장음표시 사용
91쪽
250 abscondit galea victum caput atque relicto orbe fugax Ditis petit implacabile regnum. huic comes it summissa Fides et crine soluto Iustitia ac maerens lacera Concordia palla. at contra, sedes Erebi qua rupta dρhiscit, 255 emPrgit late Ditis chorus, horrida Erinys et Bellona minax facibusque armata nugaera Letuntque I iis idiaequo et lurida Mortis imago. quas intΘr Furor, ahruptis ceu liber habi nis. sanguineum late tollit caput oratiust mille
260 vulneribus confossa cruenta cos,ide velat.
haeret detritus tu vae Mavortius umbo innumerabilibus telis gravis, atque flagranti stipite dextra minax terris incendia portat. sentit terra deos nautataque sidera pondus 265 quaesivere suum; namque omnis rμgia caeli
in partis diducta ruit. primum quo Dione Caesaris acta sui ducit, comos additur illi Pallas et ingentem quatiens Mavortius hastam. Magnum cum Phoebo soror et Cyllenia proles 270 excipit ac totis similis Tirynthius actis.
intremuere tubae ac scisso Discordia crine extulit ad superos Stygium caput. huius in ore concretus sanguis, contusaque lumina flebant: stabant aerati scabra rubigine dentes, 275 tabo lingua fluens, Obsessa draconibus ora, atque inter torto laceratam pectore veStem sanguineam tremula quatiebat lampada dextra. haec ut Cocyti tenebras et Τartara liquit,
alta petit gradiens iliga nobilis Appennini,
280 unde omnes terras atque omnia litora posset aspicere ac toto fluitantes orbe eatervas, atque has erumpit furibundo pectore voces: sumite nune gentes accensis menti hiis arma, sumite et in medias immittite lampadas urbes. 285 vincetur, quicumque latet; non femina cesset non puer aut aevo iam desolata senectus; ipsa tremat tellus lacerataque tecta rebellent. tu legem, Marcelle, tene. tu concute plehem, Curio. tu fortem ne supprimo, Lentule . Martem.
290 quid porro tu, dive, tuis cunctaris in armis, non frangis portas, non muris oppida solvis Disita oste
92쪽
thesaurosque rapis' nescis tu, Magne, tueri Romanas arces' Epidamni moenia quaere Thessalicosque sinus humano sanguine tingite. sactum est in terris, quicquid Discordia iussit' 295.
cum haec Eumolpos ingenti volubilitate verborum effudisset, tandem Crotona intravimus. ubi quidem parvo deversorio resecti, postero die amplioris fortunae domum quaerentes incidimus in turbam heredipetarum sciscitantium, quod genus hominum aut unde veniremus. ex praescripto ergo consilii communis exaggρrata verborum volu hilitate, unde aut qui essemus, haud dubie credentibus indicavimus. qui statim opes suas summo cum certamine in Eumolpum congesserunt certati m omnes heredipetae muneribus gratiam Eumolpi sollicitant
dum haec magno tempore Crotone agunturi sti Eumolpus seli- 125 citate plenus prioris fortunae esset oblitus statum adeo, ut suis iactaret, neminem gratiae suae ibi posse resistere impuneque suos, si quid deliquissent in ea urbe, beneficio amicorum laturos. ceterum μgo, etsi quotidie magis magisque supi riluentibus bonis saginatum corpus impleveram putabamque a custodia mei removisse vultum Fortunam, tamen sappius tam consuetudinem meam cogitabam quam caussam, et quid' aiebam 'si callidus captator exploratorem in Africam miserit mendaciumque use prehenderit nostrum fluid, si etiam mercennarius f Eumolpit praesenti selicitate lassus indicium ad amicos detulerit totamque lallaciam invidiosa proditione detexerit' nempe rursus fugiendum erit et tandem expugnata paupertas nova mendicitate revocanda. dii deaeque, quam male est extra legem viventibus: quicquid meruerunt, semper expectant'.
