장음표시 사용
511쪽
vindicandi. Bariotim L. CALLIsTRATV s. lib. tr. edicti momoriti
SI ager exemptionis caussa ad aliquem pertineat: noreac hac actione agi poterit, antequam traditus sit ager,tuncque possessio amissa sit.Sed haeres de eo,quod . haereditati obuenit, recte aget, & si possessionem eius adhuc non habuerit. Si iudieium reali trans latis in haeredem post iam si tam ωenit dolus culpa do cli O boedis: sed ante luemcorsa iam de dolo defuncti no tenetur.' si quatenus es fudita locupletior. . De Me plene xidistis supra eoda, si rem Ortolim
SI in rem actum sit, & in haeredem possessoris iudicia uni datum: culpa quoque & dolus malus haeredis in Ahoc iudicium venit. L II. I V L I A N V s. v I r. Digestorum
C vis autem fundi possesses ante litem contestatam dolo malo fundum possidere desiit: haeredes eius in rem quidem actionem suscipere cogendi non sunt, sed in factum actio aduersus eos reddi debebit: per qua
restituere cogentur, in quantum locupletes ex ea re itacti fuerunt. LIII. POMPONIVs lib. x xx i. ad Sabinum.
SI postea,quana sundi possessor eum excoluisset sierissetve,fundus cuincatur: cosita tollere no potest. Sententia laua in reali contra client-lum i facit aludisium ponti is aduocatum ad quem res in veritate pertinet.Baitolio. LIII i. 'LPIANVS lib. V I. Opinioniam
INter ossicium aduocatiois, & rei sitae defensione multum interest: nec propterea quis si postea cognouerierem ad se pertinere quod alii eam vindicanti,tuc ignorans sua esse,adsisteoat,dominium suum amisit. Haeredes possessoris ante litem contestata conueniaur hae actisne secundum quodpsidentinon pro portione haereditaria. Bar.
SI possessor sitndi ante iudicium acceptu, duob' ha redibus relictis,decesserit:&ab altero ex his,qui totum sundu possidebat,totus petitus fuerit: quin insolidum condemnari dubeat,duuitari non oportet.. Vniuestas
512쪽
V Indicatio non ut gregis, ita & peculij recepta est: sed res singulas is, cui legatum peculiu est,petet.
Is,a quo fundus petitus erat,ab alio eiusdem fundi nomine conuetus quaerebatur, si alterutri eorum iussu iudicis fundum restituisset, & postea secundum alterum petitorean iudicaretur: quemadmodum no duplex damnum traheret tRespondi. uter prior iudex t udicaret: eum oportere ita landum petitori restitui iub re, ut offeGri caueret vel satisclaret, si alter sutidum euici ,eum praestare. Si super eadem re est duplex iudicium: scilicet petitinium αatis primo vincitur in p. litorio,res traditur ina cautiones primo in moli radetur pliciter. Bariolus. LVIII. PAVLVs lib. iiii. lam th MDii Digestorum.
A Quo seruus petebatur,cum eiusdem serui nomine
cum eo furti ageretur: quaerebatur, si utroq; iudicio c5denatus esset uid se facere oporteret, si prius seruus ab eo euictus esset Respondit no oportere iudicem cogere,Vt eum traderet,nisi fatis ei datu esset:quod pro eo nomine iudiciu accepisset,& si quid ob eam rem datum esset,id recto praestari. Sed si prius de furto iudiciu sinu esset,& hominem noxae dedidisset, deinde de ipso homine secundu petitorem iudicium factum esset: non debere ob eam rem iudicem,quod hominem non tradoret,litem aestimare: quoniam nihil eius culpa, neq; dolo contigisset,qud minus hominem traderet. Qui habitat in domo aliena domini tun te quia ili ad Mea domini nonfacit: edi ideo telis vindi dari. Bariolus.
HAbitator in aliena aedificia fenestras & hostia imposuit. eadem post annum dominus aedificiorum dempsit. aero: is, qui imposuerat,possitne ea vindicarct Rcspondi, possemam quae alienis aedificiis conne-
513쪽
xa essent,ea quamdiu iuncta manerent,eorundem aedificiorum esse: simul atque inde dempta essent, cotinud in pristinam causam reuerti. LX. POMPON ius lib. xx IX. ad Sabinum.
