장음표시 사용
361쪽
De certitudine justificationis. 33 i
tis ergo poterit e dem certitudine pari cramentum ipsi admin Istraest , veram, ratione te esse in statu gratiae . Proba- & INitimam habuerit 'intentionem , tur antecedens: Certum est certitudine con uens est, quod haee ipsi certa esse fidei infantem vect , & legitimε bapti- non possint, nec pariter certa esse P Eatum esse in gratia habituali, quia de test ipsi propria justificatio. fide est baptismum conserre gratiam Objicier sexu: Ecclesia non magis ex Opere operato: atqui potest aliquis potest esse certa de Martyrio alicujus v. g. Sacerdos qui baptizavit infan- hominis , quam ille qui istud passus esstem, scire se legitimε Iphim bapti rame, sed Ecclesia certa fide credit illim qui nempe adhibendo veram aquam ele- pro Christo mortem obiit reverὲ emementarem, & pronunciando hanc ver- Martyrem, IlIumque sacris Sanctorum horum sormulam ; Ego te bapti U. ere. fastis adscribit, & ut Sanctum k fide- haecque omnia fecisse cum debita in- libus credendum proponit: Igitur, &tentione faciendi quod facit Ecclesia, ipse Martyr cert1 fide potest credere, quae tria sufficiunt ad legitimum ba- & cognoscere se habere gratiam san-ptismum . Certum pariter est infantem istificantem. non posuIme obicem gratiae sanctifi- Respondeo primδ negando majorem et canti, quippe libertatis,dc rationisnon Ecclesia namque in canonizatione est compos , subindeque reverὲ potest Sanctorum specialom habet assisten aliquis nosse alium eme in statu gratiae tiam Spirusis sancti: est enim columna, sanctificantis. & firmamentum veritatis adversias Nero eonsequentia: Longe namque est quam portae Inferi, error videlicet, &disparitas inter statum infantis,& adu, deceptio, sicut nec tyrannis, & pers ti justificati , squidem ex parte Infan- cutio nunquam praevalere poterunt, ut iis nulla praerequiritur dispositio ad ipsa decipiatur ac dejiciatur. Sectis au- gratiam,sed dumtaxat qu6d baptismus tem est de Martyre qui talem infalli- ei legitimε conferatur; ad cujus colla- bilem Spiritus sancti assistentiam nontionem ex parte conferentis non re- habet. Hinc est qu6d pIurimi haereti quiritur aliquis actus supernaturalis, ci existimant se mori pro Christo,& re-1ed sufficit intentio naturalis a qualis veru esse Martyres; cum tamen pro e vel virtualis faciendi quod facit Eccle- rore asserendo pertinaciter vitam sun-sa. Unde qui bapti Zavit, scire potest dant, nec subinde Martyrii gloria, de se legitime baptismum administram , corona donentur. quia omnia quae desiderantur ad legi- Respondeo eund),argumentum nultimam administrationem baptismi pu- latenus adversus nostram amertionem re naturalia sunt ; videlicet ablutio, militare: vel enim inteIligitur objectici formula verborum , & intentio Mini- de Martyre qui adhuc torquetur , nec stri. Secus est autem de adulto qui ctim Martyrium consummavit: vel de Mar-st rationis, & libertatis compos, de- tyre jam consu mato , & mortuo. Sibet sese praeparare ad suam justificatio- primum, certum est quod in eo statumem, idque ex propria dispositione su- ab Eccles a nondum habeatur pro Mar- per naturali motivo elicita. Unde cum tyre : plurimi namque in ipsis tormen- ejus justificatio pendeat, tum ex tali iis Christum ejurhrunt, &kChristiana dispositione , tum ex voluntate alterius religione,& fide defecerunt. Si secun conserentis ipsi sacramentum ; hinc est dum: tunc Martyr ceriti novit se habe- quod clim non possit certo scire se ha- re gratiam, quippe h Deo gloriose C huici dispositionem ex motivo super- ronatur, tuncque solum ab Ecclesia naturali, nec etiam nosse, an qui sa- Sanctorum fastis adscribitur.
