장음표시 사용
361쪽
Digestorum lib. IIII. Tit. ' IIII.
dctere subueniri. Quaesituni est ex eo, quod in lucro quoque minoribus subueniendum dicitur: si res eius D venierit, &existat, qui plus liceatur: an in integrum propter lucrum restituendus sit ' & quotidie praetores eos restituunt, ut rursum admittatur licitatio. Idem ficiunt & in his rebus, quae seruari eis debent. quod ci cunspecte erit faciendum. Caeterum nemo accedat ademptionem rerum pupillarium, nςc si bona fide distrahantur. Et districto probandum est : in rebus i quae fortuitis casibus subiectae sunt inon esse minori aduersus
emptorem succurrendum. : nisi aut sordes , aut euidens gratia tutorum siue curatorum doceatur. Restitutus autem,ut se haereditati misceat: vel ut eam adeat, qua repudiauit: rursus restitui Doterit,ut se ab tineat: d hoc grescriptum& responsum est Substitutio vulgaris expinu adita bareditate : ea per ν tutionem repudiata inhaeredem necessario vii es realsumus haereditas non es oluendoatem quisemel est res, per resistutionem -- desinit esse haeres directosed utiliter. Bariolus.
Sed quod Papinianus libro secudo Responseru ait.
minori substitutum seruum necessariu, repudiantu quidem haereditatem minore,necessarium fore: δd si fuerit restitutus initiosiliberum nihilominus manere: si autem rius minor adierit hqreditatem,mox abstςntus sit,siil itutum pupillo seruum cum libertate non posse hare dem exister neque liberum esse: non per omnia verum Fest. Nam si non est soluendo haereditas, abstinete se har-rede:& diu' Pius rescripsti& imperator noster & quiadem in extraneo pupillo locum fore necessarib substituto. Et quod ait, LIBERVM MANERE: tale est, quasi non etiam haeres maneat, cum pupillus impetrat restitutionem postea,quam abstentus est. clim enim pupillus haeres non fiat, sed utiles acti 'nes habeat: sine irremodi dubio haeres manebiti qui semel exstitit Item si noncia quid, prouocauit intra diem: subuenitur ei, ut prouocet. 6 Alexa os ge enim hoc desiderare. Item in eremodiciis eis su
sum b. 6 uenitur. costat autem omnis aetatis hominibus restaura-Geniat die tionem eremodiςij praestariisi se docea it ex iusta caus se abfuisse.
362쪽
Contumacia non priuat minorem beneficio resisutionis in int. .
v I i i. H E R M o o E NIA N V s lib. I. Iuris ivssoticis,MInor,etiam si quasi contumax condemnatus sit,in integrum restitutionis auxilium implorabit.
minore restituto aduer sententiam, intelligitur restitutus aduersus executionem, etiam aduersus meditione. magnύ damnum immineat. I x. V L Pr A N V s lib. X. i. ad edictum.
SI ex caussa iudicati pignora minoris capta sint,& distracta mox restitutus sit aduersus sententiam pr sidis vel procuratoris Caesaris: videndum,an ea quae sunt distracta,reuocari debeanti nam illud certum est, pecua niam ex caussa iudicati solutam, ei restituendam. sed si interest ipsius,corpora potius habere,puto interdu pe mittendum,id est,si granae ilanum sit minoris. In dotis quoq; modo mulieri suli uenietur: si ultra vires p trimonii, vel totum patrimonium circumscripta in dotem dederit. Aduersus delictum dolo commissum minor non ristituitu sis habeatur pro confesso vel transacto. Bariolus. Nunc viaendum , virum minoribus in contractisui eaptis duntaxat subueniatur, an etiam delinquentibus.
Duta si dolo aliquid minor secit in re deposita,vel c5modata,vel alias in cotractu: an ei susueniatur, si nihil C ad eum peruenit. Et placet in delictis iminorib' no su
ueniri. nec hic itaque subuenietur. Nam & si furtum se .eit,vel danum iniuria dedit: non subuenietur ei. Sed si com ex damno dato confiteri possit, ne dupli teneatur, maluit negare: in hoc solum restituendus est, ut pro c5sesso habeatur. Ergo & si potuit pro surto damnum decidere magis,quam actionem dupli,vel quadrupli patit ei subuenietur.si mulier,ci in culpa diuortisset,velit sibi subueniri: vel si maritus: puto restitutionem non ha-bεdam .est enim non modicum delictum . nam si adulterium minor commisit,ei non subuenitur. Aduersus actum per quem flatus alicuius perimitur,restitutis na
pomponius ait:si maior antiis viginti, minor autem vici
363쪽
Digestorum lib. IIII. Th. IIII.
