장음표시 사용
421쪽
spani, alii palacranas: idem quod minutum est, Bassucem vocant. Sitabo palas dixit appellari mastulas auli selibrales. Plinius ira lacas, sed denarum librarum. Ballucae XIV. unciae pro auri libra inserebantur a metallariis sanctione Principum, ut legimus
in tituli de metatariu libro XL Codicis. Graece Clas res dicitur: lingua nostra vernacula Paleolas appellat auri ramenta quae al- Iuuione riuorum deieruntur, cuiusmodi hodie circa luerenen inueniuntur. Nos enim inde vidimus nonnullas ciceris magnitudine, quibus nulla excoctione opus esset. Pleraeque t men minutae sunt & tenues, unde nomen sortitae sunt. Qua-Plin. Dc- 'propter apud Plinium, bbro tricesimaruorto ita lego ex antiquis exemplaribus: In aerariis officinis & smegma fit. Iam liquato aere atque percocto, additis etiamnum carbonibus,paulatimque' accensis, ac repente vehementiori flatu expuitur aeris palea quae. dam. Nec me latet Hermolaum pala legere ex Strabone. Nam Strabo palas appellauit massulas auri seminales. Plinius palii appellat non glebulas, sed ramentulas palearum formam habe tes: quod non magnopere mirum est Hermolaum in transcumsu non animaduertisse. Idem Plinius lib. trices stertis de argem
Putii ab inchoati. enim ab nomina habentes, ex
ti mitastis loquens: Maerum cinquit aiaue perbale inchoatos puteos durare, siua ab inuentoribus nomin. quibus Bebeis aventur hodie qui CCC pondo Annibali iummim bauit in dies, ad misse quingentos pastu cauato iam monte, per quod se tium Aquitani pariter diebus noctibi que egerunt 'u.u lucernarum men. sura. Trecena pondo Romana, tricena millia drachmarum eff- tonaeo Ra- ciebant, quae terna millia coronatorum valent. Quare hoc dimana. Eium Plinii conuenit cum superiore Strabonis loco ut suspicer Plinium de Carthaginensibus argentifodinis locutum, quae in citeriore Hispania erant, finitima Aquitanis. Polybius enim
422쪽
lihe:orum gentem numerosissimam iuisse, & pecunia abundan- tem, tametii regionem ieiunam incolerent. Plinius lib. XXXIII. de metata l*quens: IIcena inquit millia pondo auri ad '' freno modum annis Hi lis Assuria 3 atque Galliciam es Lusitaniam prae, stare quidam traditaerum, ita ut I uria gignat'. neque is ritia parte terrarum tot muta hu tibi M. Vicena millia pondo Romana, tri ena minii num nostra valent. Ingentia sunt haeci stimonia de opulentia riispaniae; quibus accedit di tertium aer gi Pompeii, ut ex breuiario quarto quadragesimo Iustini nouimus. Strabo autem de tempore suo loquens ita inquitriine metallorum argenti quae sunt ad Carthaginem novan ,: εο νιν N-ου μελπι δημόσσαι, ουῖε
τ ὰ αλλοις ἀπιις τα AHυσμα -- πλειω. Sunt a 'tem ae nunc argentifodinae, non tamen publicae, nec illic , nec alibi, si priuatorum: auri autem meta a pleraque sunt publica. I Iactenus de Atii. io Hispania: cuius etiam Galliam aemulam aurifera vi suisse, em dem autore comprobabimus, quippe lib. III. H Tu8ἀeiania, id Baeticae, metallis loquens, ita subdit, Jξ sem δε--παρ' ει Sc
