Johannis Seldeni Angli Liber de nummis. In quo antiqua pecunia Romana et Graeca mensuratur pretio eius, quae nunc est in vsu. Huic accedit Bibliotheca nummaria, sive Elenchus auctorum, qui de antiquis numismatibus, Hebraeis, Graecis, Romanis; nec non

411쪽

haec entiri omnia iam tum sub ditione Romana regebantur)qiram lummam tributorum colligere debeamus, aestimandum lectoribus relinquimus. Merito ergo illam Plutarchi summam ad drachmas Atticas, non ad nummos sestertios reserendam, censuimus: qua ratione quadruplicata redit summa: quanquam eo tempore nec Egyptus, nec reliqua Gallia, nec Britannia, nec Germania Pannoniaque imperio Romano parerent. Diximus iupra de statu imperii sub Augusto. Appianus autem, quem

Latine tantum versum videre nobis contigerat eo tempore quo praefatione historiae, terminos RQm. Im

νγ, ' Hδdriano principe, quo tempore ipse historiam scripsit, viamis late delcribens, ponit terminos ab Herculeis columnis ad aethio- q. ., -- pas Orientales, quod ad Libyam pertinet: Asianae autem ditem. inos facit Euphratem fluuium, &Caucasum montem, malorisque Armeniae principium,St Colchos ad Euxinum pontum habitantes. In Europa autem Rhenum di Histrum .nnes Romani imperii suisse dicit. Omnes autem insulas quaecunque intra mare interius sunt sitae, Cycladas, Sporadas, Hyadas, Echinadas, si quaecunque magnae dicuntur a Graecis circa Libyam, Ioniam, AEgyptum, Myrtoum vel Siculum, S aliud quocunque nomine mare dicium, Rom. imperio patuisse tum affirmat. Romanos autem Regibus exactis usque ad septin- λενiam gentesimum annum sub statu popuIari S ciuili qui nolitia Grae- Romanum ce dicitur, imperium suum propagasse. quoad Caius Criar qui perpetuam suscepit Republica oppressa, ic in pol ... i. itatem suam redacta, reuera principem egit, licet nomen Reip. antiquari noluerit: a quo tempore ad Appiani historiam ducenti paulo minus anni intercesserunt, quidus Romanum impetium unius semper arbitrio rectum est, perinde atque in regno

- . .' interest, quod regio nomine prinis abstinuerunt, Imperatores se dici contenti, quo nomine ι,, ἡ,- - ImpQ δxii duce. Rom. populi censebantur, nempe annua pol is .is. itate creati. Eo autem spatio ducentorum annorum , uni. rem Romanam mirum in modum creuisse dicit, suoque tempore eam hominum expectationem fuisse. ut porro progressura videretur, blandiente magis magisque in dies rerum suc

412쪽

ETVS LIB. IV.

sisse, ut nominis i famam propagare inter Barbaros magis, quam ter nos prorogare imperii sui cuperent, vidisseque leo nonnullarum gentium linatos ad Impescitorem cum potestate missos, ut gentem suam quisque Rom. imperio dederent, nec tamen admissos, quod Rom. Imperator sua interesse non arbitrar

tu seris ot inopibus triperare populis a nam & eorum qui im perua Gerent aliquos plus ineommodi quam commodi asserre: sed quos derelinquere atque abiicere pudet, in eos etiam des

AM A M. 'Plurimi etiarn eorum qui dicto Romanis audientes non essent , Reges tamen dc princi a Romanis pet re selitos Ec accipere 'Magnitudinem victo Pcisarum imperii percensens, quod ex Assyriorum, Medorum, Persarumque Dis coaluit, nequaquam cum dimidio imperii Rom. comparari iure posse contendit. Nam imperium Alexandri quod celerius aleae iactu, vel sulgetrae potius emicantis, in modum inusitatum. Nin gradum nulli alii imitabilem euasit in membra distractum est mortuo statim Alexandro. Suis vero regibus solis, id est, AEgypti , scribit peditum equitumque & apparatus terrestris ac maritimi ingentes copias fuisse, & Myptiorum talentum qu tuor &s tua mi illa in thes ris condita. Sic enim in exemplari Latino scriptii est, quod eireumfertur: quare verba ipsius Appiani adscribenda censui: ' ο διξάνδρου μεγέθει νε--ἐύ'

