장음표시 사용
381쪽
,'quae sint Conditiones ad merit. 37 I
debent, se esse inutiles fervoἴς tamen mm ex eharitate profluant , o gratiae Dei effectus sint, at quia Deus secundum
suam voluntatem operantibus mercedem
Iiberalissime promisit, eadem, re temporalium bonorum , 6' aeternae vitae remuneratione dignatur. Favet etiam Concilium Tridentilium sesL6. cap. 16.
ubi ait: Bene operantibus inque in 'nem , m in Deo operantibus propo nendas vita aeterna, o tanquam gratia Filiis Gei per Fesum Chrictum misericorditer promissa , ἐπ tanquam merces ex sesius Dei promissi ne sonis i orum operifus, ita meritis Meliter reddruda .
Probaturuem do ex Scriptura sacra,
illis videlicet omnibus oraculis, quibus ita aeterna significatur nobis esse reddenda propter divinam promissionem . Sie insignis est illa paraboIa Matth. ao. ubi de operariis a Patre-familias Ili vineam missis, legimus quod Consentione facta eum mercenariis ex denario diurno
misit eos in sineam suam ; Et pcstea: A- mire non facio tisi injuriam, nonne de denario convenisti mecum tolis quod tuum es . Quapropter Apostolus ple
rumque vitam aeternam explicat nomi
ne promissionis: Sic Haebraeorum 6.R ce , re patientia haereditabunt promi Mnes. Et cap. Io. Si voluntatem Dei facienter reportetis promissionem . Hinc Jacobus c. r. eronuntiat: Beatus vir qui suffert tentationem , quoniam cum profatus fuerit accipiet coronam vitae,quam
repromisit Deus diligentisus se . Et Apostolus I. ad Timoth.4. Pietas ad omnia utilis est , promissionem habens vitae, quae nune en pariter, o futurae.
Probatur etiam ratione: Ad meritum de condigno requiritur, ut qui meretur praemium aliquod ; verum jus habeat ad illud obtinendum : sed homo non potest acquirere verum aliquod Ius ad aliquod praemium 1 Deo obtinendum : nisi divina promissio intercedat : ergo nec potest mereri de condigno apud Deum abs ille hujusmodi
promissione . Major constat : quia non alia de causa vita aeterna vocatur in Scriptura corona justitiae : merces , dc praemium, quam ut ostendatur eam homini deberi ex quadam justitia , & hominem jusaliquod habere ad eam mercedem obtinendam . Minor vero suadetur ; quia non potest homo Ver Uin
jus ad praemium a Deo obtinendum habere; quin Deus teneatur ex iustitia illi tale praemium reddere, & consequenter quin Deus illi debitor sit. Ei enim qui operatur , inquit Apost. Roman . .
mercer non imputatur fecundum gratiam , sed fecundum desitum. Hinc sanctus Augustinns in Psalm.83. expIicans
illud ad Timoth.4. Suam reddet mihi Dominus in ilia die justus judex , ait;
Adulaentiam dovaὐrt, coronam reddet: donator es industentiae, desitor eoronae:
Sed impossibile est Deum , qui est su-remus omnium Dominus , cuique innitis titulis omnia nostra debemus , fieri nobis debitorem , nisi intercedat promissio quaedam, & pactum ex parte ipsius, quo se obliget ad nobis reddendum praemium pro hoc, vel Milo opere condigno: Deus autem chm non possit homini Iebere praemium aliquod citra Iiberam ejus promissionem , hecessum est , quod Illa intercedat, ut homo pos-st revera mereri de condiyno. Confirmatur; Si quis alienum aprum coleret, vel aliquod aliud obsequium alteri praestaret, nullo prorsus interveniente pacto, vel promissione mercedis , alter non teneretur ex justitia mercedem illi dare, maximh si operarius ille haec opera jam debuerit facere aliquo alio titulo, ipsusque tum corpus , tum instrumenta fuerint sub dominio , dc potestate alterius . Confirmatur a. quia nul Ia alia potest reddi ratIo, quam ex defectu promissionis divInae,cur non mereamur nobis
de condigno perseverantiam,& aux IIIa efficacia ad vincendas quaslibet tenta-
382쪽
tiones, & quodlibet bonum Opus exercendum ; sicut meremur vitam aeter-Nam, quae longe praestatilior est ipsa perseverantia , & illis auxiliis essicacibus: Item cur animae defunctorum non mereantur in purgatorio , cum nondum sint in termino. Denique, Cur Christus Dominus nobis aliqua non meruerit de faeto , qu ealioqui certe mereri poterat ζ υ. g. au xilia essicacia omnibus ad perseverandum , & restitutionem sustitiae Originalis, aut eicinionem omnium essica cem ad gloriam; nam per se loquendo, aeque id condigne mereri potui, set, ac caetera beneficia, quae propter ejus me- situm a Deo suscipimus, si Deus ita orditiasset, & promi uiset: igitur prima , Sc praecipua ratio est desectus Ordinaetionis, 3c promissionis divi irae . Dices privio : Promissio non est ne- cetraria in merito apud homines: erg0etie capud Deum . Sequela patet a parietate rationis . Λntecedens vero probatur; qui enim agrum alterius colit,ipsὁjubente, de vidente aut vOIente, me retur a domino accipere mercedem ex