quae in Cimerio monte Aa sunt, α quae Drena io subiacent, illinc ta- . men aurum magis probatur quam Gallicum. Vbi puto non Cimeris i m sed Cemmeno legendum. Cenament enim montes O MMένον ορ ceramen . apud Strabonem lib. IV. Aquitaniam a Celtis discludunt, quo loco Caesar Gebennam vel Cebennam potius montem ponit. Huius pars hodie Tarara vocitatur. Rursus idem Strabo lib. IR Tarar . de Narbonensi lutore loquens, S sinu qui Gallicus illic dicitur,
m αυται κατεργα παν εἰ πολλlia λουσαι. Tartilli, in-q ait, eum sinum obtinent, vud quos aurifodinae fiunt omnium prasiam tusimae. In si 'ecabiti enim lenit is est ossis inueniuntur aurierustae quo . manum implere posist, interdum morico purgamento indigentes, re um autem aurum ramenta simi m glebulae, modicam est a veram po- - QAmter. Bucrior Mutem regis V montana melius flum habet, nam au P
423쪽
onidam Lugdunm. Hallucinatus eo loco interpres, qui locum, ita vertit: nam ad Pyrenen Cometiarum *nc do est, ubi oppidum Lugdunum, quasi συγκλυδων, id est Synclydo, nomen esset oppidi, cum genitivus sit pluralis, convenarum significans. Syncli-rii enim collectitii alicuius loci habitatores dicuntur, ut Latine
Plinius de loquens, Mox in oppidum in. quit contributi conuene. Lugduni autem oppidi in ea r g one non meminit. Strabo: Tectosages Preneis propintaui Jnt montib-
thesauros ab imperatore Romano Scipione repertos in urbe AO .is. Iosia dc ablatos ait: a quibus aurum Tollanum apud scriptorcs decantatissimum, in prouerbium cessit, ut autor ist Gellius. ' μυ γδ ευρε ιντα ει - τολωανη Μώων ποῦ
bH Asidonim inquit Strabo verisimilitir tradit pecunias το se
repertas ad quindecim talentum millia, quarum pamrem in fanu, artem in lacubus consecratis reconditam fuisse, argentum aurumque infectum atque rude. Et rursus paulo inferius: M aurem inquit Posidonii, salii complures, regis ipsa auro alioquin abundans, homines habenusuperstitioni addictos,se ad parsimoniam in victu assuetos, multis in locuostica Galliae thesauros habuit, maxime vera lacu eis sacrosanctos aprorinum direptionibus thesauros prassabant in quos ideo auri areentique pondera demiserant. Romani vero quum va V armis loca ea obtinxissent, auctioia lacus eos publice subiecerunt et emptorum autem plurimi m las argenteas ductiles inuenerunt. μαλις α WήυΠις άι λιμναι τ&ἰ δυ- λίαν παχῆ s , Ac αι κα ἁσαν οῦργύρου ἡ tk . τι γουν ρωμά
Mem- Aruernum patrem Bititi qui Bititus cum Maximo Amiliano icDomitio Tnobarbo ducentorum millium hominum exercitu conflixitὶ tantis deliciis diuitiisque cucumfluxissse, ut aliquam do
424쪽
do ostendendarum opum gratia curru vectus per campum ingrederetur nummos aureos argenteosque huc atque illuc spa gens: quibus colligendis amici lc comites occupati sequerentur.