Deinde enumeratis copiis ad usum belli terrestris, quas ducenta millia peditum fuisse dicit,& quadraginta equitum, elephantos bellatores trecentos, currus praeliares ad duo millia, armoIum

413쪽

ad supplementum trecenta millia, ad bella autem naualla, nauigia adluaria aliaque minora duo millia, triremes ab hemioliis ad quinqueremes mille ic quingenta, Sc alia ad nauigationes amaenas, dc voluptatis gratia comparatas, & ad ostentationem octin. genta, ad extremum ita subdit: θ eν τοῖς σορῶ τι πι

μεγαλουργότατs . In numerato vero ιn thesauru er et

quatuor es septuaginta uriades talent rum . ptiorum, tantum en apparatum, ac tam amplas opes fuisse, ex Uu com utariis apparet Demuri as Alexandro regis, qui es ad annuos redirus poteης mus, re adsumptiu splandidissimm,m ad ver acienda magnificentio m omnium rigum fuit. Hait nus Appianus. Quatuor S septuaginta myriades Romano sermone septingenta & quadraginta millia dia euntur. Quod si emendate legitur, talentum aegyptium mini- smum fuisse intelligere debemus ex iis quae infra commemora. himus, Reditus vero imperii Rom. nec dicere quisquam ut opinor nec animi certa coniectura assequi potest, nec aliquis scriptorum aliquid de ea re tradidit, quod magnopere mem randum sit. Sed nec semper eadem ratio fuit, sed alia atquO alia pro conditione temporum. Si tamen de hac re commen. tari quenquam iuuat, primum hoc scire oportet, aerarium Rom.eκ vectigalibus it tributis constitutum fuisse quomodo di hodie

nostrum. Vectigalia trium generum fuerunt: ex agrorum culis generibus tu, ex mercium remeeiu ,s ex pascuis. Primum alterum areae t ςρ portorium, tertium scriptura appellabatur et S praeter haec falari. si Cicero is imperio Cn. Pompera: Idam in ceteΥιs rebus cum W-nit calamitas, tum detrimensum a situr e at 3n vemgabbin non mis ariemus mali , sed etiam metus ira aspera calamitatem. Nam cum hosium copia non longe absiunt, etiamsi irruptro nusta facta sit, Mino pecora relinquuntur, agricultura desierstur, mercatorum nauigarao v quiestu. Ira nerque ex portu, neque ex deo Μ, neque ex somptare' vectigal conseruari potesii. uuo anism animo esse ex mam axi eos qui vetigalia vobM pestant, a m P' εμἴcem M'- ωτάκην, Mumis

414쪽

PARTI AVS EIUS LIB. IV.

duo cum maximis copiis prope a sint ρ cum una excuso equis

NM 'rbreui tempore inius anni vectigal amferre possit ' cum publicani familivi quin in salinis habent, quM in agris, ιρκα in porDom atque ci diis magυ periculo se habere arbitrentur Z Salinas Ancus Ma

tius Romanorum Rex tertius instituit, ut autores sunt Liuius et Plinius. Sed salarium vectigal Liuius in Censura commentus est, ob id postea dictus, ut autor est Liuius libro indetri-I,3buium, gesimo. Tributa autem pro modo census cuiusque consereban- tur e cuius rei tenuia documenta apud scriptores reperiuntura ..Al. .ba ,,quantum equidem meminerim. Liuius libro IX. de bello Ma- ιυν. cedonico, de Censura Catoniana loquens : In censibus quoque - maccipiendis tristis & aspera in omnes ordines censura fuit . Mornamenta, oc vestem muliebrem, dc vehicula quae pluris quam quindecim millium aeris essent, in censum reserre viatores iussit. Ditem mancipia minora annis XX. quae post proximum lu- strum X. millibus aeris aut eo pluris venissent, uti ea quo Me de- Dcies pluris quam quanti essent aestimarentur, et his redus o- ,,mnibus terni in millia aeris attribuerentur. Attribuerentu ista tribis.

