장음표시 사용
281쪽
Digestorum lib. III. Titi III.
elauit.Quaereo: an testes,quorum testimonium reproba - tum est,quasi ex falso testimonio inter infames habean- otur Paulus respondit. Nihil proponi,cur hi, de quibus' quaeritur,infantium loco haberi debeant :ci im non opisteat ex sententia siue iusta,sive iniusta pro alio habita. alium praegrauari. Executio poena corporalis ex causa famosa infamiam irret
lieresententia non praecesserit.velsie: Si in executione imponituro corporalis pro pecuniaria nfamia non remittitur. Bar xx II. MARTIANV s lib. I I Publicoru mi Ciussumum infamiam non importat :sed caussa,pr pter quam id pati meruit: si ea fuit,quae infamiam danato irrogaret. In caeteris quoquo generibus poenarum eadem forma statuta est. E
P Arentes S liberi utriusque sexus,nec non & caeteri adgnati vel cognati,secundum pietatis rationem, α nimi sui patientiam prout quisque voluerit lugendi
sunt: qui autem eos non eluxi non notatur infamia. XXIII I. I DE M. lib. v I .ad edictum. Infamia contracta inseruitute boliturper libertatem. 5aLIΜperator seuerus rescripsit, non obfuisse mulieris famae quaestum eius in seruitute factum.
Exhaeredatum quoque filium luctum habere patris
memoriae placuit. idemque & in matre iuris est: cu- I ius haereditas ad filium non pertinet. Si quis in bello cuciderit:& si corpus eius non compareat,lugebitur.
DE PRO c VRATORI B VS ET . defensoribus. Tit. III.
v LPIANus lib. I x.ad edictum. Rocurator est, qui aliena negocia mandatu domini administrat. Procurator autem vel omnium rerum,uel unius rei esse potest: c5stitutus vel coram,vel per nuncium, vel per
epistolam. quamuis quidam ut Pomponius libro vicesimo quarto scribit non putent unius rei ma/atum suscipientem,proquratore esse: sicuti nec is quidem,
282쪽
De procuratoribus & definsbribus. γν
am qui rem perferendam,vel epistolam, vel nuncium perferendum suscepit, propria procurator appelletur. S d verius est, eum quoque procuratorem esse, qui ad unam rem datus sit. Usus autem procuratoris perquanecessarius est: vi qui rebus suis ipsi superesse, vel no-Iunt,vel non possunt: saltem per alios possint,vel agere, vel conueniri. Dari autem procurator etiam absens potest. I r. P AV L v s lib. vir r .adedi L . Dummodo si certus sit, qui datus intelligitur: & is ratum habuerit. Furiosus non est habendus absentis loco: quia in eo animus deest,ut ratum habere nopossit.
ITem ad litem futuram,& in diem,& sub conditione.& usque ad diem dari potest,
P Raesens habetur,& qui in ortis est,
ET qui in foro,& qui in urbe,& qui in continentibiis
aedificiis. v II. VLPIANvs Id.v r r, edictum. ET ideo procurator ei praesenti esse videtur. Filii amilias mis constituere praemi trem ad omisqua ipse e pat urivrepotest. Bart. v II I. I DEM M. v irr .ad edio. FIliussamilias & ad agendum dare procuratorem potest,si qua sit ei actio,qua ipse experiri potest: nosolum si castrense peculium habeat. sed & vim,aut puta iniuriam passus,procuratorem dabit ad iniuriaru actionem:si sorte neque pater praesens sit, nec patris procurator velit experiri: & erit iure ab ipso filiosimilias procurator datus. Hoc amplius Iulianus scribit: & si filio familias patri, per filium eius,in eadem potestate manentem,fiat iniuria: neque auus praesens sit: posse patrε procuratorem dare ad ulciscenoam iniuriam, quam n pos absentis passus est. Ad defendendum quoque poterit
283쪽
terit fili us familias proeuratorem dare. Sed & filia-
familias poterit dam procuratorem ad iniuriaru actio- onem. Nam ad dotii cxactionem cum patre dari procuratorem, superuacuum esse Valerius Seuerus scribit: cum sufficiat patrem dare ex filiae voluntate . Sed puto
si sorte pater ausens si,vel sumectae vitae quo casu so let filiae ςςmpetere de dote actio posse eam procurat rem dare. Ipse quoque filius procurator dari poterit& ad agendum & ad defendendum. Inuitus procura tor nqnsolat dari. inuitum accipere debemus, non eum tantum,qui contradicit . verum eum quoque,qui consensisse no probatur. Veterani procuratores fieri possunt. Milites autem,nec si velit aduersarius, procuratores dari possunt:nisi hoc tempore litis contestatae quocun- Eque casu pr*termissum est. excepto eo, qui in rem suam procurator datus est : vel qui communem caussam omnis sui numeri persequitur vel suscipit. quia talis pro curatio concela est. Pro quo meliter dominus satisdedit, egitur praecise scipere nis ex caussa legitima ex situr. Bart.