vigintiquinque se in seruitutem venire patiatur: no so lere rei titui,& hoc merito.quoniam res non capit restitutionem,ctum statum mutat. Si in commissum incidisse vectigalis dicantur: erit in integrum restitutio. quod erit sic accipiendum si non dolus ipsorum interueniat: alioquin cenabit restitutio. Muosus libertrue minor non restituitur nisi aprincipe ex caussased ad eaesema dana contra manumissum actione de dolo succur
: Aduersus libertatem minori quoque a praetore su ueniri impossibile est: X. P A V L V s lib. XI. ad edictum. Isi ex magna caussa hoc a principe fuerit cosecut': XI. v x P I Λ N V s lib. x r. D edictum. EVErum de dolo utilis actio erit in id,quod minoris intersuit,non manumitti .proinde quidquid hic haberet,si non manumisisset, id ei nunc praestabitur.
Aduersus manum pum competunt actiones tu rem pro rebus mseruitute dybactis,non actiones ex delicto. Bariolus. Sed & nomine earum re in , quas dominicas semus manuniissus supprimebat: competunt aduersus eum sectiones ad exhibendum,&furti,& condictio: videlicet, uouiam ct manumissus eas contrectabat. Caeterdiri exelicto in seruitute facto, domino aduersus eum post ubertatem actio non competit: & hoc rescripto diui Seueri continetur. id si minor vigintiquinque annis, Fmaiorviginti,hac lege vediderit,ut manumittaturi ideo Proposui maiorem viginti, quoniam sic & Scaevola scribit libro decimoquarto Maestionii.& magis est,ut sententia costitutionis diui Marci ad Aufidium Uiciorinii, hunc minorem non complectatur. quare videndum , an maiori viginti annis subueniatur.Et siquidem ante desideret,qui in libertas copetat,audiaturi si vero postea: nopossit. Item quaeri potest: si is,qui emit hac lege, minor sit: an restitui possit & siquidem libertas nondum competiit: dicedum est, posse ei subueniri. si vero postea,qua m dies venit: voluntas maioris venditoris libe
364쪽
de ni inoribus X x V. annis. ia o
intri linum tum reduciturper iudicem coperentem. Bar. Ex facto quaesitum est. adolescentes quidam acceperant curatorem Salvianum quendam nomine.hic cu curam adniinistrasset, & beneficio principis urbicam procurationem esset adeptus : apud prstorem se a cura adolescetium excusauerat,absentibus eis adolescetes adierant praetorem, desiderantes in integrum aduersus eurirestitui , eo quod esset contra constitutiones excusatus et
cum susceptant tutulam n6 alij soleant deponere, quam qui trans mare reipublicet caussa absint,vel hi qui circa principe sunt occupati: ut in cosiliarij Menandri Arrij
persona esset indultum. Arrius Seuerus,quia dubitabat, ad Imperatorem Seuerum retulit. ad quam consultationem successori eius Ventidio QAieto rescripsi, nullas partes esse praetoris neque enim contractum proponicum minore annis vigintiquinque sed principe inte uenire,& reducere bunc ad administrationem,qui perperam esset per praetorem excusatus. Restitutio ex hoc edi Io conceditur caussa cetruta. boe enis minor us facilitate reus si casu fortuito. Misolus. Sciendum est autent, non passim minoribus subueniri,sed caussa cognita,si capti esse proponantur. Ita non restituetur,qui sobriὰ rem suam administrans , occasone damni non inconsulte accidentis, sed fato: velit resti' tui. Nec enim euetus damni restitutionem indulget,sed inconsulta facilitas.& ita Ρorii ponius libro vicerimo octauo scripsit. Unde Marcellus apud I ulianum notat. si minor seruum sibi necessarium comparauerit, mox decesserit: non debere eum restitui .neque enim captus csti emendo sibi rem necessariam,licet mortalem. Si locupleti haeres exstiteri , & subito haereditas lapsa sit puta