bustitia , tuam vis pactio, dc promisti '
expressa de talI mercede non interces.serit, de compellatur ita judicio sol rere
debitum pretium. Respondeo priv/d, negari posse antecedens,nam etiam iratur homines non potest eme meritum de coisiqno cx merito
austitis,sine aliqua promissone publica,
vel pacto privato tacito aut expresso ran anato cuim exemplo intercedit pactum tacitum, quia clim quis videt aut
rentit sib spei acri consequondi, alii itu Iaborare in suam utilitatem , qui ad
talem Iaborem aliunde non tenetur ,
tacite conscia ut se obligari ad compensandum talem laborem. Renoude oricundo , negando consequentiam ς non enim est par ratio hominis ad hominem , ac eju1dem hominis comparati ad De uni , quia potest homo impendere iuuin laborem in utilitatem alterius , cui taIem Iaborem non debet aliquo titulis: at omnia bona j littorum opera alio titulo quam jtistitiae Deo debentur, sunt enim ipsius Dei dona , dc potcst Deus illa exigeret italo gratitii ditiis; unde jus ortam qui Gque debet usurpare illud Davidis i. Paralip. Tua sunt omnia , ita quae de manu tua accipimus, dedimus ti/j : ergo non possunt obligare Deum sine ipjicis pacto , dc promtisone ad conferenda in pro illis mercedem , maxime vero tantam , quanta est merces aeterna . Dices seu do : Pcccatum quodcum
tuu mortalo, ut increatur pinnam a ter
tiam, non eli necesse quod aliqua interveniat pactio : ergo etiam bona opera secluso quocumque Paeto incretatur 1i
consequentia xv, dc ratio disparitatis est, quod plus requiratur ad meritum bonum , quam ad malum : nam innierito malo noli jus est, sedilebitiam; qui enim peccat, seipsum poenae debitorem constituit apud Deum , de Deus acquirit jus ad poenam illi Ii,fligendam si velit propter acceptam injuriam qui autem meret tir de consigno, Deiani sibi debitorem facit, dc jus ac quirit mercedis recipiendae ς Deus autem non potest fieri debitor respecta creaturae absque nratuita ejus prominsone, ut mox dictum est. Dices tertio : Si ad rationem meriti necessaria esset promissio Dei, sequeretur. plures justos non mereri vitam aeternam , quia promissio non Obligat, nisi data, Sc acceptata : at quivis justus non acceptat illam divinam prona illionem z quia ut acceptetur promissio, debet esse cognita ei, quI operatur : sed
plurimis justis, de bene operantibus incognitum est ejusmodi pactum divinum de mercede reddenda : crgo , dcc. Reυσ1 dco negando majorona, Nemo enim mereri potest apud Deum sine fide ; nam, ut ait S Paulus Hebr. II. Accedent ad Deum, op rtet crcore,
383쪽
qisae sint conditiones ad merit. 373
ete noverint , quaenalia , dc quanta sit illa rum uia eratio , & an fuerit soliti a 3 ropolita, an vero etiam promissa rsusticit tamen ad ius acquirendum , quod illam acceptent, q Lecum lite λDeo , & quomodocumque constitutas i. Nullus est igitur fidelis , qui non tiali eat saltetri confusam fiduciam pronai .lae divinae mercedis, quam saltem virtualiter, & interpretative acceptat; quia i nusquisque ceuiset tir velle suis
operibus acquirere quidquid potest , iacit Eenim quisque in bonum suu in
consentit . CONCLusio S CuNDA., D nveritum de eondituo requiritur ex parte operant f quod sit in statu piae , gratiae. Haec pariter est communis quoad utramquepartem : qua
Profatur prima omnibus Illis Scripturae textibus quibus significatur tempus merendi non aliud esse determinatum a Deo quam tempus praesentis vitae. Sic Ecclesiastici p. Squodcumque po-t si mavus tua instanter verare, quia ncc opus, nec ratio , vecta lentia , nec scientia es apud inferos quo tu properas. Quibus nominibu solantiae, deue Du riae significatur ea cognitio quae ad merendum est necessaria. Et cap. II.5Ice
eiderit Istnum ad auctrum aut ad aqui Iovem tu quocumque loco ceciderit, ibi erit- . Et Ecclesiastici cap. I . Aute os tum tuum osterare justitiam , quouium apud inferos non es invenire cisum. Et cap. I 6. Omnis misericordia Deiet δε- cum unicuique fecundum meritum verum suorum , evudum intellectum per Trinationis ustist.Joan.9. Venit nox quando nemo potis operari , ubi per noctem Christus mortem Intelligit. Hinc Apostolus monebat a. ad Corinth. s. Ecce Nunc tempus acceptatiae , ecce uunc di s Glutis . Et ad Galatas 5. Dum tem- Aui habemus, Urrcviur bonum ad oMucs. nam , inquit Hebraeorum p. salutum
