Tractatus novi de potu caphé; de Chinensium thé; et de chocolata. Parisiis apud Petrum Muguet, 1685

171쪽

DEV ANI LL A. V Anilla, quam alii Meeussichil - -

eant est illiqua odore Dari, m- stuque acri stomaehum & cor roborat, glutinosos humores incidit εc ait nuat , ipotenterque menenis resistit. Cum Tabaco mixta ejus ingratum fumi odorem corrigit. Fuse describituraupud Eusebimn erembergium, & de Lais ilib. .cap. i

Succus est inspissatus ex fructiferi H

arbore Achiori, aliis Charivarica aut Pat qua ducta. Eam sic describit X nta referente de Laet l. .e. 3 Nieremberg. l. I .c. 68. Arbor est persimilis magnitudine, trunco & forma Aran- tiorum arbori non absimilisuefolia colore & acerbitate ulmi folia referunt; μcortex, truncus ac rami rufi sunt ad H. Viride accedentes; flores in quinque

folia distincti stellisermes coloes; alis

172쪽

purpurei, fructus primo castaneae cortici similes, forma&magnitudi- ne par diamygdalae Viridis, qua- drangulares tamen 6c qui maturisssponte aperiuntur , granaque instar

uvas sed rotundiora continent.Ame- ς ' iricani magno hanc arborem pretios habent, juxtaque suas edes plantant. ΠΤoto anno viridescit,& vere fructum emittit, quo tempor caeditur arbor.

Ex ligno, sicut ex silice, ignis elicitur; cortex aptissimus funibus parandis, qui cannabinis fortiores sunt. Ex

semine tinctum conficitur rubro sa- ς turata, qua Pictores utuntur. Usum ς

quoque nabet illa in Medicina, quia frigidae qualitatis est pota cum aliqua ejusdem facultatis aqua aut exteritis applicita, febris temperat ar dorem, dysenteriamque sistit. Tan- ές dem omnibus potionibus refrigerat si ' tibus, & ideo Chocolatae utiliter ati miscetur saporis & coloris gratia. Achiola, inquit Thomas in cujusdam arboris rotundis sui quis suc-ca granis rubris refertae sunt,

173쪽

DE CHO COLATA. is

ex quibus paratur Achiota, quem primo in massam redigunt, mox exsiccatam in globulos, placentulasve efformalit quas in foro venenum eX- ponunt.Achiota, paulo supra ait, qua- Qitatis est penetrantis & attenuanti ut ex Americanorum Medicorum

praxi patet, qui experientia edocti, illum quotidie ad incidendos & at tenuandos crassos viscidosque hu- mores asthmatis & dysuriae paren- tes praescribunt, in omnibusque pe- ctoris aut viscerum aliorum in- farctibus, ac similibus morbis utili-

eter usurpant.

EXistimat. Colmenero non male aliis Choeolatae ingredientibus adjungi amygdalas, sed Americinas intelligit ab Acosta ita descriptas hist.

nat. l. .c.29. Est alia, inquit, Cocos species , quae intra nucleum maxu mam copiam habet fructuum quo-

rundam instar amygdalarum, & non

174쪽

' secus ac grana pomi granati dispota toriam. Quae amygdalae Castiliens bus triplo majores sunt, sapore non admodum diverso Danquam acerbiore, humidae pariter & oleaginosae. Cibus non ingratus est, locoque Amygdalarum in America utuntur ad massa panes aliasque cupedias conficiendas. Vide si v ,plura quae de his dis erit, parvae ad rem nostram utilitatis. Convenire autem videntur melius ac Indicum frumentum , multumve, quae nimis flatuosa sunt, cum hae moderate calidae, suceique sint delicati , siccae praesertim. Virides , enim & recentiores hinc repu-

diandae.

bit Aeosta, lib.de aromat.cap. 2 8. - Avellana, inquit, arbor est maxima, s recta,rotunda, tenuis & fungosa. - lia logiora&altiora palmaCoccifer1 habet, eκ ruboris Hunmitate enas- centia

175쪽

centia, inter quae virgulae floribus albis fere inodoris onustae pullulant, ex quibus fructus Areca nascitur,nus cum magnitudine, exigui ovi gallinacei forma, quem viridem alia' quando cum foliis masticant, aut ad solent siccatum cibis admiscent, potionibusque adstringenti- - -bus. Hasce avelsanus eligit Medicus Le- desinensis, qui de Chocolata scripsit. Ab amygdalarum qualitatibus non recedunt, sed magis siceae & biliosae sunt. Igni leviter torrefactae stomachicae sunt, & vapores in cerebrum ascendentes reprimunt. Itaque flatibus , & fumis ex hvpochondriis sum sum elatis rationisque sedem impe- tentibus apprime conVeniunt. . M A S. Sime F RUM E NTVM t INDICVM, O MILIUM.