362쪽
. Objicies Quoties aliqua propositio particularis evidenter proponitur vel deducitur ut contenta sub aliqua universali quae est de fide, illius veritas certo credi potest certitudine fidei aut saltem Theologica: at haec propositio: Sum in framgratiae functi'antis,evidenter deducitur ex muli Is prin-eipiis revelatis : igitur ejus verita. rem certo credere possum. Major patet : ideo namque dum adstam sacro , certa fide eredo Christum esse in hostia consecrata quam adorandam exhibet Sacerdos,quia haec propositio: Christas est realiter in hae hoRia , deducitur ex hac propositione de fide : Christus est realiter sub speciebus panis, & vini Ie-xitime consecratis : at credo hanc hostiam esse Iegitime consecratam: ergo pariter mihi credendum est Christum an hac hostia esse realiter praesentem . Probatur minor : Unum ex principitare velatis est quod qui sacramentum boptismi vel pq nitentiae recipit eum sussi cienti dolore, consequitur peccatorum remissionem: at potest aliquis cert8 experimento cognoscere se cum debita dispositione ad baptismum vel ad paenitentiam accessisse; nempe cum debita intentione, & requisito assectii: igitur potest esse certus se gratiam esse
Nego min. Tum quia nemo potest ense certus se habuisse legitimam dispositionem ex motivo supernaturali: tum quia certo nescit utrum qui administratocramentum , habeat veram , & legitimam intentionem illud conserendi, subindeque certus esse netluit utrum haec propositio sit vera: ego legitime ad verum sacramentum accessi. Osirier 8. Potest quis esse certus cer-
Itudine insallibili de sua fide : igitur ,
& de sua charitate quae realiter est indistineta k gratia sanctificante. Consequentia videtur legitima ; idcirco enim non potest quis esse certus de sua gratia,de charitate,qitia grati de cham
ritas sunt quid supernaturale , sed fides est etiam supernaturalis : ergo si hoc non obstante possit homo habere certitudinem infallibilem de sua fide, pari ratione poterit esse certus de sua gratia, & charitate . Probatur major ex IIIo a. ad Corinthios ultimo ; Vo veri bi tentate si estis inside. In quem Iocum sanctus Anselmus ait: Sui eisnsum haset in tarde,hi est Chrisum Iesum in Me esse.
Confirmatur ex S. Augustino lib. I . de Τrinitate cap. I. am qui uesidem
in fel o sidet. Item , missique tenet fidem suam certissima scientia , o elamante conscientia.
Nego majorem , & ad primam illius probationem dico , sanctum Paulum , ut jam diximus , intelligendum esse de probatione per moralem certitudinem,ut etiam intelligitur illud a. Cor. II. Probet autem se sum homo, ita sic de pane illa edat, i . Sicut enim haee probatio tantum fit per moralem quEdam certitudinem, quam habere debent de statu suae justificationis , qui accedunt ad sacram Synaxim ; ita pariter illa probatio fidei fit tantam per
certitudinem moralem , quam habere
potest fidelis quisque se credere mysteria fidei ex fide divina: de qua pariter
certitudine interpretandus est S. Αnselmus a
Ad S. Augustinum , dieo Ipsum ibi non Ioqui de fide justi fieante & supernaturali; sed de omni actu si dei divinar vel humanae, quam quisque habere se experitur dum reverὲ novie se credere aliquid propter authoritatem, Vel Dei, vel hominis proponentis ac reve tantis ; liche nesciat an illa fides , 'uli credit, sit acquisita vel infusa: sic illa S. Doctoris verba tam Turcae, quam Christiano competere possunt , licet enim iIle faIsa, hic vera credat, tamen uterque tenet fidem suam certissim, scientia , de clamante conscientia. Objicies denique misi justus sit certus de )l illlZEίαν Corale
363쪽
. De Certitudine Iustificationis . . ' 3 3 3
de sua justitia neeessum est,qubd ipsius
conscientia semper fluctuanti trepida 'tione vexetur, nec usquam illa pace fruatur,quam Christi is dedit Apostolis, suisque Sectatoribus ac fidelibus : sed hoe est contra Apostolum dicentem Rom. s. FUrsicati ergo ex fide pacem habeamus ad Deum : Ergo, &e. Nego majorem : Ad hoc enim ut perpetuo conscientiae tumultu non vexetur Iustus , quo in desperationem impellatur; sufficit quod habeat certitudinem conjecturalem, quae licet non au serat omnem formidinem , aufert saltem anxietatem. Neque vero expedit