hoc loco significat tributi nomine statuerentur. Ergo Cato de- . terrere volens homines a luxu, pluris decies delicatam veste di venusta mancipia,quam quanti vendi possent, aestimauit, ec ita paris singula millia ternos assi s tributi constituit. Tacitus Eodem anno crebris populi flagitationibus immodestiam opublicanorum arguentis, dubitauit Nero an cuncta vectigalia ,,omitti iuberet, idque pulcherrimum donum generi mortalium di daret: sed impetum eius multum prius laudata magnitudine Manimi attinuere Senatores, di lutionem. imperii docendo, si, fructus quibus Respub. sustineretur, diminuerentur, quippi,, sublatis portoriis , sequens ut tributorum abolitio expoliui

riretur ; temperandas plane publicanorum cupidines, ne pri ' tot annos sine querela tolerata, nouis acerbitatibus ad inuidiariam Verterent. Ergo edixit princeps, ut leges cuiusque publi- ,,ci Occultae ad id tempus, proscriberentur : omissas petitiones,,non ultra annum resumerent: Romae Praetor, per prouincias

qui pro Praetore aut Consule essent, iura aduersiis publicanosiae tra ordinem redderent: militibus immunitas seruaretur, ni

415쪽

,,si in iis quae veno exercerent: aestaque admodum aequa : quaeiabreui seruata, dein frustra habita sunt: manet tamen abolitio,,quadragesimae quinquagesimaeque, di quae alia exactionibus ib,,licitis nomina publicani inuenerant. Temperata apud transissemarinas prouincias frumenti subuectio: dc ne censibus nego diatorum naues adscriberentur, tributumque pro illis penes,,rent, constitutum. Nonnnihil etiam de hoc dicitur in l. For--ma, in titulo de censibus, in Pandectis. Strabo de Brittania i

quens uiso IV. quam vectigalem sub Augusto factam suisse di.

ὰ ἱ--ο ἐξαγομένων. Vectigalia etiam sic tolerant grauia e tirum rerum quae in Galliam importantur, aut quae inde expor. Hiantur. Et rursus : Ita nullo iam praesidio ad insulae cust ,,diam opus est non enim una plus legione opus est ad exi, genda ab eis tributa. Constituta autem erat omnis impensae Aratio exercitui pro modo tributorum et alioqui minui necesseis,,erat vectigalia, si tributa insuper imperarentur. Quod si vis ,,inferretur, periculum esset ne ad desectionem licitarentui Sic enim illa Strabonis vertenda mihi verba visa sunt: Mela ν θ

άπαντῆν τινα βίαι ἐπαγομένα. Age citanda una autoritas insignis, ad coniecturam faciendam in uniuersas opes Romani imperii; ea erit ex eodem autore libro XVII. quo in loco Strabo ostendere volens magnitudinem redituum eius prouinciae, ita inquit:

IV i ' σοσολον AE pti autem cinquit Strabo redi--t us, Cicero quadam in oratione eleg anter explicans, Auletae patii Cleopatrae dicit talenta duodecies millena & quingena quodi annis ex Egypto Obuenisse. Qiare si is Rex, qui it dii luti . issime dc nequissime regnum administrauit, tantum annuae o,isuentionis habuit ex Mypto, quid nunc existimare conuenit,

