장음표시 사용
171쪽
Innuri piscantibus liborum est, casam in litore po- onere,in quam se recipiant.
I Ntantum,ut soli domini constituantur,qui ibi qdificant: sed quandiu aedificium manet.alioquin aedificio dilapso, quasi iure postliminij reuertitur locus in pristinam caussam e & si alius in eodem loco aedificauerit, eius fiet. uniuersitatis sunt, non singulorum, quae in ciuitatibus sunt theatra, stadia, & si qua alia sunt communia ciuitatum. Itemque nec seruus communis ciuitatis , singulorum pro parte intelligitur, sed uniuersitatis. & ideo tam contra ciuem, quam pro eo posse se uum ciuitatis torqueri,diui fratres rescripserunt:&libertus ciuitatis non habet necesse veniam edicti petere, si vocet in ius aliquem ex civibus. Sacrae res, ScJNMnari religioste,& sanctae nullius in bonis sunt sacrari autem res sunt, quae publice consecratae sunt, non priua-Gesido. tim.Si quis emo priuatum sibi sacruni constituerit, sacrum non est,ted profanum. semel autem arde sacra sa-cta , etiam diruto aedificio, locus sacer manet. Religiosum locum unumqueinque sua voluntate facere , dum mortuum insere in locum suum. In commune autem sepulchrum etiam inuitis caeteris licet inferre: sed& in alienum locum,concedente domino aicet inferre: α licet postea ratum habuerit, qu in illatus est mortuus, religiosiis locus fit. Cenotaphium quoque nra- Veis placet locum esse religiosum, sicut testis est in ea re Virgilius. SV 3 r. VI. Pr A N V s Γυ. x x v. ad iam . Ed diui fiatres contra rescripserunt.
SAnctum est,quod ab iniuria hominum derensum a que munitum st. sinctum autem dictum est a sagminibus sunt enim sagmina quaedam herbae,quas legati potuiti Romani ferre solebant, ne quis eos violaret: scutegati Graecoru.ea,quae vocantur κuρυκεια, serunt. In
municipiis quoque muros esse sinctos, Sabinum rect3- respondisse,Camus refert: prohiberique oportere, noquid in his immitteretur.
172쪽
A ix. VLPI AN v s lib. Lx et x. ad edictum. SAcra loca sunt,quq publice dedicata sunt,siue in ciuitate,siue in agro. Sciendum est, locum publicum tunc sacrum fieri posse: cum princeps eum dedicauit, vel dedicandi dedit potestatem. Illud notandum est: aliud esse sacrum locum, aliud sacrarium. Sacer locus locus consecratus. sacrarium est locus, in quo sacrae res ponuntur: quod etiam in aedificio priuato esse potest:&selent,qui liberare eum locum religione volunt, sacra inde euocare. Proprie dicim' sancta,quae nec sacra nec profaria sunt,sed sanetione quadam confirmata: vi sunt leges , quia sanctione quada subnixae sunt.quoda enim sanctione quada subnixum est, id sanctum est,& si deo non sit consecratum. & interdum in sanctionibus adiicitus: ut qui ibi aliquid commisit , capite puniatur. Muros aute municipales, nec reficere licet line principis vel praesidis authoritate, nec aliquid eis coniungere , Vel supponere. Res fac non recipit aestim
ARisto ait: sicut id, quod in mari aedificatum esset, fieret priuatum: ita quod a mari occupatum sit,seri publicum.
XI. I D E M lib. r i . Ex mariis temonibus. SI quis violauerit muros,capite punitur: sicuti squis transcedet scalis admotis, vel alia qualibet ratione. Nam ciues Romanos alia,qu. na per portas Α, egredi nori licet: cum id hostile & abominandum sit. nam Romuli frater Remus occisus traditur ob id,quod murum tramstendere voluerit.
vir in dignisntepositus praefertur in dignitate uxori: cunν tus non transis de inferior ibus adsuperiores.har. v x P I A N v s lib. I. x t i. Ad edictum. 'oNsvLARI Reminae utique consularem virum praeferendum esse,nemo amsigit. sedi vir praesectori us an foeminae consulari praeseratur,videndum. & putem praeserri,quia Flor maior
173쪽
maior dignitas in sexu virili. Consulares autem formi- onas dicunus consularium uxores.adiicit Saturninus, derrintres: quod nec usquam relatum est, nec unquam receptum. Sem -- Misas evel test---ndiserenopas. r. MARCELLVS id. ix I. Deci Mn.