es omnibus bominibus semel mori , post
hoc autem judicium. Idem etiam docent sanisti Cyprianus in lib. ad Demetrianum circa finem : Iuando isὐiue excessum fuerit, nullus jam 'aenitentiae locus es, hic vita
aut amittitur , aut tenrtur. HieronymuS exponens haec verba ad Galatas α
u. e feminaverit homo , Laec., ita metet, ait: Tempus mentis es praescus viti squam curri Mur ; cum iNa vita transierit, perandi, cnempe meritoriὰ tempura ortur August. in Enchiridio cap. II. Nemoneret quod hie neglexit,cum Osie rit apud Deum posse promereri. S. denique Prosper sententia ira. Hrus rasi bibonio post foe eoi pus promittit quod ii
hoc cor re comparare ne eleNit. Favet etiam ratio. Clim enim vita
praesens via sit ad immortalitem, MPraemium , congruum fuit ut stadi iam esse 'atque tempus merendi quo re promissum nobis praemium posscinus assequi, meritum enim est quaedam via seu tendentia ad prae inium, & Unde decens fuit ut quamdiu in hujus vitae mortalIs stadio currimus, immortalis benediotionis praemium mereri possimus , non autem extra hunc statvin constituti. Viatoris autem nomine intelligunt Τheologi hominem in corpore mortali, & conditione mortali dogentem: quocirca nec qui soluto corpore e vivis excesserunt, nec qui iterum assumpto
resurrexerunt,censentur viatores .Hinc
beatissima Virgo quae post mortem re surrexit, & alsumpta est in glorioso
corpore in coelum , non est in Num Cria viatorum collocanda; e contra uero
La Zarias, & omnes illi qui virtute di οἱ-na E mortuis fuerunt suscitati, viatores revera crant ac mereri poterant. Idem sentiendum non est de Goth , & Gja qui tametsi adhuc sint mortales , quia
tamen non vivunt conditione mortali,
sed a Deo sequeItrati peculiari lege Diqitigod by Corale
384쪽
fuerunt, & vivi servantur usque ad extrema tempora cum Antichristo confli-eturi, non debent reputari viatores ;nam , inquit Tertullianus libro adversus Judaeos cap. a. Enoch nedum mortem gustavit aeternitatis eandidatur. Vel ut ait libro de Resurr. Carnis cap.43. Enore, ἐπ mias nondum 'resurrectione defuncti, puta nee vita functi, qua tamen de orbe translati , b hoc 'fo jam aeternitatis Igitur eo in statu me reri non possunt, alioqui vel negandus est Illis frequens, de ordinarius Dei
concursus ad bene agendum: vel aequarent tandem , imo longe superarent caeterorii Sane orum merita, nec-rion,
ἐpsius beatae Virginis, quia incredibile
est eos in tam longo, & diuturno tempore non multo plures actus pios , &meritorios exercuisse qukm sane issima Virgo in toto vitae suae spatio elicere potuerit: aut infinita prope honorum actuum multitudine non adaequasse i tensos illius actus, maximε cum illi itam quietam, & tranquillam degant ab omni tentationum molestia liberam, atque adeo ad omnia vitulum opera paratissimam . His adde qubd huic nostrae observationi favere videatur sacra Scriptura loquens de Enoch quando translatus est , quasi tempus ipsi non computaretur amplius , completaque suerit illius
aetas numero annorum PRO SAUR ETIAM sECuNDA PARs :nempe quod ad merendum necessaribdesideretur status gratiae sanetificantis. Probatur, inquam, ex illo Genesis 4. Aegpexit Dominus ad AbeI, di ad munera ejur . Quibus verbis , ut observat S.Gregor. II. Moral. cap. 8. significatur Deum prius Intueri persenam quam munus; nee gratum habere offerentem Propter munera ς sed munera propter offerentem, Sic pariter Ioari. Is . Chrimis Dominus edocet quod sicut palmes non potest serre frue iam ex semetipso, sic, & vos nisi in me manseritis; scilicet per sdem vivam quae charitati, & gratiae connexa est. Et paulo post: Si quis in me non manserit, mittetur foras sicut paIvies, O arescet, b eoustent eum, sin tenem mittent. Hine Concilium Tridentinum sessis.
cap. 16. inter conditiones ad merendum requisitas hanc ponit , quod qui merentur sint justificati , de Christo tanquam vivi palmites, & viva membra inserti: Ctim enim, inqui ille ipse ,, Christus Iesus tanquam caput in is membra , de tanquam vitis In pal-M mites, In ipsos justificatos jugiteris virtutem influat , quae virtus bonas, eorum opera semper antecedit, &,, comitatur, & subsequitur, & sineri qua nullo pacto Deo grata, & meriri toria esse possient , &c. Quapropter merith error contrarius damnatus fuit per summos Pontifices Pium V. &Gregor. XIII. damnantes hanc propositioilem num. I . Baii ' ADtiisententia HI stur sonum citra gratiam adoptionis factum,non esse regni eaelsis mersetorium .