416쪽

. ,,quantique astimare reditum eiusdem prouinciae tanta prouu . Ddentia administratae, praesertim Indicis negociationibus et Tio

isglodyticis usqueadeo adauctist Deinde haec addit: Siquidem

et superiore tempore ne viginti quidem nauigia Arabicum sinum, penetrare ausi sunt, ut proras quidem nauium extra angustios illas exererent: at nunc & classes ingentes ad Indiam usque u di iaciunt, ec ad extrema aethiopia, ex quibus merces preciosi sistimae importlntur. 6c inde rursus in alia loca transmittuntur. t HI a duplex inta vectigal cogitur, mercibus scilicet importandis ,,6 expori dis. Atqui eorum quae magno veneunt, magnum

quoque vectigal est: ως. τὰ τελη δ πλοῦ φυαγεται,τὼ εισαγωγι- . . quit, q*44 Aux-ri β' dictarum mercium unum est receptaculum, ἐta in seia plerumque eimmodi merces venditet, s exteris suppediter 'γδ μονοπωλ ή μόνη F --ς τοιουτων, -

... se Sti , e χορηγῶ τοiς vidis. Quae sint eiusmodi merces, ignorare nemo potest qui legem ultimam legerit tituli. de publicanis in Pandectis: propter quas institutum est vectia gal Rubri maris, ut apud Plinium legimus. Ptolemaeus pater Cleopatrae fuit ultimae Fgypti reginae, qui omnibus ει-

iniquinatus, etiam tibicinum artem exercuit, ob quana , cognomentum autem, id est tibicinis meruit. Hic ob nequi tiam & facinorosam vitam ab Alexandrinis exactus, a Gabinio duce Ro 'no, qui tum Syriam obtinebat, reductus est: quo nomine Gabinio lis decem millibus talentum aestimata est a cusante Memmio, ut ex oratione Cicerois pro Rabris Posthumo itu. praecedentibus diximus. Poenae tamen capitali ereptum eum significat Valerius VIII. Caeterum in qua oratione Cicero hoc dixerit, quod Ptolemaeus duodecies miisna quingena talcnta ex AEgypto quotannis percipiebat, nescio, nisii in hac eadem pro Rabyrio loco aliquo mutilato, vel in ea ora- 'tione quae non extat, quam pro Gabinio habuit, cui olim insen. . sissimus, postea reconciliatum se dicit, his verbis: Mihi e CaiAL mma causa a endendi Gabi ii fuit reconciliatio grati. IJ.-e -- inimicitias habere. Verum duodecim

multa di quinguata talenta Attica Attica enim hic intelligo, ut

417쪽

ex funerius de hoc a me dictis apparet, non Egyptia, quae qua drante Atticis maiora sunt) septuagiesquinquies centena millia aureorum nostrorum valent: quibus si augmentum addas ex Strabonis sententia, fortasse centies centenis millibus reditus annuum aegypti iure astimare poteris. Sed operaeprecium facturus mihi visus sum, si rationem administrandae cius prout ciae sub Augusto &Tyberio prosequerer ex eodem anime. De Antiaco enim bello loquens ab Augusto consecto, di Antonio et Cleopatra captis, Egyptum ab eo dicit in prouinciae sormani re-

est tributa pendens memorabilia , a viris eimmodi administrata, qui sibi temperare noueru/it, quiqμι semper rectores ad eam cxm potestare mittuntur. Qui vero re iurau mittitur, v vicem Regis obsinet, sub Disast tes. ο ὐ-Dioae Ates dicitur, id est iura reddens, in cuim 'o istiGφε μδ' ,ria iis itia. Es es abut magistratiti qui idios logei, id est ta ratio dicitur, earum rerum indagator, quae adessota Graece iucuntur, Messota, .d Ui assertorem non habentes, vel nullitu dominio mancipatae, s omni e G re G-- rerum quae in Caesarem recidunt. Horum velut os cie sunts' ' b. ii Caesaris es di pensatores, quibm maiora minoraque ne octa permittuntur. His verbis procurator priuatae rationis dicitur, qui ea perseauitur quae fisco obueniunt , non quae aerario & I pulo,

vel priuato principis patrimonio. EX quo patet proprie citi .

