장음표시 사용
301쪽
mo facto mata eadem, ut patet, velocitate perestae amplius se non repellist. Me attrahunt, sed moveri pergunt conjunctae . Ex quitas liquet tum Merutatem Ee 3 ante conflictum ad eeletitatem et a post conflictum esse, ut Μ-- 3 ad tum - vis perimi, & Δ restare. Nam ex gradiabus f perimuntur 8 In Μ, & duo in m generantur. Ergo ex st ante conssioctum exsistunt 3, quod congruit eum Lei itii sententia, quia post conflictum
massa Μ--m est 3,3e velocitas in I. Similiter eruietur, positis Μ I.
m infinua, solum unam infinite parvam restare vis,& vires omnes corrumpi. 4. Iam vero transeamus ad alterum eventum , in quo duae massae M & celeritatihus C 3c e sibi contrariis occurrant. Sit primo Μ-m; quae ubi ad contactum pervenerint & se intromittere coeperint, vis expultrix massae Mincipiet generare gradum aliquem velocitatis in massa m in contrariam directioni motus ipsius m plagam , Se ideo gradum contrariae velocitatis, qua mdonatur, eumque aequalem corrumpere: & vicissim vis expultrix masta in id praestabit in M. Cum autem vires expultrices hic sint aequales, quo tempororis repellens massae Μ destruet totam celeritatem e , quae ponatur esse minor C, eodem vis aequalis massae m aequalem in C gradum corrumpet. His cor rupti, perinde est, ac si m qui eat,& Μ moveatur contra massam m velociatate residua C . Unde quemadmodum in primo eventu ex iis, quae ibi statuta sunt, sequitur velocitatem residuam v esse in ΜCr Μ .m , ita in
Eictum nulla erit 3c massae quiescents. Quod si massae sint inaequales, velocitates eodem tempore correptae emne in ratione inversa massarum , quia quo massa Μ est major massa m, Sc ideo etiam vis repellens primae est major vi repellente secundae, eo major est vel Μcitas corrupta in m prae velocitate, quae in Μ corrumpitur. Quare vel ante virepellente massae Μ destruitur tota celeritas e massae iis, quam vi repellente mcorrumpatur tota C massae Μ, vel contra; si primum, velocitas interea corrupta in Μ erit m me: M , quia est Μ ad m, ita velocitas e destructa in m ad
velocitatem eodem tempore corruptam in M. Sin alterum , ob eamdem rationem velocitas in m corrupta erit - ΜC: m. In primo eventu perinde est,
ac si m quiesceret, & Μ incurreret in m velocitate C me: Μ- ΜC me rΜ . Unde ex dictis supra velocitas υ post conflictum erit m Μ Μ mo):Μ - ΜΣ - me ): Μ... min. Similiter in secundo emciemus essevmi me - ΜCὶ: Μ . m), quae sunt velocitatum ab omnibus admissae formulae , altera, cum productum ex massa M in ejusdem velocitatem C est maius producto ex mina m 8c velocitate e; altera cum e contrario. Unde si e Ieritates sint in ratione reciproca massarum, idest Μ:m die: C,& ideo MC et me , elocitas resdua nulla erit. In quo nihil est, quod cum principiis supra explicatis non congruat. Nam si Μ sit - Σ, & m -I, & C- I, dc c-a, quo tempore via repellens massae corrumpit unum gradum
302쪽
relaeitatis, qui est In Μ,& ideo unum vis, dueendum tamen in massam 8c ideirco duos gradus vis perimit, dupla vis repellens massae M in a duos gradus velocitatis, & ideo quatuor vis in massa m extinguit, idque ob rati