QVod infans,vel furiosus posses r perdidit,vel cor
rupit: impunitum est. Quod adiicitur rei causa refectionis, 'si rei redits quid de nouo assigitur,ad dominά iure potinet. B olus. Lxi. IvLi Arius lib. V I. ex Μinicio. A A Inicius interrogatus,si quis nauem sua aliena maIVAteria refecisset: num nihilominus eiusdem nauis maneret trespondit, maneret sed si in aedificanda eadem
secisset,non posse. rvLIANVs NOTAT. nam Proprietas totius nauis carinae caussam sequitur. Accessiones ciuiles in bae aritione veniunt sicut naturales. Bar. L X II. PAPINIANV s lib. v I. Qi bonum.
SI nauis a malae fidei possessore petatur, &fructus aestimandi sunt: ut in taberna & area, quae locari solent. od non est ei contrarium, quod de pecunia deposita, quam non attingit,haeres vriaras praeuare non cogitur. nam dc si maxime vectura sicut usura non natura peruenit, sed iure percipitur: tamen ideo vectura desiderari potest, quoniam periculum nauis possessor petitori praestare non debet, cum pecunia periculo dantis
Reneretur. Fructus percipiendi intelli tur, qui a petitore percipi potue
Eneraliteraute, clim de fructibus aestimadis quaeritur. constat animaduerti no debere,an malae fidei possessor fruitur'st,sed an petitor frui potuerit,si ei possidere licuisset. qua sententia Iulianus quoq; probat. Ei qui culpa desiitpossidere propterea litis aestimatione soluit
sunt cedendae actiones . O copetunt utiles e esione coma extraneum,edi etia tanta a domina cui litis aestimationem soluit. Ba LXIII. IDEM tib. X i T. Quaestion .
SI culpa,non fraude quis possessionem amiserit: qu niam pati debet aestimationem, audiedus erit a iudi ce,si desideret, ut aduersarius actiones suas cedat: c tamen praetor auxilium quandoque laturus sit, quia bet alio
514쪽
bet alio possidente, ut nulla captione adficiatur. Ipso quoque,qui litis aestimationem percepit,possidente,ado iuuari debet: nec facile audiendus erit ille, si velit posta ea pecuniam, quam ex sententia iudicis periculo iudicati recepi restituere. Ea qua sunt in usu isu babentur' infuctilus. Bartolim L x i II i. I D E M ld. x v. Q stionum. Cum in rem agitur: eorum quoque,quae usui,n5 Ductui sunt,remtui fructus certum est. Possessori debet rejtitui prerium a domino quod es in eim diti litatem mers , cum Uinis: habita tamenfrui m compensatio
L x v. I DE M lib. I i. Definitionum.
a T. praedium,quod no a domino emit: excepti lane doli posita, no aliter restituere domino cogetur, uam si pecuniam creditori eius solutam , qui pignoriatum praedium habuit, usurarumque medij temporis superfluum recuperauerit: scilicet si minus in fructibus alite contestata perceptis fuerit nam eos usuris nobis dumtaxat compensari, sumptuum in praedium factorum exemplo,aequum est. Vola enimciatiue prolata per modum causa dis stionem im
ducunt iure exceptionis. Bariolus.
Ancilla quae non in dotem data est, sed in peculium filiae concessa: peculio non legato, niancipium haeredic tarium esse conuenit. Si tamen pater dotis ac peculi j c5- templatione filiam exhaeredauit, & ea ratione reddita, nihil ei testamento reliquit,aut ed minus legauit: filiam defensio tuebitur voluntatis. Res qua subiacet restitutioni, potest a domino interim vindica
Non ideo minus rectd quid nostru esse vindicamus, quod abire a nobis dominium speratur, si conditio legati vel libertatis exstiterit.
Pecunia in re empta inuentas es thesaurum reddetur emptori,si pecuni reddetur venditori. Bartolus. ἡ Axx Vii. sCAEVOLA. lib. I i I. Responsorum.