RE COGAM. Vertim ex caussa non debebit compelli ulputa si inimicitiae capitales interuenerint inter ip- F Ium procuratorem & doininum:scribit Iulianus , debere in procuratorem denegari actionem. Item si dignitas acc*sierit procuratori, vel reipublicae caussit ablaturus
AVt si valetudinem, vel necessariam peregrinationa
alleget. X. V.L P I A N v s lab. v i I r .ad edictum.
Et haereditas superueniens cum occupet e vel alia iusta caussa . Hoc amplius ,& si habeat praesentem dominum :non debere compelli procuratorem. S xx. PAVLVs lib. V Li r taedio m. I tamen dominus cogi possit.
284쪽
De procuratoribus & defensoribus. ro
x II. CAIus lib. I i I. ad edictum prouinciale. Ed etiam ex his caussis dicitur aliquando cogendum O procuratorem iudicium accipere: veluti si dominus praesens non sit, & actor adfirmet tractu temporis futu--
Turn,Vtres pereat. XIII. VLPIA NYs lib. v I r r. ad edictum
S Ed haec neque passim admitteda sunt, neque districte deneganda : sed a praetore caussa cognita temporanda. Lxi III. PAVLVs lib. v r r r. ad edictum.
SI post datum procuratorem capitales inimicitiae intercesserint: non cogendum accipere iudicium , neci stipulationem ob rem non defensam committi: quoniam P noua caussa sit. Satisdatio pro puratrae prae te prae Et facit xt madatύmo
SI defunctus sit dominus ante litem c6testatam , I V- DICATUM soLvi stipulatione pro suo procuratore data : procurator compellendus est ad iudicium accipiendum: ita tamen, si hoc dominus sciente procuratore,& non contradicente fecit. od si aliter actum est: inscium quidem procuratorem teneri , satis inciuilo est. Committitur autem ob rem non defensam stipulationis clausula. Qui ad communi diuidundo iudicium c datus est agendum: idem& ad defendendum videbituet
datus,duplici cautela interponenda. Ante Dem contestatempore)ὶ prociis utor silere a domino reuocari postea vero non uisi cas sa cognita.Bart. XVI. PAVLus lib. v i r i .ad edicitam.
ANte litem contestatam libera potestas est, vel mutandi procuratoris, vel ipsi domino iudicium accipiendi. XVII. VLPIANvs hs i x ad edictum. Post litem autem contestatam reus; qui procuratore dedit,inutare quidem eum,vel in se litem traiisse re, a Viuo procuratore , vel in ciuitate manente potest: Caussa tamen prius cognita. Non solum autem ipsi , qui dedit procuratorem,hoc permittitur: sed etiam haeredi. cius.