nes , quas exposui num. I. & secundo. o. Mitto tertium eventum massae Μ, quae in aliam m versus eamdem plagam tardius motam incurrat, eo quod ex dictis facile est eruere valorem reis uae velocitatis υ MC-- me): Μ-ηνὶ, ut communis vult Physicorum eaque certa sententia , & potius animum ad ea converto, quae ex constitutis erui possunt. Nam praecipua corporum & naturae' phaenomena eorum adminiaeulo summa sicilitate explicantur. Primo enim aequilibrii leges ex nostro systemate sua veluti sponte oriuntur , proptereaquod ex iis, quae paulo ante di ximus in hypothesi massarum Μ 8c m, quae velocitatibus C & e rationem ea. rumdem inversam sequentibus sibi vicissim occurrunt, apparet ideo vires peri. mi, quia quo tempore vis repellens massae Μ, ex. g. μα, corrumpit velocit
temi - 2 massae m- I ideoqme totam ejus motricem, vim , eodem vis reis
pellens massae m vel itatem massae Μ, atque idcirco totam ipsis vim perimit. Ex quo fit , ut si faciamus Μ & ns conjuncta quiescere, & in Molocitatem mur, in m velocitatem dira et, idest in ratione inversa massarum enerari debere ponamus , illae vires eodem tempore generandae sint, & quia emi a Deo , quem esse' unam caussam vi motrici gignendae idoneam supra d
cuimus, io. Quare si massae Μ,m sint conjunine, & in Μ ab aliqua caussa
generanda sit velocitas. - I contra massam m , in m autem velocitas m 2 eon.
tra massam Μ , id fieri non poterit nisi massae se vicissim penetrent; in penetratione autem se exserit tum vis repellens massae Μ idonea corrumpendae velocitati ma in massa m, tum repellens massae m, quae velocitatem radix eodem tempore in, Μ corrumpere debet . Hinc vcro efficitur in neutra massa
vim generaru posse , quae motum, efficiat; non in Μ ; nam ab illa caussa generanda est velocitas in I contra massam', Sc a vi repellente massae m gugnenda est eodem tempore velocitas rar I in eadem Μ in contrariam plagam vires autem contrariae a quales esse in corpore nequeunt f. q.; non in massam, in qua eodem tempore a dicta caussa & a vi repellente massae Μ celeri. tas in et in contrarias plagas effcienda est . Ergo in nulla ex his massis vis& motus penerari possunt. Res vero ita se habet in aequilibrio gravium, quae ex vec' is inflexilis atque omnino solidi extremis suspendantur. Nam massa gravis Μαχ ponatur is distantia unius pedis a puncto fixo, massa vero m Iin distantia duorum ex altera parte. Ob vectis soliditatem & punctum fixum massae ita conjunine sunt ut ipsarum gravitates fluere non polunt & vim vivam generare , quin gravitas massae M , si ipsa praevaleret, duplo minorem velocitatem effetat, quam gravitas massae m, si pariter haec praevaleret. re si gravitates se explicant, velocitates ab iis deorsum generandae sunt in ratione inversa massarum . idest in massa M velocitas r, & in m velocitas ααχ', &. quidem ita directae, ut in se vicissim corpora tendant, non quidem
proxime, sed adminimio solidi vectis , quod in praesenti negotio perinia est.
Quare vis repellens massae Μ ope ejusdem vectis gignere debet in m veloci.
tatem - 2 sursumi eodem tempore,. quo a gravitate velocitas. - 2 deorsum.