'quia nosti venerem tuam, superbiam captas vendisque am-126 plexuS, non commodas. quo enim syeetant nexae pectine comae, quo facies medicamine attrita et oculorum quoque mollis petulantia, quo incessus scite compositus et ne vestigia quidem pedum extra mensuram aberrantia, nisi quod formam prostituis. ut vendas vides me: nec auguria novi nec mathematicorum caelum curare soleo, ex vultibus tamen hominum mores colligo, et cum spatiantem vidi, quid cogitet scio. sive ergo nobis vendis quod peto, mercator paratus est. Sive quod humanius est, commodas . enice ut beneficium debeamus. nam quod servum to et humilem lateris, accendis desi-Diuiti so by Cooste
93쪽
demum aestuantis. quaedam enim seminae sordibus calent, nec libidinem concitant nisi aut servos viderint aut statores altius cinctos. harena alias accendit aut perfusus pulvere mulio aut histrio scaenaeolitentatione traductus. ex hac nota domina est mea: usque ab orchestra XIIII transilit et in extrema plebe quaerit quod diligati' itaque oratione blandissima plenus ' rogo' inquam ' numquid illa, quae me amat, tu es ' multum risit ancilla post tam frigidum
schema et nolo' inquit tibi tam valde placeas. ego adhuc Servo nunquam succubui, nec hoc dii sinant, ut amplexus meos in crucem mittam. viderint matronae, quae flagellorum vestigia osculantur; efo etiamsi ancilla sum, nunquam tamen nisi in equestribus sedeo.' mirari equidem tam discordem libidinem coepi atque inter monstra numerare, quod ancilla haberet matronae superbiam et matrona ancillae humilitatem.
procedentibus deinde longius iocis rogavi ancillam, ut in platanona perduceret dominam. placuit puellae consilium . itaque collegit altius tunicam nexitque se in eum daphnona, qui ambulationi haerebat. nec diu morata domina in producit e latebris laterique
meo applicat mulierem omnibus simulacris emendatiorem . nulla vox est quae formam eius possit comprehendere, nam quicquid dixero, minus erit. crines ingenio suo nexi per totos se umeroselfuderant, frons minima et quae radices capillorum retro flexerat, supercilia usque ad malarum Scripturam curientia et rursus conlinio luminum paene permixta, oculi clariores Stellis extra lunam fulgentibus, nares paululum innexae et osculum quale Praxiteles habere Dianam credidit. iam mentum, iam cervix, iam manus, iam pedum candor intra auri gracile vinculum positus: Parium marmor extinxerat. itaque tunc primum Dorida vetus amator contempsi
quid factum est, quod tu proiectis, Iuppiter, armis inter caelicolas sabula muta taces
nunc erat a torva summittere cornua fronte, nunc pluma canos dissimulare tuos. haec vera est Danae. tempta modo tangere corpus,
iam tua flammisero membra calore 1luent.127 delectata illa risit tam blandum, ut videretur mihi plenum os extra nubem luna proferre. mox digitis gubernantibus vocem 'si non fastidis' inquit 'seminam ornatam et hoc primum anno virum expertam, concilio tibi, o iuvenis, sororem. habes tu quidem et fratrem, neque enim me piguit inquirere; sed quid prohibet et sororem
adoptare' eodem gradu venio. tu tantum dignare et meum oscu- Duiligeo by Cooste
94쪽