CAGus Longinus non putat ei permittendum, qui
pmpter turpitudinem senatu motus,nec restitutus est: iudicare,vel testimonium dicere: quia lex Iuliar petundarum hoc fieri vetat. xxx. M o D Es T I N V s tib. v i. Regulari . SEnatorem remotum senatu capite non minui, sed Romae morari: diuus Seuerus & Antoninus restria et serunt. xl x. POMPONIVS lib. XII. Ex variis lactis Q.
QVi indignus est inferiore ordine,indignior est su
SEnatoris filium accipere debemus M tantum elim, qui naturalis est,uerlan adoptiuum quoque . neque intererit,a quo vel qualiter adopinus fiterit.nec interest, iam in senatoria dignitate e5stitutus eum susceperit,an ante senatoriam dignitatem. v r. P A v L V s lib. II. Ad L. Iuliam Putam. SEnatoris filius est & is, quem in adoptionem accipiti quem diu tamen in familia eius manet. emanci- τpatus enim nomen filij emancipatione amittit. A senatore vero in adoptionem filius datus ei, qui inseri ris dignitatis est:quasi senatoris filius videtur.quia non amittitur senatoria dignitas adoptine inferioris dignitatis: non magis,quem ut consularis esse desinat. Filius legitimus Onasu alis emancipatus a patre, nihilomin- 'stius senatoris dicisur: γ conceptus ante remotionem patris a Senatu icet ps remotionem natus enatoris filius dicit . v I I. v L P I A N V S lib. s. Ad L. Iuliam rapiam.
EΜ nuipatum a patre senatore quasi senatoris filium. haberi placet. Item Labeo scribit: etiam eum , qui Dost mortem patris senatoris natus sit,quasi senatoris filium
174쪽
trum estas ed eum,qui postea,qunn pater eius de senatu
motus est,concipitur & nascitur: Proeulus & Pegasus opinantur,non quasi senatoris filium . quorum sei tentia vera est. nec enim proprie senatoris filius dicituris,cuius pater senatu motus est, antequam ipse nasceretur. Sed ii quis conceptus quidem sit,antequam pater esus senatu moveatur: riatus autem post patris dignitate
amissam: magis est,ut quas seriatoris filius intelligatur. tempus enim conceptionis spectandum plerisque placuit. Si quis & patrem & auum habuerit senatorem: α quasi filius, & quasi nepos senatoris intelligitur . sed si pater amiserit dignitatem ante huius conceptionem: quaeri poterit, an quamuis quasi senatoris filius non imn telligatur: quasi nepos tamen intelligi debeat i d magis est,ut debeat: ut aut potius ei dignitas prosit, quam obsit casus patris.
Uxores coruscarat radiis maritorum, eorum dilitate γ i- Misenogaudent etiam post mollem lsorum,donec nubant alii inferiorisgradus: cpis eas. diguitatem amittuM. v ri I. IDEM lib. V i. Fidei commissorum.
Foeminae nuptae clarissimis personis, clarissimarum
foeminarum appellatione continentur. Clarissimarum foeminarum nomine semiorum filiae, nisi quae viros clarissimos sortitae sunt, non habentur. Foeminis e enim dignitatem clarissimam mariti tribuunt: parentes Q vero , donec plebeis nuptiis fuerint copulatae. tamdiu igitur clarissima forinina erit, quam diu senatori nupta est,uel clarissimo: aut separata ab eo, alij inferioris dignitatis non nupsit. Sicut easus patris non uocet fili a me debet prodessoste illic
i Iliam senatoris nuptias liberti secutam, patris casus non facit uxorem.nam quaesita dignitas,liberis pro-
Pter casum patris remoti a senatu,auterenda non est.