303쪽
est. Ergo nullus motus nullaque vis gignatur oportet. . Sic explicato gravium aequilibrio, ex eodem sonte originem vis inertiae duco. Nam resistentiae, seu vis inertiae, pro qua tamquam pro aris & socis
Recentiores omnes acerrime pugnant, nullam mihi umquam claram notionem
formare quivi. Nunc ea clarissime explicata est ita, ex quo intelligitur eam esse positam in vi accidentali repellente, quae in corpus se exserit , ubi ad contactum alterius pervenit, & se in ejus interiorem 1 ubstantiam insinuare contendit. Unde etiam elicitur ratio illius communis effati, quod sine vi inertiae aliud corpus in aliud non ageret, proptereaquod si in corpore percu Lis vis repellens non foret, massa corporis moti se in illud intruderet, 3c sine ullo prorsus impedimento ab altera ad alteram ipsius partem transiret. Item allatum principium in bona luce ponit, quod Physici tenent de reacti ne corporis icti in corpus percutiens, proptereaquod vis repellens massae m , in quam altera Μ incurrit, partem aliquam corrumpit vis, quae in eadem Mreperitur , dc quidem , ut constat ex dictis in antecessum , semper majorem vi , quae vi repellente inassae M in m generatur, ut verum non sit quod a Philosophis sola obscura actionis & reactionis notione utentibus communiis ter statutum est, reactionem esse aequalem actioni et nec id in aliquod certum principium incurrit, proptereaquod licet percussa m aliquando sit aequalis perincutienti M , aliquando etiam minor, in quarum altera hypothesi vis ipsius
repellens vim alterius exaequat, in altera est etiam minor, tamen mirum esse non debet ejusdem multo majori velocitate fluentes pressiones, quam aequales, aut etiam majores alterius num. 2. ad majorem summam conficiendam, atque ideo ad majorem vim generandam & corrum laendam idoneas esse. Inde tamen
non efficitur id quod cum Genigio in Meditatis neula I. de centro inertia σωis graυisatis in Actis Erud. Lips. ad An. I738. Μ. Ian. pag. 3 . Omnes VO luerunt, hanc inertiae vim esse caussam, cur corpora, quantum in ipsis est, in suo statu aut motus, aut quietis perseverent. Cum enim vis motrix sit aliquod absolutum & permanens . quini motus tamquam alicujus relativi &in successione positi est caussa, Sc proxime a Deo creatum, ipla est vera &propria motus effectrix caussa a. , quae proinde eum in nihilum ipsa per se abire non possit , motum in eorpore conservabit, etiamsi hoc nulla sit don tum inertia, idest vi aliorum in distantia attractrice, in eo it actu expultrice. Immo tantum abest, ut vis inertiae sit caussa , eur corpora in statu se m vendi, aut quiescendi perstent, ut, eadem seposta, corpora semel mota eamdem semper velocitatem tuerentur , semel quiescentia numquam motum aequirent l. Ita Pariter abest a vero, quod idem Κωnigius cum aliis affirmat , sine hac inertia qualeeumque corpus quacumque vi posse moveri ; nam quod attinet ad vim , quae ex incursit aliorum corporum accipi possit, nulla tunc a corporibus gigneretur, eoquod ex altera parte non possunt esse caussae effectrices , IO. & ex altera, seposita vi repellente, nec forent occasonales ibidianum. 2.: quod vero attinet ad vim in corporibus seorsim inspectis , ea foret determinata, Sc determinatum essectum seu velocitatem in dato corpore gen
raret f. 4. quia ni Lilominus vis in singulis foret aequalis producto ex massa
in quadratum Velocitatis. Uno verbo quod pertinet ad vim 3c motum in singulis corporibus sive absolute sive relate eonsiderata, eadem omnia continge in
304쪽
la proficiscuntur, qua sublata in hypothesi nullius vis .inertiae, sive repelleiictis, leget motuum in corporum collisione, & inde pendens ordo hujus muna
