장음표시 사용
121쪽
Aureorrum,sive rerum cotidianarum lib. septem. lib. sex. Institutionum lib .tres.. De manumissionibus,lib. tres. Fideicommissorum lib.duos. De verborum obligationibus lib.tres. Ad edictum aedilium eurulium ib.duos. Lib. singulares. De casibus. Regularum. Dotalium. De Armula hypothecaria. vlluvLE Ius sATVRNINVM stipulationum lib. decem &nouein. Actionum,lib.decem. De officio proconsulis,litaquatuor. . e Publicorum,lib.tres. De interdictis,lib. sex. . I TDe poenis paganorum,lib.vnum.
aestionum,lib. tres. De castrensi peculio,lib.vnum.
Ad edictum,lib.octoginta tres. Ad Sabinum,lib. quinquagintaunum. Ad leges lib.viginti. Disputationum,lib.decem. Omnium tribunalium,lib.decem. De ossicio proconsulis,lib. decem. Regularum lib.septem. Fi icommiorum,lib.sex. s 'Opinionum ,lib.sex. De adulteriis, lib. quinque. De appellationibus,tib.quatuor. De officio consulis,lib. tres. Institutionum,lib.duos. De censibus,lib. sex.
122쪽
Responsorum,lib.duos. Ad edictum aedilium curulium,lib. duos. Lib. singulares. De sponialibus.
De officio praesecti urbs. De officio praefecti vigilum.
De officio curatoris rei publicae. De officio praetoris tutelaris. De officio quaestoris. De officio consularium.
πανδεκτων. De excusationibus tutelarum. Regularum rursus. IVL IV s PAVL v a.
Ad edictum,lib. octoginta. Quaestionum,lib.viginti sex. Responsorum,lib.viginti tres. Breuis edicti,lib.viginti tres. et Ad Plautium,lib. decem & octo. Ad Sabinum,lib.sedecim. Ad leges,lib.decem.
Regularum,lib. septena . Sententiarum siue factorum,lib. sex. sententiarum receptarum,lib.quinque, Ad Vitellium Sabinum,lib. quatuor. Ad Neratium, lib.quatuor. Fideleommissorum,lib.tres.s Decretorum,lib.tres. De adulteriis, lib.tres. Manualium,lib.tres. Institutionum,lib.duos.
De officio proconsulis,lib. duos. Ad legem Iuliam,lib.duos. Ad legem Aeliam Sentiam,lib.tres. De iure fisci,lib.duos. Ad edictum aedilium curulium,lib. duos. Lib. singulares. Regularum iterum. Regularum terti&
xnitionibu prolatam ex libris sexprimo,
123쪽
De poeni paganorum. De poenis militum. De pinnis omnium legum. i
De iure codicillorum. De excusationibus tutelarum. iAd senatusconsultum Teriyllianum Ad senatusconsultum Orpnitianum. 'Ad regulam Catonianam. Ad senatusconsultum Syllanianum & Claudianum. Ad senatuscontuitum Velleianum. Ad senatusconsultuin Libonianum. De officio praesecti visitum. De officio praefecti urui. De officio praetoris tutelaris De officio adsesibrum. De extraordinariis criminibus. Ad hypothecariam sormulam. Ad municipalem.
De inossicioso testamento. De centumuiralibus iudiciis. De iure singulari. De secundis tabulis. Ad orationem Diui seueri.
Ad orationem Diui Μarci & Commodi. Ad legem Velleam. Ad legem Cinciam. i Ad legem Falcidiam.
De tacito fideicommisso De portionibus,quae liberis damnatorum eonceduntur. De iuris & facti ignorantia. De adulteriis. De instructo de instrumento, A. Rcλον. ἔDe appellationibus. De adsignatione libertorum. De iure libellorum. De testamentis.
124쪽
De Iure patronatus. De iure patronatus,quod ex lege Iulia & Papia niti De actionibus. De intercesRonibus foeminarum. De operis libertorum. De variis lectionibus. . De donationibus inter virum & vxOIem. De legibus. l, De legitimis haereditatibus. . 1 GL t: De libertatibus dandis. . e
Disputationum,lib. vigintiunum.
De cognitionibus,tib sex. . t Mi sol Edicti monitorij lib. sex. De iure fisci,lib. quatuor.