Praedia suerunt, quae chasmate perierint, insulae exustae: sunt,serui fugerunt aut decesserunt Iulianus quidem libro vicesimo sexto sc loquitur,quasi possit minor in integrum restitui. Marcellus autem apud Iulianum notat cessare in integrum restitutionem. neque enim aetatis lubrico captum esse, adeundo locupletem haereditatem:
α quod fato contigit,cuiuis patrifamilias quamuis diligentisimo posse contingere.sed haec res adserre po
365쪽
test restitutionem minori: si adiit haereditatem, in qua res erant muliae mortales,Vel praedia urbana ruinosis, autem alienum graue: quod non prospexit posse eum 6.ut demoriantur mancipia,praedia ruant: vel quod nocito distraxerit haec,quq multis casibus obnoxia sunt. si ι diso rei legirui de damno vitando fias uterin certo de bomstpuior ea pareri
minor aduersus minore restitui dirsiderat,an sit audiendust& Pomponius simpliciter imbit non restituendum.Puto autem inspiciendum a praetore, quis captus sita proinde si ambo capti gratia. minor minori pecuniam dedit, & ille perdidit Emelior est caussa secundum Pomponium eius,qui acco-pit,&silapidauit , vel perdidit. Plane si mitior an filiosamilias maiore contraxerit: & Iulianus libro ouarto Digestorum,& Marcellus libro secundo Dig ilorum seribit,posse in integrum restitui:vt magis aet iis ratio,quisi senatusconsulit habeatur.
SI apud minorem mulier pro alio intercesserit: non est ei actio in mulierem danda,sed perinde atq; carteri per exceptionem submoueri debet: scilice quia comuni iure in priore debitorem ei actio restituitur. haec si soluendo sit prior debitor : alioquin mulier non ut tur senatusconsulti auxilio. Mi r restituitu non autems sessor. Iton restisum adire su principalem creditorem: O aduersus ieiussorem actione num
IN caussae cognitioneversabitur,vtru soli et suceurre- dum sit: an etiam his,qui pro eo obligati fideiussoribus. itaque si com scirem minorem, & viti de non haberem,tu fideiusseris pro eo: non est quum fid tutari in necem meam subueniri. sed potius ipsi deneganda erit mandati actio. In summa perpendendum erit praetori,cui potius subueniat: utrum creditori, an fid iussori. nam minor captus neutri tenebitur . facilius in
366쪽
mandatore dicendum eri non debere ei subueniri. hi ς enim velut adfirmator sitit & suasor,ut cum minore c traheretur. Vnde tractari potest, utrum minor in int grum restitutionem aduersus creditorem , an & adue sus fideiussorem implorare debeat.& puto tutius aduersus utrunque. Caussa autem cognita, & praesentibus aduersarii vel si per contumaciam desint, in integrum restitutiones perpendendae sunt.
Interdum autem restitutio & in rem datur minori,id est , adumsus rei eius possetarem , licet cum eo non sit contractum. vlpura rem a minore emisti, & alii vendidisti,potest desiderare interdum aduersus possessorem restitui,ne rem suam perdat, vel re sua careat: & hoc vescognitione praetoria,vel rescissa alienati5e,dato in rem iudicio. Pomponius quoque libro vicesimooctauo scribit Labeonem existit nasse: si minor annis 'vigintiqui que fundum vendiderit,& tradiderit. & emptor rursus eum alienaverit: si quidem emptor sequens scit rem it gestam: restitutionem aduersus eum faςiendant: si ignoouit sc prior emptor soluendo est: non esse faciendian. si vero non est soluendo: aequius esse,minori succum. etiam aduersus ignorante: quavis bon fide emptor est
Lano quam diu is,qui a minore rem accepit,aut hae 1 res eius, idoneus sit: nihil noui constituendum est in eum,qui rem bona fide emitridemque 3c Pomponius seripsit.
xv. et AI V s lib. I irti ad edim iasse. SEd ubi restitutio datur, posterior emptor reuerti ad auctorem suum poterit.Per plures quoque personas s emptio ambulauerit,idem iuris erit. Auxilium extraordi in subsidium inhiauctum se c-
IN Gusta cognitione etiam hoc versabitur: num so tὸ aliqua actio possit competere,citra in integrum rQ
367쪽
Digestorum lib. r III. Tit. i Irt.