285쪽
eius,& caeteris successoribus.In caussae autem cognitione no solum haec versantur,quae supra diximus, in pro- dicuratore non compellendo Iuscipere iudicium. erum VII s. MODESTINUS Id. x παν- .ET religionis beneficium. xI X. VLPIAM vs I Lil Ttem si suspectus sit procurator, aut in vinculis , aut hostium praedonumve potestate: ν AvLvs M.v xi Italia edimin. Et iudicio publico priuat5ve,vel valetudine, vel maiore sua re distringatur, x xx. CAIvs M.I II. ad edictum prouinciale. Et exilio:vel si latitet, vel si inimicus postea fiat, EV x x II. P A V L v.s Idnv xl l .adedEA m. AVt adfinitate aliqua aduersario iungatur,vel haeres ei existat: XXIII. VLPIANus Io. t x.ad edita .nt longa peregrinatio, & aliae similes caussae imp dimento et sme
MVtari debebit,vel ipso procuratore postulante.
Vae omnia non soldm ex parte rei,sed etia in pein sona actoris obseruabuntur. Sed & si aduersarius vel ipse procurator dicat dominum mentiri: Fapud praetorem hoc finiri oportet . nec seredus est prx curator,qui sibi adserit procurationem.nam hoc iplis lu spectus est,mubd operam suam ingerit inuito: nisi for
te purgare magis conuicium, quam procurationem --
sequi clueri &hactenus erit audiendus, si m
Iu procuratione quidem carere velle di sed ita, si id illaesas istimatione sui fiat. Caeter im serendus est pudorem suum purgans. Plane si dicat in rem suam se procurat 'rem datum,& hoc probauerit mon debet carere proprialite. Item si retentione aliqua procurator uti velit: non sici te ab eo lis erit transferenda. xxv I. PAVLVs lib. v ri r edictim. Isi dominus soluere paratus sit. stipui. O.
286쪽
De procuratoribus & defensoribus. 8i
sibinitio iudicatum se tuitu, sue a domino in procuratorem: veleeonirers' in alium procinatorem iudicium traii er- in iudiciis perprocurato Dem quae itur domino Nilis actio.
xxvii. VLPI Areus lib. t x.ad edictum. IN caussae cognitione etiam hoc versabitur: ut ita demum transferri a procuratore iudicium permittatur, si quis omnia iudicia ab eo transferre paratus sit. Caeteruin si velit quaedam transferre,quaedam relinquere: iuste procurator hane inconstantiam recusabit. Sed haec ita ,si mandatu domini procurator egerit. caeter in si madatum non est : cum nec in iudicio quidquam deduxit, nec tu ea comprobasti,quae inuitb te acta sunt: tibi nono praeiudicant. ide6que translatio earum litium non est tit,i necessaria, ne alieno facto onereris . Haec autem cognitio procuratoris mutandi praetoris est. Si ex parte actoris translatio litis fiat didicimus omitti i v o i C A-πvM so Lur stipulationem a reo factam : idque Neratius & Iulianus probant,& hoe iure utimur: scilicet, si dominus satis acceperit. Sed si procurator satis acceperit,& transferatur iudicium in dominum: verius est,committi ex stipulatu actionem, & a procuratore in dominum transferri:Sed & si a domino vel a procuratore in procuratorem iudicium transseratur: non dubitat Marcellus,quin committatur stipulatior & haec vera C sunt.Et licet procuratori commissa sit stipulatio: tamen domino erit danda utilis ex stipulatu actio, directa ρο- nitus tollenda. H; mlatione procuratoris, sintentia pro eo Ias domino competis rutius actis, fimplex ocurator non potest agere iudi--.
SI procurator meus ivvic AT v M so Lur satis accepit: mihi ex stipulatu actio utilis est,sicuti iudicati actio mihi indulgetur. Sed & si agat procurator
meus ex ea stipulatione,ine inuito : nihilominus tamen mihi ex stipulatu actio tribuetur.quae res iacit, ut pro- eurator meus ex stipulatu agedo,exceptione debeat re telli: sicut cum agit iudicati, no in rem suam datus,ne
287쪽
Diges oruin lib. III. Tit. Ir t.
que ad eandem rem procurator factus. Per contrarium autem si procurator meus IVDICATUM SOLVI Dsatisdederit: in me ex stipulatu actio non datur. Sed Scsi defensor meus satisdederit, in me ex stipulatu actio non datur,quia nec iudicati mecuin agi potest.