di & mira illius phaenomena continuo disparerent. 3. Hae coiistituta virium usque ad contactum attrahentium , ultra vero contactum repellentium theoria, sequitur etiam nullam esse rationem, quae Lethnitianos es deduxit, ut corpora persecte dura Sc nulli obnoxia compres- soni partium exploderent ab hac rerum universitate . Nam idcirco haee coropora eliminarunt, quod ubi ad contactum pervenirent, putarent illa in in .stanti contra principium eontinuitatis acquirere aut amittere partem aliquam finitam vis & celeritatis, quin per omnes interpositos possibiles gradus tran sirent. Verum id non usu venit, quia cum in percutiente vis corrumpatur avi repellente percussi, Sc a vi repellente percutientis vis motrix in percusso generetur, id non impedit, quominus corpora se in interiorem substantiam saltem per spatium innnite exiguum intrudant, & hoc pacto eorum vis Se celeritas non in instanti, sed paulatim & in tempore saltem infinite minimo
Ex consitutis eruitur quomodo sunt necessaria leges
LII. SIc explicata ratione , qua virium & motuum communicatio inter corpora fit, & legibus collitionis, quas inde deduximus, videndum est quanam
necessitatis lege eaedem teneantur. Ex Cl. Mauperi uisio tom. II. Mem. der . Gad. de Berlin nos tom. I. Phy. Gen. 2 I. num. 24.. 23. Ostendimus,
eum aliqua in natura mutatio fit , quantitatem ali ionis ad hanc mutationem Recessariae esse minimam omnium, quae else poliunt, & ex eo, methodo de Μaximis & Minimis mira facilitate deduci leges omnes in collisione corporum durorum & aequilibrii, quae sunt eaedem , atque illae , quas nostra meth do supra collegimus. Quod in inimae actionis principium est idem ac brevissimae viae, quam multi Philosophi tum antiqui , tum recentiores naturam in suis effectibus tenere volunt , quamque certissime tenet in motu unius corporis una perciti vi , eoquod tale corpus incedit in linea recta , quae est brevius ma omnium , quae inter quaelibet duo puncta duci possunt. Quo constituto se meam rationem ineo. Si corpora , dum mutuo incursu motum cum aliis communicant, serent caussae effectrices , minimam a tionem impenderent in hac motus communicatione. Vis enim motricis effectus tune foret duplex: alter internus , scilicet motus corporis, in quo est vis , alter externus , scili cet motus corporis, in quod primum incurreret. Actio vero quod attinet ad internum , est minima omnium, eo quod est per lineam omnium brevissimam, ergo illa quoque actio, quae pertinet ad exteriorem, deberet esse omnium minima , cum altera ex parte sit eadem vis , quae movet eorpus, in quo est;& quae ciet alia , ad quae transfertur ; Sc ex altera eadem cauisa in sim: libus subiectis, qualia sunt duo corpora, modo simili debeat operari. Res sortasse non ita sub oculos cadit in secundo eventu, quemadmodum in primo. V
305쪽
rum squis animum magis intenderit, eamdem in utrumque eventum ratio nem vaere eomperiet. Nam praecipua ratio, qua effecimus corpus una virrcitum rectam ab alio ad aliud punctum lineam peragrare, in eo posita est 4. n. q. quia, quamcumque aliam inter duo euncta interceptam lineam teneat ex una parte lineae rectae positam, alia prorius aequalis similis ae similiter collocata ex altera parte inter eadem puncta describi potest, nec ulla est ma. jor ratio cur per illam potius , quam per hanc ad dictum punctum perveniat . Iam vero similis. ratio concludi potest etiam in altero eventa. Nam actiones ntriusque massae, quarum altera A velocitate a in alteram B velocitate , minori latam versus eamdem plagam impingit, quae actiones dicantur