Tutore pupilli domu mercatus, ad eius refecti B iii nem
515쪽
nem fabrum induxit, is pecuniam inuenit. quaeritur, ad quem pertineat ' Respondi, si non thesauri fuerunt,sed pecunia sorro perdita, vel per errorem ab eo, ad quem
pertinebat,non ablata: nihilominus eius eam ess cuius fuerat. Α condemnato in rei mindicatione pors res auserri manu militaris res possidetur: vel eontra dolosum iura, i m litem: alias fere executio in vera aestimasione ,seu aduersarii interes: praesta sunt generaliter vera in omnibus a Bonibus. Baitolio. L x I I r. v LP I A N V s lib. L i. adedi tamini restituere iussus, iudici non paret, contendens non lingerestituere: siquide habet rem, manu mi-- litari ossicio iudicis ab eo possessio transse tur,& fructuum dumtaxat, omnisq; caussae nomine condemnatio fit. S i veris non potest restituere,& dolo secit, qud minus possit: is quantum aduersarius in litem sine ulla taxationuInfinitu iurauerit, lamnandus est. Si vera nec potest restituere,nec dolo fecit,qud min' possit: nopluris,quis, res est, id est quati aduersi ij intersuit,co-demnadus est. Haec sentetia generalis: siue interdicta,sue adtiones,& sue in rem,siue in persona sint,ex quibus arbitratu iudicis quid restituitur: locum habet.
H-dolo desit possidere, nou cauetur: nee amones cedunturi nee Publicis datur. Item potest petitor omisso iuramento in Miem petere veram a1timationem. Ba toti . I. X i X. P a V L V s lib. XVI I r. ad Sabini .
Is qui dolo fecit,quis minus possideret:hoc quoq; n
mino punitur,quia actor cauere ei no debet: acti oes, quas eius rei nomine habeat, se ei praestaturum.
Lx X. POMPONI us lib. x x V Ii i. ad Sabinum.
NEc quasi Publicianam quide actionem ei dandam placuit: ne in potestato cuiusq; sit, per rapinam ab
inuito domino rem iniusto precio comparare. I xxi. PA V L V s lib. x v r I r. ad Sabinum.
40d si possessor quidem dolo fecit, actor vero im
ine non vult,sed quanti res sit aduersarium comdemnari malit: mos ei gerendus est. Publiciana competit contra dominis, quandos Vsessor petitor tabuetunt caussam .ia eodem, elpossessor a petisole. Bariolus. Lx Tiri
516쪽
LXXII. VLPIAN V s lib. X r x. ad edictum.
1 c I a Titio findum emeris semproni j, dc tibi traditus
precio soluto: deinde Titius Sepronio haeres extiterit,& cunde alij vendiderit,& tradiderit: aequius est, vi tu potior sis. Nam dc si ipse venditor eam rem a te poteret,eXceptione eum submoueres. Sed & si ipse possideret, & tu peteres: aduersus exceptionem dominij, r
plicatione Vtereris. Conirentiu rei mindicatione non cogitur restonderest dominus in totum vel pro parte. 1tolus. I. X X II I. I D E M lib. x V I. ad edictum.
IN speciali actione non cogitur posse r dicere, pro
qua partu eius sit. hoc enim petitoris munus est, nonar possetaris. quod & in Publiciana obseruatur. Supe diciario, L X X r I i i. PAVLVs lib. xx i. ad edictum. ID est,qui in alieno solo superficiem ita habet, ut certam pensionem praestet, Lx v. VLPiΑNus lib. X v i id edictum. P Raetor causa cognita in rem actionem pollicetur. iuris est de toto quo ad totum, idem M parte quo ad
partem. Bauo . Lx XVI. CAIV s. lib. V II. ad edictum prouinciale.
QVae de tota re vindicanda dicta sunt, eadem & de
parte intelligenda sunt: officiόq; iudicis continetur, pro modo partis ea quoq; restitui iubere.. quae simul cum ipsa parte restitui debent. Admittitur incerta patris diiudicatio, si ex parte actoris eiZi ucaussa ignorantia.Bariolus. Incertae partis vindicatio datur,si iusta caussa interueniat. Iusta autem caussa esse potest,si forte legi Falcidiae locus sit in testamento, propter incertam detractionem ex legatis,quae vix apud iudicem examinatur. Iustam enim habet ignoratiam legatarius, cui homo legatus est: si haesitet, quotam partem vindicare debeat. itaque tali dabitur actio. eadem & de caeteris rebus intelligemus. Si menditor vel donator reni conducitia eo cui dedit, ipsa cc ductis transfert possessionem quam balet, G etiam dominium.