iusto ut de sua justitia sie securus: nam Proverb. I 8. Beatur qu/Memper es pavidus. Hinc apposith monet Apostolus ad Philipp. cap. z. m metu θ tremore vestram salutem operamini. Ex his eouire, non posse hominem ruantumlibet sanctum habere certitu-inem moralem, quae omnem formidinem excludat, quod sit in gratia, nisi ex speciali privilegio , de singulari revelatione,ut docet Concilium Tridentinum sesL6. cap. I . dicens, Nemo sibi rarti aliquid ab luta certitudine poIII-ceatur , tametsi Dei auxilio mi iamnem collocare in re onere omnes debent; Deus enim nisi i HIius gratiae σωι--rint , sicut earpit omr bonum , ita per eiet , operans velle ἐπ perficere. Verumtamen , qui Me existimant nare, videant
κe eadant, ἐν eum simore ac tremore
salutem suam operentur, in Iasoribur, in sititiis, in eleem ynis, in orationi-Hui tu o lationi us ; in jejuniis , re ea Ritate, formidare enim debent scienter. quod in oem gloriae, ἐν nondum ingloriam renati sunt de pugna, quae superest
cum carne, eum mundo, cum diabulocis
qua victores esse non possunt nisi eum gratia Dei. II inc est , quhd viri sanctissimi licEt eximia pietate fulgentes , ac plurimis miraculis , ae stupendis operibus illustres, de salute sua tanto pere formidarunt, ut ipse S, Hilario Tom. IX. etiam in Instanti mortis hoc vehemen. ti timore percussus , coactus fuerit diis
cere animae suae; Egredere anima mea
quid timer septuaginta ausis fervim Domino, di mortem times λ
Hensetam pTR. A maxime proponuntur hie resolvenda r Primum quidem, an tu itificatio rever sit opus miracul sum, idque maximum inter divina opera: Serendum , an fieri possit in instanti. Tertium denique , an sit aequalis In omnibus justis . Quae ut facilius resolis
Notandum primo, ad miraculum duci maximἡ requiri: Primum quidem , ut sit opus insolitum & extraordinarium, vel in effectu, vel in modo: Secundum autem,ut fieri non possit per causas naturales propriis viribus agentes . Certum est autem primam ex illis condi
tionibus justificationi deesse ordinariες quippe justificatio hominum fit quotidie per administrationem sacramentorum , tanquam per media 1 Deo ordinata ad ipsam conserendam , & apuanos communi ac frequenti usu recepta. Dixi ordinariὸ ; contingit enim in te dum quosdam peccatores insignes voeari, & iustificari modis insolito, & existraordinario , qualis fuit conversici Magdalenae , Latronis poenitentis , Se Pauli; de quibus hic non est sermo et agimus enim dumtaxat de justificatione ordinaria , quae fit per media communia a Deo instituta,& apud nos usitata, quae utique iustificatio comparari
potest eum creatione, glorificatione, in caenatione , & transubstantiatione , quae videntur esse maxima Divinitatis opera, ac subinde determinandum est,
an ipsis praeclaris Dei operibus justificatio praestantior sit, vel inferior. P
364쪽
est autem alicuius operis magnitudo considerari ex modo agentis,& productionis , vel ex dignitate, fle praetantia rei productae. Videndnm est itaque an Utroque modo justificatio caeteris Dei operibus praestet. Notand- Meundis , rustificationem spectari posse , vei quatenus est transi tus . statu peecati ad statum aratis , comprehenditque uItimam di ositi
mem ad infusionem gratiae sanctificantis : veI quatenus complectitur omnes alias dispositiones remotas, quas refert Concilium Trident. 1eT. 6. c. s. Dissi- eultas a atem est an utroque modo spectata justificatio fieri possit in instanti. Notandum tertis , hunc flagitiosum fuisse Joviniani errorem ς qui, sicut
Teferunt sanctus Hieronymus lib. I.adversus ipsum , de Augustinus Epri- as existimabat eum Stoicis , omnes virtutes esse pares , & omnia vitia , & pe cata esse aequalia; ac subinde non posse unum peccatorem esse altero pejorem, nec unum justum alterd justiorem . Qihem utique pessimum errorem iam pridem sepultiim denuo ab inferis su seitavit Lutherus; idque primo in eo Cione,quam habuit de nativitate beatae Virginis, in qua hanc impietatem pro ferre ausus est : omnes Christiani ae iam Qui fumus , fetit Mater Dei, re aequὸ Sanstificut ' .Cui omnes postmodum errantes , maximὲ Calvinistae subscripseriint. Hinc VvIn delinus in sua Calvinisti ea Τheologia lib. I. cap. 24. Rit:
aequalitas justificationis est qua Christi
justitia per fidem apprehensa omnibus a Deo aequaliter imputatur; etiam ali Tum fides robustior , aliorum imbecillior est; nam , ut addit Scarpius de junificatione, Controversia 4. fides etiam Infirma Christum totum eum suis beneficiis apprehendit,quae assertio quhmst erronea , quamque Scripturae S. a versaria, in isti patebit.