Α-Bὶ radici alterius quantitatis, qui duo valores inclusi, ut noe tum est, in radice quadrati, cujus secundus terminus est negans, dant duos diversos valores velocitatis communis x post conflictum , . nisi eaedem actiones sint aliquod minimum , in quo minimo duo isti valores, . ut ex Algebrae reingulis compertum fit, in unum abeunt, quemadmodum duae lineae aequales , similes similiterque collocatae ex utraque parte lineae rectae, si in infinitum acin dant ad lineam rectam , cum illa di inter se penitus congruunt. Ergo illae actiones si minimum non sequantur ; non erunt maris ad unum ex. iis valoribus, atque idcireo ad unam ex iis velocitatibus gignendam potius determi-matae , quam ad alteram. Neutram igitur gignere possunt. Ex quo fit ut it Iam tantum velocitatem gignere queant , ad quam est opus ut minimae snt. E. Igitur manet, si corpora in communicationae motus serent caussae effectrices , minimam actionem impendere in eodem gignendo. Cum ex iis quae Io. n. I. disseruimus , hujusmodi caussae non sint, sed solum occasionem praebeant partem vis in corpore percutiente in . nihilum redigendi , & aliam in percussio de novo creandi, dicendum est Deum hanc sibi praescripsisse legem , ut eam in impingente eorrumperet, in impacto crearet, . ex qua orta commmunis velocitas illa ipsa foret, quam actio minima, si corpora vere agerent, postularet . Cum enim Deus in motus communicatione suppleat id , quiamrporum vires praestare non possunt ἱ congruum. suit, ut genium virium, quas ipse singulis corporibus dederat, in i minima actione eligenda idcirco in creatione & corruptione virium ad id ' in eorporum conflictu necessariis sequeretur. Quare si naturaliter operatur, id est naturae corporum & virium, quas iisdem. indidit, se accommodat, minimam actionem & supra statutas communicationis. inter corpora motus leges ex illa derivatas sequatur. necesse est. 3. Ex quibus perspicuum fit quanam astringantur lege necessitatis dictaermulae motus, in. collisione corporum persecte durorum, ex quibus aliae cor
306쪽
sorum mollium & elasticorum oriuntur in Ac primo sub eonditione, qu6d Deus voluerit corpora in se vicissim operari, & ex motu unius . aliorum con. sequi motum, sesque mutuo resistere, eonstat necessarium fuisse, ut iisdem inderet vires in Histantia attractrices, in contactu expultrices , sive ipsemet Deus proxime in corpore impingente aliquam vis partem corrumperet, &aliam in impacto erraret, sine quibus attrahentibus & repellentibus viribus, di sine qua proxima Dei actione iam supra docuimus corpora sibi vicissimaeon posse reniti , sed tamquam inane sine ulla vis & motus eommunicatione se penetrare, & ipsum mundi ordinem sulaeque verti. II. n. 7. Quod vero attinet ad quantitatem vis, quae vel in incursu alius in aliud, sive quiescens,
sive eamdem versus plagam tardius motum in percutiente perimitur, in periscusso creatur, vel in occursu duorum, quae sibi obviam fiunt, ante in utro. que corrumpitur, quam fiat virium communicatio, liquet duas suisse ratio. nes , quae Deum impulerint ad has leges non ex necessitate absoluta, sed solum ex conditionata eligendas; alteram ex eo ductam, quod cum ratio, cur vires sibi vicissim contrariae sunt, in motibus atque velocitatibus contrarias versus plagas posita sit II. n. l. aequales motus gradus aut in primo eventu in percutiente corrumpere, & in percuta generare, aut in secundo in uir que perimere, & idcirco etiam iis respondentes in vera sententia Leibnitianae virium mensurae aut generare aut eorrumpere II. num. Σ.; ulteis ram hic expositam , petitam ex eo, quod si Deus naturae virium suam velit actionem accommodare, minimam actionem, ex qua tales virium communi.
eationes & corruptiones oriuntur, eligat opus est. Quo satisfactum puto hule etiam parti quaestionis ab Academia propositae. Nunc veniamus ad cor iras, quod duabus aut pluribus viribus contrarias Versus partes impellatur.
