장음표시 사용
181쪽
gnerent.deinde diuus Augustus maluit per se huic rei consuli Pi V L r i A N V s de praefecti τοπ.Luribus uno die incendiis exortis.
III. PAVLusu de si fem Holum. NAm salutem reipublicae tueri,nulli magis credidit
conuenire, nec alium sufficere ei rei, quam Caela rem . Itaque septem cohortes opportunis locis constitu it, ut binas regiones urbis unaquaeque cohors tueretur:praepositis eis tribunis,& super omnes spectabili viro,qui praefectus vigilum appellatur. Cognoscit prς-fectus vigilum de incendiariis,effractoribus,suribus,raptoribus,& receptoribus : nisi si qua tam atrox tamq; Ω- mota sit persona,vt pretiacto urbi remittatur.& quia pietrunque incendia fiunt culpa inhabitantium:aut riistibus castigat eos, qui negligentius ignes habuerunt:aut seuera interlocutione comminatus, fustium castigatione remittit. Effracturae fiunt plerunque in insulis,in horreis,
ubi homines prcciosissimam partem fortunarum suarum reponunt: cum Vel cella effringitur, vel armarium, vel arca.& custodes plerunque punititur, ut diuus Antoninus Erutio Claro rescripsit ait enim posse eum horreis offractis quaestionem habere deseruis custodib': liacet in illis ipsius Imperatoris portio esset. Sciendu est
autem,prqfectum vigilum per totam nocte vigilare debere:& coerrare calceatit,cum hamis &dolabris,ut curam adhibeat omnςs inquilinos admoner ne per negligentiam aliquam inccndij casus oriatur. praeterea ut aquam unusquisque in coenaculo habeat, iubetur admonere. Sed aduersus capsarios quoq;. qui mercede seruanda in balineis vestimenta suscipiunt, iudex est con situlus : ut si quid in seruandis vestimentis seaudulenter admiserint,ipse cognoscat. IIII. LPIANV s lib. singulti deIMperatores Seuerus &Antoninus Iunio Rufino pret- secto vigilum ita rescripserunt. Insularios,& eos ciuinegligenter ignes apud se habuerunt, potes fustibus &fagullis caedi iubere: eos autem,qui dolo fecisse incendium conuincentur, ad Fabium Cilonem praesectum ur
182쪽
De ossicio proconsulis & legati. 29
bi amicum nostrum remittere, &sugitiuos conquirere, eosque dominis reddere debes.
noconsu antequam ingrediatur prouinciansibi de tutam,ta vis,l. adriflictionem volu utariam exercere potens, non contentiosam sed le- Q-- fragatus procos is nussam. Intellige secundum Gil. quod respectu in tro . epiadicu es necessaria:licet reste Iu partium se voluntaria. 'LI. quo VI. MANVS lib. I. Distulationum. le votet ef
Rocosul ubique quidem proconsularia in- se: ocos signia habet statim atque urbe egressus est: le putrini epotestatem aute non exercet,nisi in ea pro- docet, uincia,quae ei decreta est. y I I. M Α R T I A N v s. lib. r.Institutionum.
Ob Πς proconsules statim,quam urbem egressi silerini,habent iurisdictionem: non tamen conteti sam,sed voluntaria: ut ecce manumitti apud eos possitnt tam liberi,qu. inserui,& adoptiones fieri. Apud lega tum vero proconsulis nemo manumittere potest , quia non habet iurisdi ctionem talem. III. VLPIANus lib. x x V r. ad Sabinum. TEc adoptare potest.omnino enim non est apud eum
Proconsul post suum ingressum potest facere ligatum, O eidem
C iurisdictionem committere. O legatus proconsulis antequam proconsul ingrediatur,turi imonem non h4bet, ratibuitis proo nsum non confirmat acta per legarum nisi Gnunc. proconsul si sit impeditus ex caussa necessaria, ante ingressum legatum potest mi toe in prouinciam. III l. I D E M. lib. r. de . proconsulis.