AdstipuIantur etiam sancti Patres , maximE S. Augustinus lib. de fide , de
Operibus cap. 14. Sequuntur, inquit, ,, bona opera hominem justificatum , ,, non praecedunt justificandum ; quori loco loquitur de operibus vitae aeter- ,, nae meritoriis, non autem de bonis is moraliter. Et lib. de spiritu, de litte-M ra cap. 29. Per spiritum,rustuis, incor-
,, poratus, factusque membrum ejus , is potest quisque illo incrementum In is trinsectis dante operari justitiam .is Hinc S. Prosper ad capitu Ia Gallo- rum , Cap.6. - , Iustificatur homo , id ,, es ex impio pius factur , nulla praece M dente hono merito aeripit donum gusis medi aequirat, o meritum. Favet etiam ratio : qui enim non est justificatus per matiam justificantem
est peccati reus , ratione cujus meretur de condigno mortem, de poenam aeter
nam , iuxta IlIud Rom.6. Stipendium
385쪽
mοt, in sint Conditiones ad merit. 37s
pereati mors , & consequenter incurrit carentiam gloriae aeternae ; sed impossibile est hominem simul mereri carentiam , dc possessionem gloriae aeternae :igitur qi iamdiu in peccato jacet, non potest vitam aeternam mereri de condigno . Opera omnia facta sine gratia sanctificante sunt opera homi-njs inimici Dei, & subiit de ipsi non possunt satisfacere : ergo multo minilis praemium promereri . Denique , si status gratiae non requireretur ad meritum, sequeretur quhd per unum peccatum mortale non perirent omnia me
rita : sicut enim peccatum praecedens non impediret quominus fierent nova merita, ita neque peccatum subsequens extingueret merita facta ; sed consequens est contra Seripturam dicentem
quod , si justus aeversus fuerit a justitia
inua omnes justitiae quas Meerit non recorda suntur am ius. Dieer primo Scriptura sacra apertε tradit quod qui servat divina mandata vitam consequetur aeternam, nec ad id requirit statum gratiae. Sic Matthei a Si vir ad sitam ingredi serva mandata ;Hinc S. Augustinus lib. de natura , &gratia cap. a. Natura, inquit, humani generis ex tilius unius praevaricatoris
carne ρrocreata, sipois sibin cere adimplendam Iezena , perficiendamque jι nitium, de praemio debet essescura , hoe eLI de tua aeterna:etiamsi in aliqua se re , aut in aliquosveriori tempore sideream latuit fantuinis Christi : non enimes inquyus Deus qui justos fraudet me
cedejustitiae : igitur ad merendum vitam aeternam non est necessarius status justitiae. Neto consequentiam, & ad textum Scripturae dico neminem servare integre mandata qui non diligat Deum ex toto corde , tota anima , tota mente , totis viribus , est enim hoc primum mandatum ς vi autem istius amoris homo justificatur , si nondum iustus sit, ejusdemqtie virtute salutem aeternam consequitur si mandata servare perse
Ad eunduri reoondeo, S. Augustinunolle quod homo possit vitam aeternam mereri sine gratia habituali; imo potius contrari si colligitur ex laudatis verbis , Non enim est insufrus Deus, qui juslar fraudet mercede juctitiae; supponit enim illis verbis illos quibus vita aeterna debetur justos esse . Solum ergo intendit ostendere contra Pelagianos hominem non posse propriis viribus servare ominnia praecepta legis; quia . alias gratis Christus mortuus esset, ut ipse infert cast. I. O a. praefati libri , quam utique illationem ex eo veram esse demonstrat, quod qui totam Iegem servat, &justitiam implet meretur vitam aeter nam: Unde fit consequens,quod si quis possit totam legem implere , & justitiam servare sine gratia , etiam sine ea potest vitam aeternam consequi: unde sequitur quod Christus gratis mortuus sit, nec nostrae glorificationis author sit dicendus. Instabis . Samstus Augustinus pluribi docet sententiam Pelagianorum ess equod gratia adoptionis per quam homines constituuntur filii Dei, necessariast ad consecutionem regni coelo rum : ait enim libro de pecatorum meritis,dc remissione cap. 18. Sed illi Pelagiani mosent, O Hiquid eo dera tione , b di cu ne diaenum . Videnturaeferre qui dicunt, parvulos recens vita editor , vi erifur matrum non propter remittendum peccatum percipere Hapti mum , sed ut piritualem procreationem, non haBentes creentur in Christo, re υ-sius regni caelorum participes flant, tri: Idem habet pluries alibi. Pelagiani autem ex alia parte existini abant Rratiam non esse necessariam ad servandam to tam legem , sed eam posse impleri naturae viribus: igitur cum S. Augustinus dicit Deoin ris enato de natura, bstratia 9 naturam humanam debere esse sucuratu de praemio, si ad mandata ser
386쪽
Appendix de Merito. χι .est. III.