stitutionem. Nam si communi auxilio & mero iuremunitus sit, non debet ei tribui cxtraordinarium auxilia Dom: vipuis cum pupillo contractum est sine tutoris authoritate, nec locupletior factus est. Ita relatum est pud Labeonem : si minor cireumscriptus societatem coierit, vel etiam donationis caussa: nullam esse soci tatem, ne inter maiores quidem : ct ideo cessare partes praetoris . Idem & Ofilius respondit . satis enim i se iure munitus est. Pomponius quoque refert libro v cesimooctauo: ci in quidam haeres rogatus esset, hamo filiae confflures res dare ea conditione , ut si sine liberis decessisset, restitueret eas lueredi: & haec defuncto haerede, haeredi eius cauisset se restitutura i Aristonem putasse in integrum restituendam. sed & illud Pom- aponius adiecit, quod potuit incerti condici haec cautio etiam a maiore. non enim ipso iure, sed per com ctionem munita est . Et generaliter probandum est: ubi contractus non valet , pro certo psaetorem se non det, re interponere. Idem Pomponius ait: in precio mi , ptionis & venditionis naturalites licere contrahent bus se circumueniret. Datuum Quibia erit merum edi risistrum imperium , possime in integri
negociocis restituere etiam contrassam sententiam, O mihor iudex nouρο- taueniat restrestituere contrasententiam maiorum. Bariolus.
Dat, Esita Nunc videndum, qui in integrum restituere possint.1mnetbais de tam presectus urbi,qurui alij magistratus pro iurisdi- τι- ctione sua restitueremini' u potant: tam in aliis Oin
nibus caussis,quim contra sententiam suam. xv I .HERMOGENIANV lib. i. lam opp
PRaesecti etiam praetorio ex sua sententia in integrupossunt restituere, quamuis appellari ab iis n5 potast.Haec idcirco tam varie. quia appellatio quidem in quitatis sententiae querelam: in integrum vero restitutio erroris propri j veniae petitionem,uel aduersarii ci
cumuentionis allegationem continet. X v II l. V L P I A N v s.
MInor autem magistratus,contra sententiam nisi, mra non restituet.
368쪽
De minoribus X X v . annis. ne
Adi. - sententiam principis non admittitur quis adpetendam reflantionem tu mi m: nisi ex causi omissa alugatistiis , I auamisationis aduocati.Item solio princeps sestituit aduersa sua sententiaim insui delegati. Bartorus. Si autem princeps sententia dixit: perraro solet permittere restitutionem,& induci in auditorium suu eum, qui per infirmitatem aetatis captu se dicat: dum ea,quae pro caussa sunt,non dicta allegat, vel ab aduocatis prae- Maricatum queratur. Denique Glabrionem Atilium divus Seuerus 3c Imperator Antoninus non audiuerunt, .
incolorate restitui desiderantem aduersus fratrem, post speciem in auditorio eorum finitam. Rursus Pescennio seuero contra res bis iudicatas in integrum restitui desideranti,diuus seuerus d Imperatori Antoninus permiserunt, in auditorio suo examinari. Idem Imperator
Licinio Frontoni rescripsit: insolitum esse,post sententiam vice sita ex appellatione dictam , alium in integrurestitutionem tribuere , nisi solum prineipem. Sed & si ab Imperatore iudex dat' cognoscat: restitutio ab alio, nisi a principe,qui iudicem destinauit, non fiet. Non solam aute minoribus, veru succetaribus quoq; minorum datur in integrum restitutio,& si sint ipsi maiores.
JNterdum tamen successori plus, quam annum dabimus,ut edicto est expressum : si forte aetas ipsius sib- ueniat .nam post annum vicesimumquintum habebit I gitimum tempus. hoc enim ipse deceptus videtur: quod cem posset restitui intra tempus statutu ex persona defuncti hoc non fecit. Plane si defunctiis ad in integrum restitutionem modicum tempus ex anno utili habuit: huius haeredi minori post annum vicesimumquintum completum,non totum statutum tempus dabimus ad inintegrum restitutionem: sed id dumtaxat tempus,quod habuit is,cui haeres exstitit. Absens ex caussa necessatis tantum non restituitur potuit pro
euratorem dimittere. Bartobes. x X. I D E M M. xi. ad edictum.