Imificatio pereatoris est mera omis
mira Iosum : idque rivus Creati ne: non vero Incarnasione,aut oestris tione. Haec conclusio tribus partibua constat , quarum . Probatur prima. Illud opus censetur miraculosam , quod sola divina virtute fieri potest praeter naturae ordinem , & naturalium causarum exigentiam rat talis est justificatio et fit enim a sol Deo, Deus enim est, qui justificatinatiam habitualem largiendo, de peccata
dimittendo. Est etiam praeter causarum naturalium exigentiam, earumquc vi
res exeedit; quia Deus ex praescriptia divinae Providentiae legibus , nulla ratione tenetur peccatori veniam dare: ad id enim teneretur vel ex justitia . vel ex fidelitate, vel ex Providentiae administratione ; at neutro ex capite repeti potest tale debitua rimo nam in 'que, Deus id non debet rejustitia: quia justitia divina pereatori nihil ali ad ,
quam poenam de ultionem inferre tenetur ἔ omne enim peccatum puniatur necesse est, vel ab homine poenitente , vel . Deo vincente . Non etiam ad id
tenetur ex fidesitate; quia fidelitas in exequendis, supponit promissionem et nullibi autem Deus promisit peccatori gratiam justificationis, sed dumtaxat homini poenitenti . Non denique e
Providentiae naturatis adm/nsratione, justificatio namqne non ordinatur ad finem naturalem , sed supernaturalem; de subinde non comprehenditur intra ineam naturalis divinae Providentiae ,
quae concurrit cum causia secundis,
ipsisque neeessaria subministrat quibus finem sutim naturalem possint alsequi zigitur justificatio est opus omnino pr
ter naturae debitum de vires, subiis que est opus miraculosum . Osatur etiam eunda ρarr, nempe
quod justi fieatio sit majus opus ipsa
creatione de transubstantiatione: Tum
quia justiseatio impii se non follim ex
365쪽
s uale in quantum sit Ius c. Benefici 3 s
aeuulo, sicut & ipsa ereatio, sed praete rea fit plerumque etiam priόs rei uelan
te humana voluntate : ut creentur e
nim homines, nulla ad id opus est eorum voluntate ; ut vero justificentur , necessum est voluntariε cum Deo operentur : unde illud tritum S.Augustini,ser. I . de verbis Apostoli: fecit te
sine te , non jusscabit te fine te : Tum
quia creatio terminatur tant lim ad bonum navi rate ; justificatio autem ad bonum supernaturale : Tum denique,
quia Christus Dominus id testatus est
his verbis. in me credit, opera quae
eaeo facio, is is faciet, o major a lo
rum faciet: nam, inquit ibidem S. Augustinus , plus ect jum a re impium ,
quam creare cartam ἐν terram; unde is
majora his facit quisquis ad suam , aut alterius j istiscationem concurrit.
Nec id revocabit in dubium quisquis
audierit S.Thomam quaest. I 1 ψ.art.9. ad a. dicentem: Bonum gratiae unius majus en, ρuam bonum naturae totius
Unises. Hinc Ecclesia praedicat prae clarius divinam omnipotentiam enitere in conversione peccatoris , quam in creat Ione mundi; ait enim In Collecta Dominicae 8.post Pentecosten: Deus qui
amnipotentiam tuam parcendo maxime ,
o miserando manifestas, i . Cujus ratio in promptu est; homo namque ii justificatione accipit aliquod eue divinum , & in FiIium Dei a piatur, ac consecratur. mod utiqui adeo mirabiIe, ac stupennm est , ut merito sanctus Chrysologus serm.66. & 68. exclamet : Stupent Angui , miratur eae-
um, pavet terra, caro non fert, auditus non capit, non attingit mens, tota se .mere non potes creatura , aestimare non incit, credere pertimescit. Nec abs re quidem ; peccatoris nam-
. que justificatio est omnium veluti Dei mirabilium operum synopsis, & encyclopedia; quippe illa omnia aemulatur,& adumbrat . Magna proculdubio Deus olim fecit mirabilia, quae Regius Propheta enumerat Psal. dicens:
Sui facit mirabilia magna star , qui fecit caelos in intellectu: qui firmasiauream super aquas: qui fecit luminaria magna,inolem in potes atε diei, Iunam restellas in potestatem noctis; qui percussie
ad Iptum cum Primogenitis eorum: qui eduxit Uraia de medio eorum iu man.
potenti ἐν brachio excetrio: qui disse mare rufrum in divisiones, quipereussit petram , u fluxerunt aqua , m. omnia quotidie renovae in justificatione impii. Ibi coelos facit in intellectu,
qui terrenos olim Sc irrationaIes peccatores facit coeIestes & rationales. Ibi firmat terram super aquas, qui ex lacrymarum fluentis cordis in bono firmitatem operatur. Hic luminaria mastgna creat, qui lucem gratiar ε tenebris peccatorum eruit. Hic percutit aegy-tumm filios Israel eruit a captivitate haraonis , qui peccatores a miserabili
liberat daemonis servitute. Hic mare rubrum dividit εc Pharaonem, nanemque exercitum ejus aquis immergit, qui Insurgentes affectuum inordinat rum fluctus comprimit, & omnes iniquitates nostras in profundum maris 1uae infinitar misericordiae projicit. Hiepetram in stagna aquarum convertit,
fui ex durissimo corde lacrymarum, Iontes elicit. Denique justificationi ii pii istud Poetae merito adaptari potest et
Non aIMi miranda magis. Illa enim opus est humanae intelligentiae impervium, mysterium in Deo absconditum, secretum horrorIs , sacramentum pavoris Sanctorum, & aenigma sacratissimum,& obscurissimum , quod nulla humani ingenii solertia aperire potest; ut optime observat GonetuS.