X. VLPIANV s lib. x x x i i I r. Ad edictum.
Iberos senatorum accipere debemus, non tantu senatorum filios: veru etiam omnes, qui geniti ex idissuel ex liberis eorum dicatur: siue naturales, siue ad-d optiui
175쪽
optiui sint liberi senatorum, ex ovibus nati dicuntur sed si ex filia senatoris natus sit: spectare debemus p
tris eius conditionem. Dixistas sinatoria non mutat proprium domicilium X r. P A v L Y s lib. xi i. Ad edictum.
SEnatores licet in urbe domicilium habere videantur: tamen & ibi,unde oriundi sunt, habere domicialium intelliMntur. quia dignitas domicilij adiectio potius dedine,quis permutasse videtur.
Mptae prius consulari viro,impetrare solent apri cipe quavis perraro ut nuptae iterum minoris dignitatis viro, nihilominus in consulari maneant dignitate: ut scio Antoninum Augustum Iuliae Mammeae e sebrinae suae indulsisse. senatores autem accipiendum est eos, qui a patriciis Sceonsulibus usque ad omnes viros illustres descendunttquia hi seli in senatu sententiam dicere possunt.
Consulatus ossicium circa mammissiones versatur: consules habent adminis, asionem Nolidum, . eausa Gramino ex cons
tibus eorpta non potest per alium explicari nisi in casu necessit tis, constules viaselsos Insumseruos suos manumittere, nisi s
v L p i A N v s-rr. De ossicis consulis.l Fficium consulis est,consilium praebere manumittere volentibus.Consules & seorsum. '& singuli manumittere possunt: sed non po-- qui apud alterum nomina edidit, apud Pterum manumittere. separatae enim sent manumissiones. sanὶ si qua ex caussa collega non potest manumi terer infimitate scilicet, vel alia caussa impeditus : coia legam posse manumissionem expedire, Senatus censuit. Consules seruos suos manumittere apud se posse, nulla dubitatio est.Sed si evenerit, ut minor viginti annis
consul M:apud se manumittere non potest:cum ipse sit, qui
176쪽
De ossicio praefecti praetorio. as
qui ex senatusconsulto consilij causGm examinat. apud collegam vero caussa probata,potest.
DE OFFI cIo PRAEFEcTI PRAETORIO. Tit. XI.
aerario ad ilitudinem maminorum equitum a me bin electi sunt ad incipalem curam militarisque seuphbli disciplime emendalisitem. Eorum autem authoritas in Miuumn xuii augeri,ut appellaxi a pro iis Mono non posse. AVRALI vs ARCAdrvs BLlari de OF praefectiprato Reuiter commemorare necesse est, unde eo stituendi praesecti praetorio officium origo emanauerit. Ad vicem magistri equitu praefectos praetorio antiquitus esse institutos: dquibusdam scriptorib' traditum est. na clim apteteres Dictatoribus ad tempus suinina potestas crederetur: & magistros equitum sibi eligerent,qui adsociati principali curae militiae gratia, secundam post COs potestatem gererent: regimentis reipublicae ad Imperatores perpetuo trassatis,ad similitudinem magistrorum equitum praefecti praetorio a principibus electi sunt, data eis pleniore licentia ad disciplinae publieae emendationem. His cunabulis praetorio praefecto-c rum authoritas initiata: in tantum meruit augeri Vt appellari praebis praetorio non possit. nam cum antε quaesitum fuisset,an liceret a praesectis praetorio appellari ,α an iure liceret,exstarentque exempla eorum,qui ouocauerant: postea publice sententia principali lecta, appellandi facultas interdicta est. eredidit enim princeps eos, qui ob singularem industriam, explorata& grauitate, ad huius ossicij magnitudinem adhiberentur: non aliter iudicaturos esse, pro sapiendi ac luce dignitatis suae, quini ipse foret iudieaturus. Subnixi sunt& alio priuilegio: ne a sententiis eorum minores aetate ab aliis magistratibus , nisi ab ipsis praefectis praetori ,restitui possint. dii Deoia
177쪽
Digestorum lib. I. Tit. XII. DE OFFI cIO PRAEFEcTIurbi. Tit. XII.