Auri Tolossani meminit Gellius libro tertio, & Cicero de natura Deorum ιbro tertio, ob cuius raptum quastionem habitam esse dicit. Trogus lib. tricesimosecundo Cepionem appellat eum Im- cipis. Peratorem qui aurum Tolossianum abstulit, quod sacrilegiuma . ei de exercitui eius excidii causam fuisse tradit. Auria tem inis iquit fuere eranum-decem militia pondo, argenti quinquieIdectes Lemeena millia. Haec summa vix dicere ausim quanti aestimanda sit. Auri singula pondo minoris aestimari centum aureis solatis non Possimi, etiam ut undecima pars aeris in eo mixta suerit. Qira ratione aurum illud Tolosianum centies & decies centenis millibus aureorum valuit, quod si obryzum fuerit, id est centenisci duodenis solatis in libras aestimabile, centies vicies ter centeonis ec viginti millibus valuit. mod autem ad argentum peri, net, Trogum existimarim non quinquiesdecies centena millia a pondo scripsisse, quae summa quinquagies millies mille aureos valet, sed quindecies centena millia, quae quindecies millies mi, Ie aureis coronatis aestimantur a nouis, id est centies & quinquagies centenis millibus. Quod si quis Trogum quinquies decies scripsisse malit, tamen pro quindecies intelligam, quomo do apud Suetonium in Augusto quaterdecies millies pro bis septies, id est quatuordecies. Cicero etiam sic usus est. Strabo ex Posirimo quindecim millibus talentum argenti aestimass aurum argentumque simul videtur: quae summa minor est mi- Inima praedictatum, id est nonagies centena millia aureorum . I ι. Apud Iosephum bisos .i cto Agrippa magnifice de Galliarum Hlui situ, di felicitate Gallorum domestica disserit, quos omne ge- niis bonis apud se scatentibus totum pene orbem irrigare, mirifico praeconio vociferatur, & nihilo lectus sub mille ex ducentis militibus Romano imperio parere, quibus plures promino dum ciuitates habeant, non animi mollitia, ut qui moginta Lee annis
425쪽
annis pro libertate dimicassent, sed animi destinatione in obis. quium eius gentis fixa, cuius di virtutem experti fuissent, itfortunam admirarentur. Multa adhuc adnotauimus, quae fide caritura sunt, ut opinor, praesertim apud eos ut dixi qui omnia praeterita & futura praesentis temporis modulis metiuntur, unum etiam addam ex eodem Strabone, qui de Baetica loquens,
ταc ὀχ-ta Asulta autem vestis antea inde veniebat: nunc autem μArietes ta-na metu quam a Coraxis, pusthritudine eximia , siquidem propter hoc talentari precio emuntur ad admissuram. Coraxi autem p
puli sunt Colchorum Stephano de Orbibi. ' Talentum sexcen iis aureis aestimamus, tanti auriem' venditari arietes potuerunt apud eos qui asinos admissarios, vel etiam asinas ad laeturam, id est ad mutatum partus, XL. sestertiis emerent, vi supra ex Varrone es Pisis didicimus. Verumenimuero cum tot olin au i metalla suerint & in Hispania, si in Gallia, hodie heutrota. UAE esse dictitantur, quae quidem commemorari digna sint. Nam ε ' -Strabo suo iam tempore in T molo de circa Pactolum & aliis in locis consumpta fuisse auri metalla autor est lib. XIII. Vidiamus hoc anno ex Lingonensi agro eflatas lapides auro argentoque interstinctos, ex quibus aurum argentumque elicitur,lios metallarii pro experimento dederant qualis autem subesset: vena, nondum compertum erat. Is ager in ditione est Michaelis B deti antistitis Lingonensis, viri cum singulari ac multjlici eruditione praediti, tum vero ad priscam normam continentiae Pomtificiae exacti, cuius auspiciis metallarii opifices specimina supra dicta auri argentique metallorum ediderunt. Postremo idem Strabo Mν. XIV. eirca finem, Polybius, inquit, autor est,tem
Hre suo eirea Aquileiam, g praesertim in Tauriscu Noricis inuenta- e se aurifodinam sic natura eommodam, ut eum quis in duos pedes terra puperficiem detraxisset, statim aurum sessititium inueniretur. E fossis-nem autem non infra quiniscimum pedem procersisse. Fuisse autem aurum astud partim purum magnitudine faba aut lupini octaua talum parte decisa, partim pluscula indiguisse 'exe bone, alioquin valde visis. nrum cum Itali Barbaris in ea re operam nauare corZissent, contin .
