장음표시 사용
341쪽
lentum damnatus est, ita Redeo igitur ad crimis es accu-ψsationem tuam, quid vociferabare decem millia talenta CG nio ess πο- 'musa P huic τι elicet perblandm reperiundu fuit, qui hominem , 0.uι vu, auarissimum exoraret. Sestertuum bu millies, sed quadri genties magnopere canum ret. Ad intelligentiam horum verborum hoc
praesari habemus, Gabinium decem millibus talentum damna- . tum, nec praedes tantae summae dare, nec ex bonis eius auctione qaddictis eam summam seruari potuis e..Quare cum Rabyrius . Posthumus eius criminis assinis videretur, accusatus scipse fuit, quali impulsu eius Gabinius Ptolemaeum in regnum reduxisset, di quasi pars peculatus ad eum peruenisset: vi quod eius p . . cuniae a Gabinio seruari non potuerat, a Rabyrio damnato exi. Pgeretur. Hunc igitur Cicero patrocinio suo defendit, cuius oratio 8c corrupta & mutilata lectitatur, nec eam in vetusto li. bro orationum Ciceronis reperi. Ea autem verba sic legenda
censeo: Quid vociferabare decem millia talentum Gabinio se promiosa Z huic videlicet perblandus reperiendus fuit, qui hominem, ut tu vis, auarusimum exoraret. Sestertium bis millies scilicet s quadrivemus' magnopere contemneret. Hoc sensu: Pugnat secum accusatio tua, rtu Gabinium auarissimum homnem fuisse criminabaris, & ut regem reduceret, talentis decem millibus condulum esse: nune Rabyrii impulsu secisse dicis ut regem deduceret, di ob id Rabyrium in crimen vocas, quonam modo conuenit hominem, auarissimum ut tu vis Gabinium pollicitatione bis millies&i quadringenties sestertium adduci ad facinus non potuisse, nisi iti suasore Rabyrio impelleretur L Caeterum nos singula talenta
sexcentis coronatis aureis, ec sexaginta libris centenariis aestimare instituimus: singulas autem libras denis aureis,sexagies enim deni aurei, sexcenti in summa fiunt. Hac ratione centum talenta, sexaginta millia aureorum valent, id est centies sexcentos. Haec summa decies multiplicata, sexcenta millia aureorum essicit, tot enim coronatorum millia, mille talentum valet. Sic fit ut . decem millia talentum,sexagies centena millia aureorum valeant hoc est decies sexcenta millia. Rursus aestimatione nostra qua-adringenties sestertium, millies mille aureos nostros valet, hoc est decies centena millia. Qua ratione bis millies di quadrin- . .
342쪽
genties, sexagies centena millia valet. Et ita ad nummum a Ti x via Latina cum summa Graeca conuenit, & est ea quam Gisci sartilogiam vocant, lingua nostra vernacula Latinae lin- clarisiuia imitatione rotundam rationem vocat. Horatius bb. I.
talenta rotundentur, istidem altera, porro Tertia succedant. -
De Gabinio et Piolemaeo Plutarchus in Anιο- sie inquit circa prin-
αμα-ἀθά. id est: Deinde cum nolimatusuadere capisset Gabinio, ut in f ptum secum experitisnem 'VcVcrct, yψ Pa mercede talentorum decem missium. Qui locus Latine non est
conuersus in exemplaribus quae vidi, ex quibus verbis liquet id quod dictum est de decem millibus talentorum. Nego igitur
quenquam esse tam haesitatorem, qui modo haec verba & sup- Putationem intellexerit c quotus autem quisque etiam citra calculum non intelliget 3 ut de hoc quod hactenus egimus, ultra addubitare possit, id est de sestertium & talentorum & re liquorum verborum intellectu, dc summarum auri argentique aestimatione. Nam de auri pro potiione ad argentum,nondum plane statuo. Ita Proteus ille lororidatio, id est verborum va- Leto rietate lallax, & diu exemplarium mendis veluti formarum desultotia vicissitudine ludificatus, in sese tandem rediit, pervicaci nostro proposito victus veritatis inuestigandae. Exoratum
autem unumquemque lectorem velim, aut certe candidissimum quemque, mihi ut vitio ne vertatur quod monumenta antiqui- tatis hactenus sanct a atque intacta, ipse temerare ausuS sim, homo, It inter literatos homines, nouus, nullisque maiorum imaginibus stetus atque subnixus. A quo enim tandem lite rarum stemma ingeniique commendationem Francus homo duuceret 8 tametsi in hodierna literaru in claritate, nihil obstat quominus in posterum nonnulli ubique gentium imagines sibi gen- tilitatesque comparent, a quibus posteritas fiduciam autorita temque vendicet. Quos etsi ipsos ingenio & doctrina longe me superaturos non dubito , magni tamen meriti instar erit, unum me ex iis esse qui rei commendabilis exemplum patriae