hoe verbum usurpatum in lege Procurator , in titulo De edeudo, iucidice Iustimari: licet aliter Accursius opinatus sit. Adespota autem appellat qua etiam Hermina dici possent,rivulgo Asana auaque dicuntur. Deinde idem autor enumeratis copiis militaribus , qu* ad eam prouinciam tuendam statutae sunt rsi , ο τε et , ic πολιν, πη Φύρα πατρίου τιμὰe, - τλια λειαν των s. υπο νηματολαι ,

418쪽

. - enli Inter municipale; autem magistratiis est qui Exeg res dicitur, quasi sacrorum interpres, vel augur in umbe purpuram gestans, S aliis honoribus prouincialibus insignis. earum rerum procurationem haben S, quae ciuitati conducunt. D . Est etiam qui Hrmurmalographira, id est a commentariis dicitur, ει qui iudicibus praeest, ob id archidicostes appellatus, & quartus p5M.

Fr.etor mi Hrnus. Cicero pro. Nerio Cn. Pompeii de vectigalibus Ro . Arebiai manis ita inquit : Nam caeter rum prouinciarum vestigalia uuirites s lanea sunt, is his ad inas prouincia tutandas vix contenti essepossimuι: tero tam opima es fertilis, ut Gotate agrorum , es varietates, si11uum, cae magnitu e pastionis, s multitudine earum quae exportan itur,facile omnibus terris amecellat. autor Lb. tricesimotertio

post Persen Regem Macedoniae deuictum, dc garam eius in aerarium illatam, populum Rom. tributa pendere desiisse. Quae tamen postea restituta esse ex eo coniicio, quod Cicero in secunda Philivica dixit a Vbi est septies millies sestertium quod in tabulis quae hum ad Opis, petebatur λ funesta quidem istiis pecunia, sed tamen si iis

quorum erat, non redderetur, quae nos a tributis possit vindicare. Vbi

patebat, legendum puto. Non omittendum S id quod idem Strabo libro sexto tradidit, Romanos initio plurimam Africae ctois,. Asiae partem Regibus sibi subditis commisisse, quos propter ami-- uisa

citiam & societatem regnare permiserunt. Postmodum autem ιnprouin-

vel desectione Regum, oc violatis scederibus, vel stirpium regia. ς re rum interitu omnia serme in prouinciarum formam redacta se. Sic Attalicum regnum, sic Syrium, sic Paphlagonum oc Cainpadocum &AEgyptiorum di Mithridatis Eupatoris ad Romanos 'peruenisse : adeo ut Tyberii tempore cuncta intra Phasin&Euphratem, praeter quosdam Arabas, Romano tenerentur imperio, vel a Regibus a Romanis impositis. Armenii vero, & Albani Colchis Q riores, Sc Iberi, sela ducum praesentia in ossicio continebantur. Sed cum Romanos viderent variis negociis aut bellis implicitos, statim ad res nouas solicitari gentes efferatae s Iebant, sicut & eae gentes quae trans istrum flumen & Euxinum pontum habitabant. Iosepus autem in secundo ae bella Iudaico, Agrippam ad Hieroselymitanos orationem luculentam habuisse'

commemorat, di de potentia & opibus Rom. imperii magnifice

419쪽

disseruisse ad deterrendos Iudaeos ne ad rebellionem spectarent. In autem oratione circa medium sere ita eum loquente min.

ducit e Nam tertiam partem orbis 'terrarum, cuim namones 'aidem xumerare promptum est, ab Ariantica matri es eorumnis Herculu usque aumare Rubrum μα, rotam armis Romani subegerunt. Et praeter anu in frumentationes qui Romanam plebem octonis mensi alunt, alia η' que tributa pendunt. Et quidem apud illis una raιιum legio compseratur: quanquam quid opm est exemplis longe petitis potentiam Romanam enamare, cum eam possitis de vicina vobis AEDpto optime aestimare 'me enim cum afl Acthiopas usque porrigatur, opuliniamque Ara iam, conterminaque sit Indiae, ac septingenties quinquagies tantena mi ε ncolarum habeat extra Alexandrinum popΜlum, trabula taman obseru missima pensitans quorum magnitudinem aestimare de censu si,