Probatur 3. pari; nempe quod jussificatio sit minor glorificatione , & incarnatione . Est quidem inferior ipsi. glorificatione ex parte rei productae , quia justificatio est solum ad gratiam inchoatam : glorificatio vero ad gratiam consumatam . Deinde justifica-ΥΥ a. tis
366쪽
Ho labilis est, & perire potest ; fori ficatio autem constans est, & in amissibilis . Denique justi fieatio semper proficere potest, ut mox dicemus ; subindeque non habet in hac mortali vita stat lim, dc coronidem persectionis ; secus vero est de glorificatione: Nam, inquit S. Paulus, eum venerit quod perfectum Hr, evacuabitur quod exparte est . Est etiam inferior Incarnatione ςuia justificatio est soliim unio accientalis inter Deum & homi uem : Incarnatio est substantialis unio , & personalis . Deinde ; Incarnatio etiam
Includit gratiam habitualem , & addit unionem h)ristaticam in persona divina , quae est sons omnis gratiae, deis cujus plenitudine nos omnes accepiamus. Denique, Incarnatio ipsa includit quidquid est perfectionis in beatitudine , & subinde elim gIorificatio sit
praestantior justificatione, etiam ex hac parte IncarnatIo praeceIlit. Idem consat de transubstantiatione, quia trans- substantiatio per se terminatur ad co
quenter includit omnia, quae spectant ad terminum Incarnationis, igitur hac Tatione major est justificatione. Deinde , transsubstatiatio effcit praesentiam Christi Domini in adorando Euchari stiae sacramento , qui in eo fons est i lius gratii,& divinorum charismatum, quae largiter effundit in eos omnes, qui Sacramentum hoc dignh suscipiunt:
fons autem gratiae , Ionge censetur
eae quid praestantius ipsa simplici gratiae infusione , quae fit per mitificatio
JPctificatio di ii quatenus eonnotat transitum a flatu pereati adflatam aratiae sancti antis , fieri porcs in infravii , secus vero prout etiam eo rehendit omnes dispositiones hominis justi- strandi. Utraque pars hujus Conclusionis facile constat. Prima quidem, quia non major est dissicultas, ut Deus largiatur gratiam sane I ficantem peeea tori eodem instanti, quo ipse peccatum suum detestatur, vel per Contritionem, vel per Attritionem junetli sacramento Poenitentiae, quhm quod eam concedat
homini justo : at homini justo potest
augmentum gratiae conferre in instanti' ergo etiam, Ae peccatori eam largiri. Minor constat. Quemadmodum enim Deus creando Angelos simul condendo naturam addidit, de gratiam ; ita
quod gratia donati fuerint AngeIi in
primo instanti suae creationis , ut communiter docent omnes Theologi: se etiam augmentum gratiae Iargitur e
dem instanti , qu3 justus aliquis bonis suis operibus illud promeritus est . Major probatur : si quid enim obesset quominus Deus gratiam sanctifieantem una cum peccatorum remissione
concedere posset in instanti, maximε , quia peccatum simul cum gratia stare videretur In eodem instanti intrinseco: sed id non est conseqtiens , siquidem primum esse gratiae est ultimum esse peccati; nec alia ratione peccatum , de gratia censeri possunt simul existere , quam duae formae substantialas , qua rum una desinit, alia incipit esse in
subjecto ; sed duae formae substantiales
hac ratione non dicuntur simul stare , quia primum esse unius est ultimum esse alterius : ergo neque peccatum, &gratia pro purea simul sunt. Meund. pars etiam patet: ex Pe rientia namque constat non-nisi per
aliquod temporis spatium posse om nes adhiberi dispositiones ab homine
peccatore , quas requiri docet Concit. Trident. sessi. s. cap.6. nempe fidem, spem , timorem , peccatorum detestationem , propositum inchoandae novae vitae, de servandorum Dei mandatorum , qui omnes actus fieri non possunt in instanti.
367쪽
NOη omnes justi aequalem juctitiam,
habent, sed unus ect altero fauctior , o justior.
Probatur primo ex Scripturis Matth. II. Inter natos mulierum non furrexit m or anne Baptisa a. Corintih.9. Hugebit inerementa frugum justitiae sevrae. a. Petri 3. Crescite ingratia . Apoc.ultimo . sui juctur ect justificetur adhue . Secundo ex Concit.Trident. ser6. c. IO.
ne Joviniani,testibus etiam ipsisSS. Hieronymo, & Augustino supri. Certio ex S.August. Epistola ad Dardanum qu. I. In Ianctis, inquit, ni alii atiis faeliciores aδundantios Bassientes habita torem Deum . Suarto denique quia dabitur inaequalitas gloriar In coelo : ergo datur inaequalitas gratiae in terra , quia gloria succedit gratiae,& gratia est semen gloriae . Antecedens est Christi DomIni Ioan .r4. In domo Patris mei mansiones riuuae junt: Qui plura desiderat, recurrere poterit ad priorem disputationem , ubi sermo fuit de augmento gra- tiae habitualis.
PRiMARius gratiae sanctificantis soriatus , & Ductus sunt ipsa bona ductorum opera , quibus aeternam vitam , ut pr mium,& mercedem promerentur.