343쪽
prodiderunt. Cedere autem mihi in compensationem id pira istulo, quod immutata haud ita pridem quaedam loca nunc IML s. restituerim, ut paria secisse iudicari possim cum eo, quois r - ,
gnorum autorum laudatione stetus atque testimonio,, uere quaedam non dabitaui tris ci cut aiunt fixa. alia contra ius receptum lion sine exemplo admissa, per Philo- . . logiae numen multis hodie mortalibus velleramlum, ignosciit mihi postulo, si etiam sponsione persunctus, corollarium non Gellii Dcw.Vnum aut alterum, sed multiplata; addidero. Gellius B cmb G ctium Attisamum: Equus Alexandri Rigis, S capite et nomine. Buc .phabu fuit. Emp um Gyes scrasu ιalentis XII Les Ni Phil, D d - natum, aris nostri siumma est sestertia ireemta-XII. Hactenus Gel lius. Talenta decem . sex millia aureorum valent: & tria lenta, mille & octingentos: fiunt septem millia octingenti aur rei. Centum sestertia duobus millibus oc quingentis valent ea ratione qua in singula pondo denos aureos laxamus: sic trecenta sestertia, septem milia & quingentos coronatos valent, α' . XII. trecentos, hoc est triginta libras argenti. Quare Unummum conuenit inter utramque summam. De hoc Plinius : EL. dem Alexandro es equi m etna raritas contigit et Bucephalum eum sis.
i. . cauerunt, siue ab alyectis toruo, siue ab insigni taurini capitis armo λώpressit sedecim lasentis ferunt ex Philonici Pharsalisgrege emptum etiam tum puero capto eitu decore. Recte tamen apud Gellium. II, legi ex Plutarcho patet in Alaxandro, qui tredecim talentis a Plati Plin. Ist .nico Thessalo emptum dicit, ut sorte apud Plinium XVI. pro XIII. legatur. Idem Gellius lib. III. Aristotelim crataque traditum ea - libros pauculos Speusippi philosophi post mortem eiin emisse ιalentis .. .. cis trom, ea summa sit nummi nostrι duo es septuaginta midia. Hacte mas Gellius. Nos diximus talentum LX. librarum esse: qua ratione tria talenta, centum ac nonaginta libras valent: Oinumerus ex duobus 6c septuaginta millibus confit, si in singuia millia, bina pondo & selibram numeremus. Rursas tria talenta, mille & octingentis aureis aestimatione nostra valuerunt, icdem summa conficitur ex septuaguita duobus se itertiis, si festir-tia singula, quinque dc viginti aureis aestime utar. Quare pl.
. num facimus di talenta nos di sestertia iusta aestimatione per, peudisse.
344쪽
PARTIBVS EIVS LIB. III. ἹITApud eundem Gellium bb. i. emendandum
verbum huic dicto contrarium, ubi de sede foreto Corinthis I mitur: Ad inquit, De iam ciamurum adit,s ut sui copiam i
erat petit: at Lais m i- drachmvi, id est decem Bachmarum millia' positi, hoc facis nummi nostraris denarium decem mistia, ι.Iamia. tia mulieris, atque pecunia magnitudine EJ- expauiamque Demosth/εus, auertit iter: s discedans, mo, inquit, 'nuere ruon emo.Sed
Graeca ipsa quae sertur dixisse, lepidiora sunt, vκ -.μαι, inquit,
iam. Ex his verbis testinionium locupletissimum 'habemus' autoris antiqui, qui Hadriani principis temporibus scripsit, dra. Obmam N denarium ead/m ραώσε μFr sed quod decem millia de
345쪽
draginta myriades, id est ducenties di quadragies dena millia,
more Romano viciesquater centena millia dicuntur. Cum igiatur compendio sermonis quater , vicies sestertium dici soleat ab antiquis, ut nos in superioribus docuimus: fi nummos hic
sestertios intelligamus,& ad aureos nostros redigamus,fient sexaginta millia coronatorum, id est duplex census Senatorius. At quadringenta talenta more a nobis instituto a stimata, fiunt ducenta & quadraginta millia coronatorum, cum centum talenota sexagenis millibus semper antea aestimauerim. Quare talenis torum aestimatio: quadruplex erit nomismatis Italici contra sen. tentiam Athenai, qui ignorare hoc non potuit, cum Romae.
