscius se male facere . sed non existimans grande malum esse quod iscit , non committeret nisi veniale peccatum. Ibidem
136. Si quis adulter um committeret vel homicidia iam , cognoscens quidem ista esse gravia peccata, sed id cognoscens leviter & modo imperfecto, stium peccaret venialiter. Ibidem. I 37. Ad peccatum mortale requiritur plena seu perfecta consideratio. malitiae mortalis ; per judicium de tali malitia, vel periculo illius. A cus tα 3. disp. 27. sed . 8. Martinon disp. 2I . de precistis. 2an. II.r38. Existimans, in fide authoris gravis, desiderium adulterandi non esse peccatum, licet sciret adulterium esse peccatum gravissimum, non peccaret desiderando San et ubi supra. x39. Qui agit dubitans esse mortale quod agit, si non reflectat esse mortale, cum tali dubio agens excussiluva mortali. Ibidem n. I 8. I o. Qui actionem, quam scit esse mortalem v. g. homicidium alteri praecipit ex ignorantia invincibili id est absque reflexione , quod malum sit eam praecipe re) non peccat. Ibidem u. I 1 I. Ab omni peccato excusetur, qui bona fido do absque haesitatione existimans licitam esse fornicati . nem ad stivandam vitam, eam taliter committit. Ibim
I a. Talis a mortali excusiaretur, si eam committeret leviter de eo dubitans. Ibidem . I 3. Ex conscientia erronea credens invincibiliten actionem sex se malam) esse bonam, v. g. mendaCium vel homicidium, ad sublevandam proximo miseriam , non secit hic& nunc actionem malam. sed bonam, re apud Deum meritoriam. Sanchen I. I. c. II. u. 17. De Rhodes disp. 2. de act. hum. q. a. sedi. a. I. Baptista Ta-,
58쪽
hED IM. Si ignorantia. olim vincibilis & voluntaria . scitati evadat postea invincibilis, quia jam non est a quo ignorans instrui possit opus ex tali ignorantia factumuit, est malum & imputabile, sed.non habet peculiarem malitiam moralem. aut imputabilitatem superadditam tua malitiae actus voluntatis . in quo directe vel indirecte
fuit volitum. Terillus q. 63. n. i. ior. IV. Raro vel nunquam tenetur homo se praeparare. Et ad gratiam , ut ignorantiam tollat. Ei utius eo. E. tr. χ λ
I 6. Tam rudes M inculti esse possunt aliqui homi-m nes, ut invincibilis Dei ignorantia, longo etiam tempore, in iis contingere misit, etiam positiva fidest politiva existimatio quod Deus non sit) ex prava Doch
ris athei instructione. Mobna I. p. q. a. a. I. Isquierdo, disp. I. de Deo n. I 6ς. I72. aeuiros disp. I . n. F8. Arnua disp. 2 secl. 3. Marainon disp. 11. de pecc. sed .
. I 7. Porro ea ignoratione excusebuntur a peccato infidelitatis, atheisimi, dc quod Deum non colant, nec honorem ei debitum exhibeant. Idem ibidem. 8. Talis homo taliter ignoraus Deum non 'cabit mortaliter. etiamsi alium Occidat & putet se maleficere, nec ideo promerebitur poenam aeternam. . . . .