OUoniam ex altera parte in aliis hujus Disputationis locis nimis longum jam secimus, & ex altera post Cl. Danielem Bernullium in Com.' Acad. Petrop. tom. I. de hoc motus composti loco luculenter tractantem jam rem. II. citati operis eumdem accurate explicavimus, hic me paucis expediam. Ex illa nostra sententia, quod vires omnino contrariae, utpote motus expertes, in eo ore esse nequeunt, 3. n. a. & ex illa altera , quod Deus est sola effectrix caussa, quae, dum aliud eorpus in aliud incurrit, vim aliquam in percuta creat, consequitur Deum in corpore non creare vires ad angulum oppositas , quatenus contrariae sunt, sed illam unam , quae est secum dum diagonalem parallelogrammi, quaeque Velocitatem essicit eidem diagonali proportione respondentem , idque propter rationeS, quas citato loco roduxi. mus . In quo aliam non video necessitatem , nisi eam conditionatam , quae similis sit necessitati supra consideratae, quae Deum impulit ad eas, quaensiae obtineat in corporum collisione. leges coadendas. Hoc enim pacto . sese
307쪽
sese aecommodat naturae utriusque vis, si quaelibet seossim generaretur, Flacorpus vi composita diagonalem percurrens eodem tempore , ae singulis vI.ribus latera percurrisset, utrique vi obtemperat quantum obtemperare P test , eoquod a puncto, in quo antea quiescebat, tantum discedit , quan. tum postulat utraque vis . Μotus autem curvilineus non est, nisi species compositi reetilinei, sed in infinitum multiplicati singulisque tempusculis duas directiones ad angulum oppostas , sed a prioribus diversas hanentis. Ergo in motu quoaue curvilineo eamdem conditionatam necessitatem hiabebimus
308쪽
Sextum Empiricum, Baesium, aliosque Scepticos.
r. E IT π Uin hos conscriberem de Re Logica & Μetaphysica libros, meas
ad manus nondum pervenerat eximium opus in folio Crousatii,
editum Hagae usque ab anno I733. Hanc ob caussam nullam Eta ejusdem seci mentionem , tametsi Cl. Auctor orationem induis xerit in omnes illas gravissimas disputationes , quas luculenter tractavimus, &in quibus Pyrrhonistae aliique malesani Scriptores a communibus iisque veris sententiis desciverunt. Nunc vero libri compotes facti, Operae pretium puta. mus aliqua ex eodem excerpere, praesertim quae pertinent ad obiecta hujus sectae Philosophorum , quo iis pro virili nostra portione satisfaciamus. Quam. vis enim in tribus sui operis partibus, in quarum prima naturam examinat Pyrrhonismi , illius eonfutandi rationem universe declarat, caussas hujus morbi investigat, & remedia ad eum sanandum proponit ' in secunda Sexti Empirici difficultates ex ipsius libris hypotyposeon excerptas, & a Baelio subtilissime conia firmatas sub oculos ponit & diluit; in tertia tandem ad examen revocat quae in omnibus praecipuis Philosophiae & Religionis Naturalis locis Baetius in suo Dictionario pro Pyrronistis inculcat, diligentem in iis consutandis operam p suerit, tamen desectu principiorum , quae in superioribus,& praesertim in On-tologia constituimus, mihi videtur, verbo absit invidia, rationibus in contra.
rium allatis non omnino satisfecisse. 2. Cujus rei argumento potissimum erunt difficultates a Sexto & a Baetio adversus exsistentiam & possibilitatem corporum & illa quae ex corporum exsistentia consequuntur; quas difficultates hic examinandas suscipimus. Itaque Crousatius pari. a. sestione 4. pag. 92. hanc primum eruit ex cap. quinis lib. g. Sexti . se Si corpora exstarent , se vicissim contingere possent . Quoniam
vero corpus non potest alterum contingere in interiori substantia , atque ita penetrare ut ex duobus unum fiat, aliud nihil est reliquum, nisi ut contactus in extremitatibus perficiatur . Ex quo fit ut perperam quis loquatur, cum ait corpora se contingere, propterea quod non corpora, sed eorum solae superficies se contingunt. Quae supelficies a dextris contingit corpus, quod non est suum , continῖere ne potest a sinistris corpus, cujus est superscies λEadem superficies verta ad dexteram , erit ne quoque versa ad sinistram Id esse nequit. Ergo una eademque supelficies duo corpora contingere nequit, illud ad quod pertinet, dc illud, quod proximum sit, & multo mirus corpus