Quaestionumatbtres. . VARRIvs MENANDER De re militari,lib.quatuor. AELI vs M A R . s. Institutionum,lib.sedecim. Regularum,lib quinque. E De appellationibus,tib duos. . ni De publicis iudiciis,lib.duos. it . . Lib. singulares. . l. I De delatoribus. Ad senatusconsultum Turpillianuin. Ad hypothecariam sermulam. I V L I V s A Q v I L A. Responsorum,lib.Vnum. HERENN Vs Mo Dus T leuvResponsorum,lib. undeviginti. πανό εκτῖν,lib. suodecim. . Regularum,lib. decem. Disserentiarum,lib. novem. Excusationum,lib. X.
125쪽
Lib. singulares. De praescriptionibus. De inossicioso testamento. De manumissionibus. De legatis & fideicommissis Detestamentis. Eici ρηματικ . De enucleatis casibus. De differentia dotis.
De ritu nuptiarum. ITA RANT IN Vs PATERNVM De re militari,lib.quatuor. AE MYLIvs MACEM De re militari,lib.duos.
De publicis iudiciis,lib.duos. I De ossicio praesidis,lib duos. . De appellationibus,tib.duos.
lib. singulares. IDe testibus. De officio praesem: praetorio De muneribus ciuilibus.
126쪽
Os,Fracicus, Germanicus, Anticus,Mricanus, Aiarilaus, Vandalicus,pius elis,incbtus,uictor ac tria
umphator semper Augustus: Theophilo, Doroat,eo, Theodoro, Udoro, Anatolio,Thalleinuo, er cratino uiris illustribus ante cessoribus, er Salaminio uia '
M N E M reipublicae nostrae sanctionem iam esse purgatam & composita, tam inquatuor libris Institutionum seu elementorum, quam in libris quinquaginta Digestoruseu Pande rum, necnon duode-- .cim Imperialium constitutionum:
a quis ampli',quam nos cognoscit Mando omnia quidε, quae oportuerat & ab initio magare, de post omnium consummationem factam libenter admittentes definire : iam per nostras orationes tam in Graeca lingua,quam Romanorum quas de aeternas fieri optamus explicita sunt. Sed cum vos & omnes postea proselibres legitimae scientiae constitutos etiam hoc oportuerat scire,quid & in quibus temporibus tradi studiosis necessarium credamus, ut ex hoc optimi atque eruditissimi efficiantur: ideoque praesentem diuinam ori rationem ad vos praecipu3 faciendam existimauimus: quatenus tam prugentia vestra, quari caeteri anteceta res,qui eandem artem in omne aeuum exercere malu rint,nostris regulis obseruatis,inclytam viam eruditionis legitimae possint ambulare. Itaq; chm dubio procul necesse sit institutiones in omnibus studiis primum sibi vindicare locum, utpote prima vestigia cuiusque
scientiae mediocriter tradentes: ex libris autem quin quaginta nostrorum Digestorum sex & triginta tantuma modo
127쪽
modo suilacere,iam ad vestram expositionem, quari ad Diuuentutis eruditionem iudicemus et ordinem corum αtramites, per quos ambulandum est,manifestare tempestiuum nobis videtur: & vos in memoriam quidem eorum,quae antea tradebatis, redigere: ostendere autem nouellae nostrae copositionis tam utilitatona, quam tempora, ut nihil huius artis relinquatur incognitum. Et antea quidem quemadmodum vestra scit prudentia ex tanta legum multitudine, quae in librorum quidem duo
millia, versuum autem tricies centena extendebatur:
nihil aliud ,nisi sex tantum libros, ct ipsos confusos, α iura in se utilia perraro habentes, a voce magistri discipuli accipiebant caeteris iam desuetis & omnino inutis. RIn his sex libris Caij nostri institutiones & libri singularcs quatuor,primus da vetere illa rei uxoriae actio-iae, secundus de tutelis, & tertius , nec non quartus datustamentis & legatis connumerabantur: quos neque totos per consequentias accipiebant, ct multas partes e rum quasi superuac uas praeteribat. Et primo quidem anno hoc opus tradebatur legentibus,non secundum edicti perpetui ordinatione, sed passim & quasi per faturam collectu,utili inutilib' milio, maxima tam e parte inutilibus deputata. Secundo aute anno praepostera ordinatione habita,prima pars legum eis tradebatur, quibusdam certis ab ca titulis exceptis:cu erat enormo