sub Hadriano scripserit, ut ex lectione eius intelligimus. Quod si ut antea apud Plutarchum secimus, non sestertios nummos, sed denarios, id est drachmas intelligamus, ut mos Graecorum postulat, summa ad nummum quadrabit. Sexaginta enim a reorum millia quater multiplicata, ducenta di quadraginta mitilia fient: & quater et vicies sestertium, nonagies sexies sesteristium fiet: cum singuli denarii quaternos nummos valeant. Grataei enim videntes denarios Romanos aequales esse suis drachmis, cum myriadas dicerent, denariorum intelligi volebant, quand quidem sie Attici numerabant, quos alii omnes secuti sunt satis plores. Hic locus colophonem cut aiunt disputationi nostrae demonstrationibusque imponit. Age exigamus rem ad calamham, ducentae & quadraginta myriades drachmarum vel den riorum, id est vicies quater centena millia, ad minas contracta centenarias, quatuor et viginti millia fiunt, id est quadringenties sexagenae minae: at eandem summam quadringenta talenta sexagenaria efficiunt, ita ratio conuenit. Alioquin si nummos sestertios aliquis improbior Athenaeum intellexisse dixerit, i lentum Atticum quindecim necessario minarum erit: quod nemo unquam scripsit. Nunc pergamus porro, S quatuor ocvLginti millia minarum in quindecim millia conuiuarum diuid mus, fient in capita sesquimina & denae drachmae: utpote cum quindecies millies sesquimina, vicenabina millia dc quingenas' Aciat. Ita restant mille it quingentae minae eκ numero supradicto, quae centena quinquagena millia denariorum valent, in
346쪽
in quindecim partes diuidenda propter quindecim coenantium millia. Atqui numerus hic partiens denarius est numerus, cum in centum & quinquaginta millibus, decies quindecim millia inueniantur, di deciesquinquies decem millia, ita fit ut in singuIamillia conuiuarum, dena millia denariorum accedant, & in singula capita denarii deni, sic fiunt centeni Ec sexageni denarii in capita, id quod Athenatus dixit. Et totidem denarios nos seis decim aureis nostris aestimare instituimus: qui numerus si per
numerum conuiuarum multiplicetur, ut quindecies senadena ,
millia, vel sedecies quinadena millia multiplicemus: fient duc na quadragena aureorum millia, quanti quadringena talent aestimanda contendimus. Porro cum Alexander in sexaginta conuiuas centenas minas impenderet, id est dena denariorum millia, hac ratione in capita sesquimina ic sextantem minae consumebat, hoc est centum & sexagintasex denarios ic bessem quae summa sex denariis in capita excedit. Quod si in septu ginta conuiuas rationem ineamus, in capita singula minus erit sesquimina. Ita obiter locum Athenaei explicuimus, & extremam manum operi addidimus, quod ad hoc quidem pertinet. Plutarchus in Antino de Curione F Antonio loquens sic inquit:
ubm Amyrom grande, alienum ei , maimque quam pro aetate consatum est, aucentorum qu ruaginta talentorum. Haec lumma sad nomisma nostrum reducta aestimatione a me instituta, ce tum S quinquaginta millia aureorum nostrorum efficit, cum talentum aureos sexcentos, S centum talenta centies sexcentos. valeant, hoc est sexaginta millia. Audiamus igitur nunc. Ciceronem Philippi. H. qui Antonium increpans contumeliosa or
tione, ita inquit: Tenesne memoria, praetextatum te decorost Et paulo post: Recordare tempus illud cum pater ciris maerens iacebat .n lecto, sibi se ad pedes meos nosternens, lac mans te mihi comme dabat: orabat ut te contra suum patrem si sexagies sistertium peteret. defenderem. Tantum enim pro te intercessisse disebat. Hactenus Cicero. De hac intercessione Plutarchus ibidem meminit his verbis: Pro quibus CCL. talentis eum intercessisset Cisrio, pater i E aegra ferens, domo sua expulit Antonium. Cum decies sestertium a me
quinque di viginti millibus aureorum saepe sit aestimatum, in Saa promptu
347쪽
promptu est sexagies sestertium centum Si quinquaginta millia
valere, di ita utramque summam ad nummum congruere apud Ciceronem ic Plutarchum. Idem Plutarchus in Antonior GLphurmam Caesaru uxorιm tradit apud Antonium bonam partem pera marum deposuisse, quarum flumma fuit ad quainor mala talentor. m. Λt in vita Ciceronu idem autor scribit immicitias inter Amonium es οἱ lauium ortas ob pecuniam Caesaris auunculi tam ab Anιomo interis