Hine ut suscepto de divina Gratia tractatui coronidem imponamus , nece se sum fuit ut post explicatas, & reseratas illius divinae gratiae foecunditatem , &praecellentias,aliquid etiam de operibus meritoriis delibaremus : quocirca qiIatuor sequentes proponemus quaestiones enucleandas. Primo quidem,an & quid
sit meritum bonorum operum . a. quo tu plex . 3. quas conditiones requirat .
quid homo justus sibi mereri possit. in1 AasTIO PRIMA. An ita quid fit Merithm isonorum ope.
Notandum primis meriti nomen I
Scripturis sacris quatuor modi au1urpari. Primo namque accipitur interdum in honam , interdum in malam partem , dum bonis , de malis operibus aliquid tribuitur ; nam illa retributione praemii, haec retributione paenae digna sunt. Bonis quidem operibus tribuitur meriti nomen Ecclesiastici 16. Omnis misericordia faciet Ioeum unicuique se eundum meritum operum suorum . malis vero operibus idem meriti nomen adscribitur . a. Paralipomenon. I9. Irom Domini merebaris. Et Job.6. Utinam appenderentur peceata mea, quibus iram merui.Seeundo meriti nomen in bonam partem usurpatum , generaliter extenditur ad id omne opus , cui respondet aliquod praemium sive ex dignitate operantis , sive ex liberalitate largientis ;qua ratione no solii in infantes recenter baptizati dicuntur mereri regnum coelorum: & Ecclesia in benedictisne eer i Paschalis ait. Ο faelix culpa,quae talem, ae tantum meruit habere Redemptorem . Tertio strictius usurpatur meriti nomen ad significandum interdum ipsam mercedem promeritam ; qualiter apud sa istos Patres coelestis gloria, de aeterna faelieitas dicitur meritum bonorum ope rum,passive scilicet, quia nempe est merces , & corona ipsorum bonorum operum . Denique strictissime , ac propriissime usurpatur mereti nomen,quatenus significat actionem liberam ordinatam ad praemium sibi repromissum,vel ex dignitate personae operantis , vel ex ipsa operis praestantia, vel ex congruitate , aut justitia praemiantis. Hinc triplex solito distinguitur meritum . Primum cui debetur ex rigore juris praemium, quod Idcirco vocatur meritum de rigore Iu-siliae. Secundum cui praemium debetur
368쪽
3 18 Appendix de Merito. u Τ. I.
ex justitia propter dignitatem operIs, Dpellaturque meritum de condigno . Tertium denique illud est cui praemium ex decentia , & congruentia, & liberalitate praemiantis consertur, quod idcir- eo appellatur nuruum de covrtio. Notandum fecundo, meriti nomen hae .n quarta , & ultima acceptione adeo exosum esse haereticis hujus temporis , ut Calvinus lib. . institutionum cap. s.
scribere non dubitaverit quod quicumque primus illud operibus humanis ad iudicium Dei comparatis aptavit, ille fidei sileeritati pessime consuluit; quocirca Ibidem nomen hoe fastuosi simum appellat. Ceria , inquit , ut en factuσ- ramum; nihil quam os curare Dei gratiam. I homines prava supersia imbuere potes . Existimat enim impudentissimus
ille haeresiarcha nos quidquam apud Deum nostris operibus non posse Promereri : ait enim ibidem: Bonorum, M operum laudem non, ut Sophistae fa- ,, cilint, inter Deum, dc hominem par- ,, timur: sed totam integram , ac illiis batam Domino salvamus . Tantum
is hoc homini assignamus,quod ea ipsa is quae bona erant, sua impuritate polis luit, & contaminat: nihil enim ab se homine erit quantumvis perfecto , se quod non sit aliqua macula inquin is tum . Vocet igitur Dominus in judi-- cio , quae in humanis operibus opti-
ma sunt , suam in illis quidem justi-
,, tiam agnoscet, hominis vero dedecus,
, , & probrum . Placent itaque Deo bo- ,, na opera, nec suis authoribus suntis infructuosa. Quid magis amplissima se Dei beneficia remunerationis loco is statuit, non quia ita merentur , sed
G quia divina benignitas hoc illis ex ,, te ipsa praemium statuit. Ex quibus
is eolligere est, quod sentini Calvinus,, bona nostra opera non sui dignitate, sed ex Dei liberalitate mercedem , &praemium nobis comparare.