gulorum capitum licet γ Romano parere imperio nongrauatur,ta -- a.d i 'quantum stimulum defectionis habens Alexandriam urbem, cum eitudine hominum es vibiu abundantem, tam amphitiaine es ambim non imparem Z ut quae longitudine stadia triginta, latitu sine decem habeat, tributorum vero multo amplius in sugulos mensis pensi ef, quam vos in Fannos singulos conferatis, s eo amplim Rom. Iv- atirnum me si frumemum supperitet: dua autem legiones cimtau ιυῖcentea, pr dam Aegyptum cum ista Macedonum Molitate fraenant. De magni-

tudine Alexandriae Strabo idem cum Iolem dixit, latitudin m paulo minorem ponens. Octo autem legionibus eo tempto Germania obtinebatur, ut inibi Iosepus in persona Agrippae dis- serit. od eo pertinet, quod superiore libro de legionibus ms,hia .. Q Augusto delectis, S per orbem collocatis diximus. Opimes ibis aboὰ autem fuisse reditus Hispania, ex eo coni ere datur, quod de Eans. opulentia eius prouinciae scribitur, praesertim Turdetaniae, qua r.etania et Baetica dicitur. Strabo libro II L miranda de fertilitate eius narrans, quodam loco ita inquit: uuorum oro seu aricta regio

σοι bona suppeditet, maxime tamen admiratisne digna est ob meta erum copiam, quibus uniuersa Hispania regio staso et non Gique ipsa fugit exuberans, prasertim ubi metallis evivia est. Raxum est regionem

inuenire utraque re serem . raritu etiam ι ud, eandem γε euem in paruo quodam ino metallii omne genus abundare. At vera Turiata

420쪽

aurum quidem solum i ditur, sed eritim trahitur, deferunt enim

orum amnes, rorrentes astream urenam e qua etiam multis in locis

aquarum radigentibm reperisse , sed in his non apparet. In iis autem Iocis quae suminibus a untur, aura Ugma, id est febs aurea GJθη-- descit Idem: Inter auri rementa repertas aliquando fui se aiunt leti . brales glebulas, quas palas appellant, quae perquam modicae purgationis Pata. indurent, ἐν δι asti m ι φααν ἐυ, aut πίε

paulo inferius: Pia ius an rem argentifodinas commemorans quae sunt tirat ' πca Carthaginem nouam, ab I rbe XX ferme stactis distantes, quatuor incurias operantium hominum fuisse ait, qui tune in dies sngulos vicena uina drachmarum mina populo Romano referrexit. Nos vigintia

qui iique millia drachmarum aureis nostris aestimare instituimus Euobus millibus , quingentis. Qua ratione ex Carthagineusibus metallis argenti Romanus populus noningena duodena millia, & quir genos aureos nostros qaotannis percipiebat. Sed huius summae, ut arbitror, partem impendia auferebant, etiam si vincti sederem. Uriba Strabor, is haec sunt , οπουτήνΓ αι μοδας

μάδων καθ' ἐκ ζω ἡ λίναν δυσμυHae 6-ιρραχμι i. Pliniustit'. tertio: Baetica a Irmine mediam eam secante cognominata, cun Z prouinciarum dii iti cusem, quodam fertio ae peculiari nitore prece-istit. Idem alibi: Meta plumbi, ferri, eris, argenti, auri, tota femine n fania staret, Baetica etiam minis. I uersea is ansaries assanus pervior Augustus iactatim procellis Reipublicae, Latiis isti tribuit , MI si istatum potius, vi r feriatur Ad Latu im. Idem M. XXXII1. t rum armata quaesitum m n coquitur, sed statim sinum est. Inueniuntur

ita massie, necnon in puteis denas excedentes libras. Palae a, Hi. P Lin