vanda sibi suffciat; videtur utramque Pelagianorum sententiam consulare,& consequenter concedere quod adservandam lege in sit quidem auxilium gratiae necessarium ; ad gloriam vero aeternam consequendam, gratiam adortionis non requiri .eonsequentiam. Pelagian Ien Imduo docebant primum quidem, parvulos non egere gratia adoptionis ad remissionem peccati originalis, quia ejusmodi peccatum non agnoscebant; se-Cundum vero , quod egerent gratia ad regnum c orum. Primam sententiam Ut erroneam, & haereticam damnat S. Augustinus : non ita secundam: imo libro 6. contra Jul. cap. . haec scribit, Atinius gratias quia hoc non putatir ;non en/m ad regnu ni Dei nator nisi h r-fund wtur admittitis , atque ita perraudi mul θ melius judicatis, quam uasi . Approbat ergo sententiam Pelagiano-riim in eo clii od Rratiam ac optionis existimarent necetrariam ad regnum
Dices fecundis , homo potest mereri
apud hominem , etiamsi sit ejus inimicus : ergo etiam apud Deum . Nego consequentiam,b omo enim potest mereri apud hominem duobus m dis : Primo quidem opere grato, & placenti dum ejus amicus est : Secundo opere quod tametsi non sit gratum nec
placens,tamen meretur mercedem propter pactum initum: seciis autem est apud Deum: homo namque non potest apud Deum mereri, nisi per opus quod gratum sit, & placens ipsius divinae majestati, subindeque nisi sat ab homine amico Dei, etenim dona iniquorum non prosat Altissimus. Eccli c. Petes, an gratia habitualis suseiat merendum pRespondeo, Illam non lassicere , sed ultro desiderari gratiam ad ualem , ut colligere est ex dietis in probatione
praesentis conclusionis,maxime verti ex
verbis Christi Domini Joannis Is . Mojum titu . Nam quemadmodum ut palmes ferat fructu na , non satis est quod viti unitus sit, sed insuper requiritur ut virtutem ab illo exsugat; ita ut homo producat bona opera , non susticit quod Christo per gratiam saneti ficantem tanquam palmes viti, Ze membrum capiti cohaereat : sed, ut inquieΤridentinum, necesse est ut in imos ju-Πscatos juriter virtutem in at, quae virtus sona eorum opera seniper aut cedit , G comitatur, i obsequitur , t c. Initur justorum os=era , ut sint merit ria , debent procedere ab auxilio Dratiae praevenientis,& concomitantis,quo utique actualis est. Adde quod opus meritorium debeat esse actus supernaturalis,qualis non esset prςcise nisi procederct ab auxilio gratiae aethrali, , ut probabit.
I Rei sunt conditiones necessariae ad
meritum ex parte actis meritorii: 'Prima est , quod actus ille sit liber , & elicitus a voluntate , vel ab ejus imperio libere agente. Prohaturque ex modo loquendi Scripturae , qui e idcirco laudat hominis opera , quod clam potuisset male agere , justh probeque se gessit: Sic Eccl. 3I. postquam de viro justo dictum est : Cui potuit transtre-di , O nou es trian Tm sux , ficere maIa, ἐπ non fecit et statim subditur : Ideo fla-δiIita ut isoua illius in Domino . ccii-bus verbis sitis declaratur ideo bona justorum opera esse laude , & praemiis digna: quia a libertate procedunt Hinc Apost. r. Corinth. 9. Si volens s c ago , mercedem has fio c per illud enim volens J intelligit actum voluntatis liberum ; quo sensit S. Augustinus usurpat,& explicat hunc textum lib. de gratia,& Iib. arbit. cap. a. Subscribunt etiam sancti I 'atres, qui docent unanimi calculis,qu Ad scut nemo meretur poenam,nisi libere agendo contra praecepta Icgis,ita nec prae inium& mercedem, nisi ipsa mei praecepta liber D s Zoc y a, sle
387쪽
, quae sint Conditiones ad merit. 37 T
mΗ.9. Virtus ex voluntate percipitur . Hieronym. lib. a. contra Jovinia . Li-δeri, inquit, arseitrii nos condidit Deus, nec ad vitia , nec ad virtutes nece late trahimur: alioquin tibi necessitas est,nee
corona,nec damnatio efI. Clemens Alexandrinus lib. I. Stromatum . Nec Lrudes , inquit, nee vituperationes, nec honoresiunt , si anima non haμeat potestatem experiendi aut aggrediendi. Quasi diceret nos nec Iaude, nec vituperio dignos eme, nisi propter opera bona α' mala quae libere fiunt. Et S. Augustinus lib. de gratia, & libero arbitrio cap. I. Suundo , inquit, volens facit, tune dicendum en sonum, tune speranda eri boni operis merces, ab eo de quo dictum es, qui reddet uuimique Aecundum opera sua . Hi ne lib. de spiritu, & littera c. s. ait: Homini Deus dedit liserum arsi trium , sine quo nec bene, nee malὸ vivitur. Denique sanetus Bernardus sermone 8 r. in Cantica: Usi, inquit, non ectIiὐertas, nec meritum : proptereis quae sunt carentia ratione animalia nihil merentur , quia sicut deliberatione, ita , Ο
Suffragatur etiam rat Io : Primo quidem ; quia sicut proprietas naturalis,dc
physica supponit effe physicum rei,
cujus est proprietas, ita proprietas m ratis supponit esse morale : atqui meritum est proprietas moralis actus igitur supponere debet illius e me morale: emeautem morale aetiis , nihil aliud est , quam ejus libertas : ergo ut actus staneri tortis , debet eme liber . Secundis , Operi meritorIo dchetur merces ; debi
tum autem oritur dumtaxat ex eo
quod quis dat alteri quod suum erat, seu cujus dispositio erat in sua libertate ; nemo enim dare potest , nisi id so-
uin cujus est dominus, homo autem
respectu Dei solii in dominus est suarum actionum liberarum : ergo per solas actiones liberas homo acquirit sibi jus ad praemium . Tertio denique, ea dem est ratio mercedis respeetu boni Tom.M. Operis , ae penae respectu operis pravi: sed opera mala nisi libere fiant , non
merentur poenam : ergo nec bona merentur mercedem, nisi ex libera voluntate procedant.