quam tum vis exiguum , non poterit contingere duo , alterum orienti propiusquam ipsum sit, alterum occidenti, , Hactenus Sextus cuius rationem confimmat Crousatius pag. st . his quae recitat ex Baelio art. Zenon si Penetratio dimensionum est impossibilis ' nihilotamen minus foret necessario admittenda , si constaret extendio. Globum tormenti bellici liquido colore insectum impone
309쪽
rationes pro demonstrando proximo contactu, alteram petitam ex gravitate . quia si globus proxime tabulam non contingeret, in aere suspensus maneret, alteram ex impressa semita . Iam vero ajo contactum hunc esse veram penta trationem . Pars enim globi quae tabulam contingit, est determinatum corpus& teipsa distinctum ab aliis globi partibus , quae tabulam non contingunt. Idem statuo de illa tabulae parte quae contingitur . Hae duae partes contactae
dividi singulae possunt usque in infinitum in Iongitudine , latitudine & pr funditate. Ergo in profunditate se contingunt, ideoque se vicissim penetrant. Hae in singulos dies in publicis disputationibus objiciuntur Arillo telaeis, qui se defendunt usitato in laholis genere distinctionum , quae valent quidem ad vitandam consanguineorum discipuli confusionem, si eum viderent ad silentium& ad incitas redactum, sed alii nulli sunt usui quam ut sub oculos ponant objectum esse insolubile. Ecce igitur rem singularem ; s extenso exstaret, non foret possibile ut partes se contingerent, & impossibile foret ut non se
vicissim penetrarent. Haec nonne sunt manifesta contradictoria, quae com se. ctitur existentia extensionis ὶ 3. Aliud algumentum Crousatius ex Baelio depromit, petitum ex eo quod ex altera parte si extensio exsistit, potest esse proximus duorum extensorum contactus, & ex altera hic proximus duarum partium extensarum contactus
omnino impossibilis est , proptereaquod cum quaelibet extensio in infinitum secari possit , quaelibet extensa pars ab alia parte distat infinitis partibus ,
in quas secari potest. Tum pag. 96. verbis Baelii exponit argumentum, quod adversus exsistentiam corporum colligi Potest ex illa Cartesianorum do. ctrina , quam sensiles qualitates uti coloris , saporis &c. non sunt in corpori. hus , sed solum in anima nostra. Nam sicut ante Cartesium invicte eredebaiatur ab omnibus etiam a Philolbphis has qualitates extra mentem exstare, &nunc etiam a vulgo creditur, quin tamen inde sequatur Deum homines decepisse aut decipere; ita Deus nos minime falleret, etiamsi corporum sensatio. nes in nobis excitaret, & haec corpora nequaquam in hac rerum univcrsitate
4. Sed pag. roo. firmissimam exponit rationem Baelii his nusdem verbisse Extensio componi non potest neque ex punctis mathematicis sve entibus
extensione earentibus ) nec ex atomis , nec ex partibus utque in infinitum diis visibilibus. Ergo exsistere nequit. Consequens certum videtur, quia non potest praeter has tres alia intelligi ratio componendi extensionem. Ergo nihil aliud est reliquum nisi ut confirmemus antecedens. Paucis autem opus erit ad eliis minanda puncta in extensa; proptereaquod minime acuti , si vel tantisper ata tendant, maxima evidentia comprehendere Possunt, plura extensionis expertia simul conjuncta non posse sacere rem extensione donatam. Consule primas Philosophiae Scholasticae institutiones, atque ostendes rationes omnium firmissimas, fultasque pluribus Geometriae demon Il rationibus adversus hujusmodi puncta . Plura non faciamus verba, & pro comperto habeamus impossibile esse aut saltem inexplicabile continuum ex hisce punctis constare. Nec miruis impossibi- Ie , aut inexplicabile est illud componi ex atomis Epicuri, sive ex corpusculis extensis & insecabilibus . Quaelibet enim quam tum vis minima extenso habet dexterum latus atque sinistrum , summum & imum. Ergo est concretio coris