426쪽
i tra duos menses aurum per totam Italiam tertia parte precii vi ucὸ coepit. Quod cum Taurisci animaduertissent, eiectu adsumribis operis, soli aurum promercale exposiserunt. Ninic inquio omnia . auri metalla in Romanorum potestate siunt, σι-εργα φαίνων τοῖς βαρ-
μαίοιe i. Hoc dictum Strabonis eo pertinet quod supra Aisji aά. .
auri ad argentum analogia dimam est, quae varia olim fuisse , teram deprehenditur. Pollux decuplicem posuit. Ex Plinio Romae ut . primum dimidio etiam maiorem fuisse docuimus. Rursus Tranquillo autore Caesar Dictator aurum in libras ternis millibus nummum venundedit : quae ratio subduplex est eius quanta, Plinius posuit, quae est eiusmodi, ut aurum quindecies argent repensile fuerit, si tamen locus emendate nunc legitur, quod vix mihi persuadeo, ut alibi dictum est. Herodotus non modo aurum, Ied etiam psegma aureum tredecies tanto argenti aestimabile posuit, cum tamen denaequaternae unciae psegmatis vel chrysarn-
mi sanctioni principali pro singulis auri libris cedant, ut diximus. a ratione septim a sere parte plagma auro obryzo vilius suisse conuincitur. Sic Herodoti aestimatio proxime ad Plinianam accedit. Porro ex Tacito docuimus aureos sngulos Romanos nummis valuisse centenis, id est quinque 5c viginti drach mis. Qua ratione auri drachma duodenis . argenteis it hemi- drachmio valuit, didrachmi enim erant aurei, ut alibi dictum est. Nostri autem temporis aestimatione aurum paulo minus duodecies argento rependitur. Intelligimus igitur ex verbis Strabonis, I nterdum propter auri copiam ex metallis existentem, auri pretium diminutum etiam tertia parte, sic fit ut Pliniana aestimatio ad Pollucis aestimationem redeat, hoc est quindecuplex ad decuplicem. Nostri autem plerioue opinantur iustam auri ad argentum propollionem, decimiicem censeri, sed auri penuria esse auctam: id quod ex iam dictis non videtur esse verum. In uniuerissiam autem ostendimus varias auri indicaturas, quae auri etiam pretia euariare faciunt, nec aliud statui cui arbitror ex antiquo.
rum lectione de auri ad argentum proportione potest. Ad ea
427쪽
autem quae de Gallia diximus, illud etiam addemus, Lugduni Argyrocopium fuisse Romani imperii, id quod Strabo bb. IV. '
his verbis perhibuit: Lugdunum in cola conditum, ub Aram mmnis Rhodano immiscetur, Rominis temur imperis, ampliori quoque dignitate sirorum secundum Narbonem forens, quib- usui magno est emporium. Ibi quoque Romani duces aureum nomisima σrgenteumque signant. is
ς νόμισμα - ἰθa ς 'ε ά. γυροῖν avi ς Fuit , etiam signandae pecuniae officina Apolloniae in Epiro. Cicero ad Cn. Plan. bb. XIII. Epist. Cum signaretur argentum Apostoniae, non possum , duere eum praefu/sse, neque ydsum negare eum astuisse. Lugduni autem templum communi uniuersae Galliae impensa extructum est, & Caesari Augusto consecratum ea parte ante urbem ubi amnes confluunt, inibique ara dignitatis eximiae, gentium ,
sexaginta titulo insignis, dicatis ibi totidem gentium simul
chris. Non omittendum etiam prouinciales olim stipendiarios tria genera pensitationum agnouisse, canonem, oblationem, V reta clunem: quae etiam hodie populares in Gallia agnoscunt. Hac tria genera Cicero his verbis complexus est in tertia in Verrem Nione, autore Asconio. Sic enim inquit de Sicilia loquens diuuando illa frumentum quod deberet, non ad diem dedit Z quando ita quod vis esse putaret, non vltro pollicita si quando ii quod imper retur, recusauit Age iam percenseamuι immensu pecuniarum summi,s impendia inusitata, quom confirmari possit id quod ante dixi-m de
reditibis opimis Romanι imperii. Tranquillus in Caligula : Ne i- nis sumptibiu omnium prodigorum ivenia superauit, commentus nouum bal arum inum, portentosis genera ciborum atque eanarum, it -- blidis frigiduque unguentis lauaretur, pretiosissimaου margaritas aceto liquefastas serberet, conuiuis ex auro Panes se obsonia apponeret: atii femgi hominem esse oportere ditatam, aut caesarem, quin etiam nummos non m discris summa e fastigio basilica Iuba per aliquot dies sparsit in plebem. . In extruritionibus praetoriorum atque villarum omni ratione posthabita nia hil tam escere concupiscebat, quam qκρή quod posse essici negaretur. Et Ffactae itaque moles infesto ac profvum mari, es excisae rupes duro ae silicis,'campi montibin aggere aequati,qcomplanasa os uris montium t iuga, incressibili quidem celaritate, quum mora culpa capite lueretur. Ae