517쪽
aedam mulier fundum non marito donauit per Opistolam, & eundem fundum ab eo conduxit. dixi posse defendi in rem ei c5petere quassi per ipsam adquisierit possessione,veluti per colona Propo Ibatur,qubd etiam in eo agro qui donabatur uisset,cdmepistola mitteretur. quae res sufficiebat ad tradita possessionem,licet conductio non interuenillet. Diatus est uimur bomemet possessis eo ipso s ρή λDis
Ductus desierint: veluti si olivae, vel uvaec letusunt,nondum aute vinum vel oleum ab aliquo fac ' cit statim enim ipse accepisse fructum existimandus est. R. in debentur Uiue ad id tempm quo deserant ps percipi L x x. t o s M lib. v I .ns cut i a PaulqSI hominem a me petieris,& is post litem contellatam
mortuus sit: ctus,quoad vixeri stimari oportet P A v L V s N o T A T. ita id verum elle putori no prius is homo ine valetudine inciderit,propter quam operae eius inutiles factae sunt. nam ne si vixisset qui in in ea valetudine, Ductus eius temporis nomine aestimari
Qui ne obsidere npotest conu iura antioneJ Ii corium-citur de mendacio Mansfretur po sito in Misiem. το . LXXX. FVRIvs ANTHINVs lib. I. ad edi n. IN rem actionem pati non compellimur et quia licet alicui dicere,se non possidere.ita tamen ut sinoiuit aduersarius conuincere,rem ab aduersario possideri trans ferat ad se possessionem per iudicem, licet IVam ene, noprobauerit.
518쪽
P T v M, nam si usiicaptum est, habet ciuilem actionem, nec desiderat honorariam. Paci ; causi iusta transfretur pesse is, copetis diiciana. Sed cur traditionis dumtaxat,& usucapionis iacit mentionem,cuni sane multet sint iuris partes,quibus d minium quis nanciscatur: utputa legatum tII. P RV L V s lib. x xi. ad edic7-. Et donationes caussa mortis factae inam & hic amissa possessione competit Publiciana,quia ad exemplum legatorum capiuntur. III. VLPi AN V s Unxv i. ad ea Gum. Fτ aliae pleraequet Ait praetor, I EX IUSTA CAVssA PETET. qui igitur iustam caussam traditionis habet,utitur Publiciana.Et non solum bonae fidei emptori competit publiciana,sed & aliis: utputa ei, cui dotis nomine tradita res est, necdum usucapta. est enim iustiissima caussa: sue aestimata res in dote data sit, siue non. Item si res ex caussa iudicati tradita sit, II I I. P A V L v s lib. xx I. ad edim . Et soluendi caussa, V. V L P IA N V s lib. xv r. ad edictum.
Et ex caussa noxae deditionis: sive vera, siue salsi
sit caussa. I. P A V L v s lib. xx I.ad edictum.
ITems seruum ex caussa noxali quia non defendebatur iussu pretioris duxero,& amisero posses ione: competit mihi Publiciana. V II. V L P i A M Y s lib. X v Lad edictum. SEd & si res adiudicata sit Publiciana actio competit. si lis estimata sueritisimilis est venditioni: S ait Iulianus
519쪽
lianus libro septimo Digestorum, si obtulerit reus a sti-
nationem litis,Pumicianam competere. Titutio hutatium inducit Uucapiendi conditionem Wperco sequens Publicianam.Baitolus.