uersam. Ab eo enim repetebat inquit Casar iunior ducentas quis. quaginta in readas. Hoc Latine dici debet ducenties quinquagies centena millia drachmarum, hoc est millies centena millia nummum, vel loquendi compendio, millies sestertium: quod nos aestimare solemus viciesquinquies centenis millibus aurem rum coronatorum. At mille talenta, sexcentis millibus autem rum a nobis aestimata sunt. Quo fit ut quatuor millia quaterdi vicies centenis millibus aureorum valeant. Quare summae ambae quadrabunt, si tantum hoc animaduertamus, Plutarchum excurrentem numerum talentorum qui sunt fere centum 6c
quinquaginta sex addere quatuor millibus neglexisse. Sed ne mirum aut incredibile potius videatur tanti coenas Persicas com, stare Regibus potuisse, hic mihi in mentem venit ut adderem
id quod memoriae proditum est de vasis it supellectile & in. strumento ut ita dicam P luxuriae rit scae. Post victum igitur Darium apud lisum in Cilicia, cum Alexander Datium sugientem secuturus, Parmenionem Damascum misisset, ubi veluti sedem eius belli Darius esse statuerat, comportatis illuc pecuniis, omnique splendore instrumenti viatorii tam regii quam procerrum: Damasco iam in mtestatem redacta, Parmenio ad Regem Alexandrum scribens de thesauris repertis, S impedimentorum ,ia enumerans, inter alia luxus castrensis ministerium hoc e
ρακοντα. Pallac- inquit inuens canendi per ita ,s musica varia aristifices, ad Retis oblectationem intentvi, numero trecentas undetriginta, viros coronamentorum artifices sex es quadraginta, eoquas ducentos sntuum sevirm ; Anisi a. -bnaraum instrκmmium in ιastris genis dum
348쪽
dum undetrigmta,iamraorpistores tredecimi num temperatorexcommmuoremue liquorum decem'septem: spreter hos, homines a Iacestanam vinis erant Regi, es talo condiendis p urguentarioi in
super quadretinta. Si tantus igitur splendor fuit, tamque copι sias in statiuis & castris apparatus , quantum concipere animo possumus eum fuisse apparatum qui Baulone aut Susis aut Per- sepoli suit ' Hoc igjur tandem consecto , quod vix absolui posse sperabamus, videamus quonam modo intelligi possit id quod apud Plutarchum legitur de tertio Pompeii triumpho loquentem, quem de Asia subacta egisse dicitur. Ex praenotatis, inquit,
lucru clare cognosi aιur ex quo genere gemium triumpharet. Eram quippe regiones hae, Pontus, AErmenia, Cappadocia, Paphlagonia, Medi Colchida oeria, AEbanis, S ia, Cilicias, Mesepotamia. Praeterea is qμ circa Phameiam-nomen incolunt, Iudaei, Aradus. Piratarum et amquotquot genera terra marique debetata erant. Inter hac notabantur castella haud pauciora quam mille capta, civitates ferme noningent , ' ratica naues octingenta : urbes coloniis Romanis habitinas isse undequadraginta. His quoque addebatur, uniuersa Romana Orbis tributa ante id hellum quisquagies decus centena ma&afuisse: cum iis vero qua populo Romano ima quaesiuit,ο Magusquinquies decies centena millia. In aerarιΜΠ urea vasa,aArum argenthmq; ignatu ad viginti millia talent orym,praeterea qua militibus diuisa sunt, quorum qui minimum accepit, mille es qui
gentos aeris tulit. Haec verba significant tributa Populi Romani ante Mithridatem victum, quingenties sestertium imisi e : & ex tertia expeditione Pompeii trecenties quinquagies accessionis sa-Hum eiie. Haec summa aere nostro vicies semel centena , vigintiquinque millia aureorum valet. Intra quam summam si coarctare velimus imperii Romani reditum. ridebimur ab iis qui nouerunt regni nostri tributa. Quo anno haec prodidi, prim R. - νε-ceps noster tantam serme pecuniam ex ditione Gallica percepit. Quod ne comminisci videari scire licet apud nos tria esse pensitationum genera ex quibus aerarium nostrum constat, Canonem, Oblationem, s radimonem. In Canora censentur ea quae
ita haerent, ut cum sceptris nata, nec sine iis interitura videan-''tur, qualia sunt portoria, s famina vel exagorica quae in introitu vel exitu urbium vel locorum aliorum pensitantur. Et in unu S s 3 uer-
349쪽