Observandum autem hie, primo alIudesse acceptare aliquas actiones ad vitam aeternam; aliud vero eas acceptare
ad praemium vitae aeternae: priori enim modo Deus acceptare potest actiones non liberas , quemadmodum acceptavit mortem Innocentium , quae licue non fuerit libera , nec proprie meritoria: nihilominus gloriam aeternam ipsa obtinuit. Hinc sanctus Beria ardus 1ermone de nativit. Innocentium: Sune planὸ marores tui Deus, inquit, ut in. quibus nec homo, nec Anteius meritum insenit, rutaris haec praerogativa gratiae evidentius commendetur. SECuNDA CONDITIO operis meritorii
est, quod sit actus bonus, ἐπ honeRus:
Suadet id ipsum Scriptura , quae non aliis operibus , quam bonis tribuit rationem meriti apud Deum.Sic Rom. I. ubi Apostolus dixit Deum redditurum unicuique secundum opera ejus,addit:
Irs quidem qui fecundkm patientiam soni operis , gloriam , ita honorem , o incorruptionem quaerunt, vitam aeternam, itae. Secundae Petri c. I. Satagite ut pervefIra sona opera certam vestram vocationem , re eiectionem faciatis . Primae Joan. 3. Educiam habemus ad Deum , quoniam mandata ejus custodimus, bea quae sunt placita coram Deo facimus . Ratio hujus etiam est aperta ; Opera enim quae fiunt v 'Isunt indifferentia , vel mala, vel hona moraliter : si indifferentia , nec laudem, nec vituperium, nec pinnam , nec mercedem merentur, ut poto cum vel moralem bonitatem
vel malitiam induunt: si mala non laudem, & mercedem, sed vituperium, &supplicium merentur : igitur ut praemium, & mercedem obtineant,debent esse bona moraliter , Deinde , ut Opus sit meritorium apud Deum , debet habere ratiotiem obsequii erga ipsum: sed
388쪽
aetus maIus non potest habere rationem obsequii erga Deum, neque etiam aetus indifferens , nisi forte ex fine bono aut alia circumstantia honestetur ;qua ratione desinit esse indifferens: igitur solus actus moraliter bonus potest habere rationem obsequii , & consequenter rationem operis meritorii. De nique , meritorius , ut mox dicemus , debet esse supernaturalis, & et ieivx actuali Spiritus sancti auxilio ; at
a stus supernaturalis non potest esse m Ius neque indifferens; nam Spiritus san-rius non movet,neq;convertit ad aetus malos, neque indifferentes: igitur, Acc. TERTIA DENIQuE CONDITIO est, quod
ad us meritorius sit supernaturalis in entitate; subindὶque qu5d eliciatur exactuali auxilio gratiae . Ita Doctor in
secundo dis . a8. & probatur. Primo quidem ex illis omnibus Scripturae textibus, quibus insinuatur auxilium gratiae aetualis necessarium esse ad opus bonam, ut jam pluries demonstravimus. Probatur Item ex Conciliis . Sic
in Diospolitano jussus eli PeIanius
signoscere gratiam ad singulos ae usdari: in Concilio Arausicano secui do. Can. I 8. DeHetur, inquit, mercet Aonis
operibus si fiant , federatia quae non de-Αetur ρraecedit ut fiunt , juxta illud Christi Joan .is. Ego sum vitis , ita vor almites, qui manet in vir, o ego in eo, Bie fert fructum multum, quia sine me ni/il potestisfacere ; & Tridentinum 1es s. s. cap. I 6. ubi delin It sine influxu virtutis Christi, quae bona justorum
Opera antecedit, & comitatur, & subsequitur, nullatenus posse meritoria re
putari : Hinc Iris 14. docet, quod
ad satisfaciendum pro poena temporali remanente, post rem ita peccata requiratur in fluxus gratiae: Major autem est ratio quod requiratur ad meritum de condiuno,utpote cum a stus il Ie videatur nobilior , ct dissicilior ipsa satisfa-ictione ; quia haec habet dumtaxat paenam temporalem solvendam; ille autem aetus meritorius tendit tu praemium aeternum assequendum ἔ quapr
pter Concilium ibidem subdit : Nam-
is que ex nobis tanquam ex nobis ni in
,, hil porimus , eo quod per eum qui
, , nos confortat omnia pollan ii S: itari non habet homo unde glorietur,sed ,, Omni, gloriatio noli ra in Christo
is est,in quo vivimus,in quo meremur,