Marcellus lib. decimoseptimo Digestorii scribi eunt, qui a furioso,ignorans eu Iurere,emit, posse Usucapere. ergo & Publiciana hebebit. Sed & si quis ex lucrativis caussis rem acceperit,habet Publicianam: que etiam aduersias donatore competit. est enim iustus ponessor &pe litor,qui ex liberalitate accepit. Si a minore quis emerit,ignoras eu minore esse,habet Publiciana. Sed & si p- mutatio facta sit, de actio copetit. Publiciana actio ad instar Pprietatis, non ad instar possessionis respicit. Re tradita e ius eiurando competit Paliciana.BMulus. a Si petenti mihi rem iusiurandum detuleris,egoque iurauero rem mea esse: competit mihi Publiciana,sed aduersus te diit at ei enim seli nocere debebit iusiurandum,qui detulit. sςd dc si possessori delatu erit iusiurandum,& iura'erit rem petitoris no esse: aduersias cum solum petentem exceptione viςtur, non ut & actionem habeat. In Publiciana actione omnia eadem erut,quae αὶ rei vindicatione diximus. Haec actio & baeredi, &honorariis laccetaribus c6petit. Si ego nu emero ted seruus meus: habebo Publiciana. Idem est & si procurator meus,vel tutor.Vel curator, Vel quis alius negocium meum gerensiemerit. FHaec actio copetit emptori bonafidei, licet venditor habuerit nuria demium competit baei edi inst MMe defuncti.Item dominuingtectam serui ementu AEartolus. Praetor ait, Q V 3 RONA FIDE EMIT. Non igitur omnis emptioproderit, sed ea quae bonam fidem hahet. Proinde hic sitfficit, me bonae fidei emptore fulserruauis no a domino emerim,& ille callido cosilio ven-iderit. neque enim dolus venditoris mihi nocebit. In hac actione no oberit mihi,si laccetar seni,& dolo seci: chim is, in cuius locum successi, bona fide cinisset. Nec proderit,& si dolo careo: cum emptor,cui siccessi, dolo fecisset. Sed enim si seruus meus emerit: dolus ius spectandus erit,non meus, vel contri. Publici tratempus
520쪽
De Publiciana m rem actione. Isr
tempus emptionis continet. &ideo neq; quod ante emptionem, neque quod postea dolo malo factum est, innanc actionem deduci Pomponio videtur. Vt Publiciana competat, requiriti re titulus Otraditio facta re- eiusdem tituli bona Miles tempore traditio)m. Barto . Bonam autem fidem solius emptoris continet.Vt igitur Publiciana copetat,haec debent concurrere: ut & bona fide quis emerit,&ei res empta eo nomine sit tradita. Caetersim ante traditionem,quamuis bonae fidei quis emptor sit, experiri Publiciana non poterit. Iulianus lib. Leptimo Digestorum scribit, traditionem rei emptat oportere bona fide fieri: ideoque si sciens alienam possessionem apprehedit, Publiciana eum experiri non posse, , quia Vsucapere non poterit. Nec quisqua putet hoc nos in existimare, sufficere initio traditiois ignorasse rem aliunam,ut quis possit Publiciana experiri: sed oportere dc tunc bonae fidei emptorem esse.
Vbi lex non distingui necnos distinuere debemus. Bariolus. V I II. C A I V s Db. v ii. adedi liam prouinciale.
DE precio vero soluto nihil exprimitur. Vnde potest coniectura capi, quasi nec sententia praetoris ea sit,ut requiratur,an solutum sit precium. Sussisit quod res sit tradita,vel O tradita hasta. Itemsufficit
mei . emptam et in re empta contineri.Bariolus. I X. VL P I A N V s lib. X v I. ait edi M.
c C Iue aute emptoti res tradita est, siue emptoris haer ' D di, Publiciana competit actio. Si quis rem apud se
depositam,vel sibi commodatam,vel pignori datam emerit: pro tradita erit accipienda, s post emptionem apud eum remansit. Sed & si praecessit traditio emptionem, idem erit dicendum. Item si hqreditatem emero,& traditam mihi rem haereditariam petere velim: Neracius scribit esse Publicianam. Plui bus emetitibus ab eod moestor est cui traditis facta est si adiuerss, Uritur possessor.Bar solus. Si duobus quis separatim vendiderit bona fide emeatibus: videamus,quis magis Publiciana uti possit:virum is, cui priora res tradita est, an etiam qui tantum emit.