장음표시 사용
271쪽
quis operas sitas locauerit,ut seras venetur: vel ut depugnet serant,quae regioni nocet,extra arenatari non est notatus. His igitur personis , quae non virtutis caussa
cum bestiis pugnauerunt: pro se praetor permittit ali sare,pro alio prohibet. Sed est aequissimum, si tutelam vel curam huiusmodi personat administrent: postulare eis pro his, quorum curam gerunt,concedi. Qhi adue sus ea secisse monstretur,& pro aliis interdicta postulatione repellitur: & pro aestimatione iudicis extra ordinem pecuniaria poena multatur. Vt initio huius tituli diximus, tres ordines praetor fecit non postulantium: ouorum tertius est,quibus non in totum denegat postu-
sandi facultatem, sed ne pro omnibus postulent: quasi minus deliquerint. quam hi qui superioribus capitibus E
li j omnes,qui edicto praetoris ut infames notantur : qui omnes,nisi pro se & certis personis,no postulant. Dein
Hi s , I s v P R Λ' s C R I Ρ τ i s v N T. sic acci pitur: si fuerit inter eos, qui tertio edicto continentur,& nisi pro certis personis,postulare prohibetur . Carte-rdm si ex superioribus: difficile in integrum restitutio impetrabitur. De qua autem restitutione prεtor loquatur: utrum de ea, quae a principe datur, an quae a senatur Pomponius quaerit. & putat de ea restitutione sensum, qua vel princeps,uel senatus indulsit. An alite & pretior restituere possit,quaeritur.& mihi videtur talia prstora decreta non esse seruanda: nisi sicubi ex officio iurisdictionis suae subueniat: ut in aetate obseruatur, si quis minor deceptus sit: caeterisque speciebus,quas sub titulo
272쪽
exsequemur. Pro qua sententia est: qudd si quis famoso iudicio cotulenatus,per in integrii restitutionein fuerit absolutus: Poponius putat hunc infamia eximi. De
FAτvo, FAT VA: cum istis quoque personis curator detur. III. Y L P I A N V s lib. v i. ad edictum. Cui BOR 'M A 'ν ARENTE, AUT MAI
re debemus,quae quondam fuerunt, sed praesentes. Itε Poponius, APPELLATIONE N v Rus ET GENERI, s o C E R I ET s CR Vs: & ulteriores, quibus PRO praepositio solet accedere, contineri ait. In curatoribus item debuisse eum adiicere: C RE T E-R Ο Ru M Q V E, qai Bus DA Rr so LENT: iaest muto,surdo,prodigo,& adolescenti. I ri t. ν A V L V s lib. v. ad edictam. Tem quibus propter infirmitatem curator dari selet V. VLPIANV s lib. I x. ad edictum.
ET qui negociis suis liquo perpetuo morbo,supe
esse non possunt. V l. I D E M lib. V. r.bad edictum.
PVto aute omnes,qui non spones,sed necessario su guntur officio : posse sine offensa edicti postulare: etiam si hi sint, qui non nisi pro se postulare possunt.
273쪽
χεοδ' si quis aduocationem praestare fuerit prohibitust: si eatissuad- quidem apud se ut solent facere tempore magistra- rmerii biu ' tus sui puto eum postea apud successorem eius ades interdic se posse. dώSocra- VII. CAIVs lib. I ii. ad edictum nouis in Uri im apud Vos prohibet praetor apud se postulare: omni mo Aristat. . Nado prohibet,etiam si aduersarius eos patiatur po-
Hecatono stulare. miarum. Prohibitum ad te utipost tempus videtur esse mi m. Banvii I. PAPINIANV s lib. I I. Qi jitionum.
IMperator Titus Antoninus rescripsit: eum,cui adu cationibus in quinquennium interdictum esset: post quinquennium pro omnibus postulare non prohiberi. Diuus ouoque Hadrianus rescripsit , de exsilio reuer- Esum postulare posse: nec adhibetur distinctio, quo erimine silentium vel exsilium sit irrogatum : ne sciliacet poena tempore determinata, contra sententiae fidem ultorius porrigatur. Sementia i ieis psa deminutionem tus non continet, extra territorium iudicu suum esse iam non porrigit.Barisia I X. I D E M lib. I. Res usorum.