A in quo satisfacimus . Quam utique Catholieam do strInam apertὸ docuit Coelellinus Papa. Epist. r. ad Episcopos Galliae , cap. 12. ubi ait: Non enim dubitemus a Dei is gratia omnia hominis merita prae- ,, Veniri, perquam fit,ut aliquid bonj, is & velle incipiamus , & iacere : qilois utique auxilio, & munere Dei non ,, aufertur liberum arbitrium , sed li- ,, beratur ; tanta est enim erga homi- nes bonitas Dei, ut nostra velit esse ,, merrta,quae sunt ipsius dona : & pro M his quae largitus est , aeterna praemia sit donaturus : Igitur opera meritoria vel sunt In entitate supernaturalia , quales maxime sunt aetus fidei, spei, &charitatis, quae procedunt ab habitibus& virtutibus supernaturalibus : vel si
sint naturalia , quatenus proveniunt a virtutibus moralibus , puta temperan
tia , justitia , &c. sunt saltem eatenus supernaturalia, quatenus sine gratia
Dei, speciali auxilioque supernaturali
fieri nequeunt . Ates prioris , quaenam conditiones requirantur ad meritum de congruo
Respondeo quod ad meritum de congruo , primo requiratur ex parte operantis , quod ut in aratia sanetiit cante coiistitutus ; siquidem peccator de congruo mereri potest quaedam auxilia necessaria ad poenitentiam agendam , ut jam die lim est agendo de merito ex congruitate . Requiritur verbnecessario quhd sit viator , propter ra tiones assint latas in praecedenti conci sione; siquidem eadem est ratio de me rito congrilitatis ac codignitatis quan tiim ad flatum viae .
Ex parte vero actus requiritur etiam
389쪽
, in quae sint Conditiones ad merit. 3 79
qubd sit bonus , de liber , quodque eliciatur auxilio gratiae actualis,non enim possumus aliquod divinum officium
promereri quod speetet ad salutem peractus purh naturales , necessarios , aut indisserentes , subindeque necessum est ut actus meritorius sit aliqua ex parte supernaturalis,sit liber elicitive vel imperative , dc bonus tam ex circumstantiis , quam ex fine. Non autem necessum est ad meritum de congruo, quod divina promissio intercedat; sunt enim plura que ho
mo de con ruo meretur , pulli donum Perseverantiae, quae tamen Deus non promisit dare merentibus .
Adde quod idcirco pactum requiritur in merito de condigno, ut opus inducat 1us sustitiae ad praemium;1ed me-xitum de congruo non inducit tale jus: igitur non requirit pactum ς contingit tamen interdum quod paetum Interve- veniat in merito de congruo;nam Deus in Scriptura homini poenitenti promittit remissionem peccatorum; clim tamen aetibus illis poenitentiae ante gra- etiam habitualem homo dumtaxat me
reatur de congruo. Petesseeundo, utrunn adius externus
aliquid addat supra meritum aetus interni p
f mo cum Doe ore subtili quodli-heto I 8. Die cundo in a fila art. ubi simpliciter,& absolute docet in actu extemno , esse peculiare meritum ; unde fit quod in actibus interno , 8c externosmul sumptis, majus meritum interveniat quam in solo interno : quemadmodum enim in illis duobus adtibus sunt duae bonitates, & ut loquitur Doctor , duae imputabilitates ; ita pariterd uo videntur esse merita : quae utique
sententia probari potest illis Scripturaetextibus, quibus merces promittitur actibus externis: sic Mat rh. Io. Suicumque potum dederit uni eκ minimis
ictis caluem aquae nitidae tantis in , in nomine discipula , amen dico vobis non perdet mercedem tuam : Et ibidem a a. Omnis qui confitebitur me coram Lominibus,confitebor, I ego eum coram Patre meo : Hinc a. Cor.4. Tribulationes , de flagella extrinseca patienter toleratruo dicuntur conferre ad promerendam, gloriam aeternam, Momentaneum hoc, tu leve tribulationis nostrae AEternae gloria ponsus operatur in nobis. Suffragatur etiam ratio; meritum
enim est obsequium cedens in honorem aut commodum principis, & illius qui valet illo praenito compensare : sed actio exterior auget obsequium Del , quia maxime cedit in ejus honorem et nam conducit ad excitandam in aliis cognitionem , de laudem Dei affectu Gque internos virtutum: ergo licet actus
externus non augeat meritum ex ea
parte qua est actio moraliter bona: tamen auget illud in ratione meriti,quia auget in ratione obsequii. Confirmatur, quia satissa stio nostrorum operum crescit per aetiam externum, eo quod satisfaictio est vindicta ,
de castigatio voluntaria culpae, quae castigatur acrius ad ionibus internis, doexternis, quam solum internis : ergo etiam meritum crescit actione externa.