428쪽
s ac septies millier sistertium non toto vertente anno abseι fit. Idem alibi: Nomotae ramrectamia neunia evidixe incensim, sepe super i menses aureorum aceruos patentissmeto diffissos loco,'nudis pedib- θ riatus, es toto carpo re aliquandiu volutatus est. Hicies se ιer misius se
pertium, nomismate nostro sexagies septies millies mille aureos δεφρινι-ες quingenta praeterea millia valuit: vel ut prisco more loquamur Acenties septuagiesquinquies centena millia aureorum. Graeci sex millia septingentas S quinquaginta myriadas a
reorum dicerent. Priscum autem eum morem numerandi fuit se ex Plinio apparet libro duodecimo , ubi de is Ma felic loquens et M uima , inquit , computatione millies eentena millia sestertium annis ommbus India m Seres , Peni utiquo illa imporis nostro adimunt ; non dicit centies millies , mille sestertium , ut nunc vulgo loquimur , sed millies centena , quod idem est. Sic alibi in secundo : Pars nostra Ie rearumae qua memoro, ambiente ut dictum es oceano vetur innatans, unisgissime ab ortu es ab occasu patet, hoc est ab India ad Herculis columnau. Gadibuι sacratas octuagiesquinquier centena septuagintaocto millia pa suum, sicut Artemidoro placet amori. Hoc apud Martianum Capellam totidem verbis legitur e Longitudo ab ortu ad Geo.m, Me est ab
νpsius India emremrtate, usque ad Herculi columnas sacratas, octuagie quisquies centena septuagiπta octo mistiis siunt, sicut etia- Artemidormautor asseruit. Rursus idem Plinius libr. eodem : Vniuersum autem hunc circuitum Marosthenes in omnium quidem bterarum subtilitate, es in h- utique preter ceteros selera, quem a cunctis nobin i video, ducem-rornm qninquagintaduorum mi m prodidis, quae mense a Romana eam putatione es it trecenties quindeetes centena mistia paseum. Haec
verba cum sic legerentur apud Vitruvium tam primo , nuper Imeundus architectus vir religioni initiatus , omnis antiquitatis Ge- R- peritissimus, tamen more hodierno reserenda censuit, in iis evi risuit res emplaribus Vitruvii, quae egregie alioquin se solerter emendata ,,imprimenda curauit. Sic enim in his legitur : Quae ducentariq linquagintaduo millia stadiorum fiunt passus semel Ze tricies -mdhes mille te quingenties mille. Huius autem octava par , quam tus tenere videtur, est ter millies mille & norunget
isties triclassepties mille, et passus quingenti; qui modus ti
429쪽
quendi antiquitatem non resipit: quare sic locum potius lego
ex librorum prim impressorum obseruatione, licet corruptus ille licus arque etiam mutilatus in eis sit quae fiunt passus trecentiesisS quindecies centena millia. Huius autem Octava pars quam . oventus tenere videtur, est iticies novies centena trigintaseptem
semillia, Et quingenti passus. Hae icctione di vetusta formula testituitur , & numerus ad passum conuenit. Apocalypseos hev. IX. Et soluti sunt quatuor angeli qui parati erant in ho-ισcm. oram Sc diem di mensem dc annum, ut occiderent tertiam par. tem hominum : dc numerus equestris exercitus vicies millies,,dena millia ;-μυρ αδων, sic Latine dc prisco moto debuit, Bis millies censena missia. Haec enim verba, millies,.- - centena millia, myriadum myriada significant: ultra quemnu. aptionerum Graeci vocabulum non habent. Nostrates id centum Latinoi milliones appellant, cum millionem dicamus millenarium nu-GrAEcρε ης- in sese multiplicatum. Ergo bis millies centena millia, duas myriadas myriadum significant: di ter millies, tres myriadas, di deinceps usque ad decies millies centena millia, hoe est denas myriadum myriadas, quod Vno Verbo nostrates a cistu diosi Asilairium appellant, quasi missionum millionem. Roma- . ni igitur per centenarios millenariorum numerant, non per mil. lenarios millenariorum, ut Graeci per chiliadas chiliadum aut myriadum , quia apud priscos Romanos nullus erat numerus maior centies millenario. Verum apud Plinium biso eodem, ubi legitur in codicibus post Hermolat emendationes impressis, tri.