lum, eum libuerit, adgnoscere immo' inquam ego per formam tuam te rogo, ne fastidias hominem peregrinum inter cultores admittere. invenies religiosum, si te adorari permiseris. ac ne me iudices ad hoc templum Amoris gratis accedere, dono tibi fratrem meum .' 'quidni ' inquit illa 'donas mihi eum, sine quo non potes vivere, ex cuius o Sculo pendes, quem sic tu amas, quemadmodum ego te volo ' haec ipsa cum diceret, tanta gratia conciliabat vocem loquentis, tam dulcis sonus pertemptatum mulcebat aera, ut putares inter auras canere Sirenum concordiam . itaque miranti, et toto mihi caelo clarius nescio quid relucente, libuit deae nomen quaerere. ' ita ' inquit ' non dixit tibi ancilla mea Circen me vocari' non sum quidem Solis progenies, nec mea mater, dum placet, labentis mundi cursum detinuit. habebo tamen quod caelo imputem, si nos sata coniunxerint. immo iam nescio quid tacitis cogitationibus deus agit. nec sine causa Polyaenon Circe amat: semper inter haec nomina magna sis surgit. sume ergo amplexum, si placet. neque est quod curiosum aliquem extimescas: longe ab hoc loco frater est dixit haec Circe, implicitumque me brachiis mollioribus pluma deduxit in terram vario gramine indutam: Idaeo quales fudit de vertice flores' terra parens, cum se concesso iunxit amori Iuppiter et toto concepit pectore flammas: emicuere rosae Violaeque et molle cIperon, 5 albaque de viridi riserunt lilia prato: talis humus Venerem molles clamavit in herbas, candidiorque dies secreto savit amori. in hoc gramine pariter compositi mille osculis lusimus, quaerentes voluptatem robustam
quid est' inquit 'nunquid te osculum meum offendit' nun- 12squid spiritus ieiunio macer nunquid alarum negligens sudor' aut si haec non sunt. nunquid Gitona times ' perfusus ego rubore manifesto etiam si quid habueram virium, perdidi, totoque corpore veluti laxato quaeso' inquam 'regina, noli suggillare miseriaS. Venesicio contactus sum'
dic, Chrysis, sed verum: nunquid indecens sum nunquid incompta nunquid ab aliquo naturali vitio sormam meam excaeco noli decipere dominam tuam. nescio quid peccavimus.' rapuit deinde tacenti speculum, et postquam omnes vultus tentavit, quos solet inter amantes risus fingere, excussit vexatam solo vestem raptimque aedem Veneris intravit. ego contra damnatus et quasi
95쪽
quodam visu in horrorem perductus interrogare animum meum coepi, an vera voluptate fraudatus essem: nocte soporifera veluti cum somnia ludunt errantes oculos effossaque protulit aurum in lucem tellus: versat manus improba furtum thesaurosque rapit, sudor quoque perluit orat 5 et mentem timor altus habet, ne sorte gravatum excutiat gremium secreti conscius auri: mox ubi sugerunt elusam gaudia mentem Veraque forma redit, animus, quod perdidit, optat atque in praeterita se totus imagine versat
itaque hoc nomine tibi gratias ago, quod me Socratica fide diligis. non tam intactus Alcibiades in praeceptoris sui lecto iacuit'
129 crede mihi, frater, non intelligo me Virum eSSe, non sentio. sunerata est illa pars corporis, qua quondam Achilles eram'
veritus puer, ne in secreto deprehensus daret sermonibus locum, proripuit se et in partem aedium interiorem sugit
cubiculum autem meum Chrysis intravit codicillosque mihi dominae suae reddidit, in quibus haec erant scripta: 'Circe Polyaeno salutem. si libidinosa essem, quererer decepta; nunc etiam languori tuo gratias ago. in umbra voluptatis diutius lusi. quid tamen agas, quaero, et an tuis pedibus perveneris domum; negant enim medici sine nervis homines ambulare posse. Darrabo tibi, adulescens, paralysin cave. numquam Pgo aegrum tam magno periculo vidi; medius fidius iam peristi. quod si idem frigus genua manusque temptaverit tuas, licet ad tubicines mittas. quid ergo est etiam si gravem iniuriam accepi, homini tamen misero non invideo medicinam. si vis sanus eSse, Gitonem roga. recipies, inquam, nervoS tuos, Si triduo sine Patre dormieris . nam quod ad me adtinet, non timeo, ne quis inveniatur cui minus placeam. nec speculum mihi nec lamamentitur. Vale, si potes ut intellexit Chrysis perlegisse me totum convitium, ' solent' inquit ' haec seri et praecipue in hac civitate, in qua mulieres etiam lunam deducunt'. itaque huius quoque rei cura agetur. rescribe modo blandius dominae animumque eius candida humanitate restitue. verum enim