De praemio , ἐπ objecto meriti. Notandum primo , cervina esse jam ex dieiis , qtiod jirsti per opera
bona mereantur vitam aeternam ; hinc Scriptura sacra vitam aeternam nomine mercedis , & eoronae designat , quJsgnificetur eam concedi digne Iaborantibus ac generose pugnantibus ς idque definitum est variis in Conciliis , Lateranensi , Florentino , de maximε Tridentino sess.6. Can. 3 a. his verbis:
Si quis dixerit hominis Iustificati bona opera ita esse dona Dei, ut non sint etiam seona 'sius justificati merita , aut ipsum justificatum bonis operibus , quae as eo per Dei gratiam , sy Christi meriam' , cujuι vis in membrum en fiunt, B b b a non
390쪽
non verὸ mereri avmentum gratiae , vitam aeternam, re 'stus vitae aeternae , si tamen ingratia decesserit, consequutionem , atque etiam gloriae avmentum ,
anathemasit. Quibus verbis Concilium significat hominem justificatum tria posse promereri: Primo, quidem gratiar augmentum : Secundo , consequutionem vitae aeternae: Tertio ipsius gloriae augmentum; quod mereatur consecutionem vitae aeternae,constat ex dictis : qualiter vero gratiae, & gloriae augmentum mereri possit, determina dum est in praesenti. Notandum feeundd, eertum esse pariter ex dictis, quod nullus justorum de condigno promereri possit gratiam perseverantiae finalis , ut constat illis omnibus Scripturae textibus, quibus
monentur justi, ut cum timore, M tre more operentur salutem suam : Sic ,
Suis existimarsture videat ne cadat, I. Corinth. Io. Tu autem fide Ras, noli al-rum spere , sed time . Rom. I I. Tene quod habes, ne alius aecipiat coronam suam : Apocal. 3. Quapropter Concilium Tridentinum , se T.6. Cati. 16.de cernit: Si quis munum illud perseverantiae donum se certo habiturum ab
Iuta , s in uisiti eertitudine dixerit, nisi hoc DeciuIi repelatione didicerit,
anathemasti, Ratio autem hujus congrua est , quia clim status hujus vitae praesentis su status timoris atque sollicitudinis, conveniens fuit Deum non supponere perseverantiam merito de condigno . Nihilominus docet idem Conc. ibidem cap.r donum illud saltem merito de congruo posse obtineri, his verbIs: Nemo sibi certi aliquid abri soluta certitudine polliceatur; ta
ri metsi in Dei auxilio firmissime spem
,, collocare, & reponere omnes de
a, bent; Deus enim n Isi Ipsi illius gra-
tiae defuerint, scut coepit opus bos, num , ita perficiet operans velle , &s, perficere: verutamen qui se exis mantri stare , videant ne cadant, de cum timore ac tremors fuam opem is rentur in laboribus, in vigiliis , in
,, eleemosynis,in orationibus,& obi ,, tionibus,in jejuniis,& castitate .Fom,, mi dare enim debent scientes quod , , in spem gloriae , de nondum in glo- riam renati sunt, de pugna, quae
is superest cum carne,cum mundo rum, , diabolo , in qua victores esse non ,, possunt, nisi cum Dei gratia Ap ,, stolo obtemperent dicenti, Debito-
is res sumus non carni; ut secundumis carnem vivamus; si enim secundum ,, carnem vixeritis moriemini: si auri tem spiritu facta carnis mortificaveis ritis , vivetis . Notaudum tertio, certum pariter esse quod homo si hi non possit mereri, neque de condiguo, neque de congruo
primam gratiam actualem ; quia c ut diximus in praecedenti quaestione o omne meritum supponit ipsum auxilium gratiae actualis ex pura misericordia
nobis a Deo concessum, quae utique V
ritas determinata fuit illis omnibus in
Conciliis , in quibus jugulatum est , &explosum Pelagianorum ac Semipelagianorum dogma . Hinc illud vulgare Theologicum , principium meriti nomcadit Iob meritum; meritum enim praesupponitur mercedi vel ut existens, ve ut absbluth suturum; ideo taxmque redditur , & debetur alicui; quia vel jam
bene operatus est, vel praevidetiir esse bene absolute operaturus : Meritum
ergo causat per suum esse, vel actu existens , vel absolutε suturum : subindeque praesupponitur ad suum effectum: ergo, & principium a quo habet necessario , ut sit meritum , praesupponi debet effectus meriti, nec potest Me illius meriti cssee us , ac proinde non potest cadere sub meritum,nec esse illius merces , & effectus moralis ; principium enim meriti necessiario praesupponitur
isti merito, de illius causalitati: Hinc aperth docet Apostolus Ephes. a. Gratia estis falsati per fidem , re hoe non ex πο- his, Dei enm donum est, non ex operi ui, ut ne gairorierar. Hinc Concilium