Obseruare autem proconsulem oportet,iae in hospiciis praebendis oneret prouinciam : ut Imperator noster cum patre Aufidio Seueriano rescripsit. Nemo proconsulum statores suos habere potest : sed vice eorum milites ministerio in prouinciis funguntur. Proficisci autem proconsulem melius quidem est sine v-xore. sed &cum uxore potest: dummodo sciat senatum Cotta de Messala consulibus censuisse: suturu,ut si quid
183쪽
uxores eorum,qui ad officia proficiscutur,deliquerint: ab ipsis ratio & vindicta exigatur. Antequam Verones prouinciae sibi decret proconsul ingressus siu: edi turn debet de aduentu suo mittere,continens commendationem aliqua sui di si qua ei familiaritas fit cum prouincialibus, et coniunctio.&maXima excusans,ne publice vel priuatim ei occurrant.esse enim coueniens, Hunusquisque in sua eum patria excipiat. Recta autem αφrdine faciet, si edictum decetari suo miserit: simi
cetque qua die fines sit ingressurus plerunque enim incerta & inopinata turbant prouinciales , & amaa impediunt. Ingressus etiam hoc obseruare debet: ut per eam partem prouinciam ingrediatur, per quam ireredi m ris est. sed & quas Graeci appellat,sive κατά- Eet hoc: obseruare,in quam primum ciuitatemvel veniat, vel adplicet. magni enim raci prouinciales seruari sibi consuetudine huiusmodi praerogatiuas .Quaedam prouinciae etiam hoc Habet i per mare in eas proconsul veniat: ut Asia scilicet.vsque adeo, ut imperator Antoninus Agustus ad desideria Asianom rescripserit: procosuli necessitate impositam per mare Asia adplicare,' rei mihi uti fora IMων cφεσον primam attingere. Post haec ingressius prouinciam, andare iurisdictionem l gato suo debet ineque hoc ante facere,qu insuerit prouinciam ingressus est enim perqua absurdum,antequam ipse iurisdictione nanciscatur: nec enim prius ei com- γpetit,quum in prouincia venerit alij eam madare,quam non habet. sed si antea fecerit, & ingressus prouincian, in eadem voluntate suerit: credendum est, videri legatum habere iuri s dimonem : non exinde, ex quo mand ta est,sed ex quo prouinciam proconsul ingressus est.
- Liquando mandare iurisdictionem proconsuI p
tas , k si nodum in prouinciam peruenerit. quid mnim si necessariam moram in itinere patiaturrinaturissi- autem legatus in prouincram perventurus sit Proconsul potesὶ quantum ad motionem caussas metaimperi suo legato committere non θ iuum ad decisonem. 'o sul ium debeva m xenia recipere , licet Dandos infit: non tumera ea
184쪽
. VI. VLPIA NYs lib. I. de ossicis proconsSolet otiam custodiarum cognitionem mandare legatis: scilicet ut praeauditas custodias ad se rcinittant. ut innocentem ipse liberet. sed hoc genus mandati extraordinarium est. nec enim potest quis gladij potestatem sibi datam, vel cuius alterius coercitionis ad alium transferre: nec liberandi igitur reos ius, cum accusari apud eum non possint. Sicut aute madare iurisdictionem,Vel non mandare, est in arbitrio proconsulis: ita adimere mandatam iurisdictioneni licet quidem proconsuli:non autem debet inconsulto principe hoc facere. Legatos non oportet principem c6sulere,sed procon, sulem suum: & is ad consultationes legatorum debebit respodere. Non vero in totv xeniis abstinere debebit proconsul,sed modum adiicere : ut neq; morose in to- hoc
tum abstineat, neque auare modum Xeniorum excedat. mu et umquam rem diuus Seuerus& imperator Antoninus cle- modo pulpantissima epistola sunt moderati: cuius opistolae verba dueOuid. Daec sunt: Quantum ad xenia pertinet, audi quid senti- ἰω.
mus.vetus prouerbium est : oirta πυ4 α , δυτε παν ori, o ooc meὰ Nubeop. Nam valde inhumanum est, a nemine accipere: sed passiim, vilissimum est: &per omnia,auarissimum.Et quod madatis continetur: ne donum vel
munus ipse proconsul,vel qui in aliquo officio erit,accipiat remstve quid, nisi victus quotidiani caussa: ad
xenia iam non pertinet, sed ad ea quae edulium exce- dunt usum. Sed nec xenia producenda sunt ad munerum qualitatem. Proconsul debet obstinare ea quae infra V describseur,cr inpro- Minciasibi deputa habetpleniorent atem 'mi impraeter principem Hecaussa ne rua vertitur intersim monuratum, non gnoscis,licet eo scere posit. V II. I D E M II. de officio Monsulis.