Nam ratio promerendi poenam aeternam istum desiis mitur ex eo quod aliquis homo stitem in confuso noscat se ostendere Deum summum. Arriaga ibidem mrespons ad ult. objecf. Et peccatum quantumvis gravito rationi repugnans commissum ab invincibiliter ignorante, vel inculpabiliter non advertente Deum esse, aut Pec tis Ostendi, non est mortale. Dareitas in Thes apud gul Leodenses defensa χα Iuniι 169 I. I s. Sicut actus humanus numquam est malus, sublata Comitione malitiae, sic numquam est otienia Dei, si non Cognoscatur esse ostensa Dei. Mumerus Auetoe
famo πheseos Divionensis anni 1686. in dictaris p I ris iis mitigio Drvionensi Soc. Iesu. EFo. Peccatum Philo hicum, seu morale , estructus humanus disconveniun. naturae rationali ec rectae β γ rati
59쪽
38 . ' Anes festitisarationi; Theologicum vero & mortale, est transgressio 'libera legis divinae. Philosephicum quantumvis grave, in eo qui Deum ignorat, vel de Deo actu non cogitat , est grave peccatum , sed non est ostensa Dei. neque peccatum mortale dissolucias amicitiam Dei, neque aeterna pinna dignum. Idem in famosa illa Thesi
1si. Si quis adulterium vel homicidium perpetraverit non cogitando de Deo, non imputabitur operanti quod offenderit Deum , sed quod occiderit, vel mo chatus fuerit ,- nec Deus indignabitur quod ipsum offenderit, sed propter homicidium vel moechiam; quae potest dici inensia materialis, ut distinguitur ab illa alia. quae potest dici formalis , quatenus contrahit formalia ter malitiam ostensionis divinae. Cardinalis de Lugo disp. s. de Incam. flerit. s. Isa. Arriaga loco citato, cum sibi objecisset: Ergo
talis homo, ignorans Deum, non peccabit mortaliter, etiamsi alium occidat, dc putet se male facere. Nam .peccatum mortale definitur communiter, Dietum factum mel eoncupitum contra legem aternam Dei. Ille autem legem aeternam ignorat. Respondet: talem non pr meriturum per illud factum poenam aeternam, sed temporalem gravem Nam ratio promerendi poenam aeternam solum desumitur ex eo quod aliquisnomo, saltem in confuso, noscat se offendere Deum. siimmum; quod in ignorante non reperitur. Nec imconveniens est, in tali concedere eam actionem non
esse poena aeterna dignam, ex ignorantia illa invinciabili. Ita etiam P. uris in Theti defensia Lovanti aet.
'ubi i668. Is3. Mortalo theologicum. . . . non alia causa pC Nam meretur aeternam, quam quod iit malitiae infinitae. Malitiam vero . infinitamim eo habet, quod sit gravis formalis offensio persenae dignitatis infinitae , cognitae qua talis. P. GyonDe in os defensa ibidem I 67 r. inde concludens mortale theologicum sine illa
60쪽
ὶ teta grus, cimamissium ab invincibiliter ignorante, aut noni passi admetente Deum esse , aut peccatis offendi, non est si mortale. Cum enim nullum, etiam virtualem dc -- a R, plicitum Dei contemptum includat, stare potest cumi da, esuritate persecta & amicitia Divina. Unde tale pecii Dei earum esset quidem grave gravitate philosophica . . . . non tamen theologica, consistente in repumantia cum tradi lege di bonitate divina. Platelius in S usi Curs Threcenta p. a. r. 3. g. 3. n. I 89. sin Iss. Ex optimorum Theologorum doctrina nullum a s peccatum theologicum, quo scilicet aliquo modo sepa- si ramur a fine ultimo, & meremur poenas illas horrenua, das damni dc sensus, committi potest cum invincibili 12. Dei ignorantia, imo nec absque actuali cognitione, perii quam infinita Dei bonitas. & majestas, aut explicite , aut certe, sub terminis cum clariore ejus conceptuo convertibilibus, implicite nobis iunote1cat. Tericlita dac sic. prob. q. II.i I 1 6. Licet convenientia.& di1convenientia actionis cum natura rationali, qua rationalis est, saepe innotescat antequam quidquam sciamus de divina volunt,re . . . . nihilominus haec convenientia aut disconvenientia . . . . est solum regula . . . . . refundens in
aetionem honestatem aut turpitudinem philosophicam, non theologicam. Ibidem n. 9.Is7. Multi peccant agendo contra rationem, qui finem ultimum sibi nunquam proposuerunt, aut de illo actu non cogitant, neque advertunt se a fine deflectere. Marsinon d p. a s. de peccatu sin. II. n. Ioa. inde peccatum inserens philoiophicum. I S. Non apparet cur sine culpa non possit actualiter ignorari aliquando Deus , & non cogitari qu&i supra Tationem humanam sit alia ratio: nam haec cogitatio non est simpliciter nocellaria. Idems F. I 2. 1 6. Deinde quando cognosceretur actu ratio supra ratiotaem homini, tamen non apparet quod nullus possiti orare aliquando sine culpa. vel non advertere in ali Qino mo achii providentium divinam, di curam hominum LV m, ut contra illius voluntatem agatur, quidquid.