장음표시 사용
351쪽
quingentos aeris, aestimatio in immensum abibit: di tatnen eis, ruptum id esse apud Plutarchum interpretis culpa facile osteta
demus ex Appiano, qui in eo libro qui Mubridaticin dieitur, dehoeloquens ita inquit : Finiente hyeme Pompeiiu praemia mιlisibin exis hibuit, viritim mille es quingentM arachmvi Atticvi, ducibin earum canis digna pariter impendit,quorum flumma decies siexagies mille talenta intiis cνeditur.Ubi legendum: summa amni fusi talentasedecim mιd vel decem essex millia. καθ' εκασον πεντακοώας άτ ιιι. .e τοῖο ἄνα γον; 6c ducibus eorum pro portione, Φασ3-τάλαντα μύii ita ἔξακιχίλια. Huiusmodi corruptos nu. meros non semel apud eum autorem Latinum factum ossem
di : sed ex his verbis intelligimus non ut interpres existimauit, sed mille N qumgeηras drachmas, id est δε-πMeruinas libras argenti, hoc est centenos quinquagenos aureos singulis militibus datos. Ex Plutarcho autem ipso Graeco, qui post alteram etiam libri huius editionem ad nos peruenit, error inisterpretis ipsius Plutarchi manifestus est ; sic enim in eo loco M.
βψιrtios vel asses pro drachmis intellexisse. errore luculento, qui etiam tributa pro vectigalibus transtulit. Plutarchus enim iis sum. mis vectigalia, id est τελα, non tributa, id est Φόρωι, significasse mihi videtur. Quod autem Plutarchus quinque millia myri dum scripsit, quingenties centem millia latine verti debuit, vel quingenties sestertium , siquidem sistertios nummos intelligi volebat. Et secundo loco octingenties quinquagies. Uetum quoniam Plutarchus more Graecorum scripsit, summa quadruplicato excrescit, dc fit ter millies di quadringenties centena mititia nummum, vel ter millies quadringenties sestertium. Plutarchi autem verba sic Verti ad verbum possunt: Ex in vero qua lipse riuitati Romana iam quaestu addidit. Romanos cvere quotannuom lmillia m quingentas in m ι drachmarum. Sic superior summa lquaternario multiplicata. essicit ter millies di quadrangsaties cen- t
352쪽
ten a millia. Plinius M. XXXVII. hunc triumphum magnifice descripsit, sed adeo corruptus ad nos peruenit, ut satis habuerim locum notare, quem transcribere non poteram. Qui tamen Iocum illum legerit, Plutarchum mi abitur mi ti tantum millibiu talentum aestimas e praedam in aerarium illatam. Apud Plinium in ervi triumphι descriptismo ultimum ita legitur in codicibus omnibus impressis : Catera tria hi eiuιdam quam verissime μk ciam, Reipub. datum mille talentum , Legatujus orabuι qui oras maris defendissent. simrtia bina missa : commilitibus gulis quinquaginta. Hoc prorsus non conuenit nec cum Appiano, nec cum sPlutarcho; bina enim millia sestertium quinas libras argenti valent, Si quinquaginta sestertii viginti drachmas. Praeterea quis credat Plinium post bina millia dixisse quinquaginta i saltem quinquagena emendatores scriberent. Ita antiquis quos vidi,tic legitur : Caetera triumphi eiisdem quam virilia. Reip. es uuastoribus νι oras maris defendissent, datum mιlle talentum e militibuς --
gutis sena missia sestertium. Et hactenus legitur. Fortasse autem sic legi debet: Caetera triumphi eiusdem quam viriba ut hoc reseratur ad superiora, in quibus Plinius mollitiem & delicias reprehendit Mes quaestoribus qui oraι maris defendisnt, datum mille talentum, militibus singulis sina millia sestertium, comitibus singuias quinquagena. Vt intelligamus comites, eos qui sponte Pompeium secuti sunt. Sena millia sestertium , millenas it quinquagenas drachmas significant, quod conuenit cum supradictis. Quapropter admirari subit vel emendatorum licentiam, vel librariorum incuriam, qui hunc locum ita corruperunt: ex quo coniecturam in uniuersam Plinii emendationem facere licet.