PApinianus libro secundo Responseritin ait: exuli reuerso non debereprorogari tempus in integrum
369쪽
Digestorum lib. IIII. Tit. IIII.
restitutionis statutum , quia absuit: cilin potuerit adire Praetorem per procuratorem. nec dixit , vel praesidem, Pubi erat. Sed quod idem dicit,id indignum eue propter irrogatam poenam: non re id. quid enim commune habet delictum cum venia aetatist Si quis tamen maior vigintiquinque annis , intra tempus restitutioni stat tum,litem cotestatus,postea destiterit: nihil ei proficiee ad in integrum restitutionem contestatio, ut est saepissime rescriptum. XXI. I DEM lib. x. ad edita.
O.Ioae Estitisse autem is videtur,non qui distulit,sed qui indis. I liti renunciauit in totum.
Quando minor est restitutin aduerses aditionem ,ge per eum non rescinduntur. Item eo restituto aduersus repudiationem Eter pro ratorem uon initantur. Baitolus. xx II. I D E M lib. x r. ad edimini.
IN integrum vero restitutione postulata aduersus aditionem a minore factam : si quid legatis expensum est , vel precia eorum, qui ad libertatem aditione eius
peruenerunt: a minore refundenda non sunt. quema modum per contrarium, cum minor restituitur ad ad undam haereditatem, quae ante gesta erant per curat rem bonorum.decreto pretioris ad distrahenda bona cudum iuris forma constitutum: rata esse habenda, l-purnio Flacco Seuerus & Antoninus rescripserunt. ω
In iis qua minor facit ut procurator, non restituitur ad G -- . dum domini.Item xbi alia actio competit contra adium, denegatur vestitutio iis ille alius existeret musotae udo. Bar. X X II I. P A V L v s lib. xi. adedio m.
Cum mandatu patris filiusfamilias res patris administrat,non habet beneficium restitutionis . nam Sc si alius ei mandasset, non succurreretur: cum eo modo potius maiori consuleretur ruius damno res sit cessura.
sed si in euentu damnum minor passurus st: quia quod praestitit seruari ab eo, cuius negocia gessit, non potest quia is non erit soluendo sine dubio praetor intexu niet. Si autem ipse dominus minor sit, procurator Vero maioris aetatis in5 potest facile dominus audiri: nisi ma- datu eius gestu erit, nec a procuratore seruari res pota sit.Erzo
370쪽
st. Ergo &si procuratorio nomine minor circumscriptus sit: imputari debet hoc domino, qui tali commisit tua negocia: idque δc Marcello placet. Si minor Hima negoriagesserit absique mandato, potest re unailiassibi actis denegatur: nisi in integrum restitutionem redere
ὀd si minor sua sponte negociis maioris interue
nerit:restitu edus erit, ne maiori damnum accidat. Qv d si hoc facere recusauerit: tunc si eouentus suerit NEGOCIORVM GEs To Rura, aduersus hanc actionem non restituitur et sed compellendus est,sic cedere auxilio in integrum restitutionis , ut procuratorem eum in rem suam faciat: ut possit per hunc modum,damnum sibi propter minorem contingens resarcire. Non semper autem ea, quae cum minoribus geruntur, rescindenda sunt, sed ad bonum & aequum redigenda: ne magno incommodo huius aetatis homines adficiantur, & nemine cum his contrahente, quodam modo commercio eis interdicatur. Itaque nisi aut manifesta circu scriptio sit, aut tam negligenter in ea caus. sa sint versati, praetor interponere se non debet. sca
vola noster aie dat: si quis iuuenili leuitate ductus, omiserit vel repudiauerit haereditatem, vel bonorum pos- sessionem: si quidem omnia intefra sint,omnimodo audiendum esse. si vero iam distracta haereditate,& negociis finitis,ad paratam pecuniam laborib' substituti veniat: repellendum. multoque parcius ex hac e ussa haea edem minoris restituendum esse. In integ=Un restitutio datur eontra panem vel dominum eum adiectione de cultrixel de in rem versalem ex dolo Atiui nox, lis. Ba=DIus.
Si seruus vel filiusfamilias minorem circumscripserit:pater dominusve,quod ad eum peruenit, restituere iubendus est. quod si non peruenit: ex peculio eorum praestare. si ex neutro satisfiet, & dolus serui interuenerit: aut verberibus castigandus, aut noxae dedendus erit. sed si filiusfovili s hoc fecerit: ob dolum suum c