λ & Μilium in Choeolatae μ1V1 eonfectione male , inquit OG rm ra a quibusdam assumitur ,

176쪽

trumque enim flatuosum &meIancholicum , idque videntur dunta- 'xat avaritiae causa praestare , eo quod minimi sint pretij D. NWeau ' hujus commentator asserit America- norum Ma's nihil .aliud esse quam frumentum Indicum in Gallia satis notum, & a Ximene ita descriptum. Mos differentia a spicarum colore sumitur, quas vulvs Maduas V - cat. Aliae enim aloae , aliae rubrae , aliae fere nigrae , purpureae, aeruleae & coloris variegati: quod de exte- riori cortice intelligendum , alba enim farina est. Inter autem se

menta omnia temperatum est ac

polytrophum. Propterea qui crasi sum & viscosum alimentum esse volunt , obstructionesque parere, valde hallucinantur. Barbari enim qui eo utuntur nullis a Miguntur obstructionibus , pallid6ve colore: asserunt e contra facile digeri,&a petitum acuere, imo se ante Hi*ω.

norum adventum nephriticos d

Vlores agnorasse. . Tandem nullum

177쪽

DE CHO COLATA. Is l

praestantius inter eos remedium min acutis morbis est , pectoris a mi- cum, diureticum, innoxiumque Mi- Indicum sive Panetum , a Dale- champio , Lobelio , Dodonaeoque describitur, quos consulere licet.

O REI E V A LA. OR6 Maia flos est ab Hispanis vo

catus Flor dela , propter similitudinem ejus cum aure. Folia intus purpurea, extra viridia habet,odo- . rata, aromatica, calida,ex arbore quadam provenientia, quam Xuchimacula,si seu Hi missili mexicani nuncupant.

ad Colmenero Tractatum, eu m alia

qua ingredientia omisisse,florem nempe cujusdam arboris resini ferae , Mgummi instar styracis ferentis : qui quidem flos arantiorum similiS 1. sua

178쪽

veolens & stomachicus, quem Americani Chocolatae inserunt : item sili- quam Trixochiti, quae est herba repens,

plantagini similia habens folia , sed

longiora & crassiora: Arboribus instar hederae adliam eris, easque amplectens Siliquas ferens longas ac fere rotundas, balsamum Hispaniae novae redo-Ientes , pulpa nigra & seminibus instar papaveris plenas,in aqua macer tas potenter diuretieas. εHae Amorum varietates ostendunt Chocolatae ingredientia non esse fixa, quae adduntur, detrahuntur aut immutantur , pro variis conficientium intentionibus. Vulgus nigrorum Americanorum, nihil praeter φωυ, Achiotam, Chiles se accipiunt. Alij cinnamomum redolere volunt. Alij dulcem, alij acrem esse cupiunt. Inde

sit ut varij col oris,Vari i que saporis reperiatur: diversi ue pretij dc effectus.

Chocolata in his regionibus composita nimis insipida Americanis, apud illos ver4 confecta nobis intolerabilis foret, palatumque nostrum nimium Pungens. Optima tamen si meliorem

179쪽

audiamus Europaeortina partςm,in urbe Cadix conficitur, praecipue si quis praecautione mihi familiari utatur, si numerum nempe &do sim ingredientium quae optat composituro mittat,

fidoque committat viro, qui si non illius sit professionis, saltem lab oculis suis confici curet. Alioquin Μercatorum,propolarέmque sublestam subeas fidem , qui raro optimam habent. In de illius urbis cives , qui probam habere cupiunt, domi curant conficiendam.

CAP. II. Praeparatio dr mixtio licium ad Chocolata compositionem , tum se bibendi modus.

Aeao & alia quae Chycolatam componunt, inquit sol mene- ro, contundi & teri debent in mor- tario, aut super Iapside lato & poli- to, quem in Indiis Occidentalibus . Metare vocant, huic usui

180쪽

destinatum. Sed antequum teran

tur probe siccari & torre fieri ad ignem opus est, ut facilius pisteritur, Achiota excepta: Sed curandum est

ut continub in torrefactione moveantur, ne adurantur, nigrescant M amarescant, qud vis eorum periret.

Cinnamomum & piper America- tirum , si addere velis, prinab teri dein bent, simulque eum pipere anisum, & ultimo, sed sensim, Cacao per duos aut tres dies ejus trituram iterando super lapide. Singula autem sigill tim terenda ; dein omnia pulVerata . cum Casao in vase cochlearis ope miscenda , parandaque massa quae teritur iterum super praedicta lapi- dea tabula sitiata dicta, levi suppo- sito igne, ubi mixtio probe facta, Vi-

tando nimium calorem ne butyro- partes resolvantur ac distipentur. Observandum etiam simul cum C 'cao addendam in trituratione schio- ra1n,ut iacilius color concilietur.Pul- veres omnes excepto Carao setaceo

trajiciendi sunt: Sique Cacao corteX