oum suum, cen ena verbum subaudiendum est, ut recte admonuit Heris' ' molaus t quomodo ic ρωιώ mst: Qua mesura uniuersa ab eo marm' essio est,agie immyuies septuaginta octo misa. Superius enim centenadditum est aPlinio.quod hic non legitur, sed subintelligendum te-- linquitur.Hoc autem liquere potest apud quem omnia iisde vel bis ut apud Plinium leguntur. Nam cum apud Plinium ita legatur in manuscriptis dc in impressis ante Hermolaum,
430쪽
passuum decem s nouem : apud Martianum eadem Vriba legumitur, nisi quod numerus ita effertur quindecim miruba. Ex quo autore Hermolaus Plinium eo capite emendau .,
Quapropter coniectura ex hoc loco fieri potest ad ea quae nosse in Plinio mutauimus, ut missies si tiritum, es & h iusmodi alia adverbialiter prolata, quae consula sunt in Oxemplaribus propter notarum compendia. Simile est illud quod
statim sequitur apud Plinium: Lauindo autem terra a Meridiano mrae ad Septentrionem dimirio fere minor Ostgitur L IV. miti LXIL Sic enim in manu scriptis & olim impressis legitur, cum Martianus dicat quinquagies quater centena siexagintaduo mistia, quem a Plinio
haec & alia superiora transcripsisse non dubito. Centena autem verbum in his numeris subintelligendum relinqui, planum fiH ex eodem Mnrtiano, qui δε Europa longitusne loquens, ita inquit: Europa sesim mensura octogies bu XCIV. Plin. lib. IV. Longitudinem Europae Artemidorus'atque I rem a Tanai ad rix LXXXIL XIV. prodiderunt. Sic enim in antiquis legitur , licet in impressis LXXXIV. missia legat . Apud Marilanum οἱtigies bis centena nonaginta quatuor mitia intelligo. Apud Plinium sic : OIIuierbis centena XIV. missi passuum ; de sic plerumque de Plinius N Malatianus locuti sunt, oc ante eos Cicero ; quod eo valet quod supra diximus de compendio loquendi per adverbia antiquis 'si lato, Ut centies sistertium pro centies centena mila siestertium omnino intelligi debeat: ut fortasse illi numeti lib. XXXIII. Plinii daaerario Romamo recte restituti videantur a nobis supra libro secuηδε. Macrobius in primo de Somnio Scipionis numerandi compendium
refugiens, ita inquit et Puphcatu igitur istis p adrase ira centem milhbm, erit interra diametroscoelesta circuli non usseaeus cote mi, tia stadiorum, V inuenta diametros facile mens am nobis Vsius quo que ambitu. prodit. Hanc enim sum,m jua diametrum fecit, debet ter mulisticare adiecta parte septima : ιta inuenies istius circuis per em sol currit, ambitum, stadiorum habere trecenties centena millia, super centrem septκaginta millia. Sed ut ad diem redeam, supradicta opes Tiberiin Augustus princeps Bon modo riparem es srdi ,sed etiam rapax, annis tribus Et miginti conmcumte Caius autem suscesser intraa-- Π mum imperii xxhausis cum annuis sectigau es tributis im- ριrii.