SI actor malit dominum potius conuenire. quam eu, qui in rem sua procurator est:dicendu est ei licere.
xx X. PAVLus lib. I. Sententiarum.
ACtoris orocurator,non in rem suam datus: propter impentas,quas in litem fecit: potest desiderare, ut sibi ex iudicatione satisfiat: si dominus litis soluendo
non sit. Si oeuratot succedit condemnato,in eumst executio: Opra Eportione haereditaria repetet a tabcredibiti.Bart. XXXI. v LPiANus lib. t x.ad edita .
SI quis clim procuratorio nomine codemnatus esset, haeres exstiterit domino litis: iudicati actionem non recte recusabit.hoc, si ex asse. Si autem ex parte haeres exstiterit,& totum soluerit: siquidem ei mandatum est. hoc quoque ut soluat: mandati actionein aduersus cohaeredes habebit.si non sit mandatum et negociorum g storum actio dabitur.quod cst,& si haeres procurator no exstiterit,& soluerit. Vni' litis plurium personarum plures dari procuratores non est prohibitum. Iuli nos ait: eum, qui dedit diuersis teporibus procuratores pduos: posteriorem dando , priorem proliis uisse videri. Per istam legem apponit- minstrumentis illa clausula, quod GD melior eonditis occupantis: O quod per num coeptum fuerit, μώ-psit prosequi finire. de quo haben us hodie expressumis
cap si duo. de procurilib. sexto. Bariolus. xx x Ir. PAVLVs lib.v Ii r .ad edictum.
P Luribus procuratoribus insolidum simul datis,occupantis melior conditio erit: ut posterior non sit in eo,quod prior petit,procurator. servus Ofilius niliasposint constituerepracmatorem in iis qua i facere possunt. Bart. S XX π iii. VLPra Nus lib. t x.ad edictum.
Eruum quoque 2 filiumlanilias procuratorem po se habem
288쪽
De procuratoribus de desenseribus. 8a
se habere aiunt.& quantum ad filiumsau ilies, veru est: in seruo labsistimus &negocia quidem peculiaria serui posio gerere aliquem, & noc casu procuratorem eius ase,adivisimus: quod& Labeoni videtur actionem autem intendere vetamus. Eum veris,qui de statu suo litigat,procuratorem habere posse, non dubitamus t non soli in in administratione rerum, sed etiam in actionibus,quae ei vel aduersus eum competunt: siue ex possessione seruitutis ,sue libertatis de suo statu litiget. Ex contrario quoque eum procuratorem dari posse, manifestum est. Publice utile est, absentes a quibuscunque defendi. Nam & in capitalibus iudiciis defensio datur. Vbicunque itaque ablens quis damnari potest: ibi que-uis verba pro eo facientem, Sc innocetiam excusantem, audiri aequum est,& ordinarium admittere:quod cx r scripto Imperatoris nostri apparet. Ait praetor. C V-
D 2 T. Aequum visum est praetori eum,qui alicuius nomine ut procurator experitur: eundem etiam defensi nem suscipere.si quis in rem suam procurator intem niat: adhuc erit dicendum, debere eum defendere : nisi forte ex necessitate suerit factus.
xxx IIII. CAIus lib. ii r. asserim prouinciare.
SI quis in rem suam procuratorio nomine agat,Veluti emptor haereditatis: an debeat inuicem venditorem defenderet& placet: si bona fide, & non in fraudem e rum,qui inuicem agere vellet ginum sit negocium
oportere eum inuicem defendere QM cIt pro His ut coniunctapersona, minur in causa re u uentionis defendere. Bart. x xxv. VLPTA N v s lib.r x.assessistam.