96쪽
latendum est: ex qua hora iniuriam accepit, apud se non est ' libenter quidem parui ancillae verbaque codicillis talia imposui: 'Po-l 30
lyaenos Circae salutem. lateor me, domina, saepe pec SSe; nam et homo sum et adhuc iuvenis. numquam tamen ante hunc diem usque ad mortem deliqui. habes, inquam, confitentem reum: quicquid iusseris, merui. proditionem feci, hominem occidi, templum violavi: in haec facinora quaere supplicium. Sive Occidere placet, ferro meo venio, sive verberibus contenta es, curro nudus ad dominam. illud unum memento, non me Sed instrumenta peccasSe. paratus miles arma non habui. quis hoc turbaverit, nescio. forsitan animus antecessit corporis moram, sorsitan dum omnia concupisco, voluptatem tempore consumpsi . non invenio, quod feci. paralysin tamen cavere iubes: tamquam etiam maior fieri possit, quae abstulit mihi, per quod etiam te habere potui. summa tamen ex cu Sationis meae haec est: placebo tibi, si me culpam emendare permiseris'
dimissa cum eiusmodi pollicitatione Chryside curavi diligentius noxiosi SSimum corpus, balneoque praeterito modica unctione usus, mox cibis validioribus pastus. id est bulbis cochlearumque sine iure cervicibus, hausi parcius merum . hinc ante somnum levissima ambulatione compositus sine Gitone cubiculum intravi. tanta erat placandi cura, ut timerem ne latus meum Dater convelleret. postero l3ldie, cum sine offensa corporis animique consurrexissem, in eundem platanona descendi, etiamsi locum inauspicatum timebam, coepique inter arbores ducem itineris expectare Chrysidem . nec diu Spatiatus consederam, ubi hesterno die sueram, cum illa intervenit comitem aniculam trahens. atque ut me consalutavit. 'quid est' inquit 'sa Stose, ecquid bonam mentem habere coepisti 'illa de sinu licium protulit varii coloris silis intortum cervicem que vinxit meam . mox turbatum sputo pulverem medio sustulit digito frontemque repugnantis signavit hoc peracto carmine ter me iussit expuere terque lapillos conicere in sinum, quos ipsa praecantatos purpura involverat, admotisque manibus tentare coepit inguinum vires. dicto citius nervi Paruerunt imperio manusque aniculae ingenti motu repleverunt.
at illa gaudio exultans 'vides' inquit'Chrysis mea, vides, quod aliis leporem excitavi '
nobilis aestivas platanus diffuderat umbras et baccis redimita Dalil, ne tremulaeque cupres SuS
97쪽
PETRONII et circum tonsae trepidanti vertice pinus. has inter ludebat aquis errantibus amnis 5 Spumeus et querulo vexabat rore lapillos. dignus amore locus: testis silvestris aedonatque urbana Procne . quae circum gramina lasae et molles violas cantu sua iura colebant premebat illa resoluta marmoreis cervicibus aureum torum myrtoque florenti quietum . . . verberabat. itaque ut me Vidit, Paululum erubuit, hesternae scilicet iniuriae memor; deinde ut remotis omnibus secundum invitantem consedi, ramum s er oculos meos posuit, et quasi pariete interiecto audacior facta quid est' inquit 'paralytice, ecquid hodie totus venisti ' 'rogas' inquam ego 'potiusquam temptas ' totoque corpore in amplexum eius immissus non praecantatis usque ad satietatem osculis fruor
t 32 de Endymione puero. ipsa corporis pulchritudine me ad se vocante trahebat ad venerem. iam pluribus osculis collisa labra crepitabant, iam implicitae manus omne genus amoris invenerant, iam alligata mutuo ambitu corpora animarum quoque mixturam secerant