SI in aliquam celebrem ciuitatem vel prouinciar c put peruenerit: pati debet eommendari sibi ciuitatem,laudesque suas non grauate audire,cum hon i suo prouinciales id vindicent: & ferias secundum mores Scconsuetudinem, quae retro obtinuit, dare. Aedes etiam sacras
185쪽
sacras & opera publica circumire inspiciendi gratia, an sarta tecta sint,& quae sint,vel an aliqua resectione indigeant:& si qua coepta sunt,ut consumentur, prout vires eius reipublicet permittunt,curare debet. Curatoresque operum diligentes de solenniter praeponere: ministeria quoque militaria,si opus fuerit, ad curatores adiuuandos dare. Cum plenissimam aute iurisdictione pro' consul habeat: omnium partes , qui Romae quasi magistratus,vel extra ordinem ius dicunt,ad ipsum pertinet.
ET ideo maius imperium in ea prouincia habet omnibus,post principem. I x. t D E M lib. t i .de officio Proconsulis. NEc quidquam est in prouincia,quod nons er ipsum expediat. Sane si fiscalis pecuniaria caussa sit, quae ad procuratorem principis respicit Ineli' fecerit,si abstineat. Vbi decretum necessarium est, per libellum id proconsul expedire non potest. Omnia enim,'uqcun que caussae cognitionem desiderant: per libellum non possunt expediri. Circa aduocatos patietem esse proconsulem oportet, sed cum ingenio , ne contemptibilis videatur: nec ideo dissimulare,si quos caussarum cocinnatores vel redemptores deprehendat: eos quoque solos pati postulare, quibus per edictum eius postularς
permittitur. Proconsul de plano cog scit inter parentes Obleros, palimnos libertos obsequia non praestantes. Bariolus.
De plano autem proconsul potest expedire haec. ut obsequium parentibus,& patronis,liberisque patronoruexhiberi iuseat: comminari etiam & terrere filium a pa. tre oblatum,qui non ut oportet conuersari dicatur poterit de plano similiter & libertum non obsequenteni
emendare,aut Verbis,aut fustium castigatione. Proconsul ordinem seruare debet cisca aduocatos audiendos O non babentibus aduocatos,dare debet, O curare debet ire imbecilles a potouibus opprimantur Jariolus.
Obseruare itemque eum oportet , ut sit ordo aliquis postulationum, scilicet ut omnium des deria audiantur: ne forte dum honori postulantium locus datur, vel improbitati
186쪽
probitati ceditur, mediocres desideria sua non prose- I rant: qui aut omnino non adhibuerunt, aut minus De-quetes,neque in aliqua dignitate positos aduo atos sibi prospexerunt. Advocatos quoque petentibus debebit indulgere: plurimumque Reminis vel pupillis, vel alias debilibus,vel his qui suae mentis non sunt: si quis eis petat: vel si nemo sit,qui petat: ultro eis dare debebit. Sed & si quis per potentiam aduersarij non inuenire se aduocatum dicat: aeque oportebit ei aduocatum dare. Caeterum opprimi aliquem per aduersari j sui potentiam non oportet. hoc etiam ad inuidiam eius, qui prouinciae praeest,spectat: si quis tam impotenter se gerat, ut omnes metuant aduersus eum aduocationem &B scipere. Quae etiam omnium praesidum communia sunt: debent & ab his obseruari. Proconsul debet de causis Iisere:-omnia agere usque Haduentum successoris. x. I D E M lib. X.de is Proconsulis.
MEminisse oportebit, usque in aduentum succe ris omnia debere proconsulem agere: cum sit unus proconsulatus.& utilitas prouinciae exi sat, esse alique, per quem negocia sua prouinciales explicent . emo in aduentum succetaris debebit ius dicere. Legatu suune ante se de prouincia dimittat:& lege Iulia repetundarum,& rescripto diui Hadriani ad Calpurnium Ru- C finum proconsulem Achaiae admonetur.
de ossi c. Proconsulis. SI quid erit,quod maiorem animaduersionem exigat: remittere legatus ad proconsulem debet. neq; enim animaduertendi,coercendi, vel atrociter verberadi ius habet.