SEd α eae personae procuratorum debebunt defendere,quibus sine mandatu agere licet:vtputa liberi i-cet sint in potestateatem parentes,s atres, & adfines, S:
289쪽
Digestorum lib. I II. Tit. III.
liberti. . Quando caussastatu agitur ciuiliteris mititur ocuratis sed ando agitur criminaliter n admittitur nominator. γα Et patronus libertum per procuratorem, Vt ingratu, accusare potest:& libertus per procuratorem respode
re. Non solum autem si actio postuletur a procuratore, sed etia si praeiudicium, vel interdictum: vel si stipui tione legatoriana,vel damni insecti velit caueri: dedebit absentem defendere in competenti tribunali, & eadem prouincia . Caeteroni cogi eum etiam in prouinciam do Roma abire,vel ecotrario,vel a prouincia in aliam prouinciam, & defendere. durum est. Defendere autε est id facere,quod dominus in litem faceret,& cauere idonee . nec debebit durior conditio p euratoris fieri , Eest domini: praeterqu in in satisdando. Procurator cogitur praecis; litem contestari: nisi caussa cognita
: Praeter satisdatione procurator iti defendere videtur,s iudicium accipiet. unde quaesitum est apud Iuli num,an compellatur: an veris sufficiat, ob rem no defensam stipulatione committit& Iulianus scribit libro te tio digestorum,compelledum accipere iudicium misi Scagendum caussa cognita recusauerit, vel ex iusta caussa remotus fuerit. Defendere videtur procurator ,& si in possessionem venire patiatur: cum quis damni insecti . satisdari, vel legatorum desideret, F
Et in operis noui nunciatione. Sed & si seruum ex
caussa noxali patiatur duci,defendere videtur: ita tamen , ut in his Oibus rata re dominii habituru caueat. Proeurator debet d studere in communibus actionibus, actio non debet diuidi in plures defenseres secu plures mouentu
actiones. Bart. x x x V I r. V L P r A N v s lib. I x.ad edictum.
Obinium autem actionum nomine debet defendere: etiam earum,quae in haeredem non dantur. Vnde est quaesitum: si aduersarius plures inludat actiones ;& in singulas singuli existant defensionem suscipere parallaan absens defendi videatur t& videri eum rect) defendi
290쪽
De procuratoribus & defensoribus.
sendi Iulianus ait: quo iure nos uti Pomponius scribit.
xxxv III. IDEM IJ. i ii i .ad edim m. N Ton tamen eo usque procedendum erit: ut si decem petantur,& existant duo defensores parati in quina defendere: audiantur. Procurator qui debet defendere, tun debet etiam respondere eo casu quo domis ins tenetetur : eius responso G taciturnitas ei praeiudicat.Baio X TXI x. IDEM IJ.v II r .ad edictum.
Non solam autem in actionibus,& interdictis,& postulationibus debet dominu defendere: veru in interrogationibus quoq;: ut in iure interrogat', cx omnibus caussis respondeat,ex quibus dominus. an ergo haen res sit absens,respodere debebit:& si respoderit,uel tacuerit,tenebitur. Qui nomine alieno agit quacunque a- Aione: id ratu habiturii eum, ad que ea res pertinebit, cauere debet. Sed interdit licet suo nomine procurator experiatur: tamen de rato debebit cauere, ut Pomponi'. libro vicesimoquarto scribit .vtputa iusiurandu procuratori retulit, iurauitq; absenti dari oportere. agit hoc iudicio suo nomine propter suum iusiurandu nec enim haec actio copetere domino potuit sed debebit de rato cauere. Sed & si procuratori constitutu est,& ex ea caussa agat: dubitandu non est,quin locus sit de rato cautioni: idq; Poponius scribit. ina aeritur apud Iulianu: utruci dominu solii ratam re habere debet satis dare,an etia caeteros creditores l&ait diit at de domino cauendu, nec illis verbis, A D AM EA RES PERTINET, creditores contineri . nam nec ipsi domino haec incumbebat cautio. si de dote agat pater, cauere debet rata rem filiam habituram. Sed & defendere eam debet,ut &Marcell' scribit. Si pater filii nomine iniuriaru agat: cu duae sint actiones,una patris, altera filij : cessat de rato cautio. Si status cotrouersiam cui faciat procurator: siue ex seruitute in libertatem aduersus eum quis litiget,sive ipse ex libertate in seruitutem petat: debet cauere ratam rem dominum habiturum:& ita edicto scriptum est,ut ex utroque latere quasi actor habeatur. in cari a restitutionis in luteae um cauetur de rato O. de iud -