uersum veresalia quae multis nominibus accepta reserunturiatiociniis principalibus , dc possessiones praediaque Quoruriatiociniis principalibus , dc possessiones praediaque quorum etiam mancipium proprium est diadematis Francici, nec in comis . . mercio hominum esse putatur. duntaxat ut perpetuo emancipa. ti ipse possessiones possint . . Huc accedunt regaliorum client 'larumque iura d est iura quadam certarum perceptionum in , A eas possessiones adscripta, quae in fide supi diadematis. Acce dunt ic commissa omnia, dc aduentitia quae assertorem non ha-At μ' , hent, Albana vulgo dicuntur, ade fata a Graecis appellantur. quae spq nullum atque vindicem habent, ob idque in fiscum cedunt. Strabo biso decimo septimo de is vra loquens: αλλο δε
bo omnia in fiscum cedentia, ut caducorum iura in externorum hominum haereditates, vi quidem ius ciuilitatis aut prouinciae' a principe non impetrarint. In secundo genere sunt quae obiri Obiationes. tiones dicuntur, vicesima, es octava, s quineta, in quibusdam locis, in res promercales statutae,& salarium vectigal, dc exoticum, mnia a popularibus olim principibus delata e unde nomen o blatio apud priscos accepit. Horum duorum generum ut ae stimationem certam facere nequeo, sic ad sexcenta aureorum millia, hoc nomine accepta reserti haud incerta ratiocinatione iis V . . colligo, Tertium genus appellatur hoc caput statam plerumque habet summam paulo plus octingena dc quinquagena aureorum millia, ita ut urbes insignes stipendiariae non sint. Indictio ob id appellata, quod anniuersariis diplomatis indicitur. Ex quo tamen trans Alpes res gessimus, accessionibus quas sese peri perindictiones appellant, identidem aucta est. Sicenim sunt Gab li homines, ut prout quidque principi aut collibuit, aut collibinisse dictitetur, id perinde ius fasque esse credatur: Omnium haud dubie mortalium, qui quidem Barbari non sint, maxime . . ut Graece dicitur raharchici, id est principalibus edictis aequo obsequentes, nec ideo tamen minus libertatem loquendi uiuendique usurpantes , principibus etiam haud inuitis. Sic enim fert huius regni genius, nobis a Deo omnipotente Christi nissimi nominis ut arbitror coauuentatione concessus, ut Nob.
350쪽
obsequiosa alacritate seruiar s, S qui nobis imperant, liberos
nos esse non nolint. Verum quo anno haec prodidi, uno educto princeps ter & tricies centena millia Francicorum imperauit. Qitibus accedit haud contemnenda summa quam cuiusuis nimest intelligere. Neoterico enim inuento hominum in aerario ossicina perpolitorum factum est, ut dies pensitationum ita cedant, vi insequentis anni quadrans primus in ultimum praeceis dentis incurrat, sicque quinque quadrantes in uno asse repertiantur. Nouo etiam aucupio trientes ex quadrantibus facti, quo perplexioribus inuolucris res argentaria intricaretur. Hoc
nomine dicere possem quantum accessionis hoc biennio factum sit, populo ita deuorante strophas argentarias, ut nihil non comcoxerit; id quod eo pertinet, quod dixi de aequanimitate populi in accipiendis obeundisque imperiis. In quo utinam etianus felicitatem suam ac benignitatem diuinam principes agnosce.
rent: nec fallere nos ii homines existimarent, qui huiuscemindi commentis deum S superos omneis aut accommodare comniuentiam , aut arridere credunt. Verum ut ad rem redeamus,
hoc assirmare ausim, Indictionum capiti principem quo anno haec prodidi, non minus acceptum retulisse, supputata cum so te supradicta repraesentatione, quam quanta sit aestimatio illa supra dicta octingenties sestertii. Quare apud Plutarchum Im pωὰjeMgendum antea putabam, quinquagies decies centena millia dra- ωι-. ichmarum. Graeci enim nunquam per se sestertium millia ni meros colligere solent, sed per myriadas chiliadasque drachmarum , ut non semel ante diximus. Nunc autem quod antea coniiciebam, certo ac non dubie opinor, ut paulo post ostendam ; hae vero ratione summa illa reditus Ro mani quadruplueato augetur, & fit ter millies & quadringenti es sestertium, id
est , octogiesquinquies centena millia aureo um nόstrorunia. Summa autem pecuniae in aerarium relatae ab eodem Pompeio, euria ast centies di vicies centena millia aureorum . quod nos duodecies millies mille aureos lingua vernaeaea dicimus: Graeci mille ac ducentas myriadas appellant. Myrias enim numerum decies millenarium significat. Quod si praeter hoc aestimemus
in capita singula militum sesquilibram tirenti id est mille et