Notandum tertio, quod etsi absoluth Deus respectu creaturae non sit dice dus debitor ; quippe nihil est in nobis . quod ipsius divinae omnipotentiae , de
munificentiae non sit opus; attamen ex
bonitate , de fidelitate sese nostrum debitorem eonstituit; seu,ut loquitur sanctus Augustinus In Psalm .iop. Deusscit se nosis debitorem , non aliquid is no- his ace'iendo ined tanta nobis promittendo. Et serm. Is I .de tempore,
Deus δεδitor factus ect sonitate sua , noupraerogantia nostra. Suid ei dedimus , ut eum desitorem teneamus p Concinit S.Cyprianus lib.de opere, εc eleemosyna in fine: ubi de vero Misericorde ait: Promeretur Christam judicem , Deum sibi computat deIitorem . Et Fulgentius in prologo in Paulum ad Monimum. Sua largitate die natus esse facere deμμtorem . Et Bernard. lib. de gratia , de libero arbItrio : Promissum qui em ex misericordia , sed tamen exjustitia perDI-vendum . Cum enim Deus sit fidelis, ir
promittendo , sidetis , promissa implendo e inde est suod ubi proini sit aliquid,
ex veritate , & fidelitate tenetur illud implere: de subinde clim spoponderit pluribi se daturum vitam aeternam di mε sacramenta suscipientibus , de Im- lentibiis divina mandata , nemini du-ium esse debet, quod ubi homo illa praestitit, Deum sibi debitorem habeat. Ires ita praemissis , duo nobis su-rsunt
determinanda . Primum , an revera o
pera bona ab homine justo elicita aliquid promereantur . Secundum, quae sit meriti definitio , de natura .
RGera justui per sua bona opera ν-tes aliquid a Deo uerὸ , er proprie
mereri . Haec enim est de fide determinata in Concilio Tridentino seu G. c. et G
acceptam gratiam perpetuo coinervaverint , e amissiam recuperaverint , ρυ-
ponenda sunt Moctoli verba . Ahundate in omni opere bono, scientes quod IaHorseser non es inanis in Domino,non enim
369쪽
njunus es Deus ut oblivi atur ofleris vectri , ἐπ dilectiomr, quam ostendictis in nomine i ur, ρο nolite amitrare eon
dentiam vestram,quae magnam habet re munerariovem di atque ideo bene verantibus usque in finem, di in Deo sperant Bus tropo Vnda est vita aeterna, ἐν tan-guam gnati.rlliis Dei per ciristum yeium miserieorditer promissa:b tanguam merces ex itfius Dei tromisone seonis ipso1 um operibus , o meritis Meliter redindenda . Hinc Canone 3 a. ita decernit:
Si quis dixerit bominis justi ali bona vera ita esse dona Dei , ut non sint etiam δοna i ui juctificati merita , aut imum justificatum sonis osteribur,quae αβ eo per Dei gratiam , o Iesu Christi meritum ,
cujus vivum Fnembrum sinunt: non verὸ mereri augmentum gratiae, vitam aetertiam , ct i us vitae aeternae , si tamen intratra decesserit, consecutionem , atque etiam gloriae avrmentum, anathema fit. PROR Tun I. haec veritas variis Scripturae sacrae oraculis. Primo quidem. illis omnibus, quibus asseritur Deum bonis justorum operibus retribuere mercedem, nam merces , & meritum funt correlata: Sic Genesis I s. Deus Α- brahamo spondet: Fo ero mercer tua. Sap. s.yucti autem in perpetuum vivent, ἐν apud Dominum est merces eorum. Ecclesiastici r 3. Ne verearir usque ad mortem justificari, quia apud Dominum ess merces Bonorum verum . Matthaei s. M rees vectra copiosus in caelis. I. ad Cortia th. s. Uuu rui uestrostriam memeedem aecipiet eundum ilium Iub rem . Item' ex eis textilius, in quibus Deus dicitur reddere , seu retribuere homini fecundam opera sua. Sic Psalmosa. Tu reddet unicuique secuπdum vera sua. Idem habetur Matthaei IS. 8e as. 8e Rom. a. Reddere autem unicuique secundi im opera sua , est reponere praemium bonis operibus debitum . It m ex
his locis, inqitibus dicitur justos facere aliquid dignum apud Deum , quae certὶ dignitas ista non est, quis operum . quae digna sunt mercede , atque prsemio ; Sap.cap. 3: Deus tentavit eos , ἐπρο invenit eos dignos se . Ad Coloss. r. Ut ambuletis dwnὸ Neo per omnia pia center , in omni opere Mno fructificantes. a. ad Tessalonicenses 7. Ut digni habeamini regno Dei Denique ex illis locis, in quibus habetur expresia , quod Deus
reddit mercedem bonis operibus tan quam meritis . Sic Ecclesiastici 16 Mi Iericordia facit unicuique locum secundum meritum operum suorum . Ubi licet in textu Graeco non habeatur secun-dlim meritum operum, sed secundam opera , major tamen habenda est ratio Vulgatae , quae ab exemplaribus Graecis corriatioribus, quam nunc sint,desumpta est, Se sola est authentica , de sine dubio verum Scripturae sensum exprimit . Nam idem est facere alleui locum secundum opera ejus, & facere illi l cum secundum meritum operiam. Si enim ex veribus, jam non est gratia , Rom. I x.Et,Ea autem qui operatur merces non imputatur fecundum gratiam , sed fecundum debitum, Rom. P osAOR a. Ex Concilio Arausicano, Canone 18. Debetur merces bonis operi-isui si fiant, sed gratia quae non debetur