EX ea caussa prohibitus pro alio postulare,quae ins
imiam non irrogat, ideoq; ius postulandi pro omnibus non aufert: in ea tantum prouincia pro aliis non rectu postulat,in qua praeses fuit,qui sententiam dixit. In alia verδ non prohibetur, licet eiusdem nominis sit. x. P A v L v s lib. singulari s. egularum. II qui fisci caussas agunt: suam,vel filiorum, vel partatum suorum vel pupillorum,quorum tutelas serunt, caussam etiam aduersus fiscum agere non prohibentur. Decuriones quoque contra patriam suam caussam age re prohibentur,praeter superiores personas. xi. TRIPHON IN us lib. v. Disputationum. Λ Principe nostro rescriptum est:non prohiberi tu-α Ytorem adesse pupillo in negocio, in quo aduoc tus contra patrem eius fuisset. Sed & illud ab eo per- missum est: agere tutorem pupilli caussiun aduersus fiscum,in qua aduersus patrem pupilli ante aduocatus fi-
274쪽
t v LI A N v s lib. r. ad edim . Raetoris verba dicunt. INFAMIA NO
275쪽
od ait praetor, Q v i AB Ex ERCI Tu DI- Missus ERIT: dimissum accipere debemus -- militem caligatur vel si quis alius usq; ad ce turione, et praefectu cohortis,vel alar,vel legi5is dimissus est.Hoc amplius Poponius ait: etia eum, qui exercitui pr est licet cosularibus insignibus utitur ignominiae caussa ab Imperatore missum,hac nota laborare.E go & si dux,cum exercitui prςest, dimissus erit: notatur.
Et si princeps dimiserit, & adiecerit ignominiae cauta se mittere: ut pleruq; facit no dubitabit, & hoc edicto
praetoris eum infamia esse notatu. No tamen, si citra indignatione principis successor ei datus est. Exercitum
autem nonuna cohortem, neq; una alam dicimus: sed nil
meros multos militum. Nam exercitui praeesse dicimuscum,qui legione, vel legiones cu suis auxiliis ab Imperatore comissas adminisseat. Sed etia eum,qui ab aliquo numero militu missus est: quasi ab exercitu missum , sic accipiem' IGNOMi Ni AE CAvss A. hoc ideo adiectu est,quonia multa genera sunt missionu. Est honesta, quae emeritis stipendiis, vel ante ab Imperatore indulgetur.est caussaria, quae propter valetudine laboribus militiae soluit.est ignominiosa: Ignominiosa autemissio toties est: quoties is qui mittit,addidit nomin tim ignominiae caussa se mittere. semper enim debet addere,cur miles mittatur. Sed & si ita exauthorauerit, ut insignia militaria detraheret: inter infames efficit icci no addidit, ignominiae caussa se ita exauthorasse Est& quartu gen' missisiis,si quis euita ioru munerii caussa militia subisset. hqcaut missio existimatione no lqdit ut est saepissime rescriptu. Miles,qui lege Iulia de adulteriis fuerit danatus: ita insaniis est,ut etia ipsa sentetiaeu sacrameto ignomini et caussa solvat. Ignominia missis neq; in urbe,neq; alibi,ubi Imperator est,morari licet.
Scena est ut Labeo definit quq ludoru faciedorii caunsa quolibet loco,ubi quis cosistat,moueaturq; spectacutu sui prebiturus,posita sit in publico, priuat6vc,vel in vico: quo inanen loco passim hQmidus 1pectaculi caussa
276쪽
De his qui notantur infamia. 76
admittat. Eos enim, qui quaestus caussa in certamina dGscendunt,& omnes propter praemium in scenam pro deutes: famosos esse, Pegasus & Neruasti respoderuti Iri. CAIus lib.Ii I. ad edictum prouincivile. QVi autem oderas suas locauit, ut prodiret artis Iudicrae caussa,neque prodiit: non notatur: quia non est ea res adeo turpis,ut etiam consilium puniri debeat. II II. V L P I A N V s lib. V I. ad edictum. AThletas autem Sabinus & Cassius responderunt, omnino arte ludicra non facere. virtutis enim gratia hoc eos facere. & generaliter ita omnes opinatur, &vtile videtur: ut neq; Thymelici,neque Xystici, nec agita a tores,nec qui aqua equis spargut,caeteraque eorum ministeria, qui certaminibus sacris deseruiunt,ignominiosi habeatur. Designatores autem,quos Graeci appellant, artem ludicram non facere, Cessus probat: quia ministerium, non artem ludicram excrceant. Et sane locus iste a principe hodie no pro modico beneficio datur. Ait praetor, I LENOCINIUM FECERI T. Lenocinium facit,qui quaestuaria macipia habet. Sed & qui hunc quaestum in liberis exercet, in eadem caussa est. Sive autem principalitor hoc negocium g rat,sive alterius negociationis accessione utatur: Viputa si caupo fuerit xci stabularius, & mancipia talia ha-C buerit ministrantia, & occasione ministerij quaestum facientia: siue balneator