Appianus autor est, in exercitu Pompeii ab initio statim peditum viginti millia, 8c equitum quatuor fuisse : Et legatos ei quinque dc viginti a Senatu decretos. Vt ergo in singulos pedites mille ει quingentas drachmas dederit, it tria millia in equites sic enim fieri solitum, ut equites vel duplex vel triplex donatiuum acciperent, dc duplex Centuriones Pompeius ultra mille talenta legatis S praesectis data, non potuit minoris quadringentis et viginti millibus argenti libris defungi. Fiunt in summa cum mille . talentis quadringenta octingenta millia pondo,
353쪽
quae aere nostro duodequinquagies centenis millibus aureorum aestimantur. In singula enim pondo , denos aureos numeramus. Atque in hoc rationem nullam habeo centurionatus, nec auxiliaris militis, & euocati, ic prouinciatim collecti. Appianus Latinus ut diximus) summas argenti non modo incredibubiles, sed etiam absurdas refert: apud quem legitur, in eam largitionem Pompeium decies sexagies mille talenta impendisse. Ego autem interpretem non siexagies decies, sed decies cr sexies scripsi.- se puto, pro sedecim talentorum millibu , Uae aere nostro flexagies snonagies centena millia aureorum dici pomini. Hoc donatiuum Pompeianum non modo credibile, sed etiam contemnenduntia nec memorabile fecerunt illa quae postea secuta sunt donatiua,ad, bella ciuilia legiones autorantia, ut posthac ostendemus. Nunc vero si Romani imperii magnitudinem non dico ostendete, sed argumentis tantum coniiciendam relinquere velim, longus de integro instaurandus erit sermo. Plinius bb. VII. de trophaeis triisumphisque Pomprianis loquens ita inquit: etriumphι vero quem deduxit Pompeiiti ad tertium Calend. octob. praefatio haec fuit: Cum oram maritimam a pradonibus liberasset, imperium maris populo Romano restituisset, ex Asia, Ponto, Armenia. Paphlagonia, Cappadocia, Cilicia. Syria , Scythis, Iudeis, Albanis, Iberia infinia, Creta, Basternis, s super haec de Regibus Mithridate atque Tigrane triumphauit. Summa summatum in illo gloria fuit, ut ipse in concione dixit cum de rebus
suis dissereret: Asiam ultimam prouinciarum accep/sse, eaudemq, mediam patria reddidisse. Si quis e contrario simili modo velit percensere' Caesaris res, qui maior illo apparuit: totum profecto terrarum inbem e numeret, quod infinitum esse conueniet. Asiam hoc in loco Plinius
pro peninsula Asiae accipit, quod regnum olim Lydiorum dia
ctum est. Tranquillus in Caesare: Glit autιm nouem annis, quibus cum imperio fuit, hee fere. Omnem Galliam quae a saltu renaeo Aiapibusque es monte Gebenna ; suminibus Rheno es Rhodano continetur, patetque ciri uitu ad bis es tricies centum millia passuum, prater hocias ac benemeritru ciuisates , in prouinciae formam redegit, eique in Fingulos annos si pendii nomen impossit. Ab his d/bus ducibuι Rom. res magnopere creuit. Quanta autem peninsulae Asiae fuerit accessio,
qua Asia proprio ac priuato nomine dicta est, ut autor est Pliu
354쪽
nius, ex eo coniicere datur, quod Plutarchus in Lucullo scribi or . . . Ollam quum foedere icto eum A subridate Asiam recepisset, viginti millia talentum mulcte nomine imperasse, eique pecunia colligenda Lucutilum qui secum militauerat, praefecisse, ut inde pecuniam signaret; quan- imperata ala autem sit pecunia, nos supra docuimus. σ Mας δ. - α άαν δυσρορέοιο ταλαi Τοιρ- Appianus in secundo de bellis ciuilibus, de Caesare Dictatore loquens e Statim post triumphum quaecunque exercitui pollicitu/ fuerat, omnia eum additamento exoluit, militi dra. chmas Atticra quinque millia , manipuli ductori bis totidem, Tribunis militum , equitumqua praefectis duplo maim. Sic enim legi debet: πα- Donatiuam