post institutiones aliud legere quis, quod in legibus & Fprimum positu est,& nuncupatione meruit- σω nov. Post eoru vero lectionem, neq; illam continuam, sed I articulare,& magna ex parte inutilem constituta: titui eis alij tradebatur,tam ex illa parte lesu,quae de iudiciis raucupatur,ipsis no continua, sed raram utiliu recitatione praebetibus, quas caetero toto volumine inutilicostituto:qu. in ex illa,quq de rebus appullatur,octo libris semotis de in iis multis partibus legetibus inutis,ut non idoneis,nec aptissimis ad eruditionem constitutis. Tertio vero anno,quod in utroq; volumine,id est,de rebus vel de iudiciis,in secudo anno n5 erat traditu :accipiebant secundu vicissitudinem utriusq; voluminis,&ad sublimissimu Papinianum,eiusque respoti iter eis aperiebatur
128쪽
Λ riebatur. Et ex predicta resp6sorum colammatione,quet decimo & notio libro c6cludebatur,octo tantumodo libros accipiebat: nec eoru totum corpus eis tradebatur, sed pauca ex multis,& breuissima ex amplissimis, ut adhuc sitientes ab eis recederent. His igitur solis: professoribus traditis, Pauliana resposa per semetipsos recitabant : neq; hoc in solidia, sed per imperfectu , & iam
quodamodo male colaetu inc5 sequetiae cursum. Is erat in quartu annia antiquq prudeliae finis: Visi quis ea, quae recitabat, enumerare vellet, copulatioe habita inueniret ex tam immensa legia multitudine vix vcrsuu sexaginta milia eosvacuae notionis perlegisse: omnibus aliis vi deuiis S iracognitis constitutis,& tunc tantumodo exa-
liqua minima parte recitandis, quoties vel iudiciorum usus hoc exegit, vel ipsi magistri lesu aliquid ex iis perlegere festinabatis,ut esset vobis aliquid amplius disci- Τόgrta et
puloru peritia. Et haec quide fuerunt antiquae erudi- υπάτων. tionis monumeta, secundum quod & vestro testina onio loquendi confirmatur. Nos vero tantam penuriam legum inueni- forma eiβentes,& hoc miserrimu iudicantes: legitimos thesauros culosamita . volentibus aperimus,quibus per vest a prudeliam ero- liaris ogatis,ditissὰmi legum oratores efficiatur discipuli. Et q-sorior R i M o quidem ANNO nostras hauriat institutiones, Oebsula . ex omni pene veterum institutionu corpore elimatas, & risio p. sab omnibus turbidis sontibus in unu liquidum stagnum modo ,e- corriuatas,tam per Tribonianum Virii magnificum ma- teres lati-Q gistrum& exquaestore sacri palatij&l exconsule,qu 'm nil opule, duos ex vobis,id est Theophilu & Dorotheum facundissimos antecessores. In reliqua vero anni partem secun- o milite, dum optimam consequetiam primam legum partem eis tradi sancimus,quae graeco vocabulom nucupa' quaestore, tur,qua nihil est anterius: quia quod primu est,aliud an- -οωe, late se habere n5 potest. Et haec eis exordium & fin zm eru ρε, oes oditionis primi anni esse decernimus: cuius auditores no s. volumus: vetere tam friuolo, quam ridiculo cognomine pondios appellari, sed Iustinianeos nouos nuncu- xerunt. pari.&hoc in omne post futuru aeuu obtinere cessemus: ut hi, qui rudes adhuc legitimae scienti capessendae ad- M. Potiri
spirant, Se scita prioris anni accipere mal 9erint, nostru Lysa ij notus
129쪽
nomen mereantur: quia illico tradedum est eis primum ovolumen, quod nobis emanauit authoribus, antea enim dignum antiqua confusione legum cognomen habebat: cum aute leges tam clare & dilucide animis eoru trade..dae sint: necesse erit eos & cognomine mutato fulgere. s 1 c V N D o aute A N N o,per que ex edicto eis nomε
antea positu,& a nobis probatu est: vel de iudiciis libros septe,vel de rebus octo eos accipere sancimus,secundu quod teporis vicissitudo indulserit, qua intactam obseeuari praecipimus. Sed eos libros de iudiciis vel rebus totos per sua consequentiam accipiat,nullo penitus ex his derelicto: quia omnia noua pulchritudine sunt decorata,nullo inutili, nullo desueto in iis penitus inueni edo. AAlterutri aute eorunde volumini, id est de iudiciis vel de rebus adiungi insecussi anni audi etiam volum' quatuor libros singulares,quos ex omni compositione qira- tuordecim libroru excerpsimus. ex collectione quidem tripertita voluminis, quod de dotibus co posuimus,uno libro excerpto: ex duob' autem de tutelis & curationibus,item uno: sed Jc ex gemino volumine de testametis.