fuerit, & veluti in quibusdam prouinciis fit in balineis ad custodienda vestimesa eonducta habeat macipia, hoc genus obseruatia in officina: lenocinij poena tenebitur. Pomponius eum, qui in seruitute peculiaria mancipia prostituta habuit, notari, &post libertatem ait. Caluntator ita domu notatur,si fuerit calumniae caussa damnatus . neq; enim sufficit calumniatum . item praeuaricator. Praevaricator autem est,quasi varicator: qui diuersam partem adiuuat,prodita caussa sua: quod nome Labeo a varia certatione tractum ait. nam qui praeuaricatur, ex utraque parte consistit: quinimo ex aciuersa. Item si quis furti, vi bonorum raptorum,iniuriaru,de dolo malo,suo nomine damnatus,pμ-
277쪽
Au sive erit: simili modo infamis est. QV- ν A v v v s lib. v. ad edim . Voniam intelligitur confiteri crimen , qui paciscitur. VI. VLPIA NYs tib v r. ad ed ι
FVrti accipe: siue manifesti sit, siue nec manifesti. Sed si furti,vel aliis famosis actionibus quis corisdemnatus prouocauerit:pendente iudicio,nondum i ter famosos habetu . Si autem omnia tempora prouoc tionis lapsa sunt: retro infamis est. Mamuis si iniusta appellatio eius visa sit:hodie notari puto , non retes. si quis alieno nomine condemnatus fuerit,non laborat infamia.& ideo nec procurator et defenso vel curator, vel tutor et haeres : furti, vel ex alia simili specie condemnatus, infamia notabuntur: nee ergo si ab initio per procuratore caussa agitata est. P A c T v s v x i
quit) a R i τ .pactu se accipimus, si cum precio quamcunq; pactus est alioquin & qui precibus impetrauit,nosecu ageretur,erit notat',nec erit veniet ulla ratio: quolest inhumanum. Qui iussu praetoris precio dato, pactus est , non notatur Sed &si iureiurando delato iurauerit quis no deliquisse, non erit notatus, nam quodammodo innocentia suam iureiurando adprobauit. M A N OAT i. Verbis edi hi notatur, non solum qui mandatum suscepit:sed & is,qui fidem,quam aduersarius secutus est praestat.vtputa fideiussi pro te & solui .mandati si te codemnauero,famosum facio. Illud plane addendu est, quod interdum & haeres suo nomine damnatur, & ideo infamis fit: si in deposito, vel in mandato malo versatussi. Non tamen in tutela vel pro cicio hqres suo nomino damnari potest: quia haeres neque in tutelam, nequo in cietatem succedit,sed tantum in s alienum defuncti Contrario iudicio damnatus non erit infamis,nec immeritδ. nam in contrariis non de perfidia agitur, sed de calculo,qui fero in iudicio solet dirimi.
VII. PAVLVs lib. v. ad edictum.
IN actionibus,quae ex contractu proficiscuntur : licet
famosae sunt,& damnati notantur: attamen pactus non notatur, meritὁ.quoniam ex his caussis non tam turpis
278쪽
77 De his qui notantur infamia.
est pactio, quain superioribus.
R. 1 T: ne ignorantia puniatur. Sed cilm tempus luctus continuu est:merito & ignoranti cedit ex die mortis mariti. & ideo si post luitimum tempus cognouit: Labeo ait,ipso die& sumere ipsam lugubria,& deponere.
I x. P au LY s lib. v. ad edictum.
Uxores viri lugere non compelluntur. sponsi nullus tu s est.
a X. I D E M. lib. X X X v. ad edictum Solet lorincipe impetrari, ut intra lesitimum te pus mulieri nubere liceat. Quae vim oluget, intra id tempus sponsam sitisse non nocet. XI. YLPt AN Vs lib. v r. ad ediliam. Iberorum autem & parentu lumis impedimento nuptiis non est. Et si talis sit maritus,que more maiorum lugeri non oportet: non poterit tamen nuptum imira legitimum tempus collocari. praetor enim ad id tempus se retulit,quo vir elugeretur qui solet elugeri propter turbationem sanguinis.Vnde Pomponius eam,qua intra legitimum tempus partum edidit: putat vel statimc posse se nuptum collocare:quod verum puto. Non solent autem lugeri ut Neratius ait) hostes,vel perduellionis damnati: nec suspendiosi di neque qui manus sibi intulerint,non taedio vitae, sed mala conscientia. Si qua ergo post huiusmodi exitum mariti se nuptum collocauerit: infamia notetur. Notatur etiam qui eam duxit,sed sciens. ignorantia enim excusatur, non iuris, sed facti. Excusaturiqui iussu eius, in cuius potestate erat, duxerit:& ipse, qui passus est ducere,notatur.vtruque recte nam & qui obtemperauit,venia dignus est: & qui passus est ducere,notatur ignominia. x x r. ν A V L V s lib. v. ad edictum. Vi iussu patris duxit: quamuis liberatus patria potestate eam retinuit:non notatur.