εκα ω μναν άτ ικοῦν. Ad haec, simusis ex populo ininam unam Attia eam. Apud Tranquillum locus mutilatus est. Veteranis, inquis, legionibus praeda nomine in pediter singulos super bina se retia quae initio
civilis tumul in numerauerat, in equites vice quaterna millia nummum dedit e populo praeter frumenti denos modios, ac totidem olei libras, treis cenos quoque nummos quos pollissem Olim erar; viritim diuisis r es hodamplius centenos pro mora : annuam etiam habitationem Romae usque ad bina millia nummum, in Italia non vltra quingenos sestertios. Quadringentos sestertios dedisse viritim populo Tranquillus dicit, et Appianus minam Atticam, quod idem est: ex quo loco comis probatur id quod semper diximus, libram fuisse centenum deis natiorum : & soluitur obiectum superius factum ex Pristiano. Sed hic quina millia drachmarum data dicit in singulos milites,
Et in equitum praesectos singulos multo maiorem summam rille in equites vicena quaterna millia nummum, id est sena millia drachmarum ; quare locum mutilatum esse oportet apud Tranquillum. Sed N apud Appianum nulla equitum fit mentio; ,ππαρχοι turmarum ductores sunt, non λοχαγοὶ , ut interia pres intellexit: quo verbo Appianus uti solet pro tanturione , quemadmodum N in quarto de pronuntiatione eius donatiui loquens in concione ab Antonio facta, su δ' ομωe
λοχαγου. Equitum nullam secit mentionem. Eusebius autor Tl a est,
355쪽
est, eo te ore quo Sylla Dictaturam inuasit, censu Romae acto inuenta esse hominum quadringenta sexagintatria millia. Ap. planus autem tradit censa post triumphum Caesaris acto, in. uentum esse dimidio pene minorem numerum ciuium qu3 squantus ante bellum ciuile fuisset. Esto igitur ut Romae ducenta At viginti millia hominum fuerint eo tempore quo Caesarcentenas drachmas in populum diuisit: id congiarium bis de
ulcies centenis millibus aureorum nostrorum aestimabitur. Age esto ut viginti millia veteranorum fuerint tot enim minimum esse oportuit, ut ex Hircio nouimus in Commentario debetis Apis
c. si quina millia drachmarum , id est quinquaginta argenti pondo in singulos diuisit, decies millies mille aureis nostris id
donatiuum constitit, id est centies centenis millibus. Adde nunc augmentum pro Centurione & Equite & Tribuno, & h bitationes illas gratuitas Romae ex in Italia datas : certe in immensum res abibit, si omnia aestimentur. Appianus ipse detri- umphis eius loquens, quos diebus quatuor instaurauit post omnia bella confecta e Pecuniarum, inquit, in triumphis iliatarum summam ad siexagintaquinque talentum millia fuisse ferunt,'coronas ex auro fuisse addit duo millia'o gensa s duM re viginti, qua pondo ampum viginti millia penderent et ex quibus exercitur promissa strα-mia cum faenise propemodum exoluit, δ' me τοῖς - φη
torum aestimatione nostra undequadragies millies mille aureos nostros valet. Viginti millia pondo auri, ut minimum viciescentona millia seperiori addidit summae, ut sint semel Sc quadragies millies mille aureorum coronatorum, hoz est qaadringenties decies centena millia: cuius summae bonam partem Caesar ex Gallorum spoliis corgit: praeterea quae impendit in emerendo fauore plebis & potetitium Romae, ut Pauli di Curionis. & aliorum, ut supra dictum est. Omnia enim illa ante bcllum ciui contigerant r sed triumphi ducti sunt p .st bella ciuilis Conlecta. Antonius autem I r: un uir post mortem castrisba-
356쪽
bellum Philippense pariter cum Caesare qui postea Augustus dictus est, gessit in Caesaris interfectores: quo consecto morte Cassii & Bruti, cum Caesar Octauius Romam rediisset, ipse An. tonius in Graeciam se contulit, ut illic de donatiuo statueret οππι με 'quod militi antea polliciti fuerant: quodqoe ut Plutarchus in.