uno: dc ex septe libris de legatis & fideicomissis, & quae
circa ea sunt, simili modo uno tantum libro . hos igitur quatuor libros,qui primordiis sinsularii memoratarum compositionu pret positi sunt,tantumodo a vobis eis tradi sancimus, caeteris dece opportuno tempori coserua-dis: quia neq; possibile est, neque secundi anni tempus ssufficit ad istorum quatuordecim librorum magistri voce eis tradendorum recitationem. τ 1 R. T r i deniq;A N N r doctrina tale ordine sortiatur, ut siue libros de iudiciis,sive de reb' secundu vices legere eis sors tulerit: cocurrat tripertita legum singulariu dispositio,& inprimis liber singularis ad hypothecaria formulam, quε opportuno loco,in quo de hypothecis loquimur,porruimus ut cum aemula sat pignoraticiis actionibus, quae in libris de rebus positae sunt mo abhorreat earu vicinitatem,cum circa easde res ambabus pene idem studiu sit. Et post eum libru singularem alius similiter eis aperiatur, que de usuris : item alius, quem ad edictu aedilium,3: de redhibitoria acti5e,ae de euictionibus, necno du
130쪽
Viae stipulatione coposuimus. cum enim-de emptionibus & veditionib', legibus cauta sunt, in libris de rebus perfulgeret: hae autem omnes,quas diximus,definitiones in ultima parte praetorij cdicti essent positae: ne-eessarib eas in anteriore locu transtulim', ne a veditionibus,quaru quasi ministrae sunt & vicinae,ulterius de- vagetur. Et hos tres libros pro acutissimi Papiniani lectione tradedos posuimus,cuius volumina in tertio anno studiosi recitabant: no ex omni eorum corpore, sed sparsim pauca ex multis & in hac parte accipietes. Vobis aut e pulcherrime Papinianus no solum ex responsis, quae in decem & nouem libris coposita fuerant, sedia etiam ex libris septem & triginta quaestionu,& gemino
volumine desinitionu,necnon de adulteriis,& pone omni eius expositione in Digestorii nostrorum ordinatione perfulgente,propriis partibus praeclaram sui recitationem praebebit. Ac ne terti j anni auditores, quos Papinianistas vocabant,nome & sestiuitatem eius amittere videatur: ipse iteru in tertium annum per bellissima machinationem introductus est. librum enim hypothecariae ex primordiis plenum eiusdem maximi Papiniani fecimus: ut & lectionem & nome ex eo habeant, Papinianistaeque vocetur:& eius reminiscentes laetificentur,& festum diem que cum primu leges eius accipiebant,celebrare solebant,peragant:& maneat viri sublic missimi praefectori j Papiniani per hoc in aeternum memoria. hocq; termino tertij anni doctrina concludatur.
Sed quia solitu est ARTO ANNO studiosos
Graeco & consueto quodamodo vocabulo λυτας appellari: habeant quide,ii maluerint, hoc cognome.pro responsis autem prudentissimi Pauli, quae antea ex libris triginta tribus vix in decem & octo recitabant, per iam expositam confusionem eos legentes: decem libros singulares,qui ex quatuordecim,quos ante enumerauim',1upersunt,studeant lectitare: multo maiores & ampliores prudeli et ex eis thesauros consecuturi,quam ex Paulianis habebant resposis. Et ita omnis ordo libroru singularium a nobis copositus,& in decem & septe libros Partitus eoru animis imponetur: quem in duabus Di