279쪽
andoco sensiμ requiritur certo tepore,1 Mibabitiosequi uno
reti Otrabitis' ut actum confirmet.
QVid ergo,si non duccre passus, posteaquam duxit,
ratum habueriti ut puta initio ignorauit talem ense, postea scit non notabitumpretior enim ad initium nuptiaru se retulit. Si quis alieno nomin bina sponsaria constituerit,non notatur: nisi eius nomine constituat,quem quamve in potestate habet. Certe qui filiuvet filiam constituere patitur, quodammodo ipse videtur con stituisse. QEod ait praetor , E o D E M TEM-ν ORE: non initia sponsaliorum eodem temporc factorum accipiendum,sed si in idem tempus concurrant. Item si alteri sponsa,alteri nupta sit:ex sententia edicti punitur. Cum autem factum notetur: etiam si cum ea quis faciat nuptias, Velsponsalia constituat, quam V-xorem ducere non potest, vel fas non est r erit notatus. Ex compromita arbiter infamiam no iacit:quia non per omnia sententia est. Q tum ad infamiam pertinet, inultum interest: in causia,quae agebatur,caussa cognita aliquid pronunciatu sit: an quaedam extrinsecus sint elocuta.riam ex his infamia non irrogatur.Poena grauior vitra legem imposita,existimationem conseruat: ut & constitutum est,& resposum.ut puta si eum,qui parte bon rum multari debuit,praeses relegauerit: dicendum crit, duriore sententia cum eo transactum de existimatione eius: idcirc5que non esse infamem. Sed si in caussa furti nec manifesti in quadruplum iudex condemnauerit: o- norat quidem reum poena aucta nam ex furto nec manifesto in duplum conueniri debuit) vertim hac re existimationem ei non conseruat: quamuis si in poena non pecuniaria eum onerasset, transactum cum eo videre- ur. Crimen stellionatus infamiam irrogat damnato, quamuis publicum iudicium non est. - Licet quis damnetui suo uomine γ ex suofacto ex isseantia calta cum alio sen erit infamis. XIlII. PAVLus lib. V. aψ ediciam.
SErirus, cuius nomine noγale iudicium dominus acceperat, deinde uundem libςrum & baeredem institue
280쪽
De his qui notantur infamia. 8
xat: ex eodem iudicio damnatus, non est famosus: quia non suo nomine condemnatur, quippe cum initio lis in eum contestata non sit. Eam non spraegnans: s N praevians per calumniam inposse senem mittatur,perstillentiam in atur.Baarolus. X V. V L P IA N v s lib. V Ii I. ait edictum. Notatur, quae per calumniam ventris nomine in possessionem missa est,dum se adseuerat praegnantem: X v I. P A V L v s lib. v r ra. ad edictum. CVm non praegnans esset,vel ex alio concepisset. X, i I. VLPIAN s lib.v I I I. ad edictum. DEbuit enim coerceri, quae praetorem decepit. Sed ea notatur,quq ci in suae potcstatis esset,hoc fecit.
Poma infamia imponitur ratione cantata, no ratione erταώ. B. X v I II. C A IV s lib. III. ad edictum prouisitae.
EA,quae salsa existimatione decepta est: no potest videri,per calumniam fuisse in possessionem.
x I T. P A V L V S lib. v ri t. ad edictum.
Non alia autem notatur,quis, ea,de qua pronunciartum est,calumniae caussa eam suisse in possessionem missam. Idque erit & in 'patre seruandum: qui calumniae caussa passus est filiam, qua in pototaiphadebat,in possessionem ventris nomino mitti. Verba iudicu mitvmio a caussa es ita non Mara his iam
non irrogant. x x. P L P I N I A N v s Bb. I. Restonsorum.
OB haec verba sententiae praesidis prouinciae,C A L-
sATIO N IS INsTIGA TOR Eviss Ε: pudor potius oneratur,qui videtur irrogari ignominia. non nim qui exhortatur,mandatoris opera sungitur. si fides attestationibus nou ex balitamdiu quia tritis falsum dixerunt,t stes non infamantur.Nelsic sententia lara cumproduceive falsus testa nonpol Etestibus infamiam i=νogare. Bariolus. x X I. P Λ V L V tibi I r. Responsorum.
LVcius Titius crimen intedit C. Seio, quas iniuriam
passus:atque in eam rem testatione apud praefectum praetorio recitauit. praesectus fide non habita testationi, nullam iniurio L.Titium pastum esse a C. Seio pronim