porum distinctorum , quia de latere dextero negare possum quod ajo de sint. Di iligod by Coos le
310쪽
stro, haecque duo latera non sunt in eodem loco, neque eo ua eodem instanti in pluribus locis esse quit. Ex quo fit ut quaelibet extensio quae plures occ mi spatii partes, plura corpora complectatur. Aliunde scio, nec Atomistae in. iciantur, duas atomos alteram ab altera disjungi posse, quia sunt duo entia. Unde certissime colligo, quoniam dexteram atomi latus non est idem ens, aesinistrum, illud posse .ab hoc s eparari. Igitur manet indivisibilitatem atomi es.se prorsus commentitiam. Ergo si datur extensio , necesse est ipsius partes pos se in infinitum Iecari. Si vero ex altera parte ostendatur eas in infinitum divudi nequire, concludendum erit extensionem non posse constare aut saltem intelligi. Di Vis hilitas in infinitum est hypothess quam Aristoteles amplexus est,&post Aristotelem a pluribus saeculis 1 ecuti sunt omnes sere Philosophiae Pr se res in omnibus Lycaris , non ea de caussa, quod intelligerent quid sit,
aut respondere possent contrariis rationibus , sed quia eam manifeste viderent extensonem ex punctis aut mathematicis , aut phylicis componi nequire, aliud nihil sibi reliquum esse viderunt. Ultraquam quod haec hypothesis valde eommoda est, quia postquam desens res suas omnes exhauserunt distinctiones, quin tamen efficere potuerint ut haee doctrina clare percipi queat, ad rei qua de agitur, naturam confugiunt, &ajunt eum nostra mens finitis circumscribatur limitibus , mirum videri nonopnrtere, si quod eum infinito arctum est & connexum, comprehendi non potest, atque ad talis essentiam eontinui pertinere, ut circumsaepiatur difficulta. tibus , quas creata mens superare non possit. Adverte Philosophos qui atomos Epicuri sunt amplexati, non id sacere , quia percipiant eorpus extensum esse
qui re simplex , sed quia duas alias hypotheses esse impossibiles judicanti quod
valet etiam in eos qui puncta mathematica admittunt. Universe qui de conistinuo disserunt, aliquam seligunt quam amplexentur hypothesim hujus virtute principit. Si non sint nisi tres cujusdam rei explicandae rationes, tertiae verutas ex falsitate aliarum duarum necessario colligitur . Ex quo fit ut se non eredant in errorem indui eum seligunt tertiam, posteaquam clare perceperunt duas alias esse impossibiles , neque se deterreri sinunt ab inexplicabilibus te tiae difficultatibus. Se recreant atque reficiunt aut ea de caussa, quod earilem retorqueri possunt, aut ea de caussa quod sibi persuadent nihilosecius suam h pothesim esse veram , quia ceterae falsae sunt. Subtilis Amaga cum insolubilem
sibi proposuisset difficultatem, profitetur se ob id a sua sententia non disceliasurum, proptereaquod aliae sectae eam melius non solvunt. Materiae enim diffleuisas est talis, ut tibiapιe aliqua nobis inexplicabilia occurrant. Malo autem aperte fateri me gnorare aliquorum argumentorum solutionem, quam eam dare quae forte a nemine Intelligatur.
Zenonis assecla illi qui unam ex his tribus hypothesibus amplexatur, objicere posset: non bene rationem concludis, proptereaquod uteris hoc syllogis,mo disjunctivo. Continuum componitur aut ex punctis mathematicis, aut eκ
punctis physicis, aut ex partibus in infinitum secabilibus ; atqui non compo.
Nitur nec ea .... nec ex . . . . Ergo componitur ex. . . . Qui syllogismus peceat non in forma, sed in materia, eique sublii tui deberet hie alter hypotheticus. Si extenso exsisteret , aut ex punctis Mathematicis, aut ex physicis, aut ex partῖbus in infinitum secabilibus componeretur. Iam vero non componiturvec ex punctis Μathematicis, nec ex physicis , nec ex partibus in infinitum