Egatus mandata sibi iurisdictione, iudicis dadi ius
non habet. x II I. P Ο MP ONI V s lib. x .ad Q utrum.
Egati procosulis nihil proprium habet: nisi a pro-- consule eis mandata sit iurisdictio.
x IIII. v LPIANV ε lib. X X.ad I .ioliam O. Papia. ProcomFonteio docet quae iis Lee obser uare δε-
187쪽
Digestorti lib. I. Tit. XVII&XVIII.
PRoconsules non amplius, quis sex fascibus utun
ET legati proconsulis tutores dare possunt.
P Roconsul portam Romae ingressus , deponit impe
DE OFFI cIO PRAEFEcTI Augustalis. T it. XVII.
RAEFECTUS Aegypti no prius deponit: praefecturam & imperium,quod ad similitudinein proconsulis lese sub Augusto ei do tum est: quam Alexadriam ingressus sit su
cessor eius, licet in prouinciam venerit: ita mandatis eius continetur.
DE OFFI cIO PRAESIDIS. Tit. π VIII.
Nomen Udis generale siEius ante ossicium est is euo et p-mneia malis purgas e bominibus: nee undesint distinguere. Illic ras exactones obibere. Qepotentiores viri j-utiores iniuriis afficiant.Ne tenuis vit a bomines a militibus vexentur. Vt misita ex nece: date moderemurivi ad ria reficia r. ΜΛCE Rtib. I.de te praesidis. Α E s I DI S rionacri generale est et eo quod
proconsules, & legati Caesaris, & omnes: prouincias regentes licet senatores sint irraesides arpellent . procosulis appellatio vipecialis ea.
PRaeses apud se adoptare potest, queadmodum & e-
nrancipare filium , ct manumittere seruunt potest. III. PAVLVS tib.x iri iaia Sabinum.
PRaeses in suae prouinciae homines imperi u habet:de hoc du in prouincia est.na si excesserit, priuat' est. Habet interdum imperi u ct adu sus extraneos homines:si
188쪽
nes si quid in altu manu comiserint.nam & in mandatis principu est: ut curet is,qui prouinciae praeest, malis hoininibus purgare prouinciam et nec distinguitur, unde sint. IIII. v LPiri Nus lib. x xx I x. ad edictum.
PRaeses prouinciae maius imperium in ea prouincia habet omnibus, post principem.
P Rasus pycuinciae non nimis tutorem,quem speeialem luciicem ipse se dare potest.
I Llicitas exactiones , & violentia sic as vel extortas
metu venditiones ct cautiones vel sine pretij numerat:onc:prohibeat praeses prouinciae. Ite ne quis inia quum lucrum, aut damnum sentiat.: praeses prouinciae prouideat. Veritas rerum, erroribus gestarum no viciatur.& ideo praeses prouiinciae id sequatur, Μquod c5- liliuenit eum ex fide eoru quae probantur,sequi. Ne po- ΙΦ- 2 a. tentiores vir ,humiliores iniuriis adficiant: neue defenseres eorum calumniosis criminibus insectantur innocentes : ad religionem Draesidis prouinciae pertinet. Illicita miniiteria , Hab praetextu adiuuantium militares viros,ad concutiendos homines procedetia : prohibere,& depreheia coercere, praeses prouinciae curet.& sub ,eie tributorum illicitas exactiones fieri prohibeat. Nec licita negociatioe aliquos prohiberi,nec prohibita exerceri,nec innocetibus poenas irrogari: ad sollicitudinem suam pret ses prouinciae reuocet. Et ne tenuis vitae homines, sub praetextu aduentus officiorum vel militum,lunii ne unico,vel breui suppellectili ad alioru usus translatis, iniuriis vexentur , praeses prouinciae prouidebit. Ne quid sub nomine militia,quod ad v- . tilitates eorum in commune non pertinet: a quibus da, propria sibi comoda inique vindicantibus, comittatur: praeses prouinciae providebit. Sicuti medico imputari euentus mortalitatis non debet: ita quod per imperitia commisit, imputari ei debet: praetextu enim humana: fragilitatis delictum decipientis, in periculo hominis, imi tum esse non debet. Qui uniuersas prouincia regunt
189쪽
Digestorum. lib. I. Titi XVIII.
regunt,ius gladij habent: & in metallum dandi eis po- teitas permissa est. Praeses prouinciae si multam,quam irrogauit,ex praesentibus facultatibus eorum,quibus ea dixit,redigi non posse deprehenderit: necessitatem s Iutionis moderetur, repraehensa exactorum illicita auaricia. Remissa propter inopiam multa, a prouincias regentibus exigi non debet.