manifestis matrona contumeliis verberata tandem ad ultio nomdecurrit vocatque cubicularios et me iubet catomidiari. nec contenta mulier tam gravi iniuria mea convocat omnes quasillarias familiaeque sordidissimam partem ac me conspui iubet. oppono ego manus oculis meis, nullisque effusis precibus, quia sciebam quid meruissem, verberibus sputisque extra ianuam eiectus sum. eicitur et Proselenos, Chrysis vapulat, tota lue lamilia tristis inter se mussat quaeritque, quis dominae hilaritatem confuderit
itaque pensatis vicibus animosior verberum notas arte contexi, ne aut Eumolpus contumelia mea hilarior seret aut tristior Giton. quod solum igitur salvo pudore poteram confingere, languorem simulare coepi, conditusque lectulo totum ignem furoris in eam converti, quae mihi omnium malorum causa suerat: ter corripui terribilem manu bipennem, ter languidior coliculi repente thyrso ferrum timuit, quod trepido male dabat usum. nec iam poteram, quod modo conficere libebat; 5 namque illa metu frigidior rigente bruma confugerat in viscera mille operta rugis.
98쪽
ita non potui supplicio caput aperire,
sed surciserae mortisero timore lusus ad verba, magis quae poterant nocere, fugi. erectus igitur in cubitum hac fere oratione contumacem vexavi: quid dicis, inquam, omnium hominum deorumque pudor' nam ne nominare quidem te inter res serias fas est. hoc de te merui, ut me in caelo positum ad inferos traheres ut traduceres annos primo florentes vigore senectastque ultimae mihi lassitudinem imponeres rogo te, mihi apodixin defunctoriam redde.' haec ut iratus effudi,
illa solo fixos oculos aversa tenebat, nec magis incepto vultum sermone movetur quam lentae salices lassove papavera collo nec minus ego tam laeda obiurgatione sinita poenitentiam agere sermonis mei coepi secretoque rubore perfundi, quod oblitus verecundiae meae cum ea parte corporis Verba contulerim, quam ne ad cognitionem quidem admittere severioris notae homines Solerent.
mox perfricata diutius fronte 'quid autem ego' inquam mali feci, si dolorem meum naturali convitio exoneravi aut quid est quod in corpore humano ventri maledicere solemus aut gulae capitique etiam cum saepius dolet' quid' non et Vlixes cum corde litigat Suo, et quidam tragici oculos suos tanquam audientes castigant podagrici pedibus suis maledicunt, chiragrici manibus, lippi oculis et qui ossenderunt saepe digitos, quicquid doloris habent, in pedes deserunt: quid me spectatis constricta fronte Catones, damnatisque novae simplicitatis opus sermonis puri non tristis gratia ridet, quodque lacit populus, candida lingua refert; nam quis concubitus, Veneris quis gaudia nescit 5 quis vetat in tepido membra calere toro 'ipse pater veri doctos Epicurus amare iussit et hoc vitam dixit habere τελος'
' nihil est hominum inepta persuasione salsius nec scia Severitate ineptius'
hac declamatione sinita Gitona voco et 'narra mihi' inquam 1 33 frater, sed tua side: ea nocte, qua te mihi Ascyltos subduxit, usque in iniuriam vigilavit, an contentus fuit vidua pudicaque nocte ' tetigit puer oculos suos conceptissimisque iuravit verbis sibi ab Ascylto nullam vim factam
99쪽
positoque in limine genu sic deprecatus sum numina versu: Nympharum Bacchique comes, quem pulcra Dione divitibus silvis numen dedit, incluta paret cui Losbos viridisque Thasos, quem Lydus adorat septifluus templumque tuis imponit Hypaepis:
5 huc ades et Bacchi tutor Dryadumque Voluptas, et timidas admitte procos. non sanguine tristi persusus Venio, non templis impius hostis admovi dρxtram, sod inops et rebus egenis attritus lacinus non toto corpore seci. 10 quisquis peccat inops, minor est reus. hac prece, quaeSO,
exonera mentem culpaeque ignosce minori,
et quandoque mihi fortunae adriserit hora, non sine honore tuum patiar decus. ibit ad aras, Sancte, tuas hircus, pecoris pater, ibit ad arasi 5 corniger et querulae setus suis, hostia lactens. spumabit pateris hornus liquor, et ter ovantem circa delubrum gressum seret ebria pubes' dum haec ago curaque sollerti deposito meo caveo, intravit delubrum anus laceratis crinibus atraque veste deformis, extraque vestibulum me iniecta manu duxit
l3I quae striges comederunt nervos tuos, aut liuod purgamentum nocte calcasti in trivio aut cadaver ne a puero quidem te vindicasti, sed mollis, debilis, lassus, tanquam ea hallus in clivo, et operam et sudorem perdidisti. nec contentus ipse peccare, mihi deos iraios excitasti
ac me iterum in cellam sacerdotis nihil recusantem perduxit impulitque super lectum et harundinem ab ostio rapuit iterumque nihil respondentem mulcavit. ac nisi primo ictu harundo quassata
impetum verberantis minuisset, forsitan etiam brachia mea caputque Dogisset. ingemui ego utique propter mascarpionem, lacrimis-iluo ubertim manantibus obscuratum dextra caput super pulvinum inclinavi. nec minus illa n0tu confusa altera parte lectuli sedit aetatisque longae moram iremulis vocibus coepit accusare, donec intervenit sacerdos
quid vos' inquit 'in collam meam tamquam ad recens bustum venistis' utique die seriarum, quo etiam lugentes rident'
100쪽
'o' inquit ' Oenothea, hunc adolescenium quem vides: malo
astro natus esti nam neque puero neque puellae bona sua vendere
potest. nunquam tu hominem tam infelicem vidisti: lorum in aqua, non inguina habet. ad summam, qualem putas esse, qui de Circes toro sine voluptate surrexit ' his auditis Oenothea interutrumque consedit motoque diutius capite 'istum' inquit 'mo
bum sola sum quae emendare Seio. et ne me Dutelis perplexe agere, rogo ut adolescentulus mecum nocte dormiat Τ' nisi illud tam rigidum reddidero quam cornu' quicquid in orbe vides, paret mihi. florida tellus, cum volo, spissatis arescit languida sucis, cum volo, fundit opes scopulique atque horrida saxa Niliacas i adulantur aquas. mihi pontus inertes summittit fluctus, Zephyrique tacentia ponunt Sante meos sua flabra pedes. mihi numina parent Hyrcanaeque tigres et iussi stare dracones. quid leviora loquor lunae descendit imago carminibus deducta meis, trepidusque furentes flectere Phoebus equos revoluto cogitur orbe.' 10 tantum dicta valent. taurorum flamma quiescit virgineis extincta sacris, Phoebeaque Circe carminibus magicis socios mutavit Vlixis. Proteus esse solet, quicquid libet. his ego callens artibus Idaeos frutices in gurgite sistam 1 bet rursus fluvios in summo vertice ponam .linhorrui ego tam fabulosa pollicitatione conterritus, anumque inspicere diligentius coepi orgo' exclamat oenothea 'imperio parete' detersisque curiose manibus inclinavit se in lectulum ac me semel iterumque basiavit
Oenothea mensam veterem posuit in medio altari, quam vivis implevit carbonibus, et camellam etiam vetustate ruptam pice lam-perata resecit. tum clavum, qui detrahentem secutus cum camella
lignea suerat, fumoso parieti reddidit. mox incincta quadrato pallio cucumam ingenrem soco adposuit, simulque tiannum de carnario detulit surca, in quo laba erat ad usum reposita et sincipitis vetustissima particula mille plagis dolata. ut solvit ergo licio pannum, partem leguminis super mensam elladit iussitque me diligen-