quis militum drachmarum in singuia capita fuerat, ut ante Casaris, id est visenum missium nummum, sati οι- άα ω πω ιωτη
tiantus autem fuerit exercitus eius, ex eodem autore alio loco nouimus: qui de altero dissidio Caesaris & Antonii loquens, S de bello Mutinensi, quo tempore Antonius Lepidi castra In- gressus esse dicitur, Munatiumque sibi adiunxisse, οὐτω δὲ
σια . - , η υ μυeuin ιππε e. Hu rebus cinquit ille elaim Antonιus, castra Lepidi ingresse, quodam ex compotorabiti suis cum sexti ionibuου in praesitao Gastiae retidio, ipse in Italiam rediit, decem millia equitum er decem esseptem teliones peditum secum aeens: quo temore cero a Caesare destituitu es ob id quod libertati nimium tribuere vide retur, caesarque cum Antonio iterum ingratiam rediit. Vt autem omnia extenuare potius quam augere videamur: ponamus
equitum peditumque octoginta millia capitum fui se plenae enim raro legiones erant equites etiam di Centuriones in o dinem redigamus, ut in singula militum capita simplex donatiuum procedat, id est quingenti aurei: ad eam largitionem quadringenties centena millia aureorum nostrorum constituenda
sunt aestimatione iam dicta,ut promptum est colligere. Quod an cred: bile fit, ex iis quae insta dicentur, apparebit. Fuerat etiam memorabile donatiuum Cassii S Bruti, quod Cassius in concione pronuntiauit, nam cum Octoginta millia legionari ru ri essent in eius exercitu fine equitibus, ipse in singulos milites millenas & quingenas drachmas italicas se confestim reprae- sentaturum dixit iis qui ad praelium quod instabar,alacri animo ituri esse iit, Sc centurioni quincupleκ donatiuum, & tribuno pro
357쪽
D ditium. Iaud tes autem milites Brutum Cassium, cum se omnia eorum cauis
se, ut par erat, D turos posticiti esent, illi confestim quod pronunciarant, praesenti pecunia ρ Goluerunt, re aba insuper aliis atque aliis nominibus
erogauerunt. Hac ratione in octoginta millia hominum, qui undeviginti legiones non plane integras, ut ipse inquit, conficiebant, centies di vicies centena millia aureorum Franciae elargiti sunt, absque eo quod Centurionibus, quod Tribunis, quod equitibus datum est, qui amplius decem millia suerunt, Celtae, Lusitani, Parthi, di aliaruis gentium. Eodem autem tempore Antonius cum Ephesum in Asiam ex Graecia venisset, Sc eo reges regi iaeque Orientis ad eum salutandum confluerent, sese suaque vltro illi offerentes ut autor est Plutarchus) diu ille per luxum inusitatum debacchatus, cum de eri moribus viris pro arbitrio suo statuisset, praedictarum rerum impendiis exhaustus, altera - tandem vectigalia Asiaticis populis imperare institit. Ibi Hybreas quidam orator nobilis, qui causam gentium Asiaticarum agendam receperat, huiusmodi oratione usus esse dicitur, memorabili certe, ac nostris quibusdam hominibus etiam atque etiam animaduertenda, si ipsis ab aulicis apparituris seriari pa Iisper vacaret, it animum aduertere huiuscemodi acroamatis.
Sed quando id fieri non potest, proximum est ut optemus perora id hominum serri tam diu quoadusque ad principes perma-
.narit. Verum ille orator: O potra inquit, o antom aberum Cestigal eodem anno exigere: istud etiam posse te aequum est, binas ut e dem anno aestates, binosque etiam autumnos hvoeamus. Ducenta tibi talentum millia Asia iam pependit: haec si tu non aecepisti, exige ab iis qui acceperunt,sin cum acceperis, iam non habes, quid nune causa est, quin ini perierimus t ταῖG ειπεν, οἰ-ουκ άληφας, ὰπατοι λαβόνΨων. εἰ δε- -γή λωλαμεν. Hoc sermone magnopere flexit Antonium Hybreas, ut quem plurima latuissent eorum quae fiebant: εc erat non tam remista animo quam simplici, ideoque omnia credens iis quos circa se esse voluerat. Inerat enim moribus hominis simplicitas, nec cito ad secus admissa animum aduertebat: verum ubi res perperam actas senserat,illuco poenitentia subibat eius animum, culpamque ingenue etiam ad eos ipsos agnoscebat ad quos res acta Iniuriaque pertinebat.