DRaeses prouinciae inspectis aedificiis,dominos eoru L caussa cognita reficere ea copellat: & aduersus d trectantem competenti remedio deformitati auxilium ferat VIII. IULIANVS lib. I. Dirastorum. SAepe audiui Caesarem nostrum dicentem ,hac rescri Eptioe, B v M QI I PROVINCIAE PRAEEs τ, ADt RE FOTEs: non impor necesssitatem procoti fuit,vel legato eius,vel praesidi prouinciae,suscipiendet cognitionis: sed eum existimare debere, ipse cognoscere,an iudicem dare debeat. I x. C ALLISTRATVS lib. I. de Covini Am. Eneraliter quoties princeps ad praesides prouinciarum remittit negocia per rescriptiones, veluti
R v M: non imponitur necessitas proconsuli vel legato F suscipiendae cognitionis,quamuis non sit adiectum, et sEx Is TIMABIT, ID SIT PAR Trv με v A R v M: sed is existimare debet: utriam ipse cognoscat,an iudicem dare debeat. x. H ERMOGENIANVS lib. r I. Iuris irrΠομ s. DE 'omnibus caussis,de quibus vel praefectus urbi, vel praefectus praetorio, itemque cosules, & pra tores,caeterique Romet cognoscunt: Correctoru &pr si dum prouinciarum notio est. XI. MARTIANVS lib. i r ranstitutionum. O Mnia enim prouincialia desideria, quae Romae varios iudices habent,ad officiu praesidu pertinent. xii .PRO CVLV bLIII I. ἐπιςολωυ.
190쪽
sed itera is,qui prouinciae praeest,omnium Romae nisgistratuum vice & officio fungi debeat: non tamen ' spectandu est: quid Romet factu est, u quid fieri debeat.
Congruet bono & graui praesidi curare,ut pacata atque quieta prouincia sit,quam regit. quod no dis-ficilὰ obtinebit: u sollicite agat,ut malis hominib' prouincia carea eosque coquirat.nam & sacrilegos,lare mes,plagiarios,fures conquii ere debet: & prout quisqueaeliquerit,in eum animaduertere: receptoresque eoru coercere,sine quibus latro diutius latere non potest. Furiosi s non possint per necessarios contineri: eo remedio per praesidem obuiandum est,scilicet, ut carcerea contineantur:& ita diuus Pius rescripsit. San e excutie- dum diui Datres putauerunt in persona eius , qui paricidium admiserat: vir in simulato furore facinus admisisset,an vero cum re vera compos metis non esset: ut si isimulasset,plecteretur: si fureret, in carcere contineret. X i I I r. M A C E R liki I die iudicus iris.
scripserunt in haec verba.Si tidi liquido compertum est, Aelium Priscum in eo furore esse, ut continua metis alienatione omni intellectu careat:nec subest vlla suspitio, matrem ab eo simulatione dementiae occisam: potes de modo poenae eius dissimulare , clam satis et furore ipso puniatur. ν & tamen diligentius custodie- cire indus erit,aut si putabis etiamvinculo coercendus: quo- eratio. deniam tam ad poenam,quzm ad tutelam eius, & securita- Artis De tem proximorum pertinebit. Si ver ut plerunq; adsolet interuallis quibusdam sensit sanior est: num forta feo momento scelus admiserit.nec morbo eius danda sit venia ,diligenter explorabis.& si quid tale compereris: consules nos,ut aestimemus,an per immanitatem facinoris: si cum posset videri sentire, commiserit: supplicio adficiendus sit. Cum autem ex literis tuis cognouerim tali eu loco atque ordine esse, ut e suis vel etia in propria villa custodiatur e recte facturus nobis videris , si eos a quibus illo tempore obseruatus est, Vocaueris: de causiam tantε negligentiae excusseris:&vnumquemqtiete eorum,