Omnia omnino crimina qua itura urbem admittuntur,sed os quid intra centesmum miliarium admissumst, ad Praesem xi bipertinetatem cura ramis omnis,ut iusto pretio praebeatur.
v x PIANus lib. gulari de es praesecti urbi. pMnia omnino crimina praefectura urbi sibi
vindicauit: nec tantum ea, quae intra Vrbena admittuntur: verum ea quoq;,quae eXtra Vrbem intra Italiam : ut epistola diui Seueri ad Fabium Cilonem praefectum urbi missa de-Seruos,qui ad statuas confugerunt: vel sua pecunia emptos,ut manumittantur: de dominis querotes audiet..Sed & patronos egentes de suis libertis querentes audiet: & maxime si aegros se esse dicant,desiderentque a libertis exhiberi. Relegandi deporta-dique in insulam,quam Imperator adsignauerit, licentiam habet. Initio eiusdem epistolae ita scriptum est:
COMMISERIM vs. QScQuid igitur intra urbem admittitur, ad praefectum urbi videtur pertinere. Sed& si quid intra centesimum miliarium admissum sit: ad praefectum urbi pertinet. sed si ultra ipsum lapidem egressum est,nraefecti urbi notio non est. Si quis seruum suum adulterium commisisse dicat in uxorem suam,apud praesectum urbi erit audiendus. Sed & ex interdictis, o D VI AvT CL Α M,aut inte dicto, v N D E v I audire potest. Solent ad praefe-:ctum urbi remitti etiam tutores,siue curatores: qui ma. IJ in tutela siue cura versati, grauiore animaduersione indigent, quis, ut sufficiat eis , suspectorum infamia: quos probari poterit vel numis datis tutelam occupa se: Vel pretinio accepto operam dedisse, ut non idoneus tutor alicui daretur : vel consulto circa edendum patrimonium quantitatem ininuisse: vel euidenti fraudo. pupilli bona alienasse. QAod autem dictii est,ut seruos de dominis querentes praefectus audiat: sic accipiemus,non accusantes dominos hoc enim nequaquam seruo
178쪽
seruo permittendum. nisi ex receptis caussis sed si ve- Λ recunde expostulent: si saeuitiam,si duritiam,si famem, qua eos comprimant: si obscoenitatem,in quam eos c5pulerint vel compellant, apud praesectum urbi exponant. Hoc quoque officium praesecto urbi a diuo Seuero datum est: ut 'mancipia tueatur , ne prostituantur.
Praeterea curare debebit praefectus urbi, ut num utarij Iroba se gerant circa omne negocium : & temperentis, quae sunt prohibita. Clam patronus contemni se a liberto dixerit,uel contumeliosum sibi libertum queratur , vel conuicium se ab eo passum , liberosque vel uxorem, vel quid huic simile obiiciat: praefectus vobi aditus pro modo queret et corrigere eum,aut commi-B nari, aut fustibus castigare, aut ulterius procedere in ζoenam eius solet. Nam plerunque puniendi sunt & li-erti. certξ si se delatum a liberto, vel si conspirasse eum contra se cum inimicis doceat: etiam metalli poe-Da in eum statui debet. Cura carnis omnis , ut iusto Precio praebeatur, ad citram praesecturae pertinet. ideo ct forum suarium sub ipsius cura est. sed & caeterorum siue pecorum,sive armentorii, quod ad huiusmodi prς-bitionem spectat, ad ipsius curam pertinent. 4ies quoque popularium, & disciplina spectaculorum, ad pretiacti urbi curam pertinere videtur. Et sane debet dispositos milites stationarios habere, ad tuendam popu-c larium oletem ,& ad referendum sibi, quid ubi agatur. Et urbe interdicere praefectus urbi, & qualibet alia solitarum regionum potest,& negociatione,& professione, & aduocationibus, de foro, & ad tempus, dc in perpetuum . interdicere poterit & spectaculis : & si quem relegat ab Italia, submouere eum etiam a prouincia sua. Diuus Seuerus rescripsit eos etiam, qui illicitum collegium coisse dicantur : apud praesectum urbi accusandos. II. P A v L V s lib. singulari de ossisis
A Diri etia ab argetariis,vel aduersus eos, ex episto' la diui Hadriani,& in pecuniariis caussis potest.