praecedit ut flant. Lateranensi sub Inno centio III.& refertur cap. firmiter : Per rectam fidem, π operationem bonam ρI centes Deo ad aeternam merentur βeas tudinem pervenire. FIorentino in decreto unionis Graecorum ; ubi de Purgatorio docet illorum etiam animas,qui post baptisma susceptum, nullam omnino peccati maculam incurrerunt, illas etiam , quae post contractam peccati maculam, vel in suis corporibus, vel eisdem exutae corporibus sunt purgatas in coelum mox recipi, & Intueri clarE Ipsum Deum trinum , & unum sicuti est , promeritorum tamen dirersitate alium is
alio persemus. Pacis Arua y.Ex Coelestino Papa Epist. ad Episcopos Galliae cap. ra. Tanta inquit , erga homines es fonitas Dei . us
370쪽
Appendix de Merito . Ruaest. L
Hona, atque pro his quae largitur est,aeterna praemia sit donaturus. 9stos Arua η. Ex Patribus et Cypriano& lib. de unitate Ecclesiae his
verbis : Accipiunt merita nos ra mercedem. Hilario Canone 9.in Matthaeum. Ambrosio in cap. II. Luc. & se mone 'in Psalm. I 18. ubi de justo loquens ait, Seis sibi regnum eaelorum , Angelorum
eonfortium , eoronam quoque bonorum
repositam esse meritorum. Et S. Augustino Epistola Ios. Nullane
igitur funt me ita justorum λ Sunt plan quia junioni. Et posteti: Sicut merito
pereati tanquam Nipendium redditur mors , ita merito juNitiae tanquam m- pendium vita aeterna . Et postea: Suod efr ergo meritum ante gratiam Z quo merito percipit gratiam , cum omne Honum meritum nostrum non in no/is fac=at nisi Vatia , π eum Deus coronat merita no Fra , nihil aliud eoronat, quam munera
data fueriuratia, inripiunt etiam esse merita nosIra Aona , per iIIam tamen, nam
me illa subtraxerit, eadit homo , non erectus, Ied praeeifluatus libero arsitrio . Et postea . considerans illa Apostoli per-Ha , Sontim certamen certavi, eursum
jam merita sua Bona commemorat,ut post Hona merita eonfestuatur coronam , qui pos merita mala eo ceutus es gratiam
Denique attendite quid sequatur , SU res , inquit, mihi eorona juyitiae, quam reddet mihi Dominus in tua die justus judex, cui raronam redderet justus judex, si non donas tyratiam miscricors Pater,
Te. Et c.7.S ergonei dona sunt bona meis rita , tua non Deus coronat merita tuaranquam merita tua ς sed tanquam dona sua. Et ser. 18.de verbis Apostolic. s. cum Deus coronat merita tua , nihiI eorouat,
nisi dona sua. HIs subscribit S. Prosper in responsione ad caput G. Gallorum Iustificatui,
inquit, homo aecepit douum quo Hedio acquirat, me Flum. Et S. Bernard.serm.68. in Cantica; Merita , inquit,ha -δere audes, habita data noveris, perni cios paupertas , penuria meritorum . Adstipulatur etiam ratio; Ibi enim da turlocus merito, ubi Iocus est justitiae ratqui inter hominem , & Deum datur justitiae locus , non quidem secundum absolutam aequalitatem , sed secundum proportionem quamdam , ii quantum scilicet uterque operatur secundiimm dum suum; Deus quidem ordinando h minem in ultimum finem , homo verti agendo secundum ordinationem Dei . Oficiunt haeretici, varios Scriptum textus, quibus probare nituntur,prim homnia nostra opera esse immunda : Sic Isaiae G Foctifumus ut immundus omnernor, o quasi pannus menstruatae univer justitiae nostrae ergo tantum abest , ut opera nostra aliquid mercedis apud Deum promereantur , imo divinam, indignationem provocant. Secundo quod omnia opera nostra sint inullistia : Sic Lucae I s. Cum feceritis omnia ,
quae praecepta sunt vobis, dicite, quia feret inutiles fumus . Tertio quod vita
aeterna detur tanquam haereditas nobis
ut filiis ex misericordia , dc gratia : igitur non propter bona opera. Patet antecedens ex illo Isaiae sy. Omnessitienteruenite ad aquas : venite , emite absque argento , o afrique ulla eommutatione .
Item ex illo ad Rom. 8. Si Filii, tu saeredes, saeredes quidem Dei. Consequentia
etiam apparet vera ex illo Rom. II. Ei aute=v qui operatur merees imputatur ,
non seundum gratiam, sed seundum de
Altum & consequenter cum vita aeterna nobis gratis conseratur,evidens est, quod non detur propter merita . Respondeo Aaos omnes contextus Scripturae sacrae nobis non adversari, Non quidem primus : nam ut fatetur etiam
Calvinus , mens Isaiae sol tun est referre querimoniam Judaeorum,qui in exilium