358쪽
Ηic locus ut alia pleraque eius autoris, mendose Latinus factus est. Digna vero omnino historia quae in regiae conspicuo loco sesquipedalibus literis proscriberetur, vel in aes incideretur potius,
ut , principes nostri meminissent quid sui sit officii, di qui rei
argentariae apud nos summam tenent, innocentius 6c cautius
obierent sua munera in posterum. Hic est ille M. Antonius qui Cleopatrae ultimae Egypti reginae, Phoeniciam, Syriam, CD prum, S Ciliciae bonam partem, Iudaeam balsamiseram & N, bathaeorum Arabiam in stupri mercedem dedit: qui Antigonum Regem securi percussit: qui expeditionem in Parthos cum cem tum millibus peditum equitumque suscepit: cui denique nobilis illa coena portentosi luxus condista est a Cleopatra, in qua centies sesteitium, id est ducenta & quinquaginta millia aureorum uno serculo secundae mensae consumpta sunt. De hac Athenaeus in quarto Dipnosoph starum ita propemodum inquit, verbis ex Rhodio Socrate transcriptis, qui bellum ciuile Caesaris
et Antonii scripsit: si uim autem Cleopatra obuiam processisset An- Cleopatraeromo in Oliciam,ιθι conmmum regium opiparumque instruxit, in quo am δε πω iramum omne instrumentum aureum erat, gemmis etiam consertum
Iari vasculariorum opificio. Erant etiam parietes purpureis aureisque peripetasmatis obtenti. Duodecim igitur ad hunc modum trichmu coninstratis es instru lis, Amonium ad conuiuιum illud Cleopatra, quosdam que yrimorum vocavit, quos es Pisum fuit. Ibi Antonio apparatu. magnificentιam cumstvore admirante, renidens Cleopatra, omnia se isii dono
dare restondit: Us binde in diem posterum coenam ei condixit: ad quam ita postridie cum venisset comit uti amicis et proceribus, eo olendare Cleopatra atque ea opulemia conuiuium instruxit, ut bestirem apparatuso despicabilis pra eo videretur, ac nihilo fictim Aeracto conuiuio omnis
identidem donauit: visenda sine munificentia, eum vAumque conis uarum 'rmιIreretur toralia, et lectum in quo aecubuiset, suasa aurea praeterea auferre, ria ut cuique ischfrmo cesserant. His peracius sub, digressum Antonii comites prout dignitate aliqua prMellebant, ita Far rim lecticaι gestatorias cum serurs lecticarita, partim equos instratos argenteu vhιρριM referebam, queis onmibm regina eo ambu face yν--- centes asscias digred evribiti repraestentareit, Me μειον πνησαι, παλιν μον μετα τω- ταν ἡγεμόνων , οτε πολYω
359쪽
ας αἰθἱοπας επαρἐςησε. Mirabitur sorsan quispiam quonam modo ducenta millia talentum uno anno Antonius ex Asia ausetro
potuerit. Asiam hic intelligere oportet Orientale populi Rom. v. ut ' imperium: 'uod quantum fuerit ex partitione illa Triumuirali intelligere licet, quae mihi instar fuisse videtur Homericae regnotum diuisionis inter Iouem, Neptunum & Plutonem. In ea partitione Omnis ad Orientem tractus Antonio, ad Hesperiam Caesari, hoc est Octauio concessus. Vtriusque autem imperii confinium, Ionium mare factum. Lepido Africa cessit. It ditio nostra omnium citra mare longe hodie clarissima, portiuncula prope dixerim fuit non dico Romani imperii, sed tertiae
partis eius. Postea autem sublato Lepido, cum Triumuiratus ad Duumviratum rediisset, quantae suerint Romani imperii vires, aestimare datur ex utriusque copiis, siquidem in Actiaco: . .,2. bello Antonius peditum centum millia, equitum duo Sc vigin. ti, 3e naves bellicas non pauciores quingentis habuit, & sex Reges in comitatu suo: Caesar autem naues bello aptas ducentos ει quinquaginta, peditum octoginta millia, & equitum parem Antonio numerum, quo tempore, ut diximus, Lepido de medio sublato, Antonius ab Euphrate & Armenia ad Ionium mare & Illyricum: Caesar ab Illyrico ad Hesperium oceanum, ecab Oceano ad Tyrrhenum Siculumque mare: Libyae vero quantum Italiae Galliaque & Hispaniae obiectum est ad Herculea
columnas, obtinebat: Antonius Vero a Cyrene ad Ethiopiam. Appianus autem bb. V bel. ciuilium Marcum Antonium inducit Ephesi ad Graecas Asiaticasque gentes orationem habentem di
centemq; sibi duodetriginta legiones esse, quae cum auxiliatibus centum & septuaginta peditum millia implerent, equitibus non adnumeratis: quas legiones reliquias esse dictitabat trium di quadraginta legionum quas Mutinae habuisset cum Caesare de Lepido communes. τιλη θ-
360쪽
. est ι πατοῦ. Itaque cum praemia
'tidere opus esset, &orientales populi ita de eo Oe Caesar essent, ut digni maxima mulcta viderentur ob pecunias& Bruto Caesaris interfectoribus collatas, se mulctae eis impium. dbcem annorum tributa imperare continuo pol luenda, Ut uidoquidem tot annorum ipsi triquia Bruto dc Cassio biennio P itissimo pensitassent,ad exumumque Graecos 3c Asiatisos multis Iaurymis impetrasse, ut nouem annorum tributum biennio