ι II. VLPIANV s lib. i I. Ad edictum.
179쪽
PRaesectus urbi,clim terminos exierit,potestatem nobabet:extr tamen potest iubere iudicare. i.
Quaestores dicti a gemere quaerendi, qαον- quidam solebant prouinciassoriiri: alii, mi Caad:Atti incipis dicuntur,solis ti-Pris,epistoli pιe principalibus insenatu leges is vacabant. V L P I A N v s lib. sngulari de officio quaestoris. Rigo quaestoris creandi antiquisit ma est, α pene ante omnes magistratus. Iunius certa o Gracchanus libro septimo De potestatibus, etiam ipsum Romulum &Numam Pompialium binos quaestores habuisse: quos ipsi nosua voce,sed populi susagio crearent: resert. Sed sicuti dubium est, an Romulo & Numa regnantibus , qua hor fuerit : ita a Tullo Hostilio rege quaestores fuisse certum est. dc sine crebrior apud veteres opinio est,Tullum Hostilium primum in rempub. induxisse quaestores:& a genere quaerendi quaestores initio dictos & Iunius & Trebatius, & Fenestella scribiat. Ex quaestoribus quidam solebant prouincias sortiri ex senatusco sulto, quod factum est Decimo Druso& Porcina consulibus. Sane non omnes quaestores prouincias sortiebantur: verum excepti erant Candidati principis. hi e- nim solis libris principalibus in senatu legendis vacabant. Hodieque obtinuitat indiffereter Daestores creas in Mine ri, tam patricios qu in plebeios . ingrcnus est enim kῶς,id. quasi primordium gerendorum honorum, sententiae-λαι, - senatu dicendae.ex his scut diximus in quidam piis . Dint,qui Candidati principis dicuntur,qui epistolas ej .cap.I. iusis senatu legunt.
180쪽
BDe oscio praefecti vigilum. at
Pud filium finii lias praetorem,potest pater m
ius manumittere. II. P A V L V s Idro. I I r x . ad Sabinam.
Ed etiam ipsunt apud se emancipari, vel in adoptionem dari placet. Q ecimquest tor latensseruus dixit decreuitque Umι--rbanda. 1 3 r. Y L p I A N V s lib. x x v x r x. ad Saonii Arbarius Philippus Sirm seruus fugitiuus esset,Ro mae praeturam petiit:& praetor designat' est. sed nihil ei seruitutem obstititisse, it Pomponius, quasi praetor non fuerit: atqui vera etiam praetura eum fune tam- Et tamen videamus et si seruus,qu m diu latuit,dignitate praetoria sunctus st:quid dicemus. an quae dixit,quae decreuit, nullius sore momenti t an fore, propter volitatem eorum,qui apud eum egerunt ves lege,vel quo lio iurei & verum puto, nihil eorum reprobari. hoc nim humanius est: cum populus Romanus etiam seruo potuisset decernere hane potestat .sed & si seisset sestium esse,liberia effecisset.quod ius multo magis in Imperatore obseruandum cst. IIII. IDEM lib. i. de omnibus tuit ilibus. P Raetor nec tutorem, nec specialem iudiem ipse sodare potest.
Praefectus rustilum perinam noctem vigilare debet, o oberra. amor que a ibere, ne incendii easo oriatur. Cognoscit a tem de incendiari, ,essi actoritu: furib ω, raptoritatista erepe
ν A v x v s lib. Dilari de flora imaeiani. Pud vetustiores incediis arcendis triuii uiri praeerant:qui ab eo, quod excubias agebant, A noctumi dicti sunt.1nterueniebant norinu qu in Aediles Se Tribuni plebis. erat aute similia publica circa portas & muros disposita quae inde, si opus esset, ocabaturi fuerunt & priuatae familiae quae incedia vel mercede. veν gratia exstin-d iiij suerentis